0 Villa Van Heek. 0 Euverman-Nuyts. 1 Nietsch. 9 Dalenoord - Levent

0

Villa Van Heek

Op de hoek van de Deurningerstraat met de Hengelosestraat stond ooit de imposante villa van Van Heek, die in latere jaren nog dienst heeft gedaan als bejaardenhuis ‘Licht en Vrede’. Na een lange muur volgden er een aantal woonhuizen waarna op nummer 9 de schoenenzaak van Alfons Kemper. In 1928 liep dit pand als gevolg van een brand ernstige schade op. Alfons Kemper verhuisde naar de (Korte) Hengelosestraat en in zijn pand kwam radio en elektrotechnisch bureau Dalenoord. Sinds 1994 is hier kapsalon Levent gevestigd. De villa en de woonhuizen moesten in de jaren 1959/60 plaatsmaken voor appartementen en kantoor- en winkelpanden. Op de hoek met de Hengelosestraat vestigde zich automobielbedrijf Kokkeler. Op deze locatie heeft thans makelaar Euverman-Nuyts haar kantoor. Op nummer 1 vinden we de herenmodezaak van Nietsch. Op nummer 11 zat voor de oorlog kapsalon Vosmeijer, later was er een café gevestigd. Lange tijd was hier het restaurant ‘La Petite Bouffe’ gevestigd en sinds november 2013 het Italiaanse restaurant Verso.

9

Op nummer 13 vonden we Café – Biljard Meijer, goed te zien op een foto uit 1952, gemaakt tijdens asfalteringswerkzaamheden ter plekke. Op deze foto zien we op 13A de winkel van Herman, Kleding voor elk figuur. Voor de oorlog was hier de leder- en fourniturenzaak van Heijne gevestigd. Op 13B de sigarenwinkel en bibliotheek van Meijer, op 17 zadelmaker J.S. Tardijn en op 19 de accumulatorenhandel van Stevens.

9

Herman breidde zijn zaak later uit door de panden naast hem aan het zijne toe te voegen. Op nummer 19 vestigde zich in 1963 Jan Beune muziekinstrumenten. Later voegde hij er het pand van woninginrichting Bertus Lanzing aan toe. Thans vinden we op de nummers 13 t/m 21 het Japans restaurant TAO en de Videotheek.

9

9

0 Euverman-Nuyts

0

0

1

Euverman & Nuyts, makelaars in Twente, is ontstaan in 1978. Sinds 2012 bestaat er een samenwerkings­ verband op het gebied van de woning­makelaardij tussen Nuyts & Partners en Euverman Temmink & Partners. Naast Enschede heeft Euverman & Nuyts tevens vestigingen in Borne, Goor, Haaksbergen en Hengelo. Er zijn ca. 20 mensen werkzaam. Het kantoor in Enschede heeft weliswaar als adres Hengelosestraat 28, maar ligt voor een belangrijk deel op de kop van de Deurningerstraat, een goede en herkenbare locatie.

1 Nietsch Frits Nietsch had lange tijd een herenmodezaak aan de Blijdensteinlaan. Zijn vader, die kleermaker was, is ooit vanuit Duitsland naar Enschede gekomen. Begin jaren ’60 als, na afbraak van de Villa van Heek en een rij woonhuizen, een nieuw winkel/wooncomplex op de hoek Hengelosestraat/Deurningerstraat verrijst, verhuist de heer Nietsch met zijn zaak naar de Deurningerstraat. De collectie bestaat uit gerenommeerde merken herenkleding, zowel gekleed als casual. Inmiddels heeft zijn zoon Freek de zaak overgenomen en een tweede vestiging in de Zuidmolen geopend.

1

9

Dalenoord - Levent

In het pand aan de Deurningerstraat 9 was, getuige een foto uit 1928, ooit de schoenenwinkel van Kemper gevestigd. Nadien, reeds voor de oorlog, vestigde Dalenoord radio/TV/elektra zich hier. Behalve een winkel waar radio- en TV-toestellen, gloeilampen en allerhande schakelmateriaal verkocht werd, was Dalenoord een gerenommeerd elektra installatiebureau dat samen met Van Egteren (aannemer) en Lenderink (grondwerken) als ‘DEL’ combinatie diverse projecten uitvoerde. De Vliegbasis Twenthe was één van de grotere klanten. De heer Averink, die later een eigen zaak aan de Walhofstraat begon, was ooit één van de werknemers.

0

5

Momenteel vinden we op dit adres de dames- en herenkapsalon van Levent Ceben. Na een grondige verbouwing, waarbij ook de entree een geheel ander aanzien krijgt, opende hij zijn zaak op 14 februari 1994. Het kappersvak is Levent niet vreemd; voordat hij zijn eigen salon opende heeft hij elders jarenlang als kapper en haarstylist ervaring opgedaan. De inrichting is modern en stijlvol. “Voor een coupe met aandacht”.

1

13b Sigarenmagazijn G.A. Meijer

13a

13a

13a

13b

17

Oorspronkelijk werkte de heer Meijer in de bouw, maar ten gevolge van een val van een steiger verbrijzelde hij zijn enkel en moest hij uitzien naar ander werk. Rond 1935 startte hij met een sigarenwinkel aan de Deurningerstraat 13b, na de oorlog aangevuld met een filiaal van de bibliotheek. Een advertentie in de ‘Feest Courant’ van 1952 meldt dat boeken uitgeleend werden tegen ‘Gemakkelijke voorwaarden en dat er geen inleggeld verschuldigd was. De prijs bedroeg 12 cent per boek’. Ook de op rijm geschreven aansporing een boek te lenen is bijzonder: ‘De avonden worden langer, De barometer “daalt”, “Regen” zegt het weerbericht, Nu vlug een boek gehaald’. Na zijn overlijden in 1966 hebben zijn vrouw en dochter de zaak nog een jaar voortgezet. Herman Mode heeft het pand daarna aan het zijne toegevoegd.

17 TAO

19

Een jarenlange vriendschap en een flinke dosis horeca ervaring vormden de basis voor het Japans restaurant TAO aan de Deurningerstraat 17. Het is een succesvol vernieuwend concept van chef-kok Steven Wong en gastheer Shaw Woo. Laatstgenoemde kreeg het vak met de paplepel ingegoten. Zijn ouders exploiteerden jarenlang het Chinees restaurant ‘Hong Kong’ aan de Klomp, tegenover de Hema. In augustus 2009 opende het duo hun Japans restaurant in het pand waar decennia lang Herman Kleding gevestigd was. TAO telt ca. 100 zitplaatsen en staat bekend als het beste Sushi restaurant van Overijssel maar is tevens vermaard om zijn Sashimi en Teppanyaki.

19 Beune

19

19

13 Diversen In de adresboeken van Enschede van de jaren 1921 tot 1953 vinden we op de Deurningerstraat 13 verschillende café-eigenaren. In 1914 staat de naam Huizinga vermeld met de toevoeging ‘groentewinkel’. In 1921 Café te Vaarwerk, in 1926 Café G. Krone, in 1939 en 1953 Café G.J. Muller. In latere jaargangen wordt straatnummer 13 niet meer vermeld. Op nummer 13a moet rond 1921 de sigarenwinkel van een zekere Venterink gezeten hebben. In de jaren ‘30 vinden we op 13a de naam M. Heijne, leder en fournituren­ handel. Kort na de oorlog vestigt zich op dit adres Herman Legerman.

21 Lanzing In 1927 begon Herman Lanzing met zijn woninginrichtingzaak aan de Drukkerstraat. In de jaren ‘30 verhuisde hij naar de Koningstraat 2 en vervolgens vestigde hij zich aan de Beltstraat. I.v.m. de aanleg van de Boulevard moest dit pand worden afgebroken en verhuisde hij met zijn zaak naar de Deurningerstraat 21, het voormalige koetshuis van de villa Van Heek, die ooit op de hoek Hengelosestraat/Deurningerstraat stond. In dit koetshuis was eerder het GEB (Gemeentelijk Energiebedrijf) gevestigd en in latere jaren de Gemeentelijke plantsoenendienst. Het assortiment bestond uit meubilair, bedden, gordijnen, vloerbedekking alsmede een collectie tin, koper en curiosa. Nadat zijn zoon Bertus de ambachtschool had afgerond ging hij aan de slag in de zaak van zijn vader, waarmee hij dertig jaar zou samenwerken. De winkel aan de Deurningerstraat werd voornamelijk door zijn moeder gerund terwijl zijn vrouw de winkel aan de Broekheurneweg bestierde. Vader en zoon Lanzing stoffeerden meubels, naaiden gordijnen en legden vloerbedekking. In de loop der jaren gingen ze aan de slag in theaters en bioscopen. Hun eerste decor maakten ze in 1955 op het zijtoneel van de Twentse Schouwburg. In de daarop volgende jaren volgde het nodige werk in de vorm van stoffering, decors, vloer- en wandbekleding en plafondbespanningen. Via de Schouwburg kwamen ze in contact met Opera Forum, waarvoor ze alle gordijnen, decorstukken en meubelstoffering verzorgden. Ook buiten Enschede was het tweetal bekend om hun creativiteit en vakmanschap. Ze werkten o.a. voor schouwburgen en bioscopen in Apeldoorn, Nijmegen, Tilburg en Venlo. In 1986 heeft Bertus de winkel gesloten en het pand verkocht aan de heer Jan Beune die er later zijn muziekinstrumentenwinkel vestigde. ‘Liefde voor je vak’ is het motto van Bertus Lanzing die, ondanks zijn gevorderde leeftijd, nog dagelijks zijn beroep uitoefent.

13a Herman Herenmode Herman Legerman en zijn vrouw Zylpha Cohen, beiden van joodse komaf, waren kinderloos. Hij kwam uit Amsterdam en zat hier in de oorlog onder­ gedoken, zij was Enschedese. Direct na de oorlog begon Herman aan de Waldeckstraat met het herstellen van militaire kleding. Een jaar later verhuisde hij naar de Deurningerstraat 13a. Hij kocht zelf stoffen in om er heren­ kostuums van te maken. Successievelijk werden er ter linker- en ter rechterzijde panden bijgekocht en ontstond er één grote winkel. Kenmerkend voor de winkel waren de immense kledingrekken die de sfeer van een magazijn uitstraalden. Onder de slogan ‘Kleding voor elk figuur’ biedt Herman kleine en extreem grote maten, met uitschieters naar maat 65. Ooit trok men de aandacht van het winkelend publiek door enkele weken drie leeuwen­ welpen in de etalage te ‘showen’. Na sluitingstijd mochten zij die dat wilden en durfden er mee op de foto.

Jan Beune, afkomstig uit Oldenzaal, opent op 1 december 1963 met zijn vrouw een zaak in muziekinstrumenten aan de Deurningerstraat. In 1973 verhuizen ze naar de Bisschopstraat waar onder de naam ‘Music Inn’ een orgelpracticum wordt ingericht. Er stonden elf orgels opgesteld met een elektronisch notenbord waarop men op een eenvoudige manier noten kon lezen. In 1988 keert Beune terug naar de Deurningerstraat en wordt het pand van Lanzing (het voormalige koetshuis van de villla Van Heek) gekocht. Na een grondige verbouwing ontstaat er een grote moderne winkel van twee etages met een enorm aanbod op het gebied van muziekinstrumenten en aan­ verwante artikelen. In 2002 is de zaak gesloten.

21

In 1957 treedt de dan 19-jarige Cees van Bruggen in dienst als leerling­ verkoper. Na het overlijden van Herman Legerman in 1985 had zijn vrouw Zylpha enige jaren de leiding van de zaak. Toen ook zij overleed zette Cees van Bruggen de zaak voort met collega Dick van Eerden. Laatstgenoemde trok zich in 1994 uit de zaak terug waarna Cees zijn zoon Bert van Bruggen in dienst trad. Als Cees en Bert van Bruggen in 2007 besluiten te stoppen komt er een einde aan het 61-jarige bestaan van een markante heren­ modezaak. In dit pand is thans het Japanse restaurant Tao gevestigd.

21

21

Wetenswaard . . . . . Bertus Lanzing was gedurende dertig jaar bestuurslid van de ONETO (Oost Nederlandse pluimvee en pelsdieren tentoonstellingsvereniging) en mede­ organisator van de jaarlijkse kleindierenshow in de Twentehallen.

2

19/21 Videotheek Op de locatie waar voorheen Bertus Lanzing (woninginrichting) en Beune (muziekintrumenten) gevestigd waren bevindt zich thans de videotheek Enschede , voortgekomen uit Videoland. Voordat Videoland naar de Deurningerstraat kwam was men achtereenvolgens gevestigd aan de Langestraat en de Oldenzaalsestraat. De videotheek biedt een breed assortiment - ruim 20.000 titels - DVD’s en CD’s in alle genres van golden oldies tot de nieuwste films, die zowel te huur als te koop worden aangeboden. Tevens is er een ruim aanbod in snoepgoed en geschenkartikelen.

23

19/21

Efftink

In 1898 startte Bernardus Efftink, de overgrootvader van de huidige eigenaren Dimitri en Anthony, een smederij op Hoog en Droog, dicht bij Van Heek waarvan hij de Belgische knollen regelmatig van nieuwe hoefijzers voorzag. Rond 1906 verhuisde de smederij naar de Deurningerstraat, naar het pand waar men ook nu nog gevestigd is, algemeen bekend vanwege het paardenhoofd aan de gevel. Zoons Henny en Jan volgen hun vader op. Rond 1957 neemt Henny’s zoon Theo de zaak over. In 1978 wordt het pand verbouwd. Enkele jaren later koopt Theo Efftink het pand van zijn buurman, borstelmaker Leferink (Deurningerstraat 25) waar nog altijd het kantoor is gevestigd. In 2001 trekt Theo zich uit de zaak terug en wordt deze voortgezet door zijn zoons Dimitri en Anthony. In ruim 100 jaar heeft Efftink zich ontwikkeld van landbouwsmederij/kachelsmid tot een veelzijdig constructiebedrijf in las- en montagetechniek. Men ontwikkelt en produceert hekwerken, trappen, balustrades maar ook straatmeubilair en machineonderdelen. Als alles volgens plan verloopt zal Efftink deze locatie in de loop van 2014 verlaten om zich elders te vestigen. Het pand zal worden gesloopt om plaats te maken voor een appartementencomplex voor studenten en kleine huishoudens en op de begane grond een aantal commerciële ruimte. Velen betreuren het dat er opnieuw een oud karakteristiek pand gaat verdwijnen.

25 Leferink

19/21

23

Van de borstelmakerij Leverink is slechts weinig bekend. Rond 1910 begon Herman Leferink (1869 – 1922) aan de Deurningerstraat 25 met het maken van borstels en bezems. Hij woonde daar met zijn gezin en in de tuin bevond zich de werkplaats. In 1918 werd de borstel­makerij overgenomen door zijn oudste zoon Antoni (1893 – 1985) die de werkplaats in de loop der jaren uitbreidde. Hij heeft er tot zijn 70ste levensjaar gewerkt. Na zijn dood in 1985 is het pand gekocht door smederij Efftink die het voorste deel als kantoor in gebruik nam.

23

3

27 Avion Eind 19e eeuw was er op dit adres reeds een herberg gevestigd. De Deurningerstraat heette toen nog Korte Stegge. In 1885 was een zekere Albert Meyran eigenaar van dit perceel. Zijn weduwe, Hendrika Breteler, krijgt van de gemeente een vergunning voor de verkoop van sterke drank. In 1904 wordt het pand door brand verwoest. Nog in hetzelfde jaar wordt gestart met de herbouw van een café, toneelzaal en winkel/woonhuis. Tot 1930 was de heer Northolt de exploitant. In dat jaar koopt de Grolsche Bierbrouwerij het pand en wordt het grondig verbouwd en uitgebreid en krijgt het pand het uiterlijk zoals we het nu nog kennen (slijterij Berendsen). In die jaren exploiteert Hendrik ten Berge hotel Avion. In 1959 komt de heer J.Ph.J. (Jan) Becker op advies van Jan de Groen, directeur van Grolsch, op de zaak. Hij was afkomstig uit Wageningen waar zijn vader eigenaar was van Hotel-Restaurant Becker, het latere Hotel de Wereld waar in 1945 de Duitse capitulatie getekend werd. Avion wordt een bekend en goed bezocht hotel-restaurant waar veel bruiloften en partijen plaatsvinden. Ook worden er dansavonden georganiseerd, vinden er optredens van bekende artiesten en toneeluitvoeringen plaats. In juni 1981 stopt de heer Becker en wordt Jos Gehring de nieuwe exploitant. Eind 1981 opent hij er het Portugees restaurant ‘Algarve’. In 1990 besluit eigenaar Grolsch het zalencentrum te sluiten. Daarmee komt er een eind aan één van de bekendste en drukst bezochte horecagelegenheden van de stad waar velen hun bruiloft of jubileum vierden en menige middelbare scholier het eindexamen deed. Eind 1990 koop slijter Hennie Berendsen het pand en opent er in 1991 zijn slijterij. De bovenetage is ingericht met studentenkamers.

27 Berendsen In oktober 1959 start Piet Berendsen, vader van Hennie en grootvader van de huidige eigenaar Robin Berendsen, een slijterij aan de Kuipersdijk/ hoek Javastraat. De zaak wordt in 1972 overgenomen door zijn zoon Hennie. Aangezien er onvoldoende ruimte is voor uitbreiding koopt Hennie Berendsen in 1991 het zalencentrum ‘Avion’ aan de Deurningerstraat en neemt er, na een grondige verbouwing, zijn intrek. Op 1 januari 2007 gaat de zaak over op zijn zoon Robin. Naast een uitgebreid assortiment bieren, wijnen en gedistilleerd biedt de slijterij tevens een royale collectie aanverwante artikelen als kurkentrekkers en glaswerk.

4

39 Leppen 31 Weener

Thans is op Deurningerstraat 39, op de hoek met de Raiffeisenstraat is de herenmodezaak van Tiecke en Mulder gevestigd. In de jaren ’20 bevond zich hier de winkel in huishoudelijke artikelen van J. Klein Sprokkelhorst. Tot vlak na de oorlog zat hier de galanterieën- en speelgoedwinkel van Leppen. De winkel verkocht tevens haarden, kachels, fornuizen en kinderwagens. In 1925 vestigde Herman Leppen zich in dit pand. Hij fabriceerde zelf de haarden en kachels in een fabriekje aan het Van Heekplein. Toen hij in 1943 overleed heeft zijn vrouw de winkel nog tot 1948 aangehouden en werd daarbij geholpen door haar dochter.

Na 1930 was er aan de Deurningerstraat 31 een manden- en rietvlechter Teun Weener. Zijn zaak stond op de plek waar nu de inrit tussen slijterij Berendsen en de winkel van Bosman is gelegen. In 1921 vinden we een zekere D. Weener aan de Zuiderhagen 8 en in 1926 aan de Haaksbergerstraat 152. Vermoedelijk was dit zijn vader van wie hij het vak leerde. Teun Weener verkocht allerhande rotan- en rietwaren en repareerde ook de gevlochten manden die in de diverse textielfabrieken werden gebruikt om de spoelen in op te slaan. Ik heb niet kunnen achterhalen wanneer hij met zijn zaak gestopt is.

Tot eind jaren ’60 stonden rechts van Tiecke en Mulder nog acht (winkel) panden: 45 Busschers (rijwielen), 47 Van Dijk (groente,fruit,comestibles), 49/51 Delsink (sigaren en klompen), 53/55 Ebberink ‘De Duif’ (manufacturen, kousen, ondergoed), 57 Kieskamp (slager), 59 Klijnstra (vis), 61 Bosman (loodgieter) en 63 Hemmink (slager).

35 Bosman In het stratenboek van 1921 wordt aan de Drienerweg 35 de naam H.W. Bosman met als beroep ‘smid’ vermeld. In de uitgave van 1926 vinden we W.J. Bosman, koperslagerij, aan de Deurningerstraat 61. In latere jaren werd raakte de term koperslager uit de mode en sprak men van loodgieter. De firma Bosman was tot begin jaren ’60 op nummer 61 gehuisvest, en verhuisde vervolgens naar nummer 35, waar men tot op heden de winkel heeft met aan de achterzijde aan de Raiffeisenstraat, de werkplaats. Inmiddels is het bedrijf uitgegroeid tot een modern technisch installatiebedrijf en wordt het geleid door de broers Gerard en Wim Bosman. Zij verzorgen de aanleg en het onderhoud van gas- en wateraansluitingen, sanitair en CV installaties.

Laatstgenoemde had zijn slagerij op de hoek met de Hengelosche Dwarsstraat, in de volksmond ’n Tuk genoemd. Op de hoek Hengelosche Dwarsstraat/Kottendijk stond de Lonneker Melkfabriek. I.v.m. de herinrichting van de gevaarlijke 5-sprong Deurningerstraat/Van Benthemstraat/Kottendijk/ Hengelosche Dwarsstraat werd de loop van laatstgenoemde straat gewijzigd en moesten de panden 45 t/m 63 worden afgebroken. De naam Hengelose Dwarsstraat veranderde in Raiffeisenstraat, naar de gelijknamige bank die hier in 1969 haar nieuwe hoofdkantoor bouwde.

39

Tiecke & Mulder

Eén van de winkels die al decennialang op dezelfde plek aan de Deurningerstraat is gevestigd is de herenmodezaak Tiecke en Mulder. Als we foto’s van verschillende jaren naast elkaar leggen is goed te zien welke metamorfose het pand in de loop der tijd heeft ondergaan.

37 Sanders

Tot na de oorlog bevond zich op nummer 39 de winkel van Leppen (huishoudelijke artikelen en speelgoed) Rechts hiervan, tot aan de toenmalige Hengelose dwarsstraat, in de volksmond ’n Tuk genoemd, bevonden zich nog acht! winkelpanden: Busschers (fietsen), Van Dijk (comestibles), Delsink (sigaren en klompen), Ebberink ‘De Duif’(manufacturen), Kieskamp (slager), Klijnstra (vis), Bosman (loodgieter en huishoudelijke art.) en Hemmink (slager). Deze panden werden eind jaren ‘60 gesloopt voor de aanleg van de huidige Raifeissenstraat.

Johannes Hendricus (Jan) Sanders, geboren in 1879, is de grondlegger van het latere gelijknamige supermarktbedrijf. In 1915 ging hij met zijn gezin aan de Deurningerstraat 37 wonen en richtte in de voorkamer een kruidenierswinkel in. Aangezien het gezin van de winkel alleen niet kon leven werkte Jan ’s morgens in alle vroegte bij bakker Sluijmer en ventte hij overdag met brood en kruidenierswaren. In 1916 overleed zijn vrouw Grada en bleef hij achter met drie kinderen. Hij hertrouwde in 1918. Jan was ondernemer in hart en nieren, hij werkte hard, was zuinig en daardoor succesvol. De kinderen werd van jongs af aan al geleerd de handen uit de mouwen te steken. De zaken blijven goed gaan en in 1925 laat hij een winkel/woonhuis bouwen aan de Leliestraat 103 en verhuist hij naar dit adres. Hoe het deze succesvolle ondernemer verder is vergaan is te lezen de het kwartaalblad ‘n Sliepsteen van de SHSEL (Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker) nummer 104, winter 2010.

37

In 1946 starten de zwagers Hendrik Tiecke en Cor Mulder hun herenmodebedrijf. Ze beginnen aan de Dr. de Visserstraat en verhuizen enkele jaren later naar de Deurningerstraat 39. Hendrik Tiecke was de verkoper en Cor Mulder de kleermaker. Begin jaren ’70 trok Cor Mulder zich terug uit de zaak en werd hij opgevolgd door Johan Roetgering. Enkele jaren later nam ook Hendrik Tiecke afscheid en werden Johan Roetgering en zijn vrouw Cecile de nieuwe eigenaars. In januari 1999 overleed Johan Roetgering waarna zijn zoon Marc de zaak overnam. In 27 november 1991 werd de geheel vernieuwde zaak heropend. Onlangs (maart 2014) is de zaak opnieuw verbouwd en voorzien van een geheel nieuw interieur.

45 Eenkhoorn

39

39

39

39

39

Al voor de oorlog begon Wicher Eenkhoorn met een schoenmakerij aan de Binnenweg en breidde deze enkele jaren later aan de voorzijde uit met een winkel. Midden jaren ’60 verhuisde hij met zijn zaak naar de Deurningerstraat 45, het pand waar ooit rijwielhandel Busschers gevestigd was. Toen ook dit pand gesloopt werd i.v.m. de aanleg van de Raiffeisenstraat verplaatste men de zaak, waar inmiddels ook Wichers’ zoon Bertus werkzaam was, een paar honderd meter richting de Hengelosestraat. Later nam Bertus Eenkhoorn de zaak van zijn vader over. Zijn broer Wim opende rond 1970 samen met zijn vrouw een schoenenzaak op het Ribbelt. Ook hij keerde later terug naar de Deurningerstraat en wel in een pand aan de vroegere spoorlijn, thans busbaan, tussen de Deurningertsraat en de Kottendijk, met een schoenmakerij annex sleutelcentrale.

39 5

47

49 31 49

49-59

47

Van Dijk

Van Dijk, een zaak in groente, fruit, delicatessen en comestibles, was voor de oorlog al aan de Deurningerstraat 47 gevestigd. Jan Willem van Dijk nam de zaak in 1950 van zijn vader over en trouwde in datzelfde jaar met een dochter van slager Bouman (Oldenzaalsestraat). Het gezin woonde aanvankelijk achter en boven de winkel maar ging rond 1960 boven rijwielhandel Hondeveld (Deurningerstraat 24) wonen. Men verkocht veel fruitmanden die aanvankelijk nog per fiets bezorgd werden. De decembermaand was altijd extreem druk. De woonkamer achter de winkel werd dan als extra verkoopruimte ingericht. I.v.m. de aanleg van de Raiffeisenstraat - de uitmonding van de toenmalige Hengelose Dwarsstraat op de Deurningerstraat werd enkele tientallen meters stadinwaarts verlegd - werden een aantal winkelpanden afgebroken, waaronder het pand van Van Dijk.

49 – 51 Delsink Anton Delsink begon met een klompenmakerij/winkel onder de naam ‘Magazijn de Wilgen Klomp’ aan de Deurningerstraat ter hoogte van de huidige inrit naast slijterij Berendsen. Links, in hetzelfde pand was destijds Café Northolt gevestigd. Toen dit pand rond 1930 herbouwd werd verhuisde hij naar de Deurningerstraat 51 en opende op nummer 49 (hetzelfde pand) een winkel in tabak, sigaretten en sigaren. De twee woongedeelten achter de winkels waren d.m.v. een doorgang met elkaar verbonden. In de tuin achter de winkels bevonden zich ook twee zgn. kalkputten. Hierin bevond zich witkalk die verkocht werd en waarmee men destijds de wanden van bijkeukens, stallen, kippenhokken en volières sausde. Alles werd stralend wit en de kalk had ook een ontsmettende werking.

31

49-61

49

49

47

49

Zijn in 1907 geboren zoon Johan trad in zijn vaders voetsporen. Belangrijke klompen­­ afnemers waren boeren en de iets verderop gelegen Lonneker melkfabriek. Ook maakte men beschilderde klompen die als souvenir door o.a. Hotel de Graaff werden afgenomen en aan de hotelgasten werden verkocht. De kinderen uit het gezin waren van jongs af aan gewend om in beide winkels mee te helpen. In verband met de aanleg van de Raiffesenstraat - de loop van de bestaande Hengelose dwarsstraat werd gewijzigd - werden alle panden rechts van herenmode Tiecke & Mulder, waaronder beide winkels van Delsink afgebroken en hield de zaak op te bestaan.

49

49 6

53-55 De Duif Reeds in de jaren ’20 was aan de Deurningerstraat 53-55 een manufacturenzaak onder de naam ‘De Duif’ gevestigd. Eigenaar was de heer H. Ebberink. Het assortiment bestond uit kousen, sokken, ondergoed, pyama’s en aanverwante zaken. Ook dit pand werd midden jaren ’60 gesloopt voor de aanlag van de Raiffeisenstraat. Behalve een oude foto van deze winkel is geen informatie over deze winkel beschikbaar gekomen.

57 Kieskamp Deurningerstraat 57 en 59 vormden één woonblok met links op nummer 57 slager Kieskamp en rechts de viswinkel van Klijnstra. De zoons Hans en Johan Kieskamp, beide vrijgezel, hebben de slagerij van hun vader overgenomen. Meer dan een foto van de voorzijde van het pand is helaas niet voorhanden. Ook dit pand werd i.v.m. de aanleg van de Raiffeisenstraat afgebroken.

59 Klijnstra “Eet altijd onze visch, dan blijft ge jong en frisch” is de slogan waarmee Zeevishandel Klijnstra zijn waar al in 1952 aanprijsde, getuige een advertentie in de Feest Courant van 1952, uitgegeven door de gezamenlijke winkeliers na het gereedkomen van de verbreding en asfal­ tering van de Deurningerstraat. Andries Klijnstra, geboren in 1883, had een viswinkel aan de Wethouder Nijhuisstraat 51. Zijn zoon Ruurd, die per bakfiets vis uitventte, ontmoette zo zijn later vrouw Dien, met wie hij in 1938 trouwde. Zij begonnen een vishandel vanuit de Nieuwstraat, in de directe omgeving van de Hollandia matzesfabriek. Korte tijd later, vlak voor de oorlog, openden zij een viswinkel aan de Binnenweg (nu Lasonderstraat) op de hoek met de Bilderdijkstraat, op de plek waar nu café De Brouwerij gevestigd is. Rond 1947 betrokken zij het pand aan de Deurningerstraat 59. Zoals een aantal andere (winkel) panden moest ook de winkel van Klijnstra eind jaren ’60 wijken voor de aanleg van de Raiffeisenstraat. Ruurd en Dien kochten toen de panden Deurningerstraat 179-185, waar destijds de winkel van Slaa gevestigd was (en daarvoor de groentewinkel van Wiebier). Op deze locatie werd een voor die tijd heel moderne productieruimte gebouwd en in gebruik genomen, met een grote koel- en vriesruimte. Tot dat de nieuwe winkel in 1969 gereed was werd vis verkocht vanuit de kleine winkel van Slaa.

53

59

59

De vliegbasis Twenthe was een grote afnemer die op vrijdag wel zo’n 1.000 gebakken vissen bestelde, die om 11.00 ’s morgens warm op de basis moesten worden afgeleverd. Vervolgens werd alles weer schoongemaakt voor de winkelverkoop en begon het bakken opnieuw. Ruurd Klijnstra overleed na een ziekbed van twee jaar in 1975 op 58-jarige leeftijd. Zijn vrouw Dien overleed in 2002. Zij werd 87 jaar oud. Hun jongste zoon Albert staat nog wekelijks met vis op de markt in Enschede. Wetenswaardig . . . . . . Het pand aan de Deurningerstraat 59 werd aanvankelijk gehuurd. Toen Ruurd Klijnstra in de gelegenheid werd gesteld om het te kopen maar daarvoor niet over voldoende financiële middelen beschikte bood een goede klant spontaan aan om het benodigde geld van hem te lenen, waardoor de koop alsnog doorgang kon vinden.

63 Hemmink Op een oude, onscherpe ansichtkaart zien we op de hoek van de Deurningerstraat en de 1e Hengelosche Dwarsstraat het pand van slager Hemmink met voor de winkel de slager en zijn familie, een aantal omwonenden en zijn handelswaar: twee varkens. De foto is gemaakt in het begin van de 20e eeuw. Tot midden jaren ’60 was de slagerij hier gevestigd. I.v.m. de aanleg van de Raiffeisenstraat viel ook dit pand ten prooi aan de slopershamer.

63

7

00

Lonneker Melkfabriek

Hoewel de ‘Coöperatieve Melkinrichting en Zuivelfabriek’ niet aan de Deurningerstraat gelegen was past dit markante pand, dat veel Enschedeërs gekend hebben, bij deze expositie. Aanvankelijk verkopen de boeren uit Lonneker hun melk rechtstreeks aan de consument. Vanaf 1884 gaan ze ook melk leveren aan de in dat jaar opgerichte N.V. Enschedese Melkinrichting. De Lonneker Melkfabriek neemt de gebouwen over van de Enschedese Melkinrichting aan de Molenstraat. In november 1896 komt uit deze fabriek de eerste ‘Lonneker’ melk. De fabriek, gevestigd aan de Kottendijk, die toen nog samen met de Hengelose Dwarsstraat uitmondde op de Deurningerstraat, stond op de plaats van de huidige Rabobank en werd in 1900 gebouwd in april 1901 in gebruik genomen. Kenmerkend is boog waaronder de platte wagens met melkbussen reden om gelost te worden. In de jaren 1900 – 1910 bedroeg de prijs van een liter melk 6 à 7 (gulden) cent. Naast melk, boter, room en karnemelk werden in de loop der jaren ook yoghurt en chocolademelk geproduceerd. Gedurende tientallen jaren is de melkventer (melkboer in de volksmond) de schakel tussen fabriek en consument. Hij bezorgt de melkproducten dagelijks aan huis, aanvankelijk met paard en wagen, waar ook nog ‘losse’ melk per liter gekocht kon worden. Later bediende hij zich van een elektrisch aangedreven transportwagentje. In 1964 wordt begonnen met de uitbreiding en vernieuwing. Op de plaats van de oude fabriek wordt een geheel nieuw complex gebouwd voor zowel de melkfabriek als de landbouwbank. De Hengelose dwarsstraat wordt ‘verlegd’ en krijgt de naam Raiffeisenstraat. Door opkomst van de supermarkten en het feit dat steeds meer vrouwen buitenshuis gingen werken verdwijnt de melkventer uit het straatbeeld. In 1991 neemt Enschede afscheid van zijn laatste melkventer. Rond 1975 werd de fabriek onderdeel van de ORMET – Organisatie Melkvoorziening Twente, een samenwerkingsverband tussen een aantal Twentse melkfabrieken. In 1991 werd ORMET op haar beurt overgenomen door Coberco en drie jaar later wordt de vestiging gesloten. Wetenswaard . . . . . . . In de jaren net voor de eerste wereldoorlog wordt yoghurt geïntroduceerd. Dit product slaat echter niet aan bij de consument. Pas in 1930, als een nieuwe poging gedaan wordt, lukt het wel. In 1934 wordt begonnen met de productie van het Lonneker roomijs. Dit product slaat direct aan en wordt zo populair dat de fabriek in 1950 een eigen ijsbar aan de Markt begint.

00 Rabobank De Rabobank - Enschede is in 1976 ontstaan door een fusie tussen de Raiffeisenbank en de Boerenleenbank. Naar voorbeeld van zijn Duitse collega Friedrich Wilhelm Raiffeisen neemt de Lonneker burgemeester E. Jacobs (een broer van Aletta) het initiatief om ook in Nederland een coöperatieve boerenleenbank op te richten. Op 21 mei 1896 wordt de Lonneker Coöperatieve Landbouwersbank en Handelsvereeniging G.A. opgericht. Een bank waar de boeren van de toenmalige gemeente Lonneker bedrijfskredieten konden krijgen. In 1952 wordt aansluiting gezocht met de Centrale Raiffeisenbank in Utrecht. In 1956 krijgt de Lonneker Landbouwersbank concurrentie van de Boerenleenbank die haar kantoor heeft aan de Fazantstraat. In 1976, zes jaar nadat de Centrale Boerenleenbank in Eindhoven en de Centrale Raiffeisenbank in Utrecht fuseren, gaan de Enschedese ‘boerenbanken’ samen en gaan verder als Rabobank. Het nieuwe pand aan de inmiddels tot Raiffeisenstraat omgedoopte Hengelose dwarsstraat wordt betrokken. De Rabobank richt zich niet meer uitsluitend op het agrarisch bedrijfsleven maar ook op andere bedrijven en particulieren. In juli 1995 wordt het markante, gerenoveerde pand heropenend. Het hoofdkantoor is sinds 2013 gevestigd in een geheel nieuw pand aan de Zuiderval (ingang Het Eeftink).

8

22-83

59

57

61

59

83

83

83

81 83 57

61

81

83

81

22-83 De Wit

59

Aan de Deurningerstraat 22 was 54 jaar lang een kapperszaak gevestigd. De panden 20 t/m 28, gelegen tegenover de vroegere Lonneker melkfabriek zijn in de tweede helft van de jaren ‘50 gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. In 1904 had kapper Hofman er zijn zaak en in 1916 werd deze overgenomen door Jan Zeiler. Deze overleed in 1932 op 45-jarige leeftijd. Op een oude ansichtkaart zien we hem met lange witte jas op de Deurningerstraat voor zijn zaak. Piet Olofsen en De Wit sr. waren in die tijd noodhulpen bij Zeiler. Het kappersvak leerde je voornamelijk bij de patroon, waar je als inzeper van mannen die geschoren wilden worden, begon. De heer De Wit nam de zaak van Zeiler in 1934 over. Olofsen begon een eigen zaak aan de Deurningerstraat 62. De dameskapsalon van De Wit die zich op nummer 52 bevond werd overgenomen door Hermien Schledorn. Zij verhuisde later naar de overkant, nummer 77, waar voorheen de sigarenwinkel van Broekhoven gevestigd was. In 1952 zette Chris de Wit (wie kent hem niet) de zaak van zijn vader voort. In 1959 verhuisde hij naar Deurnigerstraat 83, tegenover de bakkerij van Weeink. In het pand rechts van het portiek had mevrouw De Wit lange tijd een pedicurepraktijk. In 1993 sloot Chris de Wit zijn zaak en kwam er een eind aan bijna 90 jaar kappershistorie. In het pand is thans een massagesalon gevestigd.

Na aanvankelijk - 1975 - een kapsalon te hebben gehad aan de Deurningerstraat naast apotheek De Bolhaar, opent Ria Schukkink in 1978 haar salon ‘Ria Hairlines’ aan de Deurningertstraat 59. In 1992 neemt Miranda de Vries - één van haar kapsters - de zaak over en zet deze voort onder de naam ‘Mibel Hairlines’. In 1999 beëindigt ze de salon. Momenteel heeft Miranda een kapsalon aan huis, aan de Javastraat 4. Zowel Ria Hairlines als Mibel Hailines waren dames- en herenkapsters. Veel bewoners alsook medewerkers van winkels en bedrijven aan de Deurningertsraat waren vaste klanten.

Wetenswaardig . . . . . Toen Chris op jonge leeftijd bij zijn vader in dienst was en even niet oplette tijdens het scheren van een klant, de heer Ter Horst van de gelijknamige sigarenwinkel aan de Deurningerstraat 254, sneed hij deze met het scheermes in de bovenlip. Vader de Wit sprak zijn zoon op bestraffende wijs toe, waarop de heer Ter Horst het voor Chris opnam en zei: “Die jongen moet het vak toch ook leren!”

57

Joop’s Broodjes

Joop Lammers die een broodjeszaak heeft in Doetinchem opent op 8 april 1975 een filiaal aan de Deurningerstraat 57 in Enschede. Zijn zwager Theo Putman wordt bedrijfsleider van de nieuwe zaak. In 1977 neemt hij de zaak over. Reisbureau Arke, zijn bijna overbuurman, is zijn eerste grote afnemer. Op 1 januari 2000 komt Theo’s schoonzoon Tjeerd Greebe in de zaak. Joop’s Broodjes staat van oudsher bekend om zijn brede assortiment vers belegde broodjes. Kenmerkend is de trouwe klantenkring die, ook na een enkele maanden vanwege een brand op 1 oktober 2013 in het naast gelegen pand gedwongen sluiting, zijn weg naar deze zaak weer gevonden heeft.

Ria Hairlines / Mibel Hairlines

77 Schledorn/Streppel Aan de Deurningerstraat bevonden zich veel kapperszaken. In de jaren ’50 was op nummer 77 de dameskapsalon van Hermien Schledorn gevestigd. Voorheen zat in dit pand de sigarenwinkel van Broekhoven. Hermien Schledorn was, voordat ze een eigen zaak opende, werkzaam bij kapper Chris de Wit aan de Deurningerstraat 22 (na 1958 op nummer 83). Ze was gehuwd met Nico Jongbloed; het echtpaar bleef kinderloos en woonde aan de Padangstraat. Helaas is er (tot op heden) geen fotomateriaal opgedoken. Na vertrek van Schledorn vestigde kapper Streppel zich in dit pand en begin jaren ’70 kapsalon Maison André.

81 Akkerman Rond 1900 begint Gerardus Akkerman een stoffeerderij aan de Grote Markt 29. In die tijd was het behangen van woon- en slaapkamers ook een onderdeel van de woninginrichting. De crisis van de jaren ’30 gaat niet ongemerkt aan de zaak voorbij en noodgedwongen verhuist men naar de Haaksbergerstraat. In 1935 overlijdt Gerardus als gevolg van een hartaanval, hij is dan nog maar 58 jaar oud. Zijn zoon Evert (1909) zet de zaak voort en verhuist met zijn moeder en grootvader, die schoenmaker was in Zutphen, naar de Deurningerstraat 81. Grootvader is tot zijn dood in 1944 (89 jaar oud) een belangrijke steunpilaar voor Evert en zijn moeder. In 1944 trouwt Evert met Jo Bos. Na de oorlog gaat het bergopwaarts. Aanvankelijk was er slechts een werkplaats maar in 1956 opent men een winkel. Jo Akkerman was van grote waarde voor de zaak. Ze was zeer bedreven in het naaien van gordijnen, runde de winkel en had daarnaast de zorg voor het gezin met drie kinderen. Ook zij verrichtten de nodige hand- en spandiensten zoals in een familiebedrijf gebruikelijk. In 1980 komt Evert Akkerman,70 jaar oud, plotseling te overlijden. Zijn vrouw bouwt de zaak af; er wordt geen opvolger gevonden. Zij overlijdt in 2009 op 93-jarige leeftijd.

9

99

85

87

87

91

87

91

91

91

85 Avenue

Wed. G.L. Schipholt

Het bedrijf werd in het midden van de 19e eeuw als transport-slepersbedrijf opgericht door Gerhd ‘Graads’ Lutke Schipholt. De transporten geschiedden met paard en wagen. De komst van de spoorwegen in 1866 zorgde voor enige teruggang in werkzaamheden. Toen in 1903 een langdurige spoorwegstaking uitbrak nam Schipholt onmiddellijk de aanvoer van ruwe katoen en afvoer van gefabriceerde textielproducten over. Mede door de groei van de textielindustrie namen ook de werkzaamheden voor Schipholt toe. Na de 1e wereldoorlog komen de eerste vrachtwagens; niet of nauwelijks gebruikte Duitse militaire vrachtwagens die voor burgergebruik geschikt werden gemaakt. Het waren zware bakbeesten met massieve wielen en kettingaandrijving waar de diverse wegbeheerders niet blij mee waren. De schade aan het wegdek en de gietijzeren putdeksels veroorzaakt door deze trucks werd betaald uit een waarborgfonds waarin Schipholt gelden stortte. Schipholt opende een aantal lijndiensten, waaronder Enschede - HengeloDelden - Borne - Almelo en Enschede - Haaksbergen - Groenlo - Winterswijk. Rond 1934 ging men ook op west Nederland rijden, onder de naam ‘Twentsche IJlgoederen Dienst’ In 1940 beschikte het bedrijf over 35 vrachtwagens waarvan na vijf jaar oorlog weinig van over bleef. Na de bevrijding werden de lijndiensten heropend en uitgebreid met o.a. een dienst naar Gronau en Bocholt. In 1949 werd de eerste (Schotse) Albion dieseltruck aangeschaft voor de lange afstanden. Voor de korte trajecten werd een aantal Ford V-8 benzine vrachtwagens gekocht. Anno 1959 bestond het wagenpark uit 21 zgn. bakwagens en 9 trucks met oplegger. In 1961 werd begonnen met de bouw van een nieuw bedrijfspand aan de Kanaalstraat. In 1966 verkocht de toenmalige eigenaar/ directeur G.H. Prinsen het bedrijf, incl. personeel, wagenpark en het nieuwe bedrijfspand aan de Gelderse Tramwegen (GTW) te Doetinchem.

101 Aldi

Aan de Deurningerstraat waren de kapsalons altijd in grote getale aan­ wezig. Eén van de thans aldaar gevestigde zaken is kapsalon Avenue van eigenaresse Janti. Het hairstylingteam bestaat naast Janti uit haar dochter Melanie en kapster Muriël. De zaak is in 1989 geopend, in het pand waar ooit de kapsalon van Streppel gevestigd was. Het is een officiële Wella professionals salon, gespecialiseerd in haarkleuringen.

De geschiedenis van Aldi begint in 1913 als de vader van de twee oprichters - Karl en Theo Albrecht - een handel in bakwaren begint. Moeder Anna opent in 1914 met haar twee zoons de eerste winkel. In 1945 nemen zij de zaak over en openen ze nieuwe filialen. Het concept: beperkt assortiment, producten van hoogwaardige kwaliteit en lage prijzen. Het filiaal aan de Deurningerstraat werd in 1982 geopend.

87 – 91 Rosens

99

De heer Rosens sr. had in de jaren ’50 en begin jaren ’60 een verf- en behangwinkel op de hoek van de Leliestraat/Minkmaatstraat. In 1963 verhuist men naar de Deurningerstraat 87, waar ooit Ten Cate & Dijkhuis zat, grossiers voor Histor verven. Ten Cate & Dijkhuis verhuisden naar de Haaksbergerstraat, naar de locatie waar nu de meubel- en interieurzaak van JAHB gevestigd is. In de loop der jaren worden de panden Deurningerstraat 89 en 91, tot aan de spoorlijn, de huidige busbaan, bij de zaak aangetrokken. Op nummer 91 was ooit loodgieter Hemmelder gevestigd. In 1967 werd het inmiddels sterk uitgebreide Rosens ‘Doe het zelf centrum’ heropend door het in die tijd populaire variétéduo De Wama’s. In die tijd is zoon Jos Roosens al in zijn vaders voetsporen getreden. De winkel sloot zich aan bij de Hubo franchiseketen. Begin jaren ’70 opent Rosens een filiaal in de noodwinkels van het winkelcentrum Wesselerbrink Zuid.

99

99

101

91 Hemmelder Gerhard Hemmelder, geboren in 1900, begon rond 1925 als koperslager in het pand van de latere rijwielhandel Hondeveld aan de Deurningerstraat 28. Vijf jaar later verhuist hij naar Deurningerstraat 91 en gaat hij met zijn gezin op nummer 93 wonen, het laatste pand vóór de spoorlijn Enschede - Oldenzaal. Daarvoor heeft De Jager op 93 zijn lederwarenzaak; hij verhuist rond 1930 naar nummer 68, aan de overzijde. De werkplaats en het magazijn bevonden zich op nummer 91 waar Gerhard later assistentie krijgt van zijn zoon Gerhard jr. Velen herinneren zich nog de toiletpot die voor het raam van de werkplaats stond. In de beginjaren werden alle materialen per fiets en met een schuifkar vervoerd. Toen ze zaken beter gingen werd een bakfiets aangeschaft. Hemmelder was een koperslager/loodgieter die zijn vak verstond. De klantenkring bestond voornamelijk uit particulieren maar hij heeft bij de bouw van de Pauluskerk alle sanitaire werkzaamheden uitgevoerd. Rond zij 65e stopt hij met de zaak en verhuist hij naar Deurningerstraat 300.

99

99 10

107 Van der Liet 101 Automobielbedrijf G.B. Christenhuis De oorsprong van automobielbedrijf Christenhuis ligt aan de Reudinkstraat. In het jaar 1918 begon Johan Christenhuis een garage voor motorfietsen en automobielen. Zijn broer Gerhard kwam op 16 - jarige leeftijd in de zaak. Door het snelle overlijden van zijn oudere broer kwam Gerhard er al op 17-jarige leeftijd alleen voor te staan. Wegens de persoonlijke service en de succesvolle verkoop van Amerikaanse auto’s moest al snel naar een groter pand worden verhuisd en verhuisde hij naar de Wilhelminastraat (later politiegarage). Toen het klantenbestand alleen maar toenam en de verkoop van nw. auto’s bleef stijgen is Gerhard Christenhuis al in 1950 verhuisd naar de Deurningerstraat. (voormalige Ford garage) Garage Christenhuis wordt Automobielbedrijf Christenhuis. Men was toen een succesvolle dealer van Austin (Engeland), Borgward (Duitsland), Chrysler U.S.A.) en Rover (Engeland). In de beginjaren stalden klanten gewoonlijk(o.a. artsen) hun auto het liefst veilig in een garage en derhalve met voorkeur bij Christenhuis en bood Gerhard Christenhuis als een extra service zijn vaste klanten aan desgewenst ook s’nachts (oproep nachtdienst artsen) de klanten met hun eigen auto op te halen, de patiënt te bezoeken, de arts weer huiswaarts te brengen en de auto weer in de garage te stallen. De zaken gingen voortvarend en gezien de verdere groei moest men uiteindelijk toch stoppen met de autostalling (meer werkplaats en verkoop ruimte benodigd). Een verdere uitbreiding geschiedde in eerste instantie aan de achterzijde (Kottendijk) van het pand en werd ook de locatie van het busbedrijf van Ter Riet overgenomen. De werkplaatsruimte moest fors groter alsmede de showroomoppervlakte voor de presentatie van meer automodellen. In 1960 kwam de oudste zoon Gerard (Jr.) in de zaak en in 1966 volgde Herman (jongere broer) ook al snel. Toen helaas rond 1960 de Borgward fabrieken in Duitsland failliet gingen heeft Auto Christenhuis het dealerschap van Simca (Frankrijk ) kunnen verwerven. Simca werd later een onderdeel van de Chrysler U.S.A. groep. Wederom werd er fors bijgebouwd. Nu aan de Deurningerstraat richting de spoorlijn en in 1968 werd Auto Christenhuis ook gevraagd voor het Alfa Romeo dealerschap. Daardoor kon de werkplaats aan de Kottendijk verder worden vergroot en gemoderniseerd. Daarboven op werden de woonhuizen ter linkerzijde en het pand van transportbedrijf Wed. G.L. Schipholt/Lijnco (Deurningerstraat) gekocht voor een mogelijke verdere groei. Uiteindelijk werd later op de plek van Lijnco (nu de Aldi) in 1972 de nieuwe Alfa Romeo / Chrysler U.S.A. showroom gebouwd. In 1981 volgde het dealerschap van Fiat met als zelfstandige b.v onder de naam: ‘Fiat Autostrada’. Omdat Alfa Romeo en Fiat (beide Italiaanse automerken) elkaar goed aanvulden werden de bedrijven uiteindelijk samen­ gevoegd middels weer nieuwe uitbreidingen tussen de beide panden op de plaats van de voormalige spoorlijn, nu de busbaan, werden occasions gestald. Gerhard Christenhuis (Jr.) verliet uiteindelijk het autobedrijf, om zich o.a. met auto export / import van automobielen etc. bezig te houden en Herman Christenhuis nam met succes, alle dealeractiviteiten over. Nieuwe initiatieven werden ontwikkeld waaronder een extra service station in Enschede Zuid alsmede autoverhuuractiviteiten (Autostrada Rent met een vloot van zo’n 40 auto’s) Helaas werd het bedrijf jaren later (mei 2000) erg zwaar getroffen door de Vuurwerkramp en vestigde het bedrijf zich aan de Zuiderval. (nu een V.W. vestiging) Vermeldenswaard is nog de zgn. Simca karavaan (eind jaren ’60 /70) waarbij een stoet van 10 Simca’s, voorafgegaan door een demonstratieauto met caravan door het land trok langs kleinere autobedrijven die veelal zelf niet over een showroom beschikten. Dit met begeleiding van o.a. Herman Christenhuis De caravan was dan ingericht als kantoorruimte waar men informatie kon krijgen en zaken kon doen. Met name de Simca 1000 en 1100 waren destijds immens populair. Een Simca 1000 kostte 4.995 gulden !

101

101 101

101

Het pand waar Van der Liet gevestigd was is rond 1910 gebouwd. De heer Van der Liet was getrouwd met Rikkie Lasonder, samen runden ze de drogisterij. Het telefoonnummer 4711 (Kölnisch Wasser) was een vondst van de heer Van der Liet en is destijds door hem bij de toenmalige PTT gekocht. Toen hij onverwacht overleed kwam zijn dochter Jeanne Koenderink – Van der Liet min of meer gedwongen in de zaak om haar moeder te assisteren. Jeanne overleed in 1980 op 50-jarige leeftijd. De zaak werd overgenomen door de heer en mevrouw Kruimer die op hun beurt de zaak in 1968 aan de heer en mevrouw Lucassen verkochten. Mevrouw Lucassen was schoonheidsspecialiste, pedicure en apothekersassistente. De heer Lucassen behaalde het drogisterijdiploma en trad later als bedrijfsleider in dienst bij Het Kruidvat. In 1976 werd hij vertegenwoordiger voor Warner-Lambert, een fabrikant van drogisterijartikelen en heeft hij daar tot 1989 gewerkt. Mevrouw Lucassen heeft de drogisterij tot 1978 voortgezet. Achter de panden 105 – 107 is thans Ruvano Kantoormachines B.V. van Han Koenderink gevestigd. Han is de zoon van Jeanne Van der Liet. Ruvano B.V. is sinds 1910 hèt adres voor verkoop, verhuur, reparatie, service en onderhoud van kantoormachines. Tevens levert men de benodigde verbruiksmaterialen, van onderdelen, toners en inktpatronen tot kopieerpapier.

111 De Ster

101

101

101

Na de oorlog werd Willem Rijkeboer sr. eigenaar van het pand Deurningerstraat 111. Erachter bevond zich een voor die tijd groot magazijn, door de familie altijd ‘de zaal’ genoemd. Daarin hield hij in de jaren ’50 inboedel- en andere veilingen. Er werden zelfs een paar keer postduiven geveild. Geleidelijk begon hij er zelf ook ‘ongeregeld goed’ te verkopen en ging die handel de boventoon voeren. Hij betrok legergoederen onder meer van bekende Amsterdamse handelaren zoals Lap en Carabsa. Als naam voor de zaak werd ‘De Ster’ bedacht en daarna waren de veilingen fini. Aanvankelijk bestond de verkoopwaar voornamelijk uit gebruikte en nieuwe legerkleding, gaandeweg gevolgd door uitsluitend nieuwe kleding voor werk, vrije tijd en tegen de regen. Het assortiment werd - nadat zijn zoon Willem in de zaak kwam - uitgebreid met onder meer voetbalschoenen, bromfiets- en motorkleding, tenten en aanverwante campingartikelen. Legerjack en de legertas bleven nog jarenlang erg populaire artikelen. Willem jr. dreef toen ook al jaren een meubelwinkel in het pand 115 (dat eigendom was van zijn vader) onder de naam ‘Het Meubelparadijs’. Hij stopte daar eind jaren ’50 mee, nadat zijn vader was overleden. Met zijn gezin betrok hij het winkelwoonhuis boven 115 en verhuurde de voormalige winkels beneden o.a. aan Becker Verf en Behang en aan een stoffenhandelaar en later aan ‘De Oale Put’, een kunstnijverheidszaak die ook padvinderij­ artikelen verkocht. ‘De Ster’ was een bekende naam in Enschede met in de gloriejaren veel klandizie. Op zaterdagen was het soms zo druk, dat Willems’ moeder de klanten buiten in de gang ophield, omdat het binnen te druk was en er onvoldoende oog op het koopgedrag (ook toen was er sprake van diefstal) kon worden gehouden. Zoveel klanten er naar buiten kwamen, zoveel werden er ook weer toegelaten. Willem Rijkeboer jr. overleed in 2011 op 95-jarige leeftijd. ‘De Ster’ bestond toen al lang niet meer. Rond 1980 ging de deur dicht omdat geen van de drie zonen de opvolging ambieerde. Anekdote: Willem Rijkeboer jr. zag regelmatig kans voordeel te halen uit het opkopen van partijen goederen, die door een of andere oorzaak vrijkwamen op de markt. Zo kon hij vaak heel concurrerend zijn. Een mooi voorbeeld daarvan was, toen Nederlands’ populairste voetballer van die tijd, de in Enschede wonende Abe Lenstra stopte met zijn nevenhandel in voetbalschoenen van zijn eigen merk. Hij moest zijn restvoorraad kwijt. Willem jr. nam alle resterende 111 paar voor een zacht prijsje van Abe over. Voor een tientje (guldens) per paar vlogen ze weg bij ‘De Ster’, doordat ze elders meer dan het dubbele kostten.

107

107

111 11

113 Timmerman

113 113

113

Rond 1930 begint Bernard Timmerman een winkel in electrische huishoudelijke apparaten, naaimachines, wasmachines en rijwielen aan de Roomweg. Na enkele jaren verhuist hij naar de Deurningerstraat 119, het pand waar later de sigarenzaak van Grijsen gevestigd was. In de 50-ger jaren werd de sigarenzaak bemand door spelers van Sportclub Enschede, Jan de Wind (keeper) en Joke Weusting. Het pand aan de Deurningerstraat 113, waar de zaak nog altijd gevestigd is, werd in 1938 gebouwd. Bernards’ zoon Gerrit zette de zaak voort en besluit zich concentreren op verkoop en onderhoud van rijwielen en bromfietsen. In 1964 komt Gerrits’ zoon Benno op 20-jarige leeftijd in de zaak die al ruim tachtig jaar aan de Deurningerstraat gevestigd is.

115a/b Luesink / De Oale Put / Racket Shop In de jaren ’40 en ’50 is in het pand nummer 115a kruidenier Luesink gevestigd en op 115b bloemist Latté. Later bevinden zich op deze plek De Oale Put en de Racket Shop. Laatst genoemde winkel wordt beschreven bij Deurningerstraat 12.

117 115

115b De Oale Put Op 11 augustus 1967 openden Willi en Joop Holtkamp hun zaak in kunstnijverheidsartikelen aan de Deurningerstraat 115b. Zij gaven hun winkel de naam “De Oale Put” en een ieder die ooit de winkel heeft bezocht weet waarom: een fraaie (halve) oude put van Bentheimer zandsteen diende als toonbank. Het idee om een kunstnijverheidswinkel te beginnen deed Willi Holtkamp op tijdens een vakantie op Vlieland, waar in de Dorpsstraat een soortgelijke zaak gevestigd was. Het assortiment bestond uit sieraden, potterie, houten voorwerpen zoals kandelaars, handegemaakte kaarsen en kleding van handdrukstoffen. In 1971 werd een aparte ruimte ingericht voor de verkoop van padvinderskleding. In 1992, vijfentwintig jaar na de opening, hield de zaak op te bestaan.

113

117 Van Harten Midden jaren ‘20 bouwde Gerhard van Harten een smederij aan de Deurningerstraat 115c. Hij was smid in Lonneker, maar zag meer mogelijkheden in het toen snel expanderende Enschede. Van Harten kwam uit een geslacht van smeden in Oldenzaal, dat in 1723 daar waren neergestreken uit het naburige Duitsland. Eerst werd de smederij gebouwd op 115c en daarna het woonhuis annex winkel op 117. Het gezin verhuisde toen ook vanuit Lonneker naar de Deurningerstraat. De smederij werd regelmatig van “moderne” apparatuur voorzien. Zo werd een lasinstallatie op acetyleen geïnstalleerd, die in een apart gebouwtje achter de smederij uit carbid en water het explosieve gas produceerde. Uniek voor die tijd! Ook werd een perceel grond aan de overzijde van de Deurningerstraat gekocht, dat dienst deed als stalling voor de boerenwagens die ter reparatie werden aangeboden. Later is hier een woonhuis op gebouwd voor een van de zoons. In de jaren 40 kwam ook zoon Jan in het bedrijf en samen runden ze de smederij. Gerhard van Harten heeft tot het laatst van zijn leven actief mee­ gewerkt en overleed in 1951. Zoon Jan zette het bedrijf voort onder de naam J. van Harten. Door de mechanisatie in de landbouw, is ook het werkterrein verlegd naar constructiewerkzaamheden. Er werden veel nieuwe wijken gebouwd en de firma Van Harten leverde balkonhekken, stalen trappen, etc. Ook het assortiment in de winkel veranderde van gereedschappen en huishoudelijke artikelen naar haarden en kachels en daarna luxere artikelen. In 1977 werd besloten de werkzaamheden te staken en trok buurman Herman Joostens in pand 117.

115

115 117

115

115

117 Herman Joostens

117

117

117

117

Meubelstofferderij Herman Joostens begon in 1964 in het pand van zijn huidige buurman, nummer 119. Zijn vrouw Gerda ontfermde zich over de aldaar gevestigde sigarenwinkel van Te Pas en moest daarvoor nog wel het vereiste tabaksdiploma behalen. In mei 1967 werd de sigarenwinkel getransformeerd in een handwerkzaak waar ze, na het behalen van de benodigde vakdiploma’s, o.a. borduurbenodigdheden en smyrnawol verkocht. In 1977 verhuisde de zaak naar het pand waar decennialang de smederij en winkel van Van Harten gevestigd waren. In mei 2000 werd ook dit pand zwaar beschadigd door de vuurwerkramp. Ondanks dat Herman de pensioengerechtigde leeftijdsgrens al gepasseerd is is hij nog dagelijks actief en geeft hij cursussen stofferen in het naast de winkel gelegen atelier. 12

119 Het winkelpand Deurningerstraat 119 kende vele gezichten. Voor de oorlog was kleermaker Brasz de bewoner. Nadien was hier jarenlang een sigarenwinkel, in de jaren ’50 bemand door de heer en mevrouw Grijsen, die oorspronkelijk hun zaak aan de Deurningerstraat 28a hadden. Eind jaren vijftig was Jan van de Wint, de bekende keeper van Sportclub Enschede, de uitbater, gevolgd door zijn collega/speler Joke Weustink. Het was in die tijd niet ongebruikelijk dat semiprofs naast hun voetballoopbaan een sigarenzaak runden. Voordat Herman en Gerda Joostens zich hier in 1964 vestigden was sigarenhandel Te Pas de exploitant. In de afgelopen jaren bevond zich hier een pizzeria. Momenteel staat het pand te huur. Wetenswaard . . . . Bert Grijsen, de bekende trompettist van o.a. The Ramblers en de Skymasters was een zoon van de heer en mevouw Grijsen van de sigarenwinkel.

121

121 119

Eeuwige Lente

Herman Nijhuis was in dienst bij de bloemisten Heemels, Corona en Bertelink (Deurningerstraat 90) alvorens hij voor zichzelf begon aan de Deurningerstraat 121 onder de naam ‘De Eeuwige Lente’, in het rechter gedeelte van het kantoorpand van Frieman (verzekerings­agent). De zaak wordt in de week voor moederdag geopend en zelfs vanuit de aan de tegenover gelegen garage van Rottink worden in die week bloemen verkocht. Herman overlijdt begin 60-ger jaren en zijn vrouw Roos zet de zaak voort, ofschoon zij niet over de vereiste diploma’s beschikt. Ze meldt zich als toehoorder aan op de bloemistenvakschool en slaagt met vlag en wimpel. Aansluitend heeft ze nog het diploma van de vakschool Aalsmeer behaald. In 1967 leert Roos Bas Versteeg kennen waarmee ze een jaar later in het huwelijk treedt. Na weer een jaar heeft ze de zaak verkocht aan de heer Winkelhorst. Roos is in februari 2012 op 80-jarige leeftijd overleden.

123 121

121

In 1968 wordt Ton Winkelhorst op 23-jarige leeftijd eigenaar van ‘De Eeuwige Lente’ na voorheen elders als werknemer in de bloemisterijsector werkzaam te zijn geweest. Hij leert er zijn huidige vrouw Ria kennen, die enkele meters verder, op de hoek van de Deurningerstraat en de Boddenkampsingel haar kledingboutique ‘Chez Ria’ heeft. Als na de vuurwerkramp het pand niet langer bewoonbaar is verhuizen Ton en Ria met de winkel naar de Molenstraat (het pand waar ooit de firma Bruningmeijer gevestigd was). Tien jaar later besluiten ze de winkel te sluiten. Wetenswaard . . . . . Ton en Ria Winkelhorst wonen inmiddels in het Duitse Ellewick. Ton heeft zich aangemeld als lid van een Duitse bijenvereniging en mag zich, na het volgen van een imkercursus, ‘Bienensachverständiger’ noemen. Hij is gediplomeerd imker en produceert honing in eigen beheer.

123 Duet In 2008 startte Marjan Lansink de Haarstudio Duet & Friends aan de Deurningerstraat 123, het pand dat na de vuurwerkramp als kopie van het oorspronkelijke,uit 1909 stammende pand, werd herbouwd. De heren- en dames kapsalon is wijd en zijd bekend als ‘krullenkapper’. Achter de kapperszaak is een schoonheidssalon en een pedicurepraktijk gevestigd. Heel bijzonder is de mogelijkheid om er een kinder- of tienerfeestje te houden, compleet met haarmake-up, vlechten, krullen, dreads, make-up, nagels lakken en fotoshoot.

123 - 125

121

123

De Potkachel Het pand aan de Deurningerstraat 123 - 125, op de hoek met de Boddenkampsingel, is in 1909 gebouwd in opdracht van schilder Heeregrave. Aanvankelijk had het pand een plat dak waar in 1924 een kap op werd gezet. De stadsgids van eind jaren ’30 vermeldt op nummer 125 de naam Kreeftenberg (banketbakkerij). Begin jaren ’50 was hier Kok’s bakkerij en automatiek gevestigd. In de jaren ’60 staat rijschoolhouder Van Hoof hier als bewoner van nummer 123 vermeld. Eind jaren ’60 vinden we op dit adres de kledingboutique ‘Chez Ria’. In 1973 wordt deze winkel onderdeel van de bloemisterij ‘De Eeuwige Lente’, en speciaal ingericht voor droogbloemen en hydrocultuur.

121

In 1970 wordt het pand gekocht door Jan Sprakel die er een jaar later zijn opvallende en bij velen bekende ‘Galerie De Potkachel’ opent. De Potkachel, bekend van de levensgrote bewegende Sara- en Abrahampoppen die het straatbeeld bepalen. Aan de overzijde van de Boddenkampsingel, opde plek waar nu makelaarskantoor Bos gevestigd is, stonden jarenlang zijn in het oog springende megagrote racefietsen.Tijdens de vuurwerkramp wordt het pand dermate ernstig beschadigd dat het moet worden afgebroken. Later wordt het in zijn oorspronkelijke vorm en uitvoering herbouwd.Momenteel bevindt zich op nummer 123 kapsalon Duet en op 125, het pand op de hoek financieel adviesbureau Zeelte.

125 Zeelte Na eerst als zelfstandig fiscaal adviseur vanuit huis te hebben gewerkt vestigt Mathieu Zeelte zich in juli 2009 aan de Deurningerstraat, het pand op de hoek met de Boddenkampsingel. Zeelte verzorgt belasting­ aangiftes, fiscale advisering, de financiële- en salarisadministratie voor bedrijven en instellingen.

125 13

141 Koershuis 135 Breukers Johan Breukers, geboren in 1875, startte begin 1900 een bakkerij/kruidenierszaak aan de Deurningerstraat 59. Hij bakte zijn brood o.a. voor de boeren die bij de Landbouwbank kwamen met meel van de Noordendorpmolen. Zowel bank als de molen waren gelegen aan de Kottendijk. In 1923 laat hij een winkel met bakkerij bouwen aan de Deurningerstraat 135, op de hoek met de Boddenkampsingel; de bakkerij was naast het pand gelegen, aan de Boddenkampsingel. In de jaren ‘50/60 was hier het bedrijf Kuils’ Gassen gevestigd. In een adresboek van Enschede uit 1926 vinden we op dit adres de namen J.Breukers (winkelier) en Henda Breukers (winkeljuffrouw). Later zet zijn zoon Leo de zaak voort. In 1969 wordt de winkel gesloten en eind 1971 is het pand gesloopt. Momenteel staat op deze plek het kantoor van Bos makelaars.

135 Bos Makelaars Bos Makelaars, op de hoek Deurningerstraat/Boddenkampsingel, op de plek waar tot 1969 de kruidenierszaak van Breukers gevestigd was. Dit pand werd in 1971 gesloopt. Het officiële adres van Breukers luidde Deurningerstraat 135, dat van Bos Boddenkampsingel 93-95, met de ingang aan de Deurningerstraat! Willie Groothuis begon in 1949 een makelaarskantoor aan de Oldenzaalsestraat . Rond 1975 werd de heer Jan Bos medevennoot en wijzigde de naam in Groothuis – Bos Makelaars. Nadat de heer Groothuis was overleden zette de heer Bos de zaak voort. Begin 90-er jaren onder de naam ‘Bos Vertrouwensmakelaars’ gevestigd aan het Stationsplein. In 2005 opereerde men onder de naam ‘Bos Garantiemakelaars’ om vervolgens vanaf 2010 alle toevoegingen te laten vallen. Het huidige pand op de hoek met de Boddenkampsingel werd in 2001 gebouwd en in gebruik genomen. In 2004 trad de huidige directeur Arjan Hollink in dienst. Jan Bos overleed in 2012. Naast makelaar was hij jarenlang bestuurslid van FC Twente.

141

135

141

Aan de Deurningerstraat 141, tegenover de Renbaanstraat, was jarenlang de kapperszaak van Koershuis gevestigd. Voor de oorlog begonnen als heren­ kapper en later uitgebreid met een damessalon. ’s Morgens was het erg druk met mannen die zich lieten scheren. Zowel de heer als mevrouw Koershuis werkten tot 1969 in de zaak die in dat jaar gesloten werd. Links van Koershuis, op nummer 139, bevond zich de winkel van kruidenier Reilink (comestibles en fijne vleeschwaren). Hierover zijn geen foto’s of documenten beschikbaar gekomen. Hetzelfde geldt voor de bloemenzaak van Bijkerk die hier in de 70-er jaren gevestigd was. Achter dit pand bevond zich een timmermanswerkplaats waar de heer Reilink doodskisten maakte.

145 IP Computer Training Centrum In 1999 begint Hans Jordaan met het geven van computercursussen vanuit zijn woonhuis aan de Laaressingel 44. Later vestigt hij zich aan de Tromplaan, het pand dat in Enschede bekend is als ‘De Groote Schuur’. In 2006 verhuist hij naar de Deurningerstraat 145. IP Computer Training Centrum verzorgt trainingen met persoonlijke begeleiding voor Word, Excel, Outlook en Powerpoint. Tevens is men geautoriseerd voor het afnemen van testen en examens.

135

En verder . . . . . Hans bezocht ooit de aan de Boddenkampsingel gelegen, inmiddels al weer verdwenen Juliana van Stolberg Mavo. Zijn huidige bedrijf bevindt zich hemelsbreed 50 meter achter het voormalige schoolgebouw.

147 Aram Advies Milad Mourad is Arameeër en vluchtte op 8-jarige leeftijd met zijn ouders en broertjes en zusjes naar Nederland. Na de lagere en middelbare school te hebben doorlopen is hij bedrijfseconomie gaan studeren aan de hogeschool. Na deze studie gaat hij werken bij Price Waterhouse Coopers in Utrecht en pakt tegelijkertijd de studie accountancy op die hij ook met succes afrondt.

135 145

145

147

147

Terug in Enschede treedt hij in dienst bij Deloitte en aansluitend bij Ten Kate & Huizinga. In november 2004 start Milad zijn eigen boekhoud-adviesbureau onder de naam Aram Advies, aan de Oldenzaalsestraat. Vervolgens vindt het bureau een (tijdelijk) onderkomen aan de Haaksbergerstraat, om zich in november 2012 op de huidige locatie aan de Deurningerstraat 147 te vestigen. Aram Advies verleent ondersteuning en advies op het gebied van accountancy, belastingen, consultancy en verzorgt de loonadministratie voor ondernemingen. Zijn zus Christina ondersteunt hem bij de administratie en andere voorkomende kantoorwerkzaamheden.

155 Reijmerink Reeds voor de oorlog hadden Lukas Reijmerink en zijn vrouw een kousenwinkel aan de Deurningerstraat 155. Behalve sokken en (nylon)kousen verkochten ze eveneens de vroeger alom bekende Jäger lange onderbroeken. Lang betekende tot aan de enkels. Het echtpaar Reijmerink had geen kinderen, maar het buurmeisje Janny Douwsma was er letterlijk kind aan huis. Zij hielp, toen ze wat ouder was, veelal op zaterdag in de winkel. Toen de heer en mevrouw Reijmerink op leeftijd kwamen werd Janny gevraagd om de zaak over te nemen en zo geschiedde. Na het behalen van de nodige vakdiploma’s werd zij omstreeks 1959 de nieuwe eigenaar. De collectie werd uitgebreid met ondergoed, blouses, overhemden, jumpers en vesten voor zowel dames als heren. Rond 1982 is Janny Douwsma, inmiddels Janny Wever, gestopt met de winkel. Anekdote Toen Janny de zaak van Lukas Reijmerink overnaam was er nog een restant Jäger onderbroeken in de winkel aanwezig. Zij besloot deze op te ruimen. Nadat een klant er één had gekocht kwam ze korte tijd later terug om ook de resterende zes stuks te kopen. Op de vraag wat ze er mee van plan was gaf ze als antwoord: Voor mijn studerende zoons, van onderen warm en het hoofd koel!

135

155 14

185 Ter Horst 171 Hutten Op nummer 171, links van kapper Bartels was kantoorboekhandel Hutten gevestigd. Het assortiment bestond uit kantoor- school- en tekenbenodigdheden. Ook verzorgde men het inbinden van boekwerken en tijdschriften en werden er in eigen beheer ansichtkaarten van de Deurningerstraat en omliggende straten uitgegeven. Behoudens een advertentie uit de stadsgids van 1953 is er geen foto- of ander materiaal meer voor handen.

In 1977 openen Marius en Iet ter Horst hun fysiotherapiepraktijk aan de Deurningerstraat 185, in het pand waar voorheen vishandel Klijnstra gevestigd was. In 1996 worden er door de gemeente Enschede plannen gemaakt om de nog aanwezige bebouwing , de panden van aannemersbedrijf Witbreuk, enkele kleine bedrijfjes en een aantal woningen, te slopen en hier nieuwe eengezinswoningen en gestapelde woningen te bouwen. In januari 2000 verhuizen Iet en Marius met hun praktijk naar de Walhofstraat 9. Tien jaar later vestigen ze zich op het Roombeek. Eind 2011 nemen de fysiotherapeuten Coppens en Lubbers de praktijk over.

187 Grave (’t Graafje)

173 Bartels Rond 1936 begon de heer Bartels als herenkapper (knippen en scheren) aan de Deurningerstraat 173. Later werd er een damessalon aan toegevoegd die gerund werd door zijn vrouw en een kapster. In 1970 zijn beide zaken gesloten. Het echtpaar Bartels heeft tot ca. 1974 op dit adres gewoond waarbij de herensalon als woon­ kamer was ingericht. Het pand is nadien weer als woonhuis verbouwd.

175 Witbreuk Herman Witbreuk startte samen met zijn broer Johan een aannemersbedrijf naast hun boerderij aan de Horstlindelaan. In 1965 verhuizen ze met hun bedrijf naar de Deurningerstraat waar ze de opslag en loodsen achter de rij woningen 157 t/m 173 hebben. De voormalige winkelpanden van Hutten (171) en Bartels (173) worden tot woningen verbouwd. Een opvallende en spectaculaire klus is de verbouwing van het pand van JAHB, hoek Deurningerstraat/Lasondersingel, waarbij op een fraaie manier een verbinding met het woonhuis Lasondersingel 8 wordt gerealiseerd. Aangezien de gemeente plannen heeft om aan de westkant van de Deurningerstraat nieuwe woningen te realiseren is Witbreuk genoodzaakt te vertrekken en worden de bedrijfsgebouwen gesloopt. Begin maart 2000 – acht weken voor de vuurwerkramp – verlaat men de Deurningerstraat.

In de adresboeken van Enschede uit de jaren 1926 en 1953 vinden we aan de Deurningerstraat 187 de naam H. Grave, beroep tapper/ caféhouder. Wanneer precies hij begonnen en gestopt is heb ik niet kunnen achterhalen. Het café stond bekend onder de naam ’t Greufke. Ook is bij de gesprekken die ik voerde de naam ‘Café de Leeuw’ genoemd, met als uitbater Everam de Leeuw. Misschien wordt tijdens de expositie duidelijk of het hier het zelfde café betreft. Op veel zondagochtenden vond er een hondenmarkt plaats en ook is ter ore gekomen dat de Vrolijke Volendammers er optraden evenals Blinde Dries met zijn trekharmonica. Ook speelden er zich zaken af die het daglicht minder goed verdroegen. Bekend is dat de politie er ‘s nachts wel eens moest optreden en zicht op de zaak hield vanuit de tegenover gelegen slagerij.

189 – 191

Goedhart & Wooldrik

Bouwmaterialenhandel Goedhart & Wooldrik werd opgericht in 1921. De heer Wooldrik was al lang overleden toen Marinus Goedhart – hij woonde met zijn gezin aan de Deurningerstraat 94 – in verband met zijn pensionering de zaak overgaf aan zijn schoonzoon Gerrit van Voorst die met zijn dochter Jannie getrouwd was. Martin Kortenbach, destijds chef bij Wagener bouwmaterialen werd door de heer Goedhart benaderd om, gezien zijn vakkennis en koopmanschap, samen met Van Voorst de directie te voeren. De derde compagnon was Jan Punte, zoon van aannemer Jan Punte sr., hij nam de administratieve zaken voor zijn rekening.

Begin 1957 heeft dit driemanschap de leiding van het bedrijf op zich genomen. Op het perceel 191, rechts gelegen, stonden de oude paardenstallen (in de jaren ’20 en ’30 vond het transport nog plaats met paard en wagen) en een houten kantoorgebouw. Het tweede perceel (189) lag meer richting de Boddenkampsingel en werd als opslagplaats – een plas – gebruikt. In 1958 treedt Henk Vreeling in dienst. Hij wordt later expeditiechef die de logistiek en de planning aanstuurt en blijft tot de verkoop van het bedrijf in 1987 in dienst. Het was zwaar werk. Een zak cement woog toen nog 50 kg en men kon aan de handdruk van een sollicitant al voelen of hij in staat was het sjouwwerk te verrichten. De eerste vrachtwagen was een oude, achter­gebleven Engelse truck die nogal wat technische mankementen vertoonde. Er werd een nieuwe DAF truck besteld, die na een lange levertijd in 1963 in gebruik werd genomen. Na de oorlog was er een grote vraag naar bouwmaterialen, maar het aanbod was schaars. De directie reisde regelmatig naar baksteen- en dakpannen­fabrieken om extra materiaal in te kopen. De drie directieleden hadden samen één personenauto die zij beurtelings in het weekend tot hun beschikking hadden. Door groeiende bouwactiviteiten en grote bouwprojecten in de 60-ger jaren breidde de zaak zich sterk uit en kreeg men behoefte aan meer opslagruimte en een showroom. Bovendien voldeden de opstallen niet meer aan de eisen en wensen van een modern bedrijf. Omdat uitbreiding aan de Deurningerstraat geen optie was, ook al vanwege de toenemende verkeersdrukte werd besloten om aan de Kanaalstraat een totaal nieuw bedrijfspand te bouwen op een terrein van 7000 m2. Na een aanbesteding onder de klanten/aannemers in Hotel Avion werd de bouw gegund aan aannemersbedrijf W.G. Dalenoord. In januari 1965 verhuist Goedhart & Wooldrik naar de Kanaalstraat. Aan de Deurningerstraat blijft nog enige tijd Danimex B.V. gevestigd, een in- en exportbedrijf voor Nederlandse en Deense producten, eveneens onder leiding van de heren Van Voorst en Kortenbach. Op het oude terrein van Goedhart & Wooldrik vestigt zich aannemersbedrijf Witbreuk. Wetenswaard . . . . . Tijdens de strenge winter van 1963 – 1964 (Elfstedentochtzege Reinier Paping) ligt de bouw stil van december tot in april. Aangezien er een tekort aan kolen dreigt te ontstaan vordert de overheid de vrachtwagens van Goedhart & Wooldrik en verplicht hen kolen uit Limburg te halen en deze op hun terrein op te slaan. Men wordt tevens verantwoordelijk gesteld voor het voorraadbeheer. Aangezien ’s nachts regelmatig pogingen tot diefstal plaatsvinden zit er niets anders op dan in de koude winternachten de wacht te houden bij de kolenvoorraad.

179

189

189

171-175 175

189

189

189

189

171-173

171-175

173

177

15

211 Ten Voorde

211

211

211

211

Reeds voor de oorlog hadden Bernard ten Voorde en zijn vrouw een snoepwinkel op de hoek van de Deurningerstraat en de Walhofsweg. Op de etalageruit stond met grote letters ‘De Zoete Inval’ geschreven. De heer Ten Voorde werd door de mensen in de buurt ‘Zeut’n Bennard’ genoemd. Naast een groot assortiment snoepwaren verkochten ze ook limonade. Om deze gekoeld te kunnen aanbieden werden er (achter op de fiets) ijsstaven bij de nabij gelegen Grolsche Bierbrouwerij gehaald. Als de winkel s’avonds en op zondag gesloten was bestond de voordeur uit een automatenwand waar men na inworp van muntgeld een versnapering kon kopen. Bernard zat, onzichtbaar voor de klanten, in de winkel achter die wand om de lege vakken direct weer te vullen. In 1956 verhuisde men naar de G.J. van Heekstraat en betrok slager Van Enck het winkelpand. Wetenswaard . . . . Bij afwezigheid van de heer Ten Voorde werd aan oma gevraagd of zij die dag de snoepautomaten vanuit de winkel wilde vullen. Kwajongens hebben toen, nadat ze snoep uit de automaat hadden genomen, een kikker in gelegd. Laat zich raden hoe daar door oma op gereageerd werd.

213

211 Van Enck Gerrit-Jan van Enck liet rond 1905 een winkel/woonhuis bouwen aan de Walhofsweg 14, het pand waar jaren later de zaak van Averink radio/tv was gevestigd. In 1946 bouwde Van Enck een werkplaats aan de Deurningerstraat, op de plek waar later (1952) ook de winkel naar toe verhuisde. Slagerij en winkel werden later (1960) voortgezet door Hendrikus’ zoon Gerrit en zijn vrouw Tine. In de jaren na de oorlog leverde Van Enck dagelijks zo’n 1300 maaltijden aan de verschillende Enschedese textielfabrieken, bestemd voor de werknemers van buiten Enschede, die in de middagpauze niet naar huis konden om te eten. In 1968 werd slagerij Van Enck uitgeroepen tot beste Keurslager van Nederland. Vanaf 1969 had Van Enck nog een tweede winkel in de Haverstraat. In 1975 zijn Gerrit en Tine van Enck gestopt en zijn beide zaken verkocht.

211

Wetenswaard . . . . Tijdens de bouw van het pand aan de Walhofstraat kwam ‘oom’ Herman van Enck die een slagerij aan de Kalandertraat had regelmatig langs om te zien hoe de bouw vorderde. Hij gaf zijn broer het volgende advies: “Maak er maar een groot raam in, dan kan oe Aaltje (de vrouw van Gerrit-Jan) mooi spek verkopen.”

213

Aan de linkerzijde bevond zich de ijssalon van Heinhuis. Hier kon je terecht voor allerhande soorten en smaken ijs in bekers of op een stokje. Met mij herinneren zich velen dat je een gratis tweede ijsje kreeg als in het stokje de letter ‘Z’ was uitgestanst.

213 Nieuwe Weme

211

In 1902 trouwt Gerard Nieuweweme op 28 jarige leeftijd met Cornelia Scholten en start rond dezelfde tijd met een bakkerij op de plek waar Deurningerstraat, Drienerweg, Walhofsweg en Roomweg samen komen. De zaken gaan voorspoedig en in de loop van de tijd worden er kruidenierswaren en drogisterij­ artikelen aan het assortiment toegevoegd. Nadat hij samen met een 10-tal andere bakkers de gezamenlijke bakkerij ‘De Volharding’ opricht stopt hij zelf met bakken van brood. Zijn vrouw Cornelia overlijdt in 1904, kort na de geboorte van hun eerste zoon Jan. Gerard hertrouwd met Anna Löring en samen krijgen ze nog drie zoons en twee dochters. In 1910 koopt Gerard de woning naast de winkel aan de Walhofsweg. Rond 1927 neemt zijn zoon Ben de zaak over. Bens’ broer Leo vertrekt in 1947 naar Heerenveen en legt daar de basis voor het de succesvolle supermarktketen Nieuwe Weme. Gerard komt in 1956 plotseling te overlijden. Kort daarvoor kwam Gerard jr., zoon van Ben in de zaak aan de Deurningerstraat. Bij zijn oom Leo in Heerenveen had hij kennis opgedaan van de zelfbedieningsformule en heeft deze toen op de zaak in Enschede toegepast. Het wordt een succes, als gevolg waarvan vele verbouwingen en uitbreidingen volgen. In 1992 verkoopt Gerard zijn zaak aan zijn neef Gerard, zoon van Leo Nieuweweme, in Heerenveen. Door de vuurwerkramp wordt het pand volledig verwoest en vinden we nu op deze plek nog slechts een grasveldje.

213

211 211 213

211

213

213

213

213

213 16

237 Aldenkamp In dit pand, op de hoek Deurningerstraat/Landstraat, was tot ca. 1930 een slagerij gevestigd. Begin 30-er jaren begint mevrouw Aldenkamp met een sigarenwinkel, in latere jaren geassisteerd door haar dochter Hermien. Rond 1975 neemt Hermien de zaak van haar moeder over. In 1992 is zij met de winkel gestopt. Aldenkamp was ook een bekend voorverkoopadres van kaartjes voor de wedstrijden van Sportclub Enschede en later van FC Twente. Soms stonden de mensen rijen dik voor de ingang om kaartjes te bemachtigen. Op zondagmiddag hingen er lijsten met de voetbaluitslagen van wedstrijden uit de ere-, eerste en tweede divisie alsmede van de amateurwedstrijden achter de etalageruiten. Momenteel is in dit pand bloemsierkunst Han gevestigd.

217 De Vijfsprong Sedert jaar en dag is het pand aan de Deurningerstraat 217 op de hoek met de Drienerweg bekend als ‘De Vijfsprong” . In een adresboek van de gemeente Enschede uit 1939 vinden we op dit adres de naam B. van Ommen, manufacturen en mej. G.Ch. van Ommen. Ooit zal Van Ommen zijn winkel verkocht hebben aan Van Loon die de winkel op zijn beurt in 1959 aan Hendrik Haverkort verkocht. Hendrik Haverkort startte in 1946 met een garen-, wol- en manufacturenwinkel aan de Deurningerstraat 304. Vlak de oorlog was ook breiwol erg schaars en toen de fa. Haverkort over een voorraad breiwol beschikte stonden de klanten in een lange rij voor de winkel. In de jaren ’50 verhuisde men naar Lattrop om daar een soortgelijke winkel te beginnen. Bij terugkomst in Enschede (1959) werd de zaak van de heer Van Loon overgenomen. Het assortiment werd uitgebreid met o.a. kousen, onder- en bedmode en dameskleding. Rond 1970 verkoopt Haverkort zijn zaak aan de heer Jonker die hij kende als vertegenwoordiger van één van zijn leveranciers. Later heeft Heijne op dit adres korte tijd een schoenenzaak gehad. Weer later vestigde zich hier Chinees restaurant De Pauw. Ten gevolge van de vuurwerkramp moest het pand worden gesloopt en verrees op deze plek een nieuw gebouw waarin tot op de dag van vandaag restaurant De Pauw gevestigd is.

237 Han

217

257 Oostrik

223 De 5 sprong Op nummer 223 is cafetaria ‘De 5 Sprong’ van de heer Mesut gevestigd. Zijn broer had tot de vuurwerkramp een cafetaria onder dezelfde naam op de hoek van de Deurningerstraat en de Walhofstraat, het pand waar voorheen slagerij Van Enck gevestigd was. Rechts van de cafetaria, op nummer 225 bevindt zich Goud-inkoop ‘De 5 Sprong’ van dezelfde eigenaar. Hier kan men goud, zilver en munten inwisselen voor contant geld.

235 Elbatex In 1994 openen Els en Bart van Veen een winkel in dekbedden en bedtextiel zoals (hoes)lakens en dekbedovertrekken en ook gordijnstoffen in dezelfde dessins als de overtrekken aan de Deurningerstraat 235. In latere jaren wordt het assortiment uitgebreid met bedden, boxsprings, matrassen en waterbedden. Ook Elbatex werd zwaar getroffen door de vuurwerk­ramp maar maakte later op dezelfde plek een herstart. Eind 30-ger jaren was in dit pand de groentezaak van Meijer gevestigd. Chris Ticheler, werknemer bij Meijer, nam de zaak in de jaren ’60 over. Hij transformeerde de traditionele groentewinkel in een voor die tijd moderne groentehal.

In december 1999 opent HAN bloemsierkunst zijn winkel aan de Deurningerstraat 237, in het pand waar sinds mensenheugenis de sigarenwinkel van Aldenkamp gevestigd was. Han is al vanaf zijn 17e jaar zelfstandig ondernemer in de bloemenbranche. Zo had hij gedurende zestien jaar een bloemenzaak in Oldenzaal ook een aantal jaren op Het Bijvank (Wesselerbrink). Naast een rijk assortiment bloemen en bloemstukken biedt de winkel een grote collectie vazen, glaswerk en keramiek.

217 237

Hennie Oostrik, geboren in 1908, maakte al op jonge leeftijd duidelijk dat hij later niet in een (textiel) fabriek wil werken. Als jongen ging hij daarom in de leer bij zijn oom om het kleer­ makersvak te leren. Hij was nog maar begin 20 als zich de gelegenheid voordoet om aan de Deurningerstraat een winkeltje en een werkplaats te huren en wel op nummer 257 en 257a tegenover de pastorie van de Mariakerk. Hij trouwt en vestigt zich als zelfstandig kleermaker op dit adres. Het was geen winkel, maar een adres waar men een maatpak kon laten maken en in de etalage lagen de rollen stof waaruit de klant zijn keuze kon maken. Op latere leeftijd breidde Hennie zijn zaak uit met een winkel in herenmode. Hij was succesvol en spaarzaam en kon het hiervoor geleende geld na enkele jaren netjes terug betalen. Begin jaren ’60 is de zaak gesaneerd.

217

217

237

237 223-225

235

217

237

257

257 17

275 Huuskes Hermanus Huuskes was ooit als slagersknecht in dienst bij slager Haverkate in Delden. In 1929 begint hij zijn eigen slagerij aan de Deurningerstraat, in een pand ter hoogte van de huidige kapsalon Sjiek. In hetzelfde jaar trouwt hij met Anna Masseling, de dochter van bakker Jan Masseling, die zijn bakkerij en winkel op de hoek van de Deurningerstraat/Mekkelholtsweg heeft. Op de foto zien we het paar op hun trouwdag. Dat Huuskes ooit als Huiskes werd geschreven toont de foto waarop Harry Winkelman, ooit knecht bij Huiskes, met een koe staat afgebeeld. In 1936 verhuist Hermanus met zijn zaak en gezin naar het pand op de hoek van de Deur­ningerstraat en de Min. Idenburgstraat, op de plek waar men tot op de dag van vandaag nog altijd gevestigd is. Begin 60-ger jaren neemt zijn zoon Wim (Wilbertus) de zaak over en diens zoon Herman volgt hem in 1989 op. In 1992 wordt Huuskes lid van de vereniging van Keurslagers. Ondanks de opkomst van supermarkten en prijsdumpers (kiloknallers) hebben Herman en zijn vrouw Annette door kwaliteit, een breed en gevarieerd assortiment en service een grote klantenkring. Ooit sierde de tekst “Kwaliteit is onze reclame” de voorzijde van de papieren vleeswarenzakjes. Het is die kwaliteit waardoor Huuskes tot op de dag van vandaag tot de top van de slagers in de regio behoort. Veel van de door Huuskes vervaardigde specialiteiten zijn met Goud bekroond.

18

254 Bouman 274 Spijker Sommige namen zijn onlosmakelijk met het stuk Deurningerstraat tussen de Walhofsweg en de Lyceumlaan verbonden. Dat geldt voor bakker/kruidenier Nieuwe Weme, voor slager Huuskes, voor bakker Masseling en zeker ook voor rijwielhandel - vroeger fietsenmaker genoemd - F.A. Spijker.

274

Na in de begin jaren ’30 bij een fietsenmaker in dienst te zijn geweest begint Albert Spijker eind 1935 op 19-jarige leeftijd in de schuur achter zijn ouderlijk huis aan de Deurningerstraat 258 voor zichzelf met het repareren van fietsen. In 1936 wordt de voorkamer van de woning als winkel ingericht. De zaken gaan goed en als in 1938 het winkelpand aan de Deurningerstraat 274 beschikbaar komt besluit hij dit te kopen en bouwt hij er een werkplaats achter. Hij gaat ook fietsen en bakfietsen verhuren. De oorlogsjaren zijn niet gemakkelijk, maar aangezien er nog nauwelijks vrachtauto’s zijn neemt de bakfietsenverhuur toe. Om aan de ‘Arbeitseinsatz’ te ontkomen treedt Alberts broer Herman bij hem in dienst. In de loop van de jaren ’50 en ’60 wordt de zaak meerdere keren verbouwd en uitgebreid. Om autobezitters die zelf geen garage hebben te gerieven laat hij achter in de tuin een achttal garageboxen bouwen en verhuurt deze aan mensen in de buurt. Herman blijft ook na zijn 65-ste nog een aantal jaren in de zaak van zijn broer werken. In 1980 verhuist Albert naar de Louis Braillestraat en vindt hij een opvolger in de persoon van Jos Harmelink, die de zaak in 1982 overneemt. In 2006 verhuist Albert Spijker naar het verzorgingshuis Ariënsstaete waar hij in maart 2013 op 96-jarige leeftijd overlijdt.

274

274

Aan de Deurningerstraat 254 was reeds voor de oorlog de sigarenwinkel van Ter Horst gevestigd. Toen de heer Ter Horst op leeftijd was vond hij in het echtpaar Bouman zijn opvolgers. De heer Bouman was vertegenwoordiger bij ‘Pindabranderij Broen’ en Ter Horst was één van zijn klanten. In 1959 neemt hij de zaak over. In de eerste acht jaren die volgen runt zijn vrouw de winkel en heeft daarnaast ook nog de zorg voor het huishouden en drie kinderen. Vader houdt vooralsnog zijn baan als vertegenwoordiger aan. Naast rookartikelen kon men er ook terecht voor Toto- en Lottoformulieren. In 1994 stopt Bouman met de winkel en verkoopt hij het pand aan Herman Sprakel die er zijn wapenwinkel opent.

274

274

Jos Harmelink

In 1982 neemt Jos Harmelink de rijwielzaak van Albert Spijker over. In de loop der jaren wordt het assortiment uitgebreid met nieuwe fietstypes en producten als fietsaanhangers, personenbakfietsen, fietsendragers, hometrainers en accessoires. Eind december staat alles in het teken van de verkoop van vuurwerk.

274

264 Nordholt Kort na de oorlog startte H.J.(Hendrik) Nordholt zijn naaimachinewinkel en reparatiewerkplaats aan de Deurningerstraat 264, het pand waar voorheen zijn ouders woonden. Voorheen was hij als vertegenwoordiger en monteur werkzaam bij Singer, een naaimachinewinkel aan de Noorderhagen en woonde hij aan de Deurningerstraat 378. Hij verkocht de destijds bekende merken Haid & Neu (in 1958 overgenomen door Singer) en Gritzner. Zijn klantenkring bestond hoofdzakelijk uit particulieren, maar reparaties voerde hij ook uit voor winkels en bedrijven. De heer Nordholt overleed in 1976 op 71-jarige leeftijd.

274

274

274

226-270

254 Sprakel Aan de Deurningerstraat 254, waar van ouds de sigarenwinkels van Ter Horst (eind jaren ’30 tot begin jaren ’60) en Bouwman (tot begin jaren ’90) gevestigd waren is thans Jacht en Schietsport Herman Sprakel gevestigd. Herman Sprakel, die aanvankelijk de schietsport als hobby bedreef, behaalde het diploma ‘Schietsport en Wapenhandel’ en opende zijn eerste zaak in 1985 aan de Van Deldenstraat. Medio 1994 kocht hij het pand van Bouwhuis en verhuisde hij naar de Deurningerstraat. Het assortiment bestaat uit vele types en modellen revolvers, pistolen, luchtbuksen en geweren. Sprakel levert aan zowel particulieren als aan schiet­ verenigingen in heel Nederland en beschikt over een eigen werkplaats voor het uitvoeren van reparaties.

254

254

264

254

254

254 19

242

Sjiek

In het pand aan de Deurningerstraat 242 is al jarenlang een kapsalon gevestigd. In 2007 opent Tesja van Raalte haar ‘Haar en make-upsalon Sjiek’. Het jonge team bestaat naast Tesja zelf uit Steffanie, Mandy en Merel en beschikt over veel vakkennis en ervaring. De klanten komen niet alleen uit de directe omgeving maar ook uit plaatsen ver buiten Enschede. Naast verschillende knip/ en kleurtechnieken kan men er terecht voor een breed assortiment styling-, finishing- en verzorgingsproducten. In een Enschedese adressengids uit 1939 staat op dit adres vis- en fruithandel Capelle vermeld en op nummer 240 schoenmaker W. Ensing.

228

228

Henri Bloem

In 2007 koopt Jan Herman Houdel de voormalige bakkerij van Masseling. Tijdens het egaliseren van de vloer stuit men op de oude fundamenten van de vroegere ovens, die met de slopershamer moeten worden verwijderd. De bestaande ruimte is omgebouwd tot een sfeervol ingerichte en rijk gesorteerde vinotheek en aanverwante artikelen als kurkentrekkers, karaffen en wijnglazen.

242

228

226 Masseling/Gaudi Wilbertus Masseling begon aan het begin van de vorige eeuw een bakkerij en winkel op de hoek van de Deurningerstraat en de Mekkelholtsweg. In 1906 wordt het pand door brand verwoest. Het wordt herbouwd zoals het nu nog kennen als damesmodezaak Gaudi. De broodbakkerij bevond zicht aan de Deurningerstraat 228, nu wijnhandel Henri Bloem, en de banketbakkerij aan de Mekkelholtsweg. Jan Masseling volgt zijn vader op en hij wordt op zijn beurt opgevolgd door zijn zoon Jan jr. Toen laatstgenoemde in 1982 op 40-jarige leeftijd overleed heeft zijn vrouw Trudy de winkel nog een jaar aangehouden. In de jaren daaropvolgend is het pand verhuurd geweest aan verschillende ondernemers. Begin jaren ’90 vestigt de modezaak ‘Budget Store’ zich in het winkelpand. Beide bakkerijen worden in 2007 verkocht aan Jan Herman Houdel die er zijn wijnhandel Henri Bloem opent. In de voormalige bakkerswinkel heeft Anneke Masseling, dochter van Jan en Trudy, momenteel haar modezaak Gaudi met trendy dameskleding en accessoires.

226

228 226 226

226

226

226

226 20

224

Parochiehuis/ABN-AMRO Bank

Het gebouw aan de Deurningerstraat 224 was ooit het Parochiehuis behorend bij de Mariakerk. Gebouwd in 1933 en in de oorlog tijdens het bombardement van de geallieerden in 1944 deels verwoest. Nadat het na de oorlog weer werd herbouwd heeft het jaren dienst gedaan als kleuterschool; de klassen bevonden zich aan de straatkant van het gebouw. Ook werd het gebruikt voor fancy-fairs, exposities,uitvoeringen en andere speciale gelegenheden. Op de bovenverdieping waren regelmatig bijeenkomsten en optredens voor en door de jongeren van de Mariaparochie. In 1981 werd het pand verkocht aan ABNAMRO, die er tot 2010 een bank­filiaal had. Het werd van binnen grondig verbouwd en voorzien van balies met gepantserd glas en een kluisruimte. Het was immers in die tijd gebruikelijk dat klanten contant geld opnamen of stortten. Bij de intrede van geldautomaten werd ook de avondopenstelling afgeschaft en veranderde ook de inrichting van het kantoor. De bank is vertrokken, slechts de geldautomaat bleef.

224

224

Wetenswaard. . . . Als er ’s nachts zwaar vrachtverkeer (o.a. wagens van de Grolsch) langs het pand reden ging als gevolg van de trillingen nog al eens het inbraak­ alarm af. Een bankmedewerker die in de nabije omgeving woonde moest dan zijn bed uit om poolshoogte te nemen. Steeds weer bleek dat het loos alarm was, soms zelfs meerdere keren in één nacht.

224

Bles & Van der Does

Bennie Bles en Evert Jan van der Does zijn de vennoten van het gelijknamige adviesbureau voor financiële dienstverlening. In 2010 betrok men het pand aan de Deurningertraat 224, waar sinds de jaren ’80 een filiaal van de ABN-AMRO bank was gevestigd. Ouderen onder ons en dan met name zij die van katholieke huize waren kennen het pand als Parochiehuis van de Mariaparochie. Het team Bles & Van der Does, 14 ‘man’ sterk, verzorgt financiële dienstverlening in een breed spectrum, van advies op het gebied van hypotheken, belastingen, pensioenen, assurantiën, beleggingen tot echtscheidingen. In 2013 ontving men de “Independer hypotheekprijs beste kantoor Twente”. Dit jaar wordt het 10-jarig bestaan gevierd.

222 Elferink

224

216

216

216

222

222

222-216

Marinus Elferink was van 1949 tot 1974 koster van de Mariakerk aan de Deurningerstraat. Hij verzorgde gedurende 25 jaar de voorbereiding voor de liturgie en assisteerde bij menige zondagsmis, huwelijksvoltrekking en uitvaartplechtigheid. Tijdens de week voorafgaand aan Pasen en Kerstmis was hij meer in de kerk dan thuis te vinden. Hij woonde met zijn gezin tussen de kerk en het toenmalige parochiehuis en had in de voorkamer van zijn woning een winkel met religieuze artikelen zoals kruisbeelden, wijwaterbakjes en rozenkransen. Ook kerstgroepen en kerststallen maakten deel uit van het assortiment. Het merendeel van de leerlingen van de Mariaschool aan de Mekkelholtsweg was in het bezit van een katechismusboekje dat uit zijn winkel afkomstig was. Na zijn afscheid als koster was hij nog jaren werkzaam bij de toenmalige TH Twente. Marinus Elferink overleed in 2005 op 86 jarige leeftijd.

222

Spijker (transportbedrijf)

Johan Spijker was ooit wever bij Menko en trad rond 1938 in dienst bij een tapijtweverij in Deventer. Toen het tijdens de oorlog slecht ging in de weverij keerde hij in 1942 terug naar Enschede en begon een vracht/besteldienst aan de Deurningerstraat 216, het huis direct links van de Mariakerk. Hij maakte gebruik van een bakfiets van zijn broer Albert. Deze werd in 1950 voorzien van een JLO motor, gemonteerd op de bagagedrager. De zaken verliepen zodanig dat er in 1952 een ‘Goliath FU23’ kon worden aangeschaft. Dit was een driewielige bestelwagen die niet al te stabiel was en nog wel eens de neiging had te kantelen. Midden jaren ’50 werd de Goliath ingeruild voor een grotere en stabielere vrachtwagen, een Volkswagen Pickup. Drie van zijn zoons hebben eveneens een periode in het bedrijf gewerkt. Om bovenaan in de telefoongids te komen werkte men onder de naam ‘Altijd Actief’. Op 1 januari 1972 nam de oudste zoon Tonny het bedrijf van zijn vader over. Rond 1975 verhuist hij naar de Lipperkerkstraat. Bij zijn pensionering in 2006 hield het bedrijf op te bestaan. Johan Spijker overlijdt 1986, hij werd bijna 81 jaar. 21

214 Mariakerk In september 1925 wordt kapelaan A.G. Hartman (1888) door Mgr. Van de Wetering aangesteld als bouwpastoor van de op te richten parochie ‘Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand’ met de opdracht een kerk te bouwen. Jan Stuyt uit Den Haag wordt aangesteld als architect en de uitvoering was in handen van architect Sluijmer uit Enschede. Bouwkundig tekenaar Kortenbach, vader van Martin Kortenbach, de latere directeur van Goedhart & Wooldrik, maakte al het tekenwerk. Pastoor Hartman ‘bedelde’ met zijn hartstochtelijke manier van preken de benodigde gelden bijeen. In januari 1927 wordt gestart met de bouw en in oktober van datzelfde jaar zijn de Mariakerk en pastorie gereed. In de voorgevel van het kerkgebouw zijn de gemeentewapens van Lonneker en Enschede aangebracht. De grens tussen beide gemeentes liep dwars door het gebouw. De kerktoren is in 1928 gebouwd. Aanvankelijk had de toren geen uurwerk. Ter gelegenheid van het 25-jarig priesterjubileum van pastoor Hartman in 1938 schonk mevrouw C.M. van Heek het uurwerk en de vijf klokken. Nadat de klokken tijdens de oorlog op bevel van de Duitse bezetters uit de toren waren verwijderd – “Klokken uit de toren, oorlog verloren” zei de pastoor in zijn preek - was het na de bevrijding opnieuw de familie van Heek die vijf nieuwe klokken schonk. Pastoor Hartman overleed op 11 januari 1964. Op de foto rechts zien we de kapelaans Soethof en Bunnik en pastoor Hartman. Verder de in 1963 op 39-jarige leeftijd onverwacht overleden kapelaan Van Swaay, kapelaan Schoorlemmer en pastoor Timmer met zijn huishoudster Trees. Het bruidspaar op de foto is het eerste stel dat in 1928 in de Mariakerk trouwde: Alphons en Marie Heurman – Peterink. Vanwege sterk teruglopend kerkbezoek is de Mariakerk één van de vier Enschedese parochiekerken die aan de eredienst zal worden onttrokken. Een groep parochianen waaronder Bert Elferink, lid van de pastoraatgroep, heeft het plan geopperd om van de Mariakerk een uitvaartcentrum te maken. Oud parochiaan en architect Gerrit Ticheloven maakte een ontwerp dat voorziet in een aantal appartementen in het kerkgebouw.

22

210 Bovenius Op de hoek van de Deurningerstraat/Brouwerijstraat, officieel Brouwerijstraat 1, was in de jaren ’50 kruidenier Bovenius gevestigd. Deze was aangesloten bij de toenmalige Sperwergroep. (het begrip franchisenemer werd nog niet gebezigd). De winkel werd gerund door het echtpaar Bernard en Alie Bovenius. Zij bleven kinderloos. Helaas heb ik niets over de historie van deze winkel kunnen achterhalen. Op een ansichtkaart gemaakt van de Mariakerk staat de winkel afgebeeld.

208

198

198

Studio Sport

Het pand op de hoek van de Deurningerstraat/Brouwerijstraat heeft jaren een horecabestemming gehad. Al voor de oorlog was het bekend als Café Roombeek met de heer Overbeeke als exploitant. Ook is mij de naam Chiel van Loo ter ore gekomen, maar nasporingen hebben niet tot meer informatie geleid. In de jaren ’60 stuiten we op de naam Kwekkeboom. In het rechter gedeelte runt Bennie Kwekkeboom een snackbar die bekend staat om zijn kwalitatief goede producten. De snackbar was ook bekend onder de naam ‘De Mensa’. In 1978 start Bert Buschenhenke in het linkerdeel zijn sportzaak onder de naam ‘Studio Sport’ en breidt deze twee jaar later uit met de ruimte van de voormalige snackbar. De heropening vindt plaats op 15 november 1980. Studio Sport stond bekend als speciaalzaak met een uitgebreide collectie sportartikelen, kleding en accessoires. In mei 2000 is het pand als gevolg van de vuurwerkramp totaal verwoest en dat betekende het einde van deze tot dan succesvolle zaak.

186

198 198

186

De Gaper

Velen kennen het karakteristieke pand van drogisterij De Gaper aan de Deurningerstraat 198 met aan de gevel de bekende kop met opengesperde (gapende) mond; het gevelteken van drogisterijen. (’s winters veelvuldig mikpunt van sneeuwballen). De drogisterij werd jaren lang gerund door mevrouw Verbeek-Bakema en is in 1964 overgenomen door Annie Weghorst. Door de opkomst van de drogisterijketens zag ze zich genoodzaakt haar zaak in 1990 te sluiten. Annie overleed in 2011.

184

184

184

Wat nauwelijks bekend is dat in dit pand ooit, voor de oorlog, een comstibleswinkel van de heer Henk Haverkate en zijn vrouw Lony gevestigd was. Op de foto waar het echtpaar voor de winkel poseert zien we de tekst: ‘BAKKERSWAREN GESNEDEN VLEESCHWAREN’. Met paard en wagen ventte de heer Haverkate zijn waren in de omliggende straten. Nadat hij met de winkel gestopt was heeft Henk Haverkate nog 40 jaar gewerkt bij de inkoopcombinatie voor groentehandelaren ‘Ons Belang’.Tot verdriet van velen staat ter hoogte van dit pand nu het gebouw van de stadsverwarming.

186 Schoondermark

212

Reeds voor de oorlog was rijwielhandel A. Schoondermark gevestigd aan de Deurningerstraat 186. De letter ‘A’ stond aanvankelijk voor Andries. Zijn zoon Arnold nam de zaak van zijn vader over. Uit eigen herinnering weet ik dat je via een gang tussen zijn pand en dat van de buren de werkplaats bereikte waar altijd een teil met water stond waarin het lek in een band werd opgespoord. Waarschijnlijk betekende de sloop van een aantal panden op de hoek van de Deurningerstraat met de Roomweg het einde van deze zaak. Op één van de foto’s is de etalage van de winkel te zien en tevens de sigarenwinkel van Nieuwe Weme en, aan de overzijde van de Roomweg, het cafe van Van Brandwijk.

210

184

208

Nieuwe Weme

Op de hoek van de Deurningerstraat en de Roomweg had Jan Nieuwe Weme geruime tijd een sigarenwinkel. Jan was de oudste zoon van Gerard Nieuwe Weme, die begin 1900 een bakkerszaak aan de overzijde begon. Jan werd aanvankelijk bakker, zoals zijn vader. Na een zware hartaanval moet hij afscheid nemen van het bakkersvak. In 1944 neemt Jan de sigarenwinkel aan de Deurningerstraat 184 van zijn oom Sjors Scholten over. De verhuizing naar het pand geschiedt met behulp van paard en platte (kolen)wagen van zijn zwager Albert Platvoet. Het betreffende pand was tot 1913 een dubbel woonhuis en werd in 1914 verbouwd tot winkel/woonhuis voor schoenmaker Martinus (Tinus) Roelofs. Na zijn overlijden in 1931 komt het pand in bezit van zijn zwager Sjors Scholten die er een sigarenzaak begint. Aan de gevel bevond zich, zoals bij veel sigarenzaken een sigarettenautomaat en in het portiek voor de ingang een tweetal snoepautomaten. In 1969 als Jan 65 jaar wordt, sluit hij zijn winkel en verkoopt hij het pand aan de gemeente Enschede. Uiteindelijk wordt het gesloopt voor uitbreiding van de Grolsche Bierbrouwerij.

210-208

208

184

184-186 23

180

Van Brandwijk

Een karakteristiek pand op de hoek van de Deurningerstraat/Roomweg was dat van café-slijterij Van Brandwijk. Het pand en de vergunning stonden ooit op naam van de ongetrouwde zussen G. (Gijsje) en W. (Wilhelmina) Brinkers. In 1932 heeft de heer D.S. van Brandwijk de zaak overgenomenen en nadat beide zussen waren overleden kwam ook de vergunning op zijn naam. Zij woonden geruime tijd aan de Deurningerstraat 178, het huis waar in 1960 de heer en mevrouw Van Enck hun intrek namen en dat, ondanks dat het dicht bij de plek des onheils stond, de vuurwerkramp heeft overleefd. Op zondagochtend was het café vaak afgeladen vol met parochianen van de Mariakerk die daarvoor de Mis hadden bijgewoond. Begin jaren ‘70 verhuisde Van Brandwijk, waar inmiddels zoon Dick zijn intrede had gedaan, naar een pand aan de Roomweg, de voormalige kruidenierswinkel van de Coöperatie. Alleen de slijterij/wijnhandel werd daar voortgezet, het café hield op te bestaan. Getuige een krantenartikel van maart 1972 drongen omwonenden aan op sloop van het inmiddels dichtgetimmerde pand aangezien er meerdere keren een poging tot brandstichting werd ondernomen. Rond 1985 wordt de winkel afgestoten zet Dick van Brandwijk zijn wijnhandel voort via zijn website www.vanbrandwijkwijnkopers.nl

152 180

152

180

162 Reekers Anthonij Reekers had al voor 1900 een kruidenierswinkel aan de Deurningerstraat 162. Hij overleed op jonge leeftijd. Zijn vrouw, (Her)Mina Reekers – Meijering bleef met vijf kinderen in de leeftijd van 1 tot 13 jaar achter. Het is niet bekend hoelang zij de winkel heeft voortgezet. De inrichting van de winkel bleef ook nadat Mina gestopt was nog geruime tijd intact. Op de foto zien we haar met haar dochter Dika. Hermina Reekers – Meijerink overleed in 1954 in de ouderdom van ruim 89 jaar.

152

180-178 152 162

Van de Berg

Lambert van de Berg, ooit werkzaam in de textiel, begon in 1935 met een groente- en fruitwinkel aan de Deurningerstraat 152. Zoals bij veel groentezaken het geval was hielp zijn echtgenote in de winkel en ventte hij in de naburige straten. Aanvankelijk gebeurde dit met paard en wagen en vanaf midden jaren ’50 met een Opel Blitz vrachtwagen. Er was nauwelijks vrije tijd of sprake van vakantie. Het echtpaar Van de Berg had drie kinderen die allen op een woensdag in het huwelijk traden aangezien de winkel dan maar een halve dag gesloten hoefde te zijn. Tijdens de oorlogsjaren beschikte de heer Van de Berg ook nog over een groente- en fruithal aan de Deurningerstraat 89 naast loodgieter Hemmelder. Na de oorlog werd deze hal nog enkele jaren gebruikt voor de opslag en verkoop van pootaardappelen aan boeren. Rond 1963 is de winkel gesloten. Wel werden de leveranties aan het vliegveld aangehouden.

142

142

136

152

Wetenswaard . . . . . Wanneer Lambert van de Berg met zijn paard en wagen bij de familie Rottink aan de Lasondersingel arriveerde wilde het dier geen stap meer verzetten. Pas nadat mevrouw Rottink hem de gebruikelijke versnapering had toegestopt vervolgde het zijn weg.

142 Veldscholte Gerard Veldscholte begon in 1934 op 15-jarige leeftijd al slagersknecht bij slager Reef aan de Deurningerstraat 142. Hij nam de zaak later van Reef over en runde winkel en slagerij samen met zijn vrouw tot 1986. Ook hun zoon Harry heeft nog een aantal jaren in de zaak gewerkt. Gerard overleed in 1996 op 77-jarige leeftijd.

142

142

162-156

24

126

134

142

134

132

134

130

134 Monnink In 1967 starten de heer en mevrouw Monnink hun poeliersbedrijf aan de Deurningerstraat 134. In de jaren daaraan voorafgaand was in dit pand een groentewinkel gevestigd en voor de oorlog de kruidenierszaak van Wichmann. In 1980 is de winkel gesloten en heeft Gerard Monnink de verkoop op de markt voortgezet.

132 Horneman Eén van de vele slagers aan de Deurningerstraat was paardenslager Horneman op nummer 132. Horneman vestigde zich na de oorlog op deze locatie en stopte rond 1978. Voordien had de Joodse slager Julius Jacobs hier zijn zaak. Ondanks dat hij tijdens de oorlog met zijn gezin elders aan de Deurningerstraat was ondergedoken zijn ze door verraad toch ontdekt en weggevoerd. Eén van de twee kinderen wist te ontkomen. Op de twee foto’s zien we Julius samen met Annie Wallega en Hedwig Jacobs met mevrouw Wallega. Ook is goed te zien dat de pui van het winkelpand verbouwd is.

126 Vos Aan de Deurningerstraat 126 was reeds voor de oorlog rijwielhandel Ten Duis gevestigd. Hierover is geen historisch materiaal beschikbaar gekomen. Begin 60-er jaren was het pand in gebruik als technisch installatiebureau Wissink, dat tot begin jaren ’50 op nummer 130 gevestigd was. In 1948 trad Harm Vos bij de firma Wissink in dienst en in 1963 nam hij de zaak van zijn werkgever over. Electroburo H. Vos B.V. verzorgde landelijk complete elektrische installaties en voorzieningen voor woningbouwprojecten en bedrijven. Men had onder andere het onderhoud van de woningen van vijf Enschedese woningbouwverenigingen. In oude adresboeken treffen we in 1953 op nummer 126 naam Geerdink aan en in 1964 en ook 1968 vinden we Geerdink op nummer 128. Geerdink verkocht leren jacks en jassen.

132

134-132

118

118

118

118

124 Jeunink

118 Bargeman/Weijma

De heer Jeunink was aannemer en bouwde de panden aan de Deurningerstraat 124 en 126. Vanwege de crisis was hij genoodzaakt met zijn bedrijf te stoppen. Rond 1930 begon hij op nummer 124 een winkel in textiel en breiwol onder de naam ‘De Wolbaal’. Naast de verkoop van textiel en wol werden er ook breilessen gegeven. In 1953 hield de winkel op te bestaan. Het pand werd verkocht aan de Jan Egberink, die er een meubelwinkel en stoffeerderij begon.

Op de hoek van de Deurningerstraat en de Renbaanstraat was tot midden jaren ’50 slagerij Westendorp gevestigd. In die tijd had Bargeman een groentewinkel aan de Renbaanstraat 54, die rond 1935 door Antonius Bargeman was geopend. Zoon Albert verhuisde met de winkel naar het pand van Westendorp. Het assortiment bestond uit aardappelen, groente, fruit en voor die tijd luxe producten als dadels en vijgen. Op de gevel stond de tekst: ’t FRUITHUIS In de jaren ‘50 beschikten nog maar weinig huishoudens over een telefoon. Voor dringende zaken, zoals het bellen van een dokter, maakte men gebruik van de telefoon van één van de naburige winkeliers. Zo ook bij Bargeman; in de gang hing een zwart bakelieten telefoontoestel met daar naast een geldbakje voor de gesprekskosten.

124 Egberink Herman Egberink begon rond 1935 met een meubelmakerij aan de Vanekerweg. Het maken van meubelen was in die tijd nog puur handwerk uitgevoerd met behulp van schaaf, rasp, beitel en guts. In 1952 verhuisde hij met zijn zaak en gezin naar de Deurningerstraat 124, het pand waar tot dan de Wolbaal gevestigd was. Toen zijn zoon Jan in de zaak kwam werd deze uitgebreid met een meubelstoffeerderij. Ook dit pand werd door de vuurwerkramp vernield, waarna Jan zijn vak nog enige tijd aan de Dr. Van Damstraat heeft uitgeoefend. Jan Egberink overleed op 63-jarige leeftijd.

In 1974 neemt Dick Wijma, één van Bargemans’ werknemers de zaak over. Dick was al sinds zijn 15e jaar bij Bargeman werkzaam en met de overname van de zaak ging een grote wens van hem in vervulling. De naam ’t Fruithuis bleef gehandhaafd. De winkel had sfeer en was gezellig, er werd veel gelachen maar ook serieuze zaken kwamen aan de orde. Op zaterdag werden bestellingen ook bij klanten thuis bezorgd. Dick was ooit bij een Joods gezin om groente en fruit af te leveren toen hem gevraagd werd om het licht aan te doen en het fornuis te ontsteken; vanwege sabbat mochten zij dat zelf niet. In de loop van de tijd veranderde het winkelbestand. Met de komst van supermarkten die ook een breder assortiment en betere kwaliteit groente en fruit gingen verkopen braken er voor Weijma moeilijke tijden aan. Daardoor zag hij zich in 1990 genoodzaakt zijn zaak te sluiten. Het winkelpand werd verkocht en een aantal jaren als huisvesting voor studenten gebruikt. Na de vuurwerkramp is het gesloopt. Schrikken . . . . . . . Ooit verloor Dick Weijma 6400 gulden aan contant geld dat hij in een papieren zak in zijn borstzakje had gedaan om de groothandel te betalen. Daar aangekomen was de zak met geld verdwenen, waarschijnlijk verloren bij het instappen in de auto. In paniek teruggereden naar de winkel waar bleek dat het verlorene geld aan de natberegende straat was geplakt. Het volledige bedrag was nog aanwezig!

25

112 Wellinga De heer Wellinga begint in 1930 als filiaalhouder van de firma Paijens een zaak in kantoormachines aan de Haaksbergerstraat 18 (naast foto Weise).In 1935 verhuist men naar het pand op de hoek van de Deurningerstraat/Lasondersingel. Voor dit Woonen Winkelhuis’ werd in mei 1929 een bouwvergunning aangevraagd door de heer J. Vink die er een sigarenwinkel opende. In 1952 beginnen de heer Wellinga en zijn zoon Siem een eigen zaak aan de Jan Harm Boschstraat. Later verhuist het bedrijf naar de Hendrik ter Kuilestraat. In 1980 verkoopt Siem Wellinga de zaak aan zijn compagnon Hennie Bosch. Siem Wellinga is bij het publiek vooral bekend als KNVB scheidsrechter en leidde als zodanig vele nationale en internationale voetbalwedstrijden. Nadien is hij geruime tijd als sportjournalist werkzaam geweest.

112

112 Becker/JHAB Hendrik Becker, schilder in Amsterdam, schilderde o.a. trams met hout- en marmerstructuren. Hij leert daar zijn vrouw kennen en aangezien zij uit Twente komt en daar haar familie woont besluiten zij rond 1916 in Enschede te gaan wonen. In 1920 richt hij een schildersbedrijf op en vestigt zich aan de Kneedweg waar hij ook met zijn gezin gaat wonen en waar tevens de werkplaats van het schildersbedrijf is. Zij krijgen vier zoons en een dochter. De zoons komen in het bedrijf en al gauw wordt het bedrijf uitgebouwd en verhuizen zij naar de Lipperkerstraat 135. De zoons pakken van alles aan en beginnen met reclameschilderwerk, borden, gevelbelettering en starten een glaszetbedrijf. Na de oorlog openen ze als eerste een verf- en behangwinkel. Men opent filialen aan de Haaksbergerstraat, de Deurningerstraat/hoek Lasondersingel en een filiaal in Hengelo. De winkel aan de Deurningerstraat wordt rond 1967, na een ingrijpende verbouwing, geopend en Ben Becker gaat met zijn gezin boven de zaak wonen. Intussen komt de derde generatie ook in het bedrijf werken. In 1984, als deze de leiding van de zaak overnemen, besluit men het bedrijf, waar inmiddels vijf neven werken, op te splitsen. De broers Jos, Harry en Addie gaan verder met de verf- en behangwinkel aan de Haaksbergerstraat en de winkels aan de Deurningerstraat en in Hengelo.

112

Gezien de hele veranderende markt besluiten de broers het roer om te gooien en zich te gaan specialiseren in woninginrichting,design meubels en binnenhuisarchitectuur. Op 27 Mei 1994 wordt, na een verbouwing van 14 maanden, de nieuwe zaak ‘JHAB Interieur Styling’ geopend. In het pand aan de Deurningerstraat 112 en het daaraan op een bijzonder originele wijze verbonden woonhuis aan de Lasondersingel 8 ontstaat een showroom met drie verdiepingen en een totale oppervlakte van 450 m2. Op 13 mei 2000 maakte de vuurwerkramp een einde aan de zaak op deze locatie. Het fraaie pand wordt zwaar beschadigd en moet worden gesloopt. Als door een geluk bij een ongeluk hebben de broers in 1998 de meubelzaak Spit & Lula aan de Haaksbergerstraat 71 -75 overgenomen en kunnen zij de activiteiten van JHAB Interieur Styling, na een ingrijpende verbouwing, daar verder exploiteren. In het pand heeft men de beschikking over 1200 m2, verdeeld over twee verdiepingen. De meest recente loot aan de Beckers stam is ‘ Auping-Plaza Enschede’ een stijlvol ingerichte beddenspeciaalzaak waar het totale Auping assortiment wordt aangeboden.

96

112

112

David & Martina

Aan de Deurningertsraat 96, tussen het woonhuis van Goedhart en Van Harten was het bedrijf van David & Martina gevestigd. Aanvankelijk zaten zij met hun bedrijf aan de Renbaanstraat. Zij vervaardigden terrazzo vloeren en aanrechten en maakten mozaïek plateaus. Van dit bedrijf zijn geen gegevens beschikbaar gekomen. Wetenswaard . . . . . David & Martina zouden voor pastoor Hartman van de Mariakerk mozaïeken van de twaalf apostelen maken. Nadat de eerste gereed was bleek er een misverstand tussen Martina en de pastoor te zijn gerezen over de prijs. Laatstgenoemde verkeerde in de veronderstelling dat het bedrag door Martina genoemd voor twaalf mozaïeken was, dit bleek echter de prijs per stuk te zijn! De overige elf stuks zijn nooit gemaakt.

112

112-68 26

92 Boensma Roeland Boensma begint in 1924 een zaak in gereedschap, ijzerwaren, haarden en kachels aan de Deurnigerstraat 92. Naast de verkoop van haarden en kachels verzorgt hij ook de plaatsing en het onderhoud. Het assortiment ijzerwaren en gereedschap is zeer uitgebreid en van een hoge kwaliteit. In de jaren ’50 en ’60 worden schroeven en bouten nog per stuk verkocht en spijkers per ons. Rechts van Boensma, op nummer 90, was tot eind jaren ’40 de bloemisterij van Bertelink gevestigd. Nadat deze was opgehouden te bestaan gebruikte Boensma deze winkel als ‘toonzaal’ voor zijn haarden en kachels. Roeland Boensma kreeg drie zoons, de tweeling Gerrit en Jan, en Henk. In 1949 volgt een tweede winkel aan de Roomweg en twee jaar later wordt het filiaal aan de G.J. van Heekstraat geopend.Zoon Jan zet de zaak van zijn vader aan de Deurningerstraat voort; deze wordt rond 1992 gesloten.

92

Roel Boensma, de zoon van Henk neemt in 1991 de zaak aan de G.J. van Heekstraat over. Deze nog bestaande winkel heeft de uitstraling en het uitgebreide kwalitatief hoogwaardige assortiment die de Boensma winkels kenmerken.

74 Lurvink

92

92

96-92

Anton en Carel Lurvink uit Aalten leerden het vak van borstelmaker van hun vader Hermann. Vanuit Aalten verwierven zij zich een klantenkring in Enschede en besloten zich daar te vestigen. De eerste producten werden gemaakt in een kamer in de woning van de familie Smits aan de Kottendijk. Al snel bleek dat de verhuizing naar Enschede een goede keuze was en in 1895 bouwden ze aan de Boddenkampstraat een werkplaats en twee woningen. In de werkplaats werden borstels, stoffers, kwasten en bezems vervaardigd die verkocht werden aan de Enschedese textielfabrieken, de Grolsche Bierbrouwerij en aan enkele winkeliers voor verkoop aan particulieren. Tot 1927 waren de twee broers, die ook zakelijk erg goed met elkaar overweg konden, in het bedrijf en waren ook de zoon van Anton, Joseph, twee neven van Carel, Anton en Herman alsmede enkele werknemers (toen knechten genoemd) bij het bedrijf werkzaam. Anton en Carel realiseerden zich dat dat dit op den duur niet goed zou zijn voor de continuïteit van het bedrijf en besloten beide een bod op de zaak en de woonhuizen uit te brengen. De hoogste bieder zou eigenaar blijven van het bedrijf en de ander uitkopen; de klandizie zou worden gedeeld. Carel bracht het hoogste bod uit en werd daarmee eigenaar. Anton bouwde aan de Deurningerstraat, direct naast de spoorlijn Enschede – Oldenzaal (de huidige busbaan) een blok van drie woningen, een winkelpand en een werkplaats (nummers 68 t/m 74). A.J. (Anton) Lurvink en zijn zoon Joseph begonnen hun eigen borstelfabriek. In 1938 werd het bedrijf op naam van Joseph gezet en in 1941 overleed zijn vader Anton. Het is altijd een handwerkbedrijf gebleven en omdat het op den duur geen bestaansmogelijkheid meer zou bieden was er niemand die het kon of wilde overnemen. Joseph bleef tot zijn overlijden in 1962 in het bedrijf werkzaam. Het bedrijf van zijn oom Carel is inmiddels uitgegroeid tot een landelijk werkende groothandel in schoonmaak-, schilders-, en veiligheidsartikelen, gevestigd aan de Marssteden.

68

92

74

74

74

92

92-90

De Jager/Derks/Mössenlechner

In het winkelpand direct voor de spoorlijn (huidige busbaan) richting stad was geruime tijd een zadelmakerij en lederwarenwinkel gevestigd. Voor de oorlog tot ca. midden jaren ’60 was dit de zaak van De Jager. Hij werd opgevolgd door Derks. Beide verkochten zij tassen, riemen, portemonnees en allerhande accessoires en hadden ze een reparatieafdeling waar tevens zadels gemaakt werden. Voor het begin van een nieuw schooljaar was het er druk i.v.m. de aanschaf van de oude, degelijke leren schoolboekentassen. Begin jaren ’70 emigreerde de familie Derks naar Austrlië en vestigde kleermaker Ernst Mössenlechner zich op dit adres. In zijn etalage hing een megagrote, goudgekleurde schaar. Alle pogingen om fotomateriaal of anderszins te verkrijgen zijn tot nog toe vergeefs geweest. 27

64-48

62 Olofsen Piet Olofsen was in zijn jonge jaren, rond 1930, in dienst bij kapper Zeiler aan de Deurningerstraat 22, de zaak die later door de vader van Chris de Wit werd overgenomen. Ongeveer vijf jaar later begint hij voor zichzelf met een kapperszaak op nummer 62, lopend richting stad aan de linkerzijde, net voorbij de spoorlijn. Het is niet bekend wanneer Piet Olofsen gestopt is, maar in een adresboek uit 1973 staat hij nog vermeld op dit huisnummer. Velen die ik tijdens in de aanloop naar de expositie gesproken heb noemden ook de naam van zijn buurman op nummer 64: Johan Borgerink. Deze Borgerink was handelsagent voor bakkersgist en werd door mensen in zijn omgeving de ‘Gistkoning’ genoemd.

60

Ali Baba In januari 2005 starten Etem Okur en zijn vrouw een Turks specialiteitenrestaurant onder de naam Ali Baba aan de Deurningerstraat 60. Samen met een medewerker wordt deze zaak gerund. Achter het restaurant bevindt zich de bakkerij waar alle producten vers worden bereid. Het aanbod bestaat uit zowel hartige als zoete producten die ter plaatse kunnen worden gegeten of aan huis worden bezorgt, zoals wraps, döner, kebab, baklaveci en diverse belegde en gevulde broodjes. In de jaren ’70 was in dit pand een stomerijfiliaal van Roeloffzen gevestigd.

64

48

56

56 50 - 48

56 Logtenberg Min of meer bij toeval begon René Logtenberg in januari 1988 zijn bloemenwinkel aan de Deurningerstraat , in het hoekpand bij de huidige busbaan waar ooit Hubo Rosens en daarvoor loodgieter Hemmelder gevestigd was. In februari 1995 verhuist hij naar een pand aan de overzijde, nummer 56, het uit 1904 stammende woonhuis van de familie Suers. De winkel heeft een heel eigen, intieme sfeer waarin de creativiteit van de bloemist duidelijk zichtbaar is.

52-54 Bennink

48

In een adressenboek uit 1921 vinden we op nummer 54 al de naam van kruidenier B.A Bennink . In 1953 staat hij vermeld op nummer 52, het nummer waar eind jaren ’30 de kapsalon van Hermien Schledorn gevestigd was. Ook in de jaargang 1973 wordt de naam Bennink nog vermeld. Het is niet gelukt om gegevens van deze winkel te bemachtigen. Uit eigen herinnering weet ik dat de Bernard Bennink samen met zijn vrouw Annie (Aatje) de kruidenierswinkel runde en dat ik daar diverse keren kwam om voor 5 cent snoep te kopen. Nu heb ik bewondering voor het geduld van hen, aangezien het wel even tijd nam voor ik mijn keuze had bepaald. In het midden van de jaren ’80 zijn ze met de winkel gestopt.

52 SunLounge

48

Zonnestudio SunLounge zou je kunnen omschrijven als een mini wellnesscentrum. In het pand zijn ook schoonheidssalon ‘Charming Beauty, kapsalon Creativo en pedicure Annie Ras gevestigd. In 1998 treedt Anya Hagenbeek in dienst bij de zonnestudio die toen onder de naam Megasun bekend was. In 2007 neemt zij de zaak over. Eind jaren ’30 had Hermien Schledorn hier haar kapsalon. Nadat zij verhuisde naar de Deurningerstraat 77, heeft kruidenier Bennink dit pand in gebruik genomen, naast zijn reeds bestaande winkel op nummer 54.

48

48 48 48 48

Weeink

Oprichter van het bedrijf is Gerardus Johannes Weeink (1868 – 1933) Hij is afkomstig uit Eibergen (volgens de verhalen lopend) naar Enschede vertrokken en in 1894 getrouwd met Johanna Hofstede (1873 – 1951). In hetzelfde jaar zijn ze gestart met een bakkerij aan de Deurningerstraat. Van de negen kinderen die ze kregen zijn er vijf direct of indirect betrokken gebleven bij bedrijf. Zoon Herman (1898 – 1960) werkte in de bakkerij aan de Deurningerstraat en was eigenaar van een brood- en banketzaak aan de Zwedeweg 14. De zaak werd gerund door zijn vrouw. Johan, de tweede zoon (1901 – 1961),had naast zijn brood- en banketzaak aan de Leliestraat 74, die voornamelijk door zijn vrouw gerund werd, ook een baan als vertegenwoordiger. In drukke tijden hielp hij mee in de bakkerij aan de Deurningerstraat. De derde zoon Gerard (1906 – 1976) heeft zijn hele leven in de bakkerij aan de Deurningerstraat gewerkt. Hij woonde ook in het huis boven de zaak. Dochter Jo (1909 – 1980) werkte bij Bervoets. Ze woonde samen met haar broer Gerard en zus Marie boven de zaak waar ook hun moeder woonde. Zoon Bernard (1911 – 1970) is in de voetsporen van zijn vader getreden en heeft de zaak overgenomen. Voornamelijk met Herman en Gerard runde hij de bakkerij. Marie (1913 -1987) heeft een groot deel van haar leven in de winkel gestaan samen met Siny Blokhuis, de echtgenote van Bernard. Bernard heeft samen met zijn broers Gerard en Herman het familiebedrijf opgezet dat uiteindelijk leidde tot drie brood- en banketzaken in Enschede: Deurningerstraat (hoofdvestiging met bakkerij), Leliestraat en Zwedeweg. Het oude winkelpand/woonhuis werd kort na de oorlog gesloopt om plaats te maken voor een nieuw pand + woning. In 1948 wordt de nieuwe zaak geopend. Dit pand bestaat nog altijd in zijn oorspronkelijke vorm. Op de witte gevelsteen rechts in de hoek zijn het jaartal en de initialen van de eigenaars. De oude bakkerij achter het pand is intact gebleven en is dus nu al ruim honderd jaar oud. Naast verkopen vanuit de winkel worden brood en banket ook aan huis bezorgd. Bezorging gebeurt met een bakfiets die in de jaren 60 wordt gemotoriseerd. Ook verschillende Enschedese hotels waren klant en over de levering aan het klooster Het Laringsticht golden door enkele bakkers onderling gemaakte afspraken waardoor iedereen aan zijn trekken kwam. Tijdens de feestdagen – Pasen, Sinterklaas, Kerst en oud en nieuw – wordt er in de bakkerij ‘s nachts doorgewerkt; de werkdag liep van s’avonds 7 uur tot de volgende middag een uur of 3. Koeling was er nog niet, dus alles was vers en beperkt houdbaar. Deze drukke dagen werden doorgaans afgesloten met een borreltje waarbij de gehele familie en het voltallige personeel aanwezig waren. In de jaren 60 zijn de winkel en de etalages gemoderniseerd. Bakker Weeink stond bekend om zijn uitgebreide assortiment brood, banket, koek, koekjes en chocola. Na het overlijden van Herman in 1960 en enkele jaren later zijn broers Gerard, Johan en Bernard komt het einde van de firma Weeink in zicht. Eind jaren 60 worden de winkels aan de Leliestraat en de Zwedeweg gesloten i.v.m. het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van de echtgenotes. Aangezien er geen opvolgers zijn en ook door de komst van supermarkten die (goedkoop) brood verkopen heeft de familie in 1972 besloten de bedrijfsactiviteiten te beëindigen. Het pand was tot 1988 eigendom van en werd ook bewoond door de familie Weeink. In dat jaar is het verkocht en een studentenhuis geworden onder de naam ‘Wuifend Gras’.

28

24

42-38 28

42

28

24

28 38 28

34

30

28 24 28

30 42

Het Spinnewiel

Op de Deuringerstraat 42 bevond zich de handwerkzaak ‘Het Spinnewiel’ van Eefje Meijer. Eenmaal binnen in de kleine winkel werd je verrast door het grote en gevarieerde assortiment brei- , borduur- en stopgarens, kousen en diverse gebreide artikelen. Behalve een advertentie uit de Feest-Courant van 1952 en een kruissteekpatronenboekje is er geen documentatiemateriaal beschikbaar.

38

Bouwens - 34 Ballast

Op nummer 38 was vanaf eind jaren ‘30 enige 10-tallen jaren de stomerij/ververij van Bouwens gevestigd. Behoudens een kleine foto is er geen materiaal en informatie beschikbaar. Het pand waarin decennia lang de schoenenwinkel van Ballast gevestigd was bevindt zich nog altijd in zijn originele staat; zij het dat de buitenzijde van een rode verflaag is voorzien. In een stadsgids uit 1939 staan de namen van A.W. Ballast en H.H. Ballast en hun beroep ‘schoenmaker’ vermeld. Helaas zijn er geen foto’s of ander materiaal van de winkel en/of werkplaats beschikbaar gekomen. Uit eigen herinnering staat mij nog bij dat mijn ouders bij Ballast voor mij en mijn broers de stabiele (hoge) schoenen van het merk ‘Fort’ kochten. Achter het woonhuis bevond zich de werkplaats, te bereiken via de Lasonderstraat, waar de mannen Ballast , onder de geur van leer en lijm, stapels schoenen repareerden. Tegen één van de wanden stond een grote poets- en polijstmachine met verschillende snel draaiende borstels en schijven. Eén van de broers Ballast was getrouwd en zijn dochter Truus hielp haar vader in de winkel. Na het overlijden van beide broers werd de zaak in 1963 gesloten.

Poelstra (Odeon)

Het pand op nummer 30 stond jarenlang op de hoek van de Deurningerstraat en de Lasonderstraat tot dat de nieuwbouw van Kolenaar en Hondeveld gerealiseerd werd en de Lasonderstraat een andere loop kreeg. Het pand heeft al decennialang een horecabestemming. Voor de oorlog vinden we op dit adres de heer C. Joh. Nijland (caféhouder) en Mej. G. Nijland. In de 50-er jaren is de heer J.Poelstra de eigenaar die, getuige een advertentie uit 1953, opereerde onder de naam ‘Café - Restaurant Odeon’. Rond 1970 is hij gestopt. Nadien hebben verschillende horeca-ondernemers daar een zaak geëxploiteerd o.a. onder de naam Club Horizon en Café Atlantic.

24 (28a) Hondeveld In de jaren ’20 hadden Hendrik en zijn broer Bernard Hondeveld een fietsenwinkel en werkplaats aan de Hengelosedwarsstraat. Ongeveer tien jaar later verhuisde Hendrik naar de Deurningerstraat 28a, naast de zaak van Buursen (radio, televisie en aan­ verwante artikelen) Behalve fietsen en bromfietsen verkocht men fietsonderdelen maar ook gloeilampen, zaklantaarns en electrische apparaten. In 1956 nam de gemeenteraad van Enschede in belang van de volkshuisvesting - Staatscourant No.66 van 4 april van dat jaar - het besluit het pand van Hondeveld en Buursen als mede een aantal andere panden in de directe omgeving te onteigenen om deze vervolgens te slopen. In opdracht van de familie Hondeveld ontwerpt architect Drees een nieuw pand dat in 1961 wordt gebouwd aan de Deurningerstraat 24, op de hoek met de Dr. Benthemstraat (het rood gekleurde perceel op de tekening). In deze nieuwe winkel met werkplaats heeft Hondeveld tot ca. 1966 zijn winkel en werkplaats gehad. Toen hij stopte werd het pand verhuurd aan rijwielhandel De Wilde, die ook een vestiging hadden aan de Haaksbergerstraat. Na 1972, toen De Wilde stopte, waren er achtereenvolgens een kantoor van EAGON, Videotheek Basilie en een winkel in babyartikelen (kinderwagens, wiegen en aanverwante artikelen) gehuisvest. Thans is hier Eroticaland gevestigd.

24 28 Kolenaar/E.E.T.O. Johan Kolenaar woonde aan de Landstraat en startte daar het taxibedrijf J.Kolenaar. (op de zijgevel van het pand aan de Drienerweg/hoek Landstraat zijn de letters nog vaag zichtbaar) In 1931 begint hij een werkplaats aan de Tollensstraat. Later neemt hij de Eerste Taxi Onderneming Enschede E.E.T.O. over. Rond 1950 verhuist Kolenaar naar de Lasonderstraat 16. E.E.T.O. was gevestigd aan de Lasonderstraat 14, op dat adres was eveneens een ANWB keuringsstation. Een deel van het taxibedrijf was ooit in een loods van Arke ondergebracht. In 1963 wordt gestart met de bouw van een nieuw pand aan de Deurningerstraat en wordt het pand aan de Lasonderstraat afgebroken. Op 4 juni 1964 wordt het nieuwe pand geopend en in gebruik genomen. Kolenaar is dan Citroëndealer voor Enschede, Losser en Haaksbergen. In 1977 trekt Johans zoon Hans zich terug uit het familiebedrijf en begint een Mazda garage aan de Blekerstraat. Hier vandaan verhuist hij in 1984 naar de Cromhoffsbleekweg. In 1995 is men Seatdealer voor Enschede en Haaksbergen en in 1998 volgt het Mazdadealerschap voor Hengelo; showroom en werkplaats zijn gevestigd aan de Amarilstraat. In 2005 volgt een vestiging in Almelo die later wordt samengevoegd met de vestiging Hengelo. In 2012 betrekt Kolenaar een nieuw bedrijfspand aan de Oosterveldsingel in Hengelo. In 1981 eindigt het Citroëndealerschap aan de Deurningerstraat. Daarvoor was E.E.T.O. al gefuseerd met Taxi Kuipers tot de Enschedese Taxicentrale, het latere Connexion Taxi, gevestigd aan de Emmastraat.

24

De Wilde/Eroticaland

Het door Hondeveld in 1961 gebouwde pand was van 1967 tot 1972 verhuurd aan rijwielen- en bromfietshandel G. de Wilde die haar hoofdvestiging aan de Haaks­ bergerstraat had. Over deze zaak is geen documentatie beschikbaar gekomen. Een nota van de aanschaf van een Puch bromfiets in 1967 is op dit moment het enige bewijsstuk van de aanwezigheid van de zaak op dit adres. Vanaf 1990 is in dit pand Eroticaland gevestigd. Een winkel waar we niet komen maar waarvan we wel weten wat er te koop is. 29

28 Buursen Ongeveer tegenover de vroegere melkfabriek stonden de panden Deurningerstraat 20 t/m 28a, waar tot 1959 kruidenier Bosch, kapper De Wit, schilder Van den Elst, Niessink, radio Buursen en rijwielhandel Hondeveld gevestigd waren. Radio Buursen, op nummer 28, verkocht behalve radio’s ook huishoudelijke apparatuur zoals stofzuigers en wasmachines. In een advertentie uit 1952 brengt men het assortiment in dichtvorm onder de aandacht van de cliëntèle. Toen de televisie zijn intrede deed plaatste Buursen er een in de etalage. Ondanks de vaak bar slechte (zwart-wit)beeldkwaliteit stond er ’s avonds vaak publiek te kijken. De hele reeks panden werden in 1959 onteigend en afgebroken i.v.m. de herinrichting van het kruising met de Deurningerstraat met de Dr. Benthemstraat. Het nieuwbouwpand (1963) van garage Kolenaar krijgt huisnummer 28, maar staat op een geheel ander plek dan de zaak van Buursen.

24

Van den Elst

28-20

28a

28a

28-20

De vaders van Jan van den Elst (1905) en zijn vrouw Riek Smienk hadden beiden een schildersbedrijf. Jan werkte aanvankelijk als knecht bij zijn vader. Toen hij in 1930 met Riek trouwde begon hij met zijn eigen schildersbedrijf en verhuisden ze naar de Deurningerstraat 24, naast de kapperszaak van Chris de Wit. Achter het huis werd een werkplaats gebouwd. Jan haalde zijn rijbewijs rond zijn vijftigste en kocht toen een auto. Voor die tijd fietste hij met de ladder op zijn schouder en de verfpotten achter op de bagagedrager. Jan van Dijk, die met zijn gezin in Glanerbrug woonde, trad als knecht bij Jan van den Elst in dienst en werkte jaren met hem samen. Echtgenote Riek ging al op 11-jarige leeftijd naar de confectie en werd na haar huwelijk met Jan thuisnaaister. Ze maakte overhemden en losse boorden voor een atelier.In de bijkeuken van het huis werden industrienaaimachines geplaatst . Dit naaiatelier was een verre van ideale werkplek, het was er koud en er kwam geen daglicht binnen. Tijdens de tweede wereldoorlog kwam de moeder van Riek om bij een bombardement en zaten twee van haar broers in een concentratiekamp. De jongste kwam om in Dachau, de andere overleefde Sachsenhausen en keerde na de oorlog terug naar Enschede.

24-20

22/83 De Wit

20

20

Aan de Deurningerstraat 22 was 54 jaar lang een kapperszaak gevestigd. De panden 20 t/m 28, gelegen tegenover de vroegere Lonneker melkfabriek zijn in de tweede helft van de jaren ‘50 gesloopt om plaats te voor nieuwbouw.In 1904 had kapper Hofman er zijn zaak en in 1916 werd deze overgenomen door Jan Zeiler. Deze overleed in 1932 op 45-jarige leeftijd. Op een oude ansichtkaart* zien we hem met lange witte jas op de Deurningerstraat voor zijn zaak. Piet Olofsen en De Wit sr. waren in die tijd noodhulpen bij Zeiler. Het kappersvak leerde je voornamelijk bij de patroon, waar je als inzeper van mannen die geschoren moesten worden, begon. De heer De Wit neemt de zaak van Zeiler in 1934 over. Olofsen begint een eigen zaak aan de Deurningerstraat 62. De dameskapsalon van De Wit die zich op nummer 52 bevond werd overgenomen door Hermien Schledorn. Zij verhuist later naar de overkant, nummer 77, waar voorheen de sigarenwinkel van Broekhoven gevestigd was. In 1952 zette Chris de Wit (wie kent hem niet) de zaak van zijn vader voort. In 1958 verhuist hij naar Deurningerstraat 83, tegenover de bakkerij van Weeink. In het pand rechts van het portiek had mevrouw De Wit lange tijd een pedicurepraktijk. In 1993 sluit Chris de Wit zijn zaak en komt er een eind aan bijna 90 jaar kappershistorie.

Binnenweg

22

Wetenswaard . . . . . Toen Chris op jonge leeftijd bij zijn vader in dienst was en even niet oplette tijdens het scheren van een klant, de heer Ter Horst van de gelijknamige sigarenwinkel aan de Deurningerstraat 254, sneed hij deze met het scheermes in de bovenlip. Vader de Wit sprak zijn zoon op bestraffende wijs toe, waarop de heer Ter Horst het voor Chris opnam en zei: “Die jongen moet het vak toch ook leren!”

20 Bosch Kruidenier Bosch start in 1937 aan de Deurningerstraat 20. Naast kruidenierswaren verkoopt men tevens drogisterij-artikelen. Het echtpaar Bosch had twee dochters en ook oma woonde bij hen in. Toen na verloop van tijd het woongedeelte van het huis ook door de winkel en het magazijn werd opgeslokt ging het gezin aan de overkant boven ‘De Duif’ wonen. In 1952 opent Bosch een zelfbedieningszaak aan de Binnenweg 26-28. De Binnenweg liep enige meters achter en bijna parallel aan de Deurningerstraat, de huidige Lasonderstraat. In 1960 wordt de zaak gesloten en opent de heer Bosch een drogisterij in de wijk Boswinkel. Deze zaak werd medio jaren ’60 verkocht. De foto 27-52 is gemaakt op 1 april 1945 de dag waarop Enschede bevrijd werd, vanuit een bovenraam van het pand van Bosch. Links is nog de schuilkelder te zien.

* Foto ansichtkaart staat vermeld op bord 6.

20

20 30

00 Landbouw-Huishoudschool

00

00

18

18

18

Aanvankelijk was in dit schoolgebouw op de hoek van de Dr. Benthemstraat en de Binnenweg, de Lonneker Mulo gevestigd. Tussen het schoolgebouw en de Deurningerstraat lag een stukje openbaar groen. In 1921 werd de Landbouw-Huishoudschool opgericht door de gemeente Lonneker. In 1958 verhuisde de school, met uitzondering van de keukens, naar het Lyceum aan de C. F. Klaarstraat. Het oude schoolgebouw maakte rond 1977 plaats voor het nieuwe kantoor van reisorganiatie Arke. Wetenswaard . . . . . Mevrouw Anna Arke, de zus van Frits, oprichter van Reisbureau Twenthe, het latere Arke Reizen verzorgde jarenlang de inkoop van schoolmaterialen voor de Landbouw-Huishoudschool. Jan Willem van Dijk, de latere eigenaar van de tegenovergelegen winkel, werd als peuter aan de school ‘uitgeleend’ om de leerlingen het wassen en aankleden van kinderen te leren.

18 Arke In 1934 starten Frits Arke en Jan ten Barge hun bedrijf ‘Reisbureau Twenthe’ dat uit zou groeien tot een van de grootste reisorganisaties van Nederland. Plaats van handeling: Binnenweg 2, achter het huis van mevrouw Anna Arke, de zus van Frits, aan de Deurningerstraat. Beide jongemannen waren tot dan collega buschauffeurs bij de TAD. Ze kochten een 2e hands bus in Nederland en haalden bij Volvo in Zweden een chassis waar in Nederland een carrosserie op werd gebouwd. De zaken gaan voortvarend en het aantal reisbestemmingen neemt gestaag toe. Tijdens de oorlog wordt een aantal bussen ontmanteld om te voorkomen dat ze in handen van de Duitsers vallen. De onderdelen worden verstopt en soms zelfs ingemetseld. De nog rijdende bussen waren voorzien van gasgeneratoren die met steenkool gestookt werden. Deze moesten dagelijks gereinigd worden , een ongezonde klus waarbij menige chauffeur onwel werd als gevolg van de volop aanwezige koolmonoxide. De man werd dan naar buiten gedragen om daar weer bij zijn positieven te komen.

18 18

18

18

Vanwege ziekte van de in 1941 in dienst getreden administratieve kracht Hennie Agterhuis kwam Ferdinand Fransen in 1944 de administratie versterken. In 1950 krijgen Frits Arke en Jan ten Barge verschil van mening over de te volgen koers en scheiden hun wegen. Frits Arke gaat verder met Hennie Agterhuis en Ferdinand Fransen onder de naam Reis- en Passagebureau Arke. Op 1 januari 1963 wordt touringcarbedrijf Lammertink overgenomen. Medio jaren ’60 wordt gestart met het verzorgen van vliegreizen naar o.a. Mallorca en de Spaanse costa’s. In 1967 betrekt men een nieuw kantoor aan de Deurningerstraat 16. In datzelfde jaar trekt Frits Arke zich terug uit het bedrijf. Als Hennie Agterhuis in 1975 komt te overlijden wordt Ferdinand Fransen enig eigenaar. Door de explosieve groei van de onderneming en daardoor ook van het personeelsbestand worden zelfs de drie woningen aan de Binnenweg/Deurningerstraat als kantoorruimte ingericht. De groei zet door; vakanties worden een vanzelfsprekendheid. Arke gaat met zijn tijd mee, investeert en moderniseert en wordt een allround reis­ organisatie. Terriet Reizen en GTW worden overgenomen. In 1978 betrekt men het nieuwgebouwde kantoor aan de Deurningerstraat. In 1989 verkoopt Ferdinand Fransen een deel van zijn aandelenpakket aan de Duitse reisorganisatie TUI en in 1994 het resterende deel. TUI ‘verwaarloost’ aanvankelijk het merk Arke maar keert een aantal jaren later op deze dwaling terug. In 2001 verlaat het bedrijf de Deurningerstraat om zich in een nieuw pand aan het Colosseum, onder de rook van het (destijds) gelijknamige stadion van FC Twente te vestigen. Onlangs heeft men één van de nieuwe kantoortorens aan de Zuiderval betrokken.

18

18 31

16 Boerenkerkhof M.i.v. 1 januari 1829 werd het begraven in de kerken en in grote steden ook rondom de kerk verboden. Het terrein van de voormalige Klokkenkamp – hier zijn in 1523 twee klokken voor de stadstoren gegoten – wordt aan de Gemeente Lonneker in erfpacht gegeven. De begraafplaats krijgt al snel de benaming ‘Boerenkerkhof’ omdat de bevolking van Lonneker overwegend agrarisch is. Behalve boeren liggen er ook fabrikanten en burgers begraven. De laatste bijzetting vindt in 1952 plaats en het kerkhof wordt in 1954 gesloten. Thans is de gemeente Enschede eigenaar en is het kerkhof als stadsparkje ingericht.

14

De Apostelenhof

In 1828 stichtte de heer Hendrik Rierink De Apostelenhof aan de stadskant van het Boerenkerkhof aan de Korte Stegge, thans Deurningerstraat. Het was het eerste bejaardencentrum voor twaalf (vandaar de naam) armlastige en hulpbehoevende oude katholieke inwoners van onbesproken gedrag. Tijdens de stadsbrand van 1862 ging het gebouw in vlammen op. Door vererving kwam het pand in bezit van de familie Baurichter die het in 1865 op dezelfde plaats herbouwde, nu met 24 woningen waarvan er 4 verhuurd werden. De huuropbrengst werd aangewend voor onderhoud van het gebouw en andere lasten. In 1923 was er sprake van zodanig verval dat besloten werd het complex te verkopen aan Van Heek & Co. die het liet slopen. In 1925 werd het geheel, inclusief de oude poort, herbouwd aan de Dennenweg en kwam het onder beheer van het R.K. Armbestuur. In oktober 1970 werd het gebouw afgebroken.

14a

De Grote Eén

Voor de oorlog waren het vier mannen, twee uit de familie Adolfs en twee uit de familie Van der Weide, die winkelfilialen in Enschede en Oldenzaal leidden. Jan van der Weide was bedrijfsleider van een winkel onder de naam ‘Het Wonder’. Het assortiment omvatte verlichting, fietsen, radio’s en elektra. In februari 1938 opent hij een toonzaal aan de Haaksbergertsraat 304 (ter hoogte van het huidige pand van Planeta). Op 1 augustus 1940 verhuist de winkel naar de Haaksbergerstraat 308. Samen met twee winkels van Adolfs vormden ze de ‘De Grote Vier’. Jan van der Weide treedt uit dit samenwerkings­verband en begint een eigen zaak aan de Haaksbergerstraat 294-296: DE GROTE EEN. In 1965 wordt een filiaal aan de Deurningerstraat 12 geopend. Naast verlichting, radio/tv en witgoed werden er ook rijwielen verkocht. Ook beschikte men over een service- en reparatieafdeling; in die jaren was het nog gebruikelijk dat je een defect apparaat liet repareren. Door de assortimentsuitbreiding met o.a. videoapparatuur en allerhande elektrische huishoudelijke apparaten wordt de rijwielenverkoop afgestoten. Middels paginagrote advertenties in de dagbladen wordt het publiek op de hoogte gebracht van het assortiment en de aanbiedingen van De Grote Een. Bij de start van de seizoensopruiming brachten velen de avond en de nacht door in het portiek van de winkel om ’s morgens als eerste beslag te kunnen leggen op het beoogde, afgeprijsde artikel. Ook de ‘Habbekrats’, een verkooppunt waar men voor een gereduceerde prijs (licht) beschadigde apparatuur kon kopen, was een onderdeel van De Grote Een, evenals de in 1987 aan de Smaragdstraat te Hengelo geopende groothandel ‘Suntron’. Nadien werden er nog veel filialen geopende in Overijssel en in Duitsland (Bocholt en Osnabrück). In 1995 werden alle winkels door de familie verkocht. Wetenswaard . . . . . Tijdens het (vergissings)bombardement door de geallieerde luchtmacht op 22 februari 1944 werden veel panden aan de Haaksbergerstraat verwoest. Als door een wonder bleef het pand van ‘Het Wonder’ onbeschadigd.

32

14/12 Poolman

12a

12a

12a

14-12

12a

12a

Voor en tijdens de oorlog heeft Gerrit Jan Poolman een kapsalon aan de Deurningerstraat 19a, ergens in de rij waar nu restaurant Tao en de Videotheek gevestigd zijn. De inrichting van de zaak was eenvoudig met houten banken voor wachtende klanten. Deze banken waren voorzien van scharnierbare zittingen, waaronder zich extra bergruimte bevond. De heer Poolman, die tijdens de oorlog in het verzet zat, had hier o.a. handgranaten verstopt. Het was tevens een plek om niet op te vallen als vergaderlocatie voor de verzetsgroep waarvan de heer Poolman deel uit maakte. De leden zaten in de zaak alsof ze op hun knip- of scheerbeurt wachtten en konden zo overleg plegen en plannen smeden. Deze verzetsgroep was zeer actief rondom het vliegveld en hielp veel mensen aan een onderduikadres. Na de oorlog verhuist men naar de overzijde en is er sprake van een dameskapsalon op nummer 12 en een herensalon op nummer 14. In de ruimte voor de herensalon bevindt zich een winkel waar mevrouw Poolman o.a. Eau de cologne’s, parfums, poeder, crême en lipstick verkoopt. In een advertentie uit 1952 noemt men zich “Het Huis der edele Eau de cologne’s”. Later wordt er een drogisterij aan toegevoegd, waarvoor mevrouw Poolman op nog een speciale opleiding volgde; de naam van de zaak luidt dan: Drogisterij en Parfumerie Poolman. In de jaren 1965/66 moeten de panden i.v.m. herinrichting van de Deurningerstraat worden af­ gebroken en wordt direct achter de bestaande panden een nieuw, in een voor die tijd kenmerkende stijl, pand gebouwd. In 1973 neemt zoon Gerrit Jan jr. de zaak van zijn vader over tot hij in 1978 filiaalleider van zeven kapperszaken in midden en west Nederland wordt, verantwoordelijk voor het opzetten van nieuwe vestigingen, organisatie en personeelsbeleid. Besloten werd om het pand te verhuren. In de jaren ’80 was Makelaar Post hier gevestigd. In latere jaren had Arke er een ‘reiswinkel’ waar de consument zijn vakantiereizen kon boeken. Ook heeft de Boerenleenbank hier zijn onderkomen gehad en werden er ponskaarten vervaardigd. Thans zijn hier TerWille en Present gevestigd.

14a

In december 2006 opende de heer Kingma zijn zaak aan de Deurningerstraat 14a, nadat het pand waar ooit o.a. ‘De Grote Eén’ gevestigd was, enkele jaren had leeggestaan. In de winkel, die hij samen met zijn zoon Timo runt, is ‘Alles wat uw printer nodig heeft’ te koop. Naast de verkoop van originele inkt- en tonercartridges is men gespecialiseerd in het hervullen van cartridges. Het assortiment bestaat verder uit printers aanverwante producten alsmede een uitgebreid assortiment papier in diverse kleuren en maten.

14-12

12

14-12

14-12

14-12

Racket Shop

In 1974 openen Jan en Berty Hagen de Racket Shop aan de Deurningerstraat 115a. Deze winkel biedt een breed assortiment tennis-, badminton- en squashartikelen zoals rackets, schoeisel en kleding. Korte tijd later verhuist men naar de Deurningerstraat 12 waar aanvankelijk alleen de begane grond als sport­ artikelenzaak werd ingericht. Na verloop van tijd werd, na een grondige verbouwing, ook de bovenverdieping aan de winkel toegevoegd. In 1994 wordt deze winkel opgeheven en wordt onder de naam ‘Hagen Sport’ een groothandel in sportartikelen opgericht op het Rigtersbleekterrein. Naast Jan en Berty is ook hun zoon Nico aan deze zaak verbonden. Jan Hagen is in maart 2013 overleden.

14a

12 a De Haarsjop

14a

Na in Deventer te zijn gestart met een winkel in kappersbenodigdheden werd op 22 oktober 2008 de tweede zaak aan de Deurningerstraat 12a in Enschede geopend. De winkel wordt gerund door Natasja Deegens en biedt een compleet assortiment haarverzorgingsproducten en artikelen als rollers, scharen, kammen, borstels, tondeuses en föhns. De Haarsjop is gelieerd aan Kappersgroothandel Van Rijn te Hengelo. Willem van Rijn, grootvader van de huidige eigenaar Sander van Rijn, had ooit samen met zijn vrouw een kapperszaak aan de Scholten Reimerstraat in Lonneker. Willem was meer handelsman dan kapper en begon met de import van ‘Spikuson’ scheermesjes uit Solingen en pleisters per meter. Zijn afnemers waren drogisterijen en kapsalons. Het assortiment werd verder uitgebreid met allerhande kappersbenodigdheden; de firmanaam luidde: ‘Cosmetische en Pharmaceutische Groothandel Fa. W.G. van Rijn’. Van Lonneker verhuist men naar de Gronausestraat in Enschede en later naar de Nieuwstraat. Zijn zoon Harry volgt hem op en wordt op zijn beurt opgevolgd Sander. Momenteel is de groothandel gevestigd aan de Amarilstraat te Hengelo.

12

12

Cartridge €urope

33

12-10 TerWille/ Present/ Wame In de panden Deurningerstraat 12 en 10 zijn thans twee instellingen en een bedrijf gevestigd. Op nummer 12 vinden we de Christelijke GGZ instelling voor verslavingszorg ‘TerWille’. Op hetzelfde adres is ‘Present’ gevestigd , een stichting die bemiddelt in vrijwilligerswerk tussen mensen die hulp nodig hebben en zij die willen helpen. ‘Wame’, een softwarebureau voor webapplicaties en mobiele apps heeft haar kantoor op de 1e etage, op nummer 10.

12-10

12-10 Post Makelaars Teun Post woont geruime tijd met zijn ouders en broers aan de Deurningerstraat 338. Na vijf jaar werkzaam geweest te zijn bij Zwijnenberg Makelaars begint hij in 1979 een eigen makelaarskantoor. Begin 1981 vestigt hij zich aan de Deurningerstraat 10-12, in het pand waar vanaf het moment dat dit gebouwd werd de heer en mevrouw Poolman hun kapsalon en parfumeriezaak hadden. Toen na verloop van tijd behoefte was aan meer ruimte verhuisde Post met zijn kantoor enige tientallen meters richting Molenstraat (nummers 6 – 8). Zoon Albert is momenteel onder de naam ‘Post jr. Makelaarsgroep’ gevestigd aan de Boulevard. Wetenswaard . . . . . Teuns’ vader, J.T. (Jaap) Post richtte in 1937 aan de Schurinksweg de confectiefabriek PECO op, waar voornamelijk overhemden en pyjama’s werden gemaakt. Aangezien hij (als enige) weigert om voor de Duitsers te werken wordt de fabriek in 1944 gesloten. In 1945 verhuist het bedrijf naar de Emmastraat.

6-2

6-2

Hardick Bandfabriek

12-10

De fabriek op de foto is gebouwd in 1863 nadat het voormalige fabriekscomplex, de stoomweverij van de Fa. Stroink tijdens de stadsbrand van 1862 was afgebrand, ondanks het buiten de stadskern gelegen was. In 1864 bouwde Stroink een kantoorgebouw op de hoek van de Deurningerstraat en de Molenstraat. Dit pand werd later herbouwd tot een villa en bewoond door de heer A. Ledeboer. Velen kennen dit pand nog als ‘Pension Kleiboer’. Het moest begin jaren ’70 plaatsmaken voor verbreding van het kruispunt. De bandfabriek Hardick is in 1913 opgericht door A.J. Hardick als agenturen/commissiehandel in garens. Toen een Hengelose afnemer failliet ging kreeg men als compensatie voor niet betaalde rekeningen twee machines incl. de man die de machines kon bedienen. Men produceerde zgn. ‘basbandjes’, sierbandjes om pakjes en rollen dicht te maken. De fabriek aan de Deurningerstraat 2 (later nr.6) werd door de heer Hardick van Van Heek gekocht. Van Heek richtte er ooit een spinnerij en dekenweverij onder de naam Lombok op. De twee zoons F.A. (Frits) en A.W.A (Andries) Hardick gingen beide naar de textielvakschool. Na zijn studie ging Frits de fabriek leiden. In de loop van de tijd werden nog enkele panden aan de Niermansgang aangekocht. In 1951 werd het een zelfstandige N.V. Vanaf 1947 tot 1957 woonde Frits Hardick met zijn gezien in het linkerdeel (begane grond) van de fabriek. Toen in 1952 de Deurningerstraat werd geasfalteerd en verbreed werd er op de hoek van het gebouw een onderdoorgang voor voetgangers gemaakt.

6-2

Naast allerlei soorten en maten band maakte Hardick ooit ook brede elastische ceintuurs. Voor een beurs in Frankfurt liet men bij klompenmaker Delsink (Deurningerstraat 51) een paar houten klompslippers maken waarbij in dezelfde kleur als de ceintuur een band over de voorvoet was aangebracht. Dit ontwerp sloeg aan op de beurs. De vraag naar deze slippers was zodanig groot dat Delsink er nauwelijks aan kon voldoen.

6-2

6-2 Ontwerp en realisatie: MBleem reclameadvies & creatie | www.mbleem.nl

6-2

6-2 34

Plattegrond 1930

Geraadpleegde bronnen: Stadsarchief Gemeente Enschede Stad en Land van Twente L.A. Stroïnk Feest-Courant uitgave t.g.v. de openingsweek der Deurningerstraat in 1952 De Nijvere Stad Rabobank Enschede (t.g.v. het 100-jarig bestaan in 1996) Enschede, Een veranderende stad J.H. van de Berg, J. van Ooyik, T. Wiegman Enschede van toen op briefpapier T. Wiegman Enschede Zoals Het Was Uitgeverij Waanders Roombeek - De verdwenen wijk Frans de Lugt, Wim Rijkeboer Arke Jubileumboek (t.g.v. het 50-jarig bestaan in 1984) Transmobiel 1999 – Truck & Bus Magazine ’n Sliepsteen Kwartaaltijdschrift van de Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker Enschede 1945-1985 Stad met ambitie Geert Bekkering, Arie de Haan, Johan Hemken Websites van bedrijven en instellingen En vele tientallen (oud)winkeliers en (oud)bewoners van de Deurningerstraat en omgeving.

35

DEURNINGERSTRAAT, ‘De weg naar de buurtschap Deurningen’ zoals het onderschrift op een geëmailleerd straatnaambord vermeldt, is al sedert jaren de belangrijkste verkeersader vanuit noord Twente naar de binnenstad van Enschede. Ooit ‘Kotte Stegge’ en rond 1900 werd het stuk tussen de Singels en de Walhofsweg/Roomweg ook wel ‘Soppendorp’ genoemd. Komend vanuit het centrum stond op de hoek met de Hengelosestraat de villa van A.H. Ledeboer, later pension Kleiboer. Aansluitend de bandfabriek van Hardick en vervolgens de Apostelenhof, een woonplek voor een 12-tal behoeftige ingezetenen. Vervolgens het nog bestaande Boerenkerkhof anno 1829, waar ruim 120 jaar lang overledenen werden begraven. Aan de linkerzijde, op de andere hoek met de Hengelosestraat , stond een villa van Van Heek die later onder de naam ‘Rust en Vrede’ als bejaardenhuis dienst heeft gedaan, gevolgd door enkele woningen, een tweetal tapperijen en het pand waar sinds 1906 smederij Efftink gevestigd is. Ter hoogte van de Kottendijk ging de bestrating van hobbelige klinkers over in een onbestrate Deurningerdiek. Nog verder, voorbij het huidige kruispunt met de Boddenkamp- en Lasondersingel - aangelegd tussen 1917 en 1920 – bevond zich ooit een renbaan waar de naam Renbaanstraat nog aan herinnert. In de loop der jaren groeide het aantal woningen en daarmee het aantal winkels, ambachtsbedrijven en andere ondernemingen aan de Deurningerstraat en ook de nieuwe fabriek van de Lonneker Melkinrichting verrees. In het najaar van 1952 kwam de dringend gewenste herbestrating (lees: asfaltering) en verbreding van het deel tussen de Hengelosestraat en de singels gereed. Een in oktober 1952 door de gezamenlijke winkeliers uitgegeven ‘Feest Courant’ doet hiervan uitvoerig verslag. In de daarop volgende jaren werden ook de klinkers van het deel Singels tot voorbij de Maria kerk door asfalt vervangen. In die jaren was het autobezit gering waardoor de boodschappen dicht bij huis gedaan werden. Het merendeel van de gehuwde vrouwen was thuis en had de zorg voor het gezin. Zij waren ook in de gelegenheid om dagelijks de benodigde levensmiddelen te kopen. Veel bakkers, groenteboeren en ook de melkboer kwamen dagelijks of enkele keren per week aan huis. Over een lengte van ca. 1,5 km – vanaf het huidige stadskantoor tot de Lyceumlaan – waren ooit een kleine honderd winkels en ondernemingen gevestigd, waaronder opvallend veel bakkers, slagers, kruideniers (koloniale waren/ comestibles), handwerkzaken, sigarenwinkels, rijwielzaken en kappers. Een aantal van hen is nog altijd aanwezig: smederij/constructiebedrijf Efftink, sanitair/installatie bedrijf Bosman, herenmode Tiecke & Mulder, rijwielhandel Timmerman, slagerij Huuskes en, zij het onder een andere naam, rijwielhandel Spijker, thans Jos Harmelink. De winkeliers maakten lange dagen en naast de zorg voor het huishouden en het gezin was er voor hun echtgenotes ook veel werk aan de winkel. Van vakantie was niet of nauwelijks sprake. Door het groeiend autobezit in de 70-ger jaren kon men levensmiddelen in grotere volumes en voor meerdere dagen tegelijk inkopen. Ook koel- en vrieskasten werden algemener waardoor verse producten langer houdbaar bleven. Het aanzien en karakter van de straat veranderde ook door de komst van grootwinkelbedrijven en supermarkten. Vele van oorsprong kleine winkeliers zagen zich genoodzaakt hun activiteiten te staken. In de jaren ’60 maakte een aantal oude panden plaats voor een meer grootstedelijke bebouwing. Gedurende de afgelopen decennia is er veel veranderd. Op veel plaatsen is de Deurningerstraat onherkenbaar, niet in het minst als gevolg van de vuurwerkramp. Tijden de vele gesprekken met (oud)bewoners, (oud)winkeliers en/of hun nabestaanden bleek dat zowel ouderen als jongeren erg geïnteresseerd zijn in het verleden en heden van ‘hun’ straat. Tijdens de voor juli 2014 geplande expositie worden vroeger en nu aan de hand van beeldmateriaal en tekst getoond en uiteengezet.

36

De Deurningerstraat.* Straat van Deurningen, al haar heil’ge linden gaan verloren; als ik haar bega, deunen nog eenmaal die hokey-pokey-wijs en big bands in mijn oren. Wasserijenstraat, schoon door vele plekken die bekoorden; als ik daar wat ga, geuren nog eenmaal die dampen van de was die slechts bij haar behoorden. Weg van Dorninge, op de es bij Hoesjaan groeien huizen; met dat ik daar ga, golft er nog eenmaal dat goudgetinte graan en spreidt een distel pluizen. Mayenkeienbaan, rode klinkerlinten aan haar zijden; als ik langs haar ga, groet mij nog eenmaal die Meester Klumpersschool en luidt haar bel de tijden. Grijze asfaltstraat, ooit in wilde grond haar spoor getrokken; als ik stadwaarts ga, kruist haar nog eenmaal die stoomloc voor wagons met zwarte steenkoolbrokken. Korte Steggepad, veel sindsdien vervloten als gebaren; nu ik stil hier sta, ruist er nog eenmaal die grote zee van tijd zoals in vroeger jaren.

1 april 1945 - eerste paasdag

* Straat van Enschede richting Deurningen. Uit: “Gerrit Post Gedichten” ISBN 978-90-78202-74-5 Uitgeverij Fagus Aalten

37

38

39

40-jarig bestaan Lonneker Melkfabriek in 1934

00

Vrijwillige brandweer

Onder de winkeliers aan de Deurningerstraat waren veel mannen brandwacht bij de vrijwillige brandweer. Hun werkterrein lag tussen Hengelo en de spoorlijn Enschede-Oldenzaal. I.v.m. de mogelijkheid van een gesloten overweg was het risico te groot om bij een brand afhankelijk te zijn van de motorspuit van de centrale post op het Van Heekplein. In de woning van iedere brandweerman was een zgn. brandbel aanwezig die alarmeerde zodra de mannen moesten uitrukken. In de 20-er jaren was er nog geen motorspuit maar trokken de brandweerlieden de slangenwagen zelf naar de plek des onheils. Op de groepsfoto uit de jaren ‘60 zien we v.l.n.r. (staand) de brandweermannen Bosman, Eenkhoorn sr., Stevens, Poolman, Drenth , Leferink, Eenkhoorn jr. en Efftink. (zittend) Dalenoord, Wagener en Delsink.

61 Deurningerstraat 35 - 41

61

37-35

37-35 5B