Open
Monumentendag Roermond 2007
07
‘Moderne Monumenten’ Zaterdag 8 september 2007 10.00 tot 17.00 uur + GRATIS MODERNE ARCHITECTUURWANDELING
De Stichting Open Monumentendag Roermond heet u, namens de velen die deze dag beschikbaar zijn om u gastvrij te ontvangen in “hun” monument, van harte welkom! Enkele monumenten hebben op vaste tijden rondleidingen of zijn niet de gehele dag geopend, dit staat dan bij het betreffende monument vermeld; graag uw begrip hiervoor. In het hart van deze brochure vindt u een uitneembare stadswandeling met als thema “Moderne Architectuur”. Onderstaand een overzicht van alle opengestelde monumenten:
1. 1
St. Christoffelkathedraal – Grotekerkstraat De uit 1410 stammende laatgotische kathedraal heeft een bewogen geschiedenis. Brand, storm en oorlogsgeweld teisterden het bouwwerk, maar na de restauratie in 2005 is ze weer een juweel voor stad en bisdom. Onder de vele kunstwerken, zoals het Dahlheimer kruis, de preekstoel van de Minderbroederbeeldhouwer Petrus Vink en diverse altaren en schilderijen, vragen zeker ook de gebrandschilderde ramen van o.a. drie generaties Nicolas de aandacht. Voor deze monumentendag zal het neoclassicistische tapijt ( 20 x 3 m.) worden uitgelegd. In 1880 werd dit tapijt door de vrouwen van Roermond voor het priesterkoor van de kathedraal geborduurd en aangeboden aan Mgr. Paredis. Omdat het altaar naar voren is geplaatst en er dus op het priesterkoor geen ruimte meer voor is, wordt het in een der zijbeuken uitgestald. Onder de toren zal de heer Quint Lommen dia's vertonen van de restauratie die hij verzorgde van het Christoffelbeeld op de toren. Voor het feest van het 750 jarig bestaan van de stad werd Christoffel voorzien van een nieuwe jas van bladgoud.
1a 1a.
Beklimming toren van de St. Christoffelkathedraal om 12.00 / 13.30 / 15.00 uur De Gespreksgroep 70 van de Kathedraal verzorgt torenbeklimmingen (toegankelijk voor volwassenen en kinderen vanaf 7 jaar onder begeleiding). Vanaf 86 meter hoogte heeft u een prachtig uitzicht over de stad, de Maas en het omliggend watersportgebied de Maasplassen. Tijdens Open Monumentendag is torenbeklimming mogelijk tegen het speciale tarief van € 1,50 per volwassene en € 1,00 per kind.
1b. 1b
Jacobuskapel/kathedraal – De Broederschap van de Heilige Jacobus de Meerdere – Grotekerkstraat
1
Roermond heeft in de kathedraalmuur de grootste relikwie van de Heilige Jacobus – noordelijk van de Pyreneëen – tentoongesteld. De Broederschap van de Heilige Jacobus de Meerdere zal in de Jacobuskapel binnen de kathedraal toelichting op dit onderwerp geven en diverse publicaties aanbieden.De broederschap bestaat sinds 1357 en zal in middeleeuwse kledij aanwezig zijn. Er is een nieuwe, 3-talige, folder verkrijgbaar.
2 2.
Rattentoren – Ingang Grotekerkstraat Geopend van 11.00 – 17.00 uur In dit vestingwerk kan de maquette van middeleeuws Roermond worden bezichtigd. Een veertigtal (stang)poppetjes biedt een kijk op het dagelijks leven in de Middeleeuwen.
3 3.
Stadhuis - Markt Het historisch gedeelte van dit uit de 17e eeuw daterende gebouw is ter bezichtiging opengesteld. Het betreft onder andere de hal, de Statenzaal. de burgemeesterskamer en de B & W-kamer.
4. 4
Swalmerstraat 7 – rondleidingen om 10-11-12-14-15 en 16.00 uur De oude wijnkelders onder dit historische pand zijn opengesteld. Ook is te zien op welke wijze onderduikers tijdens de oorlogsjaren hier hun toevlucht zochten. De kelder is enkel te bezichtigen tijdens de rondleidingen van een1/2 uur,deze worden op het hele uur (m.u.v. 13.00 uur) verzorgd.
4
5 5.
Caroluskapel – ingang Swalmerstraat 100 Deze kapel met zijn rijk rococoplafond uit 1750, waarvan de bouw in 1398 werd gestart, is ook dit jaar weer opengesteld. Behalve het plafond zijn alle decoraties en kerkmeubilair van na 1850, toen bisschop Paredis in deze gebouwen het groot seminarie vestigde. Het 19e eeuwse Louvigny-Robustelly-Verschuren-orgel is een van de juwelen van deze kapel. In de broederkapel is een gedeelte van een vroeg 16e eeuws fresco te bewonderen. Ook de kapittelzaal en de kruisgangen zijn opengesteld. In een gedeelte ervan is door de Foto-kring Midden-Limburg een expositie ingericht.
6 6.
Expositie Foto-kring Midden-Limburg – Refter Caroluskapel – ingang Swalmerstraat 100 Foto-kring Midden-Limburg verzorgt een tentoonstelling over het landelijke thema. Er wordt aandacht besteed aan moderne architectuur van Roermond en andere plaatsen in Nederland.
7 7.
Galerie Mariska Dirkx - Wilhelminasingel 67 Dit stadspand heeft een opmerkelijk grote tuin, met daarin het voormalig glasatelier van Joep Nicolas. Sinds 1979 werkt hier beeldhouwer Dick van Wijk en is er Galerie Mariska Dirkx gevestigd. 150 Jaar kunstwerkplaats, ontmoetingsplaats voor kunstenaars, opdrachtgevers, kunstminnenden.
8 8.
5
Ursulinenkapel - Steegstraat Dit kleine kapelletje, onderdeel van het voormalig Ursulinenklooster, gelegen aan de Steegstraat, is recentelijk gerestaureerd. Bezienswaardig zijn 2 glas-in-loodramen, vervaardigd door Coen Mestrom, voorstellende de H. Ursula en de H. Isidorus.
9 9.
Ursulakapel - Voogdijstraat De Ursulakapel is een neo-gotisch kerkgebouw uit 1906 uit de school van Pierre Cuypers.Twee namen van architecten worden genoemd: ir.Jos Cuypers (zoon van Pierre Cuypers) en Klaas van der Schuit. De kapel is toegewijd aan het Heilig Hart, beeld boven in de voorgevel. Boven de ingang heeft de Roermondse beeldhouwer Thissen de heilige Angela, stichteres van de Ursulinen, weergegeven, onderwijs gevend aan meisjes. De kapel is het enige overgebleven gebouw van het vroegere Ursulaklooster. Zusters Ursulinen hebben vanaf 1853 tot 1978 zich dienstbaar gemaakt voor onderwijs van kleuter-, lager- en middelbaar niveau. Het pensionaat van de Ursulinen was in de regio en ver daar buiten zeer bekend. Er is een dvdpresentatie waarin de geschiedenis van de kapel in beeld is gebracht. Ook is er een tentoonstelling van enkele werkstukken van de Scholengemeenschap St. Ursula, die ze in dit voorjaar maakten onder de titel “Cuypers totaal”.
10. 10
O.L.V. Munsterkerk – Munsterplein De kerk is het enige overgebleven gebouw van de in 1218 door graaf Gerard van Gelre gestichte Munsterabdij. De Munsterkerk was in gebruik als kloosterkerk, maar was door graaf Gerard tevens bedoeld als grafkerk van de graven, later hertogen, van Gelre. De geschiedenis is niet ongemerkt aan deze kerk voorbij gegaan. In de Franse tijd was ze zelfs als paardenstal in gebruik. De bekende bouwmeester dr. P. Cuypers restaureerde haar vanaf 1863, waarna ze haar huidige aanzien kreeg. Het beroemde praalgraf van graaf Gerard van Gelre en zijn vrouw Margaretha van Brabant is bekend als het oudste grafmonument van Europa waarop een echtpaar is afgebeeld. Dit praalgraf is onlangs gerestaureerd. De kerk bevat veel mooie kunstvoorwerpen, waaronder het Antwerps altaarretabel uit ca. 1520.
10
11 11.
MFC ’t Paradies – Munsterstraat Dit moderne pand aan het oude Munsterplein is een ontmoetings- en dienstencentrum voor 55- plussers. Het gebouw bestaat uit grotere en kleinere zalen, een caféruimte annex foyer en kantoren. Een en ander is gerealiseerd in 2000 door architect Frans van Dun
12 12.
Anne Belle Mode – Munsterstraat Dit historische stadspand herbergt thans een modezaak. De winkel, de kelder en de tuin zijn ter bezichtiging opengesteld.
13. 13
Centrum voor de Kunsten / CK-Theater – ingang Jesuïtenstraat Oorspronkelijk een Jesuïtenklooster, dat later de functie heeft gehad van Rijks-HBS en Bestuursacademie. Momenteel is hier het Centrum voor de Kunsten in gevestigd.
14 14.
Synagoge – Hamstraat rondleidingen tussen 10.00 en 17.00 uur In de 2e bouwlaag van een bakstenen eclectische gevel uit 1896 geeft een natuurstenen ornament aan dat daarachter een synagoge ligt. Tussen twee zuilen met Corinthische kapitelen zijn de tien geboden in het Hebreeuws te zien, waarboven een fronton. Onder de tien geboden staat de tekst ( in vertaling ): "Open mij de deuren der gerechtigheid. Ik zal daardoor binnengaan en de Heer loven". In 1990 werd de laatste dienst gehouden. Op initiatief van de Stichting Rura is het gebouw gerestaureerd en heeft het een museaal karakter gekregen. VVV-gidsen verzorgen de rondleidingen.
15 15.
Voormalige Apotheek Haan – Neerstraat In het rijksmonument “Mathilde Haan” is de galerie en gezondheidswinkel “Ja Natuurlijk” gevestigd. Het monumentale pand is in 2001 geheel gerestaureerd.
16. 16
Stadsbibliotheek Roermond – Neerstraat Dit pand, gebouwd in het midden van de 18e eeuw, is een geregistreerd monument. Niet vanwege de belangrijke architectonische prestatie die in het verleden is verricht maar vooral om de historische vertelling die het pand openbaart. Ooit was dit een hotel, genaamd “De Gouden Leeuw”. Momenteel is hier de Stadsbibliotheek in gevestigd. Er is een presentatie rondom het thema Moderne Monumenten.
17. 17
Minderbroederskerk - Minderbroederssingel Deze laat-gotische hallenkerk manifesteert zich als een monument van de 20e eeuw door een kleine expositie over de restauraties in het begin en aan het eind van deze eeuw, namelijk van 1906-1908 door de Roermondse architect Pierre Cuypers en van 1992-1994 na de aardbeving. Vandaag zal het in 2007 geplaatste Vermeulen orgel uit Alkmaar regelmatig worden bespeeld.
18. 18
14
18
ECI-waterkrachtcentrale – Molenweg (ingang via Parkeerplaats Bisschop Lindanussingel) Dit industrieel rijksmonument uit 1920, is door samenwerking tussen het Belgische Ecowatt en energie- en wateronderneming Nuon geheel gerestaureerd. Tevens is er een moderne waterkrachtcentrale geïnstalleerd die schone elektriciteit produceert voor ruim 700 huishoudens. Er is een diapresentatie over de restauratie van de centrale en de aanleg van de vistrap. VVV-gidsen zijn aanwezig om uitleg te verstrekken.
19
19 19.
Van Pol Beheer bv– ingang via Parkeerplaats Bisschop Lindanussingel Van dit vroegere industriële gebouw is de hal en het dakterras opengesteld (vanaf het dakterras is er een mooi uitzicht op de ECIwaterkrachtcentrale). VVV-gidsen zijn aanwezig om uitleg te verstrekken over de Roerdelta vroeger en nu.
20 20.
H. Geestkerk - Minderbroederssingel De H. Geestkerk, ook wel vanwege de vorm koepelkerk genaamd, is gelegen aan een van de singels, die de historische binnenstad van Roermond omsluiten. De kerk, gebouwd in 1956/1957, is ontworpen door de Heerlense architect ir. F. Peutz. De kerk bezit zeer fraaie kunstwerken, o.a. een betonreliëf van Joep Thissen, doopvont van Antoon Molkenboer, gebrandschilderde ramen van Eugène Laudy en kruiswegstaties en drieluik van Frans Smeets. Vandaag zullen er orgelbespelingen plaatsvinden.
21 21.
20
Pand Willem II Singel 59 In dit monumentale stadspand is DZD Art Gallery gevestigd. Het gehele pand dat op de vroegere stadswal is gebouwd en de beeldentuin zijn ter bezichtiging geopend. Zaterdag 8 september starten de exposities van Corina Rietveld - sieraden, Arthur Meijer - keramieke huizen en Frieda van Voorst - schilderijen.
22 21.
Stedelijk Museum – Andersonweg 4 Het Stedelijk Museum Roermond is het eerste gebouw dat in Roermond buiten de stadsmuren is gebouwd. Oorspronkelijk had het gebouw een andere functie. Architect/ontwerper Pierre Cuypers bouwde in 1853 dit neogotische, symmetrische complex. Hierin brengt hij de kunstwerkplaatsen onder, die hij samen met de fabrikant François Stoltzenberg opricht, en de woningen voor zijn eigen familie en voor de familie Stoltzenberg. Cuypers’ opvattingen over kunst en architectuur krijgen in dit gebouw gestalte. Het Stedelijk Museum is vandaag gratis toegankelijk.
23 22.
Kapel in ’t Zand – Kapellerlaan geopend tussen 14.00-17.00 uur Onderweg van de binnenstad naar Kapel in ’t Zand treft u langs de Kapellerlaan een kapelletje met wegkruis aan. Dit kruis staat ter hoogte van de Pr. Bernhardstraat ofwel de Halfwegsteeg, zoals deze straat in de volksmond wordt genoemd. Het neogotische kapelletje is vervaardigd uit mergelblokken, een typisch Limburgs bouwmateriaal. Het markeerde vroeger de samenkomst van een aantal in- en uitvalswegen richting oosten en zuiden. Hier dichtbij zou Ernst Casimir gesneuveld zijn. De oorsprong van deze bedevaartskerk ligt in de 15e eeuw. In de kerk, in een aparte kapel, staat het genadebeeldje van Maria. Jaarlijks komen vele duizenden gelovigen bij het beeldje bidden.
23a
Tentoonstelling “Cuypers aan de Kapel” in het Colamgebouw (ingang Heinsbergerweg 2), 14.00 – 16.30 uur Er is een tentoonstelling over de architect Cuypers aan de Kapel in ’t Zand. Het Klooster en de Kapel in ’t Zand zijn weliswaar niet ontworpen door de architect Cuypers, maar er bevinden zich wel enige kenmerkende onderdelen in en rond de Kapel waar de architect de hand in heeft gehad. Op de tentoonstelling wordt inzichtelijk gemaakt wat de specifieke inbreng van Cuypers is geweest in en rond de Kapel aan de hand van tekeningen en foto’s. Daarnaast is beeldhouwwerk te zien uit het atelier.
22
24 23.
Bloemtapijt in het Kruiswegpark – 8 t/m 13 september – ingang Parklaan Het Kruiswegpark met zijn schilderijen die de geschiedenis van de stad en de Kapel in ’t Zand uitbeelden, zijn de moeite van een bezoek waard. In een parkachtige omgeving staan in deze processietuin veertien kapelletjes met daarin uitgebeeld de lijdensweg van Christus. Het park werd aangelegd in de twintiger jaren. De kruiswegstaties zijn van de hand van de Roermondse kunstenaars Karel Lücker en J. Geelen. Bij gelegenheid van het “Besjloet”(einde) van het bedevaartsseizoen wordt dit jaar voor de 13e keer een bloemtapijt gemaakt. Dit jaar is gekozen voor het thema “Cuypers”. In meerdere grote perken zijn in bloemenpracht gebouwen en beelden verwerkt die herinneren aan deze beroemde bouwmeester.
25 24.
Oude Kerkhof – Herkenbosscherweg – rondleidingen om 13.00 en 15.00 uur Nabij de Kapel in ‘t Zand bevindt zich aan de Herkenbosscherweg het Oude Kerkhof van Roermond, met vele oude graven, o.a. het onlangs gerestaureerde graf van architect Pierre Cuypers. Cuypers is voor deze begraafplaats van groot belang omdat hij de indeling van het katholieke deel van de begraafplaats heeft ontworpen. Naast de graven zijn ook de flora en fauna bepalend voor de cultuurhistorische waarde van deze begraafplaats. Er zijn rondleidingen om 13.00 en 15.00 uur (bij voldoende belangstelling). Tijdens deze rondleidingen worden verschillende grafkelders en de crypte van de bisschopskapel bezichtigd.
26 25.
Pomologisch Genootschap Limburg - Boomgaard Kasteel de Thooren, Eiermarkt 25 te Maasniel - rondleidingen vanaf 11.00 uur Het Pomologisch Genootschap Limburg (PGL) is een vereniging die zich inzet voor het behouden, bevorderen en uitdragen van de kennis over oude (hoogstam)fruitrassen en de Limburgse fruitcultuur. De pomologie of vruchtkunde dankt zijn naam aan de Romeinse godin Pomona. Zij gold als de beschermvrouw van het fruit. Pomologische verenigingen houden zich o.a. bezig met het uitwisselen van fruitkennis, snoeitechnieken en het maken van speciale boomvormen. In de 20e eeuw zijn door gebrek aan belangstelling veel pomologische groeperingen ter ziele gegaan. Nu staan natuur, landschap en cultuurhistorisch erfgoed weer volop in de aandacht en groeit de belangstelling voor de pomologie weer. Tijdens Open Monumentendag is het PGL aanwezig in Maasniel om rondleidingen (eerste start om 11.00 uur) door de boomgaard van Kasteel de Thooren te verzorgen. De Thooren stamt uit de 14e - 17e eeuw. De jeugdharmonie van Maasniel zal muzikaal present zijn. Mocht u thuis nog een Limburgse fruitsoort van eigen boom hebben, die u niet kunt thuisbrengen; neem deze dan mee: de experts van het PGL kunnen u helpen de fruitsoort te determineren. (www.pgl.nu)
25 MET DANK AAN
VVV-themawandeling zondag 9 september Zondag 9 september is er een VVV-themawandeling met als thema Moderne Monumenten/Architectuur. De rondleiding start om 14.00 uur vanaf Preuverie de Sjnats, Markt 24 te Roermond, deelnameprijs € 4,75 p.p. inclusief consumptie.
Diverse brochures / wandelroutes Roermond In de reeks brochures “Monumentaal Roermond” zijn verschillende titels verkrijgbaar, o.a.: “Verdedigingswerken en Overheidsgebouwen”, “Kerken, kloosters en kapellen”, “Burgermanshuizen en Koopmanshuizen “ elk à € 2,50 te koop bij VVV Roermond en de opengestelde monumenten. Daarnaast is een serie kleurrijke brochures te koop van de grote Roermondse monumenten, met als titels: St. Christoffelkathedraal, OLV Munsterkerk, Minderbroederskerk, Prinsenhof, Caroluskapel, Kapel in ’t Zand en het Oude Kerkhof. Kosten € 1,50 per stuk. In de serie Stadswandelingen Roermond zijn de boekjes: Monumentenroute, Natuurwandeling, Kerkenpad, Cuypers en Putbeeldenroute te koop (€ 1,50 per stuk).
Rolstoelroute In samenwerking met RCG, Land van Gelre Gulick (Camillus), Kersten Revalidatietechniek en VVV Roermond heeft de Stichting Open Monumentendag Roermond een Monumentenroute voor rolstoelers en rollators uitgegeven. De route is te koop à € 1,50.
Stadsdichtersdag: 20 Stadsdichters dragen voor Zaterdag 8 en zondag 9 september vindt in Roermond voor de tweede maal het Stadsdichtersfestival plaats. Zo’n 20 stadsdichters uit steden in Nederland en België treden beide dagen op verschillende lokaties in Roermond solo en gecombineerd met live-muziek op. Dit jaar heeft de ‘Stichting Roermond Literatuurstad’ samenwerking gezocht met de ‘Stichting Open Monumentendag’. Dit heeft ertoe geleid dat de stadsdichters tijdens de Open Monumentendag op zaterdag 8 september op gezette tijden bij verschillende monumenten in de binnenstad uit eigen werk “monumentale gedichten” voordragen. Zaterdagavond worden de stadsdichters in groepjes gekoppeld aan verschillende livebands uit diverse muziekstromingen (jazz, blues, wereldmuziek, klassiek en tango) waarna de hele avond in diverse cafés in de Roermondse binnenstad gedichten op muziek worden voordragen.
Muziek Tussen 12.00 en 13.00 uur is er een carillonconcert op het stadhuis.
Buslijnen De monumenten met de nummers 22 t/m 24 zijn als volgt met het openbaar vervoer van NS/busstation Roermond bereikbaar: Lijn 1 vertrek 10.18 (en verder elk uur), Lijn 2 vertrek 10.29 (en verder elk uur).. 29 (en verder elk uur).
Infopunt VVV Roermond, Kraanpoort 1, tel. 0900 - 202 55 88 (tijdens Open Monumentendag geopend tussen 09.30 en 16.00 uur). www.roermond.com/monument www.roermond.nl www.openmonumentendag.nl Colofon: Uitgave St. Open Monumentendag Roermond Oplage: 2.500 exemplaren Foto's: Foto-kring Midden-Limburg, Arny Raedts, Engelman Architecten, Openbare Bibliotheek, Theaterhotel de Oranjerie, Rechtbank Roermond en VVV Roermond
ROUTE ‘MODERNE ARCHITECTUURWANDELING’ OPENGESTELD OP 8 SEPTEMBER
8 7 2 1 1b 1a
5
4
6
13
3
9
12 11 15
16
10 14
17
18 19
21
20
22
23 24 25
Uitgave Stichting Open Monumentendag Roermond 2007
26
