ZATERDAG 26 SEPTEMBER opent deuren

n e r u e d t n e p o

ZATERDAG 26 SEPTEMBER 2015

Wij wensen alle medewerkers en studenten van Saxion Enschede veel werk- en leerplezier toe! Hogeschoolbouwers Haafkes/Plegt-Vos, Unica

Inspiratie en ins pa en leven – op de nning, mens en techniek, leren Enschede komt nieuwe Saxion Stadscampus in he met deze mooie t allemaal samen. Gefeliciteer d innovatie!

DE FOCUS VAN ONZE STUDENTEN, DOCENTEN EN LECTOREN LIGT OP LIVING TECHNOLOGY

Saxion opent deuren In 2001 opende Saxion het nieuwe hoofdgebouw in de binnenstad van Enschede. Nu, veertien jaar later, voltooien we onze stadscampus met het gebouw Edith Stein, waar techniek en onderwijs elkaar versterken.

I

n de tussenliggende periode is ons onderwijs veranderd. Saxion is een andere hogeschool geworden. We verzorgen bacheloropleidingen en internationale masters, waaronder binnenkort – als eerste in Europa – nanotechnology. Praktijkgericht onderzoek heeft zijn intrede gedaan. De focus van onze onderzoekers (studenten, docenten en lectoren) ligt op Living Technology. Multidisciplinaire teams werken aan bruikbare oplossingen voor belangrijke maatschappelijke vraagstukken. Saxion is beter zichtbaar geworden. Dat is te zien aan onze gebouwen, in Enschede, Deventer en Apeldoorn. Ze zijn transparant en toegankelijk. Ze laten zien wat we doen. Het heeft alles te maken met onze veranderde positie. Saxion staat meer dan ooit midden in de samenleving en zoekt verbinding met de (Eu)regio en de rest van de wereld. De nieuwe stadscampus van Saxion opent letterlijk en figuurlijk de deuren. Deuren voor onze studenten die zich verder kunnen ontwikkelen. Deuren voor de omgeving waarmee we graag samenwerken. In deze bijlage leest u dat allemaal terug. Kom verder. Saxion. Wim Boomkamp en Ineke van Oldeniel, College van Bestuur

INHOUD 4 De stadscampus in drie etappes

12 Duitse studenten kiezen bewust voor Saxion

6 Toekomstgerichte match Pabo en FabLab

13 Een leven lang leren: parttime opleiding Hbo-v

7 Onderzoekend en ontwerpend leren met LEGO

14 Ruimte voor initiatief en ontdekkingen

8 Living Technology

16 Masteropleiding Leren en Innoveren

9 Onderzoeksprojecten en spin-offbedrijven

17 Het Saxion Innovatie Team

10 Voltooiing stadscampus in vogelvlucht

19 Najaarsactiviteiten 2015 KOM VERDER

3

‘ZOVEEL STUDENTEN, ZOVEEL DYNAMIEK: DE BETEKENIS VOOR DE STAD IS GROOT’

De stadscampus is meer dan een verzameling onderwijsgebouwen. Het complex heeft zowel het hbo als de binnenstad van Enschede een gezicht gegeven. Architect Harry Abels van IAA architecten en Saxion-bestuurder Wim Boomkamp waren er vanaf het begin bij betrokken.

De stadscampus

door Marco Krijnsen FASE 1: DE TULPEN EN HOOFDENTREE (1999-2001) Het is 1993. De net gevormde hogeschool Oost Nederland heeft vestigingen op meerdere locaties in Enschede en Hengelo. De wens is om alles te concentreren op één plek. Er is al nieuwbouw gepleegd naast het voormalige ziekenhuis Ziekenzorg in hartje Enschede: twee grote gele vleugels met veel vaklokalen, ontworpen door IAA architecten. Maar daar is niet iedereen tevreden over. Er gaan zelfs stemmen op om helemaal nieuw te bouwen aan de rand van de stad, op een maagdelijk weiland. Albert-Jan Peters, de kersverse bestuursvoorzitter van de hogeschool én planoloog, is daarop tegen. Hij wil juist in de binnenstad zitten. In een complex met uitstraling. Harry Abels van IAA Architecten wordt ingeschakeld als architect. ,,De universiteit met haar campus staat met de rug naar de stad. Dat is iets wat we niet wilden”, zegt Abels. ,,In die binnenstad vind je allerlei functies, daar zit leven in. De hogeschool maakt deel uit van dat leven en moet er middenin zitten. Daarom hebben we gekozen voor een ontwerp met de hoofdingang richting de stad. De Tromplaan met zijn villa’s en bomen fungeert als een groene loper vanuit de binnenstad naar het Volkspark. Daarom zijn er paviljoens aangelegd van waaruit je uitkijkt op het groen, in de stadsweide. Het is een heel open complex geworden met een grote glazen entreegevel en de tulpvormige vleugels richting park. Je hebt het gevoel dat je midden in het groen zit.” Wim Boomkamp: ,,Het hbo was tot die tijd behoorlijk naar binnen gekeerd. Dat gold voor heel Nederland. De verbinding met de samenleving was er te weinig. Je ging als student in een soort black box waar je vier jaar later uitkwam. Dat begon in de jaren negentig allemaal te veranderen en daar hebben we op ingespeeld. We wilden een hoofdgebouw dat uitnodigt en laat zien wat we doen. Een gebouw waar je trots op mag zijn. En dat is gelukt.”

䢇 䢇 䢇

,,De binnenstad leeft. De hogeschool maakt deel uit van dat leven en moet er middenin zitten.’’ Harry Abels, IAA Architecten 䢇 䢇 䢇

,,We wilden een hoofdgebouw dat uitnodigt en laat zien wat we doen. Een gebouw waar je trots op mag zijn. En dat is gelukt.’’ Wim Boomkamp, Saxion-bestuurder

4

in drie etappes FASE 2:

FASE 3:

EPY DROST (2010)

EDITH STEIN (2015)

De hogeschool is Saxion gaan heten en groeit al uit zijn jasje. Tijd dus om te kijken naar uitbreiding. Saxion heeft al het monumentale gebouw De Maere gekocht, dat is gerestaureerd en uitgebreid met een moderne vleugel voor een textiellaboratorium. Boomkamp: ,,Eind jaren negentig hadden we 8 à 9.000 studenten. Door de nieuwbouw nam dat aantal daarna heel snel toe. Tegenwoordig zitten we op 18.000 studenten in Enschede, een verdubbeling dus. We hadden al een stuk grond achter de Maere in bezit, op loopafstand van ons hoofdgebouw. Daar konden we bouwen. Toen is het begrip stadscampus ontstaan. We wilden toe naar verschillende gebouwen dicht bij elkaar in de binnenstad. Zonder loopbrug of onderdoorgang daartussen. Geen afgesloten terrein. Je ziet daarom de hele dag studenten en medewerkers in de openbare ruimte lopen. Die voortdurende beweging is goed voor de stad.” Architect Harry Abels: ,, Ondanks de laagbouw in de omgeving zijn we hier de lucht in gegaan. Saxion had die 10 lagen van het Epy Drostgebouw gewoon nodig. Het is een universeel bruikbaar gebouw geworden. Een betonnen gebouw met een soort kanten huid, die verwijst naar de vroegere textielschool ernaast. De huid is van geëmailleerd glas en heeft een oud textielmotief uit 1902. Maar de uitstraling is juist heel erg hightech, wat prima past bij gebruikers: studenten en docenten van de Academie voor Creatieve Technologie. Het glas is deels ondoorzichtig en houdt het zonlicht tegen. Bijzonder is ook dat deze tweede huid los van het gebouw is bevestigd, waardoor je een natuurlijke ventilatie krijgt. Het is dus een duurzame oplossing.”

Het deze maand geopende gebouw Edith Stein aan de Tromplaan is het voorlopige sluitstuk van de stadscampus. Het vormt eigenlijk de verbinding tussen de hoofdvestiging en het Epy Drostgebouw. Een schakel in de ketting van Saxion-gebouwen.. Abels: ,,Saxion zei: we zijn nu zo belangrijk geworden voor de stad, dat willen we graag laten zien. Zo hebben we beneden een soort etalage gecreëerd voor het FabLab, de LEGO-studio en andere praktijkruimtes. Je ziet vanaf de straat hoe hier met de nieuwste techniek wordt gewerkt. We moesten ook rekening houden met de villa’s in de straat. Daarom zijn de drie gebouwen rondom vila Serphos (die eigendom van Saxion is) laag gehouden. Ze hebben alle drie een bakstenen gevel. Met een beetje fantasie waan je je hier in een klein Zuid-Europees stadje met smalle straatjes en oude bomen.” Wim Boomkamp: ,,Een stadscampus als deze zie je nergens anders in Nederland. Bijna overal zitten hogescholen buiten de binnenstad of hebben ze verspreid liggende locaties. Later heb ik me gerealiseerd hoe groot de betekenis daarvan is voor de stad Enschede. Zoveel studenten, zoveel dynamiek. Je ziet dat aan de Tromplaan. Daar is aan de leegstand in de kantoorvilla’s nagenoeg een einde gekomen, toen duidelijk werd dat wij hier zouden gaan bouwen. Dat bevestigt voor mij dat Saxion midden in de samenleving staat.”

Dienstbaar aan omgeving Aan de gebouwen voor Saxion hebben negen architecten van IAA architecten gewerkt en verschillende landschapsarchitecten. Harry Abels was er vanaf het begin bij betrokken en gaf leiding aan de teams: ,,Als je de stadscampus nu bekijkt, zie je een verzameling heel diverse gebouwen met allemaal een eigen identiteit. Dat past precies bij onze architectonische opvatting. Wij maken gebouwen met een stedenbouwkundige blik die dienstbaar zijn aan de omgeving en omliggende functies. Ze zien er dus nooit hetzelfde uit.”

Saxion wil straks ook oude MST-pand gebruiken Met de opening van het gebouw Edith Stein lijkt de stadscampus van Saxion voltooid. Maar bestuursvoorzitter Wim Boomkamp kijkt al naar de volgende fase: het pand van Medisch Spectrum Twente aan het Ariënsplein. Het ziekenhuis gaat het pand verlaten en betrekt binnenkort de nieuwbouw iets verderop de Enschedese binnenstad. .,Het is een mooie plek voor onze buitenlandse studenten die nu nog verspreid over de stad wonen”, denkt Boomkamp. ,,Verder zie ik daar een combinatie van

open innovatieruimtes en werk- en experimenteerruimtes ontstaan in samenwerking met het bedrijfsleven. Onze studenten kunnen zich daar met hun bedrijf vestigen.” Als concreet voorbeeld noemt Boomkamp podotherapie. ,,De werkplaats met alle apparatuur zit nu verstopt in ons hoofdgebouw. Niemand weet dat. Wat zou het mooi om die daar te vestigen, zodat mensen met een kleine beurs zich er kunnen laten behandelen. Ik verwacht dat zich daar dan andere bedrijvigheid in het verlengde van podotherapie gaat ontwikke-

len, zowel experimenteerlabs als bedrijfjes.” Saxion is niet van plan het MST-pand aan te kopen, benadrukt Boomkamp. ,,We verwachten niet een grote stijging van het aantal studenten. Het gaat eerder om kwalitatieve uitbreiding. Maar we willen dat graag realiseren met andere partijen, zoals gemeente en bedrijfsleven.” KOM VERDER

5

VOOR DE TREFWOORDEN PABO, TECHNIEK EN INTERNATIONALISERING MOET JE IN ENSCHEDE ZIJN In de nieuwbouw van Saxion zijn ze buren: de Pabo en een vijftal technische labs, waaronder het Saxion FabLab Enschede. Het lijkt een bijzondere combinatie, maar het is een toekomstgerichte match. Over de voordelen van kruisbestuiving tussen techniek en onderwijs. door Ditta op den Dries

Pabo

De deur naar techniek staat open

I

n totaal 750 mensen, docenten, studenten en ondersteuning van de Edith Stein Pabo, verhuisden van Hengelo naar Enschede en settelden zich in het nieuwe gebouw Edith Stein aan de Van Galenstraat. ,,Er is blijdschap. We hebben een eigen, herkenbare plek. Een rijke leeromgeving. De specifieke onderwijsruimten laten echt zien dat je op een Pabo bent. Bovendien, de weg van de Pabo naar de LEGO Education Innovation Studio en de andere labs is korter geworden. De deur naar techniek staat open. Het is nu aan onze studenten om zélf de drempel over te stappen’’, zegt Gabi Brühne, manager van de Pabo. Ze zegt het eerlijk. ,,Er is onder studenten nog wel een drempel richting techniek, hoor. Op de Pabo is 75 procent vrouw. Ze vinden techniek vaak spannend en hebben er heel subjectieve beelden bij. Dat wetenschap en techniek ingewikkeld is, meer iets voor nerds. Die beeldvorming, daar kunnen we in de nieuwbouw samen aan werken. We beginnen niet bij nul. We werken al samen met Techniekcafé Zabuki en met de Universiteit Twente. Maar nu we onder één dak met technische labs wonen, kunnen we beter vorm geven aan onze doelstelling; de technische wereld dichter bij de Pabostudent brengen. Techniek mag nu dan nog een beetje eng zijn, over een tijdje is het volledig geïntegreerd in het onderwijs. Het bruist hier op Saxion. We koppelen studenten aan onderzoek en onderwijs, net als het FabLab. Het zal zich als een olievlek verspreiden; de wetenschap dat techniek belangrijk is, ook in het basisonderwijs.’’ Brühne is lovend over de nieuwbouw. ,,We hebben hier het neusje van de zalm. Over vijf jaar moet iedereen in Nederland het weten; dat je voor de trefwoorden Pabo, techniek en internationalisering in Enschede moet zijn!’’

FabLab

verzamelpunt van creativiteit en innovatie

K

䢇 䢇 䢇

,,Wij kunnen dit. Zij kunnen dat. En samen kunnen we iets nieuws creëren. Dát is kruisbestuiving.’’ Karin van Beurden, hoofd FabLab

6

ruisbestuiven, daar weten ze bij het Saxion FabLab Enschede alles van. Ze doen niet anders. Het FabLab is een openbare, digitale werkplaats waar mensen op een laagdrempelige manier kennis kunnen maken met techniek en de werking van digitaal aangestuurde machines. Docenten uit het basis- en middelbaar onderwijs komen er regelmatig over de vloer. ,,En dat aantal gaat de komende jaren toenemen, omdat wetenschap en techniek vanaf 2020 wordt geïntegreerd in het onderwijsprogramma van basisscholen. De docenten zijn meer dan welkom, maar het FabLab is er echt voor iedereen. Ook voor de kunstenaar, de student, het bedrijfsleven en de hobbyist’’, zegt Karin van Beurden, lector Product Design en hoofd van het FabLab met nadruk. Vorig jaar vonden rond de 3.000 bezoekers de weg naar het FabLab. ,,Toen zaten we nog driehoog achter in het hoofdgebouw en waren we moeilijk vindbaar’’, aldus marketingmedewerkster Suzy de Groot. ,,De nieuwbouw zorgt voor meer zichtbaarheid van het FabLab. Op de hoek Van Galenstraat/De Ruyterlaan kunnen passanten zo door de ramen bij het FabLab naar binnen kijken. We hopen dat ze binnenkomen. Iedereen is welkom bij ons, met én zonder voorkennis.’’ Bezoekers kunnen onder meer kennismaken met de werking van 3-D printers. En wie een leuk ontwerp in z’n hoofd heeft, mag naar hartenlust komen experimenteren en prototypes maken. Het FabLab doet ook onderzoek. Van Beurden: ,,Een tijdje geleden lanceerde iemand de vraag: ‘Kun je ook met klei printen?’ En met gips? Daar is mee geëxperimenteerd. Het zag er nog redelijk uit ook. Maar het mooie is dat dit experiment heeft geleid tot een 3D-betonprintmachine, die is ontwikkeld door Saxionstudenten.’’ De educatieve functie van het FabLab zal de komende tijd alleen maar toenemen. ,,Wij kunnen dit. Zij kunnen dat. En samen kunnen we iets nieuws creëren. Dát is kruisbestuiving.’’

PROGRAMMA BÈTATECHNIEK PROMOOT TECHNIEK EN TECHNIEKONDERWIJS

Onderzoekend en ontwerpend leren met LEGO Met de LEGO Education Innovation Studio is Saxion de eerste hogeschool in Europa waar LEGO educatief wordt ingezet. Fun? Ja. Maar wel serious fun, volgens projectleider Jeff de Ruyter. De studio is onderdeel van het Programma Bètatechniek en bedoeld om techniek en techniekonderwijs te promoten. door Femke Nales

L

eerlingen en docenten komen soms wat schoorvoetend en timide binnen. Ze hebben niet zo veel met techniek, hoort docent Anika Embrechts ze dan bijna verontschuldigend zeggen. Maar die koudwatervrees voor techniek is net zo snel weer verdwenen. „Ik had nooit gedacht dat ik dit zou kunnen! Is dit programmeren?”, hoort Embrechts nog geen uur later als ze een robot een parcours laten afleggen. „Techniek kan intimiderend zijn, maar dat heeft vaak met imago te maken. Ik denk dat we over het algemeen geen goed beeld hebben van wat techniek inhoudt. Zelfs als je als leerling besluit in de zorg te gaan werken, zul je veel met techniek en technologie te maken krijgen. Vanaf 2020 is wetenschap en techniek daarom een verplicht vak in het basisonderwijs. Daar spelen we hier op in. We zijn de enige hogeschool in Europa met een LEGO Education

ren zo betere keuzes voor hun toekomst kunnen maken.” Roy Bouwman (21), tweedejaars pabostudent, ziet in de praktijk dat de lesmethodes met LEGO aanslaan. „De leerlingen moeten zelf uitzoeken hoe ze iets oplossen, en je moet het samen uitvinden, dat vraagt ook veel van je sociale vaardigheden. Je ziet in zo’n groep kinderen dan ook heel duidelijk dat kinderen bepaalde rollen pakken.” De leerling van de toekomst zal die vaardigheden hard nodig hebben, verwacht pabodocent Anika Embrechts. „Je moet een brede blik hebben en kunnen samenwerken. In ieder vakgebied zit je in een bepaald denkpatroon.” Daarom wordt er in de LEGO Education Innovation Studio met pabostudenten én studenten van technische opleidingen samengewerkt in de Bètatechniek studentenpool, zodat er optimale kruisbestuiving ontstaat en iedereen van elkaar kan leren.

Innovation Studio die gekoppeld is aan een pabo.” Hoe de technieklessen straks vorm moeten gaan krijgen is voor veel basisscholen nog zoeken. Vandaar dat Saxion samen met de pabo stevig inzet op de LEGO Education Innovation Studio, vertelt projectleider Jeff de Ruyter. „Uiteindelijk willen we meer technici op de arbeidsmarkt, daarom willen we kinderen op de basisschool al leren hoe breed en divers het vakgebied van de techniek is.” De rol van de docent verandert daarbij. „We leven in een tijd dat je als docent niet meer de expert kunt zijn in alles.” De lessen in de studio zijn ontwikkeld op basis van onderzoekend en ontwerpend leren en de materialen van LEGO Education. Op die manier hoeft de leerkracht geen techniekexpert te zijn. Er is namelijk geen goed en ook geen fout, er zijn vooral heel veel verschillende manieren om het lesdoel te bereiken. „We noemen het ‘serious fun’,

maar vergis je niet, het heeft juist een heel educatief karakter. Ik kan je in theorie alles leren, maar als ik het je laat ervaren, beklijft het beter dan droge lesstof.” Voor basisscholen past het intiatief van Saxion in de School van de Toekomst, waarin techniek en wetenschap in 2020 een vast onderdeel moet worden van het curriculum, schetst Gert-Jan Egberink, directeur van basisscholen Glanerbrug-Zuid en De Linde in Oldenzaal. „LEGO spreekt niet alleen leerlingen, maar ook leerkachten aan, iedereen kent het. Nu is er in het basisonderwijs nog veel sprake van traditionele kennisoverdracht, door LEGO in te zetten als lesmateriaal verandert de rol van de leerkacht meer in de rol van coach. Ik hoor docenten die er al mee geëxperimenteerd hebben dat ze tijdens lessen verrast worden. Dat is mooi, we kunnen deze inspiratie om techniek onder de aandacht te brengen goed gebruiken en hopen dat kinde-

䢇 䢇 䢇

LEGO Education Innovation Studio

,,Techniek kan intimiderend zijn, maar dat heeft vaak met imago te maken.’’ Anika Embrechts, docent

De LEGO Education Innovation Studio biedt trainings- en ontwikkelingsprogramma’s voor leerkrachten in het primair en voortgezet onderwijs en tevens workshops en lestrajecten voor de leerlingen. We zetten daarbij altijd in op integratie in het curriculum van de school en streven naar passend maatwerk. Meer informatie is te vinden op: saxion.nl/LEGOEducationInnovationStudio

KOM VERDER

7

HET IS GOED VOOR DE REGIO OM TE INNOVEREN EN MET HET CENTRUM VOOR ONDERNEMERSCHAP BIJ SAXION IS ER ALLE HULP DIE JE

Slimme oplossingen voor Binnen en buiten Saxion wordt volop gewerkt aan Living Technology: innovatieve toepassingen met bijvoorbeeld slimme materialen. Docenten, onderzoekers en studenten van Saxion doen dat samen met het bedrijfsleven. Living Technology sluit aan bij de hightech maakindustrie van Oost-Nederland. door Marco Krijnsen en Femke Nales

BACTERIEDODEND TEXTIEL

HRM-LESSEN IN DE BANANENFABRIEK

Het project Textiles in Healthcare werkt aan textielproducten met een nanocoating die micro-organismen onschadelijk maakt. Dit kan ziekenhuizen en andere zorgverleners helpen om het aantal bacteriële infecties terug te dringen. De nanocoating is bedoeld 䢇 䢇 䢇 voor bijvoorbeeld bedlinnen, werkkleding, bedgordijnen en ,,Complexety wasdoekjes in de zorg. De nanocoating is een kerais free, zeggen misch laagje dat zich van nature moeilijk laat hechten op textiel. we vaak’’ Door een positieve lading aan te brengen op het textiel kan het ne- René Groothedde, gatief geladen laagje zich toch projectleider 3D-printen hechten. Het principe is met succes getest door de lectoraten Smart Functional Materials en Nanotechnology. Studenten en docentonderzoekers van de opleidingen Industrieel Product Ontwerpen en Verpleegkunde hebben de werkvloer bij het onderzoek betrokken. Ze interviewden artsen en verpleegkundig personeel van een ziekenhuis en vroegen onder meer aan welke eisen antibacterieel textiel moet voldoen. Ook observeerden ze een afdeling van het ziekenhuis. De ziekenhuismedewerkers gaven aan dat textielproducten met nanocoating dezelfde gebruikseigenschappen moeten hebben als de producten die ze nu gebruiken. Met name het comfort, de slijtvastheid en de transpiratiegevoeligheid zijn belangrijke thema’s.

Wat heeft de animatiefilm Despicable me met HR-management te maken? Alles, volgens docent-onderzoekers Luuk Collou en Guido Bruinsma van de Saxion-opleiding Human Resource Management. De kleine gele wezens spelen een hoofdrol in een nieuw leerinstrument dat ze ontwerpen voor HR-professionals, bedrijven en studenten. De game Minion Mundo confronteert de (toekomstige) HR-manager met levensechte werksituaties. De minions worden in de game geprogrammeerd met verschillende menselijke karaktereigenschappen: introvert, extravert, teamplayer, solist, leider, volger, enzovoort. Ze werken in een bananenfabriek op vier afdelingen (productie, verpakking, research & development en management) en zijn te onderscheiden door hun kleding. De speler kruipt in de rol van HRM-manager binnen deze organisatie. De studenten en docenten van Human Resource Management spelen de serious game om te leren wat de effecten van bepaalde interventies op verschillende bedrijfssituaties kunnen zijn en wat de beste oplossingen zijn. Ze krijgen zo de mogelijkheid om verschillende interventies uit te proberen zonder dat er problemen optreden binnen een bedrijf. HRM-professionals kunnen Minion Mundo gebruiken bij het formuleren van nieuwe strategieën, methodes en interventies. Het biedt hen de kans om de effecten van een interventie te testen voordat deze in de praktijk wordt gebracht. Collou en Bruinsma werken ook aan een HRM-systeem dat MKB-bedrijven helpt bij onder meer hun personeelsadministratie, strategieformulering en HR-beleid. Het systeem geeft ook input voor Minion Mundo.

BETON UIT DE PRINTER Over een jaar of twee kunnen bouwbedrijven in de regio bouwen met beton uit de 3D-printer die momenteel bij Saxion wordt ontwikkeld. Betonprinten maakt deel uit van een groter onderzoeksproject naar 3D-printen, waaronder printen op textiel en FDM-printing (laagsgewijs printen met behulp van een spuitmond). Het project staat onder leiding van Karin van Beurden, lector product design. Er zijn in totaal zeven lectoraten, ruim 200 studenten van elf opleidingen en twintig bedrijven bij betrokken. Betonprinten neemt een grote vlucht in de we-

reld. In China zijn de eerste huizen met geprint beton al gebouwd. In Nederland zal dat ook niet lang meer duren, verwacht projectleider 3D-printen René Groothedde van Saxion. ,,We hebben in het eerste onderzoeksproject een testbetonprinter ontwikkeld. De deelnemende bedrijven zijn er zo enthousiast over dat we in het nieuwe 3D-printlab nu bezig zijn met een vervolgproject.” Het voordeel van printen is dat je het beton extra eigenschappen kunt meegeven, aldus Groothedde. ,,Complexity is free, zeggen we vaak. Je kunt een muur zo complex maken als je wilt, met

bijvoorbeeld uithollingen en uitstulpingen. Daardoor kunnen er planten in groeien. Ook is het mogelijk om kanalen voor de klimaatinstallatie in het beton mee te printen.” Het onderzoek in het 3D-printlab richt zich daarnaast op metaalprinten. Dat gebeurt samen met het ROC van Twente. Studenten en lectoren gaan met behulp van een net aangeschafte 3D-metaalprinter voor vijf bedrijven specifieke toepassingen in businesscases uitwerken. Groothedde: ,,Innovatie is mooi, maar als bedrijf wil je er ook geld mee verdienen.”

Kees Schöller: de startup-coach De boodschap die business developer Kees Schöller graag aan studenten verkondigt is: „Ga eens nadenken over het ondernemerschap.” Want mogelijkheden zijn er zat om bij Saxion je startup van de grond te tillen. Bovendien is het goed voor de regio om te innoveren en met het Centrum voor Ondernemerschap bij Saxion is er alle hulp die je je maar kunt wensen. Schöller zelf coacht met plezier de beginnende ondernemers. Want een idee hebben alleen is niet genoeg. „Je ziet dat ze praktische kennis nodig hebben anders worden ze bij een onderhandeling omver geblazen. En ik adviseer ze ook om een goed team om zich heen te verzamelen. Want meestal

8

ben je als ondernemer heel goed in één ding, maar moeten er ook nog drie andere dingen heel goed gebeuren. Die senioriteit breng ik als business developer in.” Hij heeft inmiddels in Twente zo’n 170 ‘scoutinggesprekken’ gevoerd met studenten die rondlopen met een idee voor een onderneming. Uiteindelijk heeft hij er 28 in portefeuille en zes startups hebben inmiddels geld opgehaald bij een investeerder. Volgens Schöller is de aanpak van Saxion vrij revolutionair. „Ik kom uit Amsterdam en adviseerde talentontwikkeling over de hele wereld. Toen ik bij Economische Zaken in Den Haag zat om te kijken hoe ondernemerschap beter is te integreren op hogescholen, ontmoette ik Theodoor van der Velde van het Centrum voor Ondernemerschap bij Saxion. En wat bleek? Alles wat ze in Den Haag probeerden te bedenken, gebeurde hier in Twente al lang. Dus nu woon ik met mijn gezin in Twente. Dit is eindelijk eens een regio die ergens aan durft te werken en die keuze is tien jaar geleden al gemaakt door er in te investeren.”

MAAR KUNT WENSEN

de maatschappij AIRCO EN VERWARMING OP GELUIDSGOLVEN Zonder elektriciteit of gas gebouwen koelen en verwarmen door geluidsgolven te gebruiken. Architect en Saxiondocent Herbert Berkhout is co-founder van de startup SoundEnergy waarin deze techniek verder wordt ontwikkeld en klaar wordt gestoomd voor de markt. Met het systeem van SoundEnergy kunnen grote complexen, kantoren en fabrieken zo’n 30 tot 50 procent op hun energiekosten besparen. Om op deze duurzame manier kou te produceren heeft SoundEnergy een apparaat ontwikkeld: de Thermo Acoustic Energy Converter (TAEC). De ‘energy converter’ van SoundEnergy wordt aangedreven met heet water. Dat hete water wordt opgewekt met zonnecollectoren op het dak. Het innovatieve karakter van het apparaat - de THEAC-25 genoemd - is dat het heet water van 160 graden kan omzetten in koud water dat geschikt is voor aansturing van de klimaatinstallatie van een gebouw (HVAC). In de winter kunnen de zonnepanelen warmte produceren zonder gas te verbruiken, in de zomer kunnen ze ruimtes koelen zonder elektriciteit. Volgens Herbert Berkhout gaat het om een radicale innovatie, een product dat voorheen nog niet bestond. De komende periode wordt het systeem, dat is ontworpen door Kees de Blok en Pawel Owczarek, getest in het Saxionlab en in 2016 wil SoundEnergy de markt op. En die markt is de hele wereld. „Twintig procent van de wereldbevolking heeft verwarming nodig, tachtig procent heeft koeling nodig.” www.soundenergy.info

KANTELBARE ROLSTOEL

䢇 䢇 䢇

,,Alles wat ze in Den Haag probeerden te bedenken gebeurde hier in Twente al lang. Dus nu woon ik met mijn gezin in Twente.’’ Kees Schöller, startup-coach

Iemand in een rolstoel in een tandartsstoel krijgen is niet eenvoudig. Saxionstudent Freek van Guldener (24) kwam op het idee om een rolstoelkantelaar te ontwikkelen door zijn schoonmoeder die een tandartspraktijk heeft met twee vestigingen. Een van die vestigingen is in een een verpleeg- en verzorgingshuis waar zo’n zeventig procent van de cliënten in een rolstoel zit. Het in de tandartsstoel krijgen van rolstoelgebonden patiënten was moeilijk en in sommige gevallen zelfs onmogelijk, bleek in de praktijk. Van Guldener bedacht de oplossing: een mobiel apparaat waar je de rolstoel achterwaarts in kunt rijden, en de rolstoel vervolgens mee kunt kantelen op de gewenste hoogte. Voor de vierdejaars student commerciële economie is het anderhalf jaar later niet bij een idee gebleven, hij is met een productontwikkelaar aan de slag gegaan om het idee vorm te geven en heeft inmiddels Medificium opgericht, de startup waarmee hij de kantelbare rolstoel op de markt wil brengen. Daarbij krijgt hij hulp van het start-up center van Saxion. „Ik heb dankzij Saxion vijf maanden stage kunnen lopen in mijn eigen bedrijf, dat was echt ideaal. De eerste twee orders heb ik binnen en de twee testfasen zijn nu afgerond. Ik ben van plan om hier na mijn afstuderen mee door te gaan en de onderneming met andere producten uit te breiden.” Foto: Saxion Centrum voor Ondernemerschap

KOM VERDER

9

STADSCAMPUS SAXION IN VOGELVLUCHT

Locatie Epy Drost (geopend in 2010), alle opleidingen van de Academie Creatieve Technologie.

Locatie Edith Stein (geopend in 2015): vier gebouwen (Stork, Hazemeijer, Hofstede Crull en Ainsworth) met daarin de lerarenopleiding basisonderwijs (Pabo), diverse technische labs, het FabLab en de LEGO Education Innovation Studio. De luifel, die eind september wordt bevestigd, bestaat uit in elkaar geschoven buizen.

Herinneringsbank (2015): bank rondom een oude beuk ter herinnering aan overleden studenten en medewerkers van Saxion.

Monument voor schrijver Willem Brakman (onthulling op 9 oktober 2015): citaat uit het werk van Brakman op de trappen bij gebouw Edith Stein. Initiatief van de stichting Kunstwerk Willem Brakman.

Villa Serphos (bouwjaar 1910, renovatie 2015): ontmoetings-, presentatie- en vergaderruimte. De verschillende ruimtes zijn vernoemd naar ontwerpers/bedenkers van diverse technische ontwikkelingen. Zo is de lounge vernoemd naar Caryl Chapin, één van de ontwikkelaars van de zonnecel.

10

Medisch Spectrum Twente (locatie Ariënsplein): komt vrij in verband met nieuwbouw MST. Saxion wil hier graag buitenlandse studenten vestigen en een combinatie van open innovatieruimtes en werk- en experimenteerruimtes creëren.

Paard op sokkel (ontworpen in 1983, herplaatst in najaar 2015): beeld van kunstenaar Cees Willemsen dat voor het voormalig Natuurmuseum stond (dat is opgegaan in Museum TwentseWelle).

De ‘Tulpen’ (geopend in 2001): vleugels van nieuwbouw uit 2001, met onderwijs- en onderzoeksruimtes.

Hoofdlocatie Ko Wierenga (geopend in 2001): centrale entree, onderwijs- en onderzoeksruimtes, restaurant, Harry Banninktheater en sportvoorzieningen. Gebouwdelen zijn vernoemd naar Twentse cultuurdragers: Haanstra, Elderink, Wolvecamp en Schierbeek.

Saxion stadscampus: 105.000 m2 18.000 studenten 2.000 medewerkers

KOM VERDER

11

DUITSE STUDENTEN KIEZEN HEEL BEWUST VOOR EEN OPLEIDING AAN SAXION Bij Saxion studeren al jaren Duitse studenten, die heel bewust kiezen voor een opleiding bij Saxion. Eenmaal afgestudeerd hebben zij een grote toegevoegde waarde voor de arbeidsmarkt in Oost-Nederland. Door hun kennis van zowel de Duitse als de Nederlandse cultuur én taal, zijn zij waardevol voor organisaties in de Euregio. Michèle Mais (28) vertelt over haar ervaringen. door Jan Medendorp

‘Duitser wil contact met Duitser’

Z

e ging gezellig mee met haar vriendin die haar vriend vergezelde naar de open dag van Saxion. En Saxion bood meer talen aan dan de opleiding in Duitsland, dat was voor Michèle Mais doorslaggevend zich in Nederland in te schrijven voor International Business and Languages Studies. Ze spreekt vloeiend Duits, Nederlands, Engels en Frans. „In het eerste jaar heb ik ook nog Spaans gedaan.” Ze liep stage bij de Zuivelhoeve waar ze als afstudeeropdracht een exportplan voor de befaamde Heksenkaas schreef. Ze is blij dat ze voor Nederland heeft gekozen: „In Duitsland moet je veel meer zelf doen. Studie is daar vooral zelfstudie in een collegezaal met driehonderd mensen, hier zit je in een klas met 28 mensen. Hier kun je

gewoon een vraag stellen als je iets niet begrepen hebt en dan legt de docent het nog een keer uit. In Duitsland moet je het maar gewoon zelf opzoeken.”

VOEDSEL Toen ze afgestudeerd was, heeft ze veel ‘food’-bedrijven in Twente een open sollicitatiebrief gestuurd. „Voedsel is altijd iets persoonlijks, het is voor mij ook de belangrijkste vraag van de dag: wat eten we vandaag? De opleiding die ik gedaan heb is heel breed, je kunt verkopen, je leert productmanagement, vertalen, administratief werk, buitenlandse communicatie, rechten, je kunt alles een beetje.” Zwanenberg Food Group bood in augustus vorig jaar soelaas. „Ik ben nu officieel de productmanager, maar ik ben eigenlijk ook

in de businessunit Duitsland actief. We proberen de Zwanenberg-snacks te verkopen op de Duitse markt.” Het is voor een vleesbedrijf moeilijk om op de Duitse markt te infiltreren. Nederlanders frituren alles in de ogen van de Duitsers, die ook geen voedsel willen met kunstmatige toevoegingen, conserveringsmiddelen of kleurstoffen. „Daarom hebben we voor Duitsland nieuwe recepturen bedacht of aangepast.” De communicatie met de Duitsers is in elk geval flink verbeterd, er lagen conceptbriefjes bij de telefoon voor gesprekken– . Dat was niet al te best, laat Michèle Mais blijken. „Een Duitser wil graag contact hebben met een Duitser, dat merk je gewoon.” Zelf is ze behoorlijk vernederlandst. „Ik merkte dat pas nog op een feestje, hier wordt veel gekust en geknuffeld. Dat doen

Studenten betrokken bij nieuw kunstwerk Kunst krijgt een grotere rol binnen de opleidingen van Saxion. Een concreet resultaat daarvan is vanaf volgend jaar te zien bij de nieuwbouw Edith Stein aan de Tromplaan. Kunstenaar en oud-Saxionstudent Peter de Man (Studio Roosegaarde), techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek (Universiteit Twente) en het FabLab van Saxion werken samen aan een kunstwerk, dat in januari wordt onthuld. Hoe het eruit gaat zien en waar het precies komt, is nog onbekend. Het project is een samenwerking tussen Saxion en Qua Art - Qua

12

Duitsers niet, mensen zijn veel terughoudender, hand schudden en meer niet. Ook met kleding. Ik had van de zomer bonte kleding met van die neonkleurtjes aan. De anderen waren allemaal in zwart, donkerblauw, bruin.”

GEZELLIG „Ik vind Nederland gewoon gezellig, ik heb hier bij Zwanenberg echt mijn plek gevonden. Wat anders is? In Duitsland geldt: afspraak is afspraak, hier is het soms zo van ‘joa, dat doen we wel even, komt wel goed’. Ik ben iemand die zich wel van tevoren druk maakt om wat gaat gebeuren. Ja, ze hebben ook aan mij moeten wennen. Ze vinden me streng.” Haar toekomst? „Ik kan in Nederland en Duitsland wel uit de voeten, ik red me overal wel.”

Science, waarbij een wetenschapper, kunstenaar en ondernemer elkaar inspireren en beïnvloeden. Volgens initiatiefnemer en Saxion-docent Ruben Sinkeldam is het de bedoeling dat meer studenten in aanraking komen met kunst, en dat kunstenaars meer betrokken worden bij de opleidingen. ,,In dit geval is er een rol weggelegd voor de opleiding Elektrotechniek en de pabo. We hopen dat studenten er iets van leren dat ze op nieuwe ideeën komen dankzij de kunst. En dat geldt ook voor docenten.” Daarnaast is er een pilotproject gestart met de academie Academie Financiën Economie & Management (FEM). Het betrekken van kunst en kunstenaars bij de opleidingen van FEM past goed bij de nieuwe visie van FEM. Dat gebeurt waarschijnlijk in de vorm van gastcolleges en projecten. Sinkeldam: ,,Saxion ziet dat studenten een rijke leeromgeving nodig hebben als voorbereiding op hun toekomst. Kunst is een van de ingrediënten van zo’n leeromgeving.”

INSTROOM ZORGOPLEIDING VERDRIEDUBBELD Saxion trapte onlangs het collegejaar 2015/2016 af met een aangepaste opleiding tot verpleegkundige (Hbo-v). Parttime, want dát is wat het werkveld nodig heeft. door Ditta op den Dries

Een leven lang leren bij Saxion

I

In een snel veranderende samenleving bestaat de behoefte om werknemers constant bij te laten scholen. Die werknemers willen wel. De instroom van de aangepaste zorgopleiding is verdrievoudigd ten opzichte van vorig jaar en telt nu 160 studenten. De Saxion Parttime School werd in januari van dit jaar opgericht. Het onderwijs moet flexibeler en meer eigentijds. Het moet aansluiten op actuele vraagstukken uit organisaties. Digitale werkvormen worden gecombineerd met contacturen. Zo kunnen deeltijdstudenten efficiënt studeren en hun studie zo inrichten dat deze past bij hun drukke leven waarin ze werk, privé en studie moeten combineren. De dynamiek van onze samenleving vraagt om flexibele, wendbare werknemers. Een diploma is tegenwoordig snel verouderd. „Vaak zijn de banen in een bepaalde sector al sterk veranderd voordat de student zijn vierjarige opleiding heeft voltooid”, zegt Katinka van Heerde, projectleider van Saxion Parttime School. Een baan voor het leven past volgens haar niet meer in deze tijd. „Een leven lang leren, dat is de toekomst. Saxion Part-

time School ontwikkelt actueel en flexibel parttime-onderwijs dat past bij de behoeften van werkenden en het bedrijfsleven in Oost-Nederland. Om dat te bereiken zitten we bovenop de ontwikkelingen in de samenleving.”

WIJKVERPLEGING De aangepaste Hbo-v is daar een prachtig voorbeeld van. Mayke Bergman, teamleider van de Saxionopleiding Hbo-v: „In het voorjaar van 2014 werd duidelijk dat de veranderende wetgeving ervoor zorgde dat de indicatiestelling en coördinatie van zorg weer terug zou komen bij de wijkverpleegkundige. Dat besluit heeft grote gevolgen, voor de thuiszorginstellingen én voor de wijkverpleegkundigen. Thuiszorginstellingen hebben de afgelopen jaren, uit financiële overwegingen, voornamelijk mbo’ers aangenomen. Maar nu de wijkverpleegkundige weer meer verantwoordelijkheid krijgt, is het verplicht dat elk verpleegkundig team in de wijk vóór 2017 twee hbo’ers telt. Die heeft de thuiszorg niet. Dus moeten mbo’ ers bijgeschoold worden tot hbo’ers. Dat hebben we op tijd gesignaleerd, zodat we nu snel in kunnen springen op deze ver-

andering in de samenleving.” Bergman vindt het een goede zaak dat de wijkverpleegkundige straks weer mag indiceren. „Een wijkverpleegkundige kent de situatie in gezinnen van binnen en buiten. En kan dus als geen ander inschatten welke hulp er nodig is.” Om de wijkverpleegkundige gedegen toe te rusten op de nieuwe taak, is bijscholing nodig. Saxion heeft daarom versneld de bestaande deeltijdopleiding aangepast. „In 2016 komt er een volledig aangepaste verpleegkunde-opleiding. Voor dit collegejaar hebben we, omdat de tijd beperkt was, de huidige opleiding op zoveel mogelijk punten aangepast.”

ARBEIDSMARKT De zorgopleiding is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met zeven Twentse thuiszorginstellingen. Ze hebben in klankbordgroepen meegepraat over de inhoud van de opleiding. Ook hebben ze bij hun achterban geïnventariseerd wie zich wilde omscholen tot hbo’er. Dat leverde veel nieuwe deeltijdstudenten voor Saxion op. „De aangepaste zorgopleiding is hét schoolvoorbeeld van hoe opleidingen in het hoger onderwijs han-

den en voeten moeten krijgen. Onderwijs moet te allen tijde aansluiten bij de vraag vanuit arbeidsmarkt”, stelt Bergman.

VOORTREKKER Saxion Parttime School wil daarin voortrekker zijn. Stapsgewijs worden 40 parttime-opleidingen met modulair onderwijs opgezet, in samenspraak met bedrijven en instellingen. Nu al merken studenten, onder meer van Zorg & Welzijn en de studies in het economische domein, dat het deeltijdonderwijs verandert. Zo worden er meer webinars en masterclasses ingezet. In 2017 moet de onderwijsvernieuwing voor alle opleidingen doorgevoerd zijn. „Parttime-onderwijs verdient veel meer aandacht dan het tot nu toe heeft gekregen”, stelt Katinka van Heerde. „Het is ideaal voor mensen die zich vanuit een baan willen bijscholen in hun vakgebied. Maar ook voor mensen die in between jobs zijn of zich willen omscholen. Saxion Parttime School wil dé scholingspartner van Oost-Nederland worden. De nieuwbouw van Saxion gaat ons vast en zeker bij deze doelstelling helpen.”

䢇 䢇 䢇

„De aangepaste zorgopleiding is hèt schoolvoorbeeld van hoe opleidingen in het hoger onderwijs handen en voeten moeten krijgen. Onderwijs moet te allen tijde aansluiten bij de vraag vanuit arbeidsmarkt.’’ Katinka van Heerde, projectleider van Saxion Parttime School Mayke Bergman, teamleider van de Saxionopleiding Hbo-v KOM VERDER

13

SAXIONSTUDENTEN DIE ZELF INITIATIEF NEMEN KRIJGEN ALLE KANSEN OM ZICH TE ONWIKKELEN ALS WERELDBURGERS

Ruimte voor initiatief Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Het is de wereld ontdekken, pionieren, nieuwe mensen leren kennen en volop uitdagingen krijgen en initiatieven nemen. Saxion opent vele deuren voor studenten door ze te verbinden en kennis te delen. Zes studenten over hun bijzondere ervaringen op de hogeschool. door Marco Krijnsen en Femke Nales Naam: Jusra Hamam Leeftijd: 19 jaar Opleiding: derdejaars HBO Rechten En verder: is blogger bij TEDxSaxionUniversity

GEGREPEN DOOR HET TEDX-VIRUS Jusra volgt naast haar rechtenstudie het Honours Programma Liberal Arts & Sciences , een van de Top Talent Programma’s binnen Saxion. Toen ze daarvoor naar school ging, wees een vriendin haar op een poster van de TEDxSaxionUniversity. Ze besloot om naar zo’n TEDx-bijeenkomst te gaan. Jusra was meteen verkocht. ,,Het was geweldig. Wat een onwaarschijnlijke sfeer en wat een energie! De host kreeg iedereen mee. Het was heel inspirerend wat we die eerste keer meemaakten bij TEDx. Iedereen accepteert elkaar. Ook al ken je elkaar niet: je voelt je één groep. Die eerste avond moesten we in groepjes een storyboard schrijven voor een film. Mijn groepje won. Blijkbaar viel ik op, want ze vroegen me of ik een afterblog wilde schrijven over mijn ervaring met TEDx. Sindsdien ben ik vaste blogger. Ik schrijf telkens zowel liveblogjes op de avond zelf als een afterblog. Dat heb ik nu drie keer gedaan. Van het storyboard heb ik een filmscript gemaakt. Ze zijn nu bezig met de opnames. De film heet The Rise en hij gaat over de nieuwe wereld waarin technologie een steeds grotere rol krijgt. Er doen echte acteurs mee. Bij de volgende TEDx op 11 november zal de film te zien zijn.”

Naam: Silke van der Velde Leeftijd: 22 jaar Opleiding: vijfdejaars Technische Commerciële Textielkunde En verder: is winnaar van de Saxion Ondernemersaward 2015

VERDER MET NIEUW BEDRIJF: JURKEN VERHUREN Silke heeft studievertraging opgelopen, omdat het opzetten van haar bedrijf Find Tailor veel tijd kostte. Het marketingplan voor die onderneming is onderwerp van haar afstudeerscriptie. Via Find Tailor kun je een custom-made kledingstuk laten maken door een kleermaker in de regio. Het idee leverde haar in juni de Saxion Ondernemersaward op. ,,Ik heb heel veel positieve reacties op de prijs gekregen. Toch heb ik gemerkt dat de markt er nog niet rijp voor is. Er zijn nog te weinig klanten die dit willen en ook is de prijs van een kledingstuk op maat nu nog te hoog. Ik heb Find Tailor dus even geparkeerd, maar ik weet zeker dat het er nog van gaat komen. Nu richt ik me op een ander idee: het verhuren van jurken. Ik wil vrouwen in staat stellen om voor een eenmalig evenement een hippe kwaliteitsjurk te huren. Een jurk die te duur is om te kopen. In december ga ik online via jurkenhuren.nl. Ondernemen wordt bij Saxion heel goed ondersteund door het Startup Center en het Centrum voor Ondernemerschap. Dat heb je nodig, want vaak twijfel je of je idee wel goed genoeg is.”

Naam: Romy Verweij Leeftijd: 20 Opleiding: Afgelopen jaar afgestudeerd aan de opleiding Civiele Techniek. En verder: ging voor afstudeeropdracht naar Estland, zoekt nu werk in Spanje.

ESTLAND ALS LEERZAAM BUITENLANDS AVONTUUR Het buitenland heeft Romy Verweij altijd getrokken. Vorig jaar kreeg ze de kans om met studiegenoten Jurren Snijders Blok en Sven Sterne af te reizen naar Estland. De studenten Civiele Techniek moesten een fabrieksterrein aan de grens met Rusland nieuw leven inblazen. „Taal was een barrière, niet veel mensen spraken Engels. Dus we konden niet goed per mail en telefoon communiceren, daarom zijn we uiteindelijk twee keer naar Estland gegaan om de zaken daar te regelen. Door deze ervaring als afstudeerder heb ik ontzettend veel geleerd. Als je zo’n groot project moet oppakken in het buitenland kun je niet afwachten, je moet zelf actie ondernemen en initiatief tonen. Nu ben ik afgestudeerd en zoek ik werk in Spanje, ik heb altijd iets met dit land gehad, ik weet dat ik er ooit graag wil wonen. ”

14

en ontdekkingen Naam: Linda Lieferink Leeftijd: 22 Opleiding: derdejaars Industrieel Product Ontwerpen En verder: volgt Top Talent Programma op Saxion

OP ANDERE MANIEREN NAAR DE WERELD KIJKEN Linda Lieferink is één van de studenten op Saxion die deelneemt aan het Top Talent Programma waarbij studenten naast hun studie nog een extra uitdaging krijgen aangeboden en ‘verzwaard’ afstuderen. „Ik volg het art en sciences-programma en ben er wekelijks zo’n zes uur mee bezig, iedere woensdagavond volg ik een extra programma. Of dat er nog bij kan? Jazeker. Ik moet hard werken om achten te halen op mijn opleiding, maar ik vind het Honours programma heel erg leuk en leerzaam om te doen. Ik krijg nu lessen filosofie, economie en gelukskunde. Er zit veel Bildung in: wie ben je, hoe sta je in de wereld? We zijn nu bezig met cultuur en hoe cultuur je vormt. Ik vind het niet alleen interessant, maar ook nuttig. Als ik straks producten ontwerp, moet ik producten voor iedereen ontwerpen. Door samen te werken met andere studenten die ook een honoursprogramma volgen, leer ik hoe zij denken en tegen de wereld aankijken, vaak is dat heel anders. Dat te zien en ontdekken vind ik waardevol. “

Naam: Marie-Helen Karspeck Leeftijd: 21 jaar Opleiding: vierdejaars Textile Engineering & Management En verder: nam initiatief voor herinneringsmonument voor omgekomen Saxion-studenten.

MONUMENT VOOR SHAKA EN DE ANDEREN Marie-Helen komt uit de omgeving van het Duitse Osnabrück. Bij haar Engelstalige opleiding zit ze tussen de internationale studenten uit Nederland, Duitsland, Italië en Roemenië. De studie zelf is internationaal georiënteerd: Marie Helen volgde een minor in Milaan en liep stage in Londen. ,,Ik volg ook het Honours Programma Innovation & Business Creation. Daar ontdekte ik dat ik toch geen ondernemer wil worden. Ik wil graag bij de marketingafdeling of het management van een groot modebedrijf aan de slag. Dat is mijn doel. Binnen onze opleiding ben ik bevriend geraakt met Shaka Calehr, die toen eerstejaars was. We trokken veel met elkaar op. In juli vorig jaar is hij omgekomen bij de vliegramp met de MH17 in Oekraïne. Heel erg vind ik dat nog steeds! Al snel ontstond bij mij het idee voor een herdenkingsplek bij Saxion. Niet alleen voor Shaka, maar voor alle Saxion-studenten die tijdens hun studie zijn overleden. Zo’n plek was er jammer genoeg nog niet. Binnenkort komt er een herinneringsbank onder de grote boom naast het nieuwe gebouw Edith Stein. Ik hoop dat het een plek wordt waar het rustig is en waar we vaak aan Shaka kunnen terugdenken.”

Naam: Gerrit-Jan ten Harkel Leeftijd: 21 Opleiding: Versnelde vwo-route Economie, tweedejaars En verder: probeerde het een jaar op de UT, maar vond studie te theoretisch.

SNEL, PERSOONLIJK EN PRAKTISCH STUDEREN Gerrit-Jan ten Harkel was een vwo-leerling die fluitend zijn middelbare school doorliep, maar toen hij op de Universiteit Twente zat, miste hij het persoonlijk contact en vond hij het academisch onderwijs wel erg theoretisch. „Ik heb daarna een jaar niks gedaan en me toen ingeschreven voor de versnelde vwo-route op Saxion. Voor mij is dit een perfecte optie. Als je het vwo hebt gedaan en je gaat naar het hbo ligt het tempo toch wat lager en door deze studie in drie jaar in plaats van vier jaar te doen ga je er lekker snel doorheen, er is veel persoonlijk contact en je bent praktischer bezig. Iedereen heeft in onze klas het vwo gedaan en je merkt dat de studenten allemaal heel gemotiveerd zijn en voor hoge cijfers gaan.” Of hij straks als hij klaar is alsnog naar een universiteit gaat, betwijfelt hij. „Die optie staat op een laag pitje. Maar als het de kans op een baan vergroot, zou ik daar tegen die tijd wel open voor staan.”

KOM VERDER

15

MASTER LEREN EN INNOVEREN

Een master, dat biedt perspectief. Maar wat houdt zo’n opleiding in en is die goed te combineren met een baan? Ervaringsdeskundige Jacintha Bonsma-Haarlemmer rondde deze zomer met goed resultaat haar studie master Leren en Innoveren af.

‘Ik kijk nu anders naar mijn werk’

A

l jaren werkt Jacintha Bonsma-Haarlemmer (48) als docent en teamleider Commerciële Dienstverlening en Handel aan het ROC A12 in Velp. „Waarom ik de master gevolgd heb? Vooral om mezelf verder te ontwikkelen.” In september 2013 begon ze met de master Leren en Innoveren, om in juli 2015 met succes de tweejaarsopleiding af te ronden. „Ik ben netjes binnen de aangegeven tijd gebleven”, zegt ze lachend. „En dat heeft vooral te maken gehad met motivatie. Het vergt de nodige tijd, maar als het leuk is, is het goed te combineren.”

PRAKTISCHE KARAKTER VAN DE MASTER Een leven lang leren is de Velpse

16

niet vreemd. Na de heao en NIMA-C haalde ze haar onderwijsbevoegdheid. „Mijn werk is uitdagend, maar ik zocht praktijkgerichte handvatten om de leerlingen nog attractiever te doceren en ze tot meer ondernemerschap te stimuleren.” Saxion als hogeschool met de master Leren en Innoveren sprak haar het meest aan, vooral vanwege dat praktische karakter in de opbouw van het masterprogramma. „Ik wist van tevoren waar ik aan toe was met vier periodes van probleemstelling, ontwerpfase, praktijkonderzoek en herontwerp.”

SPIEGELEN MET STUDENTEN EN LECTOREN „Voor mij was dit de praktijkgerichte studie waar ik iets mee kon in m’n werk”, blikt Jacintha terug.

Een master, praktijkgericht en vol perspectief

„Wat ik geleerd heb, is weer eens totaal anders naar mijn werk te kijken, hoe ik het anders en beter kan doen. Die helikopterview is een meerwaarde in mijn lessen, dat merkte zowel ik als mijn omgeving al snel.” Ze roemt de rol van docenten en lectoren die haar stimuleerden en de twintig medestudenten die elkaar onderling beoordeelden. „Hun problematiek en oplossingen, daar leer je ook van.” Ze zou het zo weer overnieuw doen, deze master. „De begeleiding binnen Saxion is goed, de thematiek was boeiend. Ik kan anderen met dezelfde behoeftes alleen maar aanraden ook te kiezen voor een master. Gewoon gaan, en voer die verbeterslag in je werk door!

䢇 䢇 䢇

,,Wil je je ontwikkelen in je werk, ga dan voor zo’n master.’’ Jacintha Bonsma-Haarlemmer, docent ROC A12

Studenten kunnen bij Saxion verschillende masteropleidingen volgen. Het aanbod groeit komend jaar tot twintig varianten. Saxion richt zich specifiek op toegepast oplossingsgericht onderzoek ten behoeve van de praktijk, vaak binnen bedrijven of organisaties. Er is een groeiende behoefte aan dit onderwijs onder zowel studenten die al werkzaam zijn als onder bachelorstudenten. Voor sommige masteropleidingen geldt enkele jaren werkervaring als voorwaarde en deze kunnen in deeltijd worden gevolgd, naast een baan. De inhoud van de masteropleidingen is minstens zo praktijkgericht: De ontwikkeling van de masteropleidingen gebeurt samen met bedrijven en organisaties en samen met die bedrijven en organisaties wordt gekeken naar actuele vraagstukken die om een praktijkgerichte oplossing vragen.

Voltijd masteropleidingen:

Deeltijd masteropleidingen:

Drie masteropleidingen in ontwikkeling:

Facility & Real Estate Management Business Administration Master in Management

Advanced Nursing Practice Arbeid & Gezondheid Care & Technology Educational Leadership Facility and Real Estate Management Health Care and Social Work International Supply Chain Management Leren en Innoveren Musculoskeletaal Revalidatie bij Patiënten met Chronische Aandoeningen Urban & Area Development

Nanotechnology Textile Product Management Smart Industries

Meer weten? Kijk op saxion.nl/master of neem contact op met het Saxion Informatie Centrum: 0570 - 603 700 | [email protected]

GRENZEN VIND JE ALLEEN MAAR ALS JE ER NÉT OVERHEEN DURFT TE GAAN

Het borrelt constant binnen het Innovatieteam van Saxion. De tien teamleden dromen, kantelen, zien kansen, focussen, maken plannen, verbinden en doén. Daarmee inspireren ze iedereen die naar creatieve oplossingen zoekt voor zijn of haar probleem, binnen en buiten de muren van Saxion. door Ditta op den Dries

We zijn een soort gideonsbende

H

ij klopte enige tijd geleden bij het college van bestuur van Saxion aan. We moeten een innovatieteam in het leven roepen, was zijn boodschap. Het CvB zei: Doe maar. Meer had Olde Hampsink, vernieuwer pur sang, ook niet nodig. Hij formeerde een team. „Niet naar afspiegeling van de academies hoor! Het innovatieteam is een soort gideonsbende. Zoekt grenzen op. En die grens vind je alleen maar als je er nét overheen durft te gaan. Je kunt niet innoveren als je op gebaande paden blijft lopen.”

INNOVATIEDINERS Steeds meer mensen weten het innovatieteam van Saxion te vinden. Bedrijven, culturele instellingen, overheidsinstellingen, de UT en het Kennispark, maar ook lectoren van Saxion die onderwijsvernieuwingen willen doorvoeren. Ze haken aan bij de door het SIT georganiseerde innovatiediners en innovatie-

lunches, die regelmatig gehouden worden. Tijdens het eten leggen ze hun vraag op tafel, na het eten wordt er vrijuit gebrainstormd. „Eén keer per twee weken is er een SIT-in, waar mensen met een vraag Saxion kunnen binnenlopen. Nou, dan kom je in een warm bad hoor! Niets is te gek. We liften mee op elkaars ideeën, linken, verbinden en geven creatieve oplossingsrichtingen aan.”

VOORBEELDEN De Dienst Rijksgebouwen schakelde het Saxion Innovatie Team in om te brainstormen over de vraag welke invulling de vele leegstaande gebouwen kunnen krijgen. Ondernemend Losser vroeg het SIT om mee te denken over parkplan De Sportnatuur. En Gelderman Oldenzaal wil graag iets doen met het culturele erfgoed van de fabriek. Olde Hampsink: „Onze studenten van Media Informatie en Communicatie gaan nu de historie vastleggen op beeld. Zo ontstaan er steeds hele mooie verbindingen. We

brainstormen trouwens ook buiten de deur. We lieten de ideeën al eens stromen tussen de mammoets in museum de Twentse Welle en bij het Geert Groote Huis in Deventer. Dat leidt allemaal tot mooie, tastbare resultaten.” (zie kader)

MULTIDISCIPLINAIR Van de noodzaak om te innoveren is de samenleving wel doordrongen, stelt Olde Hampsink. „Steeds vaker komt de vraag vanuit de Saxion academies om mee te denken over innovatieprojecten. En het bedrijfsleven kiest meer en meer voor een multidisciplinaire aanpak. De tijd van ‘eenrichtingsverkeer’ is voorbij. Philips is ook niet meer alleen een lampenfabriek. We hebben elkaars expertise hard nodig.”

Ook brainstormen over innoveren? Stuur een mail naar [email protected]. Of stuur een tweet met hashtag #saxioninnoveert

Aardevol Hoe kunnen we concrete tools ontwikkelen om anders met de aarde om te gaan. Dat was de vraagstelling van ondernemer Jan Steggink uit Tubbergen, die aanschoof bij het allereerste innovatiediner van het Saxion Innovatie Team. Zijn project Aardevol won in mei 2015 de BGT Innovatieprijs en is genomineerd voor subsidie van de provincie. Inmiddels heeft hij, specifiek voor Aardevol, twee mensen in dienst genomen. ,,Ik was al drie jaar met het project Aardevol bezig, maar kwam niet verder. Einstein zei het al: ‘je kunt een probleem niet oplossen in hetzelfde continent. Als traditioneel wegenbouwer had ik echt anderen nodig om tot nieuwe inzichten te komen. Door samen te brainstormen konden we handen en voeten geven aan Aardevol. We verspillen veel te veel en moeten terug naar de boerenslimheid van onze voorouders. Vooruitgang naar vroeger dus. Steggink Infra heeft een applicatie ontwikkeld waarmee we een waardescan kunnen maken. Voortaan brengen we bij alles wat we doen niet eendimensionaal de gevolgen voor ons bedrijf, maar óók die voor de mens en voor de aarde in kaart.’’

KOM VERDER

17

Saxion Technology Day

Open Huis

Zet in je agenda: 3 oktober Technology Day @ Saxion!

Saxion Stadscampus

Tijdens het weekend van de wetenschap organiseert Saxion een Technology Day voor iedereen die geïnteresseerd is in technische innovaties, onderzoek en het verhaal erachter. chter. Nieuw dit jaar: LEGO Education workshops. s. Schrijf je nu in!

Saxion stelt zaterdag 31 oktober in Enschede haar deuren open voor publiek. Kom de Stadscampus met eigen ogen bekijken! Bezoek de nieuwe gebouwen, de oude villa Serphos, de onderwijsruimtes, de laboratoria en alle andere voorzieningen binnen Saxion. Graag tot ziens tijdens het Open Huis bij de Saxion Stadscampus in Enschede.

Datum: Zaterdag 3 oktober 2015 Tijd: 12.00 - 17.00 uur Locatie: M.H. Tromplaan 28, Enschede naast het treinstation

saxion.nl/technologyday

saxion.nl/stadscampus

DIT NAJAAR STAAN DE DEUREN VAN SAXION OPEN VOOR AANKOMENDE STUDENTEN EN ANDERE GEÏNTERESSEERDEN

Kom verder met Saxion Zaterdag 3 oktober Saxion Technology Day en workshops LEGO Education Innovation Studio 12.00 - 17.00 uur, Stadscampus Saxion Enschede Een Technology Day (tijdens het Weekend van de Wetenschap) voor iedereen die geïnteresseerd is in technische innovaties, onderzoek en het verhaal erachter. Een doe- en ontdek-dag voor jong en oud. Ieder uur starten drie verschillende LEGO-workshops voor kinderen tussen 8 en 14 jaar. Het volledige programma staat op saxion.nl/technologyday.

Woensdag 14 oktober Saxion Open in Enschede voor studiekeuze 17.00 - 21.00 uur, Saxion Stadscampus Enschede Voor hen die snel met de studiekeuze bezig willen. Er is voorlichting over alle opleidingen van Saxion. Zij die willen kunnen voor het eerst de pabo in het nieuwe gebouw Edith Stein aan de Tromplaan bezoeken.

Zaterdag 31 oktober

18 - 25 oktober

Saxion Open Huis 10.00 - 15.00 uur, Saxion Stadscampus Enschede

Niet iets om te bezoeken (want erg ver weg), maar wel interessant om te volgen. Het Solar Team Twente, met ook studenten van Saxion, doet mee aan de World Solar Race in Australië.

Zaterdag 7 november Saxion Open in Apeldoorn voor studiekeuze 12.00 - 16.00 uur, locatie Kerklaan Informatie wordt gegeven over de opleidingen Security Management en Hotelmanagement en over studeren bij Saxion in het algemeen.

De deuren gaan open voor iedereen die nieuwsgierig is naar de Saxion Stadscampus: de nieuwe gebouwen, de oude villa Serphos, de onderwijsruimtes, de laboratoria en alle andere voorzieningen binnen Saxion.

Woensdag 11 november TEDxSaxionUniversity: Pursuit of Happiness 15.00 - 21.00 uur, Enschede Interessante sprekers zetten je met hun gedachtegoed aan het denken over de toekomst en het streven naar geluk in een snel veranderende wereld. Er komen allerlei thema’s aan bod; van innovatieve technologie tot culturele analyses en van een indrukwekkend persoonlijk verhaal tot vette beats en dance-moves. Een dag die inspireert, verrast en veel nieuwe energie oplevert. Het is een TED-stijlevent, dus multidisciplinair en Engelstalig. De TEDx-talks en optredens duren steeds maximaal 18 minuten. Iedereen is welkom. Informatie en tickets zijn verkrijgbaar via www.tedxsaxionuniversity.com.

Zaterdag 28 november

Zaterdag 21 november

Saxion Open in Enschede voor studiekeuze 12.00 - 16.00 uur, Saxion Stadscampus Enschede Informatie over alle opleidingen van Saxion en over het studeren bij Saxion. Voor degenen die nog twijfelen over hun studiekeuze is een branchemarkt en er kunnen studiekeuzegesprekken worden gevoerd.

Saxion Open in Deventer voor studiekeuze 12.00 - 16.00 uur, Saxion Deventer Informatie wordt gegeven over alle opleidingen van Saxion en over het studeren bij Saxion. Voor degenen die nog twijfelen over hun studiekeuze is er een branchemarkt en er kunnen studiekeuzegesprekken worden gevoerd.

Colofon ‘Saxion opent deuren’ is een commerciële bijlage van De Twentsche Courant Tubantia in opdracht van Saxion ter gelegenheid van de voltooiing van de stadscampus. Teksten: Marco Krijnsen, Femke Nales, Ditta op den Dries, Jan Medendorp Ontwerp: Lucy Boers Fotografie: Emiel Muijderman, Tessa Wiegerinck, Saxion, coverfoto: Wouter Borre Coördinatie: Rob Wissink

KOM VERDER

19

Het Klein Beernink-team wenst studenten en medewerkers van Saxion heel veel studie- en werkplezier in de Stadscampus Edith Stein!

we zijn trots dat we samen met Saxion het project, van het ontwerp van de inrichting tot aan het leveren van kantoormeubilair, interieurbouw en sfeerverlichting, naar dit mooie resultaat hebben geleid kijk voor een impressie op kleinbeernink.nl

klein beernink Bergweidedijk 2 deventer [email protected] 0570 850 850