Bernardusschool - Cognitiestroom, uitstroomprofiel arbeidsmarkt Typering van de vakken die binnen het profiel arbeidsmarkt worden aangeboden Nederlandse taal en communicatie Op de Cognitiestroom van de Bernardusschool, zitten leerlingen die een spraak-/taalachterstand of een spraak/taalstoornis hebben voortkomende uit een verstandelijke beperking. Vanwege de problematiek van de leerlingen ziet het onderwijs er anders uit dan in het reguliere onderwijs. Dat ‘andere’ komt vooral tot uiting in:
de inhoud van en de werkwijze bij het vak Nederlands de keuzes van de methodes
De kerndoelen voor het leergebied Nederlandse taal en communicatie zijn zodanig gesteld, dat zij een uitwerking naar het referentieniveau 1F ondersteunen. Voor leerlingen die alsnog kunnen en willen doorstromen naar vervolgonderwijs of/in het MBO, wordt gestreefd naar het referentieniveau 1F. Er is geen verplichting voor leerlingen om een bepaald niveau te behalen. Wel moeten scholen op een betrouwbare manier kunnen aangeven, hoever een leerling is gekomen op weg naar het voor hem relevante streefniveau. Eerst zijn de kerndoelen mondelinge vaardigheden met de subdomeinen luisteren, gesprekken en spreken weergegeven. Daarna de kerndoelen lezen, met de subdomeinen zakelijke teksten en verhalende en fictionele teksten. Vervolgens het domein schrijven waaraan ook taalverzorging is gekoppeld. De strategische vaardigheden zijn als laatste opgenomen. Oriëntatie fase
-
Inoefenen van technische vaardigheden voor het vakgebied Nederlandse (spelling, lezen, schrijven, spreken/luisteren, strategieën)
Beroepsvoorbereidende fase
-
Inoefenen van technische vaardigheden voor vakgebied Nederlands (spelling, lezen, schrijven, spreken/luisteren, strategieën)
-
Aan het eind van deze fase is niveau 1F bereikt
-
Onderhoud van het bereikte niveau en maatwerk per leerling, afhankelijk van de behoefte, ontleend aan de stageplek en/of overige omstandigheden
Transitie fase
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
1
Rekenen/wiskunde De kerndoelen voor het leergebied rekenen-wiskunde zijn zodanig gesteld, dat zij een uitwerking naar referentieniveau 1F ondersteunen. Voor leerlingen die alsnog kunnen en willen doorstromen naar vervolgonderwijs of/in het MBO, wordt gestreefd naar het referentieniveau 1F. Er is geen verplichting voor leerlingen om een bepaald niveau te behalen. Wel moeten scholen op een betrouwbare manier kunnen aangeven, hoever een leerling is gekomen op weg naar het voor hem relevante streefniveau. De kerndoelen behandelen de vier domeinen: getallen, verhoudingen, meten en meetkunde, verbanden. Oriëntatie fase
-
Inoefenen van technische rekenvaardigheden (getallen, verhoudingen, meet en meetkunde, verbanden)
Beroepsvoorbereidende fase
-
Inoefenen van technische rekenvaardigheden (getallen, verhoudingen, meet en meetkunde, verbanden
-
Aan het eind van deze fase is niveau 1F bereikt
-
Onderhoud van het bereikte niveau en maatwerk per leerling, afhankelijk van de behoefte, ontleend aan de stageplek en/of overige omstandigheden
Transitie fase
Engels De kerndoelen voor het leergebied Engels zijn zodanig gesteld, dat zij een uitwerking naar referentieniveau A1 ondersteunen. Dit houdt in dat leerlingen vertrouwde dagelijkse uitdrukkingen en basiszinnen gericht op de bevrediging van concrete behoeften begrijpen en gebruiken. Dat leerlingen zichzelf aan anderen kunnen voorstellen en vragen kunnen stellen en beantwoorden over persoonlijke gegevens. En dat leerlingen op een simpele wijze kunnen reageren, aangenomen dat de andere persoon langzaam en duidelijk praat en bereid is om te helpen. De verschillende aspecten van taalvaardigheid (luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven) komen zoveel mogelijk in samenhang aan bod. Gegeven het feit dat leerlingen op het A1 niveau nog erg gelimiteerd zijn in hun taalkennis en taalvaardigheden, kunnen zij de hiaten in hun kennis compenseren door het toepassen van strategieën voor luisteren, lezen en woordenschat. Daarom zijn deze strategieën ook opgenomen in de kerndoelen. Oriëntatie fase
-
Inoefenen van technische vaardigheden voor vakgebied Engels (luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken, schrijven, strategieën)
Beroepsvoorbereidende fase
-
Inoefenen van technische vaardigheden voor vakgebied Engels (luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken, schrijven, strategieën)
-
Aan het eind van deze fase is niveau A1 bereikt
-
Onderhoud van het bereikte niveau en maatwerk per leerling, afhankelijk van de behoefte, ontleend aan de stageplek en/of overige omstandigheden
Transitie fase
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
2
Mens & Maatschappij Van de kerndoelen Mens & Maatschappij zoals deze wettelijk voorgeschreven worden, worden binnen dit vak vooral de deelgebieden 1) Wereldoriëntatie & verkeer 2) Maatschappijleer, geschiedenis & staatsinrichting en 3) Burgerschap geadresseerd. Het vierde deelgebied ICT wordt in de praktijkvakken en bij het vak Mens natuur en Techniek geadresseerd. Oriëntatie fase
Beroepsvoorbereidende fase
Nadruk ligt op de kerndoelen: - Wereldoriëntatie en Mobiliteit en Reizen - Burgerschap en eigen rol als burger - Geschiedenis Nadruk ligt op de kerndoelen: -
Wereldoriëntatie en Mobiliteit en Reizen Burgerschap en eigen rol als burger De rol van de consument Budgetteren en financieren Oriëntatie arbeidsorganisatie Vrijetijdsbesteding
Aan het eind van deze fase is de leerling in staat zelfstandig te reizen naar zijn/haar stageplek Transitie fase
Nadruk ligt op de kerndoelen: -
Oriëntatie arbeidsorganisatie Politiek/democratie Burgerschap en eigen rol als burger
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
3
Mens, natuur & techniek De kerndoelen Mens, natuur & techniek worden ook aangeboden in de praktijkvakken, aangezien veel van deze kerndoelen praktische vaardigheden betreffen. Het aanbod is dan vooral gericht op het aanleren van redzaamheidsvaardigheden in woon- en leefomgeving en bedoeld als oriëntatie op mogelijk toekomstige arbeidssectoren. Ook krijgt het kerndoel “De leerling leert over de waarde van bewegen voor gezondheid en welzijn en ontwikkelt een gewoonte van regelmatig en verantwoord bewegen” uit het leergebied Sport & Bewegen aandacht. Daar waar de kerndoelen een meer theoretisch karakter hebben, worden deze binnen dit vak behandeld. Te denken valt dan aan elementen die verband houden met biologie (verzorging en seksuele voorlichting), natuurkundige principes, ICT/technische toepassingen. Oriëntatie fase
Nadruk ligt op de kerndoelen: -
Beroepsvoorbereidende fase
Transitie fase
Zorg en verzorging (persoonlijk en in woon- en leefomgeving) Hygiëne in school- en leefomgeving Duurzaamheid en milieu Sport en bewegen (1 kerndoel) Biologie (planten, dieren, lichamelijk, seksuele en geestelijke ontwikkeling); Technische en natuurkundige principes, redzaamheid en onderhoud (incl. ICT)
Nadruk ligt op de kerndoelen: -
Zorg en verzorging (persoonlijk en in woon- en leefomgeving) Hygiëne in school- en leefomgeving Duurzaamheid en milieu Biologie (planten, dieren, lichamelijk, seksuele en geestelijke ontwikkeling) Veiligheidsaspecten Biologie (lichamelijk, seksuele en geestelijke ontwikkeling)
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
4
Culturele oriëntatie en creatieve expressie (incl. vrije tijd) Het vak Culturele en Kunstzinnige Vorming/Vrije tijd stimuleert de persoonlijke, creatieve en kunstzinnige ontwikkeling van leerlingen, de ontwikkeling van de verbeeldingskracht en de ontwikkeling van competenties om de vrije tijd op een passende en bevredigende manier vorm te geven. Het richt zich op situaties, nu en in de toekomst, van dagelijks leven in de privé sfeer (wonen, vrije tijd) en op het stimuleren van deelname aan sociaalculturele activiteiten. Oriëntatie op mogelijk toekomstige arbeidssectoren. Daar waar het kerndoel de oriëntatie op sport en vrije tijdsuitoefening betreft, wordt dit meegenomen bij CKV, dit betreft kerndoelen van de gebieden Sport en Bewegen en Mens en Maatschappij. Oriëntatie fase
-
Nadruk in deze fase ligt op kunstzinnig en creatief uiten en die kerndoelen die vooral geënt zijn op het uitvoeren van culturele en creatieve activiteiten.
Beroepsvoorbereidende fase
-
In deze fase wordt ook nog gewerkt aan het uitvoeren van culturele en creatieve activiteiten. Daarnaast gaat het in deze fase vooral om het ontdekken van voorkeuren voor de invulling van vrije tijd; dit geldt dan zowel cultureel als hobbymatig, als sportief.
-
De leerling oriënteert zich op sport- en bewegingsmogelijkheden in zijn omgeving, leert een voor hem passende keuze te maken uit dit aanbod en leert actief deel te nemen aan bewegingsactiviteiten buiten schoolverband.
-
De leerling leert over verschillende mogelijkheden om de vrije tijd te besteden en verkent actief de eigen mogelijkheden om te participeren aan activiteiten in de vrije tijd.
-
Geen aanbod
Transitie fase
Bewegen en sport Binnen dit vak komen de uitvoerende kerndoelen van Sport en bewegen aan bod. Daar waar het kerndoel de keuze van sport voor vrije tijdsuitoefening betreft, wordt dit meegenomen bij CKV. Het kerndoel “De leerling leert over de waarde van bewegen voor gezondheid en welzijn en ontwikkelt een gewoonte van regelmatig en verantwoord bewegen” uit het leergebied Sport & Bewegen krijgt aandacht bij Mens, Natuur en techniek. Oriëntatie fase
Nadruk ligt op de kerndoelen: -
Beroepsvoorbereidende fase
Nadruk ligt op de kerndoelen: -
Transitie fase
Deelnemen aan activiteiten uit verschillende bewegings- en spelgebieden Deelnemen aan verschillende vormen van bewegen op muziek
Deelnemen aan activiteiten uit verschillende bewegings- en spelgebieden Deelnemen aan verschillende vormen van bewegen op muziek Zelfstandig en met elkaar bewegingssituaties reguleren en beleven
Nadruk ligt op de kerndoelen: -
Deelnemen aan activiteiten uit verschillende bewegings- en spelgebieden
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
5
LGO: SoVa en weerbaarheid Dit vak koppelt het werken aan leergebiedoverstijgende gebieden, voor zover zij het sociaal functioneren betreffen, aan het functioneren als burger. Daarom wordt hier ook aandacht besteed aan burgerschap en daaraan gerelateerde kerndoelen uit Mens en Maatschappij Oriëntatie fase
-
-
Beroepsvoorbereidende fase
-
Transitie fase
-
-
Er wordt gewerkt aan sociale vaardigheden op basis van de methode Kies. Leergebiedoverstijgend kerndoel Leren functioneren in sociale situaties: “De leerling leert op adequate wijze om te gaan met eigen gevoelens en wensen.” “De leerling leert respectvol en verantwoordelijk om te gaan met anderen.” Leergebied overstijgend kerndoel Leren taak uitvoeren: “De leerling leert samen te werken aan een taak of activiteit.” Er wordt gewerkt aan sociale vaardigheden op basis van de methode Kies Leergebiedoverstijgend kerndoel Leren functioneren in sociale situaties: “De leerling leert op adequate wijze om te gaan met eigen gevoelens en wensen.” “De leerling leert respectvol en verantwoordelijk om te gaan met anderen.” Leergebied overstijgend kerndoel Leren taak uitvoeren: “De leerling leert samen te werken aan een taak of activiteit.” Werken aan burgerschap op basis van het kerndoel Mens en Maatschappij: “De leerling leert over burgerschap in een democratische rechtsstaat zoals Nederland en leert de eigen rol als burger in te vullen, passend bij de eigen mogelijkheden.” Leergebiedoverstijgend kerndoel: Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief “De leerling leert afwegingen en keuzes te maken die leiden tot een passend persoonlijk toekomstperspectief, met realiseerbare mogelijkheden en kansen.” “De leerling krijgt zicht op eigen voorkeuren, interesses en toekomstwensen op het gebied van werken, wonen, vrije tijd en burgerschap.”
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
6
LGO: Mentorgesprek / reflectie Het mentoruur vormt minimaal één keer per maand een belangrijk leergebiedoverstijgend moment. Leren leren in de vorm van reflectie komen hier aan bod, maar ook het leren functioneren in sociale situaties is hier belangrijk. Mentoruren dienen om leerlingen te helpen zich te ontwikkelen richting hun toekomstperspectief, te reflecteren op hun mogelijkheden, hun keuzes en te ontwikkelen punten om het perspectief te bereiken. Buiten coaching op leven en loopbaan wordt aandacht besteed aan de kerndoelen Leren leren en Leren taak uitvoeren. Begeleiding rond het samenstellen van een portfolio maakt hier deel vanuit. Oriëntatie fase
Nadruk ligt op de kerndoelen: - ‘Leren leren’ - ‘Leren functioneren in sociale situaties’ - ‘Ontwikkelen van een toekomstperspectief’ - ‘Leren taken uitvoeren’ - Portfolio samenstellen
Beroepsvoorbereidende fase
Nadruk ligt op: - Persoonlijke ontwikkeling, doelen en acties - De kerndoelen ‘leren leren’ - De kerndoelen ‘leren functioneren in sociale situaties’ - ‘Ontwikkelen van een toekomstperspectief’ - ‘Leren taken uitvoeren’ - Portfolio samenstellen
Transitie fase
Nadruk ligt op: - Persoonlijke ontwikkeling, doelen en acties - De kerndoelen ‘leren functioneren in sociale situaties’ - Portfolio samenstellen
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
7
Voorbereiding op arbeid De stage bespreking dient om met de leerlingen hun toekomstperspectief, vooral vanuit het oogpunt werk, te bespreken. Stage-ervaringen zijn het aanknopingspunt om in gesprek te gaan. Oriëntatie fase
-
Bespreken van de stage-ervaringen (en andere ervaringen uit de leefomgeving) als leidraad voor de ontwikkeling van een persoonlijk toekomstperspectief.
Beroepsvoorbereidende fase
-
Bespreken van de stage-ervaringen (en andere ervaringen uit de leefomgeving) als leidraad voor de ontwikkeling van een persoonlijk toekomstperspectief.
-
In deze fase ligt de nadruk op de voorbereiding op arbeid: oriëntatie op arbeid, loopbaansturing, ontwikkeling algemene en arbeidscompetenties.
-
In deze fase ligt tevens de nadruk op het leergebiedoverstijgende leerdoel: Ontwikkelen van een toekomstperspectief.
-
Geen aanbod
Transitie fase
Voorbereiding op arbeid: Sector Horeca In een sector wordt gewerkt aan redzaamheid, beroepsoriëntatie en het verwerven van algemene werknemersvaardigheden en beroepsvaardigheden Oriëntatie fase
-
Oriënterend op beroepssector consumptief
-
Relevante kerndoelen Mens, Natuur en Techniek ter vergroting van de eigen redzaamheid zijn: “De leerling leert over zorg, en leert te zorgen voor een gezonde voeding, voor de woon- en leefomgeving, en voor de persoonlijke verzorging en presentatie” en “De leerling leert over aspecten van hygiëne en leert hygiënisch te handelen in de school-, leef- en werkomgeving” en “De leerling leert over veiligheidsaspecten en leert veilig te handelen op school, thuis en op de werkplek”.
Beroepsvoorbereidende fase
-
Relevante kerndoelen Mens, Natuur en Techniek ter vergroting van de eigen redzaamheid zijn: “De leerling leert over zorg, en leert te zorgen voor een gezonde voeding, voor de woon- en leefomgeving, en voor de persoonlijke verzorging en presentatie” en “De leerling leert over aspecten van hygiëne en leert hygiënisch te handelen in de school-, leef- en werkomgeving” en “De leerling leert over veiligheidsaspecten en leert veilig te handelen op school, thuis en op de werkplek”.
Transitie fase
-
Aanbod in de vorm van zelfstandige stage en branchegerichte cursus.
-
Aanbod in de vorm van zelfstandige stage en branchegerichte cursus
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
8
Voorbereiding op arbeid: Sector Verzorging In een sector wordt gewerkt aan redzaamheid, beroepsoriëntatie en het verwerven van algemene werknemersvaardigheden en beroepsvaardigheden. Oriëntatie fase
-
Oriënterend op beroepssector zorg, welzijn en facilitair
-
Relevante kerndoelen Mens, Natuur en Techniek ter vergroting van de eigen redzaamheid zijn: “De leerling leert over zorg, en leert te zorgen voor een gezonde voeding, voor de woon- en leefomgeving, en voor de persoonlijke verzorging en presentatie” en “De leerling leert over aspecten van hygiëne en leert hygiënisch te handelen in de school-, leef- en werkomgeving” en “De leerling leert over veiligheidsaspecten en leert veilig te handelen op school, thuis en op de werkplek.”
Beroepsvoorbereidende fase
-
Aanbod in de vorm van zelfstandige stage en branchegerichte cursus
Transitie fase
-
Aanbod in de vorm van zelfstandige stage en branchegerichte cursus
Voorbereiding op arbeid: Sector Groen In een sector wordt gewerkt aan redzaamheid, beroepsoriëntatie en het verwerven van algemene werknemersvaardigheden en beroepsvaardigheden Oriëntatie fase
-
Oriënterend op beroepssectoren groen
-
Relevante kerndoelen Mens, Natuur en Techniek ter vergroting van de eigen redzaamheid zijn: “De leerling leert technische toepassingen te herkennen en gebruiken, mede om de eigen redzaamheid te vergroten” en “De leerling leert eenvoudig technisch onderhoud uit te voeren” en “De leerling leert over veiligheidsaspecten en leert veilig te handelen op school, thuis en op de werkplek.”
Beroepsvoorbereidende fase
-
Aanbod in de vorm van zelfstandige stage en branchegerichte cursus
Transitie fase
-
Aanbod in de vorm van zelfstandige stage en branchegerichte cursus
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
9
Voorbereiding op arbeid: Sector Techniek In een sector wordt gewerkt aan redzaamheid, beroepsoriëntatie en het verwerven van algemene werknemersvaardigheden en beroepsvaardigheden Oriëntatie fase
-
Oriënterend op beroepssectoren techniek en bouw
-
Relevante kerndoelen Mens, Natuur en Techniek ter vergroting van de eigen redzaamheid zijn: “De leerling leert technische toepassingen te herkennen en gebruiken, mede om de eigen redzaamheid te vergroten” en “De leerling leert eenvoudig technisch onderhoud uit te voeren” en “De leerling leert over veiligheidsaspecten en leert veilig te handelen op school, thuis en op de werkplek.”
Beroepsvoorbereidende fase
-
Aanbod in de vorm van zelfstandige stage en branchegerichte cursus
Transitie fase
-
Aanbod in de vorm van zelfstandige stage en branchegerichte cursus
Voorbereiding op arbeid: Branche cursussen/MBO Oriëntatie fase
-
Geen aanbod
Beroepsvoorbereidende fase
-
Aan het einde van deze fase wordt er (afhankelijk van behoefte) per sector toegewerkt naar een branche certificaat of voorbereiding op het AKA certificaat / de Entreeopleiding
-
Aanvullend op de individuele stage
-
Nadruk ligt hierbij op het kerndoelen Voorbereiding op arbeid: ontwikkeling specifieke beroepsvaardigheden.
-
Afhankelijk van behoefte wordt er per sector toegewerkt naar een branche certificaat of voorbereiding op het AKA certificaat.
-
Aanvullend op de individuele stage
-
Nadruk ligt hierbij op het kerndoelen Voorbereiding op arbeid: ontwikkeling specifieke beroepsvaardigheden.
Transitie fase
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
10
Voorbereiding op arbeid: leerwerkplekken -
Naast aandacht voor de zelfredzaamheid en zelfstandigheid is het doel in deze fase dat de leerlingen zich goed kunnen oriënteren op de daarbij behorende (arbeids)vaardigheden. Dit door arbeidsactiviteiten binnen de school.
-
Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de doelen uit de leerroute ‘arbeidsoriëntatie’
Beroepsvoorbereidende fase
-
Geen aanbod
Transitie fase
-
Geen aanbod
Oriëntatie fase
Voorbereiding op arbeid: Lessen op locatie Oriëntatie fase
-
Geen aanbod
Beroepsvoorbereidende fase
-
Naast aandacht voor de zelfredzaamheid is het doel in deze fase dat de leerlingen zich goed kunnen oriënteren op een aantal beroepsgroepen en de daarbij behorende (arbeids)vaardigheden, om zodoende hun keuze te kunnen maken. Dit door arbeidsactiviteiten binnen de school. Dit ter voorbereiding op de zelfstandige stage.
-
In deze fase is de hoeveelheid stage nog beperkt, maar dient vooral als voorbereiding op de stage in de volgende fase.
-
Geen aanbod
Transitie fase
Voorbereiding op arbeid: stage Oriëntatie fase
-
Geen aanbod
Beroepsvoorbereidende fase
-
1 dag per week stage aan het einde van deze fase
-
Nadruk ligt in deze fase op de kerndoelen Voorbereiding op arbeid: ontwikkeling algemene competenties voor arbeid en specifieke beroepsvaardigheden.
Transitie fase
-
2 tot 3 dagen per week stage afhankelijk van de behoefte
-
Nadruk ligt in deze fase op de kerndoelen Voorbereiding op arbeid: ontwikkeling algemene competenties voor arbeid en specifieke beroepsvaardigheden.
Adelante leerweg VSO Praktijk typering vakken profiel arbeidsmarkt v 0.1
11
