-Talk LITEIT VAN BEDRIJFSVOERING EN STRAATWE. maart 2014 jaargang 13. Opleiding en onderwijs Arbeidsomstandigheden. Audits. De praktijkgerichte

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

DUU

e

• Opleiding en onderwijs • Arbeidsomstandigheden

en

• Audits

3

4

7

LITEIT VAN BEDRIJFSVOERING EN STRAATWE

-Talk

maart 2014 • jaargang 13 De praktijkgerichte in deze uitgave erkenningsregeling van • Meerdere wegen leiden naar hoogwaardig Rome • Ecostone in de praktijk • Ook Van Ingen B.V. onderbestratingsbedrijven

scheidt zich met SEB • Interviews met leden CvA Hans Damman en Jos van de Lindeloof • Gemeente Apeldoorn laat toetsing door SEB niet na • SEB als onafhankelijk orgaan bij de oplevering van projecten SEB Talk is een uitgave van de Stichting Erkenning voor het Bestratingsbedrijf (SEB)

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

SEB-voorzitter Jan Bijker:

“Meerdere wegen leiden naar hoogwaardig Rome” het doel telt. Dat is iets wat ook geldt voor de initiatieven en ontwikkelingen die de kwaliteit van straatwerk als functionele verharding en esthetische bijdrage aan onze leefomgeving verhogen. Uiteraard in de eerste plaats met ons SEB College van Advies dat onder andere de ‘wrijving op scharnierpunten’ in de bestratingketen wil versoepelen. Door meer oog en meer begrip voor elkaars belangen

SEB Talk is een uitgave van de Stichting Erkenning voor het bestratingsbedrijf (SEB) Redactieadres: SEB, Postbus 402, 3840 AK Harderwijk tel 088 605 54 67, fax 088 605 54 99 Redactie: J. Bijker, J.M. van Schaijk, F de jong, R.J. Gooijer, H.J. de Roo Grafische verzorging: Ontwerptoppers.nl Fotografie: Monique Broer Fotografie

SEB-voorzitter Jan Bijker

• Kennis, kunde en kwaliteit

2

• Behoud van kwaliteit • Toelatingseisen

Michiel: ‘wij werken op dit moment bij twee projecten met Ecostone; in Nijmegen en in Tubbergen. In Nijmegen gebruiken we het voor een plein dat niet zwaar bereden zal worden. Het is een verblijfsplein waar ook geen markten plaats zullen vinden. Daar voorzie ik geen problemen. In Tubbergen is dat mogelijk anders. Daar leggen we het systeem in rijlopers en op een plein waar veel (wringend) verkeer over heen zal gaan. Daar zal het systeem zich nog moeten bewijzen. Theoretisch klopt het verhaal allemaal maar in de praktijk zijn er toch wat risico’s zoals

Wij zijn ook blij met andere, veelbelovende ontwikkelingen. Bijvoorbeeld de aanstaande BRL voor bestratingen. Daarmee kunnen we weer een stapje zetten richting de vereiste resultaten, al dan niet ondersteund door (proces)certificatie. Want het bijzondere is dat je straatwerk zowel op de huidige manier met vooral productcertificatie het resultaat - kunt toetsen als met het reguleren van het totstandkomingproces. Misschien moeten wij wel zoeken naar een balans daartussen. De sterke punten uit beide werelden benutten. Wij zitten voor mijn gevoel volop in die discussie. Een lastige discussie. Ga je verantwoordelijkheden voor de kwaliteit van straatwerk meer beleggen bij de opdrachtverstrekking door de opdrachtgevers ? Wil je processen (op papier) structureren, conform zaken als arbo- en veiligheidswetgeving en

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

Tekst: Paul Engels Monique Broer

Waterbouw, en Wim Venhuis van VB bestratingen B.V., naar

Michiel Soeters, Gebroeders Voets Weg- en Waterbouw

kwaliteit van straatwerk. Wij zijn blij met allerlei

verlopend proces te realiseren.

Wij vroegen Michiel Soeters van gebroeders Voets Weg- en hun ervaring met Ecostone.

Niet de weg er naar toe, maar het bereiken van

te kweken. Om daarmee een ongestoord

Ecostone in de praktijk

• Opleiding en

mechanisch straten? Of gaat het er toch vooral om dat je aan het eind van de rit een mooi stuk straatwerk hebt liggen, dat van economisch en sociaal belang is voor de woon- en werkomgeving? Straatwerk waar we met z’n allen trots op zijn. Want dat kunnen we nu al prima realiseren. Mede dankzij de inzet van betrokken SEB-erkende bestratingbedrijven en zaken als het handboek van onze auditor Hans de Vaan. We willen een stap zetten in de kwaliteitsborging. Dat is het doel. Er zijn vele wegen - hopelijk prachtig bestraat - die naar Rome leiden. Linksom of rechtsom, we gaan voor functioneel en mooi straatwerk. Bestratingen waar niet alleen wij als betrokkenen trots op zijn, maar waar ook de inwoners en gebruikers zeer verguld mee zijn. Elke dag weer. Jan Bijker, voorzitter SEB

maatafwijkingen in stenen en in de latjes, waardoor stenen mogelijk niet goed op de latjes komen te liggen. Of een ‘verzopen’ of onvoldoende verdichte fundering waardoor de fundering verzakt en latjes gaan zweven. Maar denk ook aan één of meerdere stenen die toch net even tijdens het verdichten de latjes raken waardoor het geheel zijn stabiliteit verliest. Er wordt met het Ecostone systeem niet aan de draad gestraat, waardoor de voeg minder gestuurd kan worden. Dit vraagt een heel andere manier van werken. Onze medewerkers staan niet te juichen, omdat ze het ambachtelijke werk zien verdwijnen. Voegen kunnen variëren in breedte, omdat stenen behakt zijn of gezaagde stenen breedteafwijkingen hebben. De inkeping is leidend voor het leggen van de steen. Komt dat met de voeg minder fraai uit, dan is daar niets aan te sturen. Hierdoor kan het straatwerk minder strak ogen. Bijkomend nadeel is dat het moeilijk te zien is waar het latje de steen niet meer draagt na het aftrillen van de bestrating. Ecostone kan goed werken en mooi resultaat opleveren, maar het is heel belangrijk dat alle factoren 100% goed zijn en dat er door bekwame geschoolde straatmakers secuur gewerkt wordt.'

Wim Venhuis, VB bestratingen B.V. ‘Wij zijn preferred partner van Ecostone in Nederland als het gaat om het mechanisch leggen van natuursteen. Ecostone is een mooi voorbeeld van een stuk innovatie in onze sector. Iets dat in mijn ogen erg belangrijk is en continue onder de aandacht zou moeten zijn. We hebben een aantal pilotprojecten uitgevoerd en tot nu toe zijn we dik tevreden. Natuurlijk zijn er wel aandachtspunten en is nog niet alles uitontwikkeld. Wij willen blijven innoveren en ook Van Camp, de leverancier van Ecostone, vindt dat belangrijk. Daarin hebben we elkaar gevonden. Wat op dit moment in ontwikkeling is, is het leggen van natuursteen met Vacuüm. Dit zijn we nu volop aan het testen op eigen terrein en wordt vanaf midden februari in Vilvoorde in de praktijk getest bij een project in het kader van de herinrichting van een stuk stadskern. We weten dat een aantal gemeenten in Nederland benieuwd is naar de resultaten. Het Ecostone systeem kan in principe voor het leven mee. Daarmee kunnen flinke besparingen gerealiseerd worden als het gaat om onderhoud en vervanging. Oke, rioleringen moeten vervangen worden maar de frequentie van vervanging kan fors bijgesteld worden’.

Ecostone bij herinrichtingsproject ‘Tubbergen Bruist’

onderwijs • Arbeidsomstandigheden • Audits

3

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

Ook familiebedrijf Van Ingen B.V. onderscheidt zich met SEB 'De jaarlijkse audit houdt je scherp’

Gemeente Apeldoorn laat toetsing door SEB niet na

‘Scherpere prijsstellingen dwingen nog meer tot kwaliteitsbewaking’

In 1969 startte Jan van Ingen zijn

Gemeente Apeldoorn heeft

onderneming in Ouderkerk aan de Amstel.

geen eigen stratenmakers in

Ondertussen is het bedrijf verhuisd naar

dienst. Jaarlijks wordt er

Aalsmeer en overgenomen door de

circa 2 á 3ha aan

volgende generatie en staan zijn drie zonen

bestratingwerk uitbesteed. Dit

aan de leiding van het allround infrabedrijf.

maakt toetsen op kwaliteit een

Jan en zijn vrouw werken achter de

omvangrijke maar belangrijke

schermen nog wel steeds mee. Van Ingen

klus. Sturen aan de voorzijde

BV kan met recht een familiebedrijf genoemd

levert een belangrijke bijdrage.

worden. ‘Wanneer je hier Van Ingen roept,

Reden om SEB op te nemen in

steken minimaal 10 mensen hun hand op’,

de aanbestedingscontracten.

vertelt directeur Marcel van Ingen. Van Ingen BV, met 25 vaste medewerkers, is actief in de grond-, weg- en waterbouw met bestrating als belangrijkste activiteit. Binnen het bedrijf wordt het vak ‘traditioneel straatmaken’ zeker verstaan maar wordt mechanisch aanbrengen van verhardingen als specialiteit betiteld. Van Ingen BV begon hier zelfs meer dan 20 jaar geleden al mee. Afhankelijk van het type werk wordt er zowel met vacuüm als mechanisch gelegd. Leveren van kwaliteit leeft Marcel van Ingen: ‘Kwaliteit heeft bij ons altijd hoog in het vaandel gestaan. Dit vertalen we onder meer in het tijdig opleveren van projecten. We doen wat we afspreken. Van Ingen BV is een allround bedrijf en kwaliteit leveren in de totale breedte vinden we erg belangrijk. Dat wordt bij ons niet alleen van boven af aan meegegeven. In 2013 zijn twee van onze medewerkers Nederlands Kampioen straatmaken geworden. In 2009 zijn dezelfde medewerkers 2e geworden. Het is prachtig om te zien hoe het leveren van kwaliteit ook bij onze medewerkers

4

leeft. Onze medewerkers zijn gemotiveerd en goed opgeleid. Daar letten we bij het aanstellen van nieuwe medewerkers ook op. Zij zijn het die uiteindelijk voor een goed product moet zorgen. Onze medewerkers zijn vakbekwaam. Ze hebben relevante opleidingen gevolgd, zoals bijvoorbeeld de opleiding tot straatmaker. Ook worden ze intern opgeleid. We houden van open communicatie. Als er goed werk geleverd is dan complimenteren we onze medewerkers daar mee maar ze horen het ook als werk niet aan de eisen voldoet. Dan verwachten we dat het werk aangepast wordt’. SEB-certificering Marcel van Ingen vervolgt: ‘Sinds 1995 zijn wij SEB-gecertificeerd. Daar voor gaan was voor ons een bewuste keuze. Het is niet zo dat die certificering altijd gevraagd wordt door opdrachtgevers, maar het is tegenwoordig toch wel zo, althans zo lijkt het, hoe meer certificaten hoe beter. Ook al denk ik dat het geen rol speelt bij de gunning van opdrachten, het zijn van een SEB-gecertificeerd bedrijf heeft zeker

meerwaarde. Zeker wanneer er een geschil is. Het is belangrijk dat er dan door een onafhankelijke commissie getoetst kan worden. Gelukkig is dat bij ons nog nooit voorgekomen. De jaarlijkse audit houdt ons ook scherp. Het zorgt ervoor dat we de puntjes op de i houden! Veel contact hebben wij niet met de SEB. Wat ons betreft zou er meer geïnvesteerd mogen worden in het vergroten van de bekendheid bij opdrachtgevers’.

Herinrichting Gijsbrecht van Aemstelkwartier Opdrachtgever: Gemeente Ouder-Amstel Jaar van uitvoering: 2012

John Assink is adviseur inkoop en contracten bij de Gemeente Apeldoorn. SEB op nemen was een bewuste keuze vertelt hij. John Assink: “We hebben SEB reeds vanaf 2007 opgenomen. In de tijd waren er wat voorvallen waardoor we inzagen dat we nog beter moesten sturen op kwaliteit. We wilden ook een soort van ‘stok achter de deur’. Zodoende kwamen we uit bij onder meer SEB. Een SEB-erkenning is bij ons niet verplicht voor de hoofdaannemer als deze het straatwerk uitbesteedt. Wel moet de onderaannemer, die het straatwerk dus feitelijk uitvoert, in het bezit zijn van een SEB-certificaat. We vragen om dit certificaat bij de eerste bouwvergadering. We controleren vervolgens bij SEB of de (onder) aannemer inderdaad SEB-gecertificeerd is’. Dwangmiddel John: ‘Helaas kan het in de praktijk voorkomen dat de onderaannemer het werk ook weer uitbesteedt. Maar dat ontslaat hem vervolgens niet van de verplichtingen. Wordt het werk niet goed uitgevoerd, dan blijft hij verantwoordelijk en zal hij het werk met eigen mensen moeten herstellen. 90% van

onze uitvragen is met EMVI. Daarmee is niet alleen de prijs leidend maar ook kwaliteit. We willen op die manier aan de voorkant sturen. De prijs loslaten kan natuurlijk niet; we zijn gebonden aan vooraf vastgestelde budgetten. Maar we proberen alle risico’s op kwaliteitsverlies zoveel mogelijk in te perken. Dat doen we bijvoorbeeld ook door zelf materiaal in te kopen. De aannemer kan op die manier niet ‘shoppen’ voor goedkoper materiaal om daarmee de kosten te drukken. Vooraf ligt vast welk materiaal gebruikt wordt. Ik ben er overigens van overtuigd dat niet alleen SEB-gecertificeerde aannemers goed werk leveren. Het is best mogelijk dat een niet SEB-gecertificeerde aannemer beter werk kan leveren dan een wel gecertificeerde aannemer. Voor een ZZP’er zijn de kosten misschien te hoog om voor een certificering te gaan. Maar dat betekent niet dat hij geen goed werk levert. Wie het werk ook uitvoert, het werk moet uitgevoerd

worden conform de geldende RAW-normen. SEB is voor ons een minimumeis. Dat zien wij meer als dwangmiddel. Wordt er geen goed werk geleverd, dan kan de aannemer die niet SEB-gecertificeerd is van het werk worden gestuurd. Wij hebben één keer een audit aangevraagd omdat we niet tevreden waren. Die uitvoerende aannemer werd toen ook daadwerkelijk weggestuurd omdat wij in het gelijk werden gesteld’. SEB nog belangrijker ‘Persoonlijk denk ik dat SEB nog belangrijker wordt met alle prijsvechters. Aannemers beconcurreren elkaar constant. Steeds verder zakken met prijzen betekent dat ze toch ergens zullen besparen. Zolang dat de kwaliteit niet in gevaar brengt vind ik dat geen probleem, maar anders zullen wij het in ieder geval niet nalaten om een audit aan te vragen bij de SEB’, besluit John Assink.

5

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

Interviews met leden CvA

Hans Damman en Jos van de Lindeloof De kwaliteit van het straatwerk is afhankelijk van de hele keten, van heldere opdracht tot goede beheermogelijkheden. De SEB wil die keten helpen versterken, onder andere door de verschillende disciplines oog voor elkaars inbreng te laten hebben en beter samen te werken. Binnen het ingestelde College van Advies van de SEB zijn verschillende disciplines bijeengebracht. Met als doel bij te dragen aan een hogere kwaliteit van het straatwerk in de keten. In de komende uitgaven van SEB Talk geven wij een indruk van die benodigde interactie in de keten door leden van het College van Advies hun licht te laten schijnen op hun eigen positie én doorkijk in die keten. In deze uitgave ontwerper Jos van de Lindeloof en projectleider Hans Damman.

Hans Damman: “Kwaliteit kun je daadwerkelijk kopen” “Als we de inrichting van de openbare ruimte en het straatwerk zouden overlaten aan techneuten, dan wordt alles saai. Laten wij het alleen over aan ontwerpers, dan blijven heel veel ontwerpen op de plank liggen omdat ze technisch of financieel niet haalbaar blijken te zijn.” Ing. Hans Damman, projectleider bij Bureau Maris uit Zeewolde maakt direct duidelijk dat afstemming en samenwerking in de keten van straatwerk onmisbaar zijn. Voor zijn bureau is dat een dagelijks vraagstuk. “Wij hebben als bureau voor landschapsontwerp & techniek van nature een bredere kijk op het ontwerp. We koppelen er altijd direct de techniek aan. Dan blijf je met je ontwerp met beide benen op de grond staan. Zonder te vervallen in saaie oplossingen. Je kunt bijvoorbeeld ook met standaardproducten mooie dingen maken. Helaas wordt Nederland steeds saaier qua inrichting en neemt de kwaliteit af. Dat heeft echter vooral te maken met het feit dat kwaliteit ondergeschikt is gemaakt aan het budget. Kwaliteit kun je daadwerkelijk kopen. Als

6

Hans Damman

opdrachtgevers begrip hebben voor wat ze willen, dan hoort daar voldoende budget bij.” Hans Damman mist dat begrip en daarmee het vereiste geld aan de zijde van veel opdrachtgevers. “Hoe kun je nu bij de nieuwbouw van een school het schoolplein als stelpost meenemen, waar het schoolplein zo belangrijk is? Hoe kun je nu afgaan op de laagste prijs bij een aanbesteding, wetende dat je daarmee een risico voor de kwaliteit van eindresultaat neemt? Je ziet ook veel slechte bestekken en dan vraagt de opdrachtgever zich af

waarom er zoveel meerkosten zijn. Ik zeg altijd tegen opdrachtgevers: neem de één na laagste inschrijver. Je moet voorkomen dat je een partij hebt die zo laag heeft ingeschreven om het project om redenen van werk en voortbestaan te kunnen uitvoeren. Dan komt de kwaliteit in gevaar.” Uitleggen wat je bedoelt Damman benadrukt dat een opdrachtgever moet nadenken over het bestedingsbudget in relatie tot de opgave en vooraf moet weten wat een project gaat kosten. De ontwerper moet vervolgens uitleggen wat hij of zij met het ontwerp bedoelt.

“Deze twee partijen zullen argumenten moeten uitwisselen, met steeds de heldere uitgangspunten van het ontwerp voor ogen. De technici en bestekschrijvers moeten het ontwerp kunnen vertalen in een reële kostprijs. Dan weet de opdrachtgever vooraf waar hij aan toe is. Ook de uitvoering en het beheer moet je in het ontwerp laten doorklinken. Een ontwerp moet wel maakbaar zijn en goed te beheren. Je wilt dat straatwerk bij de feestelijke opening er netjes bij ligt, maar ook na tien jaar. Je ontwerpt ook geen voetpad van 110 cm als je weet dat je met bestratingmaterialen beter op andere maten kunt gaan zitten. Nogmaals: argumenten uitwisselen en over en weer begrip voor elkaar hebben. Dat is belangrijk in de bestratingketen.” Die communicatie moet goed zijn, vindt Damman. “Het gaat niet om hoeveel je communiceert met elkaar of met alle mogelijke partijen waaronder bewoners, maar of je de goede zaken doorneemt. Soms kun je als bureau met een schets richting de uitvoering volstaan. Dan begrijpen partijen wat er moet worden

gemaakt. Soms moet je een ontwerp helemaal uitdetailleren omdat de uitvoering van je ontwerp zeer nauw luistert. We hebben bijvoorbeeld met standaard gebogen betonbanden een fraaie inrichting van golvende lijnen gemaakt, maar dan moet je dat wel uitdokteren zodat de uitvoering precies dat maakt wat je hebt ontworpen. Je moet de uitvoering niet in vertwijfeling brengen als ontwerper. Dat heeft niets te maken met het ‘versmallen’ van de inbreng van de uitvoerende partij, maar met het gezamenlijke belang om er iets moois van te maken waar men trots op kan zijn. Zo kun je ook met fabrikanten overleggen hoe je het beste een mix van kleuren in een bestrating kunt realiseren. Door in de fabriek te sorteren of op het werk door de straatmaker.” Meer focus op mensen De projectleider zou ook graag willen dat er meer focus komt te liggen op de mensen die het straatwerk maken. “We kijken nu volop naar allerlei administratieve zaken, inclusief certificering. Accountants hebben daarom volop werk, maar de straatmakers zitten thuis op de bank. Waarom

in Groningen niet meteen aan de slag met herstelwerk aan huizen? We zijn in Nederland verleerd om meteen te acteren als het nodig is. Allemaal papierwerk; we hebben het onszelf moeilijk gemaakt. Ook in de straatmakerij.” Het resultaat is dat Nederland vergrijst. Maar dan ‘vergrijst’ op de manier dat het saaier wordt. Eentonige projecten, die kwalitatief niet goed worden uitgevoerd. “We kunnen ook met krappere budgetten hele mooie inrichtingen maken. Als men voldoende betaalt, komt de kwaliteit in zicht. Geen woontoren met dure appartementen met daaronder nietszeggend, puur functioneel straatwerk. Maar een bouwopgave en inrichting die harmonieus bij elkaar passen. Laten opdrachtgevers daar eens mee beginnen.” Hans Damman besluit: “We hebben binnen het College van Advies van de SEB dezelfde ervaring dat Nederland mooier en beter kan qua straatwerk. We kijken er vanuit onze disciplines op verschillende manieren tegenaan. Als we kunnen werken aan de afstemming en samenwerking tussen schakels in de keten, kunnen we ons steentje bijdragen. Maar niet zolang de laagste uitvoeringsprijs bij opdrachtgevers nadrukkelijk voorop staat. Dan bereik je geen kwaliteit.” Lees verder >

7

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

Jos van de Lindeloof: “Dialoog met opdrachtgever essentieel” “In wezen is alles maakbaar. Je hoeft je als ontwerper niet geremd te voelen in creativiteit. Toch ben je niet alleen ‘artiest’. Je zult realistisch moeten meedenken over de maakbaarheid vanuit je vakachtergrond. Net zo belangrijk is het meedenken met de opdrachtgever en de kwaliteit die hij voor ogen heeft, ook als de opdrachtgever op meer afstand van de ontwerper staat wanneer bijvoorbeeld de aannemer het voortouw in een project heeft.”

Jos van de Lindeloof van het gelijknamige Tuin- en landschapsarchitectenbureau uit Delft ziet dat kwaliteit van de inrichting van de openbare ruimte en straatwerk de laatste jaren achteruit gaat. “Nederland verarmt. We zijn aan het nivelleren in creativiteit en kwaliteit. Frappant is dat wij er ook zelf aan meedoen. Dat heeft alles te maken met de groeiende inzet van Design&Build contracten waarbij je als ontwerper samen met de aannemer een tender vormt. Je rol is anders dan in een rechtstreekse opdracht van een opdrachtgever met wie je 1 op 1 aan

tafel zit. Je wilt als ontwerper de hoogste kwaliteit voor een aantrekkelijke prijs. De aannemer wil de laagste prijs om kans te maken in de aanbesteding en tegen een goed rendement de vereiste kwaliteit bereiken. Dat gaat schuren wat betreft het kwaliteitsniveau. Natuurlijk is er ook over en weer vertrouwen in zo’n tender, maar de belangen kunnen verschillen.” Jos van de Lindeloof heeft recent een project meegemaakt waarbij de ontwerpinbreng het hoogste scoorde van alle tenders maar de prijs niet de laagste

Jos van de Lindeloof

was. Op die manier koos de opdrachtgever niet voor het beste ontwerp. “Dat geeft te denken. Dan is de verleiding groot om ook qua ontwerp een tandje lager te gaan zitten, maar dan doe je mee aan die nivellering van kwaliteit en dat wil je niet. Ik denk dat een discussie over de keuze voor Design&Build contracten nodig is. Het is in elk geval belangrijk de kwaliteit vooraf goed vast te leggen. Het kan niet zo zijn dat we een kwaliteit krijgen die onder het gemiddelde ligt. Dat kan niet de bedoeling zijn van zulke nieuwe contractvormen.” Dialoog In zijn andere opdrachten ziet hij veel meer dialoog met opdrachtgevers. “Of het nu is met die particulier die weet wat hij wil maar geen idee heeft van vormentaal en kosten, de opdrachtgever in bijvoorbeeld de zorg die precies weet wat cliënten nodig hebben, maar niet wat daar aan inrichting bij past of een gemeente die een ontwerp kan vertalen in civiele techniek, in al die gevallen schuif je aan tafel en bespreek je het ontwerp. Dan kun je een balans zoeken in creativiteit en budget. Die balans wordt steeds lastiger nu er met EMVI op allerlei fronten punten te verdienen zijn. Nogmaals, al die ontwikkelingen zijn prima, mits je de kwaliteit in dat proces weet te verzekeren.”

8

Van de Lindeloof pleit ervoor dat opdrachtgevers een plan maken en een budget vaststellen. “Specificeer je vragen en wensen. En kies de manier van opdrachtverstrekking die daarbij past. Als je alle risico’s denkt uit te sluiten door een project in de markt te zetten, neem je wel het risico dat je verplicht blij moet zijn met wat je aan kwaliteit krijgt. Het heeft ons bureau in elk geval aan het denken gezet hoe je enerzijds wilt blijven meedoen en een boterham verdienen en anderzijds wilt blijven vasthouden aan een hoge kwaliteit van inrichting. Zelf vind ik dit een mooi voorbeeld voor een discussie binnen het College van Advies van de SEB. Daar kunnen we juist vanuit verschillende disciplines van de keten naar dergelijke ontwikkelingen kijken.” Geen grenzen overschrijden Als ontwerpende partij wil Van de Lindeloof altijd leren van andere vakdisciplines. “Wij hebben allemaal in de keten onze eigen ervaringshoek. Ontwerpers steken een project anders in dan een bestratingbedrijf. Zij zullen eerder kijken naar zaken als

ondergrond, zandbed en andere technische aspecten, wij kijken vooral naar esthetische facetten. De verschillende werelden in de keten kunnen en moeten elkaar in dat totstandkomingproces aanvullen. Tenslotte zijn wij aanverwante partijen. Ik heb zelf het idee dat het met bestratingbedrijven in de regel goed zit met de kwaliteit van straatwerk. Ik zie meer problemen als partijen grenzen overschrijden. Als de hovenier het terras in de tuin uitbreidt naar echt straatwerk. Ik ben van mening dat die partijen die daarvoor het beste geëigend zijn, dat stukje van de keten moeten uitvoeren. Wel met de juiste dialoog met de andere disciplines.” Nadenken en meedenken, dat is het parool van Jos van de Lindeloof. “Ook met toeleveranciers. De aard van een project maakt het soms noodzakelijk om vooraf met leveranciers te bespreken of er een bepaald product bij past. We denken ook na over de voor- en nadelen van mechanisch straten. Je denkt dat mechanisch straten de creativiteit zou kunnen beperken, maar we kunnen nu

wel elementen van 1 bij 3 meter leggen. Daar hoefde ik vroeger niet mee aan te komen. We moeten ook meedenken over handboeken van gemeenten. Het ene handboek werkt prima omdat het ruimte blijft creëren voor verbijzondering, het andere leidt tot verarming van het straatbeeld. Een handboek mag geen creativiteitsremmer zijn.” Hij vraagt zich af of de maatschappij straatwerk wel voldoende herkent en waardeert. “Velen weten niet eens wat tuin- en landschapsarchitecten doen, zo heb ik ervaren vanuit de NVTL. Er is nauwelijks het besef dat de woonomgeving is ontworpen en gemaakt. Het beste antwoord daarop is om de maatschappij te laten zien dat we hoogwaardige, creatieve inrichtingen kunnen maken voor de woon-, werk- en verblijfsomgeving. Soms met hele leuke ontwikkelingen zoals een vijfhoekige tegel. Bij dit project was er ook kennisinbreng van toeleveranciers, met name om de ondergrond te verstevigen. Een mooi voorbeeld van samenwerking in de keten.”

9

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

SEB als onafhankelijk orgaan bij de oplevering van projecten

Kennis en ervaring van Roelofs komt volledig tot recht bij ‘Tubbergen Bruist’ Roelofs heeft meerdere vestigingen in Nederland. Het is een modern familiebedrijf dat reeds meer dan 50 jaar actief is in onder meer de infrasector. Ernstjan Spijker, KAM-coördinator bij

opgeleverde werk van een goede kwaliteit is. Ernstjan: “Kwaliteit leveren is erg belangrijk bij ons. We borgen kwaliteit op verschillende manieren. Gaat er ergens iets niet goed, dan grijpen we in. Onze onderaannemers zoeken wij altijd zelf uit aan de hand van onze lijst van ‘huisleveranciers’. We werken niet zomaar met iedere partij samen. In Tubbergen hebben al diverse controles plaatsgevonden van meerdere instanties. Ook heeft er een SEB-audit plaatsgevonden. In onze missie is opgenomen dat wij samen met opdrachtgevers, medewerkers en eindgebruikers willen werken aan

onderscheidende, innovatieve en duurzame oplossingen van een hoogst mogelijke kwaliteit. De SEB-erkenning past daar prima bij. Met SEB willen wij ons nog meer onderscheiden en aantonen dat opdrachtgevers bij ons aan het goede adres zijn als ze kwaliteit willen. Het behouden van de SEB-erkenning is voor ons niet moeilijk. Zo eerlijk moet ik wel zijn. Wij werken namelijk conform de eisen die gesteld worden in RAW- en CROW-publicaties. De SEB toetst daarmee al wat de norm is. Echter is het wel zo dat met de SEB er een externe instantie is die er op toeziet dat het werk ook daadwerkelijk conform de gestelde eisen

Roelofs en werkzaam op het hoofdkantoor in Den Ham, vertelt ons dat Roelofs alles in huis heeft om een integrale (her)inrichting van openbare ruimten te kunnen verzorgen. Roelofs onderscheidt zich als een duurzaam kennisbedrijf op het gebied van milieu, mobiliteit, riool- en infratechniek en als leverancier van GWWgrondstoffen. Sinds 2010 is Roelofs SEBgecertificeerd. We vroegen Ernstjan ons meer te vertellen over het project ‘Tubbergen Bruist’, een project waarbij de kennis en ervaring die Roelof heeft, als het gaat om de herinrichting van een openbare ruimte, volledig tot zijn recht komt.

10

wordt uitgevoerd. De SEB zou wat mij betreft een bredere rol op mogen pakken dan nu gedaan wordt. Nu vindt er periodiek een audit plaats maar ik denk dat de SEB ook van grote waarde kan zijn om te toetsen bij de oplevering van projecten als onafhankelijk opleverorgaan. Wat mij betreft is de SEB van harte welkom om te bevestigen wat wij al weten; Roelofs staat voor kwaliteit. Dat onze opdrachtgevers dat dan bij de oplevering bevestigd krijgen, dat juichen wij natuurlijk alleen maar van harte toe”!

SEB Jubileumboek zeer geliefd in de bestratingketen!

Geschrapt uit Register van Erkende Bestratingsbedrijven Bouwteamconstructie Ernstjan: “Het centrum van Tubbergen moet levendiger worden en een authentieke sfeer uitstralen. Het moet aantrekkelijker worden voor inwoners, voor toeristen, voor ondernemers en voor mensen die in het mooie esdorp willen winkelen. Het programma ‘Tubbergen Bruist’ pakt de omgeving en de levendigheid van het centrum aan, samen met de Tubbergse gemeenschap. Eén van de doelen is het historisch centrumkarakter van het Esdorp Tubbergen in het Nationaal Landschap Noordoost Twente te herstellen en te versterken. Een groot project hierbij is de herinrichting van de Grotestraat en Raadhuisplein. Voor de herinrichting van de Grotestraat en Raadhuisplein is gekozen voor een bouwteamconstructie. Het mooie van een dergelijke constructie is dat je als opdrachtgever en opdrachtnemer naast elkaar staat. Er is een grote band van vertrouwen. Dat was bij Tubbergen Bruist ook één van de uitgangspunten. Roelofs wil voor elke opdrachtgever een waardevolle partner zijn. Dat willen we bijvoorbeeld zijn op het gebied van inrichting of herinrichting van een openbare ruimte. Daarbij willen we nauw en innoverend samenwerken met klanten, medewerkers en eindgebruikers. Het project ‘Tubbergen Bruist’ is hier een prachtig voorbeeld van”.

Voor een andere aannemer kiezen “Omdat er in Tubbergen gewerkt wordt volgens een bouwteamconstructie, vond er geen aanbesteding plaats. Voorafgaand aan de aanbesteding zijn in de tenderfase met drie aannemers interviews gehouden. Uit deze interviews is Roelofs als beste uit de bus gekomen. Ook is door ons een plan van aanpak opgesteld. Daarin is onder meer aandacht uitgegaan naar kwaliteit, omgevingsmanagement, veiligheid op het werk en naar communicatie met onder andere winkeliers en bewoners. Wij waren reeds in een heel vroeg stadium betrokken bij de totstandkoming van Tubbergen Bruist, maar het is niet zo dat deel uit maken van een bouwteamconstructie je als aannemer de garantie geeft dat je de uiteindelijke opdracht ook gegund krijgt. De Gemeente Tubbergen had voor een andere aannemer kunnen kiezen”. Kwaliteit Roelofs staat voor kwaliteit. Er vinden diverse controles plaats tijdens de uitvoering van werkzaamheden. Dit kunnen visuele controles zijn maar ook worden regelmatig metingen verricht om verdichtingen te controleren. Als er opgeleverd wordt, is men er bij Roelofs 100% van overtuigd dat het

(tussen 17-09-2013 en 01-02-2014) Ouwejan & F. de Bruijn Infra B.V. Zegveld Datum uitgeschreven: 01-10-2013

L. Wolf Bestratingsbedrijf Daarlerveen Datum uitgeschreven: 01-12-2013

Den Ham Infra B.V. Den Ham Datum uitgeschreven: 04-11-2013

Schel Bouwservice B.V. Zelhem Datum uitgeschreven: 10-12-2013

Dinkel Grond & Wegen Almelo Datum uitgeschreven: 01-11-2013

Tijdens de viering van het 20-jarig jubileum van de SEB op 12 april 2013 te Houten is het boek “De Kunst van Straatbouw en Straatwerk” gepresenteerd. Dit boek is samengesteld door auditor/arbiter de heer ing. H.H.H.M. de Vaan. Alle SEB deelnemers hebben een exemplaar ontvangen.

Opgenomen in Register van Erkende Bestratingsbedrijven Stratenmakersbedrijf Nijmeijer & Ruiter Almelo Datum ingeschreven: 15-11-2013 Wij, Bert Nijmeijer en Erik Ruiter, zijn op 26 maart 2007 gestart met Nijmeijer & Ruiter Bestratingen V.O.F. Wij weten als geen ander hoe belangrijk termen als ervaring, vakkennis, inzet en teamwork zijn om snel, efficiënt en tegen scherpe prijzen te kunnen werken. Flexibiliteit staat bij ons hoog in het vaandel en een 9 tot 5 mentaliteit behoort dan ook niet tot onze begrippen. Nijmeijer & Ruiter biedt gezamenlijk meer dan 45 jaar ervaring in diverse zaken omtrent bestraten. Enkele voorbeelden hiervan zijn: grondwerk, rioleringswerkzaamheden, (her)bestrating,

machinaal bestraten, sierbestrating, onderhoud en reparatiewerkzaamheden. Wij zijn beide in het bezit van VCA 1 waardoor wij garantie kunnen bieden voor een veilige en betrouwbare uitvoering van onze werkzaamheden. Nijmeijer & Ruiter Bestratingen V.O.F. Palet 12 7607GZ, Almelo Telefoon: 06-21597242 Email: [email protected] www.nijmeijerruiter.nl

In de afgelopen periode hebben diverse partijen dit boek al aangeschaft als relatiegeschenk. Daar de voorraad slinkt willen wij u nogmaals wijzen op deze jubileumuitgave. Voor externen bedraagt de prijs voor dit kwalitatieve prachtige praktische naslagwerk € 35,-- (excl. 21% BTW). Deelnemende bedrijven aan de Erkenningsregeling kunnen wij dit boek nu aanbieden met een korting van € 5,-- . Deze korting geldt tot 1 april 2014. U kunt het boek bestellen door uw gegevens en het aantal te bestellen exemplaren te mailen naar [email protected].

11

STICHTING ERKENNING VOOR HET BESTRATINGSBEDRIJF

Register Erkende Bestratingsbedrijven Peildatum 1 februari 2014 Aannemingsbedrijf J. van Ingen B.V. AALSMEER 0297-344322

Gebr. Lambers BV EMMEN

0591-625179

Straatmakersbedrijf C.W. Smink V.O.F. NIJKERKERVEEN 033-4559973

Harteman Weg- en Waterbouw B.V. TIEL 0344-613766

Aann.mij. Thomassen Akkrum B.V. AKKRUM 0566-654300

Van Beek Infra Groep B.V. ETTEN LEUR

076-5035047

Van Roode Infra B.V. NOORDWIJKERHOUT

B.J. Bronkhorst v.o.f. UDDEL

Groote Infra B.V. ALMELO

0546-452727

Woestenberg Bestratingen vof E TTEN LEUR 076-5033038

B.V. Aannemingsbedrijf Sporto NOORDWIJKERHOUT 0252-374741

Wegenbouw Bestratingen Nederland ' 81 V.O.F. UDEN 0413-266625

Stratenmakersbedrijf Nijmeijer & Ruiter ALMELO 06-21597242

Aannemersbedrijf Nooijens B.V. ETTEN-LEUR 076-5018045

Van Pijkeren B.V. NUNSPEET

0341-451839

Wegenbouwbedr. J.M. vd Broek B.V. ULVENHOUT 076-5602254

Van Raaijen Infra ALMERE

036-5470369

De Krom Bestratingen B.V. ETTEN-LEUR

076-5016226

Aannemingsbedrijf Visscher B.V. OLDEBROEK 0525-632208

Stratenmakersbedrijf Bonne Niks B.V. VRIEZENVEEN 0546-659781

Gabriels Bestrating ALMERE

036-5360058

B.V. Aannemersbedrijf J.M.B. ETTEN-LEUR

0165-332120

J. Koele B.V. OLDEBROEK

0525-630666

Makkinga Bestratingsbedrijf B.V. VROOMSHOOP 06-53109449

Toeset Bestratingen v.o.f. AMERSFOORT

033-4681704

Gebr. Gijben VOF GAMEREN

073-5949277

Gebrs. de Leeuw B.V. OOSTERHOUT

0162-426884

Van den Elshout en De Bont Waalwijk B.V. WAALWIJK 0416-333501

Schoutenwegenbouw B.V. AMSTERDAM

020-6155430

Straatmakersbedrijf Otten bv GEESBRUG

0524-291435

Klink/Nijland GWW Raalte B.V. RAALTE 0572-357164

Straatmakersbedrijf Hofman & Zn. bv WAPENVELD 0578-693128

Schaufeli Wegenbouw bv APELDOORN

055-5332048

Bestratingstechniek Brabant BV GELDROP 040-2868882

Koopman Infra RAALTE

0572-355745

A&M Wegenbouw B.V. WASPIK

0416-319931

Kraaijeveld's Aannemingsbedrijf B.V. BARENDRECHT 0180-613522

Stratenmakersbedrijf Biemans BV GILZE 0161-452615

VB Bestratingen B.V. REUTUM

0541-670187

Weste Bezit Mij. bv WASSENAAR

070-5176253

Aannemingsbedrijf Gebr. Graaumans B.V. BAVEL 0161-432021

Stratenmakersbedrijf Gebr. Vos bv GOIRLE 013-5774204

Van Egmond Wegenbouw BV RIJNSBURG

071-4028950

Wolff Infra B.V. WEITEVEEN

0524-541008

Aannemingsbedrijf Van der Meer B.V. BENTHUIZEN 079-3420601

Sallandse Wegenbouw B.V. HAARLE

0548-595852

Gebr. Voets Weg- en Waterbouw B.V. ROSMALEN 073-5213556

BLM Wegenbouw BV WESSEM

0475-567777

Gebr. van der Steen BERLICUM

Lareco Nederland B.V. HARDENBERG

0523-263333

Aannemingsbedrijf Scheper ROSSUM

Gebr. van Venrooij B.V. WEURT

024-6782222

0541-625859

0577-402546

Stratenmakersbedrijf Smulders BERLICUM 073-5034791

Bestratingsbedrijf G. van Gelder / Fijn v.o.f. HATTEMERBROEK 038-3764068

Gemeentewerken Rotterdam, Buitenruimte, Wegen ROTTERDAM 010-4898681

Tonnie van Beek Bestratingen WEZEP

038-3763923

Aannemingsbedrijf G. van der Ven B.V. BRAKEL 0418-671510

Van de Bult Grond- Weg- en Waterbouw BV HEERHUGOWAARD 072-5762955

Aannemingsbedrijf J.C. Koevoets BV RUCPHEN 0165-348080

A.H. van Beek B.V. WEZEP

038-3761630

Voeten & Leppens Wegenbouw bv BREDA 076-5720672

Aannemingsbedrijf Adr. van den Berg B.V. HEINENOORD 0186-605100

Wegenbouw Lansink B.V. SAASVELD

074-3494766

Bastiaan Infra B.V. WEZEP

038-3761810

Rasenberg Wegenbouw B.V. BREDA

076-5781200

Aannemersbedrijf Lindeloof BV HELLEVOETSLUIS 0181-331050

Van Doorn Infra B.V. SCHIJNDEL

073-5492143

Aannemersbedrijf Van der Zwaan v.o.f. WEZEP 038-4443753

Wegenbouwmij Elshout BV BREDA

076-5735151

Van Haaren Wegenbouw BV HELVOIRT

0411-641640

De Punder Bestratingen SINT MICHIELSGESTEL

073-5513106

Jan van Leusen Bestratingen WEZEP

K.S.M. Wegenbouw BV BREDA

076-5729666

DVJ Infra en Milieu BV OURE

J 0513-484444

Sprenkels Bestratingen B.V. SINT WILLEBRORD

06-53485786

Aann. & Hoveniersbedr. Germieco BV WORMERVEER 075-6216689

Meeuwisse Nederland B.V. DEN HAAG

070-3838704

Tieck Infra B.V. KLAZIENAVEEN

0591-318750

Gebr. Moerland B.V. SINT-ANNALAND

0166-652854

Krinkels B.V. WOUW

0546-678888

Aannemersbedrijf Sloos en Zoon B.V. LEIDEN 071-5211687

Verheij Infra B.V. SLIEDRECHT

0184-433095

Bestratingsbedrijf Kramer en Boon ZAANDAM 075-6354194

KWS Infra B.V. Amsterdam/Heerhugowaard DIEMEN 020-5694200

Aannemingsbedrijf De Wilde B.V. LELYSTAD 0320-260335

Cnossen Infra bv SNEEK

0515-430400

BAM Infratechniek Telecom B.V. ZWAMMERDAM 0172-632121

Hoogstraten Wegenbouw B.V. DODEWAARD

Van Schoonhoven Infra B.V. LEUSDEN

Nota Straatmakers B.V. SNEEK

0515-443816

Roelofs Wegenbouw B.V. DEN HAM

12

073-5031410

0252-372341

0488-412716

033-4941538

Gebr. Kloens Bestratingen B.V. DORDRECHT 078-6181900

Dusseldorp Infra Sloop en Milieutechniek BV LICHTENVOORDE 0544-395555

Stratenmakersbedrijf Wiggeman B.V. SNEEK 0515-426798

Jos van der Graaf B.V. DORDRECHT

Voets Wegenbouw Loosbroek LOOSBROEK

H.S. Hendrikse & Zn. B.V. SOEST

035-6016202

078-6164552

0413-229605

Driebergse Weg- en Waterbouw B.V. DRIEBERGEN 0343-521413

J.C. van Veldhuizen Hoveniersbedrijf Straatwerk BV LUNTEREN 0318-486403

J.T. Bestratingen SPRUNDEL

0165-386814

Hennephof & Jonk BV EDAM

0299-372220

Tempelman V.O.F. Sierbestrating MARKELO 0547-362772

Tippe B.V. STAPHORST

0522-468554

Van Verseveld Infra ELST

0318-505665

W. Ketelaars Bestratingen B.V. MOERGESTEL 013-5131339

Aannemingsbedrijf R. Brand B.V. STAPHORST 0522-460250

Bestratingsbedrijf D.J. Schreuders b.v. ELST (UT) 06-53894255

A.A. Snijders en Zn. V.O.F. MONSTER

0174-242872

HD Infratechniek B.V. STAPHORST

06-55877081

P. de Jong B.V. EMMEN

GWW Scherrenberg B.V. NIEUWEGEIN

030-2887765

Spoelstra en Nijboer B.V. SURHUISTERVEEN

0512-341114

0591-627922

038-3761292

0165-301851