COPD Zelfmanagement van COPD exacerbaties (longaanval) Dr. Jaap Trappenburg
Multiple choice
A.
Het grootste deel van ‘onze’ COPD patiënten weet WEL wat een exacerbatie is.
B.
Het grootste deel van ‘onze’ COPD patiënten weet NIET wat een exacerbatie is.
C.
Het grootste deel van ‘onze’ COPD patiënten weet WEL wat een exacerbatie is, maar gebruikt daarvoor een andere naam (longaanval, oplvlamming etc.).
D.
Geen idee….
1
100
Dyspnea Exercise intolerance
FEV1 (% percent pred)
75
Exacerbations 50
Hospitalizations
Disability Resp. Failure Systemic effects 25
Pulm. Hypertens.
Death
25
50
75
Age (years)
Wedzicha, et al. Lancet 2007
2
Functioneren
Exacerbatie COPD
Normale variatie in klinische status
Mate van verslechtering die kan worden gedefinieerd als exacerbatie
Exacerbatie
Tijd Rodriguez-Roisin et al. 2000 Chest
Natuurlijk beloop exacerbatie
70 % Exacerbations
60 50
SOB
40
Colds
30
Cough
20 10
-20
-10
0
10
20
30
40
Days Seemungal et al. Am J Respir Crit Care Med 2000
3
Exacerbatie, toename in…. 64% Dyspneu
n = 121
FEV1 = 48 % pred
42% Sputum purulentie 35% Verkoudheid + Piepen 26% Sputum volume 20% Hoest 12% Keelpijn
Exacerbation onset Seemungal et al. 2000 Am J Resp Crit Care Med
Exacerbaties
Verhoogde mortaliteit met exacerbaties Solerr-Cataluna et al. 2005, Connors et al. 1996, Seneff et al. 1995
Exacerbaties
4
Exacerbatie rate en overleving
Exacerbaties met ziekenhuisopname
Geen 1-2 ≥3
n = 304
FEV1 = 46 % pred
Exacerbaties en ziekteprogressie
Hansel et al. Lancet 2009
5
Impact van exacerbaties
Verhoogde mortaliteit met exacerbaties
Geacceleerde achteruitgang longfunctie
Solerr-Cataluna et al. 2005, Connors et al. 1996, Seneff et al. 1995
Donaldson et al. 2002, Kanner et al. 2001
Exacerbations Negatieve impact op HRQoL en symptomen
Toename zorggebruik Strassels et al. 2001, Britton et al. 2003
Seemungal et al. 1998
Rodriguez-Roisin et al. 2000 Chest
Behandeling NHG standaard
Bronchodilatatie salbutamol, dosisaerosol 410 puffs No effect ? ipratropium 2-4 puffs
ALS klinische verschijnselen van infectie (temp >38 / ziek) + FEV1<30 of geen verbetering in 4 dagen) Antibiotica Amoxicilline of doxycycline (7-10 dagen)
Orale corticosteroiden prednisolon 1 dd 30 mg / 714 dagen
Verwijzing • Geen verbetering in 30 minuten • thuis onvoldoende zorgmogelijkheden • eerdere exacerbaties met opname • uitputting
6
Exacerbatie COPD
Totale hersteltijd Prodrome
behandel ‘delay’
Exacerbatie start
Behandelde hersteltijd
Start behandeling
↓hersteltijd ↓kans op ziekenhuisopname
Liefst binnen 3 dagen ! Wilkinson et al. 2008 am j resp crit care med
Rapporteren COPD exacerbaties door patiënten 100%
80%
41
50
60
53
60%
unreported 40%
reported
20%
0% East-London I (1998)
East-London II (2004)
Canada (2008)
Beijing (2009)
Seemungal et al. 1998 Am j Resp Crit Care Med Wilkinson et al. 2004 Am j Resp Crit Care Med Langsetmo et al. 2008 Am j Resp Crit Care Med Xu et al. 2009 Eur Resp J
7
Gerapporteerde vs ongerapporteeerde exacerbaties
n = 491
Xu et al. 2009 Eur. Resp J
FEV1 = 48 % pred
Hoe reageren patiënten op exacerbaties?
Timing of actions during exacerbations 80%
percentage (bar) and cumulative percentage (line) 70.7 %
70%
62.7 %
Percentage
60% 50% 40% 30% 20%
17.3 %
10% 0% -3 to -1
0 to 1
2 to 3
Energy expenditure / breathing techniques / sputum expectoration Increased use of inhalation medication Contact with healthcare provider
n = 121
FEV1 = 48 % pred
4 to 5
6 to 7
8 to 9
Time from exacecerbation onset
Trappenburg et al. BMC Pulm Med. 2011
8
Vroegdetectie / prompt intervenieren…. Hoe ?
Exacerbatie Zelfmanagement Surveillance (monitoring)
Vroegdetectie Zelfmanagement Toegankelijkheid Adequate communicatie
Prompt intervenieren
Exacerbatie COPD
Functioneren
Normale klinische status
Mate van verslechtering die kan worden gedefinieerd als exacerbatie
Exacerbatie
Time Rodriguez-Roisin et al. 2000 Chest
9
Color-coded Action Plan Green zone Normal day to day variations
Yellow zone Mild symptom variations
Orange zone No improvement in ? consecutive days Or “Severe” symptom/sign change
Red zone Severe or acute deterioration
Color-coded Action Plan
10
Multicenter Randomized Controlled Trial (2008-2010)
Praktijk Bink Rietveld Praktijk Egmond aan Zee
Main objective To evaluate the hypothesis that in the event of an exacerbation an Action Plan can decrease (health status) recovery time.
Praktijk Elisabeth
Praktijk van Vliet
Secondary objectives ….contact delay, healthcare utilisation, health-related quality of life (HRQL), depression and anxiety and selfefficacy.
Praktijk Wetering
Praktijk Bel
Praktijk Meijer Nooij
Trappenburg et al. 2009 BMC Pulm med.
Randomisatie / allocatie
Respiratory nurse GP-assistant / POH
Care as usual
Reinforcement
R
R Action Plan Care as usual
0
6 months
11
Trappenburg et al. 20011Thorax
Exacerbatie = longaanval
COPD en longaanval
12
Vroegdetectie / prompt intervenieren…. Hoe ?
Exacerbatie Zelfmanagement Surveillance (monitoring)
Vroegdetectie Zelfmanagement Toegankelijkheid Adequate communicatie
Prompt intervenieren
Frequente evaluatie
•
Hoe ? Frequentie / Telefoon / E-health ?
•
Meer aandacht voor hoog-risico patienten • Seizoen (winter = >50% risico op een exacerbatie) • Frequente ‘exacerbators’ • Recente exacerbaties • (hoogste tussen 1 – 3 maanden post index-exacerbatie) • Tussen 2 maanden 25-40% ‘recurrente’ events
13
4
(C)
(D)
>2
(A)
(B)
1
Risk
3
2
1 mMRC 0-1 CAT < 10
mMRC > 2 CAT > 10
(Exacerbation history)
Risk
(GOLD Classification of Airflow Limitation)
“ The frequent exacerbator”
0
© 2013 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
Passieve surveillance – monitoring op afstand
14
Mayo Clinics
Mayo Clinics
•
Multi-center randomized trial, patients at risk for hospitalization (frail elderly: 42 % COPD) ; n = 205
Intel-GE
Regular care (normal access) 12 months
Block randomization; computer generated allocation
Takahashi et al. Arch Int Med 2012
15
Bij aanvang
Negatieve / ongewenste effecten
16
Whole System Demonstrator Experiment
Whole System Demonstrator Trial (Cornwall, Kent & Newham) •
Pragmatic multi-center (n=238 GP’s) cluster randomized trial, DM II, CHF, COPD; n = 3230
Philips Motiva Personal Healthcare System
Tunstall RTX 3370
Viterion V100
Regular UK primary care 12 months
Minimisation: practice size, disease prevalence, and other characteristics.
Steventon et al. BMJ 2012
17
Resultaten
Steventon et al. BMJ 2012
Echter…. na 12 maanden
18
Echter…. na 12 maanden
Follow up na exacerbatie
1.
Uitlokkende factoren nagaan
2.
Therapietrouw en inhalatietechniek medicatie checken
3.
Wat te doen bij volgende exacerbatie doornemen met patiënt en afspraken hierover maken met de patiënt
4.
Toevoegen aan Individueel Zorgplan en evt. meteen ook overige behandelopties opnieuw bespreken (roken, bewegen, medicatie)
5.
Zo snel mogelijk revalidatie oppakken voorkom fysieke inactiviteit
19
Exacerbaties en het ‘huis uit komen’
n = 147
FEV1 = 38 % pred
Donaldson et al. 2005 Am J. Resp Crit Care Med
Inactiviteit tijdens ziekenhuisopnames
n = 17
FEV1 = 29 % pred
Pitta et al. 2006 Chest
20
Inactiviteit tijdens opnames
n = 17
Pitta et al. 2006 Chest
FEV1 = 29 % pred
Exacerbatie management
Exacerbation onset
Self-management & monitoring
Decrease impact
adherence
Rehabilitation / relapse prevention
0
21
Thank you for your attention !
22
