Zelfreinigende openbare toiletten

Zelfreinigende openbare toiletten Perfect geïntegreerd in de omgeving of ondergebracht in de grond’

Hans Westerveld CFM Cleaning Works [email protected]

Aanleiding Een openbaar toilet is veelal niet de meest aangename plaats. De bedrijfszekerheid, de beschikbaarheid van handzeep, toilet en handdoekpapier of de properheid laten regelmatig te wensen over. Door te opteren voor een nieuwe generatie van zelfreinigende ‘Stads’ toiletten met een aantrekkelijke ‘look’ kan een uitnodigend en schoon toilet worden gecreëerd. Het openbare zelfreinigende toilet kan goed passen in de omgeving en infrastructuur. Voorwaarden in materiaalkeuze Een zelfreinigend openbaar toilet is niet te vergelijken met een gewoon toilet. Er zijn diverse factoren waarmee bij het bepalen van de materialen rekening moet worden gehouden. Een eerste vereiste is bedrijfszekerheid: het toilet moet altijd functioneren en ervoor zorgen dat de wc-pot of de gehele toiletruimte na elk gebruik gespoeld wordt. Tegelijkertijd mag er uiteraard niet gereinigd worden wanneer er nog iemand in het toilet aanwezig is. Openbare plekken krijgen ook vaak te kampen met verkeerd gebruik, vandalisme en graffiti, waardoor het noodzaak is te kiezen voor materialen die daartegen bestand zijn. De te kiezen materialen dienen aan de volgende voorwaarden te voldoen: vloer: gietvloer, waterdoorlatende vloer (in geval van afzuiging), geen reliëf, wel stroef, geen stroefheid coating, water/vuil bestendige voegvulling. Wanden: wand met gescreend glas zonder structuur, wanden van hard pvc, in ieder geval bewezen vandaal ‘proof’, wand met ‘hout look’ moet glad zijn, kleurstelling met hoog vuil verbergend vermogen waarbij de kleur tevens geen achtergrond biedt voor ‘graffity’. Met deze vereisten komen o.a. staalbeton, keramische materialen, roestvrij staal, polyester, en RVS in beeld. Glas is een optie, maar er is een risico op glasbreuk. Betegeling heeft ook ondanks het gebruik van 2 componenten voegmiddel het nadeel van eventueel vuilopbouw op voegen en naden hetgeen groeikansen biedt voor bacteriën. Daarnaast is bij eventuele vervanging van tegeltjes het origineel vaak niet meer beschikbaar. Een wc-pot van RVS kan dan iets minder aangenaam aanvoelen voor de gebruiker, een pot van porselein is te gemakkelijk stuk te slaan en bijgevolg geen optie. Ook de bril dient van onbreekbaar materiaal vervaardigd en zodanig verbonden met de toiletpot dat vandalisme hier geen kans krijgt. Om bacterievorming te vermijden gaat de voorkeur naar niet-poreuze materialen, materialen met een zo glad mogelijk oppervlak en constructies met zo weinig mogelijk naden of voegen. Voegen en naden biedt ruimte voor bacteriën en zijn moeilijk te reinigen. Voegen zijn daarentegen wel ideaal voor de bacteriologische controle (kweeknemen en het bebroeden van deze dipslides) waarmee vast te stellen is of de hygiënische reiniging volgens het vigerende werkprogramma wordt uitgevoerd. Technische ruimte Naast de gebruikersruimte met de wc-pot, wastafel, zeepdispenser, papierdispenser afvalbak maakt een technische ruimte onderdeel uit van de installatie. Deze kan op twee manieren toegankelijk zijn. Ofwel is er een deur in de gebruikersruimte die naar de technische ruimte leidt, ofwel is er aan de buitenkant van het toilet een aparte ingang. De technische ruimte is opgebouwd uit verschillende elementen. In de elektrakast onder meer een automatisch regelsysteem met relais, de differentieelschakelaar, veiligheidsschakelaars, passageteller met her-instelbare deelteller (of deze functies opnemen in de software en afleesbaar te maken, e.e.a. teneinde een meer fraudebestendig systeem te bieden). In de waterverdelingskast kunnen de hydraulische

aansluitingen of een systeem met elektromagnetische kleppen worden ondergebracht. Deze kleppen werken onafhankelijk van elkaar waardoor de bedrijfszekerheid wordt bevorderd. Aangezien deze techniek niet mag bevriezen, is er minimaal als verwarmingselement een radiator geplaatst. Veelal wordt ervoor gekozen ook de toiletunit van verwarming te voorzien waardoor de gebruiker een comfortabele temperatuur wordt geboden. Verder bevat de technische ruimte voortvloeiend uit het bouwbesluit ook een ventilator met een debiet van 90 m³/u. Tenminste één producent werkt met twee systemen; een recirculerend voor de verversing en eventueel verwarming en een afzuigend na gebruik en tijdens de reiniging. Dit levert naast comfort ook een aanzienlijke energiebesparing op. Additioneel beschikbaar is een waterslang voor aanvullende reiniging van de toiletunit. Tevens is deze ruimte is veelal de plaats waar een voorraad wc-papier, zeep, schoonmaak en desinfectiemiddelen te vinden zijn.

Spoelsysteem Om te garanderen dat het toilet zichzelf niet begint te reinigen wanneer er iemand gebruik van maakt, wordt er gewerkt met detectoren. Een optische detector en een temperatuurdetector gaan na of er iemand in het toilet aanwezig is en ook de bewegingen van de deur worden bijgehouden. Bij elke ingaande beweging hoort immers een uitgaande beweging. Vaak zijn er twee reinigingsacties. Bij een toiletspoeling wordt de wc-pot gespoeld en gedesinfecteerd en de wc-bril klapt automatisch naar boven waar hij door sproeiers wordt afgespoeld en droog geblazen. Teneinde meer bedrijfszekerheid, bacteriële veiligheid en vandaalbestendigheid te genereren kan worden gekozen voor systemen zonder bewegende delen. In dat geval blijft de toiletbril aan de pot zitten en wordt door nozzles gereinigd. Bij een vloerspoeling wordt de vloer gereinigd: eerst sproeien jets vooraan de vloer, dan nemen de achterste jets het over. Het reinigingswater vloeit weg via een kanalisatie onder de wc-pot of afgevoerd via een zijwand. De totale spoeltijd bedraagt zo’n 40 seconden. De spoelfrequentie is volledig instelbaar. Zo kan men bijvoorbeeld ervoor kiezen om een toiletspoeling te doen na elk gebruik en een vloerspoeling om de vijf passages. Soms is de wc-bril echter niet het meest verontreinigde element. Veel mensen gebruiken die gewoon niet, waardoor niet de wc-bril maar de bovenkant van de wc-pot vuil wordt, dus zijn er systemen op de markt die toiletten zonder WC bril aanbieden. Om dit te voorkomen is er een systeem op de markt dat de hele wc-pot reinigt: van binnen, van buiten en aan de bovenkant. Op deze manier kan de wc-bril eventueel weggelaten worden. Hierbij moet wel bedacht worden dat dit tot een verschraling van de kwaliteit

van de faciliteit leidt. Met de huidige beschikbare technologie is een toilet zonder WC bril niet nodig. Teneinde er zeker van te zijn dat het toilet geen bron van besmetting vormt, dan kan men ervoor kiezen om de gebruikersruimte van het toilet ‘s nachts te desinfecteren. Hiertoe wordt het toilet met een speciale nevel gedesinfecteerd. Vanuit de professionele schoonmaak wordt gesteld dat deze handeling feitelijk overbodig is en onnodig kosten veroorzaakt. Indien het periodiek technische – en schoonmaak onderhoud naar behoren wordt uitgevoerd is dagelijks desinfecteren niet nodig.

Mechanische reiniging Het zelfreinigend systeem is geen wondermiddel. Meestal wordt gespoeld met water, maar worden vloeren niet echt geschrobd. Heeft iemand bijvoorbeeld een krant op de vloer laten liggen, dan wordt dat een natte prop die blijft liggen tot iemand ze opraapt, sigarettenpeuken en ander klein vuil wordt wel weggespoeld. Dit houdt in dat minimaal eenmaal per week een schoonmaker de ruimte moet inspecteren en de faciliteit geheel moet schoonmaken. Tegelijkertijd kan dan de hoeveelheid zeep, desinfecteermiddel en wc-papier worden aangevuld. Afhankelijk van de keuze van de dispenser is er toiletpapier voor ongeveer 150 tot 200 gebruikers. Het alternatief is een vloerreinigingssysteem dat de vloer mechanisch reinigt (schrobt), schoonspoelt en droog trekt. Zo is de vloer altijd schoon en ontdaan van papier, blikjes of andere vervuiling. Er zijn geen gegevens bekend omtrent de bedrijfscontinuïteit van deze systemen en in hoeverre additionele schrobbeurten van een schoonmaakbedrijf noodzakelijk zijn. Aanvullend kan het toilet, via eenvoudige technieken, met een gsmmodule worden uitgerust. De reinigingsdienst kan dan een sms krijgen als het toiletpapier op is, de onderhoudsdienst als er een storing is of de alarmcentrale als een gebruiker het alarm heeft geactiveerd. Daarnaast zijn inmiddels vele nieuwe technieken beschikbaar om het gebruik en eventuele verstoringen te registreren op basis waarvan partijen actie kunnen nemen. Technisch onderhoud Net zoals een gewoon toilet vergt een zelfreinigend toilet regelmatig onderhoud. De buitenzijde is behandeld met een product waardoor graffiti gemakkelijker te verwijderen is. RVS onderdelen moeten kalk vrij gehouden worden. Voor dergelijke zaken dient een technisch – en schoonmaak contract worden afgesloten. Naast het regelmatig schoonhouden wordt tevens met een afgesproken frequentie het toilet op techniek gecontroleerd en bijgesteld. Ook de sproeiers worden afgesteld en de radiator temperatuur wordt gecheckt. Beveiliging Door de aanwezigheidsdetectoren kan men ook afwijkende situaties registreren. Zo gaat er een alarm af dat zowel binnen als buiten het toilet hoorbaar is – vergelijkbaar met een autoalarm – als een bezoeker te lang op het toilet blijft zitten. Ook deze tijd is instelbaar. Meestal opteert men ervoor na 13 minuten een kort verwittigingsalarm te laten afgaan en de mensen dan nog 1 minuut de tijd te geven om het toilet te verlaten. Doen ze dat niet, dan is er hoogstwaarschijnlijk iets ernstigs aan de hand. Een continu alarm gaat af en de magnetisch vergrendelde deur gaat automatisch open. Ook kan gekozen om de deur slechts voor de helft automatisch te openen, gelet op de mogelijkheid dat iemand onwel geworden is en met ontbloot onderlijf op de vloer ligt Ook is er een valbeveiliging met een knop op 10 cm boven de grond. Om het toilet te

beveiligen tegen vandalisme kunnen desgewenst sluitingsuren ingesteld worden. Zo kan men (bijvoorbeeld) van 23 tot 6 u. het toilet laten vergrendelen. De timer is eenvoudig vooraf in te stellen. In sommige systemen is er de mogelijkheid om gewicht sensoren in de vloer aan te brengen. Deze kunnen bv. detecteren dat er te veel personen tegelijk aanwezig zijn, wat op ongewenste activiteiten zou kunnen duiden. Sensoren dienen in dit kader vanuit divers perspectief te meten teneinde mis interpretaties te voorkomen. Betaalsystemen Veel betaalsystemen werken met muntgeld. In toenemende mate wordt gestreefd met digitale betaal oplossingen te komen (OV Chipcard, pinnen en chippen, betalen per sms; qr-code, etc.). Het digitale betalen biedt twee voordelen. Enerzijds is geldtransport en overdracht niet meer nodig en levert het digitale betalen een sluitende administratie. Anderzijds maakt het gebruik van digitale betaling gebruik van het toilet minder anoniem hetgeen vandalisme zal doen afnemen. Dat is sowieso het geval bij het ontbreken van een muntautomaat.

Gebruiksvriendelijk Sommige mensen zijn bang om opgesloten te zitten in een zelfreinigend openbaar toilet, maar dat is niet nodig: het slot is nl. elektromagnetisch. Een druk op de rode knop volstaat om het slot te verbreken en de deur te openen. Bij een defect wordt de vergrendeling automatisch uitgeschakeld, zodat het toilet steeds kan worden verlaten. Teneinde de kans opgesloten te raken volledig uit te schakelen kunnen naast de normale ontgrendelingsknop minimaal 2 noodknoppen die zowel hardware- als software matig de deur open laten gaan. Bij stroomuitval is er voldoende stroom in een noodbatterij. Zou dit alles falen, dan is er ook nog de mogelijkheid de deur mechanisch te ontgrendelen en handmatig open te schuiven. Ook mindervaliden moeten het toilet kunnen gebruiken, daarom wordt voor de toegankelijkheid rekening gehouden met het Handboek Toegankelijkheid en met de aanbevelingen van het Projectbureau voor Toegankelijkheid (PBT). Concreet betekent dat: een grote deur, een vrije draaicirkel van minstens 1,5 m, een neerklapbare leuning en werken met contrasten voor mensen met een visuele handicap. Met het aanbrengen van ‘visuals’ aan de buitenkant van het toilet kan een indruk van de ruimte worden gegeven waardoor nieuwe gebruikers een beeld

krijgen van de omvang van de ruimte en wat men binnen kan aantreffen. Aantrekkelijke ‘look’ Qua ‘look’ behoeven openbare toiletten niet saai te zijn. Een strak en modern design van staal en glas of een artistieke figuur van geëigend materiaal waarbij de afwerking kan worden afgestemd op het imago dat men wil uitstralen. De standaard buiten afwerking wordt tegenwoordig veelal uitgebreid met mogelijkheden zoals natuursteen, corten staal, RvS, glas, geëmailleerd staal, verzinkt en ‘gepoedercoat’ staal, etc. Met een beetje creativiteit zijn de zelfreinigende toiletten dus perfect te integreren in de omgeving. Nog een stapje verder gaan de verzinkbare zelfreinigende toiletten en urinoirs. Die zitten onder de grond opgeborgen totdat deze nodig zijn. Zo belemmeren deze het normale straatbeeld niet. Voor de wekelijkse markt of bij festivals worden ze met een eenvoudige druk op de knop gewoon tevoorschijn gehaald. Ecologische variant Het milieubewustzijn en de groene duurzaamheid worden steeds belangrijker. Daarom is er ook een ecologisch zelfreinigend toilet op de markt. Regenwater wordt opgevangen op het dak en bewaard in een reservoir om te gebruiken als spoelwater. Ook is het dak uitgerust met een zonnepaneel om de nodige energie op te wekken. Uiteraard is de autonomie van zo'n groen toilet beperkt, afhankelijk van de hoeveelheid regen en zonlicht. Het toilet wordt dan ook – net als gewone zelfreinigende toiletten – aangesloten op de elektriciteits- en watervoorzieningen om de werking te garanderen. Hoe dan ook ligt het energieverbruik lager, mede doordat men prioriteiten heeft gesteld. Er zijn minder beveiligingssystemen en er is bv. geen vloer- of brilspoeling. Daar staat tegenover dat de kostprijs slechts € 30.000 (exclusief btw) bedraagt, voor een standaard zelfreinigend toilet variëren de prijzen van € 30.000 tot € 85.000, afhankelijk van de wensen van de opdrachtgever is een palet van mogelijkheden en prijzen beschikbaar. Overzicht functies en toebehoren van een mindervaliden zelfreinigend toilet Het Mindervaliden toilet is ontwikkeld in nauwe samenwerking met de Gehandicaptenraad en voldoet aldus aan alle daaraan te stellen eisen. Ook is het Handboek voor Toegankelijkheid maatgevend. Het voeren van het ITS-symbool (figuur in rolstoel) is daarom toegestaan. Elke unit is voorzien van een muntautomaat met duidelijke ‘leds’ voor toegangscontrole. De muntautomaat is vandaalbestendig opgesteld. De munten worden in de technische ruimte in een apart fraudebestendig systeem opgevangen. Behalve de geldautomaat is ook voorzien in een zogenaamde TAG-lezer. Bezitters van een TAG (marktkooplieden, taxichauffeurs, etc.) kunnen daarmee gratis gebruik maken van de unit. Daarnaast krijgen ook de onderhoudsmensen een dergelijke TAG. In hun geval opent zowel de deur van de technische ruimte als de gebruikersdeur zich. Voor de gebruiker is voorzien in een automatische schuifdeur met twee onafhankelijk werkende beveiligingen. Er is een toiletpot (juiste afmetingen en hoogte) van RvS waarvan de buitenzijde is ‘gepoedercoat’. De zitting is onlosmakelijk verbonden met de toiletpot. Zowel de zitting als de toiletpot is voorzien van een speciale laag gebaseerd op ‘nano’ technologie. Vuil en water worden volledig afgestoten. Door de positieve ionenlading worden ook bacteriën verdreven.

Bij binnenkomst volgt een automatische spoeling. Daarna kan het toilet handmatig worden doorgespoeld door benadering met de hand van een in de wand aangebracht pictogram. Aanraken is niet nodig. Indien een gebruiker niet doorspoeld, dan gebeurd dit automatisch tijdens de reinigingscyclus. Nabij de toiletpot zijn twee armsteunen aangebracht van RvS. Deze staan standaard altijd omhoog tegen de achterwand. Zodra een gebruiker deze aanraakt lopen beide steunen (onafhankelijk van elkaar) automatisch omlaag. Na gebruik volstaat licht aanraken om ze ook weer omhoog te laten lopen. Vergeet men dit of probeert een vandaal er andere dingen mee uit te halen dan maakt dit niets uit. Het geheel is zeer zwaar ‘afgesteund’. Staan de beugels niet omhoog tijdens de reinigingsprocedure dan wordt dat automatisch alsnog geregeld. De handwasgelegenheid is volledig afgestemd op rolstoelgebruikers. Men dient alleen de handen onder de uitloop te houden. Het systeem geeft dan automatisch zeep, water en tenslotte warme lucht. De spiegel is onder een paar graden opgehangen zodat zowel staande als zittende bezoekers zichzelf goed kunnen bekijken. Naast een toiletpapierdispenser is er ook een afvalklep aanwezig. Hierachter bevindt zich een container die zowel voor dameshygiëne als voor ander afval te gebruiken is. Deze is voorzien van een volledig automatisch brandblussysteem met doormelding. Het openen van de deur gaat ook via een zogenaamde benaderingsschakelaar. Aan het verblijf in het toilet is een maximale gebruikerstijd verbonden. Gaat men daarover heen dan ontgrendelt de deur en opent zich deels, een akoestisch alarm wordt geactiveerd en op de tekstplaat gaat ook één van de ‘leds’ knipperen. Zodra men de ruimte heeft verlaten en het systeem niemand meer detecteert wordt het alarm automatisch gedeactiveerd.

De gebruikersruimte is voorzien van adequate verlichting en ventilatie. In de wintermaanden treed automatisch de verwarming in werking. Nadat de gebruiker is vertrokken treed de reiniging in werking. Zodra de deur gesloten is controleert het systeem eerst of er niemand is achtergebleven. Zodra aan deze twee voorwaarden is voldaan vangt de eigenlijke reiniging aan. Het toilet wordt –indien dit niet door de bezoeker is gedaan- gespoeld. Tegelijkertijd wordt de gehele zitting door drie ‘nozzles’ afgespoten. Tevens wordt er lucht over de bril geblazen waardoor de droging snel plaatsvindt. In hetzelfde tijdsbestek wordt de vloer van de gebruikersruimte duchtig gespoeld. In een minuut tijd wordt er een paar honderd liter water over heen gepompt. Dit gaat via een recirculerend systeem. Nadat de spoeling is gestopt, droogt de vloer door haar speciale samenstelling razendsnel op. Na 30 seconden is de vloer helemaal droog en beloopbaar zonder dat er vieze voetsporen achterblijven. Zelfs bij zeer natte weersomstandigheden treft de bezoeker dus altijd een schone droge vloer aan in een fris ruikende omgeving. De default waarde voor de vloerreiniging is 50 bezoekers. Na de 50e bezoeker ledigt en vult het systeem zelf het waterbassin. Het waterverbruik per bezoeker is hierdoor heel laag. Overigens is deze frequentie instelbaar. De binnenwanden zijn van Getacore vervaardigd dat daarna is gepolijst. Het geheel oogt fraai en is uitermate vandaalbestendig. Het frame van de buitenzijde is uit RvS gemaakt dat daarna in een RAL-kleur naar keuze wordt ‘gepoedercoat’. De buiten beplating is van gebonden steen vervaardigd. Echter in dit geval is gekozen voor een ruwer uiterlijk om optimale aansluiting bij de omgeving en/of de bestrating mogelijk te

maken. Deze platen zijn voorzien van een antigraffiti coating. Andere uitvoeringen zijn mogelijk (glas, RvS, Corten staal). Het geheel is geplaatst op een betonplaat en wordt compleet voor gemonteerd en uitgetest aangeleverd. Op locatie dient alleen voorzien te worden in een zandbed en aansluiting op water, stroom en riolering. Zoals uit het vorenstaande blijkt “doet” het toilet een heleboel zaken zelf. Dat is mogelijk door de toepassing van moderne en krachtige elektronica. Niet alleen bestuurd en controleert die de complete unit, zij waarschuwt de onderhoudsverantwoordelijke(n) ook in geval van problemen. Via een modem worden automatisch sms-berichten verstuurd indien bijvoorbeeld de deur te lang open staat; iemand te lang in het toilet blijft; de stroom uitvalt; de verwarming uitvalt; etc. etc. Tevens is het mogelijk met het toilet te communiceren. Via sms-berichten kan het toilet opdrachten krijgen zoals, buiten dienst gaan; deuren openen of informatie sturen over een aantal parameters. Diezelfde besturingstechniek maakt het mogelijk de unit een beperkt openingsregiem per dag mee te geven waarvan, op eenvoudige wijze, tijdelijk of permanent afgeweken kan worden. Tenslotte nog wat over de sociale veiligheid aan de buitenzijde. De unit is op elke hoek voorzien van een verlichtingselement. Bovendien zijn er ook lampen ingebouwd in de top van elke colonne achter de aangebrachte aanduiding WC en de daarboven geplaatste pictogrammen. De verlichting wordt ingeschakeld zodra het donker wordt en schakelt uit zodra het licht wordt.

Overigens in geval van een stroomstoring stuurt het toilet niet alleen, zoals gemeld, een sms-bericht naar de beheerder. De unit gaat in dat geval ook buiten dienst. Mocht er iemand op het toilet zitten dan blijft een deel van de verlichting branden. Ook de schuifdeur blijft functioneren. Het geheel is namelijk voorzien van een noodstroombatterij. Nog een ander veiligheidsitem: in de gebruikersruimte zijn 2 noodknoppen aanwezig. Indien men daarop drukt opent zich te allen tijde de gebruikersdeur. Tevens wordt er een sms-bericht verstuurd met de mededeling dat iemand op die knop geduwd heeft. De gebruikersdeur heeft nog een derde beveiliging. Zo zelfs de noodknoppen en de noodstroom mochten falen dan heeft men nog de beschikking over een aparte nood knop welke een mechanische ontsluiting van de deur mogelijk maakt. De deur is hiertoe voorzien van goede handgrepen. Schoonmaakonderhoud: zelfreinigend te zien als zelf spoelend Zelfreinigend moet worden gezien als zelf spoelend. Deze zelfreinigende toiletten dienen regelmatig op vakkundige wijze te worden schoongemaakt. Een frequente en wellicht dagelijkse service schoonmaak voor het verwijderen van verstoringen (natte vervuiling, papier e.d op de vloer), het ledigen van de afvalbak alsmede het eventueel aanvullen van handzeep, toilet en handdoekpapier. Periodiek dienen de wanden, deuren, wasbakken en toiletunit geheel te worden gereinigd. De frequentie van de schoonmaak is afhankelijk van de intensiteit van het gebruik en afhankelijk van de locatie (uitgaansgebied, station, enz.). Bij een correct gebruik zal het systeem de toiletunit consequent op een goed kwaliteitsniveau houden. Vanwege een percentage

“mis(ge)bruikers”, afhankelijk van locatie en tijdstip dient derhalve echter schoonmaak onderhoud te worden ingezet. Handzeep, handdoek en toiletpapier Waar mogelijk ‘disposables’ dispenser systemen inbouwen in de wand. Alternatieven voor inbouwen in de wand dienen vandaal ‘proof’ en passend in de afwerking te zijn. Toiletpapier in de vorm van losse vellen. Toiletpapier dient oplosbaar zijn in water en mag geen verstoppingen veroorzaken. Toiletpapier is gebruiksvriendelijk (absorptie vermogen en zachtheid). Handdoekdispensers dienen evenals alle andere gebouw gebonden elementen te voldoen aan het volgende: Eenvoudig schoon te houden, niet vinger tast gevoelig, vandaalbestendig, uitstraling dispenser dient te passen bij uitstraling sanitair, spaarzaam verbruik van papier, kras- en slagvast, kleurvast, zuuren chemicaliënbestendig, onbrandbaar/brandvertragend, bij brand mogen geen schadelijke stoffen/gassen vrijkomen, uitstraling mag niet aan mode onderhevig zijn, gebruiksvriendelijk, automaat mag geen schade aanbrengen aan wanden en tegels bij openen en niet storingsgevoelig. Eisen handdoeken: de handdoeken zijn van papier en bestaan uit losse vellen, de handdoeken moeten oplosbaar zijn in water en mogen derhalve geen verstoppingen veroorzaken, de handdoeken moeten gebruiksvriendelijk zijn (o.a. hoog absorptie vermogen). Eisen luchtdrogers: luchtdrogers dienen uitgevoerd te zijn met een HEPA filter, die volgens schema op tijd moeten worden vervangen!

Kwaliteitsbeheer Het beoordelen van de eigen kwaliteit van zowel technisch onderhoud als van het schoonmaakonderhoud laat ruimte open voor een te gemakkelijke en te positieve waardering. Teneinde een realistisch inzicht te verkrijgen in de kwaliteit van de geboden toilet faciliteiten is de inschakeling van een onafhankelijk adviesbureau gewenst. Vanzelfsprekend is kwaliteit controle een activiteit achteraf. Het is derhalve beter de leverancier naast de product range tevens te kiezen en te screenen op basis van de opzet en uitvoering van het technische- en schoonmaak onderhoud. Digitale rapportages inzichtelijk voor opdrachtgever en kwaliteit inspectie zijn hierbij van grote waarde. Het kwaliteit inspectie bureau kan zorgen voor periodieke en aselecte kwaliteit en hygiënemeting van de toiletten. Sociale Media. Ook kan de mening van de gebruiker worden ingezet via de sociale media. Dit kan met behulp van een QR reader die een gebruiker ‘inscant’, op zijn display de gegevens aantreft van het toilet en met bijvoorbeeld van één tot vijf sterren kan aangeven wat zijn/haar beleving is van de kwaliteit. Met aanvullend een tekstblok kan de gebruiker zijn/haar bevindingen concrete maken. Het verzonden bericht wordt ontvangen op een server die vervolgens het bericht doorzet naar de opdrachtgever en naar het schoonmaakbedrijf. Aanvullend zijn statistieken en andere nuttige informatie desgewenst voor de opdrachtgever beschikbaar. Deze opzet biedt de bezoeker de gelegenheid te oordelen of een voorziening naar behoren werkt en schoon is. Hans Westerveld is werkzaam in de facilitaire dienstverlening. Cleaning Works

Advice on Cleaning Issues www.cleaningworks.nl [email protected] Bronnen: Annick Claus, Huug van der Meeren, Erik Diks en Hans Westerveld