Zinderende zwarte stranden

Vonkelwijn? geeft antwoord op pagina 3

10 Donderdag Januari2008 Buitenland

Heldin slaat terug Mukhtar Mai is een jonge Pakistaanse vrouw die vijf jaar geleden slachtoffer werd van een groepsverkrachting. Maar ze vecht terug en sleept haar verkrachters voor het gerecht. De schadevergoeding die ze krijgt, gebruikt ze voor de bouw van een school. 06

Werkt bevrijdend. Toerisme

Zinderende zwarte stranden Sport

16

De hel van Egmond

23

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Met een prijs van ongeveer 1.580 euro is de People’s Car van het Indiase Tata de nieuwe volkswagen. Vandaag wordt hij officieel gelanceerd: de goedkoopste auto ter wereld. Edward Deiters AMSTERDAM

...

‘Een man op een tweewieler, met een kind voorop, en zijn vrouw achter hem. Tel daar natte wegen bij op – en je hebt een familie in gevaar.’ Op de website van zijn bedrijf legt de Indiase multimiljardair Ratan Tata uit waarom hij de goedkoopste auto ter wereld bouwt. ‘Ik hoop een bijdrage te leveren aan een veiliger leven’, zegt Tata, niet alleen rijk, maar kennelijk ook begaan met het lot van zijn landgenoten. Met zijn 2.500 dollar kostende budgetautootje mikt de 70-jarige Indiase zakenman in zijn vaderland op een potentiële doelgroep van acht miljoen kopers die zich nu nog op ronkende tweewielers verplaatsen. De People’s Car – zoals Tata hem liefkozend doopte – wordt vandaag gelanceerd op de Indian Auto Show

in New Delhi. Zowel over uiterlijk als specificaties wordt al tijden druk gespeculeerd. De People’s Car heeft in ieder geval vier deuren, een wielbasis van 2,20 meter en een keuze uit zowel benzine- als dieselmotoren. Daarbij zou het gaan om relatief zuinige (1 liter op 25 km) tweecilindermotoren met een inhoud van respectievelijk 660 en 700 cc. Dat levert een vermogen van zo’n dertig tot zeventig pk, net zoiets als de gemiddelde motorfiets.

Kopers worden qua luxe regelrecht teruggestuurd naar de jaren vijftig Kopers van de People’s Car worden qua luxe regelrecht teruggestuurd naar de jaren vijftig. Geen radio, geen airco, geen stuurbekrachtiging, geen elektrische ramen en slechts één ruitenwisser. Verder wordt veel gebruik gemaakt van holle buizen, waar normale auto’s massieve gebruiken, en is de vering te vergelijken met die van

automodellen uit de jaren zestig. Voor de versnellingsbak werd zelfs teruggegrepen op een systeem dat ooit nog door uitvinder/genie Leonardo Da Vinci werd uitgedokterd. Dashboard? Welk dashboard? De bestuurder van de People’s Car heeft met zijn niet-digitale kilometerteller, de benzinemeter en het olielampje een overzichtelijk leven en tijd voor de weg of zijn medepassagiers. Ondanks het ontbreken van elke vorm van luxe kijken vele potentiële Indiase klanten al tijden reikhalzend uit naar dit stukje rijdend spartaans geluk. Het zijn er volgens Tata zelfs zoveel dat de fabriek van plan is om op jaarbasis één miljoen auto’s te produceren. Het budgetkarretje van Tata leidde bij de Indiase Nobelprijswinnaar R. K. Pachauri, die leiding gaf aan de onderzoekscommissie naar klimaatverandering van de Verenigde Naties, tot grote bezorgdheid, zo liet hij weten in een grote Indiase zakenkrant. ‘We worden hier nu ook steeds meer afhankelijk van auto’s. En over de komst van deze auto heb ik nachtmerries.’ Tata stelt dat het ding niet méér vervuilt dan een motorfiets. 1

Johan van Arkel, PGGM

Een miljoen nachtmerries erbij

Calculator of innovator? Ben je anderen een stapje voor? Maak dan de sprong naar PGGM, de financiële dienstverlener voor de sector zorg en welzijn. Ontdek je carrièremogelijkheden op www.pggm.nl/werkenbij

(Junior) Auditor 36 uur. Indicatie bruto jaarsalaris tussen ` 49.000,- en ` 56.700,-

www.pggm.nl/werkenbij

Nieuws

 

 

2

  

 


Raerd Juf Sieb mag blijven

School zwicht voor acties dorpelingen Juf Sieb Stroosma, hoofdpersoon van een dorpsrel in het Friese dorp Raerd, keert terug op basisschool It Raerderhiem. Haar schorsing bleek juridisch onhoudbaar. Annita Lageweg RAERD

...

‘We hebben gewonnen!’ Berend Raap, voorzitter van het actiecomité ‘Juf Sieb moet terug’ is dolblij. De populaire leerkracht gaat maandag weer aan het werk op ‘haar’ basisschool. Het dorp zette zich wekenlang in om een beslissing van de schooldirectie van It Raerderhiem terug te draaien. Deze wilde juf Sieb Stroosma overplaatsen omdat zij niet door een deur kon met de nieuwe directeur. Dat pikten de inwoners van Raerd niet, met felle acties tot gevolg.

‘Weggesiebd’: weg moeten door een foute beslissing van het management Het dagelijks bestuur van de scholengemeenschap waar It Raerderhiem onder valt, concludeert nu dat het indertijd genomen besluit juridisch geen stand kon houden. ‘Daarom moesten wij de schorsing van me-

vrouw Stroosma opheffen’, aldus de voorzitter Nysius van Rijn. ‘Als dat niet zo was geweest, hadden wij dat zeker niet gedaan.’ Hij benadrukt dat er sprake is van een ernstig conflict dat nu op een andere manier opgelost moet worden. Hij hoopt dat dit lukt met een mediation-traject, waarbij Stroosma en de schooldirectie worden betrokken. De acties van de dorpsbewoners hebben volgens Van Rijn niets te maken met het terugdraaien van het besluit van het schoolbestuur. ‘Onzin’, meent Berend Raap. ‘De druk van de ouders heeft een doorslaggevende rol gespeeld. Eerst wilde Van Rijn zich er niet eens mee bemoeien. ‘Dat is een zaak van de directie’, zei hij. Maar toen wij doorzetten, zag hij ook in dat het onhoudbaar was’. Raap heeft gemengde gevoelens over de situatie. ‘In de loop van onze acties werd duidelijk dat in heel Nederland leerkrachten zijn die door foute managementbeslissingen op een zijspoor worden gezet. Die worden gewoon ‘weggesiebd’. Maar niet iedereen wordt gesteund door een heel dorp.’ Ondanks dat het besluit van haar terugkeer geforceerd is, gaat Sieb Stroosma aanstaande maandag terug naar It Raerderhiem. ‘Er zijn veel mensen beschadigd’, zegt ze. ‘Maar ik hoop dat we er door te praten toch uitkomen.’ 1

Midden-Oosten

Bush aangekomen in Israël Redactie buitenland AMSTERDAM

...

George Bush is gisteren rond het middaguur aangekomen in Israël, waar hij zijn rondreis door het MiddenOosten begon. Even daarvoor sloegen in Zuid-Israël zeven Palestijnse raketten in. Bush zei na zijn gesprek met de Israëlische president Shimon Peres dat hij bereid is zijn invloed aan te wenden om de vredesbesprekingen in het Midden-Oosten tot een succes te maken. ‘Als er wat druk uitgeoefend moet worden, zal ik daarvoor zorgen’, zei hij na afloop van wat hij ‘een historisch bezoek’ noemde. Vlak voordat Bush arriveerde op de

luchthaven van Tel Aviv, vuurde de Islamitische Hamas, die geen partij is in de onderhandelingen met Bush, twaalf raketten af vanuit de Gazastrook. Zeven daarvan kwamen neer op Israëlisch grondgebied. Bush moet veel scepsis in de regio wegnemen en de regeringen ervan overtuigen dat hij zijn laatste jaar in functie als president echt wil wijden aan een oplossing in het MiddenOosten. De verwachtingen zijn niet hooggespannen, en niemand rekent op een werkelijke doorbraak tijdens Bush’ achtdaagse bezoek aan Israël, de Westoever, Bahrein, de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië en Egypte. 1

Voordat hordes buitenlandse cameraploegen aankwamen in Kenia filmde Slum TV al in de sloppenwijken.

Slum TV Komedies en alledaagse verhalen uit de sloppenwijken

Kenia’s onschuldige Met een wit laken als beeldscherm laten de amateurs van Slum TV zien wat er in Kenia wél goed gaat, ook in de sloppenwijken. Hun jongste materiaal is wat minder onschuldig. Steve Bloomfield NAIROBI

...

Mannen die doodgehakt zijn; kerken die tot de grond toe zijn afgebrand; duizenden mensen die op de vlucht zijn. De recente foto’s van Kenia die de wereld over gaan, tonen een land dat geteisterd wordt door etnische spanningen en dat zichzelf uit elkaar scheurt. Maar een groep Keniaanse filmers en fotografen die in een van

Nairobi’s grootste en gewelddadige krottenwijken woont, vindt dat dit maar de helft van het verhaal is. ‘Wij kijken naar de goede en de slechte dingen. Wij zien ook wat er achter de schermen gebeurt’, zegt Benson Kamau. Hij behoort tot een groep die de naam Slum TV draagt en al in de krottenwijk van Mathare filmde, lang voor de hordes buitenlandse televisieploegen in het land aankwamen. ‘De internationale media tonen alleen de negatieve kant’, vindt hij. Terwijl de wereld zich concentreerde op conflicten tussen stammen die uitbraken na de presidentsverkiezingen in december, hebben de fil-

mers uit Mathare in alle ellende ook verhalen over hoop ontdekt. Luovrouwen die Kikuyu-gezinnen onderdak bieden bijvoorbeeld, of gaarkeukens die geleid worden door lokale vrouwen op plaatsen waar de hulporganisaties niet durven te komen; een groep mannen van de ene stam die het leven redt van iemand van een andere stam. De films van Slum TV worden gemaakt door een groep jonge mannen die in Mathare wonen. Geen van hen had nog enige opleiding op filmgebied, behalve dan een twee weken durende workshop over filmen en monteren. Ze moeten rondkomen door los werk aan te nemen, stenen

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

Opvlieger

S TOMMY

WIERINGA

oms vervult het me met grote vreugde dat vroeger voorbij is. De zitkuil, Iteke Weeda, de wijde broekspijp, het ideologische gedram van de jaren ’60 en ’70 – voorbij, voorgoed voorbij. Sommigen hebben moeite met afscheid, die drenzen nog wat na. In NRC Handelsblad hangt Heleen Mees rond bij de verlaten stellingen. Vrouwenemancipatie is haar voornaamste onderwerp, de ene keer roept ze vrouwen op om te stoppen met borstvoeding omdat mannen ook heel goed de fles kunnen

geven, de andere keer meent ze dat 2007 een feestelijk jaar was vanwege de beleidsdaden van Angela Merkel en Neelie Smit Kroes. Die hadden bij haar een fysieke reactie opgeroepen: ‘Daar krijg je het als vrouw toch beslist warm van.’ Niet dat de strijd gestreden is: ‘Omdat de opmars van vrouwen zich niet zomaar laat stuiten, zitten mannen verlegen om een nieuwe strategie.’ Niet één ideologie kan bestaan zonder grove versimpeling, zoals ook niet één ideologie het uithoudt zonder tegenstander – de jood, de koelak, de kaffer, de muzelman. Niet anders dan door de tegenstander definieert men zijn identiteit. In het vacuümgetrokken

universum van engdenkers als Heleen Mees is de man de eeuwige tegenstander. Als symbool, als individu, als sekse. Er zijn geen onschuldigen. Ik kan Heleen Mees niet lezen zonder te denken aan vochtplekken op de muur. Die komen ook altijd terug, wat je er ook overheen smeert. Heleen Mees is de vochtplek van NRC Handelsblad. Griezelig precies heeft ze de humorloze, dorre toon getroffen van haar zusters van de tweede feministische golf, alsmede het vernauwde wereldbeeld en de malle retoriek. En dat alles opgeschreven met een in teer gedrenkte bezem, in de woorden van oud-Arbeiderspersdirecteur Theo Sontrop.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................

Mees bewondert Hillary Clinton om haar feminiene opportunisme. ‘Haar spindoctors schromen zelfs niet om de slachtofferkaart te spelen als de vijf mannelijke tegenkandidaten het in een televisiedebat wagen om de tegenaanval in te zetten’, glundert ze. ‘Ieder sekseonderscheid gaat bij haar vaker over de kop dan de Cyclone in het pretpark op Coney Island. Dat is haar kracht en haar schoonheid.’ En opnieuw die fysieke reactie: ‘Ik krijg het er helemaal warm van.’ Opvliegers, zuster Mees, opvliegers. Famosan Salvia van A. Vogel helpt beslist, zegt mijn moeder. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

Europa moet meer sporten

Zweedse lichaamswarmte (1)

Zweedse lichaamswarmte (2)

Europese landen moeten meer aandacht besteden aan sport. Dat vindt Frans Timmermans, staatssecretaris van Europese Zaken.

De lichaamswarmte van Zweedse forenzen wordt gebruikt om een kantoorgebouw in Stockholm naast het station te verwarmen. Het bedrijf Jernhusen AB denkt dat de warmte van 250.000 reizigers...

....voor 15 procent van de warmte in een kantoorpand kan zorgen. Grote ventilatoren moeten de warmte opzuigen. Dat kost 32.000 euro.

Nieuws

 

    

 


3

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................

kunnen veroorloven, en dus wordt de stroom geleverd door een kabel over de laaghangende elektriciteitsdraden te gooien. Op ‘showavond’ is Sam Hopkins, een in Kenia wonende artiest die het project coördineert, meestal boven op een bestelwagen te vinden waar hij probeert de ontvangst van geluid en beeld te regelen. Een paar van de grootste hits in de 18 maanden dat Slum TV nu ‘uitzendt’ waren komedies, zoals het verhaal van de krankzinnige predikant die van zijn parochianen stal. Maar alledaagse verhalen over het gewone leven in Mathare zijn ook populair: portretten van een man die donuts verkoopt, van iemand die afval verzamelt of van vrouwen die chips bakken.

KORT 111

Reisadvies 9292 populair

Reizigers vragen vaker deur-tot-deuradviezen op bij 9292. Vorig jaar ging het om 78,1 miljoen verzoeken tegenover 59,3 miljoen in 2006, meldt 9292. Opvallend veel mensen belden vorig jaar om advies vanuit de auto. 111

Clinton en Obama gelijk op

Hillary Clinton is in Nederland nog net favoriet voor het presidentschap van de Verenigde Staten, zo meldt RTL Nieuws. Vier op de tien Nederlanders geven de voorkeur aan Clinton boven alle andere Democratische en Republikeinse kandidaten. Haar collega-Democraat Barack Obama volgt op de voet met 35 procent. 111

Dokter klaagt Libië aan

Een van de grootste hits gaat over een man die donuts verkoopt

kant sjouwen op een bouwterrein of wat er maar voor handen is. Er zijn weinig camera’s beschikbaar: een gift van Oostenrijk heeft de workshop en de aankoop van een computer gedekt, en toen was er nog net genoeg geld over om één camera te kopen. Maar Slum TV laat zich niet afschrikken. Elke maand houdt de groep een openbare voorstelling. Honderden mensen verzamelen zich en de films worden geprojecteerd op een wit laken dat gespannen is naast een open veldje. Het hoofdkantoor van het elektriciteitbedrijf van Kenia kijkt uit over Mathare Valley, maar er zijn maar weinig mensen in de krottenwijk die zich elektriciteit of licht

De directe aantrekkingskracht voor de bewoners van de krottenwijk is natuurlijk dat ze de kans krijgen zichzelf en hun leven op het witte doek terug te zien, maar het bredere doel is om het leven in de krottenwijk vast te leggen. In de afgelopen dagen hebben de cameramannen en hun onderwerpen centraal gestaan in een van de belangrijkste nieuwsrapportages in de hele wereld. Slum TV mag dan het goede en het kwade hebben willen filmen, hun camera’s hebben ook een enorme hoeveelheid gewelddadig materiaal verzameld. Julius Mwelu, dé cameraman van de groep, heeft mensen gefilmd op wie met machetes werd ingehakt en mannen die gekleed als politieagenten machinegeweren tevoorschijn haalden en op de menigte gingen schieten. ‘Tot nu toe was ons materiaal nogal onschuldig’, gaf Hopkins toe. ‘Wat Julius heeft gefilmd is zeker niet onschuldig. Ik denk dat we dat beter niet kunnen vertonen in Mathare.’ De oppositie in Kenia verwierp gisteren onderhandelingen met de regering toen president Mwai Kibaki een aantal namen van leden van het nieuwe kabinet noemde. Dit vermindert de hoop op een overeenkomst die een eind zou kunnen maken aan het geweld dat na de verkiezing is losgebarsten. Deze ontwikkeling suggereert dat Kibaki en oppositieleider Raila Odinga verder uit elkaar groeien, ondanks de internationale druk om een eind aan het bloedvergieten te maken. 1 © The Independent

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................

Pathuis

De Palestijnse dokter die acht jaar in Libië vastzat omdat hij kinderen met hiv zou hebben besmet, heeft een klacht ingediend bij de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. Ashraf alHazouz zegt dat zijn bekentenis is verkregen door marteling: zo kreeg hij elektrische schokken op zijn genitaliën.

Brad Pitt wil Nederlandse architect

Jerry R., de bestuurder van de Peugeot die dinsdag op de A13 bij Delft in brand vloog door een bom, maakt het volgens een vriend redelijk. R. is bij de explosie een middelvinger kwijtgeraakt, verder heeft hij ‘oppervlakkige verwondingen’, aldus R.’ s vriend.

Zweden weten de weg in muziekland Op het EuroSonic popfestival in Groningen, dat vanavond begint, wordt Zweden in het zonnetje gezet. Het kleine land gooit hoge ogen als exporteur van popmuziek. Arjan Terpstra AMSTERDAM

...

Of het nou gaat om Volvo, Ikea, militaire hardware of popmuziek: Zweden exporteert er lustig op los. Met soms verbluffende resultaten. Het landje van negen miljoen inwoners is bijvoorbeeld het enige Europese land dat meer muziek exporteert dan importeert en is na de VS en Groot-Brittannië wereldwijd de derde exporteur van popmuziek. De lijst hitbands vanaf ABBA is eindeloos (zie pagina 14). En hoewel er na Roxette geen Zweedse superband meer is geweest, worden er met een brede basis van kleinere acts – denk aan metal-, jazzen indiebands – en goed verkopende songwriters hoge inkomsten gegenereerd. Wat is de basis voor dit opmerkelijke succes? Ten eerste is er de hoge standaard van de Zweedse muzikan-

Wel zou hij als een van de eersten de mousserende wijnen uit de Champagnestreek in stevige Engelse flessen hebben gebotteld. Zo konden ongelukken met ontploffende flessen champagne voortaan worden voorkomen. De champagne werd hierdoor transportabel en veroverde de bordelen van Parijs. Van daaruit maakte de wijn furore als drank om feesten en partijen luister bij te zetten. In Nederland was het drinken van

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

ten. In het op sociaal-democratische idealen gebouwde schoolsysteem is veel aandacht voor muziek, en ook de gratis oefenruimtes in centra voor volwassenenonderwijs helpen. Optreden kan in door vrijwilligers gerunde volksparken, waar in de zomer altijd een podium is te vinden om je ding te doen. Ten tweede is er een groot arsenaal van professionele begeleiders. Een lied is pas een hit als er zakelijk op de markt wordt ingespeeld, en daar zijn de Zweden meesters in. De Cardigans verkochten in 1997 vooral meer dan vier miljoen exemplaren van First band on the Moon doordat manager Petri Lunden de weg wist in popland. ‘Van dit soort machers hebben we er honderd in Zweden’, zegt Anders Hjelntorp van belangenorganisatie Export Music Sweden. ‘En die onderhouden oude contacten met belangrijke mensen in de internationale industrie. Kijk naar publisher Scandinavian Songs, die scoort hit na hit in Japan.’ De lange adem, wil hij maar zeggen. Daar gaat het om bij de popexport. Lees meer op pagina 14

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................

In de Champagnestreek wordt sinds het einde van de 17e eeuw champagne gemaakt. De uitvinding ervan staat op naam van de benedictijnermonnik Pierre Pérignon (1638-1715), die zich echter vooral bezighield met de verbetering van ‘stille’ wijnen.

Acteur Brad Pitt heeft het Nederlandse architectenbureau MVRDV uit Rotterdam ingeschakeld om huizen te ontwerpen voor zijn project Make It Right in New Orleans.

Peugeot-bestuurder oké

Eurosonic Lijst hitbands sinds ABBA eindeloos

Vonkelwijn

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

111

De populaire Zweedse band The Cardigans. CAMERA PRESS/HH

HH

Voetbal

MEGABOETE VOORCO Voetbaltrainer Co Adriaanse moet zijn voormalige club FC Porto een boete van ruim een miljoen euro betalen. De straf is opgelegd door wereldvoetbalbond FIFA wegens contractbreuk. Zijn assistent Jan Olde Riekerink moet 150 duizend euro ophoesten. Het duo zou de club in augustus 2006 zonder goede reden hebben verlaten. De boete van Adriaanse, nu trainer bij Al-Sadd in Qatar, valt per saldo iets lager uit, omdat ook zijn vorderingen op Porto zijn toegewezen. Ook kunnen de trainers nog tegen de beslissing in beroep.

Van Dale geeft antwoord

champagne lang een voorrecht van de beter gesitueerden. De spreiding van de welvaart en de introductie van andere champagneachtige wijnen hebben de consumptie ervan echter gedemocratiseerd. Daarmee zijn ook andere namen populair geworden. Zo heet champagne een tikje volks ook wel belletjeswijn, bruiswijn, bubbeltjeswijn, schuimwijn en spuitwijn. Er zijn echter ook poëtischer namen in omloop, zoals sprankelwijn. De laatste jaren is daar een mooi woord bij gekomen: vonkelwijn. Dat

Van Dale Jaarboek taal 2008

is een Afrikaans leenwoord voor Afrikaanse mousserende wijn die volgens de méthode champenoise is gemaakt. Het wordt echter ook gebruikt ter aanduiding van echte champagne. ‘Vonkel’ verwijst naar de luchtbelletjes die deze wijn doen sprankelen of fonkelen. Daarmee zijn we weer terug bij Dom Pérignon. Volgens de overlevering zou deze geestelijke bij het proeven van champagne namelijk hebben uitgeroepen: ‘Ik proef de sterren’. 1 http://www.depers.nl/vandale

4

Nieuws Binnenland

 

    

 


Alternatieve methoden ’Patiënten misleid’

Geschorste arts werkt wel in België Een Belgische arts die gisteren in Nederland uit zijn beroep is gezet, mag in het AZ Groeninge ziekenhuis in het Vlaamse Kortrijk voorlopig gewoon blijven werken. Ana Karadarevic AMSTERDAM

...

Politieacties

Geen bon schrijven, maar een stakingsbriefje Agenten vullen hun stakingsformulier in op het hoofdkantoor in Zaandijk. De Nederlandse Politiebond is ‘zeer tevreden’ over het verloop van de politieacties. ‘Er waren vele honderden agenten aanwezig. De acties verliepen precies zoals we voor ogen hadden’, zegt NPB-voorzitter Hans van Duijn. Politiebureaus in de regio ZaanstreekWaterland sloten gisteren de deuren voor een betere cao.

De Zeeuwse politie trapte ‘s ochtends af in de estafettestakingen. In Zeeland gingen de bureaus rond 13.00 uur weer open. De agenten in de regio Zaanstreek-Waterland beëindigden hun actie rond 16.00 uur. De dienders kwamen wel in actie bij serieuze dreigingen. Zo rukte de politie uit bij een bommelding in Zaandam. 1 FOTO: CHRISTIAAN KROP/NOVUM

Met een soort wichelroede onderzocht Patrick van E. terminale kankerpatiënten. Hij adviseerde hen zich te laten ‘opereren‘ door goddelijke gidsen. Aan zijn loopbaan bij het IMC Maria Magdalena, een centrum voor alternatieve behandelmethoden in Roosendaal, kwam gisteren een einde. Het Regionaal Tuchtcollege Eindhoven schorste hem per direct en bepaalde dat hij zich nooit meer arts mag noemen in Nederland. Intussen werkt de Vlaamse arts in België gewoon door. In het AZ Groeninge ziekenhuis in Kortrijk is Van E. maag-darm-leverarts. ‘Volgende week bespreken we intern wat te doen naar aanleiding van de uitspraak van het Regionaal Tuchtcollege’, aldus een woordvoerster van het ziekenhuis. Volgens het tuchtcollege heeft Van E. de patiënten misleid, ‘op een welhaast niet voor te stellen wijze’. Hij vertelde bijvoorbeeld dat ze besmet

waren met een infectie van een malariamutant. Zij betaalden fors voor de behandelingen die hij vervolgens voorschreef. De arts verkocht zijn uitbehandelde patiënten ‘ingestraalde’ jenever, die hen omgerekend per liter 1.000 euro kostte. Het tuchtcollege verwijt de arts vooral de gang van zaken rond de behandeling van mevrouw Van R. Deze inmiddels overleden kankerpatiënte staakte een chemokuur. In plaats van haar te adviseren de behandeling te vervolgen, zoals hij volgens het tuchtcollege had moeten doen, verwees Van E. de patiënte door naar een orthomoleculaire therapeute. Volgens deze alternatieve genezeres kon een chemokuur de effecten van de alternatieve behandeling schade toebrengen. Het tuchtcollege noemt het aannemelijk dat de patiënte onder haar invloed de chemokuur heeft gestaakt om zich in plaats daarvan ‘energetisch te laten behandelen door goddelijke gidsen’. De therapeute is geschorst door haar beroepsvereniging. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft ook aangifte gedaan tegen de arts. Het Openbaar Ministerie in Breda overweegt een strafrechterlijk onderzoek. 1

Rechtbank Ex-partner bedrogen door juridisch adviseur

Erfenis Willem Endstra zorgt voor gedonder En weer stond de naam van Willem Endstra centraal in een zitting bij de rechtbank. Ditmaal ging het niet om afpersing of om zijn liquidatie, maar om zijn erfenis. Er werd flink met modder gesmeten. Merel van Leeuwen AMSTERDAM

...

Vastgoedhandelaar Willem Endstra liet na zijn gewelddadige dood in mei 2004 geen testament na, wel vijf kinderen bij drie verschillende vrouwen.

De 10-jarige Eva is de jongste en dochter van Anita Schuts met wie Endstra de laatste veertien jaar van zijn leven samenwoonde. Eva kreeg net als haar drie halfbroers, van wie er twee meerderjarig zijn, en haar halfzusje 10 procent van de aandelen van de Museum Vastgoed BV. De andere 50 procent van de vastgoedportefeuille van Museum Vastgoed BV is in handen van Endstra’s voormalig zakenpartner Klaas Hummel. Schuts heeft onlangs de aandelen van haar dochter voor 4,6 miljoen

euro verkocht aan een Zwitsers vennootschap. De andere vier erven vermoeden dat Hummel achter de koop zit en willen dat deze ongedaan wordt gemaakt. De aandelen zouden veel te goedkoop zijn verkocht. Hummel ontkent dat hij achter de aandelenkoop zit. Voor de rechter in Amsterdam werd gisteren flink met modder gesmeten. Niet door de erven of door hun kijvende moeders, van wie Schuts en Endstra’s voormalige secretaresse Marianne aanwezig waren.

Maar door de advocaten en Hummel. De advocaten van de erven konden het niet nalaten om te vertellen dat Schuts de afgelopen jaren is opgelicht door haar juridisch adviseur Jonathan T. De man, die zich ook als advocaat uitgaf, is sinds kort spoorloos. Schuts is naar eigen zeggen meer dan een half miljoen euro kwijtgeraakt aan T. ‘Deze man die ik als vriend zag, heeft mijn leven verpest.’ Het gevolg is dat ze haar kledingwinkel in de Amsterdamse PC Hooftstraat binnenkort moet sluiten.

Wintervoordeel.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Te bestellen via www.t-mobile.nl of 0800-236 83 78.

KORT 111

Politie Kanaleneiland geschopt en geslagen

Sony Ericsson W880i. 29,95 i.c.m. 1-jarig Relax 100 Voor


 per maand.*

Simply Closer

De raadsman van Hummel vond het nodig om Haico, de broer van Willem Endstra, bij het moddergooien te betrekken. Haico zou een financiële janboel maken van de bedrijfsvoering van het familiebedrijf van Endstra. Hummel zei na de zitting dat hij onderzoek wil laten doen naar het familiebedrijf en een ander bedrijf van Endstra, omdat ‘daar ook nog wat te halen valt voor alle kinderen’. Hummel, die Schuts wil helpen nu de overige erven haar financieel te gronde willen richten, meent dat Schuts niets verkeerd heeft gedaan. ‘Ze had een unieke kans om de aandelen voor haar dochter te verkopen en heeft goede zaken gedaan. Het klopt dat de overige vier erven er nu zwakker voor staan.’ De uitspraak volgt 24 januari. 1

Een groep van zo’n vijftien jongeren heeft dinsdagavond agenten belaagd in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Een 17-jarige jongen gaf een agent een klap in de nek. Ook heeft een 18jarige jongen een agent in zijn rug geschopt. Beide jongens zijn aangehouden. Aanleiding was een groep jongeren die in een skelter het verkeer hinderden. De agenten kwamen hiertegen in actie, waarna ze door een andere groep werden belaagd. De agenten moesten voor controle naar een ziekenhuis.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

DePers.nl *Vraag naar de voorwaarden.

Voor actualiteiten kijk je de hele dag op de allerbeste nieuwssite: www.depers.nl.

Binnenland Nieuws

 

    

 


5

Plagiaat Burgemeester Maasdriel papegaait

‘Ik maak me er niet druk over’ De nieuwe burgemeester van Maasdriel jatte haar intredespeech van collega Thom de Graaf. Gemeenteraadsleden van Maasdriel kan het geen moer schelen. Maaike Boersma AMSTERDAM

...

Rob van Gijzel (links) in gesprek met Eindhovenaar Frits Bovers. VINCENT VAN DEN HOOGEN

Burgemeestersverkiezing Op campagne met Rob van Gijzel

Kandidaten stellen zich voor, Eindhoven óók Op de weekmarkt of in een verzorgingshuis, overal in ‘zijn’ Eindhoven kent burgemeesterskandidaat Rob van Gijzel (53) mensen. En zij kennen hem. Gelukkig, want er valt een hoop te klagen. Sander Rooijakkers EINDHOVEN

...

Janny Leunissen (61) heeft het toch maar mooi eventjes gezegd. Rob van Gijzel is nog geen burgemeester, maar áls hij het wordt, dan weet hij alvast dat het een rommeltje is in de fietserstunnel recht voor haar flat. Of hij daar niet wat aan kan doen. Het is de derde dag van de verkiezingscampagne voor het burgemeesterschap van Eindhoven en deze middag doet Van Gijzel de weekmarkt in woonwijk Gestel en verzorgingshuis De Orangerie aan. Eigenlijk is het overal hetzelfde verhaal. De geboren Eindhovense politicus kent héél veel plaatsgenoten. Van korfbal, hardlopen, uit de buurt, van vroeger en ga zo maar door. Hij is aardig, begripvol, geloofwaardig en legt snel een hand op de schouder van zijn gesprekspartner. Hij is makkelijk te benaderen, zoals

zijn tegenstander en huidig burgemeester van Purmerend Leen Verbeek dat ook is. Beiden zoeken ze deze week nadrukkelijk het contact met de gewone Eindhovenaar en die maakt daar dankbaar gebruik van. ‘Je weet maar nooit’, zegt Leunissen. ‘Misschien is hij straks heel belangrijk.’ Zo denkt Frits Bovers er ook over. De grote, brede, rijkelijk getatoeëerde man is voorzitter van supportersvereniging PSV Fans United. Hij is toevallig boodschappen aan het doen op de markt. ‘Dan ga ik me gelijk maar even voorstellen. Hij kan straks de nieuwe burgemeester zijn. Dan zit ik geregeld met hem aan tafel voor overleg. Wel zo netjes om hem nu maar vast een handje te geven.’ Eerlijk gezegd maakt het Bovers niet zo heel veel uit wie er uiteindelijk burgemeester wordt. Al heeft Van Gijzel als PSV-fan zijn voorkeur. ’Maar als het om supportersbeleid gaat, laat de burgemeester zich toch heel duidelijk leiden door adviseurs van politie, Openbaar Ministerie en de club.’ Van Gijzel beaamt dat volmondig. ‘Als burgemeester ben je op dit vlak afhankelijk van heel veel andere factoren én heb je natuurlijk de verant-

woordelijkheid voor de openbare orde.’ Slecht onderhouden woningen, verloederde straten, verborgen armoede: Van Gijzel krijgt het ene na het andere probleem voor zijn kiezen. ‘Natuurlijk kan een burgemeester niet alles oplossen. Maar hij kan er wel voor zorgen dat bepaalde zaken bij de juiste wethouder terechtkomen’, zegt Van Gijzel. Bert Verkuijlen (71) vindt het allemaal best. Of Van Gijzel hem kan helpen? Dat betwijfelt hij. Maar hij is in ieder geval blij dat hij zijn verhaal heeft kunnen doen. Als gehandicapte man moet hij in een verzorgingshuis rondkomen van een schamel zakgeldje. Hij wordt prima verzorgd en heeft ‘binnen’ absoluut niets te klagen. Maar door wettelijke regelingen houdt hij vrijwel niets meer over om ‘buiten’ nog wat te ondernemen. Hij was voorzitter van een aquariumvereniging, maar kon de contributie niet meer betalen. Om maar wat te noemen. ‘Alleen mijn visvergunning heb ik nog. Die nemen ze me ook niet af.’ Van Gijzel hoopt het van harte. Meer kan hij niet doen. Ook niet als hij burgemeester wordt. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .......................................

Project ‘mag niet sneuvelen’ door bedreigingen

KORT

MINISTER STEUNT REALISATIE BEDRIJVENPARK VENRAY Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken heeft de gemeente Venray haar steun toegezegd bij de realisatie van bedrijvenpark Sciencelink. Ze vindt dat het project niet mag sneuvelen door dreigementen van radicale dierenactivisten en heeft hulp verzekerd bij de beveiliging van betrokkenen. Ter Horst nam contact op met de gemeente Venray nadat bekend was geworden dat projectontwikkelaar Van der Looy zich uit Sci-

encelink had teruggetrokken. Directieleden werden thuis bedreigd. CDAwethouder Lei Heldens, die dagelijks dreigmails ontvangt, zou volgens dagblad de Limburger persoonsbeveiliging hebben. In het bedrijvenpark zouden laboratoria komen waar onderzoek met proefdieren wordt gedaan. Bekladding van de huizen van directieleden op kerstnacht was voor de ontwikkelaar de druppel. Het hele project staat nu op losse schroeven.

111

Negen jaar cel geëist voor moord op internetdate

Een 28-jarige vrouw uit het Gelderse Oosterhout, die ervan wordt verdacht in juli vorig jaar haar internetdate te hebben vermoord, heeft gisteren negen jaar cel en tbs met dwangverpleging tegen zich horen eisen. Volgens het Openbaar Ministerie heeft verdachte Arwen B. een 50-jarige man uit Kampen vermoord voor zijn geld. De 28-jarige vrouw verklaarde zelf tegenover de rechtbank in Arnhem dat ze uit zelfverdediging had gehandeld toen de man agressief werd tijdens een smspel.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................

Worm legt kerkbezoek af (1)

Worm legt kerkbezoek af (2)

Houtwormen hebben hun intrek genomen in een deel van de koninklijke bank van de Pauluskerk in Baarn. De koster ontdekte de beestjes.

In het verleden werd de bank door heel wat koninklijke derrières verwarmd. De beestjes worden zeer binnenkort uit de bank verwijderd.

‘Ik ben ontzettend blij en vereerd dat ik tot burgemeester van Maasdriel ben benoemd.’ Met die woorden begon Ada Boerma op 30 november haar intredespeech. Op 8 januari van datzelfde jaar werden exact dezelfde woorden gesproken, alleen heette Maasdriel toen nog Nijmegen en kwamen de woorden uit de mond van burgemeester Thom de Graaf bij diens installatie. Behalve het intro jatte Boerma voor haar speech maar liefst elf lange passages uit de toespraak van haar collega. Zo vertelde ze net als De Graaf over een Italiaans bergdorp in de Alpen waar de nieuwe burgemeester de dorpelingen in het zonnetje zette. ‘De droom van elke burgemeester: hij komt en er is licht’, papegaaide Boerma haar collega na. Ook de indrukwekkende laatste woorden waren niet van haarzelf: ‘Met uitgestoken handen sta ik voor u allen. Die handen zijn nog leeg. Zij dragen nog geen bouwstenen en geen cement voor de vele taken. U allen wil ik vragen mij te helpen mijn grage

‘Iedereen was in eerste instantie heel enthousiast over haar speech’ hoofd en handen te vullen.’ De Graaf verwees hiermee naar de woorden die zijn eigen vader sprak tijdens diens intrede als burgemeester in 1968. Boerma nam ze klakkeloos over. Een oplettende blogger kwam dit staaltje pure plagiaat op het spoor en lichtte half december VVD-raadslid Cees Sips in, die er vervolgens melding van maakte op zijn eigen site.

Daarna was het drie weken stil. ‘Dinsdagmiddag werd ik gebeld door Radio Gelderland. Daarmee is het allemaal begonnen.’ Een burgemeester die plagiaat pleegt? De fractievoorzitters van de gemeente Maasdriel worden er niet warm of koud van. ‘Er zijn belangrijkere dingen om je druk over te maken’, vindt Erik Goesten, fractievoorzitter van het CDA. ‘Ik vind het best kunnen, ik maak me er zeker niet druk over.’ Zelfs de voorzitter van oppositiepartij PvdA, Jo van de Braak, kan het weinig schelen. ‘Nou ja, het is aan de burgemeester zelf hoe ze het gedaan heeft.’ Fractievoorzitter Huub de Groot van Samen Sterk Maasdriel: ‘Ik lig er absoluut niet wakker van. Die speech is op alle gemeenten van toepassing. Ik neem het haar niet kwalijk. Het zou me niets verbazen als het veel vaker gebeurt.’ Volgens VVD-fractievoorzitter Ko Hooijmans is er tussen de partijen onderling niet over de kwestie gesproken. Of hij het daarvoor niet belangrijk genoeg vond? ‘Het was de periode rond de feestdagen, dan tref je elkaar niet.’ ‘Wel is er binnen de fractie in informele sfeer over gepraat. Er werden grapjes over gemaakt, over geestelijke armoede enzo’, vertelt VVD’er Sips. Hij is de enige die zich wel kwaad maakt. ‘Ik voel me gepakt. Ik was in eerste instantie heel enthousiast over haar speech. Iedereen trouwens. Men vond het een hele warme toespraak.’ Volgens burgemeester Boerma zelf heeft ze zich laten ‘inspireren’. Ze ontkent dat de speech bijna letterlijk is overgenomen van die van De Graaf. Het overgrote deel zou van eigen hand zijn, en ze staat nog steeds achter alle woorden. Ook zou ze erbij verteld hebben dat zij zich door anderen heeft laten inspireren. Sips noemt dat laatste ‘complete onzin’. ‘Ik krijg hier een draaikontengevoel bij.’ Toch vindt hij, en met hem alle fractievoorzitters, dat de actie geen gevolgen hoeft te hebben voor de burgemeester. ‘Het valt in de categorie ‘erg dom’. Daar moet het maar bij blijven.’ 1

Liever sámen ontbijten? Op zoek naar een dreamdate?

Richard Nickname: Koeke Leeftijd: 27 jaar Provincie: Gelderland Over mijzelf: humor, lief, sociaal, gezellig, warm Surf naar: www.depers.nl/dreamdate en maak kennis met Richard. Voor duizenden andere single mannen sms je: single [spatie] je emailadres naar 2020 en maak je kans op een iPod. Maak donderdag om 20.30 uur persoonlijk kennis met deze én andere singles tijdens de online speeddate op Lymic.nl. Jouw match wordt mede mogelijk gemaakt door:

vakantie ! jouw gratis Spaar voor

Achtergrond Buitenland

 

 

6

  

 


Mukhtar Mai - van verstotene tot heldin

Een Pakistaans heldenverhaal Slachtoffer van een groepsverkrachting zorgt dat meisjes voortaan naar school kunnen. Het bijzondere verhaal van Mukhtaran Bibi begint, zoals in menig heldenepos, treurig. De jonge Pakistaanse vrouw uit de Punjab-provincie wordt in 2002 slachtoffer van een groepsverkrachting, opgelegd door een dorpsraad. Haar oudere broer is gezien met een jonge vrouw van een rivaliserende stam, en dus moet Mukhtaran het ontgelden, om de eer van de familie te redden. Na deze verkrachting verandert alles. In plaats van zelfmoord te plegen, zoals het Pakistaanse vrouwen in haar positie betaamt, vecht Mukhta-

ran terug. Ze doorbreekt de stilte, sleept de mannen die haar verkrachtten voor het gerecht en wordt een internationale bekendheid. Nóg bekender wordt ze wanneer ze van de schadevergoeding die ze krijgt van de rechtbank, zo’n achtduizend dollar, een school opent voor jongens én meisjes in haar dorp. Dat was daarvoor ondenkbaar. Op dit moment studeren zevenhonderd jongens en meisjes aan de school en heeft Mukhtaran een crisiscentrum opgericht voor vrouwelijke slachtoffers van geweld. De Pakistaanse is

inmiddels omgedoopt tot Mukhtar Mai (‘de gerespecteerde grote zus’) en wil met haar Mukhtar Mai Women Welfare Organisation de positie van vrouwen wereldwijd versterken, ondanks herhaalde doodsbedreigingen. De Franse fotografe Hélène Bamberger volgde Mukhtar Mai. 1 Foto middenonder: Mukhtar Mai met haar vader, die haar van het begin af aan steunde. Foto rechtsonder: Mukhtar Mai kijkt hoe haar leerlingen de schooldag beginnen. HÉLÈNE BAMBERGER / COSMOS

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

Obama en McCain

N

HANS

WIEGEL

a de voorverkiezingen vorige week in Iowa, eergisteren die in New Hampshire. Iowa bracht senator Barack Obama bij de Democraten een klinkende overwinning. In New Hampshire werd Obama nipt nr. 2. Bij de Republikeinen won de Vietnamveteraan senator John McCain. Er zijn op het eerste gezicht nogal wat verschillen tussen Obama en McCain. In achtergrond, leeftijd en (dus) in ervaring. Wie verder kijkt, ziet echter

meer overeenkomsten dan verschillen. McCain is Republikein, Obama Democraat. Maar dat zegt minder dan het lijkt. Binnen beide partijen is er een breed links/rechts spectrum. Ze overlappen elkaar in grote mate. En bij de onafhankelijke kiezers – die de strijd om het presidentschap zullen beslissen – scoren McCain en Obama allebei hoog. Senator McCain is eigenzinnig en neemt soms standpunten in die hem een dissident binnen de Republikeinse partij maken.

Ook Obama is geen doorsnee lid van zijn Democratische partij. Hij hoort daar – schreef ik dinsdag jongstleden – niet tot de gevestigde orde. Niet tot het establishment, net als McCain bij de Republikeinen. Typerend was een foto die een paar dagen geleden in de krant stond en waarop McCain vaderlijk, met een gevoelvol gebaar van waardering, zijn hand op de rug van Obama legde. Stel je nu eens voor – dacht ik toen ik die foto zag – dat Obama en McCain een koppel zouden vormen, zouden zij dan niet een grote kans hebben de verkiezingen te winnen en als president en vicepresident hun land kunnen gaan leiden? Ik denk dat zij samen on-

verslaanbaar zouden zijn. Ze staan inhoudelijk dicht bij elkaar, vullen elkaar aan, een prachtige mix van jeugdig idealisme en van bezonken levenservaring. Het nu sterk verdeelde Amerikaanse volk zou zo een nieuwe eenheid kunnen vinden en verenigd de toekomst tegemoet kunnen gaan. Goed voor het land en voor de wereld. De kop van mijn vorige column heette De verbeelding aan de macht. Dat zou pas echte verbeelding zijn! 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Dat is schrikken

Aforisme

Leuk om te weten...

Een Poolse man kreeg de schrik van zijn leven toen hij stiekem naar een bordeel ging en daar zijn vrouw tussen de werknemers zag staan. Ze had hem verteld in een winkel te werken, maar kluste hier wat bij.

Hoe meer kennis, hoe meer twijfel. Goethe

Burkina Faso betekent Het Land van de Eerlijke Mensen. De militaire couppleger Thomas Sankara bedacht deze naam in 1983. Daarvoor heette het West-Afrikaanse land Opper-Volta.

Buitenland Achtergrond

 

 

7

  

 


Analyse Verkiezingen Verenigde Staten

Obama wint, of nee, ‘t is Hillary Gerben Segboer AMSTERDAM

...

De Amerikaanse opiniepeilers moeten zich de afgelopen dagen even goed achter de oren hebben gekrabd. Foutmarges horen erbij, maar tot nu toe zaten ze er wel heel erg naast. In de aanloop van de voorverkiezingen in Iowa stond de democratische presidentskandidaat Hillary Clinton op een ruime voorsprong, om vervolgens met grote cijfers te verliezen van haar tegenstrever Barack Obama. Er werd opnieuw gepeild en heel even leek het alsof de verrassende winst van Obama een keerpunt betekende in de verkiezingen. Hij was op dreef. Met een ruime voorsprong op Clinton ging hij vol zelfvertrouwen naar New Hampshire voor de volgende stemronde. De vraag was niet meer of hij zou winnen, maar hoe groot zijn winst zou zijn. Het liep allemaal anders. De berucht onafhankelijke kiezers in New Hampshire trokken massaal naar de stembus en bezorgden Clinton een kleine, maar verrassende zege. Het speelveld ligt nu weer volledig open. Iedereen vraagt zich af of de uitslagen in Iowa en New Hampshire tekenend zijn voor het verdere verloop van de voorverkiezingen, of slechts losse flodders? In het grote plaatje van de verkiezingsrace zijn Iowa en New Hampshire niet meer dan een vlekje, maar toch zijn ze belangrijk. Niet vanwege de hoeveelheid kiezers, maar als voorlopers in de verkiezingen zijn ze wel in staat het kaf van het koren te scheiden. Ze kunnen kandidaten een vliegende start geven en ‘momentum’ bezorgen. Na de verkiezingen in Iowa leek dit voordeel bij Obama te liggen. Van een schijnbaar hopeloze achterstand in de peilingen wist hij de jonge kiezer achter zich te krijgen en een verrassende zege te behalen. De klap in het Clinton-kamp was groot. De New York Post opende met een foto van Hillary en de kop ‘paniek’, en de Wall Street Journal speculeerde dat Clinton de strijd zou staken als ze in New Hampshire met dubbele

cijfers zou verliezen. De druk werd Hillary duidelijk te veel, toen ze in gesprek met een aantal vrouwelijke kiezers uit haar rol viel en de tranen in haar ogen stonden. Politieke commentatoren wisten niet zo goed wat ze ervan moesten denken. Toen presidentskandidaat Ed Muskie in 1972 in huilen uitbarstte, betekende dat nog het einde van zijn carrière. Kon Clinton hier wél mee weg komen? De resultaten in New Hampshire laten zien dat de kwetsbare kant van Clinton voor de vrouwelijke kiezers in ieder geval geen beletsel is. Een overweldigende meerderheid stemde op haar. Met de verkiezingen in Iowa en New Hampshire achter de rug is de race om het kandidaatschap spannender dan ooit. Hoe klein ook, de rol van Iowa en New Hampshire in de verkiezingsrace is met de lancering van Obama als serieuze kandidaat opnieuw duidelijk geworden. 1

2008

Godelief Swank

verkiezingen

REUTERS

Uitslag New Hampshire DEMOCRATEN: - Clinton: 39% - Obama: 37% - Edwards: 17% - Richardson: 5% - Kucinich: 1% REPUBLIKEINEN: - McCain: 37% - Romney: 32% - Huckabee: 11% - Giuliani: 9% - Paul: 8% Voorronde presidentsverkiezingen, 96% van de stemmen geteld.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................

Oppositie: ‘Flagrante verkiezingsfraude’

KORT

SAAKASJVILI DEFINITIEF PRESIDENT VAN GEORGIË De Georgische Centrale Kiesraad heeft de overwinning van zittend president Michail Saakasjvili in de zondag gehouden presidentsverkiezingen bevestigd. Voorzitter Levan Tarknisjvili zei dat met bijna alle stemmen geteld Saakasjvili ruim tweemaal zoveel stemmen heeft gekregen dan zijn voornaamste rivaal, oppositieleider Levan Gatsjetsjiladze. Aanhangers van de oppositie verzamelden zich in de sneeuw buiten

het hoofdkantoor van de staatstelevisie en eisten zendtijd voor Gatsjetsjiladze en een tweede verkiezingsronde. Gatsjetsjiladze sprak de menigte van drie- tot vierhonderd betogers toe en zei dat de oppositie niet zal toestaan dat de verkiezingen door Saakasjvili en zijn medestanders worden ‘gestolen’. De oppositie heeft voor zondag een grote demonstratie aangekondigd tegen wat zij ‘flagrante verkiezingsfraude’ noemt.

111

Vrouwen dringen binnen in monnikenstaat Athos

Een groep van ten minste zes vrouwen is dinsdag door een hek rondom de Griekse monnikenstaat Athos gedrongen en heeft daarmee het alleen voor mannen toegankelijke gebied ontheiligd. De vrouwen behoorden tot een groep dorpelingen die met de orthodox-christelijke monniken in een grondgeschil is verwikkeld. De groep was maar korte tijd op verboden terrein en er werden geen arrestaties waren verricht. Justitie in het nabijgelegen Thessaloniki is een onderzoek begonnen. Het verbod op de toegang

van vrouwen tot het kloosterterrein is vastgelegd in de Griekse grondwet en overtreding is strafbaar met een gevangenisstraf van maximaal een jaar.

woestte twaalf appartementen. De kou bemoeilijkt het reddingswerk. ’s Nacht vriest het in Kazan 25 graden.

111

Asielzoekers dreigen van toren te springen

Gasexplosie Rusland: vier mensen omgekomen

Bij een gasexplosie in een appartementencomplex in het Russische Tatarstan zijn vier personen omgekomen. De overheid zegt dat er mogelijk nog tien mensen onder het puin liggen. Een gedeelte van het gebouw van drie verdiepingen is helemaal weggevaagd. Het ongeval vond plaats in Kazan, 700 kilometer ten oosten van Moskou. De explosie, vermoedelijk veroorzaakt door een gaslek, ver-

111

Acht Iraakse asielzoekers dreigden op een Britse legerbasis op Cyprus van een veertien meter hoge toren te springen als ze geen Brits paspoort kregen. ‘Onze rechten worden geschonden. Niemand bekommert zich om ons, maar wij willen nu een Brits paspoort. Anders springen we’, zei Nabil Naji (36) door de mobiele telefoon. Woordvoerder Nick Ulvert sprak van een ‘domme en roekeloze actie’ die hen niet zal helpen.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................

Zwarte magie

Het weer

Aforisme

Keniaanse dieven die de afgelopen dagen winkels en huizen plunderden, hebben de gestolen spullen teruggebracht uit angst voor zwarte magie. Dat heeft de politie in Mombasa gisteren gezegd.

Islamabad: 9°C / 6°C, regen Washington: 9°C / 6°C, regen Tbilisi: -10°C / -15°C, sneeuw

Gewoonte is een passie die aan geheugenverlies lijdt. J. Vandiest

8

Nieuws Buitenland

 

    

 


China

Oorlog aan de plastic tas! Novum/AP AMSTERDAM

...

Winkels in China mogen binnenkort geen plastic tassen meer aan hun klanten geven. Dat heeft de regering gisteren bekendgemaakt. Consumenten wordt gevraagd manden en stoffen tassen te gebruiken voor hun boodschappen. Het is nog maar vijftien jaar geleden dat winkeliers hun klanten dunne, doorgaans witte plastic tasjes begonnen te geven voor hun boodschappen. Inmiddels is het gebruik van de tasjes zo wijdverbreid dat veel vuilnisbelten eruitzien als een witte plastic berg. ‘Ons land verbruikt elk jaar een enorme hoeveelheid plastic boodschappentassen. De tassen bezorgen

de klanten gemak, maar veroorzaken veel energieverspilling en milieuvervuiling’, staat in een kabinetsverklaring. Met ingang van 1 juni moeten winkels hun klanten laten betalen voor een plastic tas. Ultradunne tasjes (dunner dan 0,025 millimeter) mogen niet meer gemaakt worden. De regering heeft vuilverwerkingsbedrijven gevraagd plastic tassen te recyclen in plaats van te verbranden of te begraven. Ook worden belastingmaatregelen overwogen om het gebruik en de productie van de tasjes te ontmoedigen. Ook in Zuid-Afrika, Ierland en Taiwan zijn maatregelen genomen om het gebruik van plastic boodschappentassen tegen te gaan. In Bangladesh zijn de tassen inmiddels verboden. 1

Duitsland Organisatie boos op Deutsche Bahn

Woede over factuur Holocaust-expo

De schattingen van het totale tropisch-bosareaal lopen flink uiteen. PATRICIO ROBLES GIL/HH

Milieu Het is onduidelijk hoeveel schade houtkap heeft aangericht

De vage staat van het tropisch regenwoud

De organisatie van een rijdende Holocaust-expositie heeft ruzie met Deutsche Bahn. Het gaat om geld. Tony Paterson BERLIJN

Gaat het nu slecht met het tropisch oerwoud of niet? Wetenschappers roepen al jarenlang van wel, maar het verschil in meettechnieken verhindert een eenduidige conclusie. Marcel Hulspas AMSTERDAM

...

Al vele tientallen jaren waarschuwen VN-rapporten voor de catastrofale gevolgen van ontbossing. De alarmerende rapporten stapelen zich op. Maar de Britse bioloog Alan Grainger vergeleek de officiële cijfers uit 1980, 1990, 2000 en 2005, en kwam tot de ontnuchterende conclusie dat we eigenlijk niet weten hoe het met het tropisch bos gesteld is. Zeker, er wordt op grote schaal bos gekapt, en daar moet zo snel mogelijk een eind aan komen, vindt Grainger. Maar de dramatische waarschu-

wingen van de laatste decennia zijn niet hard te maken. De cijfers zijn daarvoor te onbetrouwbaar. Neem de cijfers van 1980. Toen werd het mondiale tropisch-bosareaal geschat op 1,97 miljoen hectare. Maar in 1990 was die schatting voor het jaar 1980 gedaald tot 1,91 miljoen. Blijkbaar was er in 1980 niet goed gemeten. Maar vergeleken met zo’n correctie valt het verlies door houtkap bijna helemaal weg. Grainger zette alle schattingen op een rij, en concludeerde dat op basis van die steeds maar fluctuerende gegevens niet kan worden vastgesteld in hoeverre het tropisch oerwoud echt is geslonken. Kern van het probleem, zo stelt de bioloog, is dat er steeds weer andere, moeilijk vergelijkbare meettechnieken worden gebruikt. En dat komt weer doordat het probleem niet serieus genoeg wordt genomen.

Liever sámen op vakantie? Op zoek naar een dreamdate?

Mette Loyche Wilkie, een medewerker van de Wereldvoedselorganisatie FAO en verantwoordelijk voor de schatting van 2005, erkent het probleem. Veel, met name Afrikaanse landen hebben in de jaren zeventig en tachtig een schatting van hun bosareaal gemaakt, maar de toen gehanteerde criteria (Wat is bos? Waar begint de savanne?) liepen flink uiteen en deze schattingen zijn vaak nooit meer geüpdatet. De rapporten van 2000 en 2005 waren daarom gebaseerd op satellietgegevens, en zoiets levert weer andere getallen. In 2010 wordt het weer anders: dan wil de FAO oude en nieuwe satellietgegevens vergelijken. Ze hoopt dat er dan wél een helder beeld ontstaat van de toestand van het regenwoud op onze planeet. Dat is een goed idee, zegt Grainger, maar wat hem betreft nog steeds te onbetrouwbaar. Hij pleit voor een ruim gefinancierd internationaal onderzoekinstituut: ‘De toekomst van het tropisch regenwoud is zó belangrijk voor onze planeet en ons klimaat, dat we daar niet langer mee kunnen wachten.’ 1

...

De Trein der Herinnering rijdt al sinds november door Duitsland. In de twee wagons, die worden voortgetrokken door een stoomlocomotief, hangen foto’s en biografieën van kinderen die slachtoffer werden van de Holocaust. In mei moet de trein aankomen in Auschwitz. Deutsche Bahn (DB), de nationale spoorwegmaatschappij, heeft zich nu de razende woede van de organisatie van de expositie op de hals gehaald. Ze heeft een rekening ingediend van tienduizenden euro’s voor gebruik van het spoorwegnet. Dit is des te pijnlijker omdat de Deutsche Reichsbahn, de voorganger van DB, tijdens de Tweede Wereldoorlog op verzoek van de nazi’s miljoenen mensen naar de vernietigingskampen vervoerde. DB voert ter verdediging aan dat ze gebonden is aan de wet. ‘Wij mogen het gebruik van ons net gewoon niet gratis aanbieden.’ De organisatoren van de Trein der Herinnering claimen echter dat ze al vanaf het begin zijn tegengewerkt door DB. Volgens hen staan de ‘belachelijk grote bedra-

© The Independent

Nazi-jager Beate Klarsfeld. AP

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

Kenia nog altijd in de ban van verkiezingsgeweld

KORT

KAMBA’S OP DE VLUCHT NA KABINETSBENOEMING

Lymic.nl heeft duizenden singles die open staan voor bijvoorbeeld… een romantische vakantie. Schrijf je nu gratis in bij de enige datingsite waar je online kunt speeddaten.

gen’ die ze moeten betalen gelijk aan een ‘boycot van deze publieke herdenking’. Het is niet voor het eerst dat DB kritiek krijgt over de manier waarop ze omgaat met haar oorlogsverleden. In 2006 weigerde ze een Holocausttentoonstelling op Duitse stations. Deze was georganiseerd door de bekende nazi-jager Beate Klarsfeld, en was daarvoor te zien geweest op Franse spoorwegstations. Net als bij de Trein der Herinnering lag de focus op de rol van Deutsche Reichsbahn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Volgens DB-directeur Hartmut Mehdorn was het onderwerp echter ‘veel te zwaar voor mensen die net in een boterham happen of een trein proberen te halen.’ 1

Honderden leden van het Keniaanse Kamba-volk zijn gisteren in het westen van het land op de vlucht geslagen, uit angst dat ze het slachtoffer worden van verkiezingsgeweld. Aanleiding hiertoe vormt de benoeming van Kalonzo Musyoka, zelf een Kamba, tot vicepremier. De partij van Raila Odinga, die eind december de presidentsverkiezingen verloor van zittend president Mwai Kibaki, noemde de benoeming van Musyoka een klap in het

gezicht van de oppositie. Jongeren probeerden vluchtende Kamba’s tegen te houden. ‘Als verkiezingen mislukken, wint geweld’, riepen ze. Aanhangers van Odinga, een Luo, keerden zich na de volgens hen frauduleus verlopen verkiezingen in delen van het land met geweld tegen Kikuyu’s, het volk waartoe Kibaki behoort. Het geweld heeft volgens de officiële cijfers aan meer dan vijfhonderd mensen het leven gekost.

111

Iran: beeld en geluid van Golfincident ‘vervalst’

Iran heeft gisteren gezegd dat beelden geluidsmateriaal over een incident tussen Amerikaanse en Iraanse schepen in de Golf nep zijn. De beelden, die het Pentagon dinsdag vrijgaf, laten zien hoe Amerikaanse slagschepen worden lastiggevallen door boten van de Iraanse Revolutionaire Garde. ‘De beelden van de Amerikaanse marine zijn samengesteld uit archiefbeelden en de geluidsband is in elkaar gezet’, liet de Engelstalige Iraanse tv-zender Press TV gisteren weten.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................

O n l i n e s p e e d d a t i n g & e v e n t s , f o r s i n g le s & f r i e n d s

Ook op deze dag...

Het weer

Wordt in 1863 het metrostelsel van Londen geopend – het oudste ter wereld. De eerste metro rijdt tussen London Paddington en Farringdon.

Berlijn: 6°C / 6°C, zonnig Peking: 2°C / -6°C, zonnig Nairobi: 23°C / 15°C, regen

Economie Nieuws

 

    

 


ABN Amro Bos zegt niets over eventuele schadeclaim

Misleiding consument Rechter beslist

TCI beïnvloedde besluit DNB niet

Sun en Calgonit in zeeppoederoorlog

Betten Beursmedia AMSTERDAM

...

TCI heeft geen enkele invloed gehad op het besluitvormingsproces van De Nederlandsche Bank (DNB) in het overnameproces van ABN Amro. Dit schrijft minister Bos van Financiën in antwoord op Kamervragen van SPKamerlid Ewout Irrgang. Bos gaf eerder dit jaar een zogenoemde verklaring van geen bezwaar voor de overname van ABN Amro door het bankenconsortium van Royal Bank of Scotland, Fortis en Santander. De minister volgde daarbij het advies op van de Nederlandse toezichthouder. Recent verschenen in diverse media analyses over het overnameproces van de bank. Daarin werd onder andere beweerd dat de activistische aandeelhouder TCI bij DNB met een schadeclaim van 10 miljard euro heeft gedreigd, als er geen toestemming zou worden gegeven voor een opsplitsing van de bank.

Mathijs Rotteveel AMSTERDAM

...

SP’er Ewout Irrgang vroeg Bos om opheldering. PETER HILTZ/HH

De minister van Financiën schrijft in zijn antwoord op de vragen van Irrgang niet of die schadeclaim ook daadwerkelijk is ontvangen. Wel schrijft hij dat TCI richting het ministerie van Financiën en DNB heeft benadrukt dat alle voorstellen voor de overname van ABN Amro op hun ei-

gen merites moesten worden beoordeeld en gelijk moesten worden behandeld. ‘Dat is natuurlijk ook gebeurd’, aldus Bos in zijn beantwoording. Een brief van TCI over het opsplitsen van de ABN Amro zette vorig jaar het overnameproces in gang. 1

De Britse wasmiddelenfabrikant Reckitt Benckiser beschuldigt Unilever ervan consumenten te misleiden en heeft zijn concurrent daarom voor de rechter gesleept. Reckitt startte vorig jaar een verkoopactie waarbij het niet veertig maar zestig tabletten in een doos Calgonit stopte. De prijs bleef gelijk. Op een doos Calgonit kwam met blokletters ‘+50% gratis’ te staan. Iets later verkleinde Unilever de verpakking van zijn Sun-vaatwastabletten van 40 tabletten naar 26 om er meteen 13 gratis te geven. ‘Ook 50 procent gratis dus’, zegt woordvoerder Gerbert van Genderen Stort van Unilever. ‘Dat hebben we dan ook op de verpakking gezet.’ Volgens advocate Adonna Alkema van Reckitt mag Unilever niet beweren dat het consumenten wat extra’s

9

biedt. ‘De Unilever-aanbieding is dat er wat van een pak af gaat: eenderde van de prijs. Dat zou er dus ook op moeten staan.’ Consumenten zagen het verschil niet tussen de Sun-korting en gratis tabletten van Calgonit en kochten massaal de kleinere Sunverpakking. ‘Die past beter in hun gootsteenkastje’, zegt Van Genderen Stort. ‘Daarom hebben we de grootte van de verpakking ook aangepast.’ Unilever is inmiddels een ervaren speler als het gaat om relletjes in het supermarktschap. Twee jaar geleden sleepte het Albert Heijn voor de rechter omdat veel huismerkverpakkingen te veel zouden lijken op die van de Unilever-producten. Deze zaak verloor Unilever grotendeels. Van de dertien verpakkingen moest Albert Heijn er maar twee veranderen. Blijkbaar heeft het hiervan geleerd en is het nu zelf niet meer vies van handige verpakkingstrucjes. 1

Overnames Wetsvoorstel voor meer transparantie

Bos wil beursbedrijven in bescherming nemen Aandeelhouders met een belang van meer dan tien procent moeten van minister Wouter Bos gaan melden wat ze van plan zijn. Zo niet, dan verliezen ze hun stemrecht. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM

...

Beursgenoteerde ondernemingen moeten beter beschermd worden tegen investeerders die bedrijven willen opsplitsten of van de beurs willen halen, vindt minister Bos van Financiën. De afgelopen jaren zijn verschillende grote bedrijven als ABN Amro en Numico van de beurs geplukt. De Nederlandse regering zette topbelegger Jean Frijns van pensioenfonds ABP aan het werk om hier iets tegen te doen. Uit het rapport dat hij afgelopen zomer presenteerde, heeft het Financiën nu enkele aanbevelingen in een wetsvoorstel opgenomen. Aandeelhouders met meer dan tien procent moeten gaan aangeven of zij van plan zijn hun belang uit te breiden. Ze moeten melden of ze be-

stuurders willen voordragen voor een ontslag of een benoeming. Daarnaast moeten ze bekend maken of ze zich met de strategie van de vennootschap willen bemoeien. De maatregelen

‘Deze maatregel beschermt kleine bedrijven beter dan grote’ moeten ervoor zorgen dat bedrijfsbestuurders eerder weten wat activistische aandeelhouders, zoals hedgefunds en private equity-investeerders, met hun belang van plan zijn. Volgens advocate Daniëlla Strik, ondermeer betrokken bij de overnamegevechten om VNU en Stork, is het voorstel van Financiën teleurstellend voor de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. ‘Bij veel van dergelijke zaken heeft de activistische aandeelhouder een belang dat kleiner is dan de nu genoemde tien

procent’, zegt ze. ‘Het doel van de maatregelen was om wat meer transparantie te krijgen in de motieven van de aandeelhouders. De vraag is of dat hiermee bereikt wordt.’ De assertieve grootaandeelhouder Frans Faas vindt het een prima plan, al ziet ook hij problemen bij de uitvoering ervan. ‘Ik denk dat er onderscheid gemaakt zou moeten worden tussen belangen in grote en kleine beursbedrijven’, zegt hij. ‘Mijn investeringsmaatschappij Recalcico heeft een meerderheidsbelang in zadenhandelaar Alanheri. Dat is niet zo’n groot bedrijf, waardoor zo’n belang met relatief weinig geld is op te bouwen. Dat is bij ING wel anders. Met deze regel worden kleine beursbedrijven beter beschermd dan grote. Ik weet niet of dat de bedoeling is.’ Ook Strik kan zich wel vinden in het idee achter het wetsvoorstel. ‘Het zorgt ervoor dat de spelregels voor beursbedrijven en investeerders dichter bij elkaar in de buurt komen, zodat er tussen beiden een eerlijke discussie kan ontstaan.’ 1

Wouter Bos op de bres voor bedrijfsbestuurders. GOOS VAN DER VEEN/HH

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

RADERWERK

TICHELAAR TOCH DOM 111

Mathijs Bouman

Cultureel gezien is Nederland nog niet aan zo’n oplossing toe.’ PvdA-fractieleider Jacques Tichelaar wist zelf ook wel dat hij met zijn idee om studenten hun studie zelf te laten betalen kritiek zou oogsten. Terecht, zo bleek. ‘Een gek voorstel’ vond het CDA. ‘Nekschot voor het hoger onderwijs’ oordeelde de SP, terwijl D66 nu zeker wist dat ‘de PvdA de weg kwijt is’. Maar is Tichelaars idee wel zo dom? Als studenten zelf moeten lenen om hun studie te betalen, heeft dat potentieel zeer positieve gevolgen. Het profijtbeginsel is immers een krachtig HH economisch instru-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

ment. Studenten zullen beter nadenken over hun kansen op goed betaald werk voor ze een studierichting kiezen: wat vaker technische natuurkunde of biologie, wat minder vaak culturele antropologie of vrijetijdswetenschappen. Daar wordt de economie alleen maar sterker van. Een ander positief effect is dat studenten zich als betalende klant zullen gedragen. Ze gaan waar voor hun geld eisen: beter academisch onderwijs, meer professoren in de collegezaal, serieuze examens en goede studievoorzieningen. Zelf betalen is het perfecte middel tegen de zesjescultuur. Bovendien kan het plan geld opleveren voor hoger onderwijs. Volgens cij-

fers van de OESO geeft Nederland per student ruim eenderde minder uit aan hoger onderwijs dan de Verenigde Staten. Met het extra geld van de student kunnen we die achterstand in een keer inhalen. En daar gaat het jammerlijk mis in het hoofd van Tichelaar. Extra geld voor hoger onderwijs maakt geen deel uit van zijn plan. Integendeel, het geld van de student gaat linea recta door naar basis- en middelbarescholen waar de problemen volgens Tichelaar veel groter zijn. Het hoger onderwijs wordt simpelweg losgekoppeld van de overheid. Ze zoeken het maar uit. Ter verdediging wijst Tichelaar naar de VS waar studenten ook moeten lenen.

Maar die vergelijking gaat mank zolang we in Nederland minder geld over hebben voor hoger onderwijs dan in de VS en studenten hier niet kunnen kiezen voor exceptioneel onderwijs à la Harvard, Princeton en MIT. Zo komt Tichelaars plan uiteindelijk neer op simpelweg verhogen van de belasting voor hoogopgeleiden. Naast de inkomstenbelasting mogen zij straks ook de universiteiten financieren. De kwaliteit van het hoger onderwijs verbetert niets terwijl de studentenaantallen zullen dalen. Inderdaad, een gek voorstel. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................

Online advertenties booming

Nieuwe vakantiehulp

Nintendo wint Emmy

In Europa werd vorig jaar 38 procent meer online geadverteerd, voor totaal 11,5 miljard euro. De groei in de VS was slechts 6 procent.

De oprichters van NationaleVacaturebank.nl lanceren een nieuwe site: Holidot.com. Met alle hotels, bed and breakfasts en vakantiehuisjes wordt het meteen Europa’s grootste onafhankelijk vakantieportal.

Nintendo heeft een Emmy Award gewonnen voor de bewegingssensoren in de controllers van de populaire spelcomputer Wii.

10

Nieuws Economie

 

    

 


Trend Voor het eerst vip-avond op Vakantiebeurs

Bewust op reis, maar wel luxe graag De aftrap van het vakantiejaar vond gisteren plaats met de opening van de Vakantiebeurs. Een overzicht van trends voor 2008. Annemieke van Dongen AMSTERDAM

...

Vakantie was, is en blijft big business. Vorig jaar gingen Nederlanders gemiddeld 2,8 keer op vakantie; ruim de helft neemt zich voor de komende jaren vaker te gaan. In 2006 spendeerden Nederlandse vakantiegangers gemiddeld ruim duizend euro per persoon. Dat zal volgens onderzoeksbureau NBTC-Nipo Research, dat deze week haar toekomstvisie op de vakantiemarkt presenteerde, de komende jaren alleen maar meer worden. Van die miljarden willen heel wat bedrijven meeprofiteren. Op de Vakantiebeurs, die gisteren in Utrecht van start ging, promoten dit jaar meer dan 1.500 exposanten hun bestemming. Opvallende nieuwkomers zijn Rwanda, Colombia en Servië. In totaal worden tot en met zondag een kleine 140.000 bezoekers verwacht, evenveel als voorgaande jaren. Dat betekent niet dat de rek eruit is. ‘Het aantal bezoekers is al een tijdje constant’, zegt projectmanager Gerben Hardeman van de Vakantiebeurs, ‘maar het bestedingsniveau

stijgt.’ Wat zijn de grote trekpleisters dit jaar? Hobbyen op vakantie ‘Steeds vaker kiezen mensen een bestemming op basis van hun hobby of passie. Ze zoeken een leuke fotografiecursus en als dat toevallig wildlifefotografie in Zuid-Afrika blijkt te zijn, vertrekken ze naar Afrika. Zo zijn ook duikvakanties en culinaire reizen populair’, zegt Hardeman. Die trend bespeurt ook directeur Steven van der Heijden van TUI, de marktleider in de Nederlandse reiswereld. ‘Maar de tijd dat een actieve vakantie inhield dat je in hutjes sliep, is voorbij. Steeds vaker zijn dit soort reizen inclusief luxe accommodaties.’ Lief zijn voor jezelf en de natuur De wellness-vakantie rukt op, signaleert Van der Heijden. ‘Denk niet alleen aan kuuroorden; er is een heel scala aan reizen op het gebied van lichamelijk en geestelijk welzijn. Van cursussen zelfverrijking die ook reguliere touroperators nu in hun pakket hebben tot twee weken in een boeddhistisch klooster.’ Volgens Hardeman is er ook meer vraag naar duurzame ecovakanties: ‘Mensen zijn op zoek naar een stukje zingeving. Ze willen op vakantie een paar dagen de handen uit de mouwen

www.brightlights.nl

De Bright Lights boekenserie is exclusief verkrijgbaar bij Selexyz.

steken, bijvoorbeeld in een olifantenweeshuis of op een schooltje. Dat kan overigens ook prima samengaan met een verblijf in een luxe resort.’ Ver en duur Voor het eerst organiseert de Vakantiebeurs een speciale vip-avond voor mensen die meer willen dan de doorsnee pakketreis, en daar ook geld aan willen uitgeven. Een miljonairsvakantiefair zeg maar. ‘Alleen de luxe touroperators zijn vrijdagavond vertegenwoordigd’, zegt Hardeman. ‘Zo kun je een reis boeken waarbij je vergezeld wordt door een personal coach, zodat je ook op vakantie aan je persoonlijke ontwikkeling kunt werken.’ Ook minder exclusieve verre reizen zijn meer in trek dan ooit. Van der Heijden: ‘Deze winter vliegen voor het eerst evenveel mensen naar verre bestemmingen als binnen Europa. Amerika is bijzonder in trek. Vanwege de goedkope dollar is het aantal stedentrips naar de VS het afgelopen jaar verdubbeld. Mensen vliegen gerust twee keer per jaar naar New York om hun garderobe uit te breiden.’

Vakanties met een hobbythema zijn populair, zoals een fotografiecursus of duikvakantie. REUTERS

“Bright Lights brengt vergeten pareltjes van de wereldliteratuur opnieuw tot leven.”

Economie Nieuws

 

    

 


11

Huizenmarkt

Europese Commissie

Appartementen staan vaker en langer te koop in 2007

Apple trekt prijzen iTunes in Europa gelijk Redactie economie AMSTERDAM

Redactie economie AMSTERDAM

...

Het aantal te koop staande woningen is vorig jaar gestegen tot 153.700 huizen eind vorig jaar. Dat is een stijging met 10,6 procent ten opzichte van 2006. Vooral het aantal appartementen dat te koop stond, steeg met 20 procent hard. Dat meldt de vastgoedwebsite spacemakers.nl gisteren. Vooral appartementen in het duurdere segment, vanaf honderd vierkante meter, blijven lang te koop staan. De hoge prijzen zijn hier volgens de website debet aan. De bestedingsruimte van een gemiddelde huizenkoper ligt volgens spacemakers tussen de 150.000 en 190.000

euro. Maar een eengezinswoning is bijna nergens in Nederland te koop voor dit bedrag. De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) publiceert vandaag cijfers over vorig jaar. Ook hieruit blijkt dat het aantal te koop staande woningen is gestegen, maar de cijfers verschillen volgens een woordvoerder met die van spacemakers vanwege een andere indeling. De NVM publiceert cijfers per categorie, voor onder meer appartementen en vrijstaande woningen. De eerdergenoemde stijging van ruim 10 procent gaat over alle woningen samen. Ondanks een groter aanbod steeg de gemiddelde verkoopprijs met 4 procent, meldt de website. 1

...

Neelie Kroes kan weer een succes op haar naam bijschrijven. Apple, de fabrikant van de populaire iPod mp3speler, kondigde gisteren onder druk van de Europese mededingingscommissaris aan de prijzen voor muziekdownloads (iTunes) in heel Europa gelijk te trekken. Britten betalen nu nog meer dan muziekliefhebbers in andere Europese landen in de webwinkel van Apple. Omgerekend kost een liedje hen nu 1,13 euro, terwijl in eurolanden maar 99 eurocent neergeteld hoeft te worden. In Denemarken, waar met de kroon wordt betaald, kost een nummer 1,07 euro. Een Britse consumentenorganisatie

diende daarom een klacht in bij de Europese Commissie, waarop Kroes een onderzoek startte. Nu Apple beloofd heeft de iTunes-prijs binnen zes maanden te uniformeren, stopt het onderzoek. Hoge boetes hangen de iPod-fabrikant, die 2 tot 3 procent van de omzet uit iTunes haalt, daar-

om niet langer boven het hoofd. Dat iTunes in heel Europa binnenkort hetzelfde kosten, betekent niet dat Nederlanders straks ook in de Britse of Deense iTunes-winkel muziek kunnen downloaden. Dat heeft te maken met copyright-wetten, die per land verschillen. 1

Groene IT De industrie barst dit jaar van de ‘groene‘ voornemens, maar nu de computergebruikers zelf nog

In slaapstand en weg met de screensaver Computers zijn enorme vervuilers, even schadelijk als de complete luchtvaart; een besef dat nog nauwelijks is doorgebroken. Maar met eenvoudige middelen is een flinke besparing mogelijk. Jan-Hein Strop AMSTERDAM

...

Het is zo eenvoudig. Ga naar Start / Instellingen / Configuratiescherm en dan naar Energiebeheer. Stel daar de ‘slaapstand’ zo in dat al na vijf minuten zonder gebruik de computer tot rust komt. Zet vervolgens ook de energievretende ‘screensaver’ uit. Het resultaat, mits toegepast op grote schaal: een enorme reductie van de uitstoot van CO2. Volgens het Climate Savers Computing Initiative, opgericht door Google en Intel, kunnen we zodoende jaarlijks 54 miljoen ton CO2-uitstoot per jaar besparen – het equivalent van elf miljoen minder op auto’s op de weg. De grote Amerikaanse IT-consultant Gartner becijferde dat de ITinfrastructuur verantwoordelijk is voor ongeveer 2 procent van de mondiale CO2-uitstoot, een cijfer vergelijkbaar met de uitstoot van de luchtvaart. Toch realiseert bijna niemand zich dat computers en de almaar uitdijende datacentra zulke milieuvervuilers zijn. In de VS is de IT-industrie daarom wakker geschud. Daar regent het inmiddels initiatieven om tot serieuze

Getronics liet vorig jaar enorme wielen plaatsen, waarmee het bespaart op de koeling. GERALD VAN DAALEN

energiebesparing te komen (zie bijvoorbeeld www.thegreengrid.org) en niet alleen uit pr-overwegingen. Net als voor de milieubewuste consument is er voor bedrijven een dwingende reden over te gaan op zuinige computers, servers en beeldschermen: dat kost minder.

Een bedrijf als Google geldt met zijn sterk groeiende energieconsumptie als een van de aanvoerders van het klimaatbewustzijn. Niet voor niets neemt de zoekmachinereus stappen om in 2009 klimaatneutraal te zijn, onder meer door uitstootcompenserende maatregelen te treffen, zegt de

woordvoerder van Google in Nederland. ‘We rekenen nu onze precieze uitstoot uit en laten dat controleren door een onafhankelijke milieuorganisatie.’ Ook ’s werelds grootste computerfabrikant Dell heeft grote, ecologisch verantwoorde ambities, die het van-

daag opnieuw publiekelijk ontvouwt. Met programma’s van energiezuinig computerdesign tot en met gratis recycling wil Dell het groenste IT-bedrijf in de sector worden. Marcus Albers, in Europa voor Dell verantwoordelijk voor de milieuprogramma’s, zegt dat ze zich nadrukkelijk ook tot de gebruiker richten. ‘Heel belangrijk is het verhogen van het bewustzijn van energiebesparing.’ De ‘groene IT’-trend begint mondjesmaat ook hier door te dringen. Zo liet automatiseerder Getronics PinkRoccade vorig jaar metersgrote wielen plaatsen waardoor het acht maanden per jaar geen stroom nodig heeft om zijn datacenters te koelen: een besparing van vijf miljoen kWh of 500.000 euro aan energiekosten, gelijk aan de jaarlijkse energiebehoefte van bijna 1500 Nederlandse huishoudens, zegt de ICT-dienstverlener. Voor iedere milieubewuste computergebruiker met Windows XP ten slotte het volgende: installeer de opvolger Vista. XP heeft de nare eigenschap ‘spontaan’ uit standby te gaan, omdat veel programma’s (zoals antivirus) die op de achtergrond draaien, de standby verstoren. Microsoft realiseerde zich de schade die dat heeft gedaan en heeft de slaapstand in Vista ernstig verbeterd. Probleem is wel dat overschakeling op Vista vaak gepaard gaat met de aanschaf van een nieuwe computer, met alle vervuilende gevolgen van dien. Blijft lastig, die ‘groene’ computer. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ...................................... KORT 111

Goldman Sachs verwacht een recessie in Amerika

Zakenbank Merrill Lynch concludeerde deze week in een rapport dat de Amerikaanse economie nog in januari in een recessie terechtkomt. Gisteren stelde ook Goldman Sachs dat de Amerikaanse economie dit jaar nog af zal stevenen op een recessie. Daarbij zien de economen van de zakenbank een daling van de rente door de Federal Reserve van 4,25 procent tot 2,5 procent. Dit blijkt uit een strategienota die Goldman Sachs gisteren naar zijn klanten stuurde. Jan Hatzius, hoofdeconoom bij de Ame-

rikaanse zakenbank, zegt er nu op te rekenen dat een lichte recessie zo’n twee tot drie kwartalen gaat duren. ‘De recentste economische cijfers duiden erop dat Amerika al in een recessie is beland’, zo schrijft Hatzius in de nota. De econoom verwacht dat de Amerikaanse werkloosheid op zal lopen van 5 procent tot 6,25 procent eind 2008. 111

KPN en Euphony gaan strategisch samenwerken

KPN gaat een strategisch samenwerkingsverband aan met het Britse Euphony. Met de samenwerking wil KPN meer voet aan de grond krijgen op de Spaanse mobiele markt. Samen met Euphony gaat KPN een prepaid-dienst

opzetten, die zich richt op buitenlanders die in Spanje wonen. De mobiele diensten worden aan de man gebracht onder de merknaam ‘Talkout’. 111

Olievoorraden VS dalen sterker dan verwacht

In de Verenigde Staten zijn de voorraden ruwe olie de afgelopen week sterker gedaald dan verwacht. Dat blijkt uit cijfers van het Amerikaanse ministerie van Energie. De voorraden ruwe olie namen in de week tot 4 januari af met 6,736 miljoen vaten tot 282,841 miljoen vaten. Analisten gingen uit van een afname met 2,1 miljoen vaten. De benzinevoorraden namen daarentegen de afgelopen week toe.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ......................................

Lekker bellen met de UWV

Geldgebrek

Het Klanten Contact Centrum van uitkeringsinstantie UWV is beloond met het internationale ‘Customer Operations Performance Center’-certificaat, als eerste overheidsdienst ter wereld.

‘Gebrek aan geld is de wortel van al het kwaad‘ George Bernard Shaw.

12

Nieuws Economie

 

    

 


Financiering Bedrijven hoeven niet meer per se een notering

Beurs steeds minder populair De beurs loopt leeg, bedrijven zoeken hun heil liever elders. Redactie economie AMSTERDAM

...

De Nederlandse beurs is sinds 2000 als financieringsbron steeds minder interessant geworden. Veel fondsen verlieten de afgelopen jaren de beurs. Bovendien vonden er minder emissies plaats en werden door bedrijven steeds grotere hoeveelheden eigen aandelen teruggekocht. Dat maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gisteren bekend. Een kwart van de genoteerde fondsen heeft de beurs de afgelopen acht jaar verlaten door faillissement, overnames en fusies. Eind 2007 stonden er nog 127 fondsen genoteerd, in 2000 waren dat er nog 170. Het was een bont gezelschap dat de afgelopen jaren de Amsterdamse beurs de rug toekeerde. De bekendste beursverlaters zijn vliegtuigmaat-

schappij KLM, staalbedrijf Corus en meer recent levensmiddelenconcern Numico, automatiseerder Getronics en digitale kaartenmaker TeleAtlas. In totaal namen de vertrekkende bedrijven een zak geld mee van ruim 52 miljard euro, tegenover een waarde van 25 miljard euro aan nieuwe noteringen. De helft van die nieuwe aandelen kwam overigens voor rekening van World Online, dat binnen een jaar weer werd overgenomen door het Italiaanse Tiscali en dus eveneens de beurs verliet. Ook voor het huidige jaar staat er weer een uitstroom op stapel van ruim 77 miljard euro. Reeds opgekochte bedrijven ABN Amro en Stork verlaten in 2008 officieel de beurs. Het grootste gedeelte van verandering van de beurswaarde tussen 2000 en 2007 was volgens het CBS het gevolg van de behoorlijke koersdaling na het doorprikken van de internetzeepbel. Daarnaast blijkt, gezien de daling van

het aantal aandelenemissies, dat ondernemingen ruim in hun liquide middelen zitten. Fortis vormde met een emissie van 13,4 miljard euro een uitzondering. Andere redenen voor de afname van het aantal emissies vormden de lage rente, die lenen aantrekkelijker maakte, en private equity huizen als alternatieve financieringsbron. Het inkopen – en intrekken – van eigen aandelen is toegenomen. Sinds 2003 hebben ondernemingen via grote inkoopprogramma’s voor ruim 31 miljard euro eigen aandelen ingekocht, waarvan meer dan 15 miljard euro in 2007. Het inkopen van eigen aandelen geeft aan dat ondernemingen het beurskapitaal niet meer nodig hebben en aandeelhouderswaarde willen creëren. Vanaf begin 2008 wordt het inkopen van eigen aandelen belastingvrij en daardoor nog aantrekkelijker, aldus het CBS. 1

KLM is een van de bekendste beursverlaters. PIM RAS/HH

Beurs Beurs vandaag VS in recessie

Crisis? What crisis?

T-3 T-2 T-1 T0 T1 Payrolls (nieuwe banen) 1990

ISM Index

Recessie in de VS? De meningen lopen uiteen, maar de westerse beurzen dalen al halsoverkop. De economische data duiden er nog net niet op. Tenzij het nu jobstijdingen gaat regenen. Letterlijk. AMSTERDAM

...

Het was de Amerikaanse zakenbank Merrill Lynch die deze week de knuppel, ofwel het R-woord in het hoenderhok gooide: het is niet de vraag of en eventueel wanneer een recessie toeslaat in de VS. Nee, die is al sinds vorige maand aan de gang. Het Amerikaanse energieagentschap EIA bevestigde dit bericht en meldde fijntjes dat de Amerikaanse economie in december 0,1% kromp. Voor dit hele jaar voorziet

het EIA een groei van 1,4%. De Amerikaanse regering ontkende dat de economie al in recessie was, maar te laat… Zowel in Amerika als in Europa hadden beleggers aan een half woord genoegd: R-woord = nooduitgang. Aandelen gingen in de uitverkoop. Hoewel het moeilijk meten is waar ze dat geld vervolgens in staken, ligt het voor de hand dat dit de Aziatische beurzen zijn, grondstoffen, obligaties en spaarrekeningen.

Eerste schattingen Of er al sprake is van een recessie in de VS – voor Europa verwacht datzelfde Merrill Lynch voor dit jaar een aardige 2% groei – wordt pas over een paar jaar duidelijk. Groei-, winsten werkloosheidscijfers worden al-

tijd eindeloos bijgesteld. Daar kijken beleggers overigens nooit meer naar om. Voor hen tellen alleen de eerste schattingen, hoe fout die uiteindelijk in de toekomst ook blijken te zijn. De belangrijkste voorspellende data voor de Amerikaanse economie zijn voor hen het maandelijkse werkgelegenheidsrapport (Payroll Report) en de inkoopmanagersindex van het Institute for Supply Management: de ISM Index. De reden is eenvoudig. De Amerikaanse economie bestaat voor 70% uit consumentenuitgaven. Als de werkloosheid oploopt, betekent dit niet alleen dat het slechter gaat met bedrijven, maar ook dat iedereen de hand op de knip houdt uit angst voor een ontslag-sms.

-49

-73

62

-51

T2 T3

-100 -64 -169

2001

114

-44

9

-86 -342 -69 -238

2007/2008?

37

110

87

-13

1990

50,0 49,5 49,2 46,6 46,1 44,5 43,2

2001

43,9

2007/2008?

52,0 50,9 50,8 47,7

41,4 41,1

43,1

41,9 41,9 43,9

T0 = Eerste maand recessie T0 = juli 1990, maart 2001 en december 2007

Jobstijdingen De ISM Index zit vooraan in de economische cyclus en is een goede voorspeller van de economie. Volgende maand viert de index haar zestigste verjaardag. De markt wacht nu al in spanning af of het een leuk feestje wordt. Als de index onder 41,9 duikt, is er officieel sprake van een recessie. Zowel het Payrol Report als de ISM Index voor deze maand vielen zwaar tegen, maar hielden met 18.000 nieuwe banen en een score

van 47,7 nog net het hoofd boven water. In de tabel van zakenbank JP Morgan Chase staan de uitkomsten van het Payroll Report en de ISM Index tijdens de vorige recessies in 1990 en 2001. Als er al een conclusie valt te trekken uit deze volstrekt willekeurig ogende databrij is dat er slechtere cijfers nodig zijn om Amerika echt het economische moeras in te trekken. Ofwel, letterlijk jobstijdingen. 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Reckitt Benkiser 111

Dettol, Harpic, Calgon, Vanish en Woolite zijn bekende merken van Reckitt Benkiser. De Britten onder leiding van Nederlander Bart Becht beschuldigen Unies van misleidende reclame over Sun afwastabletten. Het aandeel RB deed het dit decennium veel beter dan de Unies. Zelfs de +21,5% van de Rotterdammers dit jaar was niet genoeg. Becht deed het met +24,9% nóg beter. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................

Het Panel

STELLING: RECESSIE OF NIET?!

Ziektes

Fifty-fifty

Mild

JOOP BRESSER (ONAFHANKELIJK RENTE- EN

AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING)

JACQUES POTUIJT (IEX, VEB EN CASH-COLUMNIST) 111

OBLIGATIESPECIALIST)

111

111

111

De officiële definitie van recessie is minimaal twee kwartalen op rij met negatieve economische groei. Zakenbank Merrill Lynch en het Amerikaanse energieagentschap EIA beweren dat de Amerikaanse economie al krimpt en daarmee in recessie is. Washington ontkent. Wat denkt u?

‘Of er werkelijk een recessie is, blijkt over vijf jaar. De cijfers worden nog zo vaak aangepast. Interessanter is dat een belangrijk deel van de Amerikaanse economie - de financiële sector - grote problemen heeft. Een goed functionerende sector is van levensbelang.’ 1

‘Groeicijfers worden in de VS zo vaak herzien dat we dat voorlopig niet weten. December zou inderdaad best de eerste maand geweest kunnen zijn met negatieve groei. Ik schat de kans op een officiële recessie in de VS nu op 50%. De aandelenmarkt positioneert zich voor de zekerheid nu al op dit scenario.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

‘Ik hoop dat Merrill Lynch gelijk heeft. Dan zou de beurs, die doorgaans zo’n zes maanden vooruitloopt op de feiten, veel van de verwachte winstdalingen van bedrijven in de koersen hebben verdisconteerd. Als het niet vervelender wordt dan is het ergste al achter de rug.’ 1

Cultuur

 

 

Recensie

Kaboel komt weer tot leven in The Kite Runner Elaine Brand AMSTERDAM

...

Voor de invasie van de Sovjet-Unie in 1979 en later de opkomst van de taliban was de Afghaanse stad Kaboel een paradijsje. De straten roken naar lamskebab en de vruchten waren zoet. Amir en Hassan genieten met volle teugen van hun jeugd. Totdat Hassan op brute wijze zijn onschuld verliest en Amir de verkeerde beslissing neemt. Pas decennia later krijgt Amir de kans om het goed te maken en zichzelf te bevrijden van zijn enorme schuldgevoelens. Een verfilming van een geliefde bestseller als The Kite

13

  

 


Runner (naar Khaled Hosseini’s boek De Vliegeraar) brengt altijd wat teleurstellingen en verlies met zich mee. Een probleem in dit geval is het hoofdpersonage Amir. In de film blijven zijn innerlijke worstelingen te onduidelijk, waardoor hij overkomt als een onsympathieke slappeling. Ook de tweede helft van het verhaal verliest veel kracht bij de verfilming. Waar het boek de verhaallijn nauwkeurig afwikkelt, pikt de film slechts de grote lijnen eruit. Hierdoor wordt hij steeds ongeloofwaardiger. En hoewel er weinig wordt afgeweken van het oorspronkelijke verhaal, is het slot oversentimenteel en pro-Amerikaans.

Het Afghanistan van de taliban – waar Amir na jaren terugkeert – blijft echter een klap in je gezicht. Regisseur Marc Forster (Monster’s Ball) benadrukt in zijn film vooral de jeugdjaren van de jongens, voortreffelijk geportretteerd door kindacteurs. Hier ligt de kracht van de film: de sfeer van Kaboel komt op het doek veel meer tot leven dan op papier. De levenslange innerlijke strijd van Amir is weggevallen. In de film proeven we vooral het dagelijks leven van het vroegere Afghanistan. De shots van het gezellige straatleven, genomen in China, en van de vele gekleurde vliegers in de lucht zijn verrukkelijk. De warmte tussen de mensen is overweldigend en maakt de teloorgang van deze maatschappij extra droevig. Zowel Hosseini als Forster heeft Afghanistan voorgoed een gezicht gegeven. De film is een sfeervol drama over vriendschap en de ondergang van een prachtige cultuur. 1

Muziekindustrie

Norm voor gouden en platina platen alweer verlaagd Redactie cultuur AMSTERDAM

...

De norm voor de gouden en platina plaat is verlaagd. Dat maakte Wouter Rutten van de Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluidsdragers gisteren bekend. De gouden plaat wordt uitgereikt aan artiesten waarvan het album beter verkoopt dan het gemiddelde. De norm lag voorheen bij 35.000 exemplaren, nu is dat omlaaggebracht naar 30.000 exemplaren. Platina platen zijn er voor albums die het nog beter doen: met de verkoop van 70.000 exemplaren kon je een plekje aan je muur of in de prij-

zenkast vrijmaken. Maar dit aantal is ook teruggebracht: tegenwoordig krijg je als artiest bij 60.000 verkochte exemplaren de platina status toegekend. De veranderde norm heeft te maken met de nog altijd teruglopende verkoopcijfers van albums. ‘Er worden minder albums verkocht dan voorheen, dus dan is de verlaging een logisch gevolg’, verklaart Wouter Rutten. Het is niet de eerste keer dat de norm is verlaagd. Tot 1999 werd de gouden plaat uitgereikt aan verkoopaantallen boven de 50.000. De drempel lag vervolgens tot 2005 op 40.000 en is pas in 2006 naar 35.000 teruggebracht. 1

World Orchestra Josep Vicent dirigeert een orkest met idealen

Muzikale perfectie is niet genoeg The World Orchestra – voluit The World Orchestra of Jeunesses Musicales – speelt 11 t/m 14 januari in Nederland. De in 2005 aangestelde chef-dirigent Josep Vicent is de bezieling zelve: ‘Zodra je muziek maakt, zijn je problemen vergeten.’ Judith Hornman AMSTERDAM

...

Josep Vicent is wat gehaast. Er is dan ook nog veel te doen voordat de wintertournee van The World Orchestra van start kan gaan. Die begint in Valencia, de thuisbasis van het orkest. ‘Je kunt je voorstellen dat er nogal wat organisatie in zo’n tournee zit,’ vertelt Vicent. ‘Het orkest bestaat namelijk uit bijna 50 nationaliteiten.’ Nederland is daarna aan de beurt, met op 11 januari de aftrap in het Kurhaus, Scheveningen. Een locatie met historische waarde, want precies daar is het orkest in 1949 opgericht. ‘Het is jammer dat er tegenwoordig toch vooral veel conferenties zijn in het Kurhaus, vroeger werd er meer muziek opgevoerd.’ De verschillende nationaliteiten waaruit The World Orchestra bestaat, is organisatorisch gezien misschien lastig, maar zeker geen toeval. Het orkest draagt sinds de oprichting namelijk een sterk ideologisch stempel met zich mee, waarbij de communicatie tussen culturen voorop staat: Alle Menschen wirden Brüder. ‘We hebben natuurlijk ook culturen in ons orkest

die in de huidige politiek met elkaar botsen’, zegt Vicent. ‘Maar zodra je hetzelfde doel hebt, namelijk muziek overbrengen op mensen, vallen alle politieke meningsverschillen weg.’ Die verbroedering geldt niet alleen als een op zichzelf staand ecosysteempje binnen het orkest, het wordt ook heel concreet uitgedragen. ‘We spelen over de hele wereld, juist op plekken waar het voor mensen moeilijk is om muziek te komen beluisteren. Neem bijvoorbeeld Kroatië, een paar jaar geleden was er nog

Geen welwillende amateurmusici met geitenwollen sokjes helemaal niks aan voorzieningen. Stonden mensen buiten, na het concert, met elkaar te zingen! Dáár gaat het om. Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: vrede.’ Een ander concreet niveau waarop het orkest aan het goede doel werkt, is bijvoorbeeld in de vorm van een benefietconcert. De laatste dag van de tournee in Nederland, maandag 14 januari in het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam, zal de opbrengst naar de Leprastichting gaan. Deze idealistische instelling leverde het orkest al eerder de titel UNESCO Artist for peace op.

Josep Vicent streeft met zijn orkest naar culturele verbroedering.

Al dit goeds houdt echter niet in dat The World Orchestra of Jeunesses Musicales, waarvan de nieuwe leden niet ouder zijn dan 28, een groep welwillende amateurmusici met geitenwollen sokjes is. ‘Technisch uitmuntende jonge musici zijn er genoeg, maar wij willen eigenlijk meer: dat ze geïnteresseerd zijn in cultuur, reizen, de samenleving’, zegt Vicent streng. Elk jaar zijn er audities in verschil-

lende landen, waarna 30 procent van de leden wordt vervangen. Sinds jaar en dag heeft The World Orchestra een reputatie van hoge artistieke kwaliteit. Vicent zelf is ook geen lichtgewicht in de muziek: na een periode als slagwerker gespeeld te hebben in het Koninklijk Concertgebouworkest startte hij een succesvolle carrière als solist, dirigent en schepper van shows en

festivals overal ter wereld. Sinds zijn aanstelling als chef-dirigent heeft hij de programmering wel een nieuwe puls gegeven, met in het programma Ravel, Bernstein en Adams. ‘De muziek was altijd nogal traditioneel, ik heb alles wat ritmischer, wat meer groovy gemaakt. We merken dat we daarmee nieuwe mensen aanspreken. En hoe meer mensen het weten, hoe beter het is natuurlijk!’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................

REUTERS

Fashionflaters

Daphne Denters on stage

VICTORIA BECKHAM SLECHTST GEKLEDE VROUW VAN 2007

ZUS ESMÉE DENTERS SPEELT IN MUSICAL DIRTY DANCING

Van alle sterren is Victoria Beckham afgelopen jaar het slechtst gekleed door het leven gegaan. Ze voert Mr. Blackwell’s Worst Dressed List aan, waarin de Amerikaanse modegoeroe jaarlijks de slechtst geklede vrouwen opsomt. Blackwell hekelt de ‘skinny mini-wanproducten’ waarin Posh zich hult. Beckham wordt op de voet gevolgd door Amy Winehouse, wier opgestoken haar en ‘armoedige stippenjurkjes’ de goedkeuring van de mode-

Daphne Denters, de zus van zangeres Esmée, speelt in de dansmusical Dirty Dancing. Net als haar jongere zus die wereldwijd doorbrak via YouTube, ambieert Daphne Denters een carrière in de muziekindustrie. Haar zus reageerde enthousiast op de aanstelling, aldus de 22-jarige Daphne. ‘Ze is erg trots op mij.’ Daphne Denters studeert aan de theaterschool en loopt stage bij Dirty Dancing waar ze een vaste plek heeft weten te bemachtigen in het

kenner niet kunnen wegdragen. Derde op de gevreesde lijst is Mary-Kate Olsen. ‘Ze lijkt op een geknakte tandenstoker opgeslokt door een orkaan.’ Andere namen op de lijst van slechtst geklede vrouwen zijn zangeres Fergie, Kelly Clarkson, Eva Green, Jessica Simpson en Lindsay Lohan. Wie het volgens Blackwell wel begrepen hebben op modegebied zijn onder anderen Reese Witherspoon, Jemima Khan en Beyoncé.

dansensemble van de musical. In de show spelen ook Jette Carolijn van den Berg, Martin van Bentem, Chris Tates en Anouk van Nes. Zus Esmée brak vorig jaar internationaal door. Een filmpje waarin de Nederlandse zangeres wordt begeleid door Justin Timberlake is ruim dertien miljoen keer bekeken. Het eerste album verschijnt dit jaar en wordt uitgebracht door het platenlabel van Justin Timberlake, Tennman Records.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ................................................................................ ......................................

Kate vervangt Nicole (1)

Kate vervangt Nicole (2)

Rod jarig

Kate Winslet neemt de hoofdrol van Nicole Kidman over in The reader. Kidman stapte maandag uit de productie omdat ze zwanger is van haar echtgenoot, country-zanger Keith Urban.

Winslet was al eerder gevraagd voor de rol, maar zegde toen af vanwege haar drukke schema. Nu de opnames voor The reader zijn opgeschoven, heeft de Britse actrice wel tijd gevonden in haar agenda.

De rockzanger Rod Stewart wordt vandaag 63 jaar oud. Gefeliciteerd!

14

Cultuur

 

    

 


EuroSonic Festival richt zich dit jaar op land dat niets tekortkomt

Pop uit Zweden scoort mondiaal Zweden is dit jaar het focusland van het EuroSonic-festival, maar je kunt je afvragen waar dat voor nodig is. De Zweden doen voor niemand onder in de hitlijsten.

woon om Scandinavische, Duitse en Nederlandse groepen voorbij te zien trekken, maar Amerikanen en Britten lopen slechts bij uitzondering warm voor artiesten van over de eigen grens. Opvallende uitzondering op die regel is de Zweedse popmuziek. Opvallend, omdat het land met negen miljoen inwoners ‘klein’ is. Ons land past tien keer in Zweden, maar we hebben zevenenhalf miljoen inwoners meer, dus je zou denken dat we het toch beter zouden doen.

Job de Wit AMSTERDAM

...

Vandaag en morgen staan ze er weer in de Groningse binnenstad: radiowagens uit heel Europa met dikke kabels naar zalen als Vera, de Muziekschool en het Grand Theatre. De concerten van het showcasefestival EuroSonic komen van Noorwegen tot Italië en van Ierland tot Hongarije op de radio. Media, festivaldirecteuren

Leuke bijverdienste en platenmaatschappijen zijn volop aanwezig om talent te spotten. In continentaal Europa is het vrij ge-

Wie Zweedse popmuziek zegt, zegt ABBA. Tegen die millionseller kan geen Golden Earring tegenop, al zullen de inkomsten die Radar Love en Twilight Zone genereren, een leuke bijverdienste zijn voor onze vrienden uit Den Haag. De knappe eurodisco die Benny Andersson en Björn Ulvaeus met name in de tweede helft van de jaren zeventig voor ABBA componeren, legt de basis voor het Zweedse exportwonder. Was Waterloo voor Napoleon het einde, ABBA’s songfestival-hit met dezelfde titel was het begin van wat je gerust een internationale zegetocht mag noemen. In de jaren tachtig blijft het nog rustig en zijn er The Final Countdown van Europe en de hits van Roxette, maar daar blijft het wel zo’n beetje bij. Maar in de jaren negentig staat producer en songschrijver Denniz Pop (niet zijn echte naam) op, die

Dance/popdiva Robyn, bekend van ‘Show me love’.

Europa verovert met hits voor zijn landgenoten Dr. Alban en Ace Of Base. Al snel overstijgt zijn roem als producent Europa en krijgt hij ook werk aangeboden voor onder anderen de Backstreet Boys. Aalgladde en superslim gemaakte hits, waarvan de aanvoer niet opdroogt na het overlijden van Pop in 1998. Diens rechterhand Max Martin staat klaar om Amerika over te nemen. Twee woorden: Britney Spears. Het meisje uit Louisiana is het product van Disney’s Mouseketeerclub, maar ook van de Zweedse hitfabriek.

Genoeg te smullen Na de jaren negentig drogen de hele grote namen op, maar blijft er genoeg te smullen over. Het internationale aanbod aan Zweedse popmuziek anno nu is overweldigend, en allerminst beperkt tot retecommerciële hitmuziek. Er is strakke rock ’n roll (The Hives), mysterieuze electropop (The Knife), eenzame singersongwritermuziek (José Gonzalez), olijke indiepop (Jens Lekman), moeilijke metal (Meshuggah), een bonafide

dance/popdiva (Robyn, die in de jaren negentig al een trans-Atlantische r&b-hit scoort onder leiding van Pop en Martin) en sfeervolle, bijna ambient house. Stuk voor stuk internationaal gevestigde namen. The Cardigans is al sinds midden jaren negentig een grote popband, de Zweedse technoscene (hard, snel, monotoon) was jarenlang trendsettend. En Nederland? Nederland heeft de laatste jaren succes met Candy Dulfer (jazz-lite, populair in Amerika en Japan), Within Temptation (bombastische, licht verteerbare rock) en een handjevol dj’s dat met hypermelodieuze trance wereldwijd dansvloeren laat vollopen: Armin van Buuren, Ferry Corsten en Tiësto natuurlijk. In de trendsettende landen Amerika en Engeland vlot het maar matig met de Nederlandse export. Zo pakkend als de Cardigans is het niet. Zo scherp als The Hyves wil het niet worden. En zo stoer als Robyn komen ze niet uit de polderklei. Dat pakken die Zweden toch wat slimmer aan. 1

Zingende tandarts Dr. Alban.

Singer-songwriter José Gonzalez. HH

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................

RECENSIE | POP

ZACHTE BRUL VAN DE LEEUW Job de Wit

...

De Amsterdamse eenvrouwsband Gram presenteert zaterdag zijn debuutalbum op Noorderslag. Gram, voormalig Seedling-frontvrouw Marg van Eenbergen, heeft ruim drie jaar kunnen broeden op Four-Letter Word (TornTable/PIAS), en haar soms bijtende teksten die een opvallende grip op de Engelse taal vertonen. De plaat

doet vermoeden dat je het maar beter niet aan de stok kunt krijgen met Gram, die niet voor niets als een woeste leeuw op de hoes van haar cd staat afgebeeld, ontstekingsmechanisme in de aanslag. Haar songs rocken daarmee vergeleken bescheiden, aangevuld met blazers, piano, cello, accordeon en wat elektronica. De liedjes waarin Gram een gevoelige kant laat zien, komen door het contrast met de scherpe toon van de andere songs des te beter aan. Het melancholieke Amsterdam Calling (‘sometimes it seems like I never lived here’) is het prijsnummer maar de bekentenis (in vierletterige woorden) in

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................

L(eft)over Rights mist zijn impact evenmin. Vanaf volgende week tourt Gram in het voorprogramma van Voicst.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

Heerlijk, helder bij Grote Prijs

BZN revival

De Amsterdamse bierbrouwer Heineken vervangt vanaf dit jaar Grolsch als hoofdsponsor van de Grote Prijs van Nederland.

BZN-drummer Jack Veerman is Mon Amour begonnen, een groep die het oeuvre van de Volendamse band terug in de zalen brengt.

Lifestyle

 

    

 


15

Uitgaanscentrum Beste licht en geluid van Nederland

Time Out is zijn tijd vooruit

clubjudge.com Uitgaanscentrum met dans- en eetgelegenheden, cafés en bars in verschillende stijlen. Club Judge | Feije Frantzen GEMERT

...

Time Out uitgaanscentrum is, met meer dan zeven zalen verspreid over twee verdiepingen en een capaciteit van 5000 bezoekers, één van de grootste discotheken van Nederland. Time Out bestaat uit de Entree, Het Plein, The Sub, Discotheek Hot, The Pleasure Dome Club, Café Touché, Club Bananas, Lucky Luke City (of de Saloon), Time Out Index, een dakterras en drie eettentjes. Met zoveel ruimte en afwisseling is de Time Out in Gemert en omstreken dan ook een begrip. Iedereen in de wijde omgeving is er wel eens geweest en velen keren regelmatig terug. Voor jongeren uit deze regio ten noordoosten van Eindhoven is de Time Out een toevluchtsoord waar ze elk weekend kunnen ontsnappen aan

de sleur van het dagelijks leven. Want afwisseling is er zeker te vinden. Iedere vrijdag is er Fantastic Friday met urban en eclectic en elke zaterdag is er Your Ultimate Time Out met de meest uiteenlopende stijlen. Voor populaire muziek moet je in de Hot zijn; voor hardstyle in The Sub; R&B en urban vind je in de Club Bananas; après-ski in de Index; rock in de Saloon en voor liefhebbers van club en house is er weer een aparte zaal. Naast alle verschillende zalen, zijn er ook nog drie plaatsen waar je eten kunt krijgen. Er is een snackbar, een pizzakraam en een restaurantje waar je shoarma en kebab kunt krijgen. Maar het blijven snacks; de kwaliteit van het eten is niet goed en er zijn geen luxeproducten. Drank kun je in de verschillende ruimtes aan de bars krijgen, maar eerst moeten er drankmuntjes worden gekocht. De rijen voor de muntenbalies zijn vaak lang; soms is de wachttijd meer dan zeven minuten

en is de dj alweer twee of drie platen verder, voordat je je muntjes hebt. Muntjes kosten 1,70 euro per stuk en voor één munt kun je zowel frisdrank als bier of sterke drank halen. Een mix kost 2 munten en een cocktail 3 munten. In vergelijking met andere door Club Judge gekeurde clubs, zijn dit lage prijzen. Ook de entreeprijs (doorgaans 6 euro) is relatief laag en de garderobe is zelfs gratis. Het toiletgebruik is eveneens gratis, maar daar staat tegenover dat de toiletten erg vies zijn. Verder zijn de toiletten niet makkelijk te vinden, omdat ze slecht zijn aangegeven. En wanneer ze eenmaal zijn gevonden, zijn ze moeilijk te bereiken, omdat de doorstroming in het pand slecht verloopt, waardoor opstoppingen ontstaan. Maar de Time Out compenseert alle ongemakken met drie grote kwaliteiten: de gastvrijheid, de veiligheid en de techniek. Time Out heeft namelijk wat Club Judge betreft het meest spectaculaire licht en geluid van alle

discotheken in Nederland. Vooral in The Sub is dit merkbaar. Hier hangt de grootste ‘lightspider’ ter wereld, met acht roterende lampensets. De spider bevat in totaal meer dan 200 lampen, scanners en lichteffecten. Daarnaast hangen er nog 108 scanners, vier gigantische ventilatoren met snipperkanon en twee watertanks in de zaal en al deze apparatuur samen maakt oneindig veel lichtcombinaties mogelijk. Afgezien van de punten die nog verbeterd kunnen worden, zoals de hygiëne, is Time Out misschien wel de discotheek van de toekomst: veel verschillende ruimtes, veel diversiteit, eetmogelijkheden, lage prijzen, goede gastvrijheid en uitstekende techniek. Het is dan ook niet voor niets dat deze levensgrote lokale discotheek een groot publiek uit de wijde omtrek weet te trekken. Wie wil er nou niet tijd vrijmaken voor Time Out? 1

Cd recensie

Dj Jeroenski (Jeroen Kant) is een van de weinige new-school dj’s die nog een echte heerlijke credible house-set weten neer te zetten. Deze man uit de Hardsoul-stal heeft talent en bewijst elke set weer waarom hij zo gerespecteerd wordt. Dj Jeroenski wordt gezien als een van de grote talenten van de Nederlandse clubscene met optre-

dens in de hotste clubs en op de coolste party’s zoals Housequake, Sneakerz, Latin Village, Dance Valley etc. Ook als producer gooit hij hoge ogen met releases op onder andere Hardsoul, Real Basic, zijn eigen label Choice Recordings en nu een latin mix cd via Digidance. Jeroenski bleek begin december een grote internationale clubhit gemaakt te hebben met de cd-single

‘Back Once Again’ (gebaseerd op Renegade Master van Wildchild), eveneens uitgebracht op platenlabel Digidance. Afgelopen jaar is het nummer al in veertien andere landen uitgebracht. Nu ligt de compilatie-cd ‘Latin House Sessions’ in de winkels. Latin House is een vorm van elektronische dance-muziek, die house mengt met Latijns-Amerikaanse muziek. Deze muziek staat steevast voor

warmbloedige, uitdagende en sexy beats. Met deze mix cd profileert Jeroenski zich steeds meer als latin house-dj en gaat hij voor ons op zoek naar een fijne combinatie van funky house, zomerse latin en sexy vibes. Hij heeft naar eigen zeggen alleen goede platen gekozen die langer dan een paar weken meegaan. Met deze zomerse sound laat Jeroenski je het gure weer even vergeten. Met opzwepende tracks van dé namen uit de scene (inclusief een aantal van Jeroenski’s eigen producties) zul je er deze winter in ieder geval warmpjes bij zitten. 1

VRIJDAG 11 JANUARI

VRIJDAG 11 JANUARI

ZATERDAG 12 JANUARI

ZATERDAG 12 JANUARI

DJ Jeroenski: Latin House Sessions AMSTERDAM

...

DONDERDAG 10 JANUARI

Escape Venue, Amsterdam 23:00 – 04:00 uur 10 euro / Studenten 6 euro

Odeon, Amsterdam 23:00 – 05:00 uur 12,50 euro

Escape Venue, Amsterdam 23:00 – 05:00 uur VVK 12 euro / DVK 17 euro

Brothers, Bunnik 22:00 – 03:45 uur 8 euro

Starlight, Nijkerkerveen 22:00 – 03:00 uur 7,50 euro

House, eclectic Jamie Westland, Steven Quarré, Easy Ryan

Eclectic, house, disco Benjamin Brown, Joshua Walter, Vince Vega

House, eclectic Marc MacRowland, Quintino, Robert Feelgood, Irwan, Flava

Eclectic, house Hardwell, Beauzie, Mucho

Hardstyle Daniele Mondello, Dutch Master, Viviana, Moreno, Riche Arte, Klaver

WWW.ODEONAMSTERDAM.NL

WWW.ESCAPE.NL

WWW.ESCAPE.NL

WWW.BROTHERS.NL

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................

WWW.STARLIGHT.NL

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

Secret Cinema invites

Koning der feesten

Røring Winter Edition

Deze vooraanstaande en innovatieve Nederlandse dj trapt zaterdag een nieuwe reeks showcases af in de Sugar Factory.

De jaarlijkse samenwerking tussen het Paard van Troje (locatie) en Silly Symphonies (organisatie) heeft ervoor gezorgd dat techno dj/ producer Shlomi Aber zaterdag speciaal uit Israël wordt ingevlogen.

Zaterdag komt niemand minder dan Anthony Pappa over uit Australië voor deze bijzondere editie in het Patronaat te Haarlem.

16

Reizen

 

    

 


Costa Rica Tropisch kikkerlandje

CoverWinkel.jpg

Klapperwater met een rietje

Nú in de winkel

C O S TA R I C A San José

PANAMA

GROTE OCEAAN

CARIBISCHE ZEE

NICARAGUA

100 km GN/De Pers

Al werd er aan ‘La Costa Rica’ weinig goud gevonden, rijk is deze kust wel degelijk. Het landje stikt van de niet te evenaren palmstrandjes, krioelende beesten en weelderige planten, maar heeft bovenal relaxte dorpjes en Caribische locals. Een dozijn redenen om er zelf op uit te trekken in dit tropische landje op Hollandse schaal. Tom van der Leij SAN JOSE

...

BRAULIO CARRILLO NAT.PARK 1. Pak een luchttram Het tropisch regenwoud ervaren doe je ‘t meest relaxed vanuit je luie stoel. Hangend in een gondel van de ‘luchttram’ zweef je een uur met een gids tussen de boomtoppen door, het 1,3 kilometer lange traject af. Vogelaars gaan uit hun dak: hier vind je meer dan vierhonderd soorten! Entree € 25, tel. 2575961, infocostarica@ rainforestaerialtrams.com

2. Spot de gifkikker Huur de gids Marvin Esquivel Arriéta in. Hij heeft het park mee helpen opbouwen en weet werkelijk alles van de inheemse flora en fauna. Marvin leidt je graag rond door de vlinder- en kikkertuin waar grote metallic blauw gekleurde vlinders op je hoofd gaan

TOM VAN DER LEIJ

zitten en waar tussen de grondbegroeiing giftige kikkertjes rondkruipen. Tel. 2575961, infocostarica@ rainforestaerialtrams.com

PUERTO VIEJO DE TALAMANCA 3. Huur een fiets ‘s Ochtends rijdt je op je stalen ros over een hobbelig weggetje Puerto Viejo uit. Fiets twee uurtjes door het bos, tot je niet verder kan en ga de heuvel over, waar een van de meest idyllische strandjes op je wacht. Let wel op je spullen, er verdwijnt hier nog wel eens iets. Fietsverhuur La Estrella, tel. 3667491. Eerst snorkels huren bij Juppy&Tino, tel. 750 0621

MANZANILLO 4. Koop je eigen paradijs Als je ruim in de slappe was zit, koop je in Costa Rica je eigen Hof van Eden… Naar verluidt is 80 procent van de kuststrook opgekocht door buitenlanders, dus haast is geboden. [email protected]

CAHUITA 5. Snorkel tussen het koraal Neem terwijl de zon opkomt een duik in Cahuita, met een groepje zwarte gieren als enige getuigen. ’s Ochtends om zeven uur kan je bij het kantoor van Cahuita Nationaal Park snorkels huren, en een gids. Alleen

onder zijn begeleiding mag je namelijk snorkelen in het beschermde koraalrif. ‘s Middags loop je door het bos weer terug. Het kantoortje van Cahuita Nationaal Park staat aan het begin van Playa Blanco. aclac@ ns.minae.go.cr

is met palmbomen? Kokoswater! Aan de kant van de weg tussen Cahuita en Puerto Limón staan bordjes met Pipa fria. Voor 30 cent wordt uit een koelbox een kokosnoot gehaald, met een machete opengehakt, rietje erin, en slurpen maar.

6. Spek Smith’s oude dag

TURRIALBA 9. Zweef over de vulkaan

Eet een ijsje om af te koelen. Hordes schoolkinderen halen na schooltijd een zelfgemaakt waterijsje bij het bejaarde Afro-Caribische echtpaar Smith. Tegenover het Afro-Caribbean Historical Museum tref je ze steevast aan op de veranda voor hun huis. ‘s Avonds zoek je verkoeling in de een van de zeven kerkgemeenschappen. Lokale vrouwen ontmoet je niet vaak op straat, maar hier kom je ze tegen!

De ultieme kick ervaar je in vogelperspectief vanuit de lucht. Tegen zonsopkomst vlieg je in een hete luchtballon over het regenwoud langs vulkanen. Ondanks de prijs, € 250 per persoon, is reserveren verstandig. Je kan zowel met een ballon de lucht in bij de Arenal Vulkaan als bij het stadje Turrialba. www.serendipityadventures.com

7. Slenter over eindeloos strand

10. Koffie tussen orchideeën

Aan de noordkant van het uiterst relaxte dorpje Cahuita, bevindt zich Playa Negra. Hier liggen perfecte surfspots op je te wachten aan uitgestorven palmstrandjes. Na zo’n inspannende dag duik je de Coco’s bar in waar vrijdags louter reggae te horen is en lokale bandjes hun muzikale talenten laten horen.

In het hart van de koffiestreek drink je natuurlijk een bakkie pleur. Vanaf het terras van Turrialtico Mountain Lodge kijk je uit over de Turrialbavallei met koffieplantages. Loop ook even de orchideeëntuin in. Vanaf hier starten verschillende wandelingen. www.turrialtico.com

CAHUITA / PUERTO LIMÓN 8. Klapperwater met een rietje Wat drink je in een land dat bezaaid

PUNTA BLANCO 11. Surf op z’n Hollands Voor surfdudes en dito babes is het zuidwesten van Costa Rica een echt

walhalla. Een van de langste en mooiste golven van Midden-Amerika beukt hier op de hagelwitte palmstranden. Een kwartier zuidelijker heeft een Nederlandse vriendengroep de Rancho Burica lodge opgezet: middenin de prachtige jungle en letterlijk op een steenworp van de oceaan. Huur een board en ga los op hun eigen ‘break’ voor hun ‘deur’. Je kunt ook paardrijden.

PUERTO JIMÉNEZ 12. Spot de poema Huur gids Felix Menocal in en ga hiken. Loop in een paar dagen tijd langs de westkant La Leona van het prachtige park Corcovado noordwaarts naar San Pedrillo. Bij rivier Sirena zie je bij hoogwater bullsharks de riviermonding opzwemmen. ’s Nachts neemt Felix je mee op tapir- en poematocht, dan maak je de meeste kans om deze bijzondere dieren waar te nemen. Via www.osatravel.com

Reizen

Martinair vliegt dagelijks naar San José, tickets vanaf € 689 all-in retour.

Slapen

Rancho Burica vanaf € 10, www.ranchoburica.com De gehele reportage is te lezen in Columbus editie 9.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

Zo maak je een goede reisfoto: tip 4

LEG JE CAMERA OP DE GROND Een goede reisfoto maken is niet zo eenvoudig, dus geeft Columbus-fotografe Louise ten Have haar advies. Tip 4: leg je camera op de grond. Louise: ‘Soms zie je een fotogeniek onderwerp, maar is de omgeving niet spannend. Leg je camera op de grond!’ Tips voor foto’s vanaf de grond - Zorg voor een interessante ondergrond: kinderkopjes, kiezelstenen, vlonders, metalen roosters, etc. - Zet je objectief op groothoek. - Kies een diafragma van F 5,6 voor een

iets onscherpe voorgrond. - Blijf op je onderwerp letten. - Vanuit dit standpunt fotografeer je snel veel lucht, waardoor je de foto moet overbelichten.

de motordrive altijd wat er nog aan de foto’s mankeert! Let op je onderwerp, kies het juiste moment: op dit beeld slingert een jongen net met zijn zweep.’

Foto links: Kalahari, Zuid-Afrika ‘Behalve een mooie voorgrond geeft het lage standpunt ook een boeiender perspectief. Het paard en de veedrijvers bewogen zo snel dat ik geen kans had om op de grond te gaan liggen, dus ik heb de motordrive (aantal foto’s vlak na elkaar) aangezet. Ik check na

Foto rechts: Oman ‘Deze jongen kwam aanlopen ik had geen tijd om op de grond te gaan liggen, dus heb het objectief op groothoek gezet (ongeveer 30 mm) en de foto gemaakt zonder door de lens te kijken. De voorgrond van kiezelstenen maakt de foto compleet.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................

Columbus op de Vakantiebeurs

Amerika in trek door koers

Stayokay krijgt Ecolabel

Ook reismagazine Columbus is aanwezig op de Vakantiebeurs, dit jaar met drie stands. Stel vragen aan de redactie of win je eigen reisfoto op posterformaat!

Nu de dollar zo goedkoop is, wil iedereen naar Amerika. Afgelopen week lag het aantal boekingen bij CheapTickets.nl twee keer zo hoog als vorig jaar.

De Nederlandse hostelketen Stayokay krijgt als eerste in Europa het ‘Europees Ecolabel’. Sinds dit jaar zijn alle 30 hostels dan helemaal ‘oké’.

Reizen Columbus Magazine

 

    

 


17

op zinderende zwarte stranden

TOM VAN DER LEIJ

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................. ...............................................................................

 




LUXE OP VAKANTIEBEURS Gisteren ging de Vakantiebeurs van start, de grootste reisbeurs in Nederland. De allernieuwste trends en snufjes worden getoond in de stands van 1500 exposanten die samen 150 landen vertegenwoordigen. Een van de hoogtepunten: de Business Classstoelen en de wereldwijd unieke ‘Suites’ uit de Airbus A380, het grootste vliegtuig ter wereld. Singapore Airlines vliegt twaalf mensen per vlucht in zo’n eenpersoonssuite, nu alleen nog tussen Sydney en Singapore, vanaf volgende maand ook van

✂

Vliegtuigsuite met tv, leunstoel en bed


 


Singapore naar Londen. De Suites van twee bij twee meter, hebben een lederen leunstoel en voetenbankje (ook te gebruiken als je iemand wilt uitnodigen om samen te borrelen of te dineren), een grote televisie, een tafel en een Echt Bed van tachtig centimeter bij twee meter. De A380 is het eerste vliegtuig ter wereld met zulke bedden. De Vakantiebeurs met het thema ‘Discover the Undiscovered’ duurt nog tot zondag, in de Jaarbeurs Utrecht. Kaartjes: € 14 aan de kassa, online € 11,50.

"



 
  







.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................

Win een reis naar Azië

Vakantie voorbereiden?

Upload je mooiste reisfoto’s en beste reistips op www.reisreporter.nl en win een reis, een camera en een professionele printer.

Op www.columbusmagazine.nl staat alles over je favoriete vakantieland, van de mooiste foto’s tot de beste tips en broodnodige praktische info.







  
!


     

Media

 

 

18

  

 


Televisie

Film Philips komt met trailersoftware

Experimenteel ouderschap bij BNN

Einde tijdperk van gelikte

Maarten Bloem AMSTERDAM

...

Voor de nep ‘vadertje moedertje’ spelen. Voor sommige koppels is het handig om te zien of samenwonen en een gezin stichten de juiste keuze is. BNN biedt vanaf 21 januari vier koppels de kans in Baby te huur. De koppels maken alle stadia door: ze gaan samenwonen in een eengezinswoning, worden zwanger

en krijgen achtereenvolgens een baby, een peuter, een 8-jarige en een puber onder hun hoede. De camera’s van BNN zijn er in ouderwetse Big Brother-traditie dag en nacht bij. BNN-tv-directeur Maarten van Dijk keek het concept af van de BBC. ‘In Engeland zijn tienerzwangerschappen een groot issue, veel meer dan bij ons. Wij vinden het concept aantrekkelijk om twee redenen. Het is een interessant sociaal experiment. En wat doet het met je relatie als je gaat samenwonen, zwanger wordt en kinderen krijgt? Daarop ligt in ons programma de nadruk en niet bij hoe je dient op te voeden.’ De jongeren schieten moeiteloos in hun rollen, volgens Van Dijk. ‘Dus er ontstaan ruzies over de boodschappen, de stellen gaan romantisch eten, ze krijgen een conflict over de plek van de meubels. Dus ondanks het feit dat het een laboratoriumsituatie is, krijg je wel een goed beeld van de impact van het ‘huisje boompje beestje’-leven.’ 1

‘Vadertje en moedertje’. ERIK KEYZER

Voor de hoofdfilm moet een bioscoopbezoeker zich eerst door een reeks trailers heen worstelen. De grootste baggerfilm lijkt ineens aanlokkelijk. Maar de onrealistische filmtrailer krijgt concurrentie. Maarten Bloem AMSTERDAM

...

Is het wat? Vraag je in de videotheek aan degene die toevallig achter de kassa zit. Want inmiddels weet je dat je niet kunt vertrouwen op de trailer die je hebt gezien in de bioscoop of op tv. Die geoliede filmpjes zijn immers gemaakt door de filmproducenten. Elektronicaconcern Philips heeft nu een computerprogramma ontwikkeld dat ‘realistische’ trailers maakt. De filmtrailer zoals wij hem kennen is een uitvinding uit de late jaren zestig. Voor die tijd waren trailers lange, trage filmpjes waar grote schreeuwerige teksten in beeld verschenen. Ook was er een diepe, onheilspellende voice-over die de film aanprees. Tegenwoordig zijn trailers strak gemonteerde, gelikte wervende filmpjes. Alleen de bombastische lage stem bleef. De acteur James Earl Jones (Darth Vader in Star Wars) verdiende er jarenlang goud geld mee. Sowieso kwam er in de loop der jaren steeds meer geld vrij voor het maken van trailers, vooral bij grote kaskrakers. De commerciële dure filmtrailer krijgt nu concurrentie. Het gros van de consumenten mijdt de laatste jaren steeds meer de bioscoop en wil

Van trage trailers vroeger (boven), via snelle geoliede filmpjes nu (midden)

zelf liever bepalen waar, hoe, wanneer en wat hij kijkt. Tel daarbij op dat steeds meer mensen films zijn gaan downloaden of films kijken via digitale televisie en je hebt een trend.

En Philips zag die trend eind jaren negentig al aankomen. Het bedrijf zette de Italiaanse ingenieur Mauro Barbieri aan het werk, die voor het bedrijf de ‘realistische’ trailer be-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

Nederland 1

17.00 17:00 17:25 17:50 17:59 18:00 18:15 18:45 19:00 19:25

17.00 KRO Kindertijd Sesamstraat VVD EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Het kinderziekenhuis

20.00 20:00 20:30 21:30

NOS Journaal Wie is de Mol Nederland te koop

22.00 22:10 22:55 23:50

Nederland 2

Het mooiste meisje van de klas Pauw & Witteman NOS Journaal

17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55

17.00 NOS Journaal Nederland helpt The best of MAX en Loretta That’s the question Man bijt hond Landroof Natuurlijk Nico

20.00 20:25 20:55 21:25

Netwerk Joris Pakketservice Andere tijden

22.00 22:00 22:15 22:50 23:40 23:50 00:40

Nederland 3

NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Holland Doc: Emoticons Dode Dichters Almanak Life on Mars Nova/Den Haag vandaag

17:00 17:08 17:20 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:22 19:30

Nova College Tour 3 op reis Aan de bak!

22.00 22:30 22:45 23:00 23:30 00:20 01:15

RTL 5

17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Kids XL 6tien SudoKidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door

20.00 20:25 21:00 21:45

RTL 4

NOS Sportjournaal NOS Journaal Draadstaal Rock! De wereld draait door NOS Journaal

17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55

17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer

20.00 20:00 20:30 21:35

Goede tijden, slechte tijden Achmea Kennisquiz Char

22.00 22:30 22:55 23:05 23:10 00:05

4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard

17:30 18:30 19:00 19:30

Beauty & de nerd The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi

20.00 20:00 20:30 21:30

PostcodeLoterij: Deal or no deal Crime Scene Investigation Las Vegas

22.00 22:30 23:30 00:00 00:30

Las Vegas De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens

PostcodeLoterij: Deal or no deal, 20.00 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

RTL 7

RTL 8

17.00 18:00 18:55 19:50

The A-Team Law & order De Pfaffs

20.00 20:30

Ballistic

17:00 17:30 18:20 19:10

Raw deal RTL Poker: World Poker Tour

Raw deal, 22.30 uur

Everybody loves Raymond Oprah Winfrey show Dr. Phil Ally McBeal

17:05 18:05 19:00 19:20

As the world turns Oprah Winfrey show 4 in het land RTL Nieuws

20:00 20:30 21:25

Monk Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie

17:10 18:05 19:00 19:55

17.00 Gilmore girls Charmed McLeod’s daughters Will & Grace

17:15 17:35 18:00 18:55 19:25 19:55

Cold mountain

20.00

20.00 Trauma centrum House Close to home

20:30

22.00 23:20

22.00 22:30 22:45 22:50 23:15 00:25

Veronica

17.00

20.00 Everybody loves Raymond When Harry met Sally...

22.00 22:10 23:00 23:50 00:15

Net 5

17.00

20.00 20:00 20:30

22.00 22:30 00:30

SBS 6

17.00

20:30 Fargo

McLeod´s daughter, 19.00 uur

Snowfever

22.00 22:25 00:05

Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Lakeside Darts 2008 Airline USA

Iggy Arbuckle Totally spies 3rd Rock from the sun Friends Spin city Seinfeld

Joyride Vegas Voyage

Media

 

    

 


19

Virtuele crisis

trailer in zicht

Second Life grijpt bancair in Mediaredactie AMSTERDAM

naar de realistische trailer (onder).

dacht. ‘Als mensen steeds meer zelf films en programma’s gaan downloaden en opnemen, krijg je ook een keuzeprobleem, want er is steeds meer content. Hoe kies je wat je wilt

zien en nog belangrijker, hoe kan dat op een entertaining manier? Toen kreeg ik het idee van een trailer. Maar ik wilde dan wel dat het een trailer zou worden met een eerlijke weergave van de inhoud. En niet als marketinginstrument.’ Barbieri wist niets van filmtheorie en ging op filmcursus. ‘Ik moest leren hoe een trailer cinematografisch is opgebouwd en wat ik er als computerexpert mee kan doen.’ Barbieri’s inspanningen leidden tot een computerprogramma waar hij onlangs op promoveerde aan de Universiteit van Eindhoven. Dit programma herkent automatisch belangrijke facetten uit een film, zoals close-ups en shotwisselingen. Ook is het programma in staat gezichten van hoofdrolspelers te identificeren. ‘Al dat soort informatie wordt omgezet in algoritmische numerieke informatie. De volgende stap is het combineren van die gegevens.’ Het resultaat is een realistische trailer die al gemaakt wordt tijdens het opnemen van een film op een dvd-recorder met harde schijf. Maar het werkt ook op de computer. In tien minuutjes is de trailer klaar. Over wanneer het programma geintegreerd wordt in de apparatuur van Philips wil Mauro Barbieri nog niets kwijt. Hij ziet zijn uitvinding overigens niet als concurrentie voor de Hollywoodtrailermarkt maar eerder als aanvulling. ‘Films die geen goede kans of weinig promotie hebben gehad in de bioscoop, krijgen nu een eerlijke tweede kans.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................

Eén

17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond

20.00 20:05 20:10 20:40 21:20 21:55

Het weer Thuis Van Speijk Koppen De laatste show

22.00 22:45 23:06 23:07 23:10 23:40 00:00

Wie geen ‘officiële’ bankvergunning heeft in Second Life moet zijn virtuele filiaal voor 22 januari sluiten. Linden Lab, de bedenker van Second Life, vindt het hoog tijd om iets te doen aan de gekke rentes en de digitale economie in balans te houden. Alleen banken die in de echte wereld ook een vergunning hebben, mogen openblijven. De overige moeten dicht. Doen ze dat niet, dan trekt Linden Lab er op 22 januari zelf de stekker uit, zo valt te lezen op de website van Second Life. ABN Amro heeft ook een filiaal in

Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer ‘Allo ‘allo! De rode loper Man bijt hond

17:05 17:30 17:40 17:55 18:05 18:15 18:30 18:50 19:10 19:25 19:35

Aladdin in het Disney Festival Miss BG Rocket mijn raket Op schok Karrewiet Spring Gebuisd En daarmee basta! Zap Jr. High Karrewiet The Sleepover Club

20.00 20:00 20:40 21:10

Terzake Little Britain: Holiday special China voor beginners

22.00 22:05 23:05 23:40

Lux xl Phara Seven ages of rock

Second Life, maar er wordt alleen voorlichting gegeven, echte bankzaken zijn daar niet te regelen. De software-ontwikkelaar treedt op tegen uitwassen waarbij virtuele banken tientallen procenten rente beloven als Second Lifebewoners

hun geld bij de betreffende bedrijven storten. De meeste kunnen natuurlijk helemaal niet zoveel rente uitbetalen. Linden Lab wil niet zo’n crisis als in augustus 2007. Toen ging een van de grootste banken in Second Life, Ginko Financial, over de kop. 1

Kookboekoorlog

Vrouw Jerry Seinfeld aangeklaagd Mediaredactie AMSTERDAM

...

De vrouw van Jerry Seinfeld, Jessica, heeft een kookboek geschreven. En het is een doorslaand succes. Als een ware Sonja Bakker domineert het boek Deceptively Delicious: Simple Secrets to Get Your Kids Eating Good Food de bestsellerlijsten al maanden in Amerika. Het boek staat vol tips over hoe je kinderen stiekem toch gezonde dingen kunt laten eten. Met het boek van schrijfster Missy Chase Lapine The Sneaky Chef: Simple Strategies for Hiding Healthy Foods in Kids’ Favorite Meals gaat het ondertussen stukken min-

REUTERS

der. Zij schreef het een aantal maanden voor het kookboek van Jessica Seinfeld, die haar halve boek zou hebben overgepend. Lapine heeft Seinfeld nu aangeklaagd. Journalisten van de New York Times legden de boeken naast elkaar en vonden inderdaad talloze overeenkomsten. Ook komiek Jerry Seinfeld wordt aangeklaagd. Hij zou in de talkshow van David Letterman Missy Chase Lapine een ‘wacko’ genoemd hebben. Over het feit dat Lapine drie namen heeft, merkte hij op dat heel veel ‘gekken’ drie namen hebben. Als voorbeeld noemde hij de moordenaar van John Lennon, Mark David Chapman. Lapine is not amused. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... .....................................

Canvas

17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40

...

+ UITGELICHT+ Wie is de Mol?: Tien bekende Nederlanders zoeken de mol in Mexico. Ned1, 20.30 Film: Ballistic: Ecks vs Sever Actiefilm met Antonio Banderas. RTL7, 20.30 Never mind the Buzzcocks: Popquiz met humor. BBC2, 22.00 Holland Doc: Emoticon, docu over mensen die praktisch leven op het internet. Ned2, 22.50 Film: Fargo misdaaddrama van de Coen broers. Net5, 23.20

Het gesprek

16.00 16.00 16.30 17.30 18.00 19.00

20.00 Een Politiek Gesprek Spraakmakers: Arie Boomsma Een Politiek Gesprek Boekz! Het Gesprek van de Dag

20.00 20.00 20.30 21.30

Een Politiek Gesprek Spraakmakers Een Politiek Gesprek

22.00 22.00 23.00 00.00 00.30

Comedy Central

Spraakmakers: Gijs & Teun Het Gesprek van de Dag Een Politiek Gesprek Spraakmakers

20:00 20:25 20:50 21:00 21:25

That 70’s Show South Park The World Stands Up Family guy The life and times of Vivienne Vyle

22.00 22:00 22:25 22:50 23:15 23:45 00:20 00:45 01:15 01:40

Frasier Sarah Silverman That 70’s Show Californication The life and times of Vivienne Vyle Frasier Sarah Silverman South Park That 70’s Show

Spraakmakers: Gijs & Teun, 22.00 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

BBC 1

BBC 2

17.00

17.00 17:00 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30

Prank patrol Best of friends Beat the boss Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Waterloo Road

22.00 22:00 23:00 23:25 23:35 00:35 01:20 02:50 02:55

17:00 17:15 18:00 19:50 19:55

Darts Masterchef

20.00

20.00 20:00 21:00

Fairy tales Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws Honour kills This week Honeymoon in Vegas Weerbericht Sign zone

22:00 22:30 23:00 23:30 00:15 00:20 03:00 05:00

ZDF

17.00

Ready steady cook The weakest link Animal park

20:00 20:15

22.00

20.00 20:00 20:30 20:57 21:00

17:30 18:15 19:00

ARD

17.00

Never mind the Buzzcocks Little miss Jocelyn Never better Newsnight Weerbericht Darts History: Timelines Class clips: History

Darts, 00.20 uur

21:45

Tagesschau um fünf Brisant ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten

heute - Wetter ZDF SPORTextra: Biatlon heute Weerbericht Notruf Hafenkante

Tagesthemen Das Wetter im Ersten Basta. Rotwein oder Totsein Nachtmagazin Achterbahn der Gefühle Tagesschau Harry und die Hendersons Harry und die Hendersons Sturm der Liebe

20:15

Der Herr der Ringe - Die Rückkehr des Königs

22.00 23:20 23:48 23:50 01:30 01:35 04:50

17:05 17:35 18:00 18:30 19:00

Wheeler dealers: Porsche Wheeler dealers: Porsche How it’s made Stunt junkies Mythbusters: Son of a gun

20.00

20.00 Tagesschau Commissario Laurenti - Der Tod wirft lange Schatten Monitor

22.00 22:15 22:43 22:45 00:25 00:45 02:35 02:40 03:00 03:20

17:00 17:10 19:00 19:20 19:25

Discovery Channel

17.00

heute-journal Weerbericht Sleepy Hollow - Köpfe werden rollen heute Der Herr der Ringe - Die Rückkehr des Königs @rt of animation

20:00 21:00

Dirty jobs: Chick sexer Dr G: Medical Examiner: The desperate crossing

22.00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55

On the run: King of Cons Biker build-off: Marcus Walz vs Michael Prugh Mega builders: Moving mountains Football hooligans international: Turkey Super comet: After the impact

Service

 

    

 


21

M`X[\j`k\ _kkg1&&dfY`\c%ej%ec qfe[\innn blea\Xck`a[ \efm\iXc[\d\\jkXZkl\c\ i\`j`e]fidXk`\iXX[gc\^\e f]\\ei\`jX[m`\jfgmiX^\e% >\nffed\ka\dfY`\c%

Hebbes! ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

ARGUS

Rabobank komt met pinautomaat voor blinden

IS HET GEMIAUW VAN KATTEN NATUURLIJK OF AANGELEERD?

Iedereen vraagt zich wel eens iets af over heel gewone dagelijkse dingen. al@din is de digitale vraag- en antwoorddienst van de openbare bibliotheken op aladin.bibliotheek.nl en geeft in samenwerking met Dagblad De Pers antwoord op die vragen. Vragen stellen kan per e-mail. Chatten met al@din kan op werkdagen tot 17.00 uur én op dinsdag- en vrijdagavond. © 2007 - René Leisink

Miauwen is aangeleerd gedrag. De oorsprong ligt in het MIEUW-geluid van jonge katjes waarmee ze hun moeder laten weten dat ze hulp nodig hebben of dat er iets met ze mis is. Bij katten in het wild verdwijnt het min of meer als ze volwassen worden, maar huiskatten blijven geestelijk, ook als ze geheel volwassen zijn geworden, jonge katten en met hun menselijke baas of bazin communiceren ze als heel jonge katjes met hun moeder. En ze doen nog meer. Ze beginnen hun miauwen te verfijnen op een wijze zoals wilde katten nooit schijnen te doen. Het infantiele MIEUW passen ze voor elke situatie waarin ze een bepaalde behoefte willen uitdrukken, apart aan.

De katten beginnen allemaal met hetzelfde aangeboren kattengeluid dat evenals alle andere elementen van hun communicatiesysteem genetisch wordt overgedragen. Maar de kunstmatige aard van de relatie volwassen kat/mens schept een speciale wereld waarin nieuwe verfijningen tot ontwikkeling komen die de gemeenschappelijke aangeboren taal te buiten gaan. Bron: Morris, Desmond / Poezig

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ........................................................... ..............................................................................

COLOFON

HET WEER

...

Vandaag

Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteuren Frank Poorthuis, Dirk Koppes artdirector Marc de Kruijf marketing Chantal Arendsen distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep

...

Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.

...

Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.

Een overwegend bewolkte dag met vooral in het noorden af en toe wat lichte regen. Elders blijft het meest droog en vanmiddag kan in het zuiden en zuidoosten de zon doorbreken. Daar wordt het 10 graden, in het noorden 8. Daarbij waait er een stevige zuidenwind, 4-7 Bft.

WEERBERICHT NEDERLAND

Morgen

Na een zeer zachte en winderige nacht neemt de wind morgen overdag iets af. Een storing veroorzaakt echter flinke perioden met regen. Vooral in het noordwesten wordt veel regen verwacht. Door aanvoer van zeer zachte lucht wordt het lokaal 11 graden.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Extremen van 10 januari

hoogste max. temp.: 13,4ºC in 2007 laagste min. temp.: -15,6ºC in 1985

GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN

Bewolkt Bewolkt Bewolkt Bewolkt

9˚C 9˚C 10˚C 9˚C

Puzzel met De Pers

 

 

22

  

 


1

ZWEEDS RAADSEL: fraudeur

stoel

vervoermiddel

3

4

5

6

zuivelproduct vordering

afgunst

tevens

2

7

CRYPTOGRAM 1

OPLOSSINGEN VAN GISTEREN

2

3

bevel

4

5

1 kansbriefje boomvrucht

6

goedkeuring strik groente

9

oplettend windvrij

uitroep

opera

4 van Verdi

2 iets dat per se moet

6

7

10

alleenzang

11

wijnsoort klein vertrek zenuwtrek

HORIZONTAAL: 1. Hij overhandigt wat bij de politie (8); 4. De resterende massa ligt door elkaar (8); 6. Behoorlijk? Mooi zo! (4); 8. Ondanks de dreigende omstandigheden op zee geweest (7); 9. Geld om vast te zetten (4); 10. Bed van een Engelse dame opzij, hoor maar! (8); 11. Zij knijpt ‘m beroepshalve! (8). VERTICAAL: 1. Knappe jongen die deze plant vindt! (6); 2. In een bevlieging lopen we allemaal naar deze werkplaats (6); 3. Gebeurtenis ter inleiding van de ondergang (7); 5. Heerlijk oord waarin vader snel bevriest (7); 6. Hoorbaar op de vuist gaan aan de Belgische kust (6); 7. Kleine handdruk van een hond (6).

vervoermiddel

verzinsel

3 vogel

5

7

8

gedorste halmen

BRAINSNACK

SUMBRERO®

®

12

12

14 10

6

7

12

17

SUDOKU

SUDOKU
6

18

19

SUDOKU



3

4

7

8

9

SUDOKU


9

9

8

3

8

7

C en B zijn identiek

6

4 3

5

1

7

6

3 2

4

2

8 7

7

5

9

7 1 5 2 4 8 3 6 9

5 7 8 6 2 9 4 1 3

4 6 1 5 3 7 9 2 8

9 3 2 8 1 4 6 5 7

2 8 3 4 5 6 7 9 1

1 4 9 7 8 2 5 3 6

6 5 7 1 9 3 8 4 2

2 7 4 3 1 6 5 8 9

3 9 8 5 7 2 6 1 4

6 5 1 9 8 4 2 3 7

7 4 2 8 5 9 1 6 3

5 6 9 1 4 3 8 7 2

1 8 3 2 6 7 4 9 5

8 3 5 4 9 1 7 2 6

4 2 6 7 3 8 9 5 1

9 1 7 6 2 5 3 4 8

2 7 4 6 8 9 3 5 1

1 8 6 3 5 4 9 2 7

9 5 3 2 1 7 6 8 4

3 4 8 5 9 6 7 1 2

7 6 9 4 2 1 8 3 5

5 1 2 8 7 3 4 6 9

8 2 7 9 3 5 1 4 6

6 9 5 1 4 8 2 7 3

4 3 1 7 6 2 5 9 8

1 8

KAKURO®


1 6

5 6

3 2 6 9 7 5 1 8 4

Kakuro® van gisteren

9

17

5

35

20

9 3

8 5

4

3

8

4

2

7

1 1

30

6

16

2

8 9 4 3 6 1 2 7 5

Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 1 2 6 9 driehoekjes de som van cijfers 3 1 8 4 van 1 tot en met 9, die hori6 8 9 7 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge3 1 6 2 vuld. De Sumbrero® links is 4 5 8 9 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 6 4 5 moeten worden ingevuld. De 0 9 9 9 doet helemaal niet mee. Per 8 7 7 som mag elk cijfer maar één 7 6 8 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.

16

8

29

18

Gelijke vormen

Kakuro® & Sumbrero®

17

Bij drie van de bovenstaande tegels kan je een vloer leggen waarmee je telkens hetzelfde motief vormt. Met welke tegel vorm je dit motief niet?

Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Bezoeker; 4. deposito; 6. slim; 8. tweetal; 9. kilo; 10. stamboek; 11. eenakter. VERTICAAL: 1. Badpak; 2. oporto; 3. kuipers; 5. ontdaan; 6. slabak; 7. makker. Zweeds -v-d-r-ibluejeans -ais-mare aster-pin -b-mom-csla-tocht -opa-data inschepen -dot-leng BAJONET

6

14

14 24

9 29

6 1

1 2

7

8

9

2

5 4

8 4

3

2

2 8 1

1

5

1

6

8

2 4

8

1

9

4

3

7

6

2

9

5

3

4

6

3

9 16

17

17

6

2 8

6

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LEZERS

COLUMN

Interlanden zoekt enthousiaste

bezorgers

Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)

[email protected]

Schrijver Kaat Roozal

...

Ik ben uitgenodigd op een basisschool om uitleg te geven over het werk van een schrijfster. Groep 5. Eerst mogen de kinderen prangende vragen stellen. Ik worstel me erdoorheen. ‘Hoe heten je honden? Wat is je lievelingskleur? Wat is je lievelingsboek? Wat eet je het liefst? Hoe verzin je een verhaal?’ Achter in de klas zit al een tijd een ventje met zijn vinger in de lucht. Hij wiebelt ongeduldig op zijn stoel heen en weer. Eindelijk is hij aan de beurt: ‘Kun je ook schrijver worden zonder printer?’ Over deze vraag denk ik even na. Het kan, besluit ik. Ik stuur mijn bestanden altijd digitaal naar de uitgever, het redactiewerk

doe ik meteen op de computer, het zou zonder printer kunnen. Hij wordt blij van dit antwoord. Ik leg uit aan de kinderen hoe een boek wordt gemaakt. Van de schrijver, via de redacteur, de illustrator, de vormgever, naar de drukker. Het ventje hangt aan mijn lippen. Vooral als hij hoort dat ik de boeken niet een voor een uit mijn eigen printertje pers. Dat iemand dat voor mij doet in de drukkerij, dat vindt hij helemaal super. Na afloop van de les vraagt de juf of iemand nog een reactie wil geven op alles wat er verteld is. Het ventje achterin steekt opnieuw zijn vinger op. ‘Ik ga later schrijver worden, juf.’ Toe maar! Geen brandweerman of piloot, maar schrijver! ‘Wist je dat al langer, of kwam je door

mijn verhaal op dat idee?’ vraag ik. ‘Ik wist het al héél lang hoor, maar ik dacht dat het niet kon als je geen printer krijgt van je mama.’ Acht jaar pas, net twee jaar schrijfonderwijs gehad en hij weet het met stelligheid te brengen. Ik ga hem in de gaten houden, dit zou wel eens de juiste instelling kunnen zijn voor een toekomstige winnaar van de AKO Literatuurprijs. Ga ervoor kerel! 1

Sport

 

    

 


23

Volleybal

De olympische droom is nog niet voorbij Redactie sport AMSTERDAM/IZMIR

...

Egmond, 1985: Peter Rusman finisht nadat hij in de snijdende kou de Belg Alex Hagelsteens (rugnummer 1) van zich heeft afgeschud. COR MOOIJ

Atletiek Sneeuw, vorst en storm teisterden Halve van Egmond in 1985

‘Alsof ik op de Noordpool liep’ De Halve van Egmond wordt traditioneel onder zware weersomstandigheden gelopen. Maar zo spartaans als in 1985 zal het aankomende zondag niet snel worden. ‘Het leek of ik op de Noordpool liep.’ Iwan Tol EGMOND

...

Het Parool schreef over een ‘levende kerstkaart’, de Volkskrant hield het op ‘klimatologisch geweld’. Eén ding weet Cees Lansbergen, organisator van de Halve van Egmond, in elk geval zeker: ‘Zo zwaar als in 1985 wordt het nooit meer.’ Dikke sneeuwvlokken, bevroren duinpaden, een snijdende storm en een temperatuur van min zes graden zorgden voor een surrealistisch decor bij de dertiende editie van de halve marathon. Topfavoriet Marti ten Kate herinnert zich dat het de avond tevoren, tijdens de traditionele pastaparty, nergens anders over was gegaan. ‘Welk schoeisel doe je aan? Hoe bescherm je je het beste tegen de kou?

Niemand die het precies wist.’ Een dag later bleef Ten Kate zo lang mogelijk op zijn kamer van hotel Bellevue, vlak bij de start, aan de boulevard van Egmond. Pas een paar minuten voor het startschot vloog hij naar buiten om te beginnen aan de halve marathon. Met medelijden bekeek hij de recreanten. Ze stonden te rillen van de kou, bij sommigen hingen de ijspegels al aan hun baarden. Met name in de duinen zagen de atleten nauwelijks waar ze liepen. ‘Ik vroeg me steeds af: loop ik nog goed of ben ik verdwaald’, zou Peter Rusman na afloop zeggen. De Limburger was een nationale subtopper, maar kon vanwege zijn veldloopervaring het beste uit de voeten op het keiharde strand. Reputaties telden niet in deze expeditie, zoveel was duidelijk. ‘Peter was typisch zo’n loper die in dit soort omstandigheden kwam bovendrijven’, aldus Ten Kate. Op de boulevard van Egmond kwam Rusman als eerste over de finish in een tijd van 1.10.20. Onderweg had hij nauwelijks publiek ge-

De Nederlandse volleybalheren hebben gisteravond in het Turkse Izmir een sensationele zege geboekt tijdens het olympisch kwalificatietoernooi (OKT). In de tweede poulewedstrijd werd vicewereldkampioen Polen na een spannende vijfsetter verslagen met 3-2 (19-25, 25-23, 25-19, 16-25 en 15-13). Nederland moest winnen om uitzicht te behouden op de Spelen van dit jaar in Peking. Na een slechte eerste set, waarin Oranje geen weerwoord had tegen het krachtige spel van de Polen, greep bondscoach Peter Blangé succesvol in met de komst van de ervaren Guido Görtzen en Kristian van der Wel. Nadat de eerste vier sets netjes verdeeld waren over de twee teams, leek Polen in de beslissende set te zegevieren. Een stevige blokkering en een stabiele service bezorgden Oranje alsnog de winst. Wint Nederland vandaag ook van Europees kampioen Spanje, dan is het geplaatst voor de kruisfinales. Alleen de nummer één van het OKT kwalificeert zich voor Peking. 1

Tennis

Krajicek strikt vier spelers uit top-5 Redactie sport ROTTERDAM

...

zien. ‘Het was net alsof ik op de Noordpool liep’, zei hij. Pas bij de finish zag hij weer mensen en kreeg hij een bos bloemen in zijn handen gedrukt. Rusman werd in maart van datzelfde jaar nog tweede bij de 20 van

Alphen, gevolgd door een persoonlijk record op de marathon, in Rotterdam: 2.14. 52. Verbijsterd reageerde de atletiekwereld toen in september van dat jaar bekend werd dat Rusman zelfmoord had gepleegd. Peter Rusman werd slechts 32 jaar. 1

Het ABN Amro World Tennis Tournament kent komende maand een sterke bezetting. Liefst vier spelers uit de huidige top-5 zijn vastgelegd door toernooi-directeur Richard Krajicek. Alleen Roger Federer, de nummer 1 van de wereld, ontbreekt in Rotterdam. De kans lijkt groot dat de Zwitser volgend jaar wel zijn opwachting zal maken, wanneer het ABN Amrotoernooi is opgewaardeerd tot de zogeheten ‘500-serie’. Rafael Nadal (2) is in februari wel van de partij, evenals Novak Djokovic (3), Nikolay Davydenko (4) en David Ferrer (5). Andere smaakmakers zijn Andy Murray (9), titelverdediger Mikhail Youzhny en voormalige nummers één van de wereld Lleyton Hewitt en Juan Carlos Ferrero. Ook de Nederlanders Robin Haase en Raemon Sluiter doen mee. Zij hebben een wildcard gekregen. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................... ....................................... ......................................

SURA wil meer donkere mensen aan het rugbyen krijgen

KORT

DE VILLIERS EERSTE DONKERE RUGBYCOACH VAN ZUID-AFRIKA Peter de Villiers (50) is sinds gisteren de eerste donkere rugbycoach van Zuid-Afrika. Hij zal de komende twee jaar leiding geven aan de nationale rugbyploeg. Dat maakte de SARU, de Zuid-Afrikaanse rugbybond bekend. De Villiers volgt als coach van de Springbokken de succesvolle Jake White op. Met de aanstelling van De Villiers hoopt de SARU meer donkere mensen aan het rugbyen te krijgen.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

REUTERS

111

Kwalificatie Australian Open: Nederlanders verder

Robin Haase, Jesse Huta Galung en Matwé Middelkoop hebben zich gisteren geplaatst voor de tweede ronde van het kwalificatietoernooi voor de Australian Open. Haase, als eerste geplaatst in het kwalificatietoernooi, klopte de Japanner Go Soeda met 6-2, 7-5. Huta Galung rekende af met de Amerikaan Phillip King: 6-4, 7-5. En Matwé Middelkoop versloeg de Italiaan Paolo Lorenzi met 6-2, 6-4 . In de tweede ronde van het kwalificatietoernooi neemt Haase het op tegen de Duitser Julian Reister. Huta Galung

treft de Amerikaan Wayne Odesnik en voor Middelkoop wacht de confrontatie met Federico Lucci uit Italië. De Nederlanders moeten nog twee kwalificatieronden doorkomen om het hoofdtoernooi in Melbourne te bereiken. 111

Eendagsvlieg Rune Stordal stopt met schaatsen

Rune Stordal (28) heeft gisteren met onmiddellijke ingang zijn schaatscarrière beëindigd. De Noor slaagde er dit weekend tijdens de nationale sprintkampioenschappen niet in om zich te plaatsen voor internationale wedstrijden. Hij staat voornamelijk bekend om zijn wereldtitel op de 1.500 meter die

hij in 2005 uit het niets veroverde. In Inzell hield de Noor Mark Tuitert van de wereldtitel af. Dat was meteen de enige prestatie van Stordal die het noemen waard is. 111

Coach Herman Kruis weg bij HC Den Bosch

Na acht jaar stopt ‘succescoach’ Herman Kruis aan het einde van dit seizoen als coach van de vrouwenhockeyploeg van Den Bosch. Hij verlaat Den Bosch met klinkende resultaten: Kruis sleepte zeven landstitels en zes Europa Cups voor landskampioenen binnen. Hij wil nu graag, na de Olympische Spelen, bondscoach worden van de Nederlandse vrouwenploeg.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................

Kort maar krachtig (1)

Kort maar krachtig (2)

Kort maar krachtig?

Sam Allardyce vertrekt alweer bij Newcastle United. De 53-jarige Engelsman hield het aan de Tyne niet langer uit dan acht maanden.

‘Het waren twee prachtige maanden’, zei Josip Kuze toen hij zijn driejarige contract als bondscoach van Rwanda inleverde. De Kroaat kon een aanbod van de Japanse club JEF United niet weerstaan.

Amateurvoetballer Samuel Scheimann van Kozakken Boys mag bij Ajax stage lopen. In het onderlinge bekerduel maakte hij veel indruk.

+
"
%%!
$!",

 #


 !

 

-

$&

! +


"
#%
#

 "
#"
"

-
 "
 
 "!
' 
(*)
-

!"


*
* * * *

49,2A
57,@
:5
675*,8857
#

 >


(*/,


>
"
,.090,3,
&04+5<8
%089(A
53,
7,30:3
 
.,/,:.,4
(7+,
"*/01-
 
?
&'
7,,+),,2+8*/,73


""
$ 
""
- 

    
  

   


  
 




 #


 
# 7
/31*20/;
90"-3
5
)&.
7*-4
25,
6002
3-&$)43
= 
57
34&.1&-
01
%&
/*&57&
/31*20/;

"",
57
,&53
5*4
%&
"$)4
&8$-53*&6&
:
*43&/%&
,-&52&/
6"/
&--;
'
("
6002
*&43
)&&-
#*+90/%&23
&&/
$06&2
.&4
<
%>67F2;
F67;
6;09
(+

2D09
@>.;?=<>@ *.9A2
<12
#%#!
H
#  
*&"!
%&'
'
*$$&
#
#$($$
#
(
!
"(


"

%
$

  !

 !





-

-

 !



-

! +


! +
 

! +
 



#""! -
 "
   "!
' 
(*)
-

!"





 "
#""!

- 
 "
 

 "!
' 
(*)
-

!"




$'
!!
 -
 "
 

 "!
' 
(*)
-

!"


* 
49,2A
57,@
:5
675*,8857
3,9
%00;@
9,*/4525.0, 


  >


(*/,


>
" *
,.090,3,
&04+5<8
%089(A
53,
7,30:3
* 
.,/,:.,4
* 
(7+,
"*/01-
* =
% !&

*
* * * *

%>67F2;
F67;
6;09
(+

2D09
@>.;?=<>@ *.9A2
<12
#%#!
H
 


%>67F2;
F67;
6;09
(+

2D09
@>.;?=<>@ *.9A2
<12
#%#!
H
 


*
* * * *

49,2A
57,@
:5
675*,8857
#


 >


(*/,


>
"
,.090,3,
&04+5<8
%089(A
53,
7,30:3

.,/,:.,4
 
(7+,
"*/01-
?
&'
7,,+),,2+8*/,73


49,2A
,490:3A
+:(2*57,675*,8857
 
 >

(*/,


>
"
,.090,3,
&04+5<8
%089(A
53,
7,30:3
 
.,/,:.,4



(7+,
"*/01-
?
7,,+),,2+
2(9
(4,2
540957


*&"!
%&'
'
*$$&
#
#$($$
#
(
!
"(

%>67F2;
F67;
6;09
(+

2D09
@>.;?=<>@ *.9A2
<12
#%#!
H
#  
  
  
=>67?
6;09
(+

  
  
=>67?
6;09
(+

!"
"

 $ 


& "$
%"
$


(#
'





-

",
&

 !
""! 


 "



 -
%"$) $",


 +
"
$

 $ "




  
  
=>67?
6;09
(+ -  

-

+

"

 "



-


-






-

 "

2*+3
*/$-
!



 -
%"$) $",



"
"$#%!! "$
$ #

$%#




  

-

+
!%

 
"

"



-


-






-

 "



-


-



-

2*+3
*/$-
!

2*+3
*/$-
!

!!#
!
#
$"#(
"(

# $$%
*#
#
'!(&
#'%&$#I
'-'("
" ) *
#'%&$#I
 



= 




















































































= 






 






"
( "
*&



))&


!!! "&$'$(J
$
'
($#

M 
#!
(+

"0322J '&"
)+
%
"(
"0J
')&(-#(&I


%>67F2;
2;
0<;G
4A>.@62?
F67;
429164
B.;.3

7.;A.>6

@ :

7.;A.>6

<=
42?2920@22>12
?E?@2:2;
@2;F67
.;12>?
B2>:291
299I
'2>B602
..;/<1
@.?@
12
C2@@296782
>205@2;
B.;
<;F2
89.;@2;
;62@
..;
2
=>67F2;
6;
#212>9.;1
F67;
..;4242B2;
6;
A><
2D09A?623
@>.;?=<>@
2;
.1:6;6?@>.@628<;1
;..>
/.;?=<>@
2;
.1:6;6?@>.@628.42;
M6;09
(+
B<<>
#<@2/<<8?
2;
2?8@<=?
2;
M 
6;09
(+
B<<>
'<3@C.>2

002??<6>2?
D@>.
812;
/2>282;1
B<<>
0>216@
0.>1
/[email protected];42;
*<<>
.992
[email protected]?
<:@>2;@
12
867F2;
6?
12
%.E:2;@
%<960E
<=
CCC 1299 ;9
B.;
@<2=.??6;4
2
.342/22912
?E?@2:2;
8A;;2;
.3C6782;
B.;
B2>:2912
0<;G
4A>.@62?
>A83.@62
2;
=>67?C67F646;42;
F67;
<;12>
B<<>/25<:<@62?
0<::2>06L92
.0@6B6@26@2;
..;/6216;42;
2;
?=206.92
..;/6216;42;
F67;
429164
F<9.;4
12
B<<>>..1
?@>28@
2
0<;?A:2;@
6?
42>205@641
12
=><1A0@2;
F<;12>
<=4.B2
B.;
>212;
/6;;2;
F2B2;
C2>81.42;
;.
92B2>6;4
<=
2642;
82@;2>2;
2
942:2;2
*<<>C..>12;
B.;
299I
F67;
B.;
@<2=.??6;4
2;
F67;
<=
CCC 1299 ;9
B2>8>674/..>
K;



:697.>1
/E@2?
2
@<@.92
/2?0568/.>2
0.=.06@26@
5.;4@
.3
B.;
12
/2?@A>6;4?<:42B6;4
6?0?
42/>.;1
:2@
12
* &+
1>6B2?
8A;;2;
;62@
0<:=.@6/29
F67;
:2@
/2=..912
/2?@..;12
1>6B2?
2@
42/>A68
B.;
12
* &+
:216.
:.D6:.96?22>@
12
0<:=.@6/696@26@
2
;?=6><;I
2?8@<=?
2;
#<@2/<<8?
F67;
?@.;1..>1
A6@42>A?@
:2@
"60>8?
 
@2;F67
.;12>?
B2>:291
292><;
292><;
;?612
2;@>6;<
2;@>6;<
;?612
2;@>6;<
!<4<
<>2
;?612
;@29
;@29
!<4<
;@29
<>2
;@29
;?612
;@29
;?612
!<4<
;@29
*66B
;@29
B%><
@.;6A:
@.;6A:
;?612
%2;@6A:
%2;@6A:
;?612
*66B
;?612
B%><
;?612
,2<;
2;
,2<;
;?612
F67;
5.;129?:2>82;
<3
42>246?@>22>12
5.;129?:2>82;
B.;
;@29
<>=<>.@6<;
<3
5..>
1<05@2><;12>;2:6;42;
6;
12
*2>2;6412
'@.@2;
2;
.;12>2
9.;12;
"60>82;
<3
42>246?@>22>12
5.;129?:2>82;
B.;
"60>=<>.@6<;
6;
12
*2>2;6412
'@.@2;
2; <3
.;12>2
9.;12;
;12>2
5.;129?:2>82;
<3
;.:2;
162
6;
12F2
.1B2>@2;@62
C<>12;
42/>A68@
B2>C67F2;
;..>
12
2642;.>2;
B.;
12
5.;129?:2>82;
<3
;..>
12
;..:
B.;
5A;
=><1A0@
299I
C67?@
2982
B<>:
B.;
/29.;4
6;
2642;..>?05.=
B.;
12F2
5.;129?:2>82;
<3
;.:2;
B.;
12
5.;1