XII.6.11 Standaard Bedrijfsrapportage (SBR) Minder administratieve rompslomp en meer tijd om te ondernemen Drs.R.M.Kieft RA1
Veel ondernemers hebben bijvoorbeeld in het contact met hun bank of controlerende accountant de termen XBRL of SBR al horen vallen. En daarmee mogelijk ook de hieraan gerelateerde begrippen als taxonomie, instance document en stylesheet uit het aan dit artikel voorafgaande artikel over XBRL. In dit artikel wordt aandacht besteed aan Standaard Bedrijfsrapportage, ook wel Standard Business Reporting (hierna SBR). SBR is de nieuwe naam van het Nederlandse Taxonomie Project, ook wel XBRL-project genoemd. SBR biedt de technische mogelijkheid om rapportages zoals belastingaangiften, jaarrekeningen en kredietrapportages elektronisch aan te leveren bij de overheid en banken. Overheid, banken en marktpartijen, waaronder accountants en automatiseerders, werken daarbij nauw samen om de verplichte overdracht van informatie tussen ondernemingen, overheidsinstanties en financie« le instellingen efficie« nter te maken. In dit artikel ligt de focus op SBR als de mogelijkheid voor ondernemingen om samen met hun accountant of administratiekantoor via SBR financie« le informatie, waaronder de jaarrekening elektronisch aan te leveren bij banken. Dit brengt minder administratieve lasten voor ondernemingen met zich mee en past in de afspraken die de overheid en banken hebben gemaakt om het gebruik van SBR te stimuleren.
1. Inleiding Het NederlandseTaxonomie Project is omgedoopt in SBR Programma. Het SBR Programma, dat breed wordt gedragen door de overheid en het bedrijfsleven, is een onafhankelijke domeinoverstijgende aanpak voor het eenduidig inrichten en uitvoeren van rapportageprocessen op basis van XBRL-technologie. SBR voorziet in standaardisering en 1. Drs. R.M. Kieft RA is zelfstandig gevestigd onder de naam Bureau voor Administratie en Controle Kieft (BACK) b.v., te Hoofddorp. Hij is als consultant werkzaam op het gebied van administratieve organisatie, interne controle en financieel management voor uiteenlopende bedrijven en instellingen. Praktijkboek Financieel Management afl. 101 (september 2010)
XII.6.11-01
automatisering van (financie« le) verantwoordingen en rapportages. De eenduidigheid in taal en de herbruikbaarheid van de verschillende bouwstenen van SBR maken het mogelijk om de SBR-aanpak toe te passen op verschillende rapportages van diverse rapportagevragers. SBR wordt het uniforme formaat voor de uitwisseling van financie« le gegevens. Dat maakt SBR tot meer dan een technische innovatie, die papieren communicatie vervangt door digitale communicatie. Hoe meer rapportageketens aansluiten op SBR, hoe groter de herbruikbaarheid. SBR levert daarmee efficiencyvoordelen voor alle betrokkenen: rapportagevragende partijen binnen de overheid en de banken, intermediairs, leveranciers van voorzieningen (in overheid en markt) en rapportageplichtige bedrijven. In figuur 1 is een schematisch overzicht van alle betrokken partijen opgenomen. Overheid
Bedrijven
KvK
Belastingdienst
Intermediairs
CBS
Banken
Softwareleveranciers/ Service providers
Figuur1. Overzicht van debetrokkenpartijen De kern van de SBR-aanpak is het ontwikkelen van een internationale standaard, eXtensible Business Reporting Language (XBRL), voor het snel en eenduidig verwerken van financie« le gegevens, die aansluit op de bedrijfsvoering van organisaties. Een standaard die in het financie« le verkeer van alle betrokkenen kan worden gebruikt. XBRL is een universeel schema voor het bouwen en gebruiken van taxonomiee« n, waarmee de interpretatie van data softwareonafhankelijk en eenduidig wordt bepaald. XBRL wordt gebruikt voor het definie« ren van de architectuur en de invulling van de Nederlandse taxonomie. Een taxonomie beschrijft welke elementen kunnen worden uitgewisXII.6.11-02
seld en wat hun onderlinge relaties zijn. De Nederlandse taxonomie is een ‘verklarende lijst’ van termen en definities en hun onderlinge afhankelijkheid, die is gebaseerd op wetten en regels ten aanzien van jaarrekeningen, belastingaangiften en statistiekverplichtingen. Naast de Nederlandse taxonomie zijn er twee vormen van aanvullende specificaties: 1. FRIS (Financial Reporting Instance Standards) documenten. In FRIS-documenten worden specifieke eisen voor specifieke rapportages vastgelegd; en 2. specificaties voor het ondertekenen van berichten, waarmee autorisatieregisters worden ingericht die controle op het aanleveren mogelijk maken. Op basis van de XBRL-principes is de architectuur voor de Nederlandse Taxonomie vastgelegd. De architectuur bepaalt welke onderdelen van de XBRL-standaard op welke wijze voor de Nederlandse situatie worden toegepast. Daarnaast regelt de architectuur de samenhang tussen de Nederlandse taxonomie en extensies daarvan die voor specifieke rapportagedoeleinden worden gebruikt. De overheid stimuleert het gebruik van SBR, omdat door het gebruik van e¤ e¤ n standaard dezelfde gegevens eenvoudig kunnen worden gebruikt voor meerdere doeleinden. Een kenmerk van SBR is dan ook interoperabiliteit. De voor SBR toegepaste standaarden en daarop gebaseerde bouwstenen zijn generiek en daardoor toepasbaar in verschillende rapportageketens. Niet alleen belastingaangiftes aan de Belastingdienst, jaarrekeningen aan de Kamer van Koophandel en statistische gegevens aan het Centraal Bureau voor de Statistiek kunnen op basis van SBR worden aangeleverd, maar nu dus ook financie« le rapportages aan banken. De verwachting is dat dat op termijn tot lastenverlichting voor het bedrijfsleven leidt. Banken hebben voor de kredietverlening behoefte aan zekerheid. Die behoefte wordt groter naarmate de omvang van de kredietverlening toeneemt. Het gaat dan bijvoorbeeld om gegevens die banken willen hebben om kredietrisico’s te kunnen inschatten, zoals specificaties op het gebied van leningen, debiteuren, crediteuren en vaste activa. Dat is vooral belangrijk voor de ratings die banken op hun kredietportefeuille moeten uitvoeren in het kader van Basel II. Tot op heden baseerden de banken zich voor hun financie« le informatie vooral op de jaarrekening van hun clie« nten. Basel II was voor de banken aanleiding Praktijkboek Financieel Management afl. 101 (september 2010)
XII.6.11-03
om zich te bezinnen op de vraag welke informatie nodig is om tot een inschatting van het kredietrisico te komen. Het doel van Basel II, dat oorspronkelijk in juni 2004 werd gepubliceerd, is het cree« ren van een internationale norm die bancaire toezichthouders kunnen gebruiken bij het maken van regelgeving over hoeveel kapitaal banken opzij moeten zetten ter bescherming tegen de financie« le en operationele risico’s, waarmee banken door hun kredietverlening worden geconfronteerd. Dit heeft geresulteerd in strenge eisen op het gebied van risico- en kapitaalbeheer. Over het algemeen komen de eisen erop neer dat hoe groter het risico is waaraan de bank is blootgesteld, hoe groter het bedrag van het kapitaal dat de bank moet aanhouden om haar solvabiliteit en daarmee de algehele economische stabiliteit te beschermen. De belangrijkste voordelen van het elektronisch uitwisselen van gegevens tussen ondernemingen en banken op basis van SBR zijn: ^ minder administratieve rompslomp, lagere kosten; ^ meer digitaal in plaats van papier; ^ afgesproken gegevens in e¤ e¤ n keer aanleveren; ^ betere kwaliteit van aangeleverde gegevens; ^ kortere doorlooptijd bij een kredietaanvraag; ^ betere risico-inschatting; en ^ meer differentiatie in hoogte en prijs van krediet. De exacte omvang van de te realiseren kostenvoordelen is moeilijk in te schatten.Voorzichtig kan worden gesteld dat een lastenverlichting op macroniveau kan worden gerealiseerd. Of dit ook op individueel niveau het geval is, is afhankelijk van onder andere de houding van uitvragende instanties.Wel staat vast dat adequate informatieverschaffing op basis van SBR het kredietrisico voor banken verlaagt. Als ondernemingen in staat zijn om tijdig betrouwbare informatie te verschaffen, kan ook met de banken worden onderhandeld over de vraag of dit kan worden verdisconteerd in de hoogte van de rentevergoeding. De banken zijn de eerste gebruikersgroep die, in plaats van ‘general purpose’ rapportages zoals de jaarrekening, rapportages verlangt die specifiek op hun behoeften en het niveau van zekerheid zijn. Mogelijk volgen andere gebruikersgroepen, zoals kredietbeoordelaars als belangenbehartiger van crediteuren, die wellicht ook een eigen taxonomie willen ontwikkelen en hun eigen kwaliteitseisen aan de informatie zullen stellen. XII.6.11-04
2. Doelstelling In dit artikel wordt met name aandacht besteed aan SBR als mogelijkheid voor het bedrijfsleven om samen met hun accountant of administratiekantoor via SBR financie« le informatie, waaronder de jaarrekening, elektronisch aan te leveren bij banken. Dit brengt minder administratieve lasten voor ondernemingen met zich mee en past in de afspraken die overheid en banken hebben gemaakt om het gebruik van SBR te stimuleren. ABN AMRO, ING en Rabobank zijn gestart met de invoering van de SBR-aanpak. Deze aanpak heeft veel voordelen. Om de uitwisseling van kredietrapportages mogelijk te maken hebben de banken een coo«peratie opgericht. Als andere banken willen profiteren van deze voordelen, kunnen zij contact opnemen met de coo«peratie. Verwacht wordt dat ook andere partijen, zoals brancheorganisaties en kredietbeoordelaars, de voordelen van het gebruik van SBR gaan inzien en vergelijkbare rapportages gaan opvragen. Het is daarmee onontkoombaar geworden dat de eisen van alle betrokken partijen, die zich vertalen in een taxonomie, centraal worden beheerd of op z’n minst worden gecoo«rdineerd. Op 11 november 2009 hebben staatssecretaris Heemskerk van Economische Zaken en vertegenwoordigers van ABN AMRO, ING en Rabobank daarom afspraken gemaakt over het gebruik van SBR voor de kredietverlening aan ondernemingen. Dankzij die afspraken kunnen kleinbedrijven, kleine rechtspersonen en natuurlijke personen via hun accountant of administratiekantoor vanaf april 2010 hun financie« le gegevens digitaal aanleveren bij de genoemde banken. De genoemde Nederlandse banken hebben, net als de overheid, voor XBRL gekozen als techniek om sneller en eenvoudiger financie« le rapportages uit te wisselen met ondernemingen of hun accountant of administratiekantoor. De elektronische kredietaanvraag en kredietrapportage zijn hierin een belangrijk onderdeel. Door de aan te leveren gegevens te standaardiseren, wordt het voor ondernemingen en hun adviseurs mogelijk om direct vanuit het financie« le pakket een rapportage naar de bank aan te maken, die bovendien reproduceerbaar is. Omdat de gegevens niet meer verder verwerkt hoeven te worden, kunnen de banken veel sneller reageren op een kredietaanvraag en krijgen zij bij de rapportage over een lopend krediet sneller actuele informatie.
Praktijkboek Financieel Management afl. 101 (september 2010)
XII.6.11-05
In dit artikel wordt aandacht besteed aan de ontstaansreden, de toepassing en de werking van SBR. De werking van SBR wordt beschreven in de vorm van een stappenplan. Aan het einde van de beschrijving van de werking is een samenvattend overzicht opgenomen van de stappen en de in dit artikel behandelde begrippen, die onlosmakelijk met SBR zijn verbonden. Hiermee ontstaat overzicht over de materie. Daarnaast zijn een beoordeling van de huidige stand van zaken en een toekomstverwachting opgenomen. Het artikel wordt afgesloten met een korte samenvatting. 3. Toepassingsgebieden XBRL was er tot nu toe op gericht om bestaande rapportages, zoals aangiftes aan de Belastingdienst, jaarrekeningen aan de Kamer van Koophandel (KvK) en statistische gegevens aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), elektronisch te laten verlopen volgens een uniform formaat. ABN AMRO, ING en de Rabobank hebben de handen ineen geslagen en zijn tot uniforme definities van de informatie gekomen, die zij nodig hebben over hun clie« nten, de bankentaxonomie. De bankentaxonomie is een set financie« le gegevens, definities en regels, die de banken en accountantsorganisaties met elkaar hebben afgesproken en gestandaardiseerd, zodat gegevens die worden gebruikt in standaardrapportages van ondernemingen naar banken eenduidig kunnen worden ge|« nterpreteerd. Een kredietrapportage op basis van SBR bestaat voor het grootste gedeelte uit gegevens uit de Nederlandse taxonomie, zoals gegevens uit de jaarrekening. De bankentaxonomie beschrijft de extra elementen, de bankspecifieke gegevens die de banken willen uitvragen naast de ‘gewone’ elementen uit de Nederlandse taxonomie. De banken hebben deze gedetailleerde gegevens nodig om een gedegen risico-inschatting te kunnen maken. Qua structuur lijkt de bankentaxonomie dan ook sterk op de Nederlandse taxonomie. Hieronder is een fragment van een rapportage op basis van SBR opgenomen.
XII.6.11-06
5kvk-rj:BalanceSheetBeforeAfterAppropriationResults contextRef=’’dur’’4Na 5/kvk-rj:BalanceSheetBeforeAfterAppropriationResults4 5kvk-cd:AnnualReportLocation contextRef=’’dur’’4Den Haag 5/kvk-cd:AnnualReportLocation4 5bank-cd:FinancialStatementType contextRef=’’dur’’4Vennootschappelijk 5/bank-cd:FinancialStatementType4 5kvk-cd:StatementByAuditor contextRef=’’dur’’4Dit is een testinstance van de vennootschappelijke kredietrapportage voor kleine rechtspersonen 5/kvk-cd:StatementByAuditor4 5kvk-cd:OtherStatement contextRef=’’dur’’4Instance is gemaakt met de definitieve versie van de bankentaxonomie BT2010 5/kvk-cd:OtherStatement4 5nl-cd:StartDateForFinancialPeriod contextRef=’’dur’’42009-01-01 5/nl-cd:StartDateForFinancialPeriod4 5nl-cd:EndDateForFinancialPeriod contextRef=’’dur’’42009-12-31 5/nl-cd:EndDateForFinancialPeriod4 5nl-cd:DocumentCreationDate contextRef=’’dur’’42010-03-15 5/nl-cd:DocumentCreationDate4 5nl-cd:Namebusiness contextRef=’’dur’’4Testonderneming 5/nl-cd:Namebusiness4 5nl-cd:StatutoryNameEntity contextRef=’’dur’’4Testonderneming BV 5/nl-cd:StatutoryNameEntity4 5kvk-cd:PlaceBusiness contextRef=’’dur’’4Den Haag 5/kvk-cd:PlaceBusiness4 5bank-cd:DateEstablishmentLegalPerson contextRef=’’dur’’42009-01-01 5/bank-cd:DateEstablishmentLegalPerson4
Figuur 2. Fragment van een rapportage op basis van SBR De Nederlandse taxonomie en de bankentaxonomie, die noodzakelijk zijn om SBR te kunnen toepassen, worden kosteloos ter beschikking gesteld. Ze zijn vrij van auteursrecht. Als de onderneming of haar accountant of administratiekantoor over een softwarepakket beschikt dat is uitgerust voor XBRL, kan de taxonomie worden gedownload van het internet. Nieuwe versies van de taxonomie worden afgestemd op eventuele wijzigingen in de regelgeving. De bankentaxonomie en de bijbehorende documentatie kunnen worden gedownload van: http:// www.rapportageportaal.nl/bankentaxonomie. Om het aanleveren van gegevens te vereenvoudigen, hebben de drie eerdergenoemde banken een gezamenlijk aanleverpunt, het RapportagePortaal, gerealiseerd. Het RapportagePortaal is vergelijkbaar met de Digipoort van de overheid. Op 1 april 2010 zijn de eerste SBR-berichten succesvol uitgewisseld en vanaf eind april is dit portaal officieel ‘operationeel’ en voor een bredere groep toegankelijk.Vanuit het RapPraktijkboek Financieel Management afl. 101 (september 2010)
XII.6.11-07
portagePortaal worden de gegevens betrouwbaar en veilig naar keuze van de onderneming doorgeleverd naar een of meer banken. De banken verwachten een belangrijke toename van het aantal elektronische rapportages. SBR verandert de rapportageketen. SBR is vooral gericht op het efficie« nter inrichten van de rapportageketen waarbij de bestaande rapportageverplichtingen gehandhaafd blijven. Een adequaat ingericht proces verschaft gestandaardiseerde en gevalideerde informatie voor uiteenlopende doeleinden. Als dat proces goed verloopt en adequaat wordt ondersteund, zorgt dit zeker voor kostenverlaging. Deze ondersteuning moet dan wel worden gezocht in goed ingerichte geautomatiseerde systemen. SBR biedt hiervoor volop mogelijkheden. Ondernemingen die rapportages op basis van SBR aanleveren, moeten erop kunnen vertrouwen dat het RapportagePortaal de rapportages volledig, juist en tijdig afhandelt en bij de juiste rapportagevragende partij aflevert. Daarvoor maakt het RapportagePortaal afspraken met rapportagevragende partijen. Deze afspraken worden vastgelegd in procesbeschrijvingen. De procesbeschrijvingen zijn tevens de basis voor afspraken over het afhandelen van fouten, serviceniveaus en andere procesafspraken die met kwaliteit en volledigheid te maken hebben. Voor het modelleren van rapportageprocessen wordt Business Process Modeling Notation (BPMN) als standaard gebruikt. BPMN maakt het mogelijk om voor alle betrokkenen in het rapportageproces een eenduidig beeld en beschrijving te geven van de processtappen die doorlopen worden in een rapportageketen. Met de BPMN modellering wordt de basis gelegd voor de uitvoering van de processtappen waarvoor Business Process Execution Language (BPEL) wordt gebruikt. BPEL is een universele taal voor het specificeren van de interactie (orkestratie) tussen webservices die voor de uitvoering van de processtappen in rapportageketens worden ingezet. Deze orkestratie is nodig voor een volledige procesbeschrijving. 4. Methode Rapporteren met SBR bestaat uit een zestal opeenvolgende processtappen vanaf de administratie van de onderneming tot en met het afleveren van de juiste rapportage bij de juiste organisatie: XII.6.11-08
1. 2. 3. 4. 5. 6.
maken van de rapportage; ondertekenen van het bericht; leggen van de verbinding; indienen van de rapportage; afhandelen van het proces; afleveren van het bericht.
Ad1. Maken van de rapportage Door de aan te leveren gegevens te standaardiseren, wordt het voor ondernemingen en hun adviseurs mogelijk om direct vanuit het financie« le pakket een rapportage naar de bank aan te maken. Het financie« le systeem van de onderneming moet daarvoor wel geschikt zijn. Met andere woorden, de software moet ‘XBRL-enabled’ zijn. Dit houdt in dat de door SBR gebruikte taxonomie-elementen gemapt zijn met de in het financie« le systeem van de onderneming gebruikte grootboekrekeningen en rapportages als XBRL-documenten kunnen worden verzonden. Ad 2. Ondertekenen van het bericht Om een XBRL-rapportage te kunnen verzenden moet het bericht worden ondertekend. Het ondertekenen van een bericht kan als functionaliteit in de software zijn opgenomen of als een aparte service zijn ingericht, die vanuit de software wordt aangeroepen. De ondernemer bepaalt zelf naar welke bank(en) de informatie wordt toegestuurd. Ad 3. Leggen van de verbinding Vanuit de rapportagevoorziening (software of service) wordt een verbinding gelegd met het RapportagePortaal. Het RapportagePortaal is de centrale poort voor uitwisseling van SBR-rapportages tussen ondernemingen en banken. Vanuit deze hub worden de gegevens betrouwbaar en veilig doorgegeven aan de bank of banken waar de ondernemer voor kiest. De hub slaat geen gegevens op. Ad 4. Indienen van de rapportage Vanuit de rapportagevoorziening, software of service, dient de onderneming de rapportage via zijn accountant of administratiekantoor digitaal bij de bank in. De gegevens worden betrouwbaar en veilig doorgegeven aan de bank waar de ondernemer voor kiest. Voor het verzenden van berichten wordt het SOAP-protocol gebruikt. SOAP is een afkorting voor Simple Object Access Protocol, het internationale protocol dat onafhankelijk van taal, technologie, apparaten en technische toepassing voorziet in het versturen van XML-berichPraktijkboek Financieel Management afl. 101 (september 2010)
XII.6.11-09
ten.Voor de praktische toepassing in een omgeving wordt het SOAPprotocol vertaald naar koppelvlakspecificaties. De koppelvlakspecificaties beschrijven de technische specificaties voor het aansluiten en het gebruik van het RapportagePortaal. Koppelvlakspecificaties definie« ren het bericht, het transport en de beveiliging van het bericht. De specificaties worden gebruikt voor meerdere rapportagestromen, waarbij steeds per rapportagestroom, indien en voor zover nodig, de specificaties worden verfijnd. Deze koppelvlakspecificaties zijn identiek aan de koppelvlakspecificaties, zoals deze door de Nederlandse overheid worden gehanteerd. Ad 5. Afhandelen van hetproces Het proces wordt volledig binnen het RapportagePortaal afgehandeld. Het bericht wordt gecontroleerd op XBRL-validatie en autorisatie. Eventuele foutmeldingen worden geautomatiseerd teruggekoppeld aan degene die de rapportage heeft aangeleverd. Een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van betrouwbare informatie is bijvoorbeeld het toepassen van consistentieregels. Consistentieregels zijn voorwaarden waaraan een rapportage dient te voldoen om tegenstrijdigheden in de kredietrapportage te voorkomen. Ad 6. Afleveren van het bericht Het afleveren van het bericht is een geautomatiseerd proces. Op basis van de financie« le gegevens van de ondernemer en de eigen interne gegevens kan de bank een beslissing nemen over nieuwe kredietaanvragen of aanpassingen in bestaande kredieten. Op www.sbr-nl.nl is het volgende schema van de processtappen opgenomen.
XII.6.11-10
SBR Programma SBR
STANDAARDEN
XBRL
BOUWSTENEN
VOORZIENINGEN (aansluiten)
Architectuur Ned. Taxonomie
GEGEVENS
Nederlandse Taxonomie
PROCESSEN
Aanvullende specs (bijv. FRIS, SVR)
RAPPORTEREN (aanleveren) Rapportage maken (creëer Instance)
Implementatie in ERP, administratieve software, services, XBRL-modules
Bericht ondertekenen
Verbinding leggen TECHNIEK
SOAP
Koppelvlakspecificaties
Rapportage indienen Digipoort
BPMN BPEL
Procesbeschrijvingen
Procesinfrastructuur banken
Proces afhandelen
Bericht afleveren
Figuur 3. Overzicht van het SBR Programma 5. Beoordeling Softwareleveranciers en informatie-intermediairs doen het graag voorkomen dat zodra de boekhouding is afgesloten de accountant of het administratiekantoor, namens een onderneming, met een druk op de knop de vereiste rapportage kan verzenden naar de juiste ontvanger. De ‘eenvoudige druk op de knop’ lijkt er, in ieder geval bij een deel van de Nederlandse ondernemingen, op dit moment nog niet te zijn. Uit een in mei 2010 gepubliceerd onderzoek van de TU Delft blijkt dat te veel nadruk op de techniek, problemen rond wetgeving en belangen van deelnemers succes in de weg staan. De jaarrekening is een statisch retrospectief document. De hoeveelheid tijd en papierwerk die daarmee gemoeid gaan wordt door veel ondernemingen als vervelend en lastig ervaren. Ondernemingen willen niet boekhouden, maar wel rapportages ontvangen op basis waarvan de bedrijfsvoering zo nodig kan worden bijgestuurd en rapportages aan derden ter beschikking kunnen worden gesteld. Iedere ondernemer heeft baat bij inzicht in de actuele stand van zaken van de onderneming. Ook om de cijfers beter te begrijpen is het van belang dat deze ‘klikbaar’ Praktijkboek Financieel Management afl. 101 (september 2010)
XII.6.11-11
zijn. Met andere woorden dat het navigeren door rapportages, zelfs tot op boekingsniveau, mogelijk is om te zien welke regels erachter zitten. Zeker als daarmee continu helderheid en transparantie kunnen worden verschaft over liquiditeit, cashflow en fiscale verplichtingen. SBR kan daar een hulpmiddel voor zijn. Dat begint met het geheel op orde krijgen van de interne verwerking van de administratie. Kortom: digitaliseren, automatiseren en online. Met name voor kleine ondernemingen met relatief eenvoudige administraties is niet direct evident wat de meerwaarde van SBR en XBRL is. Kleine ondernemingen maken het liefst helemaal geen gebruik van rapportagesoftware, maar halen hun cijfers voor de jaarrekening en winstaangifte bij voorkeur direct uit de boekhouding. Vanuit de boekhouding kan dan een jaarrekening worden opgesteld voor de Kamer van Koophandel en kunnen cijfers worden aangeleverd voor fiscale doeleinden. Het verzenden van deze rapportages kan dan weer elektronisch plaatsvinden. Ook daar is niet per se een XBRL-traject voor nodig. De belangen van de ontvangende partijen, zoals de Belastingdienst, de Kamer van Koophandel, het Centraal Bureau voor de Statistiek en nu dus ook de banken, zijn groot. Voordeel voor de onderneming is dat SBR voorziet in standaardisering en automatisering van (financie« le) verantwoordingen en rapportages. Door het gebruik van e¤ e¤ n standaard kunnen dezelfde gegevens eenvoudig worden gebruikt voor meerdere doeleinden en worden rapportages reproduceerbaar. Als alle verplichte rapportages aan de overheid en banken via SBR lopen, ontvangen ondernemingen van hun accountant of administratiekantoor de overeengekomen rapportages ook digitaal. Dat is gemakkelijker, overzichtelijker en goedkoper. Verschillende softwareleveranciers zijn daarvoor actief met het ontwikkelen van een beveiligd klantportaal.Via dit beveiligd klantportaal vinden straks niet alleen (verplichte) SBR-rapportages voor de overheid en banken, maar ook de administratie en alle andere rapportages hun weg naar de gebruiker. Daarnaast kan door te voldoen aan de rapportageverplichtingen op basis van SBR mogelijk korting op de in rekening gebrachte rente op kredieten worden bedongen. De verwachting is dan ook dat over enkele jaren vrijwel alle rapportages via SBR verlopen. Het is daarom belangrijk de ontwikkelingen op het gebied van SBR te blijven volgen.
XII.6.11-12
6. Conclusies Uit wetten en regels ontstaan rapportageverplichtingen. De omvang en diversiteit aan rapportageverplichtingen leggen een grote druk op administraties. Met de SBR-aanpak wordt het aantal rapportagevragende partijen niet minder, maar wordt het hen wel mogelijk gemaakt om de diversiteit in rapportage-eisen te verminderen en het elektronisch uitwisselen van financie« le rapportages tussen ondernemingen, de overheid, banken en andere gebruikers gefaciliteerd. In dit artikel is met name aandacht besteed aan SBR als mogelijkheid voor het bedrijfsleven om samen met hun accountant of administratiekantoor via SBR financie« le informatie, waaronder kredietrapportages en de jaarrekening, elektronisch aan te leveren bij banken. Dit brengt minder administratieve lasten voor ondernemingen met zich mee en bespaart tijd en geld. Met name doordat een onderneming niet steeds opnieuw rapportages hoeft op te stellen, die voor een belangrijk deel dezelfde gegevens bevatten, maar met een druk op de knop de cijfers aan belanghebbende partijen beschikbaar kan stellen. SBR is ook de nieuwe naam van het Nederlandse Taxonomie Project, ook wel XBRL-project genoemd. In dat verband worden onder SBR ook bijvoorbeeld het digitaal aanleveren van aangiftes aan de Belastingdienst, jaarrekeningen aan de Kamer van Koophandel en statistische gegevens aan het Centraal Bureau voor de Statistiek gerekend. Literatuur Accountancynieuws, Het ABC van SBR, nr. 6, 30 maart 2010. Accountancynieuws, SBR en informatiemanagement. Accountantsberoep moet zich rol ketenregisseur eigen maken, nr. 9, 10 mei 2010. Accountancynieuws, Wie hebben er belang bij SBR? Voordeel voor de klant; voordeel voor de accountant, nr. 6, 2 april 2010. Persbericht ABN AMRO, ING en Rabobank, Financie« le jaarcijfers aanleveren bij banken kan vanaf nu ook elektronisch, 12 mei 2010, Opgenomen op: http://www.accountancynieuws.nl/ Websites Meer informatie over het SBR programma is te vinden op http://www.sbr-nl.nl. Meer informatie over SBRvoor banken is te vinden op www.rapportageportaal.nl. De bankentaxonomie en de bijbehorende documentatie kunnen worden gedownload van: http://www.rapportageportaal.nl/bankentaxonomie.
Praktijkboek Financieel Management afl. 101 (september 2010)
XII.6.11-13
