erre_droog.indd 1
~ Sterre: de cijfers ~
1-12-10 11:3
erre_droog.indd 2
1-12-10 11:3
erre_droog.indd 3
voorwoord
tekst: Joost Korsten, Directeur / bestuurder Spectrum CMO Gelderland
V
ol trots presenteert Spectrum CMO Gelderland de uitgave ‘Sterre’. Daarin krachtige verhalen van en over Gelderse jongeren. Met ‘Sterre’ wil Spectrum professionals, vrijwilligers en jongeren inspireren. Met verhalen van jongeren zelf, die in ‘Sterre’ vertellen over hun ambities, passies en toekomstbeelden. Deze cijferbijlage ‘Droog’ hoort bij ‘Sterre’. Het biedt unieke en actuele cijfers uit eigen onderzoek onder 510 Gelderse 4e klassers (vmbo, havo en vwo) uit Eibergen, Nijkerk, Nijmegen, Tiel en Zutphen. Deze jongeren hebben een korte vragenlijst ingevuld. Daarnaast biedt ‘Droog’ resultaten uit onderzoek van partners in het veld. Al dit cijfermateriaal en veel meer brengt Spectrum samen in het Sociaal Informatiesysteem Gelderland (SIG). Dat is voor iedereen gratis toegankelijk. U vindt het op www.spectrum-gelderland.nl/sig. Met een smartphone komt u er direct door de QR-code voorop ‘Droog’ of ‘Sterre’ te scannen.
|3
1-12-10 11:3
ik!
bron: Spectrum CMO Gelderland
W
e vroegen de 510 jongeren die aan dit onderzoek meededen, of ze een bijbaantje hebben en of ze in verenigingsverband sporten. Circa 63% heeft een bijbaantje. Ruim 71% geeft aan lid te zijn van een sportvereniging.
figuur: participatievormen sport bijbaan 0%
4|
erre_droog.indd 4
20%
40% ja
60%
80%
100%
nee
1-12-10 11:3
erre_droog.indd 5
samen!
bron: Spectrum CMO Gelderland
I
n deze tijd kunnen jongeren van een breed scala aan sociale media gebruikmaken. Via deze media kunnen ze contacten leggen en onderhouden met vrienden en bekenden. We vroegen de jongeren van welke sociale media ze gebruik maken. Uit de figuur blijkt dat bijna alle jongeren (95%) gebruikmaken van MSN, terwijl 92% een profiel op Hyves heeft. Ongeveer 38% zit op Facebook, 18% Twittert en maar 4% maakt gebruik van MySpace. De jongeren maken gemiddeld gebruik van 2,5 sociaal medium per persoon.
figuur: aandeel jongeren dat sociale media gebruikt twitter myspace msn facebook hyves 0%
20%
40% aandeel jongeren
60%
80%
100%
|5
1-12-10 11:3
samen!
bron: Spectrum CMO Gelderland
D
e laatste decennia is het aantal mogelijkheden om met elkaar te communiceren drastisch toegenomen. We hebben de jongeren gevraagd hoe ze vooral contact hebben met vrienden of vriendinnen. De figuur laat zien dat jongeren de diverse sociale media hier weliswaar veel voor gebruiken, maar dat face-to-face afspreken het vaakst (36%) wordt genoemd. MSN is een goede tweede met 29%. Bellen scoort laag met 8%.
figuur: manier van communiceren 7% sms 20%
bellen
36% msn 8% 29%
afspreken hyves/facebook
6|
erre_droog.indd 6
1-12-10 11:3
Stellingen & scores De 510 jongeren hebben stellingen gescoord (5puntsschaal) binnen de rubrieken die in ‘Sterre’ staan: ‘Ik’, ‘Samen’, ‘Nu’ en ‘Later’. De schaal loopt op van 1 (helemaal oneens) tot en met 5 (helemaal eens). Bij scores van 4 (de score die staat voor ‘eens’) of hoger, zijn gemiddeld alle jongeren het met een stelling eens. Bij scores van 3,5 tot 4 geldt dat voor een ruime meerderheid en voor scores van 3,1 tot 3,5 voor een kleine meerderheid. Bij de neutrale score 3 zijn evenveel jongeren het met een stelling eens als oneens. Bij scores beneden 3 zijn gemiddeld meer jongeren het oneens met een stelling dan eens.
erre_droog.indd 7
ik!
bron: Spectrum CMO Gelderland
D
e figuur met de onderwerpen binnen de rubriek ‘Ik’, laat zien dat gemiddeld alle jongeren gelukkig en tevreden over hun leven zijn. Ook hebben gemiddeld alle jongeren bij problemen iemand beschikbaar om erover te praten. Gemiddeld is een kleine meerderheid veel met hun uiterlijk bezig en vindt een kleine meerderheid van de jongeren het leuk naar school te gaan
figuur: onderwerpen ‘ik’ Ik ben veel met mijn uiterlijk bezig Ik vind het leuk om naar school te gaan Als ik problemen heb, is er altijd wel iemand om erover te praten Ik ben tevreden over mijn leven Ik ben gelukkig 1 score (schaal 1-5)
2
3
4
5
|7
1-12-10 11:3
samen!
bron: Spectrum CMO Gelderland
D
e figuur met de onderwerpen binnen de rubriek ‘Samen’ laat zien dat gemiddeld alle jongeren vinden dat ze genoeg vrienden en vriendinnen hebben. Ook geven gemiddeld alle jongeren aan niet vaak problemen in de buurt te hebben met leeftijdsgenoten of andere mensen. Gemiddeld vindt een kleine minderheid van de jongeren dat er in zijn of haar omgeving te veel alcohol wordt gedronken door jongeren.
figuur: onderwerpen ‘samen’ Ik vind dat ik genoeg vrienden en vriendinnen heb In mijn omgeving wordt er door jongeren te veel alcohol gedronken Ik heb niet vaak problemen met andere mensen in de buurt Ik heb niet vaak problemen met leeftijdsgenoten in de buurt 1
8|
erre_droog.indd 8
2
3
4
5
score (schaal 1-5)
1-12-10 11:3
erre_droog.indd 9
nu!
bron: Spectrum CMO Gelderland
D
e figuur met de onderwerpen die in ‘Sterre’ binnen de rubriek ‘Nu’ aan bod komen, laat zien dat het gemiddeld een ruime meerderheid van de jongeren lukt de informatie te vinden, die ze zoeken. Ook geeft gemiddeld een ruime meerderheid aan informatie eerst op internet te zoeken. Een ruime meerderheid vindt dat volwassenen vaak negatief over jongeren spreken (score 3,5) en een kleine meerderheid vindt dat er in onze samenleving niet genoeg naar jongeren wordt geluisterd.
figuur: onderwerpen ‘nu’ In onze samenleving wordt niet genoeg geluisterd Ik vind dat volwassenen vaak negatief over jongeren spreken Als ik informatie nodig heb, lukt me dat te vinden Als ik informatie nodig heb, zoek ik eerst op internet 1 score (schaal 1-5)
2
3
4
5
|9
1-12-10 11:3
later!
bron: Spectrum CMO Gelderland
T
ot slot de figuur met de onderwerpen die binnen de rubriek ‘Later’ aan bod komen. Hier blijkt dat gemiddeld alle Gelderse jongeren later hopen zelf een gezin met kinderen te hebben. Een ruime meerderheid denkt regelmatig na over zijn of haar eigen toekomst. Een minderheid is geïnteresseerd in wat er in de Nederlandse politiek gebeurt. Ook maakt een minderheid van de jongeren zich wel eens zorgen over het milieu.
figuur: onderwerpen ‘later’ Ik maak me wel eens zorgen over het milieu Ik ben geïnteresseerd in wat er in de politiek in Nederland gebeurt Ik hoop later zelf een gezin met kinderen te hebben Ik denk regelmatig na over mijn eigen toekomst 1
10 |
erre_droog.indd 10
2
3
4
5
score (schaal 1-5)
1-12-10 11:3
erre_droog.indd 11
nu!
bron: CBS
I
n deze figuur staat de ontwikkeling van het aandeel jeugdigen (0-24 jaar) in de Gelderse regio’s beschreven. De figuur laat zien dat het aandeel jeugdigen op de West- en NoordwestVeluwe nog altijd het grootste is, maar ook relatief snel terugloopt ten opzichte van de bevolking van 25 jaar en ouder. In de regio’s met de grote steden is het aandeel jeugdigen redelijk stabiel (Nijmegen) of loopt het maar iets terug (Arnhem en Midden-IJssel met grote stad Apeldoorn).
figuur: percentage jeugdigen (0-24 jaar) 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Achterhoek
2000
Arnhem
MiddenIJssel
2005
Nijmegen
NoordwestVeluwe
OostVeluwe
2010
Rivierland
WestVeluwe
| 11
1-12-10 11:3
nu!
bron: CBS
I
n ‘Sterre’ staan portretten van drie krachtige jonge moeders. In Nederland is het aantal moeders jonger dan 20 jaar de laatste paar jaren stabiel. Jaarlijks worden er ongeveer 2.500 meiden (in Gelderland circa 200) jonger dan 20 jaar moeder. Deze figuur laat de ontwikkeling van het aantal jonge moeders in de Gelderse jeugdzorgregio’s zien tussen 2000 en 2009. In de meeste regio’s is het aandeel jonge moeders op het totaal aantal meiden van 15-19 jaar teruggelopen. De terugloop is vooral groot in Oost- en West-Veluwe. In de regio’s NoordwestVeluwe en vooral Midden-IJssel is het aandeel toegenomen. In die laatste regio is de toename relatief groot en het aandeel jonge moeders nu het hoogst van alle regio’s.
figuur: jonge moeders van 15-19 jaar 0,7% 0,6% 0,5% 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% Achterhoek
12 |
erre_droog.indd 12
Arnhem
MiddenIJssel
2000
Nijmegen
NoordwestVeluwe
OostVeluwe
Rivierland
WestVeluwe
2009
1-12-10 11:3
erre_droog.indd 13
later!
bron: Spectrum CMO Gelderland
I
n ‘Sterre’ vertellen twee leerlingen over hun Maatschappelijke Stage (MaS). In de figuur staat binnen welke sectoren Gelderse leerlingen hun MaS doen. De Goede doelen en de Ouderen- en gehandicaptenzorg springen eruit. Weinig leerlingen doen hun MaS bij ziekenhuizen.
figuur: waar lopen leerlingen hun maatschappelijke stage? Overig Ziekenhuizen Wijk- en buurthuizen Andere scholen Voor- en naschoolse opvang Groensector Eigen school Cultuur en evenementen Sportverenigingen Ouderen en gehandicaptenzorg Goede doelen 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
| 13
1-12-10 11:3
ik!
bron: Basisregistratie Instellingen (Brin)
‘S
terre’ tekent het succesverhaal op van Rijn IJssel in de Arnhemse wijk Presikhaaf. Daar is het aantal voortijdig schoolverlaters (vsv’ers) in één jaar tijd met 22% gedaald. Vanuit de landelijke politiek is fors op de daling van het aantal vsv’ers ingezet en op het (boven) lokale niveau werken partijen hard aan het realiseren ervan. In Gelderland is het aantal vsv’ers in het schooljaar 2008-2009 met 5% afgenomen ten opzichte van het schooljaar 2007-2008. Landelijk is die afname 14%. Gelderland staat daarmee voor een inhaalslag. De figuur toont dat het aantal vsv’ers in zes van de acht jeugdzorgregio’s (licht) is afgenomen. In de Achterhoek is het wat toegenomen en in Midden-IJssel stabiel gebleven.
figuur: aantal vsv’ers 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Achterhoek
14 |
erre_droog.indd 14
Arnhem
MiddenIJssel
2000
Nijmegen
NoordwestVeluwe
OostVeluwe
Rivierland
WestVeluwe
2009
1-12-10 11:3
erre_droog.indd 15
ik!
bron: Jongin vragenlijst
D
e site Achterhoekers.com, kleurrijk neergezet in Sterre, is een mooi voorbeeld van een digitale plaats waar jongeren terecht kunnen voor allerhande relevante jongereninformatie. Veel gemeenten hebben tegenwoordig een Jongin-site. Bezoekers van deze sites hebben een vragenlijst ingevuld. Eén van de vragen was waar jongeren hun informatie zoeken. Ze mochten maximaal twee antwoorden geven. Deze figuur laat zien dat verreweg de meeste jongeren het internet gebruiken. Dat bleek ook al uit het onderzoek dat Spectrum zelf deed onder 510 Gelderse leerlingen in de 4e klas van het middelbaar onderwijs. De overige opties worden veel minder genoemd. Opvallend is dat jongeren de eigen vrienden relatief weinig raadplegen als informatiebron.
figuur: waar zoeken jongeren informatie? Anders Vrienden Gezin of familie School Bibliotheek Internet 0%
20%
40%
60%
80%
100%
| 15
1-12-10 11:3
erre_droog.indd 16
1-12-10 11:3
