> Lees Hoe praten we?

LB 68-70

> Lees Hoe praten we?

5.1 Trillende lucht

> Lees Dat klinkt mooi! 1

4

Maak de zin af.

Zet de volgende zinnen in de goede volgorde. Zet er het juiste cijfer voor. Je borstkas versterkt het geluid.

Geluid is

Je blaast lucht uit je longen. Je stembanden gaan trillen.

2

Maak de zin af. Een klankkast: is een hard geluid. is een ruimte die geluid versterkt. is trillende lucht. is een trillende snaar.

5

Verbind de woorden met de juiste plaats in de tekening. klankkast

longen stembanden

Zet een kruisje bij de klankkast van elk muziekinstrument.

© Noordhoff Uitgevers bv

3

34

223916_WB6_WddN.indb 34

strottenhoofd

adamsappel

28-01-2009 13:28:10

> Lees Duidelijk praten. 6

> Lees Beschadigingen.

Welke uitspraken zijn juist? Met je tong en lippen vorm je woorden. Je kunt met dichte mond praten. Buiksprekers praten met hun buik. Buiksprekers hebben jaren geoefend. Duidelijker praten is je lippen en tong beter bewegen.

8

Jorgen gaat naar de disco. Welke uitspraken over de disco zijn juist? De muziek kan veel te hard staan. Jorgen kan zijn gehoor beschadigen. Harde muziek kan nooit kwaad. Zijn trommelvlies kan scheuren. Zijn oorschelp kan beschadigd raken door harde dreunen. Zijn gehoor wordt scherper.

9

Zoek vijf dingen in je omgeving die geluid maken of waarmee je geluid kunt maken. Vul het schema in. Doe het als het voorbeeld.

> Lees Hoe werkt het oor? 7

Trek een lijn van elk woord naar de juiste plaats op de tekening.

oorschelp

Dit maakt geluid zenuwen

klok

aambeeld

Hoe maakt het geluid? Hij tikt.

Is het geluid hard of zacht?

hamer


zacht trommelvlies

slakkenhuis stijgbeugel


35

28-01-2009 13:28:11

LB 71-73

5.2 Dieren en hun oren

> Lees Draaibare oren. 1

> Lees Onzichtbare oren. 4

Wat zijn de voordelen van draaibare oren voor een dier?

Bij vogels kun je de oren niet zien. Hoe weet je toch dat ze kunnen horen?

> Lees Zien met de oren. > Lees Grote en kleine oren. 2

5

Zet de zinnen in de goede volgorde. Geef ze het juiste nummer. Hij vliegt naar zijn prooi.

Bekijk de afbeelding. Kleur de oren van de dieren die in een koud klimaat leven blauw. Kleur de oren van de dieren die in een warm klimaat leven rood.

Ze kaatsen tegen insecten. Nu weet hij waar de prooi vliegt. Een vleermuis maakt pieptonen. De vleermuis vangt de echo op.

> Lees Onder water.


3

Een nijlpaard leeft in een warm gebied. Toch heeft hij kleine oren. Bedenk waarom dat zo is. Hij kan er toch niet mee horen. Dat zwemt onder water beter dan met grote oren. Zo heeft hij minder last van vliegen.

6

Teken hoe het geluid gaat bij echolocatie van een dolfijn.

7

Zoek een dier in je omgeving. Hoe zien zijn oren eruit? Kunnen ze bewegen? Teken de oren na op een vel papier.

36


28-01-2009 13:28:15

LB 74-76

5.3 Van hoog tot laag

Lees Hamertjes en Slaan en Opgerolde > buis.

> Lees Gepiep en gebrom. Dit muziekinstrument heet een panfluit. Zet een kruisje in de pijp die de laagste toon geeft. Zet een rondje in de pijp die de hoogste toon geeft.

2

Welke uitspraken zijn juist? Muziek heeft hoge en lage tonen. Hoge tonen maak je alleen met snaren. Korte snaren geven een hoge toon. Strakke snaren geven een lage toon. Oudere mensen horen geen hoge tonen. Een krekel maakt hoge tonen.

3

Wanneer is een Dazer handig?

Kleur alle snaarinstrumenten rood. Kleur alle slaginstrumenten blauw. Kleur alle blaasinstrumenten geel.


1

4

37


28-01-2009 13:28:25

> Lees Overal doorheen. 5

a Leg je hoofd met één oor op tafel. Tik met je pen of potlood zachtjes op dezelfde tafel. Wat valt je op?

> Lees Snelheid. 7

Paul ziet een bliksemflits en telt tot hij de donder hoort. Hij telt 9 seconden. Hoe ver weg is de bliksem?

8

a Verzamel twee of meer elastiekjes. Span ze rond een doos of kistje. Bijvoorbeeld je tekendoos of broodtrommel. Je hebt nu een gitaar gemaakt.

b Haal nu je hoofd van tafel, terwijl je door blijft tikken. Wat valt je op?

b Sla de snaren van je elastiekjesgitaar één voor één aan. Welk elastiekje geeft de hoogste toon?

6

Kijk naar afbeelding 6 op bladzijde 76 in je boek. Leg uit waarom indianen vroeger hun oor op de trainrails legden.


c Welk elastiekje geeft de laagste toon?

38


d Probeer de tonen te veranderen door de elastiekjes strakker te maken.

28-01-2009 13:28:30

LB 77-79

> Lees Luchtdruk.

5.4 Lucht

> Lees Wat zit er in de lucht? 1

Wat ademen mensen in? Zet daar een blauw rondje omheen. Wat ademen mensen uit? Zet daar een rood rondje omheen. zuurstof

2

3

koolzuurgas

Welke zinnen zijn juist? Lucht weegt niets. Op een boek drukt wel duizend kilo lucht. Luchtdruk is het gewicht van de lucht. Lucht drukt alleen van boven. Lucht drukt van alle kanten. Een auto zakt niet door een tafel.

> Lees Sterke lucht.

Welke stoffen komen in de lucht door deze acties?

Zet een kruisje bij het voedsel dat vacuüm verpakt is.


4

39


28-01-2009 13:28:32

5

Bedenk een bijschrift bij deze afbeelding.

> Lees Opstijgende lucht. 7

Kleur de rondjes voor de zinnen die juist zijn. Warme lucht daalt. In een luchtballon wordt de lucht verwarmd. In een luchtballon zit een ventiel. Uit het ventiel ontsnapt koude lucht.

8

Welke ballon daalt? Zet er een kruisje bij.

9

Hoe lang kun jij je adem inhouden?

> Lees Banden vol lucht. 6

Bekijk de afbeelding. In welke band is de luchtdruk het grootst? Zet bij die band een kruisje.

Wereldrecord adem inhouden


David Blaine heeft op 1 mei 2008 zijn adem 17 minuten en 4 seconden ingehouden! Dit deed hij onder water, zodat iedereen zeker zou weten dat hij niet vals speelde. Hij heeft er jaren voor getraind. Probeer je adem zo lang mogelijk in te houden. Meet de tijd met een stopwatch of een horloge met een secondewijzer. De tijd dat ik mijn adem kon inhouden, was seconden. 40


28-01-2009 13:28:35

LB 80-81

5 Geluid 1

2

samenvatting

Trillende lucht Streep de foute woorden door. Geluid wordt versterkt door een trilling/ klankkast. Mensen maken geluid met hun stembanden/lippen. Die zitten in hun borstkast/strottenhoofd.

4

Van hoog tot laag Vul de instrumenten op de juiste plek in het schema in. Kies uit: trompet – trom – gitaar – pauk – fluit – piano snaarinstrument

blaasinstrument

slaginstrument

Vul in. Geluid gaat van: de oorschelp naar het van hamer naar van stijgbeugel naar

5

Zenuwen geven trillingen door aan de

3

Dieren en hun oren Vul in. Veel dieren hebben

oren.

Daarmee kunnen ze een

aan

horen komen. Vogels hebben aan de zijkant van hun kop. Vissen hebben hun oren onder hun

Ze vangen

trillingen op met hun Vleermuizen en dolfijnen gebruiken

Lucht Streep de foute woorden door. Lucht bestaat uit zuurstof/gassen. CO2 is zuurstof/koolzuurgas. Vacuüm is als er ergens geen/veel lucht in zit. In een fietsband is de luchtdruk groter/kleiner dan daarbuiten. Een luchtballon stijgt op door de koude/warme lucht. Luchtdruk is het gewicht van de lucht/zuurstof.


om een prooi te vinden.

6

Welke zinnen zijn waar? Lange snaren geven hogere tonen. Lange snaren geven lagere tonen. Korte snaren geven hogere tonen. Korte snaren geven lagere tonen.

41


28-01-2009 13:28:35

> Lees Hoe praten we?

Recommend Documents