Yz < ' > **O
%Q a
BINDBOEKJE
.
---x.. .x'' x--
t
#
%
@ éV
B /X D BOEK JE Y00R DE
-'
N
J
-tw-i j ,p ;
/
.
Uo -?J->2 -. )* oN%'
'Jsa -b: . t' '-' -
5s--. !z h ls ;p
.4'YJ -) 2N'u .
qpp18(IlïITIIPLIJk. Ed2dI)Il:j8T,
lr:E n o E .'A A R GA NG .
1*5*.
q#ïp
- .o+ 4lopj >W> a> -
TE ,SGRA$:jsyjj. :j;sj
lli j lllt ' llltlli: I)E'I l!J.lI1.4à5lkà5( $1(5!1t) h'hl sj. l8$14.
EE R SY E R @ @F> &+ rN .
R00X8CR EITEOLIJK EEZEWEZEH lX MET
KONIdGRIJK BER NEZEZLAdZEN.
De inrigting en zamenstelling van voornoemdkerkwezen vindt
men in llet eerste Aoordzflk van delleersteniaargang van dit HanS oekie uitvoeril lleschreven en de daarinygedurende de jaren 1847 en 1848. voorgevallen velanderingen zi jn in den tweeden en derden J-ccrgcng opgenomen ; weshalve than:,te dier zake4 in geene herhaling getreden, maarslechts eene tabellarische opgave gedaan za1w orden van het getal(Ier kerke-
lijke gemeenten en den stand vanhetpersoneelderdienstdoende geestelijken op PRIMO JULIJ1849.M'ijdersbevatdithoofdsluk een beknoptoverzigtvan hetkerkeli jk bestuurin de Nederlanden, waaruitde wording van de tegenwoordige kerkdistricten en de op- en aftreding der daarover hetbeheer gevoerd heb-
bende geesteli jke overheden# in eene geregelde volgol' de zal blijken.
Q
KERKELIJEE GEXEENTEX ENPIEX8TDOEXDE GEE8TELIJKEN IN DE ROOMSCH KATHOLIJKE KERK-DISTRICT: V uEr KoxlxcaultpER SEDERLASDEN , 0P pRlslJt;Llz 1849. * '
)
.
I
Aartspriesterschappen
' +Qj
der Hollandsche zending. ---:. -i 1 *
=
---(ë !: . r z
!'
.! ë E ( --, , , -, -
----: -2: ,, -, -,-E: j ;. --ë ,-,--,, !, : k ; -,
Apostolische vi cariatea.
o o
,
-, , ----,.
,: k , ë : i E ,
---, -.
: k , j ; r ! , ; g j , a
= =aa a= : aay .a;I a=e g s g . s nj. = r J sox: 1 a az = y r to =
PROVINCIEN.
%-
.
e
wL m %Q
'
s
-
...
7-.' ' u.z'. '' ..z.
cz
.sj
1
, p :r . j : , ;
j . p
% m a
j l
-
'F = -
>m= m e2 ; % x Q so . j . . . . . . S d S ed x. e x .e :x . Se:I ! . ed S S dxs . d d! j â o' ,a us ja Jo da . do . ad o. S S aJ x S . l=x ,=xg I m r = I = G' : =- =l e G = e G.1 = m Q. m G = =- = = = ï e ï e t e ï Ie t e = .= * .' 1, é ï a' t e o X e r e '' : e x
>
ms. z
y
Aanmnrungen.
..
1 1 , j
' j
-
a z o r c u : cc :c :r QjJ : ; : ï :IJ :; n. e ; : ï H t u : e 1 e e e e e jec ec ec!ecjec =#1 yu; or m; oc oc oo o c o c or y o r .
=
/Noprdbrabant
.
-- -
j
ti I
1 1 p )j% n > ) ) ) ) 1 ) ) ); ' r1 1l75324 54 99 )) h)j230 421 ' Ontlel 'degtmeentenzi jn !
Gelderland . Zuidholland .
) p 8 I2l6198 ) p ) ) 1 2 )f;? 70l!l2 42 73 )) )) nj ).lI2 185 geteld 7, die in gestichten l !)jn *9l i14l #)l )) )) ): aI )) 89 14l van n'eldadiglleid gevormd ,! 80 128 9 13 ) ) )) ) ) D ) )j
zeeo No . lr ad nb dolla .nd.
. l03 4' )) ) l2 4 l4 64 je nste el n odnwo der ije kne.1 l . 9l4 18 2 1)l ) 16 )) p) ) 1) ))p )n )> )) )) > j) )! )) ) 1l4 9l6 14 2 ) >) )) y) )2) 3)'3) 1 )) )) ) )13 3z gi e ijkd eo nobr edaif ez ll rl d # 1 . 1 1 41 61 1 1 ) p ) ) ) )Iâ!) 3 63 n )) ) )) ') ) : 43 63 Onderdegeesteli jkenzi jn It l
Ov rijnge sseln. . Gre oni
. )) p n ) ) ) n )243530'49l t)1p
4 84 )) )) n n 1) )) 54 84 dekloostcpsenIlijdelnstel- ) #l 1
2E I' 1.t )lzt11k) . . .
. )p' ) )) )) 1h ) ) A ) tl 7 ) ') 't k)t I) ' . p )) p )) )) p )) )) h) )).1 j). jn ) Jj))
: 7 )) p) )) o b . n 6
Utrecht . . Friesland . . .
Litnbtlrg . . Totale-n
.
) ) p ) ) ) 3135 , ) ) ) nI)l)
.
)) )) )) )) )a )) )) )) )) p n )).l3,lf). 3 19 tt )) )) )) )) p 13 19 lingen van openbaaronder- 4q .. .
.. -
.
-
l 35 o n n :) )) )) 31 35 ïdet begrepen die,welkein j1
7 wijs gcplaatst zi jn, noch 'l
)) )) #) )) )) ))j.176j335176 335 o okdebu;iteanonpe;n barebe-1j' a; ; ..j... .
. jo3 y .. , 7 397 77' j176j njj jg egn ,j nu zu, oge swzc oo .m- i ! . l94 290 69 l02 62'99 3135 30j42j. 31 51j ;-. 1' .9 4 0.638 2l . 130' '335 900 l500 ujgGe me te n: ,gr die
tj
) l
i l l t l l)
KeBrk isv oogden der districten,Waal' ondel.3 schoppen . . . . . . .
..
.
bineerd zi jnde,doorderi ,
. ukqy,k j gtjrstrjjgkqj.j tjoy, jyoo bediend Worden,zi l.l ' lYO0r $ )
. l..
4
.. ).. l.. l.. )1..
2
Secretarissen derBissclloppen . . . . . .. 2 . . 2 . . 1 . . l ..
6
.
Personeel
.
.
.
.
.
. Hunne Coadjutors,Bis&cltoppen zi lnde . W il --Bisschop . . . . . . .
l . . - I ..
. .
..
1 ..
l .. n . . .)). . )).... l
Geestelijken in de5Seminarienf1iellstdoellde .. 30.. 18.. 3 .. 23 .. 74 .
.
.
-..
.
.
672 . . 4I9 . . 136 .. 360 . . l587 -.. . -
--17 ' .. L -..
.
. ..
. '- ' ''
.-
'
JJn:gtrekend.'
) , 1 I î 1
l
', ' j i !
4
STAIT vàN HET GBTAL DEa PASTOORS Ex KXPELLAAXS lx DE pllovlyclEx vAx I4ET KOAINGRIJK DER NEDERLASDEN ,' 0P PRIMO JULIJ 1849.
P R O V I#1
ROOMSCR
c IE N.
j
xoord- Gelder- zuid- Noord-! Zee-
Totaal
j
:
j
per
utrecht.'Frjesland ' ovepijssel. Gl'Onil1brabant I and. holandj , 'holl andjl and. , , j j gen.
prenthe.
.
KATHOLIJKE
Limburg.dl jse tr pi kct.
.
'
-
--
l
4
a
G
G
G
i
4
?
4
G
r:
G
uRl t-msTl ucTEx. g ïJ g xz J : xg ïJ ï x: v j g fJ k: :v j :j 4 : 4j : j: Jz : jé Ju : j@ a : & K t zx & ;xg : s : x a s jz Jz z N V =n m om =Z OW =1 ju m . xm =Z W oM al :X xZ W Z .ojm ,jZ .m .Z .Q .Z .jX .X .m .Z : .
I
-
Hollanden zeeland.
.
l
)
p
> 80
j
48( 103
#9 45'
-
.1 !
3
)
)
)
)
) :
)
>
))
))
p
) 194 96
41 20
))
p
))
))
))
))
p 69 33I
I
Utrecht
.
C Gelderland
eC lF' 8 llit! t; l111(1.
))
))
))
p
t 1 61 37
p * ) )) )) pt
1
) p
) )) ) t p
p
) )) ) 62 371 i
))
*C * Salland en Drenthe. * <.
.ett !2E'l/srt,11t1)(,.
. .
.
))
8
4
9 4 1l 5 1) p
t k
)'
' ) ) $ ' lh 1 ) 'h
) à
'' 31
4
))
))
))
))
))
s
p
*
)
$ 3 * )) * > b
*
')
'
) > 24 11
) 1
))
6
1
)) )) 30 12
',
1
12
', ') . '' )' .
''
')
''
') :1,tzp 1L6)
'' - IL:j
') ($
)' )p
)) j)
)' ))
'' :1,l ::t1.. I )) 11:i; ($1 j
4 54 30 13
6
6
1
)
p 430 208
; i
p
.
1 -
j
.
De Hollandsche Zending. 1
%
'sllertogenbosch
;g : w Breda . / :
.
.
.
(
; .
p 70 42 89 52'l14 50 9 3
43 20 31
175 l49 42 31 54 45 p bt
)) . , ) 5 )
) 33 8.
n
)' $3 )>
p
p s > . ) ))p . p ) jn p )' t
I
)) )) )) ))
)
) 77 53
230 194 112 73 89 52ll4 50f32 11 43 20 31 4 54l30 13 6 6 1 176 l59 900 600 w
m
ww *.
4z4 .
4 ,1 ! !
)) ))j)) )) ))l76 l59 l76 159.
4
Totalell
v : .;l
l) ) )) $. ), ), )) )) )) ) ); )) )) ) ) ) :ëlr ;rlé)tz j >j ,
Lkmbur;
jl
)>
185
.- - * w v w
:-
. m
-
ua
>
-
o
o
#
14l
164r &ek
42 .. --- .
63 I
L-
'
35 -
84 .
;c
19
7
335 )-
1500 - -.
..
6
T @ E K IC R T :N G BEHOORENDE
TOT DEN VOORGAANDEN STXAT.
betosdelùs kbestaandevacaturesindebetrekkirge' nvanPatoo# en van Kapellaan zijn, bij lletopmaken van.dien Staat,a1s vervuld bescbouwd.
Onder de Pastoors zi jn geteld de geotelijken,welke deze betrekking tùdelo'kmaarnemen,mitsgadersde Dencvantender xuccursale Kerken ,de Rectors en de Tîcarlssen-bessefvantder door eigene priesters 'bediend wordende kapellen of annexenin. de Apostolische Vicariaten.
Insgeli jks zijn onderdePastoorsbegrependePriesters,welke a1sdienstdoende geestelijken geplaatstzijn: 1O. in'de Aveahuizen te 'sGrct lenAcge, te Rotterdam , ted-stcdam en in de, binnen laatstgemelde stad ,bestaande gestichten van Sint Serncrd en van B rentano'& oude m cnnenltuis. 2o.in hetW eeshuis te Utrecht; en
3e.op hetBagijnhofteBreda. Onder de Kapellaann zijn a1s zoodanig medegerekend,de Ykavln- der parochiale kerken ip de Apostolische Vicariaten
alsmede detùdelt jkehulppriesters ofadsistenten. Depriesters>welkein deklooster-el1dergelijkereligieusein-
stellingen di enst doenbmisgaders de zoodanigen, die bijde instellingen van ppenbaar onderwijsgeplaatstzijn,a1s0ok zij, die zich buiten openbare bedienin; beYinden, zi jn in dezen Staat. nietmede gerekend.
-
ee
8
STâAT van het getal der geestelijken9t0tde Nederlandsche Kerk-districten behoorende,welke gedurende
hetjaar 1848zijn overleden. -)
. .----
;é
3Y Iâ
KERK-D1sTR1cTEN.
. ys .
Holland en Zeeland.
'
C 2 a fj IK
lë
U trecht. .. Gelderland. . Friesland. .. S alland en Drenthe.
j, = Twenthe :!<
$Groningen.
.
.
4
*Q tr
j
-:
l
12
Onder de in dezenstaat
begrepenoverledenen,zijn 6 niet gerekend zoodanige priesters,welke niet ln 7 wepkelijkedienstgeweest zijn,of geene oyenbare ) kerkelijke bedienlng in hunlevenbekleedhebben.
. .
xapmorkipg. .
I
Gedurendehetjaar1848
v zkjnerageesteli jkenover- ç leden, die totde Neder- l
lDeHollandscheZendinl.
l ld sc hheoo Mi sin. ëni neWe stt-Ia nl d ië be rs de I) Oos
25
sHertogenbosch. . l1 % ' 'Q - = g d Breda . 5
>u> umburg 1
.
7
lndische Missie heeft in .T
! dat jaar geen sterfgeval1# an ellkentebetreu-l lI rve nge gee hs atd .
) tj r
..
Totaal . . -
-
-7 72
48 r
Nota. Het jaar 1848 heeft een grooter aantalsterfgevallen
onder de gecstelijken opgeleverd, dan ooit eenig vorigjaar doetkennen.(Zie#tedien aanzien,de Tabelop bladz.67 van den derden Jccrgcng van ditMandboekie). Onder de 48 overledenen telde men: 31 die in bediening ge-
plaatstwaren en 17,welke zich nietmeer in werkelijkedienst bevonden.
9
,Eï5p?IP4ESZICT(l5 ëE!EISEELIJE3E8TLLp 15 DE SEDERLANDEX ,
œdertdekerkeli jkeorgankatievcn denjare 1559 tOt op (le1 tegenwoordigen ti jd;mcerbi jzondervoor zooveelbetreftdiegewesten,welkethanshet
Koningri jk derXederlanlen uitmaken,
j1. OORSPAONKELIJKE INRIGTINO.
Naarmate llet Christendom ln dt Nederlanden verkondigd en Aangenompn werg: zag de Kelk zich aldaar gesteld onder Bis. Gchoppelijk bestuur 'en ingedeeld in Bisdommen# welker grondgebied zich uitbreidde naae ge 'lang de voortplanting desgeloofs plaats vond. De ten z' zsddn van de rlvier de Maas gelegene gewesten,
behoordvn aanvankelijk totdenavolgendevierBisdommen;a1s: 1.Dat Yal1 K/ NMERIJK (Cambray) (l), hetwelk reeds in de tweede eeuw was ingesteld. Het had 75 Bisschoppen gehad, toen hetin 1559 tot Aartsbisdom werd verheven.Diehoedanillleid heefthetbehouden tot aan de uitvnel' ing #an het Concor-
daat van 1801, als wannter Kamerijk wederom ecn Bisdom werd; doch het heeft, bi j de bullevan PausGregoriusXVl van den daJ der Kalenden van October 1841,de verloren hoedanigheid van-A. al'tdllisdom herkregen.
(1)lletNedel. landschegèonggebiepvànhetBlsdcm Kamerqk, bevatteeen groctdeelvan Braband.de lleerlijkheidMechelen, hetGraafschap Benegnuwen en eenige plaatgen in Vlaanderen.
10 lI. Dat van .ATREC/T (Arra), hetwel k reeds in de Vierdc eeuw wa: opgerigt,dpch van 499 tct1098 methetBiedoln van
Kamerijk isYereenigdgeweest,ensedertdienti jdeenzelfstandig dioceesheeftblijven uitmaken. 111.Datvan DOORNIK (1),Welksoprigtin;VandeVijfdeeeuw dagteekent en thans n0g bestaat.
lV.Dat van TéR0u&xE (2), eenestad in Artois,welke in 1553 ten gronde is geslecht;ten gevnlge waarvan de Bisschop-
pelijke zetellateropgeheven en hetdaaraan behoord Izebbende grondgehied ingedeeld isbij de destijdsopgerigteNederlandsche Bisdommen Yperen en St.Omercn bijhetFranscheBisdom &'an Boulogne.
DeNoordett lkegedeelten van de Nedcrlanden aan den regter-
eevervan deMaas,behnordentothetBisdom vanUTRSCIIT (3). Hetis gesticht door denH.W illihrordus,die,inhetjaar698, door Paus Sergius l, tot Bisschop der Hollanders en Vriezen henoemd was.DatBisdom had 60 Bisschoppen gehad toen het in 1559 tot Aartsbisdom werd verheven. DeOostelk jkngedeelten van de Nederlanden, aall den linker-
eevervan den Ri jn gelegen,behoorden,voor zooverrezijniet in dehierboven opgenoemdevijfinlandnnheBisdommen llegrepen M'aren,tothetgeestelijkgebiedderdiocesenvanKeulell,Luik, M unster, M inden, Osnabrugge en Paterborn, aIs mede, A' o0r z0o veel Luœemburg betrof, o:k n0J t0tdat der diocesen van Trier, Reims, M etz en Verdun.
De gezamenlijkeNederlanden maakten Yan de vroegstetijden afdeelvan de kerkelijke provincien KEULEN ,REIMS en TalER. Zi jressorteerden alzoo onder IletMetropolitaaucheregtsgebied dier drie toenmalige Aartsbisdommen.
(1)HetBisdom Doornikbevatte,behalvehetgrondgebied van dien naam , geheelW aalscll Vlaanderen en de kwartieren #an Gent en Brugge. (2)HetNederlandsche grondgebied van hetBilom Térouan6 bevatte een deel van Vlaandel. en en de helltvan Artois.
(3)HctBisdom van ttrecltt bevatte deProvincien Hollapd, Zéeland,Utrecht,Friesland.Overi jssel,GroningenenDrenthe, mitsgaders een deelvan Noordbrabant tn h'aB Gelderland.
ll
j Q. XERXEEIJKE ORGANISATIE VAN f550.
Toen Philippus11,Koning van Spanje,in1555deSouvereinitcit der toenmalige Nedellandsche gewesten Yerkregen had,
beijverde hi j zich hetreedsVroeger ontworpen en hem , dopr zijnen vader KeizerKarelV, dringend aanbevolen plan eener nieuwe kerkelijke organisatie dier gewesten totstand tedoên komen.Hijslaagtle daarin z0ospoedig, dat, bereidsbijbulle van Patl s Paulus 1V, gedagteekend12Mei1559, ditveclomvattend werk vastgesteld en in deszelfsgrondslagen geregeldwerd.
DiebulleonthiefdedestijdsbestaandeNederlandscheBisdommen van hetM etropolitaansch regtsgebied derAartsbisdemmen #an Keulen en Eeims en onttrok tevpns aldie gedeelten der
Nederlanden,welkeaanhetgeestelijkIlestuurvanbuitenlandsche Bisdommen onderworpen waren,aandatgellied.Zi jYcranderde de gedaante en omgrenzing der inlandsche Bisdommen en ves-
tigdegbehalve die van Kamerijk,Utrecht,Atrechtenbpornik, nog een Yeel' tientalnieuwe diocesen (1). Dezeaclttien Bisdommen werden indriekerkeli jkeprovincien afgedeeld,waarvallKAMERIJK,UTRECIITenXECHELEN(delaatste metI . oekenning #an hctPrimaatschap)totMetropolitanenwerden verheven. De indeeling der onderhoorige Bisdommen werd in voegea1s volgtgereleld:
(1)Het verdient opmerking dathetHertogdom Luœemburg, nfschoon desti jdstotde Nederlanden hehoorende,echterniet11 de kcrkeli jke orgalisatie&'an 1559 isbegrepen geworden, ongeacht het vel' deeld zijn van datgewestollder dezesVreemde diocesen van Trier. Luik, Keulen, Reims, M etx en Ferdun, toen en vervolgensgrootemoei jelijkheden llaarde. ' Erzijn dikwerfpogingen aangewend,om inLuxemhnrgeel' Bisschoppelijken zelelte vestigen.In 1572isdaarmedeeenbegin gemaakt en lliettegenstaande dat werk in 1598, 1701, 1721, 1728,1744 en 1755 wederom oggevatenvoortgezetwerd,lleeft hettoclltotgeen uitkomst(eleld.
Bi jdekerkelijke organisatle van1891geraaktehetHcrtopdom
Luxembtlrg grootendeels onder het Bisdom Metz en overlgens onder die szan Luik en Namen.
IQ Aartsbisdommen:
1.AIECSELEN.
1I.KAMERIJK.
111.UTRBCIIT.
Ondchooçiae #fJdpznrlfn: 1.Antwerpen 2.Gent. 3.Brugge. 4.Yperen. 5. ' sHertogenllosch. 6.Roermonde. 1.Atrecht. 2.Doornik. 3.St.Olner. 4,Namen. 1.Haarlem. 2.Deventer. 3.Leeuwarden.
4.Groningen. 5. Middelburg.
DePausschonk,bi jdie zelfde bulle,hctreltt0tbenoeming der Aartsbisschoppen en Bisschoppen,aan den Souverein. De bepaling daaromtrent luidt als volgt: (fMet dezelftle raadple-
cgin:,kennisen Palseli jkemagtaIsl?evel,Yerleenellenver(tgunnen W ij voor altijd aan gemelden Koning Philippusen qaan zi jnenazaten,welkl ,in tijtlen wijledewereldscheheerqschappi j over llet voornoemde land zullen &-oeren,hetregt, ((om bekw ame personen, welke t0tleeral' en in de godgeleerdqkcid ol t0tleeraren ofliceutiaten in deregten,naeen naauwqkeurig onderzoek en volgens (Ie op vermaal'de hooge scholell
lekerken lgebruikelijke wijzen bevorderd zijn,t@tbovengemelt ftvan M echelen (enz) nietalleen dezeeerstemaal,maaroûk
lzo: dikwijlsa1sdiekerken,in vervolg van tijd,zullen opcnetvallen, aan Ons en aan den Roomschen Paus,die el.op zulk
(teenen tijd wezen zal,tebenoemen,om vervelgens,doorOns (en door gedachten Paus,op zoodanigebenoeming ,t0tAartsfbissclloppen en Bisschoppcn over voorschreven ketken, te
qworden bevestigd: Vel' klarende W i j,dat alles nietig en f(krachteloos za1 zijn,wat iemand hiertegen mogtkomen te
1:
Nadatde bijzondere omschri jving van iederBigdom,bi Jeene afzonderlijke bullewasvastgesteld,benoemde de Koning voor elken zetel een titularis> die vervolgens df lor den Paus bevese tigd werd.
De alzoo t0tstand gebragtekerkeli jkeorganisatie ontmoette Veelvuldige tegenkanting. Trouwens het'algemeen belang vor-
derde,gelijk de aard derzaak medebragt,opoFering#anmagt
en voordeelaan hoogeregeesteli jkebetrekkingen, bijde oude orde van zaken, verbonden geweest. - Daarbijmoesten niet weinig misbruiken en ongeregeldheden uitgeroeid en bestreden wol'den, om het, doar den Paus en den Koning beoogde doel te kunnen bereiken. Geen wonder derllalvc, dat het eigenbelang dergenen: aan wie hetherstel van orde en tuchtnadeel berokkende, hinderpalen deed in den weJ leggen,wier oprui-
minl te moeijeli jker Yiel, aangezien zij,wier medewerking noodig was9 zich aan den kant der tegenstanders schaarden uitwrevelover hetverlies van voorregten,die metdenieuwe
ordeVan zaken beperktofingetrokkel moesten worden.(l)
(1)Koning Philippus11antwoordde, in betrekking tot het doelder kerkelijke olganisatie, I li j schrijven vall den 27 Februarij 1562, aan Gedeputecrde der Staten van Braband, letterlijk alsvnlgt: qAvaqt tput, Sa Majestd les vœult bien advertir comme, qconside'rant la grande multitude du petlple de ses Pays-Bas, tl'accroissement d'icelluy, la diversité des provinces! grandes qdistances d'aucuns lieux d' icelles, mesmes avec inteqection de
tla mer,la diversitd des langurs,etstlrtoutla grassation prdttsente de tant de sectes et herésies, etle bien petitnombre qd'évesques qu'ily avoit?oul.le faictetchargedela spiritu
qSadicteMajesté,etfutlorjsuësammentinformédecesta@aire, fet cognllest ceste nécessite, - pour suivy et,après longue et qmeul'e déliberation avec le collégedescardinalllx, deSa Saincftteté obtenu ceste élection des nouvelles évechiez!a:n que 1eg (tévesques, ayans moindres diocéses, puissent mleulx et plus ffparticulièremententendrecommeleclergiésecondllict.comme ftles sacremens se administrent, quelle doctrine l'on donne au ttpeuple, Yisiter souvent leurs tliocèses, et instruire verbo et ((eœemplo.en ce temps dangeretllx.Ets'estnussicecy sollicité, qsotlbz espoir que ce que Ia force des ldictz ne pœultachever,
14
De onrustdertijden,een gevolg der deer deaanhangersvan de nieuwe leer in vele landen verwekte beroerten ,kwam den
tegenstanders der kerkeli jke organisatie goed testadeen gaf aanleiding,datdevervulling der openvallende Bisschops-zetels,
in deZuideli jkegewesten,een ti jd lang onderbroken,en in de Noordeli jkeprovincien, verstoord en eindeli jk ondoenlijk gemkakt werd. . -'
ln deZuidelqkeNederlanden,welke aanvankeli jk aan Spanje verbleven,vervolgensaan Oostenrijk vervielen en, in de XVII eeuw,ten deele, en op hetlaatstderXVIIIeeuw ,geheelonder
Fransche heerschappijgeraakten,hielden de opgerigteBisdommen stand tot dat zij, bij den aanvang derXIX eeuw , ten gevolge van hettusschen den H.Stoelen deFransclle Republiek,
op den 10 September 1801gesloten concordaat, bi j bulle van Paus Pius VlI van den 3 der kalenden van Decemllerdeszelven
jaars opgeheven en door pieuw ingesteldeofandersingerigte diocesen xervangen zijn. Het Aartsbisdom #an Mechelen behield deze hoedanigl leid,
maar dat van Kamerijk werd in een Bisdom hervormd. De Bisdommen van Gent,Atrecht, Doornik en Namen bleven bestaall,maar die van Antwerpen, Brugge,Yperen,Roermonde en St.Omer werden gesupprimeerd. Het grondgebied der op-
geheven diocesen wcrd ingedeeld bi j debestaallbli jvendeBisdommen of bijdie van Luik,(l)Aken,Trieren Metz,welke even a1s de ovel. ige op nieuw ingesteld en omschrevenwerden.
cse ayderoit grandement par la doctrine etbonnesprédications. (fet pour oster, tantque se pœult, les scandalles de l'estat uecclésiastiqup-n
(1)De zetelvan lletBlstlom van Luik, reedsvroel, llijde deV eeuw naarA' laastl 'iclltovel' gellragt en il)denjare72lte olltluiking des Christelldfpms, te Tollgerellollgerigt, werd in
Luik gevestigd. Iletoude diocees van Ltlik , waartoe een deel van llet,tegenwoordig Hertogdom Limburg en eenige distl.icten v,an Noordbrabant belloorden, wel'd in 1801 opgeheven en
toen llijvernieuwing zamengesteld uitdetoenmalige Fransche Departementen A' an deNeder-Maas en deOurthe. Bi j dePausyltke bulle #an den 16 der kalenden van September1827,
f;
DeNoordelqke Nederlanden. waartpe dit overzigtmeerbepaaldeli jk betrekking heeft, onttrokken zich in 1579 aall de SpaanscheIleerschappi jenvormde. pvervolgenseenGemeenebest, waarbij Iatereenigegedeelten vanBl' abant,LimburgenVlaanderen a1s Generaliteitslanden gevoegd werden. De onder dat Gemeenebest behoorent le gewesten, welke met de daaraan noJ
nader toegevoegdelandstreken,thanshetKoningri jkdel'Ncderlanden uitmaken en tegenwoortlig in vleràeràdï. sfrfcfen ingedeeld
zijn, bezaten, volgensde kerkelijke organisatie van 1559,6en Aal. tsbisschoppeli jkeen xeven Bisschoppelijkezetels; te weten: lo.die van den Metropolitaan teUTRECIIT en van zi jne vi jf su/raganen te'Haarlem ,Detenl4r, Leeuwarden , JroAtïnpan en M iddelburg. 2*.die #an 'zUertogenbonch en van RoermondeaIssuFraganen van den Metropolitaanschen Stoelte MECHELEN. De daaraan niet ont lerworpen gedeelten der tegenwoordige Nedellanden behoorden totds diocesen van Luik, dntoerpen , Genten Brugge, mitsgaders, voor zoo veelenkelegrensplaatsen betreft, totde diocesen van M unster en Keulen. Het Aartsbisdom van UTRECHT heeftslechts een titularis ge-
had, namelijk: Frederik Schenk, Baron van Toutenburg , die door Koning
Philippqs 11 benoemd en op den 28 M ei1561doorPausPiusIV
bevestigd wcrd. Hij bekleeddezijne verhevene en moeijelijke betrekking ruim 19 jaren, gedurende aldien tijd teworstelen gehad hebbende met de beroerten. welke 0ns vaderland toen
teisterden.Op den 25 Augustus 1580 stierflli j,weinig tijtlsna dat de nieuwgezinden het Staatsgezag bemagtigd hadden en
de vervolliin; tegen deKatholijkeKerk op hetllevigste begon te W oeden.
werd llet grondgebied van hct in 1801 gevormde Luiksche diocees beperkt t0t de toen Nederlandsche provincien Luik en
Limllul g ,doch ten gevolgevan de Pauselijkebrevevan den 2 Junij1840zijn de landstreken,wclkedestijdstothetKoningrijk
der Nedel.landen beheorden, wederem Yan dat Bisdom afgescheiden.
lr Dt ann datAartsbisdom onderhoprigeBislldmmen hebben we1
meerdan een'titularisgeteld, doch hnnnezetelszijn, sedert het Iaatst der zestiende eeuw , almede ontledigd gebleven. De daar den Konin: benoemde titularissen waren de valgenden: Bisdom van HAARLEM. 1.Nlcolaat llan Nieumtant, in 1561 door Paus Pitls IV be.
vestigd,deed achtjal.en laterafstand vanzijn geestelijk regt:. gebied en ovel 'leed den 15 Jllnij1580. II.Gplfrfdu:ecn Mierlo,in 1570 doorPausPitl:V bevestigd,zag zlch, op den29 Mei1578,dooreellemoordzieke bende
gedwongen zi jlen zetelteverlaten en stierf den 28 Jtllij1587. Bisdom van DEVENTER.
1.Joanne' JTc/tuzïv. v.dadeli jk na dehieuweorganisatie t0t Bisschop verlleven9 deed in 1570, llithooftle van ouderdom en Iigchaamsgebreken,afstand van die waal'tliglleid en overleed te Deventer den 10 Mei 1577.
II.A'gidiu' mtl?z den Sdrg. den 29 October 1570 gewijd, overleed te Zwolle,den 26 Mei 1577.
111,Giisbertus60et6rfpz, in 1589 benoemd, heeft de Bisschoppelijkewijdillg nietentvangen, noch is in hetbezit#an zijnen zetelkunnen geraken, omdat de Staten, in wier magt hetgrondgebied vanditBisdom gevallenwas,hetBisschoppelijk bestuurnietwilden toelaten.Hi jstierfden 20 September 1613. Bisdom van LEEUW ARDEN. 1.Remzglun Dfrutfu,,in 1564 benoemd,heeft geen bezit van
zi jnen zetelkunnen nemen,maarwerd,vôôrzijne inhuldiging. t0tBisschop van Brugge aangesteld. II.Cuneruz Pieters, in 1569 t0tBisschop verheven,moestin
1578 voorde vervolging wi jken en stierfte Keulen op den 15 Februarij1580. Biszom van GRONINGEN.
1.Joannts#n#' fJ,in 1561aangesteld,nam den3Octobervan dat jaar bezit van zijhen zetel en overleed.te Groningen in 1578. Na zijnen dood werd Joannes Bl 'uhesius tot opvolge: benoemd,doch die benoeming wel' d nietbevestigd, waarom
17 1I.Arnoldus Nylen, is aangesteltl, die echter. om de ver-
warring destijds, de Bisschoppeli jkewijding nietontvangen4 maar toch gedurendevierjaren, het bestuur van het diocees uitgeoefend heeft. ln 1594 moest hijde stad Groningen ontruimen en nam toen de wijk naarBrussel, alwaarhijden 7 Maart 1603 overleéd. Bisdom &-an MIDDEL:URG.
1.Nicotaaspcn Castro (Verlurch), in 1560 benoemd,werd den 26 December 1562 gewi jd en stierfden 16 Mei1573. II.Joannestcn Streùen,hoezeerreedsin 1576 benoemd en bevestigd,werd echtereerstden 15Augustus1581gewi jd,doch heeft geen bezitvan zi jnen zetelkunnen nemen. Hijoverleed te Leuven den 8 Juli j 1594. 111.Carolus 'Aflz yptu van Aodpcn,werd eerstin 1600 gewi jd, maar de hevigheid der vervolging belette hem in zijn Bisdom werkzaam tezijn,waarom hijbewilligdein zi jneverplaatsing op den Bisschoppelijken zetelvan Brugge.van waar hi j, zooveel mogelijk. de helangen van het Middelburgsche dioceesbehartigde,totaan zijn overlijden in 1616. Het Bisdom van ' sHERTOGEIBOSCR bleef langer dan de hiervoren opgenoemde Noord-Nederlandsche Bisdommen in stand
Het heeftxeven Blsschoppen gehad, wier namen hier volgen: Benôemd: âfgetreden:
1.FranciscusSonnfu, (van Zon) II.Laurentius Metsius (van Mets). 111.Clemens Crcèèeel. #
1V.Gysbertus Jfczf' y. :(Maes). . V.Nicolaas Zoô' dfuz(van Zoes). îrl.MicltaetO,?t01 lfu. :(van Ophoven) VII.Josepltnn de Bergaigne .
1560. 1569. 1584. 1593. 1615. 1626. 1638.
1569. 1580. 1592. l6l4. l625. 1637. 1647.
Na het(lpen#allen des Bissehoppeli jken zetel,heefthetkapittel nog driemalen een' Yt' caris-GeneraalCapitnlair benoemd,door
wien hetdiocees,bijhetopenstaan de:Stoels,achtervolgensis bestuurd,te weten:
18 1. #enrfdvz ecn den Zeem,utfe, t0t 1657.
II.Nicolaa'tl cn Broekioven,
))1658.
111.Judotus Soe rcàen,
> 1663.
Hetkapittel,hetwelk zi jnejut.isdictie meerbepaaldeli jk ôçer datgedeelte des Bisdoms,hetwelk niet in de magtder StatenGeneraal #an de Vereenigde Nederlanden was vervallen,had
bli jven uitoefenen,telde in 1658 n0J slechtsvijfkanunniken, wiergeesteli jk gezag kortdaarna,door den H.Stoel,voorgeeindigd werd verklaard; waarmede dan o0k de Bisdommelijke inrigting voor het geheele diocees a1s te niet geraan is beschouwd geworden. lletBisdom van ROERMONDE , hetwelk zich over een deelvan
Limburg,NoordbrabantenGelderlanduitstrekte,heeft242jarcn bestaan,en gedurende dattijdvak,denavolgendeBisschoppen geteld :
Benoemd: zfgetreden:
1. W ilhelmlu Zfndcnv. ç. 1562. 1588. Il.Henricu' tcn Cuyek . 1596. 1609. 111.Jacobus *cn den Wdrg 1611. 1639. IV.Andreas Creuden . . 1651. 1657. V.Egenius allbertus B' A llamont. 1659. 1666, Vl. Ladislaus De Gottlgmes . 1672. 1673. V1I. Franciscns Aenïer Cools. 1677. 1700. VIII.Engel D' Ongnïe: . 1701. 1722. 1X. FranLois Zpuf. v Sanguesna 1722. 1741. X.Josepltdndelmu, qFrcncïzcu:G erlroecà1742. 1745. XI. Joneplt? ntoniu' de Aolfcno 1746. 1769. X1I. Benricus zocnnd, v Kerens . 1769. 1773. XIII.Pl tili ppus bamianus Markies D6 JTocnzsrpdcà 1775. 1793. XlV. Jean BaptlstRobertBarontcn Felde de Jfeîrog . . 1793. 1801. Laatstgenoemde Bisscllop deed. op uitnoodiging van Pau:
PiusVII,afstand van datgedeelte vanzijndiocees,hetwelkin de toenmalige Fransche Republiek gelegen was,en ten gevolge #an het Concordaatvan 1801, in de Bisdommen #an Luik en
19
Aken meest wprden ingelijfd.Hijbehield echterde geesteli jke jurisdi ctie overhetin deBataafscheRepubliekgelegendistricten van Kuik,Nijmegen en Dl'uten,waaroverhijtotaanzijnorerlijden in 18M hetbestuuris blijven uitoefenen. Die gedeelten valtde tegenwoordige provincien Noordbrabant en Zeeland,welke onder deBisdommen van ANTWERPEN,GENT
en BEUGGE belloorden,zijn, in den loop der tegenwoordige eeuw ,almede#an hetBisschoppelijk bestuurYerstokengeraakt, el 1 dit is insgeli jks het gevalgeweestmetdie Nedel' landsche landstreken en plaatsen, welke ontlel' hoorig waren aan de Bisdommen van LrIK, AKEN , MUNSTER en KA x,EN. HetBisdom van ANTwERPEN, hetwelk sedertdeszelfs oprigtin: in 1559,achttien Bisschoppen had geteld toen hetin 1% l npleheven werd,is,voor zoaveelhetgrondgebied betreft,hel-
welk desti jds t:tde Fransche Republiek behoordeb met het Aartsbisdom van Mechelen vereenigd gewordep;maar die gedeelten, welke aan de Bataafsche Repuhliek onderhoorig waren en zich uitslrekten over de baronnie van Breda,hetmarkgraafschap van Bergen op Zoom ,de stad cn landen van W illemstad
en andere daarbi jgelegene plaatsen,werden doordenH.Stoel, in 1803, tot een Apatolisch Fïccrfcct gevormd,hetwelk den naam van Breda heeft aangenomen. Met datVieariaat is in 1841vereenigd: l*.de Iinkeroever derAvesterschelde,vroegergenaamd StaatsFlccnderen en sedert.1814 bi jde provincie Zeeland ingedeeld. Die landstreek behoorde i; het kerkeli jke tot de Bisdommen
van GENT en BRUGGE,die bijde organisatie van 1801t0ttlén diocees zi jn zamengevoegd en alstoen hetnieuweBisdom van GENT uitmaakten, waaronder het voormalig Staats-vlaanderen
isblijven behooren,totdathet hi j de PauselijkeIlreveYanden 9 Maart 1841 daarvan werd àfgescheitlell;en
2o. de stad Vlissingen,welke,bi jdeorganisatievan 1559, pntler het Bisdom van M IDDELBURG was gesteld,doch na de vernietiging #an dat diocees,in de Hollandsche Zendiljl isbe-
grepen geweest,werd daarvan,in denjare1808,afgescheilen
Q0
en tôen ingeli jfd in hetBisdom van GENT,waartoe diestadis blijven behopren t0tdatzi j,bijdevoormeltle Pauselijke breve Van 1841,tegelijk metdeZeeuwsclle parochiellop den linker oever der W esterschelde, aan het Apestolische Vicariaat van Breda is toegevoegd. Hetgrondgebied van hetoud-Bisdom vanLUIKstrektezlch uit:
1*.overde heerlijkheidRavenstcin en hetgraafschapMegen. welke bijdeorganisatie van 1559 onderhetBisdom van'sHERTOGEABOSCE zijn gebragt, doch na de Munsterschevredevan 1648, onder hetgeestelijk regtsgebied desBisdoms#an LUIK zijn vervallen. Toen dat oud-Bisdom ,bi jde organisatievan
1801wel'dopgeh/en,deeddetoenmaligePrins-BisschopFranrfzcu. ç Antonius M aria Coi/zlcnffnu:, Graaf de M ean,op het
#erlangen van PausPius V1I,afstand van zijngeesteli jkgebied over die lalldstreken,welke destijdstotFrankrijkbehoordenen in de nieuw gevormde Bisdommen van Luik en Aken begrepen
werden. llijbehield echter degeesteli jkeadministratie overde toen bij de BataafscheRepubliek ingelijfdelanden van Ravenstein en Megen.Die administratieheefthijsedert1806doenuitoefenen door den pastoor Arnoldus Fduqrdu: Borfet,in hoe-
danigheid van Bisschoppeli jken Colnmissaris. Ditheeftvoortgeduurd,oak nadatdeAll4 in hetjaar1817totAartsbisschop van Mechelen vel. heven was,aen weltot in hetbeginvan 1831,
als wnnneer, Iaalstgenoemde overleden zi jnde,deH.Stoelde geesteli jke jtlrisdictie overde landen Van Ravenstein enMegen aandenpastonrBorïet,in hoedanigheidvanApostolischenVicaris, opdroeg. 23.Over een deelderlandstreken,welkethanshethertogdom
Limburg uitmaken en bijdeorganisatievan 1801 in hettoen nieuw gevormde Bisdom van Luik zi jn begrepen geworden; waarvan zijechterbi j dePauseli jke brevevanden2Junij1840 weder afgescheiden werden,om , metde overige gedeelten van he t voornoemde hertogdom , vroeger t0thet gewezen Bisdom ' van ROERMONnE beheord hebllende, hetzpodlolïlcAe Yica6aat rcn Limburg uitte maken. '. ''''''''' .''
Q. 1
Onder het, bi j de Pauselijke bulle van den 16 Juli j 1821, opgeheven Bisdom van AKEN, behoorden een tweetalparochien, gelegen in de provincie Gelderland, mitsgaders onderscheidene pal'ochien in de Limburgsche kantons Horst en Sittard,en ein-
delijk nog eenige parochien in anderegedeelten dertoellmalige provincie Limburg. Daardieparochien tothetkoningpi jk der Nederlanden behoorden en dus niet in de nieuwe omschri jvin: der PruissischeBisdommen waren begrepen geworden,z0owerd,
bijdePauselijke breven van den 24 December1821.en 30Julij 1822,bepaald1datzijzouden gevoegdworden ten deeleonder de geestelijkeJurisdictievan den Bisschop,voorheen vanRoermonde, en ten deele onder die van den Vicaris-capitulair van
het Bisdom van Luik.Na hetoverlijden van den voornoemden Bisscho p in 1824,zijn deze onderzijn beheergeplaatsteparo% chien, tot het Apostolische Vicariaat der Noopd-Nedel' landsche districten van hetBisdom ,Toorheen vanRoermondeovergegaan
en methetzelve.in 1840,ingelijfd,gedeelteli jkbi jhetApostoIische Vicariaatvan'sHertogenbosch,en gedeelteli jkbi jdatvan Limburg. De parochien die onder hetbeheer van den Vicaris-
Capitulairvan Luik waren gesteld,zijn,voorzooverre zijtot hethertogdom Limburg behoorden.almedein 1840 bijhetVicariaat #an Limburg gevoegd geworden.
Ouder het oud-Bisdom van MVNSTER behoorde n:g in 1821 een zevental in de provincie Gelderland gelegen parpchien.
welke, biide organisatieder nieuwePruigsischeBisdommen, volgens eene in 1823 uitgevoerde beschikking van den H.Stoel.
werden gevoegd bijde Hollandsche Zendin: en ingelijfdbijhet Aartspriesterschap van Gelderland.
Eindelijk werd deParochieOe/elt in soordbrabant,welke van oudsonderhetkerkelijke gebied van hetAartsbisdom van KEULZN had geressorteerd,bi jeeneschikking van denH.Stoel van den 26 Junij 1832,daar#an afgescheiden en n'ergebragt bilhetApnstelische VicariaatderNaerd-Nedel' landgche distric-
QQ ten T&n het Bisdnm vnerheen van Roermonde, hetwel k bij
dePausklijke breve van den 2 Junij 1840 als zdodanig opgeheven en vereenigd is met het Apostolilche Vicariaat van % Hertogenbosch.
j 5. KERKELIJK BEHEER
SEDERT DE OPHEFFING VAN HET BISSCHOPPELIIK BESTPPR.
Na dat de kerkeli jke organisatie van 1559 wastenietgegaan en aldie gedeelten van hetKoningrijk derNederlanden, welke noJ onderdt juri sdictie van buitenlandscheBisdommen waren verbleven, zich daarvan achtervolgpns hadden zien af-
echeiden,ishetkerkelijke beheerhier telande geheelaan den H. Stoel vervalleny in afwachting ,dat de omstandigheden we-
X rom zouàen veroorlo&-en,om den normalen staatderKerkte herstellen en alzoo hetBisschoppelijke bestuur op nieuw geregeld, te doen herleven.
Degeestelijke regtsmagt,wordtinmiddels,uitnaam en van wegedenPaus,uitgeoefenddoorzi jnegedeldgeerdenofgemagtigden. diedaartoedoorden H.Stoelbenoemdenaanlesteld zijn,ieder vooreen gedeelte grondgebied,hetwelk een afzonderli jk kerkressortvormten naarde bijzolldere voorschriften derH.Con. gregatie t0t voortplanting des geloofs te Rome, in hetgeeste-
li jkebestuurd wordt. Dic ressorten zijn, naar onderscheidene wisselingen.thans der in getal en dl 'agen de namen Van : 1. de IIOLLANDSCHE ZENDING. I1. hetApostolische Vicariaatvan 'sI IERTOGENSOSCH. 111. )) )) p BREDA. 4 #) p IV. M LIMgURG.
De Volgende bijzonderheden zullen lletkel' kelijke bestuurdier ressorten, sedert het openvallel) of oplleFen der Bisdommen,
voor welke zij in de plaats getreden zi jn,iederafzonderlijk doen kennen.
:5 EEASTE KERKRESSORT. DE HOLLANDSCHE ZENDING.
Dit ressnrt was, sederthet einde der XVI eeuw ,zamenge-
stelduithetgrondgebied,hetwelk zich,bijdeorganisatievan 1559. aan het Aartsbisdom van Utrecht en devijfdaaraan onderhoorige Bisdûmmen van Haarlem ,Deventer,Leeuwarden,
* Groningen en Middelburg had zien toewi jzen.Hetbevattemitsdien de veormalige gewesten Holland,Zeeland, Utrecht,Vries-
land,Overijssel,Groningen en Drenthe,mitsgadershetNoordelijke deel#an Gelderland en eenige aan den linkerbever van den Rijn gelegene streken der landen Lingen en Kleef. Ten aanzien van Zeelandàeheorde alleen hetgrondgebied van dat gewest,binnen zijne oudegrenzen,totdeHollandscheZendinl en dus niethet, sedert 1814,metde tcgenwoordige provincie van dien naam vereenigde landschap aan den linkeroevel'der
W esterschelde, in der tijd Staats-vlaanderen genaamd;maar welde voormalige Zeeuwsche gemeente Nieuw-vosmeer,welke in 1814 t0t de provincie Noordbrabantis overgaan.De stad en omtrek van Vlissingen op het eiland W alclleren daar en
tegen maakten Yoorheen deeldierZending,maarzi jndaarvanin 1808 afgescheiden en toen overgegaan t0t het Bisdom van Gent. De alsnog op hetPruissische gebied in de landen van Lingcn en Kleef gelegene plaatsen werden van de Hollandsche
Zending atescheidendoordePauseli jkebulle#an den 16îulij 1821, houdende organisatie der Pruissche Bisdommen, en ten gevolge van die organfsatieverkree; genoemdeZending,in 1823, een zevelltal in Gelderland gelegene gemeenten t0t zoolang pnder hetoud-Bisdom van Munster beh:ol' d hebbende.
Daar,sederthetoverli jden vandenAartsbisschopvanUtrecllt in 1580,de kerkeli jke zaken hier telande meeren meerin wannrde geraakten,'zoo vond PausGregoriusXltlgoed,ter
voorkeming#anrégeringloosheidinhetkerkelijke,eenenAposToLlscHEx vlcARlsaan testellen,diemetde noodige geestelijke jurigdictie werdbekleed,om de Kerk in de VereenigdeNederlanden, namen: den Algemeenen Opperherder der geloovigen,
Q4
te besturen tôtdattijden en omstandigheden wederom zeuden toelaten dezen staat#an uitzondering tegen den normalen teestand te verwissden. APOSTOLISGHE YICARISSEN.
Gedurende hettijdvak van 1583-1717 zijnertienzulkekel'kvongden benoemd en aangesteld geweest; te weten: 1.Sanboldu Yosmeer,geboren te Delft, Deken dercollegiale Kerk van de H. Maria ten Hove te ' sGravenhage en sederthet
overli jden van denAartsbisschopvanUtrecht,Vicaris-GeneraalCapitulair des openstaandenMetropolitaanschenSteels.Hijwerd in 1583, door Paus Gregogius XIlI tot Apostolischen Ffelr/ fn A Yereenigdo lederlcnden aangesteld en op den9September 1602,door Paus Clemens VIII,tot Aartsbisscllop van Philippe
knpartibu fn/delfvm verheven.Bi jderStaten resolatie vandell 30 MeidaarteA'oren, zag hij zich, op het geruchtzijner aanstaande verheëng tot de Bisschoppeli jke waardigheid,uit dezelanden verbannen metverbet lrdverklaring zijnerzeeraanzienlijke goet lerell. Desniettegenstaande bleef hijde hem toebetrouwde kut lde,dikwerfmetlevensgevaarleiden en besturen, t:t dat de dood, opden 3 M ei 1614,een ei ndeaanzijn leven maakte. Zi jnzielloosoverscllotwerd te Keulen in de kerk der Minderbroeders legraven. II.PltiltppusAollepfuz,geboren te Deventer,Deken derCollegiale Kerk van t len ll.Plechelmus te Oldenzaal in Twenthe, Nverd op den 11October 1614, door Paus Paulus V , tot opvalger van Sasboldus Vosmeer, in het'Apostolische Vicariaat der Vereenigde Nederlanden aangesteld en op den 17 Atlgustus
1620,geli jkzi jnvoorganger,doordenPaus.totAartsbisschopvan PhilippefnpartlbusinFdelium benoemd,inwelkehoedani&heid hij op den 8 Novemller daaraanvolgende de H.Wijdil): ontving.Ook hem vicl het1otten deel van door 'slands overheid,
bij resolutie van den 10 Maart1640,gebannen en vanzijne goederen beroofd te&vorden,omdathi jdeBisschoppelijkebediening uitgeoefend had. Na vele vervolgingen en bittere kwel-
linsen verduurd te hebben, overleed hi j,op den 11 Octobe:
Q5
1651, op het78.t*jaarzi jnslevens,en het37,.*van zijn Vicarisschap,te Utrecht.waarhijzich in.hetgeheim hadopgehQuden. 111.Jacobu& dd la Torre,geboortig van 'sGravenhage,was
reeds,bij breve van PausUrbanus VI1lvan den 24 Augusttls 1640, tot medehelper en toekomstigen opvolger van Rovenius aangesteld en in 1647, door Paus Inngcentius X 9tot Aarts-
bisschnp van Ephesefnpartibusfn/d lfu- verheven, ten ge% e vWge waarvan hij,op den 23 Augustlls 1647,doorde Staten van Holland,metverbcurdverklaringzijnergoederenjverbannen werd. Op den 3 Februarij1656 gafPausAlexanderVII hem een medehelper in den persoon van Zaeharias de nletz, ge-
boren te Bpussel,diete geli jker tijd totBisschop #an Trallen in pcrffùv,inFdelium wasbenoemd. Dezemedehelperovel.leed te Amsterdam op den 13 lulij1661en twee maanden later, den 16 Seplember, stierl de Apostolische Vicaris d6 la Tprrd
in hetkloosterteHuillergen,na,gednrendedevijflaatstejapen zijns levens. in eenen staat van krankzinnigheid te hebben verkeerd. IV. Baldninns Catz, geboren te Gorincbem , werd op den 24Junij1662,doorPausAlexanderVlI,totAppstplischen Vicaris aangesteld en in hetzelfdejaartotAartsbisschop van Philippe
ï.p.f.benoemd.Zi jn bestuurwaskortstondig,wantl'eedsop den 18 Mei 1663 overviel hem de dood te Letlven.
V.Joannes' ecn NeercasselîinsgelijksteGorinchem frelloren, was bereids in 1662 t0tmedehelperen opvolger van Ccfz be-
noemd en tegeli jk metdezen t0tdeBisschoppeli jke waardilheid, onder den titel van Bisschop #an Castorie f.p.f. ver-
heven. Hijvolgde den ovel' leden Vicaris alzoo onmiddelli jk op in hetbestuur van IletVicariaat,lletwelkhijongeveer23jal. en beheerde. Bi j zi jn overlijden,op den 6 Juni j 1686 teZwrolle hebllende plaats gellad,wasergeen opvolgerbenpemd,waarom
de geestelijkejurisdictie, onder hetgezag #an den Pauseli jken
Nuntius te Keulen, door Pro-Yicarinen werd uitgeoefend t0t in 1689,a1s wanneer tJn Neeçcassel opgevplgd werd dpnr: VI.Petrus Codde,den 11 NoNembel .1640 te Amsterdam gebpren,die Qp den 20 September 1688 teRûmet0tApontolischen
M
Ffccrl bengemd, den 9 Octoberdeszelven jaarsa1sznndanig dner Paus Innncentius XI bevestigd en vervnlgens totAartsbissehop #an Sebasteï.p.ï.verheven werd.Zijnedeelnemin: ilt der Jansenisten woelingen #eroorzaakte,dathi jop den 13 Mei1702,doorden H.Stoel,inzijnebedieningwerdgeschorst; welkeschorsing n0g voortduurdetoen bijop den 17December 1710 te Utrecht overleed. VII. TAeodoru: d: Cock.geboren te Utrechtden 28 October 1650,was den 13 Mei 1702 ,door Paus ClemensXl,totma- nemend Ffccrk' : aangesteld, doch de hoofden der Jansenisten
bewerkten, dat de Staten vallHolland en W est-Yriesland,bi j placaatvan den 17 Augustls 1702, de uitoefening van degees-
telijke regtsmagt.aan den waarnemenden Vicarisgestl. engelijk verboden;welk verbod bijderStaten.resolutie vanden25 Mei 1703 herhaald en ook,door de Staten VallUtl'echt, voor der-
zelver gcbied, bij placaat van den 23 daartevoren,uitgevaal -digd werd. De voopstandel' s van den geschorsten Vicaris
Codde'ontzagen nietsom den Pro-Ticaçh daCock, bij'slands Staten gellaattemaken, waarin zijzoo welslaagden.dathij zich, door de Vltlgt, aan gevangellneming moest onttrekken.
Bi jpublicatie&'an den8 Augtlstus1703loofdenGecommitteerde Raden der Staten N-an llolland eene premie uitYandrieduizend gulden, aan dengene die den voortvlugtigen kerkvoogd in handen van het reregt'zpude leveren, ten einde vervelgd te
wozden wegensbetscllri jven van eenenbl'iefnaarhome,waarvan de parti j M'an Codde een ontl' ouw afschrift aan 'slands oyerheid had in hantlen gespeeld. met hetdoelom de Cock in
moeij' eli jkl leid te lll 'engen. Dool'deze vervolging buiten staat gesteld Qm het Vicariaat te besturen, werd de Cock in 1705
naar Rome geroepen. alwaar hij in vrede leefde en den 16 Januarij1720 oYErleed. VIlI.Gerardus Potkamp,in 1642teBorne (Ovepijssel)geboren, was op den 14 November 1705,van wege den H. Stoel#
docr den Pauselijken Nuntius te Brussel, tet Apostolischen Nicaris aanïesteld,doch overleed reeds den 16December daaraanvolgende te Leyden. IX.Adam Daemen,nmstreeks 1670 te Amsterdam reboren ,
Q7
yverd op den 8 Januarij 1707,doorden Pauseli jken Nuntiuste Ketllenbt0tpp#okervan Potkamp benoemd.Hijwerd den 26 December #an datjaaril 1laatstgemelde stad totAartsbisschop van Adrianopelf. p. f.gewi jd.Op aandrang deraanhanger: van den geschorsten Vicaris Codde, Verboden de Staten van
Holland en Avest-vriesland,bijplacaatvan den 26 April1709, aan baemen,de uitoefenin: van zi jn ambt,metbepaling,dat hij niet binnen deze landen zoude mogen komen z0o lang hij nietschrifteli jk afstand van zijn viqart ' achap had gedaan.H0ezeerhij,inziende dat zi jn bestuurVan geen nutkondewezen. en uitdien hoofdeop zijn ontslagtellnmeaandrong,verkree; hi jhetecllternietdan weinige maanden véôrzijnen dood,die op den 30 December 1717 te Keulen voorviel.
X.Jbannestl/n Bqlevelt,omstreeks 1672 teUtrechtgeboren, werd op den 2 October 1717 , al s opvolger van Daemen , t0t V
Apostolischen Vicapisaangesteld; doch der Jansenisten partij bewerkte wederom , dat 'slands Statellhem vinnig vervolgden.
HijzaJ zich op den 3 Mei1718 uitHelland,Zeeland enW estVriesland,en in Februarij 1720 uitde provincie Utrechtverbannen ; vestigde zich vervolgens te Arnhem en eindeli jk te Bl 'ussel,alwaarde dood hem op den 20 Januarij1727vel'loste van de vele kwellingen en wederwaardigheden, welke zijne regtzinnigheid hem berokkend Ilad.
Na het overlijden van dien Kerkvoogd is nog in 1732 door den Internuntius te Brussel benoemd geweest: Joannestlcnder Steen, geboren te Dordrecht, Aartspriester van Holland en pastoor te Haarlem , maar die benoeming. ofschpoll d00l.
Gecommitteerde Raden, bi j resolutie van den 26 Juni j 1732, alsbi joogluiking voorloopig goedgekeurd,heelt echter geene uitwerking gehpd. Eerst werd de snale admissie uitgesteld en later nietverstrekbaar geacllt, uithpofde dat de Hervol' m de
Prldikanten zich daartelen za0 hefti: aankantteden, dat de Staten dell moetl niet hadden , daartoe te besluiten. Fcn der Jleen heeft derhalve alleen als Aartspriester van Holland ge-
fungeerd en isin 1748 oYerleden (1). (1)Ofschoontcndersteen meestalnietonderde Apostolisclle
Q8 De wangrde,welke in de Hollandsche zenling door hettel-
kensbemnei jeli jken,verv:llen en verbannen der Aponfoli&nhe Ffccnldn , meer en meer had wortel geschoten,bragteene
verdeeldheid pnderdegeesteli jkheid teweel,welkebetreurniswaardige gevolgen bad.
Vi carissen wordt reteld. omdat hi j a1s zoodanig nietgefungeerd Ileeft. is hiJ echter t0t die betrekking benoemd gew prr den. zoo als blijkt uiteen geheim rapportvan den Raadpensionaris en besluitvan Gecommitteerde Raden van Holland en W est-vl' iesland op den 26 Junij 173: uitgebragten genomen# luidende: ttDe Raadpelsionarisheeftin 't Collegie v/orgedraagen, dat sedert eenigen ti jd herwaartsden Heer M arquisDdM onteleone Ilem iterativeli jk ladde betuigt, dat vernomen hebbende , dat de Roomsgezinden w enschten een Vicaris te hebben , en Verm einende daartoe te kunnen coöpereeren.hy We1genegen was zyne oë ciMn ten tlien einde le adhibeeren;'en dat Vervolgens hem Raadpensionaris vier Priesters van deeze Ianden haddeopgegeeven . lnet Yerzoek van te weeten ofdezelve aangenaam aan den Staatzouden wezen; dat hy Raadpensiunaris beesig
zyndl,sig flaarop te informeeren,en hoorendegoedegetuige-
nlsse van Jan van dd4 Steen . Pastoor te Haarlem t wereldlyk Priester, van eene fatsgenelyke familie deezer Provlntie; - en lerwyl voornemens was sig op dezelve en anderedrienaaderte informeeren, door welgemelden Heer s' larquis De M onteteonn zullende binnen kfll'te vertl'ekken na Spagne, was gepresseel't op antwoord,en daarop gezegthebbende datterwyln0g beesig was, ontlertugscllen nietqualyk hadde hoorenspreeken van'den gemelden Jan tlcn den Steen , '- datditzeggen buiten zync meininge zyllde opgenomen a1seen verkiesinge.deneerM arquis rc j H onteteone hadde hezol 'gt, dat een patent van de Paus in blanca by den Internuntius tot Brusselwas ingevltlt metden naam van den voors.lmn de4 Steen, en aan dellzelve daarvan kennisse was gegeeven ; dat I1y Raadpensionaris cnderwylen voop'tlaanfle met lnformatien te neelnen,welhat lde beî -onden, dat de sentimenten omtrentdezelve van den Steen en anderen val' ieel' tlen; maal' dat de lleer M arquis f. )8 x 'Ionteteone hem llebbende gecöml nuniceertlletgeen hy gedaan lladde, en daar op gevolgt was,seer gesurpl'eneertw as,a1suithetseggen van hem Raadpensionari: begreep,datdekeusezoudekunnenvallen op een ander, Verklaarende dat hetbuiten zynmagtwasdaarin eenige veranderinge te m aaken;
(tW aarop gedelibereert,en in agtinge genomen zynde, dat s e e dertYeelejaaren bysondereverleegentheldwasgetoondinhet m issen van een Vicarls,en, niettegenstaaude m en welbegreep, dat niet ligtalyk iemand zoude w ezen te obtineeren die t'eenemaalzoude zyn na de zin van alledieRoomsgezinden,dew elke
gedurig de htllp Yan den Staat imploreerden,echter generalyk pa een h'icaris verlangtw ierd;
99 Dat deelderHollandsche geestelijkheid,hetwdk den gesuspendeerden Apostolischen Yicaris Petrun foe : toegedaan was en hetJansenhtme aankleelde, verkoos niet te staan onderllet
gezag #an dePaunel#'knFuntfuzzen,die teKenlen0fteBrusseé
resideerden en doorden ll.Stoel,bijafwisseling , belast waren met het bestuur der Hollandsche zending , gedurende het llsgoedgevonden en verstaan de Raadpensionaris te bedanken
voor hitpeen by hem in deezen is gedaan, en te verzoeken en
te authorlseeren, om te kennen te geven,dat dezelve tan den sfedn zoude worden geconniveert om zyn Vicapisscllap te exerceeren, in verwagtinge van sig tlaarin behoorlyk te zullen ge-
d' raagen;- alles metdie meinige,dathier van reen acteuit gegeven. maar alleenlyk in eensecreetRegister llotltiegehouden zoude werden. En o0k de gemelde van den Steen nietgevtrgt zoude worden si: aan dit collegie te presenteeren , maar alles zoo Veeldoenlyk zoude werden behandeltby wege van enkele conniventie, en zoo veel mogelyk alle schyn van expresse a(Imissie 01 erkenteniss. zoude werdea vermerd.)
De geheimzinnigheid waarmede Gecommitteerde Raden in deze handelden, vond hare oorzaak in tIe gew eldige tegenkanting, welke de Predikanten der Gel. eformeerde Kel' k in het werk stdden,om de Staten terug te houden van het erkennen eens Vizaris. Het was daarom , datOP denzelfden dag , datGecommitteerde Raden het bovenstaande besluittothet oogluikend toelaten van den benoemden Vicaris genomelllladden, de Staten eene daar mede sfhynbaar in stryd zynde l'esolutie nam en , luidende a1s Volgt: Donderdag, den 26 Juny 1732. ( tBr resumtiegedelibereertzynde,overde voorslal om weder t0e te laten een Pausselyk Vicaris. onderdepraecautienbreeder gemeld in de notulel , van den 19 July 1730 en 18 Decel nber
desvoorleedenjaars,ten eindeom ,doordatmiddelteweeren de buitelllandsche Sendingen, én in het bysonder die van Jesuiten en geordende priesters, mi tsqaderste beneemen aan een ltaliaansch Prelaat, residerende btllten hetTerritoirvandeezen Staat, hetgezag datdie seetlerteenigejaarengellsurpeerdheeft ovel'de Iloomschgezinde Priesters en Ingezetenen hiertelande; ( tls goedgevonden en verstaan,dat, nadempalde discrepante sentimenten van de Leeden die voorslag inpracticabelmaaken , aIs waarop, no& voor,nog tegen , kan geconcludeertworden metde vereiscllte harmonie, naader salworden overlegt door de Heerel van de Ridderschap en vertlere hare Edele Groot
Mpgenden Gecommitteerden totdeKerkelykeSaaken,doorwelke
mlddelen het heilsaam oogmerk #an de voorschree#e Voorslag
50
nietvervuld zi jn derbetrekkin: #an ApcstolisehenVicaris.Het wildeeeninlandschenpriester,totderJanx %enistnn partijbehoorende, a1s kerkvoogd hebben ,en wendde, ter bereiking van
datdael,alles aan watslrekkenkon,om degeesteli jken,welke aan het geza: #an den Paus en de door ef van wege 4en
sa1konnen worden bereikt, en datde vergadel'ing vervolgens daarop saIworden gedientvan derzelverconsideratienenadvies. tEnsssa ar Iiss cexatract deesel. Resolutie gegeeven worden aan dc Cotmmi Politicq t0t de beide Synoden,0m tedienent:t derselvernal'igting ,met Iaqtom daarvan,soo welalsvan haar EdelGrootM ogenden Resolutie van den 30 Aprillaatstleeden, gebruik te maaken totinformatie van deLeedenvandeSynoden
omtl'ent de waare œeining en hetheilsaam oogmefk ten beste
van de Gereformeerde Kerk, van de bovenstaande deliberatie. en goede sorg te draagen datdaarvan niet gehandelt worde in de Synoden-s
Bij de hierboven vermelde'Resolutievan den K April1733 Xicaris in Iletbreede ontvouwd; waarom datstuk, t0tbeter wortlt de voorslag tot hetweder toelaten van eenen Pauselyken
A'ef. stalzd der zaak ,alhier volgt:
W oensdag, den 30 April 1732. 4(De Heeren Gecommitteerde Raaden hebben k loor monde #an den Raadpensionaris ter Vergaderin: voorgedragen , dat sommige Praedikanten in deese en geene steeden van deese Pro-
vincieseederteenigetijd,bi jgebrekvangenoersaameinformatie
of uiteene verkeerde bevatting. op de Preedlkstoelen geresecteerthebben op de deliberatien van haar Edele Groot M og. over hetwerk van het Pausdom , en particulietliik over het weeren der buitenlandsclle sendingendool 'hetweeàer toelaaten van een Vicaris onder de noodige Pl.œcautien :datditsoo Ver
gaat,dathetH0fin beraad gçweestisom daarin tevot:rsien. Immers hier in den Haale, maar datsulx onderde hand gediVerteertisom aftewagten de bi jeenkomstvan de Vergadering van haar Edele Grool Mog.en dat sy amptsllalven nu in bedenken geeven, of niet best.en gevoeglykstsoude weesen, dat aangeschreven w iel'd aan Burgemeesters en Regeerders van de respective steeden,datsy,voor soo veel sy hetJullen noodig oordeelen. de Praedikanten, inlol'meeren van dewaaremeening V3n haar Edele GrootMol.en van hetheilsaam oogm erk Van derselver deliberatien, en tle geenen welkedes lliettegenstaande zouden moflgen blyven taxeeren de delilleratien Van haarhooge Overheid , houden tothaar devoir: tEn nademaaldebeideSynoden deeserPl' ovincie eerlang staan te vergaderen, of niet soude behooren gerecommandeek't te werden aan de Gammissal 'isselppoliticq.de Leeden Yan deselj'e
31
H.Stoel aangestelde kerkeli jke overheid onderdanig bleven,te bemoei jelijken en tegen hen den vervolgzuchtigen geestde bestuurders van de toenmaals heerschende Kerk aan te hitsen. .
Bemoedigtl door het vertrouwen,datalles wat,gelijk men
het noemde, laan hetPausdom afbeeuk kon dnen,p aan den
by bequaamegeleegentheid,cn so@ veelsysllllen vinilen dien-
stl; en noodig te weesen , meede te onderregten van dewaal'e meening van haarEdele Groot Mog., en vool'ts aan deselve te verstaan te geeven .datde hooge Overheid alleen beqnaam is em te oordeelen wat na omstandigheden van tyden en saaken kan,en bchoort, in het werk gesteld te worden tegen den aanwas van hetPausdom , welke haarEdele GrootM @g. niet minder a1s de Synotlen apprehendeeren.en om de waare Gere-
formeel.de Reliiie,met de belyders dersel&' e, te beszhermen
te&en de machlnatien van het Hof van Roomen,en vandesselfs suppoosten; ten welken einde tot informatie en instruttie #an
deCommissarissen politicq omtrentdeese materisoude konnen
dienen, dat uitde Geschrlften der Roomsch Gezinden , welke in hetligt gekoomen zyn seedertde bekende quaestien #an de Capittelen van Utregt en ilaarlem met het Hof van Roomen over de Kerkelyke Regeering ,voorkomt.datdeselî'e seedertde Reformatie geweest is in hallA n #an een soo genaamde Apo'eolûc?z: Yicaris,welke,om te konnen verrigten deBisscllollpeIrke functien na het gebruik van de Roomsche Kerk, de titel had van Biucltop, hoewelniet van Utregt.of van eenige andere Kerk hier te lande. maar van deese of geene Kerk in
pcrtîhu,çn. y etiwm:dathaarEdel eGrootMog.signietgemoeid
hebbel met het werk van den Vicaris,nog metde quaestien ' tusschen den Paus en de Capittelen van Utregt en Haarlem totdatdie quaeslien soo ver gegaan syn in hetbegillvan deëse
jegenwoordigeeeuw .dathaarEdel Groot Mog., consideree-
r bende datdePartye,welkel f maximen strydig syn lnetde onfpaalde magt,dle dePatlssig âanmaaligt en welke daarom 4e meeste eonniventie verdiend,gevaar llep van geheelen al geeppriœeertte worden, geortlonneert hebben hy Placaat #an tlen 17 Augusty 1702. en nog nader by (Iat van den 26 April 1709,dat xfdmcM noor Flcarf, :< mogen worden eràent au
df4 ven?, die na ordrein dee;4 Landen geùruïkelpk bg oorlyker egze geelz' geert,en by de Hnerea Doommflt:erde Raaden gecdmitteeït zpude a esen: dog dattlie Pllcaten byna geen andere uitwerking gehad hebben ,als datdePatls, om syn onbepaald gesa; te mainteneeren, het bestier der Roomsche Kerke hier te Lande,metden aankleeve van dien , overgebragt heeft in ha i llden van syn Internuntiun te Brussel, een Italiaan. geheel nd:pentlentvan haar EdeleGrootM og.envan derselverol .dres; dat de andere Partye we1getragt heeft die schandelyke onderneeming onnut te maaken door het aanstellen van een Aartsbissehap van Utregt,sustineerende llet Capitteldaartoe na het
32 gedachten geest welgevallig zou wezen, besloten de hppfden
derJansenistenpartijzich aandeJeestelijkeregtsmagt,donrden Paus,aan zijnen Nuntiustc Brusselopgedragen.teonttrekken en zich eigenmagtig een kerkvooldteverkiezen. Ditplan werë in 1723 volvoerd, door eenige priester:, die zich de bevoegd.
Canonicqtle regt bevoegd te weesen: gelyk hetselve dan o0k eFectivelyk ecn Aartsbisschop aangesteld heeft, en midt lel :evonden om deselve,schoon niet geconNrmeert synde (l0Qr de Paus,te doen inwyen, nietsondel 'hoop dat de Regeering het metconniYentic soude aansien, gfzlyk seedert gedaal is, hoewel met weinig e/ect. 'want dat de Paus den nieuwen Aartsllisschop geexcommuniceel't hebbende, daarop gevolgt is, dat ver uitde meeste Roomschgesinden hier te Lande geweigert
hebben en bli jven weigeren.de minste Kerkelrke gemeenschap
methem et l metsyne aanhangers te Ilouden , en, ver van te ontfangen Priesters, welke haar Sending van hem hebben , deselve aansien voor onwettig,ellde Sacramenten, door haar bediend wordende,voor nulen kragteloos:dat de saaken soodanig staande,het verbod tegen het erkennen van Priesters haar :endlng hebbende,van 1z)ie hetook zpude m oogen oee:en. dle nietcleoren. :satweesen geadmitteertdof :r deSeeren Gncomznlfearda Raaden,vervatin hetPlacaatvan den 26Apk 'il 1709, nietkallworden geexectlleerd sonder alle exercitie van Religie te beneemen aan vel'uithet grootste deelder'Roomschgesinde
lngeseetenen:soodatin dejeegenwoordigegesteldheid dersaaken de vraag ,of heteigentlyk poin. t van deliberal , ie geworden is,welk van de twee volgende quaaden hetminste is,36 doen de noodige toordïcnfng ten eindedatde.j'oogenaamde Jcnzenfdlen nietverder genpprimeert oorden door de can/ttznger.ç tcn het
SoJtcn Roomen :4 datdien ontermïnddrldeterdereRoomnch-
gesinden ,welke' r getaltlce! grooter ï:, cI: dat t@n de , ç0@ gnnaamde Jansenisten ,als ropr deesen gediend worden door e6n
vicaris.weesendetotgerustheid tl an de Aegcdrfng een qeboore
Hotlander,die . 9yn vaste tropnplacf, ç satmoeten Apuden t. n deese Provincie.dfe daardoor oeede' n sal 0nd6r ltetbereik ' tlcn de Aesolutien en Ptacaaten tltz?z ltaar Edele GrootM og. die mclr by
Frotlfsï:soude toegelaatettworden roor dryjaaren, en dfe -en &alàonnen stratïen.olîafdrdïcedren,enhetLand uïtzelfdn,&oo rc:hy komtt6 plïddoen tegeu . de ordres tan de Regeering,o/ tegen zyne gedaane #clollenJ of wel, uit consideratie dat men
geen gertlstheid kan hebben dat hy onaangesien de bovenstaande en alle andere praecautien nietsal volgen ,sooveel in hem is,de geesten intluelltie van het llof van Room en ,%et èedfïer tlczldeAoomzc/teK erken hierteLande,en zpecïclgkmeedo
hetgeeven dersendingen,èp ooqluiking,atseenigeJ' Jcren her-
waarts te laaten aan eenen ffcl,Jc. n, die buiten het bereik tln haar Edele Gropl M og.en tlc' nderselverAedolufïen en Plaeaaten
zpnd:,en nfdt, tetrdc, vpnltebbende,onse, gcàropml,self,endoor Flnfsicrïz4ezl:4 Gesubdetegeordon,oelkeonder ,yn nccm &clbui-
55
heid toekenden, om den, sedert hetjaar 1580,ontledigden Aartsbisschoppelùs ken x4le/ tmn Utrecl tt.op nieuw te vervullen.
Daartoeverkoren zijden priester Corneliu'Sfeen/tpten,diezicl z op den 15 October 1724 te Amsterdam ,totAartsbiss-ltop liet
wijdèn door dell aldaar toevallig aanurpzig zijnde vreemden Bisschop,genaamdDominicusFcr&l,wiensJansenistische gevne-
ten.alle' kan onderneemen,KcthetSoJtcn Roomeu en syn
ffiïx n. :cFl: gronden en maœimen aan #em inspireeren. 4tD0g tlatalle deLeeden nietA'an een sentimentsyn,omtrent de vorenstaande alternative, ol omtrent hetgeen ,datdaaromtrent behoord gedaan,ofgelaaten, te worden. ttEn nademaal de lleel.en gecommitteerde Raaden vaststellen, dat haar Edele GrootM og.,niet aIs metonderlingc harm onie sullen koomen toteene ânale resolutie, over deese saak, dat sy derhalven in bedellken geeven.of deselve, om hangendedie deliberatie niets te onderlaaten, datkan dienen totbevorderinl van het heilsaam oogmerk .van alledeLeeden,zyndehettegen-
gaan #an den aanwas#an hetPausdom , en particulierlijk het weerelj van Jesuitel l en geoldelde Priesters, nietsouden l)ehooren vastte stellen:
ft Eerstelijk,dathetPlacaatvan den 21Septemller 1730,l'aa-
kende onder alldel'en de qualifcatie der Raomsche Priesters,en de voet en colldilien van dersel>-er toelaating tot het Iledienen
del'Roomsclle I kerken, of Slatiël, puncttleeli jk gepl' actiseert
saIworden,sonder I)y conniventie. of alldel's,daarvan te dispenseren, directelyk, of indil. ectelyk, el1 dat ten dien einde niet alleen aangeschreven salwortlen aal) de Burgemeesters en Regeerders van de Steeden,en aan de Bailluwen,daaraah met de uiterste applicatie de hand te houden,maar specialyk meede aan Presidenten Raaden van den Hoove,naauwkeurig teletten op het gedral der Oëcieren ill deese. en sonder oogltliking te procedeeren,el1 te doen procedeel.en, telen degeenen,welke souden moogen bevonden worden nalaatig te weesen in het W aarneem en V3ll haar alnpt, omtrent de Executie van het V00rS:.Placaat. fTell anderen, dat by vacaturevan Statien, 0FKerken,welke jeegenwoordig bediend wol.den door soogenaamde Janseniste Priesters sullen geadmitteert worden in deselve, a1s die boven el1 behalveR de beloften.die de Priesters moeten doen Volgens het Placaat Vall den 21 September 1730, sullen belooven, tlat sy tIe Sacl.amentell niet sullen w eigeren aan eenige van ila11l. Parothianen ter saake val l de sweevende diFerenten ttlssclel de soogenaamde Jallsellislellen anderelttlomscllgezinden. n0g ook ter saake dat deselve soutlcn moogel swaarigheid maaken van de Pausselyke Constitulit Unigenitus te erkennen voor een regulVall llaar gel()0f. lEn ten dertlen, tlattle voflrslagen,by voorigellallporten gedaan tegell den aanwas Van lletPausdom , maal 'ttltn0g t0e
34
lens hem den kerkelijken ban en eene schorsing tn zijne Bisa sclloppeli jkebetrekking hadden op den hals gehaald. Deze handeling werd dool'het lloofd del'Kerk veloordeeltl,
doch door'slands Staten,lloezeerniet ol ienlijk goedgekeurd, ecllter met zeker welgevallen toegelaten # z0o negtans: ( fdat
gebleeven btliten conclusie, en pal'tictlierlyk llet Verl)t )(I van Huwelyken van Gereformeerden metRot lmsclgesinden. sandel ' langer uitstelsullen gearresteert worden. 4W aarop gedelibereerizynde isgoedgevol ldenen A'erstaal,de Heeren Gecommitteerden Raaden te Iledanken >' t)0l'de sol' g en
Oplettentheid by haarin deeseaallgewend voordewaardiaheitl vallde Reegerlny,en voor deconservatievan degemeenertlst
in deese Provincle. ztEn is voorts goedgevonden en vel' staan, dat anngeschreeçell salw orden aan Burgem eesters en Regeel.del's van deRespeclive Steeden ,dat sy. vool'soo veelsy lletstlllellnootlig oordeelen, de Predikanten inforlneel'en van de w aare m eenillg van haar Edele Groot AIog.,en van hetheilsaam oogmel'k s-an derselver deliberatien en de geenen, welke deslliettegenstëtallde souden m oogen blyven taxeeren de deliberatiell&'an hanl'e htltlgeoverheid# houden t:t llaar devoir: .fEn dat gerecom m3nlleert S:lW Ol'd0l1 211n de Commissarissen politicq, dat sy de Let'dell van de beide Synoden deesel'Pro-
vincietWelkeeel. lang staan te vergadel 'en,I )y bequaaqle rele-
gentheld, en soo &'eel sy sullellvinden dienstig el1 noodlg te w eesen . m eede onderregten van de w aare meenillg van haar Edele Gl'oot Mog. en N'oorts aalldeselve te Vt -rstaallgeeven ,
datdehooreOverlleidalleen beqtlaam is om te oordeelen,wat na olnstantllglleden S-an tytlen en saaken kan, en behool'd in Ilet w erk gesteld te w orden tegen den aanwns van lletPausd0m , welke haar Edele GroatMOJ.nietminderallprellendeeren
als deSyl looden. en ol zlde waare Gereformeel'dellelij iie met de Belijders derselve te beschermen tegellde machinatlel)val, het llof van Roomen, en van desselfs stlplloosten: en tlat ten dien einde saldienen totinformatie en instrpctie N-al 1 de Com-
missarissen politicq het(e:n.,datop deese materievervatisil i
de bovenstaande Proposltie van de lleeren Gectlmmitteerde Raaden: En, nademaal het onseeker is, wanneer haar Edele Groot M0g.wegens detliscrepantievan deSentimenten. sllllenkoomen t0t een hnale resolutie oI)datsubject,dat, om onderttlsschen niets te ondel.laaten dat dienen kan totbevordering 5an het heilsaam oogmerk van alle tIe Leeden, zyndehettegengaan va.n den aanwas van llet Pausdom , en particulierlyk het weeren van Jesuiten en geordende Priestel's, gestatueertsalworden , gelyk haar Edele GrootM og.statueepen by deese: ttEerstelyk,dat hetPlacaat van den 21September1730, raakende ondcr antleren de qllaliNcatie der Roomsche Priesters en
d( b' eFeràpoogd niet&alpstlogdn in Jprtacten ' tlcn &ending ot lcyldcr, instrnmenten .eelke moeten àpmen pnder het opg t, qn
dde Negeerfnp ol f lcn de Scf/luet ?n ten ,lcll:?llande, ct uuqmeeçqn &n titelflt'zl Aartsbinchop tlcn UtregtOJ tan ednf: t(pisdom ,dat tlöôr d: Reformatio Afer te lande peduh. #f, çfeerf ttheeft.p Bijde optredinl van Cornelîus Steenhoren a1s Kerkvoogd, wel. d de sclleuring vollrokken, welke de llollandsche Zendillg
in de vol' ige eeuw-zof . lhevig gesclloktheeftendie,dflorzijnen aanllang,na zi jn overlijden, op dezelfde wijze wel' llvoortgezeldtlor het telkens wederom benoemen van eenen Aartsbi'scltop ,en later o0k, door.het aanstellen A'aI1Bisschoppen v00r
j!( ,' t voet vn ionditien van derselvcr toelating Iot llet hetlienell . flel.Roolnsclle Kerken,of Stalitln. punctueelyk gepl'aetiseertsa1 wol'tlt,ll, solltlf?l'by conlliventie,ofanders,daarvan te dispenseel.ea. dileectelyk ()f illtlil'tzctelyk. en datten dielleintle lliet Jllleen alàngesclll'eeven salw'ol-dellaan de Btlrgemeestel's en Retleel.del's van de Steetlen, en aan de Baillitlwen, daaraan met (le uilersle l'ptllicatie de llalld le houden,m anl''speciaalyk m eetle a:n Pl.œsideltten llaadellvan den Iloove,naauw keurig teletten f)p lletgedl'ag tlel'tlmciel'en in deese. en sonder oogluikinl te procedetl.en, en te doen pl.ocedeerell,tegell de geenen, w elke soutlen m llogell beçonden Wordell nalaatig te weesen in het w'narntlnen van haar Amllt onltrentde executievan hetYoorsz. PIaca3t: (tEn ten nndt>lcn!datby Vacat tlure van Statiell,f)fKerken, welke jeegellB'Ot)l 'dIJ bedlend w ol.den door de Cleregie, die Inel)Jailseniste noemt. gceflPriestel' s sullel) geadmitteert wor-
tlen in deselvc, als tlie Ilovell en llehalven de bcloflen. die de Priestel' s moetell doen, volgens llet Plaeaat van tlen 21 S. eptembep 1730,stlllen leltltlven, datsy deSacramenlel nietsullen weigerell aan tàellige s'an haar Parochianeil ter saake Van de sweevende t liffel .f znten tlsschcn de voorschreeve Cleregie die fnell Jansenisttt lloelnt en nndere Iloomschgesinden ,nog 00k tcl.saake dat fleselve Parocliaanen sullen moogen swaarigheid maaken van de Patlselyke constitutie Unîgenitus te erkennen vofll.een l'egelv2'l1haal'geltlof. t fW ordende de Leedel z s' ersogttedll tln denflodigedtvoiren by de I lceren derselver respective Principaalen,telleindedatmeede sondel'langer tlitstelNnaalyk mtmge w orden geresolveert:)1)de voorslagen, hy voorige Itapporten gedaan tegen den aanwas
van lletPatlsdf)m,voorsoo veeldietotno: t0ezijngebleeven
btliten conclusie, en daal'onder particuliel'lyk het s'el. bod vall Huwelyken met Roomschgesinden.
56 de sedel'thet laalst der zestientle eeuw ontledigde Bisschoppe-
Iijkezetelsvan Raarlem eq Deventer (1). De overgroote meerderheid der Katholi jken dezer lallden6 zoo welgeesteli jken als leeken,? was niet gezind om in die scheuring te deelen , maar bleefaall hetHooftl der Kel' k ge-
tl.ouw en zijnen Nuntiusonderdanil in alleswathetgeesteli jke betrof. Iloezeer 'slands Stalen tleze sclleuring hat lden Ilelpen bevorderen,zagen zi jecllter weldra in, dat hetvel.ballnell van de Apostolische Vicarissen eene verkeerde.staatkt lnde wasgeweest, en juisthettegenovergestelde van het beoogde daelhad uitge-
wepkt.Htln oogmerk,om lletPatlselijk gezag indezelantlellte beperken,lladjen zij,doorhetverdrijvellvan den inlandsclten Kerkvqogd, gansch en al onuitvoerbaal'gemaakt, want het
geesteli jk gezag van den H.Stoel,hetwelkzoo làng erKatholi jken alhiergeduld werden,noodwendig moestgedoogd worden in alleswath. etOpperherderlt ikbestuur der Kerk betrof.
(1)Zie hier eene naamli jst derJan3eniste Bisschoppen met de jaal' tallen hunnerbenoeminl en van hulloverli jden: ' Aartsbisdom van UTaECHT. 1.Steenhoven , Cornelius . . . . . . . lI. Bal. chman W uytiers.Cornelius Joannes . 111. Van der Croon, Theodorus 17.Meindarts,Petrus. Jeannes . . V.Nieuwenhuizen,W oltel.,Michacl
VI.Van Rhi jl),Joannes,Jacobus .
VII.Van Os,W illibrodus VlII. Van Santen, Joannes . . . Bisdom van HAARLEM. 1. Van Bock ,Hieronymus lI.Van Stiphout,Joannes. 111.Broekman ,Adriaan . . IV.Nieuwenhuis,Joannes . . . V.Bon , Joannes . . . . . . . V1. Van Buul, Hellricus,Joannes . Bisdom van DEVENTER. 1. Byevelt, Bartholomeus, Joannes II. Nellemans,Nicolaas. .
111.DeJonq,Gijsbertus.
lV. Vet, W llhelmus
1723. 1725. 1733. 1739. 1767.
1725. 1733. 1739. 1767. 1797.
1797. 1808.
18l4. 1825. 1825. 1742. 1745. 1778. 1801. 1818. 1843.
1744. 1777. 1800. 1810. 1841.
1757. 1778. 1778. 1805. 1805. 1824.
1* 4.
Ji
werd,bijgemisvan den Apostolischen Vicaris,ook onvermije tlelijk ln alles wathetfnodndfgebelteerderkrklù' lJXaken tcn 46 Zending aarlging.Dit bewoog den Raad-pensionari:metGecommitteel'de Raflen van Holland. om het weder toelaten #an
eenen Apostoliscllell Vicaris, den Staten aan te raden. (1) <<-
'r
(1)DevoeteI,voorwaarden,waaropde toelating van ecnen
Vit: aris,zoude w' otdellgel'egeld,vindt men in de hiel.onder YolBendeResoltltie der Stalpn omscllreven:
biaisdag,den 18'becember 1731. De Baadpensiol laris heeftterVergaderillg gerapporteert,dat de Ileel 'en #an de Ridderschap . eI1 vel' der llaar Edel Groot Mogenden Gecomlnitteerden totde kerkel ykesaaken,ingevolre el1 tel. s'oldoening Van Haar Edel Groot Mogende Ilesolutle com m issoriaal Vap den 29 Jully Iaatstleede. illeen Besoigne gel' esumeert hebllen het llallllol' t tel .Vel' gadel'inge uitgebragt
den 19 July desVoorleetlejaars, op l1elsul ljeet#an lletwetlel aal lstell en ofadl nitteel' en Vall eenPausselykeVlcaris,behoorlyk gequalisceert,in confol.miteitvall hetvoorig gebruik, el) specialyk N'an de Placaaten van den 17 Augusty 1702 en 26 Apl' il 1709; En datdeselveHeerenGecommitteerden valadvyszynsouden, dat om in hettoekoom ende te voorkoolnen de illcollvenienlen, sllruitende uitde buitenlandsche sendingen. ,lletzyvandenlnternuntius te Brussel,of van w ie andel'ghetsolldem ogen w eesen , het Placaat >'al1den 26 April 1709, voor sooveel danrby gestatueertis, dat geenSendingen, van w iehetooksfludem oogen weesen, die nietalvoorens zalgeadlnitteertweesen I)ydeHeel'en Gecommitteerde Raaden, sullen moogen wt lrtlen erkent,soude behooren voortaan na de Ietter gepractiseertte w ol'den Dat, om sglx te konnen doel), soude behool'en aanllesegt te
worden aan eenige van de voornaamste Roomsche Pl'iesters, van die Partye, welke Inen Pausgesinden,of Jesuitsgesintlen . noemt,datsysullen hebllenteIlesol'gen,datllinnelldrymaanden aan de Heeren Gecommilleerde Raaden worden gepresenteert, een ofmeerder Persoonen! behoorlyk gequaliNceel't, om daar uiteen aIs Vicaris te admltteeren : of dat na verloop van die tyd zal gedisponeertworden ten Iaste val l de Priesters, welke tegen llet voorschreeve Placaat van den 26 âpril 1709 sonder behoorlyke sending dienstdoen, zo0 als zal worden bevonden te bellool' en. En dat sy ten dien einde sfluden llelloorel gewaal. sclluwt te worden, dat niemalld salworden geatlmitteel't aIs Vical.is die niet voorafsaIaannelnen iI1 lletsiuk der Missien,en i, 1alwat verder de functie van Yicarisraakt, na tekoomelldePlacaaten en Orders van llaal'Edele GrootMogende,en daarvoorteV$erantwoorden. soaveelsyn bedryf aangaat: Datt0t meerder gerustheid #an Haar Edele Gll eotMogcnde,
38 De ptappen , t laak'toe van dien kalt get laan, hraglen de Predikalpten del'leerschende Kerk zopdanig in beweging, tlat de Staten,hoezeer door scllerpe resolutien? die aanmatigende be-
moeijenissen afwijzende, echler totgeen eintlbesltlit durfden ktlmeh,maar. na llerhaaltle beraadslagingen, oA-er de voorw ai lrden der admissie van eenen nietlwen Aposloliscllen Vicaris, fleze zaak lieten ruslen en inmiddels, lletbestuurvalldellPau-
selilken Nunlius over de Hollalldsclle Zending llij oogluiking gedoogden.
de 'Vicaris sa1moeten wreesen een gebooren Bollallder.en verpligt te houden syn S' aste residenlie en woonl'laatslirmen deese Provincie, op 1 )llelc dattl t Acte A'an admissie, aan denselven te verleenen. sal w ol.tlen gehotltlen voot. illgetl'okkttll.
En dattlie Acte I3()&-en dien. meede lol meerder gerustlleid,
alleen vool-dl' y jaal zpn sal vel 'leellt w'tgItleyl& el 1 lel .expiratie
van dien sal moelell wol'den N'el'niellB t.sollller datde Vicaris saI m oogen qool.llet vel'ltiellwen van die Acte contillueeten in llqtV ical'isschap, of ilt lletexerceeren Van eenigefllnctiedaartoe behoorende, op nl'bitl'aale ttorl'ectie: En nademaalde oneenigheeden lusscllen deRoomscllgezinden soo ver gaan,dat die van de eene Partye sw aariglltzidmaaken om met de andel'e te lloudell Kel'kelyke fiemeenscllap,en om
de Sacramenten te ol ltfanrellvallPriestersvandeandel'ePal' tye dat de voorscllreeve Vicarls sal moetellbelooven N'oor syne admissiesig nu n0g namaals in geene deelen sig tesullellbemoien
metde Statien,ofKel. ken,welkejegenwoordigbediendworden
door Priesters die men Janscnislellnoemt. of welke Col'nelius Johannes Berkman W uitieî' s-lloudell vtlor hun Kerkvoogd:
Van welkeStatien ofKerkelleen Lijstgeformeel' ten aan de
l' Iterep GecommitteerdeRaaden geleevtl' tsalmoetenworden.ten einde om kragtdaatlelyk de hand daaraan te llouden,datgeen Priesters by &'acatul 'e ofantlers daarin I ieadmitteel'd worden als tBe Ierkma geene n # welke laal-Sending llebben van den voorschl' eeven W uitel 's. of van de geelle die de Jansenisten in der
t4d sullen houden voor llaarKerkvoogd.behoudelyk dat die nlet sal moogen in syn acten A'an Sentling ,of andel'e instrumenten. welke mtleten koomen onder lletoog A' an de Regering, ot Van de Bailluweli ten platten lande.assum eeren den tïlul
tqs Aartsbissch.op t'tzn b'Iregt.OJTan eenïg Bi&dom ,datvoor de RefotmatieAlertelandegesubsisteertAceff' . Dat vool'ts, nadat in voegen als boven sa1 w eesen voorsien
tegen de btlitenlandsclte Sendingen. niemand , wie hr soude moogen weesen,van haar Edele Groot Mog. Roomsthgesinde Onderlaanen soudemoogen in saaken,specteerelldetetdelunctie #an Vicaris, recours hebben t0tden Nuncius te Keulen .den Internunciu: te Brussel, of t:teenig anderPitl ander,directelyk
s Q9 I'ADSELIJKE GEZAXTEX9
ad snfdrfm metAelbe. %tutr der Sollcndzc#: Zendlng ldlcz/ geweent.
Gedurende den tijd,waarin de belrekking van Apostolische: Vicalwis dier Zending niet was vervuld, oê door de vel' banning vall den Kerkvoogd ,nietdoor dezen kon uitgeoefend worden ,
werd degeesteli jkejurildiclie,dool 'den Patls, tijdelijk opgedragen nan zi jne te Bt.usselofteKeulengevestigde Gezanten. Zij,die iI1meerdel' e of mindere mate tleze jurisdictie overde llollandsche Zending , sederthetIaatst del.XVII eeuw,hebben
uitgeoefendzi jn devolgende: 1o.Sebastianl u dnfonfu, ç Fanara, geboren te Bologne, abt van St. Maria, in 1675 door Paus Clemens X benoemd tot lnter-Nuntius te Vrussel,en Aartsbisschop van Damascusf.p.f.
Hij werd in 1687 ilevorderd lotNuntitls,eerstleKeulen,latel' te Lissabon, vervolgens te W eenel, en zag zich op den 12 nf indir .ectelyk , nt lg eenige ol -de van t leselve onlfangf zn, veel lnill daal-vall gelll.llik nlaakell,op lpflelle van bannissem ent, of van swraarder slra:k!I1a geleegelltllixitl: En eintlelyk9dall)y vel 'nieuwi11()-:-1111 1,11:11.EtleleG roolA' 11)g. l. esoltltie van dell 10 Mei 1704 salwrol-den geortlollneel'l.dat geen Roomsclle Pl-iesiers sllllen nlog-en preediken . of eenige diensl doen. Vallw at natllul'die stlutle m ojjell w-eesell,Iltliten laaal, District, of Pal-ochie.in Ilet Dislrict, of Pal-ocllie van eell ander Priestel-, ten zy I)y siekle, nootlijlp allsenlie,tàfvncature', en dan n()g Iliet als l'ne: kpllnis van l):ll'(;(!m(!esler'(!lleI1 Regeerdels in (le Steeden en &'an tlttBallllw'elltëllIllatten lallde. uitgesonderd alleen,tlat sy iI1 lletstille sullen moogen administreeren deSacramenten van tleRoolnsclleKerk aan bedleegerige krailken van haal 'Partyq,welke sulx sullen versoeken: En dat in conformiteit van haar EdeleGroot M0g.Placaaten van 17 Augusty 1702 en 26 April 1709.de Heeren Gecommitteerde Raaden souden bellooren te worden geatlthoriseel't, om aan de Resolutie hiel' op te neemen elect le doen sorteeren, op de voet en wyse, a1s sy na tyds geleegelltheid ,en na exigentie van ,saaken,souden oordeelen te behool'en. W aarop gedelibereert, en by de Heeren Gedeputeerden der Stad Haarlem en verscheide andere Leeden Copie van hetv0ar-
schreve qerapporteerde versogtzynde,om daarop tel'erstaan
de intentle Van de lleerellhaare Principaalen .is de snale resnlutie uitgesteld tatnadere deliberatie.
t0 December 1695 vel'lleven tatKardinaal, in welke hoedanigheid
hijden 5 Mei1724 isoverleden. 2'.Joannes znlonïu, v D6 Ffc, geboren te Balogne, abt van St.Catharilla, werd in 1687 donr PausInnocentiusXI benoemd tot Inter-Nuntius te Brussel; in 1690, door Alexander VIII, bevordel 'd t0tNuntius te Keulen, met den titel van Aartsbisschop van Thebe f.p.f.; daarna gezonden naar Polen en ein-
deli jk verplaatst aIs Nuntius bij (len Keizcrvan Duitschland, van waar hi j in 1698 t0t Bisschop van Ariminiberoepen en op den 18 Mei 1712,door Clemens XI,t0t Kardinaal Verheven
is.Hi jstierfden 11 Januarij1740. 3o.Julïu. g Piaxsa,geboren te Forli,abtvan SintGregorius, in 1690 door Alexander VIII totInter-Nuntius te Brusselbenoemd. Paus lnnocentius XIl riep hem in 1696 naar Rome,
alwaar hijaan deApostolische Kamer toegevoegd ellt0tAartsbisschop van Rhodes i.p.f. verheven werd. Later met den titel van Aartsbisschop van Nazareth ï.p.ï.eerst naal . Zwitserland, toen naal'Keulen en l'ervolgens Ilaar Polen gezonden, riep Clemens XI hem terug en plaatste llem a1s Secl. etaris der
Rekestellte Rome. In 1709 werd hij Nuntius hijden Keizer van Duitschland, in 1710 Bisschtlp van Fuënza en op den 18
Mei1712 Itardinaal, in welke hoedanigheid hijden 23 April 1726 overleed. 4o.Moratius PAïlf ppu: Spada, gebol.en te Lucca, abt van
SintStephantls. in 1696 doorPausInnocentiusXlIt0tIqterNuntius te Brusselbenoemd. werd in 1698 Nuntius te Keulen
en Aartsbisschop van Thebet p.i., van waarhij. in 1706, deor Paus Clemens XI terqg geroepen en t0t Kardinaal'erhe-
ven werd.llijoverleed alszoodaniJ den > Junij1724. 5o.Joannes Baptista Suzdf, geboren te Rome,Kanunnik van Sint Pieter, in 1698 door Paus Inllocentius XII benoemd tot Iater-Nuntius te Bl. ussel,werd in 1706, (1(101 .Clemens XI, bevorderd tot Nuntius te Keulen en verheven tot Aartsbisschop v&n Tharslls f.p.f.; vetvolgens t0t Bisschop val Ancona en op den 26 Septembel'1712 tot Kardinaal, in welke lloedanig-
heid hi jopden 10 September 1713 naarRome terugkeerde en aldaarden 23December1736bverleed.HijwasdeeersteNuntius
die doorden H.St:elmethetonmiddelijk inwendig beheerder Hollandsclle Zellding is belastgeweest.
Na zi jn vertrek uitKeulen, totden 6 October 17139 werd de Nuntiatuur aldaar. alsmede de Hollandsche Zending ad fnteriml, beheel'd door Aleœander Borgîa, abtvan de H.DrievtlldigheidenAuditellr'tlerNtlntiatuur;dochopden 10 September 1713,benoemde Paus Clemens XI totInter-Ntlntius te Brussel. 6o. Tincentius Scntfnf, geborell te Lucca, abt van Sint
Jan-Baptist. Deze, insgelijks met het beheerder llollandsclle Zending belast, werd in Juli j 1721metden titelVan Aartsbisschop va4n Trebizonde f.p.ï.als Nuntius naar.Keulen gezonden, ler vervanging van 7o.Ilieronymus drcAïnff, geboren te Milaan , die in 1716. doorPausClemensXItotNuntiusaldaarbenoemd was. zich veel met de aangelegenheden der Hollant lsche Zending bemneid
heeften in 1721naarPolen verplaatstwel' d,alwaarhijoverleden is. VICE-SPPERIORS DER HOLLXNDSCHE ZEXDING.
Sedert1721t0tin 1794 isde geestelijkeregtslnagtdier zending bij vof lrtdurinl toebetrouwd geweest aan de Pauselijke gezallten te Brussel,welke in hoedaniglleid #an gedelegeerden v.r ndenPausa1s Overste(k % perlo erZending,den ambtstitel N rtd van Yice-superior hebben aangenomen, een titel,die 00k,nade opheëng der Nuntiatuur te Brussel,is gevoel 'd door dePause-
Iijke gedel egeerden, aan welke het besluur der Hûllandsche Zent linl van toen af werd opgedragen. 1. Josepltus u @pfndllf,geboren te Napels,alltvan SintCatlla-
rina,in Julij 1721doorPausInnocentiusXIIItotlnter-Nuntius te Brusselaangesteld,werd te gelijker tijd benoemd t0t Yieesvparïor der Hollantlsche Zending. I lij werd in 1725,doolBenedictus XIII, bij het ilofvan dcn Aarts-ilertogin Maria, Elizabeth, Gotlvernante van Belgie, t0t Nuntius Verheven met den titel vall lartsbisschop van Corinthe f.p. f.Op den 17
Junij 1731naarRome terul geroellen,benoemde Clel nen:XlI hem in 1735 t0tKardinaal en Veryalgens t0tAartsbisschop #an
:Q Napels. in welke hoedigheid hi j den 16 &pril1763 in het70*
jaarzi jnslevens, te Rome overleed. 1I.dïlpfu, Yalentl Gonzaga , geboren te Ma ntua, Aarts# bisschop van Nice: f.p.f., wei 'd in 1732 daor Q emens XH ,
t:t opvolger van Spinelli.te Brusselgeznnden,Yan waàrhij den 19 Maart1736,alsNuntiusnaarSpanjeisverplaatsi. In 1738 werd hijt:tKardinaal-secretaris van Staatverheven en onderBcnedictusXIV kreeg hi j debetrekking van Prefectder H.Congregatie t0t vnortplanting desGelaofs.Op den > Augus-
tus 1756 overleed hi j in 56 jarigen ouderdom. 111. Zucc, M elcltior Tdm,f, geboren te Flarence . was Aartsbisschop van Nicomedië f.p.f.,werd in 1736 door 61emens XlI, t0topvolger van Gonzaga,te Brusselbenoemd en in 1743 van daar terul geroepen , om de betrekkiug vanVkelegaat van Bologne te gaan bekleeden. IV.Ignatiu Crftellï,geboren te Milaan , Aartsbisschop van CaesareEi.p.ï.werd door Benedictus XIV in 1744,alsopvolger #an ' Te eBrusselgezonden en in1755 van daarteruggeroepen. %mpit V.Joannes Carolus M olinari, geboren te Milaan, Aartsbisschop van Damascus i.p f.door Benvdictus XIV benoemd . overleed te Brussel in 1763 , a1s wanneer t le zaken der Hol-
landsche Zendin; tijdelijk werden waargenomen, deor denGraaf R seplö Garampi t0t dat VI. Tltomas M aria GAflf, nï. Aartsbisschop van Rhodv
i.p. i. in hetzelfde jaar, doorClemensX1lI,t0tNuntiuste Brussel en Vice-superior der Hollandsclle Zellding werd aan-
gesteld.llijwerd in 1775 naar Rome teruggeroepen om debebetrekkinl van Secretaris eener Congrelatie te bekleeden en op
tten 1 Junij1778 door PiusVlt0tKardillaalverhevcn. VII. lgnatîus Wuzcc, Aartsbisschop van Emesse f.p.f.is in 1775. dool.Pius VI totopvalger van Gkiunite Brusselge-
zanden, in 1745 terulgeroepen en op den 30 Maart 1789 tot Kardinaal bevorderd. VIII. zntonfu, F4le Zondnanq ,geberen te Sienna,Aart:XisschopvanAdenei.p.f..w.erddoorPiusVIin 1785totNuntius tè Brusselbenoemd,doch moest zich,gedurende de Belgische bewegia: tegen de hervermingsmaatregelen vaa Keizer Joseph
35
11,in hetLuikscheBisdam vestigen.In 1790 ishi jnaarRome teruggeroepen,Yervulde aldaar de betrekking.van Secretarisder H. Congregatie tot voorplantinl des geloofs, werd vervolgens
totAartsbisschop van zijnegeboorteplaatsbenoemd enin1801. door Pius VlI,tot Kardinaal verheven, in welkehoedanigheid
hij in 1823, den ouderdom van 83 jaren bereikthebbende, overleed. IX.Ctsar Braneadoro,Graafvan Lignano,geborenteFermo, abt van Sint M aria-Antonio, Huis-prelaat van Z. H. Paus
Pius VIen &dsistentbijden Pauselijken troon, werd in November 1789 Aartsbisschop van,Nisibe f. p. ï.ln 1790 werd hij vear de Nuntiatuur te Brussel bestemd metden titelYan Inter-Nuntius, maar kwam eenjaarlateraldaarin hoedanigheid van Nuntius metde magt van Legaatàlatere. Deze ViceSuperior was de eerste aan w ien het, door de Regering hier te lande, vergund werd hit H.Jacramentdes Vormsels in de Hpllandsche Zepding t0e te dienen.Ditgeschiedde in 1792 tot
onuitsprekelijke vreugde der geloovigen, die van datgenademiddel zoolang waren verstoken geweest. In 1793 zag die
ijverige en geleerde prelaatzich genoodzaaktvoorhetoorlogsgeweld te wijken en in het volgendejaar,bi j den tweeden inval derFranschen,voorgoed Belgieteverlaten.Hijkeerde in 1796 naar Rome teru;,werd Bisschop van Orviëte,sprak
in 1799 de lijkrede uitoverPiusVI,bekleedde vervolgensde betrekking van Secretaris in het Conclave van V enetie en Iater
die van Secretaris der H.Congregatie t:tvonrtplanting desge-
loofs.PiusVII,verhiefhem den 23 Februarij180 .ltotKardinaalen den 22Julij1803 totAartsbisschopvanzi jnegeboortestad Fermo. Hij was lid van verschillende Congregatien en everleed ' den 10 September 1837 als eerste KardinaalPriestel..
ia zijneAartsbisschoppelijke residentie,den gezegenden ouderd0m van ruim 82jaren bereikthebbende. X.2l0#' #fu: clamberlani.geboren teAncona,verbonden ann de NuntiatuurteBrussel,bleef,bijhetA'ertrek#anBrannadoro. in 1793. belast metde zaken der HollandscheZendinl;en werd, oNcheon de Nuntiatuur te Brusselwas opgeheven, echter door den lI.Stoel tQtVice-superior tlier Zending aangesteld,welke
4: betrekking hijin . de moeijelijkste ti jden metIofvervuld heem Hij verkreeg de waardigheid van Pauselijken Kamerheer en werd in 1815, door Pius VlI,a1s Buitengewoon Gqzantnaar Belgie gezenden, doch door het tnenmalige Gouvernementaniet
als zoodanig toegelaten. OnderhetKoninklijk Hollandschebestuur Van 1806-1810 woonde hijmeestalteAmsterdam ,maar tjdens het Fransche bestuur vestigdehi jzich in Daitschland. Sedert 1815 resideerde hij te Munster,#an waar hiJde Hal-
landsche Zending door tusscllenkomstderAal' tspriesters,(bi jzonder van Jacobus Joallnes Cramer,dievan l8l1- 1824 Aarî
priester van Holland isgeweest)bestuurdetotaanzi jnoverlijden op den 29 Januarij 1828,hetwelk te Murlsterin het80.jaar zijns Ievens #oorviel. Gedurendehetgeesteli jk bestuur#an dezen Vice-superior en welin hetjaar 1823,werdIgnatiusFcxcllf,geborenteParma, Aartsbisscllop van Cyr i.p.i.en sedert 1820 Nuntius in Zwitserlaud, doar Pius VII, als Buitengewoon Gezant naar de Nederlanden gezonden, ten einde, overeenkomstig hetverlangen van hetGouvel' nement, de sedert 1815 te Rome aangevangen
onderhandelingen over de regelinJ derkerkeli jke aangelegenlleden en I let benoemen van Bisschoppen in de Noordelijke Provincicn des Ri jks, voort te zetten. Op den 10 November 1823 namen de conferencien tusschen dien Gezanten de van 'sKonings wege gevolmagtigden, eenen aanvanl. Op den 6
December deszelven jaars werden die conferentien echtergeschorst, maar op den 13 April 1824 wederom hervat. De onderhandelingen hadden evenwel geen gtlnstig gevalg, vermits de onderlandelaars het niet eens konden w erden overden invloed,welken de Regering begeerde uitte oefenen op debe-
noeminl der Bisschoppen naar aanleiding van de Pauselijke bulle van den 12 M ei 1559. wier kracllten w erking echter
door den H.Stoelalsnietmeer toepasselijk werd beschouwd# omdat de omstandigheden geheel veranderd waren, hetcon-
cordaatvall1% 1 in deplaatsvan hetverordendebi jdie bulle gekomen was, en artikel 17 van dat concordaat, 5'00r het geval,dathet lloofd van den Staat.niettot deKatholykeKerk behoorde,eene nieuwe oçereenkomst, Qmtrent het benoemen
45
t0tde Bisschoppeli jkezl,tels,vereischte.In hetlaatst#an 1824 keerde Nazallinaar Rometerug,alwaarhijden 25 Junij1827, door Le0 XII,tot Kardinaalwerd verheven ,in welke hoeda-
nigheid hij op den 2 December1831 overleed. Na den dnad van Ciamberlani zaJ de Hëllandsche Zending zich weder voor het eerst. sedert de ophemng der betrekking van Appstolischen Vicaris, door eenen Nederlander beheerd.
De opgenoemde Vice-superior had y66t zijn overlijden, ter voorziening in de geestelijke jurisdictie bij zijn afsterven,ad fnferfm methetbeheerdierZending belastGerardustcn Nooq, geboren te Ptrecht, Aartspriester van Utrecht en Pastool' te Maarssen: eene beschikking welke echter te Rome niet werd
bekrachtigd. Er scheen intussclen geene noodzakeli jkl leid te bestaan,om dadelijk eeneandere benoeming totstandte brengen.Yermits( Ie,op den 18Julli j 1827.te Rome,tusschen de gevolmagtigden van Paus Le0 XII en Koning W illem 1,getroffen overeenkomsten de dien ten gevolge,na gemeen overleg,
uitgevaardigdePauseli jkebulle van den 16 der Kalenden van September 1827,den normalen toestand der Kerk hier te lande wederom hadden hersteld en alzob de betrekking van Mice-suparfor,evenzeer aIsde hoedanlgheid van Zending. moesten vervallen,zoodra, overeenkomstig de totstand gebragte nieuwe
regeling der kerkelijke zaken, de daarbij opgerigte nieuwe Bisgclloppeli jkezetelsvan Amsterdam en ' sHertogenbosch z, 0uden zi jn vervuld geworden. Ter regeling van de uitvoeringderin 1827 gesloten overeenkomst, zond de Paus in 1829.op hetuitgedl'uktvel' langen des Koningg,eenen gevolmagtigden naqr de Nederlanden , en be-
noemdedaartoet0tzi jnen Inter-Nulltius: XI. Franclsœ s Ccpcccfnï,geboren te Rome,den 14Augllstus 1784.Deze werd op den 16 Mei1829.door de H.Congregatie t:tvoortplanting des gelopfs. t0t Vice Superinr der Hollandxche Zending ,ter vervangin; van Ciamberlani aangesteld tot
tl yd en e#leer cnder, oner den staat en àetgeestelqk seAeer dQr Zending xoude Korden beschlkt.Op den 25 Juni j 1829. werd hij.in diebetrekking,door den Koning erkend,dncll
zi jne menigvuldige beziglleden :1sBuitengewoon Gezantbelet-
46
teden henzdezaken der Zending ,in derzelve bi jzonderheden. persenelijk tebesturen.Hetwasdaarom dathijdietaak,bnder zi jne leiding,lietuitoefenen doorden bovengenoemden AartspriesterGerardu' tcn Nooj,welkedelegatieheeftvoortgeduurd tot in 18314 a1s wallneer Capaccini werd teruggeroepen# nadat,tusschen den H.Stoel en het Gouvernement, was overeengekomen, om de uitvoering der overeenkomst #an 1827 , hangende de staatkundige verwikkelingen metBelgie,te schorsen, methet doelom de onderhandelingenover dieuitvoering, welke in September 1830, op weinig na, geeilldigd waren , wederom op te vatten,zoodra de omstandigheden het zouden veroprloven. XII.àntonîu'znlpnuccf,gebol' en te Subiaco, Kanunnik en
jecretal' is van den Inter-Nuntius Capacdni, werd,bi j zi jn vertrek in September 1831, a1s Zaakgelastigde *cn den S.Stoet
è#-het S0J der Nederlanden aehtergelaten en tevens tloor voprnoemden Inter-Nuntius benoelnd tot Vice-superior der
Hollandsche Zending,in welke hoedanigheid hij, bi j Konink. lijk besluitvan den 9 September 1831,No.111, iserkend geworden. Palls GregoriusXVl benoemde hem totKamerheer-
llonorairenop hetverlangen van hetGouverllement werd hij, door bemiddeling van den H.Stoel, in 1832,doorden Bisschop
van Gent,gedelegeerd alsBisscltoppelùk Commïzzcrï, toarhet Zdduo,càegedeelte des #f. çdo-. vvan Gent,in welke betrekking
de Koninl heln,bij beschikking van den 27 Februarij 1832 erkende.Op den 17 December 1840 verhief de Paus hem t0t
BisschopvanMonte-Feltr. ein denKerkelijkenStaat,tengevolge waarvan hijin Mei1841 zijne betrekking van Vice-superior derHollantlsche Zentling nederlegde, terwijl te gelijker tijd de delegatie eindi ïde, welke de Bisscllop van Gentqp hem had
vel' strekt.Na korten tijd hetBisdoln van Monte-Feltre te hebben bestutlrd,wel' d hijovergeplaatst op den Bisschoppelijken zetelvan Ferentino. Op den 25 Julij1844 benoemde de Paus hem t0tzijnen Nuntius bi j lleth0f van Turin mct den titel van Aartsbisschop van Tarsusin partibusfnNalïtz-. Reeds voor het vertrek van Antonucciw as de hierboven vcrmelde Prelaat:.
47
XIlI. Franqhou Ccplrcfnf, destijds onder-secretaris van Staat te Rome, op het verlangen van Konin; W illem ll,door PausGregoriusXVI. naar herwaarts gezonden in lloedanigheid van Inter-Nuntius en buitengewoon Gezant of gevolmagtigd Minister, ten einde,met hetNederlandsche Gouvernement, de in het laatst #an 1830 afgebroken onderhandelingen, over de uitvoering van hetin 1827 gesloten Concordaat, tehervatten en
de wijzigingen te bespreken, welke, ten gevolge van de, krachtens het tractaat van den 19 April 1839, vastgestelde scheiding tusschen Nederland en Belgie, behoorden te worden
gemaakt il1 de Pauseli jke bulle &' al 1dell16 derkalenden #an September 1827, die de uitvoering regelde van de op den 18
Juni j daarte voren tusschen PausLe0 XlIen Koning Avillem Igesloten overeenkomst, nopensde kerkelijke organisatie van hetKoningrijk der Nederlanden.DeInter-Nuntius wasinmiddels, door den H. Stoel,op nieuw bekleed mettle hoedanigheid van Vice-superior der Hollandsclle Zending en werd als
zoodanig,bi jKoninklijk besluitvan tlen 27 Mei1841No.87, erkend;doch reedsin Novembervan datjaarnam zijnemissie van Buitengewoon Gezant hier te Lande een eillde, vermitsde Regering goedvond het in werking brengen #an de nieuwe
kerkeli jke organisatie tot betere tijden te vprschuiven,en de Paus daarin toestemde. Hij wertlalzoo teruggeroepen en als Pauseli jkeDelegaatenbuitengewoonIllter-NuntiusnaarPortugal gezonden.Valldaar keerde hijin 1844 naar Rome tertl;,om de hooge waardigheid van Auditeur Generaal der Pauselijke Camera op zich te nemen. Op den 21 April 1845 benoemde
Gregorius XVI llem totKardinaal,in welkehoedanigheid hij op den 15 Juni jdaaraanvolgende te Romeoverleed. Bij het vertrek van Capaccini uit Nederland in November 1841,werdzijn Secretaris: . XIV.Ianocentius Ferrferf,bij het hof van 'sGravenhage als Zaakgelastigde van 'den H.Stoel geaccrediteel' d en tevens totVice-superior der Hollandsche Zendin: benoemd,in welke
laatstebetrekking hij,bijKoninkli jk besluit!#anden21November 1841 No.61. is erkend geWorden. Paus Gregorius XVI schonk he* in 1812 den titel#an Kamerheer-honnrair en Paus
18 Pius IX verhief hem in 1846 t0tzijnen geheim-Kamerheer; terwijl de Koning, bi j besluit #an den 22 September 1847 No. 93,hem met hetridderkrui: der orde van den Nederland-
schen Leeuw vereerde.Ditlaatstegeschieddebijgelegenheid, datdie Prelaat,naarRome teruggeroepen,afscheid van Zijne Majesteitnam.KortnazijneaankomstteRomewerd Ferrieri metde Bisschoppelijkewaardigheid bekleed onder den titelvan Aartsbisschop van Saïda i.p. f. en hi jA'ervolgensbenoemd t0t Btlitengewoon gezant van den Paus bi jdeOttomannischePorte, ten einde de taak te vervullen, welke in den merkwaardigen Zendbrief.van Pius IX aan de Christenen van het Oosten , ge-
dagteekend 8 Januarij1848,bescllre#en is;waartoe hijop den 16 dierzelfde maand te Konstantinopel aankwam en op den 1
Februarijdaaraanvolgendein een plegtig gehoorbijdenSultan werd ontvangen. XV.Joanne& Zopzen , :eboren den 28 Augustus 1794 te Driel in den Bnmmelerwaal'd,provincie Gelderland,sedert1832 Pastoor te Tilburg aan 'tlleike, in 1840 benoemd totRiddel'
derordevan denNederlant lschenLeeuw enden 14Januari j1842, doprPausGregoriusXVIverheventotBisschppvanGerra f.p.i.,
mitsgaderstotCoadjutormetregtvan opvolgingvandenApostplischen Administrateul ' van het Vicariaat van ' sHertogenbasch, werd van wege den H.Stoel, bi jde terugroepinl van
Ferrieri.tijdeli jkbelastmetde betrekking van Pauseli jkenZaakgelastigde bij het Nederlandsche H0f, alsmede met die Aran Vice-superior der Hollandsclle Zending , in welke laatste be-
trekkinl hij,doordenKonillg,bijbesluit&'an den24September 1847,No.7, is erkend geworden. Het was alzoo ten tweeden male,sedertde oplleëng der betrekking vanApastolischen VicarisderHollandseheZending,dat eenNederlallderhetbestutlrdierzending lleeftuitgeoefend.Edoch
ditheeftslechtsvool' tgeduul' d totin Juli j 1848,alswanlleerin zi jneplaatswerd gezontlen de tegenwoordige Vice-superior: XVI. Carolus Belgfado, geboren te Udinein Frioul(L0m . bardi jsch-venetiaansch Koningri jk),IluisprelaatvanZ.iI.Paus Pius IX , Apostolisch Proto-notaris en Inter-Ntlntius van den
H. Stoel bi j Z. M. den Konin; der Nederlanden. Hijis in
49
de hoedanigheid van Vice-superiorerkend bijKoninkli jkbesluit van den 3 Julij1848 no.74. Bij de terugroeping van den Yice-stlperiorFerrieq en het tijdelijkeopdragen dierbetrekking aantlenBisscllopvanGerra, i. p. i. werd het verlangen del.Katholi jken naar het herstel van den normalen staatder K erk hiel'te lande OP nietlw verlevendigd. Een aantalnotabele leeken gaven van datverlangen
kennisbijeen.in 1847 aan Z.H.'den Paus aangeboden adres en in hetdaarop volgelldejaarwertldiewensch,( 1oor dehoofden dergeestelijkheid van deIlollandscheZending,insgelijkste
Rome herllaald,terwijl%eteerste adresin 1849nol wederom in herinnering is gebragt,IliJ'eell toen aall den 1l. Vader gezonden adresvan devoornaalnsteKatholi jkcIeeken dezerlande.
in de hoop dat, zoodra de ti jdsomstandigheden het zullen vel.oorlooven, de aallgelegenlleden van de Kerk in het Ko-
ningri jk derNedel' lalltlen,eene setlel 'tzoovelejaren gewenschte regeling zullen mogen Ondergaan. TW C DE RERKRESSORT.
UetWpozfolfzc/p: Yicariaattl r zn 'sHERToG, ENBoscl. Toen de Bisschoppeli jke zetel van 'sHertogellbosch in 1647 olltledigd en l letBisschollpelijk kapitteleenigejaren laterbi jna
uitgestorven was,werd hetgeesteli jk bestuurvan hetdiocees, doorPausAlexaltderVlI,aan eenen Apontolischen Ffccrf; 01)ge-
dragen.Ditgesclliedtle in 1662,nadatreeds ongeveervijfjaren vroeger,die Iandsfreken van lletBisdom ,welke,bijdenMt lnsterscllen vrede van 1648.nan de VereelligdeNederlanden wlpren
afgestaan,van wegeden H.Stoel,aanhetgeestelijkgezagvan den Apostk,llscllel Vicaris der Hflllandsclle Zendinl Jacobu. 48 la Tprr:,vtlol' ltlt ll 'ii wal' en onderworpen geweest. Het Apt lstolische Vicarlaat van 'sHertogenbosch bevattetle
aanvankeli jk hetgeheelegrondgebied van hetBisdom van dien llaam ,te weten:de stad enMeijeri jvan zsHertogenbosch,de daaraan grenzende Heerlijkheid Ravenstein, het Graafschap Megen.de Heel' lijkheden Gemert,Bokhoven,Geertruidenberg, zevenbergen en tle daarbi j gelegen dorpen, desti jtls t0t àet 3
50
zuidelijke deel#an hetGraafschap Holland behoorende;voprts nng de stad Bommel, den Bommelerwaard en eenige ten zuiden van de Maas gelegene plaatsen van hetHertogdom Gelder, de stad en landen #an ileusden en van Altena, mitsgaders een enkeldorp in de Baronnie van Cuyk en een gedeeltevanKem-
penlantl,in Oostenrijksch Braband. Van datkel' keli jk grondgebied werden in deIaatstehelftder zeventiendeeeuw afgetrokkendelandenvanRavensteinenMegen,
die zich in hetgeesteli jkeaan hetBisdom vanLtlikonderhoorig zagen gestell.ln 1731 werd ook datgedeeltevan hetVicariaat,
hetwelk destijds onder België in Oostenrijksch Bl 'abandlaJ, afgescheiden en door Clemens XII tQteen zelfstandig Kerkressort gevorm d.
j 1840,zijn de Eerst bij de Pauselijkellreve van den 2 Juni landen van Ravenstein en Megen wederom t0t het Vicariaat van 'sHertogenbosch terug gebragt. Het verloor toen het Belgische dol'p Lomm el, maat.verkreeg deNetlerlandschegem eente
Luiksgestel; terwi jlbij die zelfde breve,de in Nûordllrabant en Geldel.lalld gelegene parochien van lletApostolischeVicariaat
van Grave,(Noord-Nederlandsch gedeelte van hetBisdom voor-
heen van Roermollde)insgelijks methetVicariaatvan 'sHertpgenbosch A'el' eenigt lzijn.. Deze veranderingen ,welkede uitgestrektlleid #an lletVicariaat
annzienlijk vermeel'tlel.df'n. Avaren daor Paus Gregor'ilsXVI ingcwilligd t)p eitdrtlkkelijk verlallgen van Koning W illem 1. Zij.kat lden ten doelom deineensmelting derdet' len te bevorderen, waartlit het.bijde Pallselijke blllle van tlel 16 dpr halenden Van Septembel ' 1827 , olpgerigte nieuwe Bisdom van ' s Hertogenbosch , moest worden zamengesteld en alzoo om de uitvoel'ing van lletConcordaat van 1827 Yoor te bereiden. Sedert de oprigting van hetVicariaatvan 'sHrrtogelbosch
totop den tegenwoordigen tijd, heeft datKerkdistrictdenavolgende Kerkvoogden als Apostolische Vicarissen gehad: 1.Eugenius Albertus d'Allamont,Graaf van Brandeville,gebopen te Brussel in 1609, die in 1659 totBisschoz van lloermonde verheven, in 1662 belast werd met de betrekking vall
Apostolischen Vical.is Van ' sHertflgenbosch,docllreedsin 1666,
51
van den Bisschoppelijken zetelVan Roermonde naardien van Gentverplaatst zi jnde, afstand deed van hetVicariaat, en in 1673 te Madl. id, alwaar hijzich om deaangelelenheden van *zijn Bisdom ophieltl,overleed. II.Joannes llubens. werd tot opvolgend Vicatis aangesteld
enstierfin 1677 te Mo1,in Oostenrijksch Braband,alwaarhij de betrekking van Pastoor vervulde. 111. Judocus Houbraken, gelol. ell te Geldrop. was sedert 1658 Vicaris-kapitulair van hetopenstaande Bisdom van ' sller-
togenboschgeweest,vanwelkebetrekkillghi j,bijdebenoeming van den hierboven onder I vermelden Apostolischen Vicaris# afstantl had gedaan. Na den dood van Joannes Hubens benoemde Clemels IX hem tot Apostolischen Vicaris. welke
hoedanigheid lli j totaan zijn overli jden in l681heefthekleed. IV.Guilielmus Bassery, in 1642 te Bl 'tlsselgeboren, wel' d in 1681 totAllostolischen Vical.is benoemd, in 1691 tot Bisscllt àj)van Bl. ugge verheven en stiel'fin l706.
V.M artinus f/e*tze?' l,in l647 te Somel' ghem in Vlaanderel!
geboren,werd,bijden afstand van tlen vol'igel) Vicaris, in 1681ttptzijnt ln opvolger llel toelnd en bekleeddc dielletrekking totdatde dood hem in 1701 wegl.ukte. VI P etrus &0't?crl:, geboren te Tllrnllout in 1644, w ertlin
1701 totopvolgel.van Stei jaertllenoemd en nverleed teMeche1en in 1726.
Op den 15 Januarij 1727 llenoemde Patls Benedictus XlH # t0topvolger eerstFrandscus tcn Ranst,die echtel.overleed,
alvorelshi jdie betrekkillg had ktlnnen aanvaarden; waal' om in zi jne plaalswerdaallgesteld FrançoisLouis St lnpveq s:c,Bisscllop van lloermllllde, doch ook t leze aanstelling bleef zonder gevolg ,olndat 'slantls Statellzich daartegen kantten.
VlI.G' j-sbertus tlcrlderzlsdonk,in l664 teGemertgeboren, wel' tl in 1731 dtlol. Clemens XlI benoemd en door de Staten-
Genel' aalel' kend, schoon hij wel'd beschpuwd Yreemdelinl te zi jn,qmdatGemerlwelin de Generaliteitslandengeënclaveerd, echter a1s zelfstandige heel 'lijkheid niet t0t derStaten gebied behoorde.Hijok-el' leepin 1742 en verkl'eeg t0top&-olgerIoanp p:: van der fee,die ecllt:l.nietdoor de Slaten-Generaal werl
OA M4
toegelaten, waarom hij afstand deed en de Dekens van het Vicariaat een'vijftal priesters aan de agreatievan Hun I' Ioe; Mogenden onderwierpen. ten einde de Paus daaruit een t0t Vicaris zoude aanstellen. VIIl. M artinus tcn Lltzenbnrglb, geboren te Heeze, werd
dien ten gevolgein 1745 door Benedictus XIV benoemd. Bi j zijn ovel' lijden in 1756, ontstonden er wederom nieuwemoeijeli jkheden overde benoeming van zi jnen opvolger, waartoe Lambertus Sot ?z gekozen, maar niet door de Staten-Generaal
erkend werd,waal'door hijbuiten staatwasin dezending van geestelijken te A' oorzien en hetVicarisambt uit te oefenen. Bijzi jn overlijdellil 11759 bleven diemoei jeli jkheden,totmerkelijk nadeelvan de geestelijkebelangcn , nog eenen geruimen tijd voortdurcn, omdat de Staten-Generaal niemand wilden erkennen dan : 1X.Andreas dcrl, g, in 1715 teLammelgeboren,diein 1763.
van wege ClemensXIII, door zi jnen Ntlntius teBrusskl, tot Vicaris wel' d aangesteld en hetVical 'iaatgedurende 27 jaren metgunstigegevolgen heeftbestuurd. Hi j overleed in 1790, na reeds in 1782, metgoedvinden der Staten-Generaal, van
PausPiusVl & 'el' kl' egen te hebben, de aanstelllng van zijnen opvolger: X.Antonius rcn Alphen, die, in 1748 te Boxtelgeboren,
hetVicariaat,in zeer moeijelijke omstandigheden,metonvolprezen ijver heeftbesluurd.ln 1810 werd hi j uitzijnVicariaat naarFrankpijk vervoel'd op lastvan Keizer Naptlleon,wiellhij nietwildeten diell stestaan in zijne overheersching der Ke!k, noch in deuitvoering van zijn plan om ,buiten medewepking van den Paus, den Bisschoppelijken zetelvail's' Heptogelbosch teherstellen;waartoe de Keizerverlangdedatvan:lphen zijne geesteli jke regtsmagt zou afstaan aan à Hatltias Frcncfzcu, çtlcn camp, pastool'te Antwerpen,tlien Napoleon, eigenmagtig, ter vervtllling #an dien zetel, tot Bisschop had benoemd. Na den
valvan den Franschen Keizerkeerdetcn Alphen uitzijneballingschap terul. Hij bleef zijn Vicariaat'metlofbesluren tot in 1831, a1swanneerde dood een eindeaan zijn Verdienstvol leven maakte. lngevolge de op hem verstrtkte magt van den
:5
Paus,had hijden pastoorFrancîscn' znlpnlv, çDe Hr,)-:belast om,na zi jn overlijden,hetbestutlr vanhet ,VicariaatA' oorloopig waar te nemen , doch die keuze bevielnietaan Koninl W illem l, waarom Van l'egeringswege aan den Paus Yerzocht
werd,datDe < ? J# mogtworden vervangen dool.: XI. Henricus den Dubbelden, geboren den 13 December1769
te Astel), die op den 5 Juni j 1831,doorGregoriusXVItot nadere voorziening aangesteld werd als Apostolisch Administrateur van het Vicariaat. Ditgeschiedde alzoo in afwachting (lel. alstoen kort OP handen beschouwde uitvoel 'ing van llet Concol' daat Van 1827 , en Om niets aan de benoeming eens Bisschops op dell nieuwen zetel van 'sHel'togenbosch in den
weg testellen.BijKoninkli jk Besluitvan den 9 Julij1831 No. 75 werd den Dubbelden in N-oorscllrevel hoeàanigheid erkend. Op den 4 Scptemller 1834 benoemde de Koning llem totRitlt ler
der orfle van t len Nedel .lant lschen Leellw ,en delt14 Januarij 1842 werd hi jdoor PausGl .cgoriusXVIYerheven t0tde Bisscholipelijke waardiglleid, ondel.den titel Van Bisscllop Van Emmaus,in pcrffètt. :inFdelium.(1)Hijzog zich a1szoodanil erkend bij Keninklijk Besluit van den 25 Fellrual'ij l842 No.. 74-, en bij datvan den 6 December 1846 No.10 benoemd tot Kommantleur der orde van den Xederlandsehen Leeuw. Inlevolge het verlangen der Regerinl bewerkte de Paus,dat den bubbelden op dell l1 December 1833, door dell Bissthop
van Luik, werd belast met de geestelijke adlninistratte van M aastricht en Silt Pieter, mitsgatlers van Luiksgestel, welke
taakhij,in hoedanigheidvanBisschoppelijkenVicaris-Generaal, heeftvervuld t0toplleteinde van 1840,a1swanneerdieplaatsen,
ten gcvolge der Patlselijke Breve van den 2 Juni j deszelven jaars,van hetBisdom van Luik zi jn afgescheiden en gebrngt, de lleide eersten. onderbettoen opgerigteApostolischeVicariaat van Limburg en, de laatste, onder dat &-an 'sHertogenbosch.
Te gelijk met de verheKng van den bubbelden t0tdeBis-
(1)Emmau' of Nieopolis werd reedsin deeel.ste eeuw t0t
Bisdom vel' heven, en behoortonder de Metropolitaan-kerk val) fesarea in I letPatriarchaat#an Jerusaom.
54
schoppelijkewaart ligheid,vepkreelllijeenmedehelperlcoadj' utotl metregtvan opvolging,in den persoon van JoannesZun). :en, geboren den 28 Augustus 1794 te Drielin den Bommelerwaard.
DeKoning belloemde dezen Coadjtltor op den 10 Mei 1849 tot Kommandeul'der orde van den Nederlandschen Leenw ,na dat llem l'eeds op den 28 Novembel'1840 de ( lnderscheiding was
ten deel gevallen van met het l 'idtlerteeken diel.orde te zi j! 1 N'ereerd.Hijwerd,op den 14 Januarij1842,t0ttleBisschoppeli jke waal 'digheid verheven onder den tite!Van Bisscllop.van Gerra in partibus inqdelium (l) en in diehoedanigheid, ztlo wel aIs in de betrekking van medellelpel'en teekomstigell0pvolgel'van den Apostolischen Administratetlr van Ilet Vical'iaat
van 'sIlep' t4lgenbosch,tloop den Koning erkend bijbesluitVan dell25 Februarij1842 No.74;tel'wijlaan hem,ingevolgeeene bijzondere beschikking van den H.Stoel,bepaaldeli jk werdopgedragenletgeesteli jk bestuurderdistrictenvanCuyk,Nijmegen en Druten, mitsgaderg van Ravenstein en Alegen. De tlrie eerstgenoemde districtellhatlden hetApflstolische Yical.iaat A -an Grave en het laats!geloemde t latvan Ravenstein en Megen uitgemaakt, doch waren bi d e j Pauselijke bl .eve #an den 2 Junij1840 alszoodanig opgeheven en met het Apostolische Vicariaatvan 'sHel'togenbosch vel'eenigd geworden. Het Vical.iaat van Grave, hevattende deNflord-xederlandsche
gedeelten van hetBisdom van Roermonde, was il1 1824, bij het overlijden van den laalsten Bisscllop van dat, in 180101-geheven ditlcees, ingesteltl, en Ilad tot bestuurdel's Vel'kregen F. #. Con.ngen tzn Gerardus fler-cn,, die als zoodallig met
Pauselijkegoedketlrilg,door den zeo evengemelden Bisscllop aangesteld en bijKoninklijk llesluitvan den 10 Fellruartj1824 No. 161 el'kelzd waren. De eerste ovel'lt?etl in 1837 en van toen afbleef G.Hermatts,in Iloedaniglleid van AptlstolischellVica-
ris,alleen lnetlletbestuul.belast.Hi jwas in 1764 te Venlo gelloren, wel'd op (Ien 22 'Maal't 1832 t0tRidtlerder orde van
(l) Gerrum oêGerrha (GerI' a)iset ln zeer otltlBisdonl,be-
hoorende tot hetPatriat' cllaat van Atek randrie.onderdeMetmqpolitaan-kerk van Leontopotis.
3)1
den Nederlandschen Leeuw benoemd, bij de Pauselijke breve van den 2 Juni j 1840 eervolllit zijneIletrekkillg ontslagen en overleetlden 23 Augustus 1841,in den ouderdom van ruiln 77
jalen. HetVical' iaat vanRavenstein en Megen ,bevattendehetNederlandscllegedeelte &an het,in 1801 opgeheven Bi sdom van Luik, t was in 1831 ingesteld, na dat tltz toenmalige Aal.tsbisscllop van
Alechelen,die,in zijnevorige hoednnigheid s'an Bisschop #an Luik,de geestelijke administralie overdelanden van Ravenstein en Megen behoudellhad, was oYerleden. In afwachtin: deruitvoering vanlletConcordaat,benoemxlePausGregoriusXVI, in 1831, totApostolischen Vicaris voor datdistrict, Arnoldus
EdouardusBorret,die,aIs zoodanig bijKoninkli jk besltlitvan den 26Augustus 1831,No.12 el' kendzijnde,totaan zijnover. lijdenin1839,metdielletl 'ekkinl bekleed bleefen toen ti jdeli jk werd opgevolgd doorIlenricus tlln der Velden.Deze werd bij de Pauselijke breve van den 2 Junij1840,alsApostolisch Vicarisontslagen.doch,bijeenebeschikking derCollgregatievan de P' ropagandeF e,gedarteekelld den 28 Novemher 1840. t0t medehelpervan den ApostolisehenAdministrateur&'al 1hetVicad' iaatvan 'slleltogenbosehbenoemden belastmethetgcesteli jk behe r der distticten, die de Vicariaten vallGraî 'e en van Ra-
venstein en Megen hadden uitgemaakt, maar bi j (1 e meel.gemelde èauselijke brttve van den 2 Juni j 1840 met dat van 'sHertogenbosch vereenigd waren.I4ijheeftals zoodanig gefunrerd tot in 1842, als wanneel 'hi j dool.den llierbaven vermelden Bisschop van Gerra werd vervangen. DERDE KERKDISTRICT.
Ket d/lot îfplfzc/t: Vicariaattw4 BREDA.
DitVicariaat werd aal lvankelijk gevol' md uitdeNederlandsche distticten van ' het in 1801 opgeheven Bisdom van Ant-
werpen, en I leeft, ingevolge de Pauseli jke breve Van den 9 Maart1841, zicllhet Nederlant lsche gedeelte des Bisdoms :al 1 Gent zien toevoegen,z0( ) als hiervoren rït etls is A'erlaald. Da eerste âpostolische Vicaris was Adrianu& tcn bongen
56
die ditVicariaatsedert1803 lotaan zi jn overli jden op den 11 November 1826 lleeft besttltll' d, en tocn werd opgevolgd doer Joannes rcn lloogdottk, aan wien de titel van Apostoliscllen Administrateur is gegeven . omdat toen l'eeds het voorlitzigt
op hetherstelvan het Bisschpllllelijke bestuur zoo ver gevorderd was. dat de Regerillg aan tlefl ll. Stoel het verlangen
deed kennen, om slechts dofll.eenen ti jdelijken maatregel, in de opengevallen lletrekkillg van Vical.is te voorzien. ten einde
bij de desti jds ophanllen zijnt le sltliting van llet i1 )1827 tot stand gekomen Concordaat, gemakkeli jker de uitvoering daarvan te kunnel ovelz gaan. r'crt Uooydonk, die op den 18 December 1826,dool.den Itolling als Apostolisch Administra-
teurwaserkend, werd den 14Janual'i j 1842 doerGregorius X#I tot de Bisschoppelijke waal .diglleid vel. lleven onder den titelvan Bisschop van Dardanië in partibusïn/itïcllvm ,(1) in welke hoedanigl leid hij, llijKonilkli jk besluitvan den 25 Februarij1842,No.74, is el' keldgewol'dell. llijwasop den 4 Seplember 1834 tot Ridtlel' del.Orde van den Nedel.landschen
Lecuw beloemd,en bi jl zesluitvan flen 10 Alei 1849,No. 193, viel Ilem dc ontlerscheitling ten deel &-an lotKommalltleur dier
orde tewortlen vel'heven. In 1847 Vek' kreel hijtotCoagjtltor mctregtvallt lpvolginl in zi jnebetrekking,2ntoniusvanD? )W, gelporen in 1791 te Ginl leken.Deze was den 6 Decel nber daar te voren daor den Koninl tolRidder der orde van den Nederlandschen Leeuw benoemd, werd op den 18 November 1846,
door den PatlstotBisscllop van Adrasinpartibusfn#t fdlï' tfm (2) verheven,en tlof lrden Koning,bi jbesluitvan den 20 Januarij 1847 ,No.7l,il 1 gelneltie lletl' ekking en hoedanigl leid erkend ,
doclloverleed op den 13 Juli j l848. In plaats A'an dien Coatljutol.Ileeftde Paus in 1849benoemd Joannes 17/4 Breugel.gebtll. en te Dongen in 1802.Hi jistevens
(1)Dardanntn (Dalz daI )ië) of Dardanellen. gelegenaan den
Hellespont, is een Bisdom behoopellde tot het Patrial, cllaat&-al1 Constantinopelonder de Metropolitaan kerk van Cyzicus. (2)ldrasusof ,1drasnun(Adras) in Sgrie, is een Bistlom . behoorende tot hetPatriarcllaat vall Antiocltie onder deMetropolitaall-kerk Selencie.
<>
e4-. Q
metde Bissclloppelijkewaardigheid olldel 'den titel,doorzljnen voorganger#.ecnbb-kgevoerd,bekleetl,el1werdalszoodani# doorden Koning,bijbesluitvan den 6Augustus 1849,No.28, erkend. VIERDE KERKDISTRICT.
fJ41Apostolisch,e Fïccrkcfvan LIMIURG.
Nadatde landsll'eken, welketllanstothetHertogdom Limburg bclltlol. en, ten gevolge vallllt.ttl' actaat A'an den 19 April1839, ondel .lletgezag A'an den lttlnillg del'Nedel 'landen wal' enteruggekeerd,hewerktehetgou&-ernement,datvoornoemd Hertogdom, w elks gl'ontlgebied, Inet llitzontlering van eenige gem eenten,
kerkelijk ontlel.hetBisdom Nan Luik behoorde,daal. van afgesclleiden en met de Limllurgsclle pal'ochiell, welke onder de
jtllisdictie vallden Apostoliscllen Vicaris #an hetdistriftGrave, Gerardus Ilevmans, stonden, tot een Al w stolisch Vicariaatil-
gesteld wel 'd. Dit geschiedde bij de Pauselijkebreve van den 2 Jtlni j 1840.en nog in lletzclftlejaar werd totApostolischel z Administl'ateur van datV icariaatbenoem d Joannes d tfgtulfntt.ç Paredis, gellol.en den 28 Augustus 1795 te Bree in Lim burg ,
die tegeli jk door den Paustotde Bissclloppeli jkewaardigheitl is verheven ollder den titelvan Bisschop van Hirina,ï?1par-
t' fl' u. çinftdelinm (l). De Kooing efkende hem in diebcidehoedanigheden bijbesluit van df' n lJanuari j 1841,no.15,en bi jdat:7.1 den 13 Jtlnijdaal. aallvoltiende,llo.13,Berd lli jbenoemdt0tKomulantleur der ol . dc'van den Nedeilalldschen Leeuw.
k 4. KERKELIJKE ORGANISXTIE VAN 18Q1. Toen bi jde Staats-omwenleling van 1795 llierte lande alles was te nietgetlaan,wat lletdeslildsafgescllaftestelseldervroe-
(l)Hirlna,qelegen in hetnoûrd-oostelijke deelvan Alrika, tegenwoordig El jk van Tunis, i: een Bisdom,llellool' d heh-
Ilende t0t de provincie Bizacona, onder het Metropolitaansclle gebied Yan Carthago.
1 r . ;8 '
ger heerschende Kerk, tegen de Yrijlleid van andere kerkgenontschappeneninzonderheidtegendeRoomschKatholijkeKepk. llad in den weJ gelegd, seheen de herstelling van het,doorde Reformatie, afgebroken normaal besttlul' der laalstgenoemde Kel' k weldra te zullen volgen. De Hollandsche geestelijkheid deed daartoe een'eersten stap door &an het Staatsgezag de verklal'ing te vel'zoeken:dat,toor Xnoveet 4en Staat aanging, het vrz jstnnd een Bisschop teterklezen; waarop t le vèrgaderin: derRepresentanten van hetvolk vanHolland,bi jresglutie van den 13 Maart 1795, een voor de bevestigende beantwoording van dieVraag,gunstigbesluitnam.
Iloezeer de tijdsomstandigheden toen nietvergullde,om dadelijk metvrucht aan de zaak gevoll te geven.blelffechtel. de vrijheid daartoe van Staatswege ongemoeid,aangezien de Staatsl' egelingen van 1798, 1801 en 1805, niets illlielden, wat de Ikerklenootschappen l'egtens verhinderen kon,om zich naar hanne eigenaardige belloeften interigten.
De bemoeijenis van den Staatte dien opzigtewerdechter,bij deConstitutie vourhetKoningri jk Holland#an den jare1806# gevorderd, waarom Koninl Lodewi jk, zich de regeling der Roomsch Katholijke Kel'k aangelegenhedellmeerbijzonderaantrekkende, in afwachting , datdaarovel.met den H.Stoel kon onderhandeld wol'den,door eene il1 1808 benoemdecommissie4
een plan van organisatie lietontwerpen, waal. lli j lletherstel s'an hetBisscheppeli lk bestuur op den voorgl' ontlstond. Datplan was n0g in overweging,toen 'sKollingsafstand#an
de kroon en de inlijving van hetKoningri jk Holland in het FranscheKeizerrijk erde voltooijing van vel.hinzerde. Het Frallsche bestuur nam echter die taak weldl'a op zich. Daartoe werden l'eeds in 1810 de i n Frankri jk bestaande velw e l ke he t ge v o l g v an l l e t Co nc ordaat van l% l ordeningen , w aren geweest, hier te lande executoir vel. klaard en 'ervol-
gens, bij decreetvan den 29 October l8l1,bepalingen voorgeschl' even,om de kerkelijkeorganisatie op dien voettotstand te doen brengell-Op den 24 Januari j1812benoemdedeKeizer, tot het ontwel'pen A'an een plan dier organisatie, eene com-
missie,wiertaak in Augustusvandatzelfdejaarreedsvolbragt
:9
wâs. Daarbi j wel' d hetherslelvan hetBisschoppelijke bestuur m itsgaders de illl'igting van hetKerkwezen , oj)den voet van bet Concol' daat van l% l, in hetbreede vooegedraf ren; tel' -
wijl dt noodzakelijkheid om datwerk kfrkwettig totstand te doen komen,aanleitling gaf,dat artikel8 van het,op den 13
Februari j 1813,alsStaatswelafgekondigdeConcordaatvanden 25 Janual.i j daarte vol'en,debepaling behelsde,datdeKeizer zich m etden Paus te flien aanzien zoude Terstaan. Van Gouvernementswege was daartoe alles voorbep' eid ,toen
de Staats-omwenteling van 1813,dieaan NedelIantlzijneonafbankelijklleid hergaf,de ontworpenekerkorganisatiewederom moestdoen terzijdeleg<en. Naauweli jkswashet Koningrijk derNedel. lanlen gevestigd, of Ktlning V'illtm I, vatte dat werk andermaal0p.Rœds in de maand December 1815 deed ' s Ke' ninss Gezant te Rome,
deswege opening aan den Paus;dochde,in denjal'e 1816, begonllen olldel' hnndeling , vorderde weinig, eensdeels omdat de destijds,tegen den Bisxhop. van Gent. ingesteltle staatkundige vel' volginl ,eene panning veroorzaakte,die nietgeschikt was weder'kferig vertrouwen in le hoezemen ,en anderdeels
tlewijl de ollderllandelaars zich illttlsschen mct verschillende aangelegenheden van kerkelijken aard meesten bezig llouden. waartoe , onder meerdere, behoorden: de eerst in 1817 0p-
geruimde moeijeli jkheden.betl'efellde de benoeming van eenen nieuwen Aal. tsllisscllop van Mechelen , el1 A'el. volgells ook de, door den lkonint;gewilde vereFening Vallhetgeschilder JansenisteR en hunne &-erzoening metden H.Stoel.
Hetoverli jden van den Bisxhop van Gent,ie 1821voorgevallen ,l'uimtle een voornaam Ilel etseltegen den voortgang vall
hetondel 'nomen wel' k tlitdenwe;,tf zrwijlo0k de vruchtelooze D gingen , om het geschil der Jansenisten. naar wensch te beëindigen, hetGouvernemeat deden besluiten, om dat punt geheelI0s te laten, uitaanmel' king dathetslaatsbelang, door
de bemoeijenisder Regering metdiekwestie,nietkon bevorderd,noch debehoefteaan eenebehoorli jke regelin: van het
R.K.Kerkwezen in het Koningl 'i jk,aan datgeschil ondergo scllikt magtgemaaktwordea.
Dekerkeli jkeorganisatiekwam dan in 1822 wederom met vel' nieuwden aal ldrang tel 'sprake. ' sKollings Gezant te Rûme bood ,te dier zake# den Kal. dinaal Consalvi een Yan Gouyernementswege ol ltworpen plan aan. Dit bevatte onderscheidene
meer ofmin gewijzigde artikelenAz alhetllestaandeConcordaat van 1801en strektewijders,om de inl'igtinl Yan het Kerkwezen zoodanig te doen regelen: 1O.dat hetgrolldgebied van het Ri jk in acht diocesen, ieder een half millioen Katholijken bevattende,' zotl verdeeld worden;
2o.datdetVJin dezuidelijkepl'ovincienbestaandeBisdommen, meteen vool'Vlaanderen &-el 'meerderd en in de noordelijke provincien twee Bisschoppelijke zetels opgejigt werden, oneder bepaling dat IletAarlsbisdom M echelen als M etropo-
litaan behoutlen en dezeven overigeBisdommen Suyragane K erken zoudel) w erden; 3o.dat ieder Bisdom een kapittelen een seminarie zou hebben
en voortsafgedeeld zi jn in dekenaten,en dezeinpastort jen. nlet toevoefjing van kapelten in diestreken,waardebehoefte zulks z0u vereischen.
4o.tlattle geesteli jkehieral. chie,ontlerdeopperhoofdigheidval) den Paus, z0u zijll zamengesteld uit een Aartsbissehop . zeven Bisschoppen ,llet lloodige getal Dekens en Pastoors.
welke laatsteondel'zich'zoudcn hebben Ticarisnen bi j de parochiekerkellen KapellaansIli j dekapellen. Op Itetvel' langen van de Ilegelbing werd deAartsbisschopvan Crr,Ignatius Nazall' i, Van wege den Paus naarhel.waartsgezonden,om met 'sKonings gevolmagtigden cen nietlw Concordaat te lre/en. De onderhandelingen,te dier zake. werden den 13November
1823 geopelld en schenen aançankelijk naarwensch te zullen slagen , vel'mits de tlnderhalldelaal's lletspaedig eens waren oyer onderscheidene bepalilgen yan llet ontworpen plan.Toen
echterde hoofdpunten,en daarollderdat,rakendedeK#%dtlln benoeming der Afq v,çc/ttlpllen, aan de beurt kw amen,onlstond er verdeeldheid. Van Gouvernementswege lleriep men zich op de bulle van Paus Paulus IV van dcn 12 Mei 1559, om hetbe-
noemingsregt len belloeve van den Koning te Yerwerven.Toen deze vordel'ing aIs oninwilligbaar erkend w as,w iltle m en de benoeminl welaan den Palls overlaten ,maar ondel.zoodanige
bepalingen,datdePauselijkegevolmagtigde meendedaarinniet te kunnen treden,zonder de regten der Kerk aan gevaarbloot te stellen. Op den 6 December 1823 werden de onderhandelingen ver-
daagd, ten einde t Ie Pauseli jke Gezant in de gelegenheid te stellen, nadere instl' tl ctien te el' langen. Bi j de htàrçatting der conéerencien op den 13 April1824 bleek hetecllter,datdeop-
Iossintider in geschilgebleven Ilunten nieuwe moeijeli jklleden aanllood, waarvall het gevolg was,datde ontlelzhandelingen eel. st op de lange baan gebragt en ophetlaatstvan 1824 geheel gestaaktwel'den. De daal'op in 1825 gevolfjde maatregelen derRegering waren nietgeschikt oln eene toenadel'ing le begunstigen;maal'de&'00r
den Staat Ledenkeli jke gevolgen van die maatregelen,openbaarden zich in 1826 reedszoodnnig,datdeKoning beslooteenen anderen weg in te slaan en den graafde FïdJç/terde Cellesnaar Rome te zenden. ten einde op eellen nieuwen voette onder-
handelen,waartoePausLeoXIIalszijngevolmagtigdebenoemde den KardinaalCappellari, die in 1831 t0tPausverkol'en,onder den naam van Gregorius XVI,de Kerk t0t in 1846 lestuurd heeft. Deze onderhandelaal' s slaagden zeer spoedi: in de htln opge-
dragen taak, welke, na wederzijdsche overeenstemming van den Koninl en den Paus, bqsloten werd methetontwerllen en vaststellen derbekende ConYentie van den 18 Junil 1827 en der
Pauselijkebullevan den 16 derkalenden van September 1827; twee stukken die, zoowel van Staats- als #an Kerkswege, be-
krachtigd en afgekondigd werden,geli jk zijin hetStaatsblad van 1827 ondern0.41en 42 te vint ien zi jn. Bi j die Conventie wordtlletConcordaat3'an 1801,Iletwelk reeds onder het Fransch bpstuur hier te lande van Staatswege was executoir verklaal'd. o0k van wege de Kerk op de noor-
delijkeprovincien toegepasten vool. tsbepaald,'datiederBisdom zi jn kapittelen seminariezalhebben en dekapittelsde verkie-
62 zinl der Bisschnpllen zullen doen uiteene doprhen optemakekl
Iijstvan kandidatel,waarvan de Koning diegenen,welke aan hem onaangenaam mogten zijn,kan afschrappen,mits daarop een getal behouden blijft, waar uit een t0tBisschop tevtrkieztn is. AI de Yerder overeengekomen punten,worden be-
schl'even in de Patlxelijke btllle,die o0k de vestiging vaststelt van een achttal Bisdommen, met bepaling dat Mechelen de
Metropolitaan-Kerk zi jn za1en dezeven overige Bisdommende Suffragaan-Kerken zullen uitmaken. Hetbisdommelijke grondgebied werddaarbl jprpvinciesgewijs ingedeeld als volgt: BISnOMMEN: 1.MECUELEN II.Luik
@
PaovlxclsN : Zuid-Bl' aband. Antwerpen. Luik. Limburg.
1L Nu ax mee mnburg
111.Namen
.
IV.boornik . V. Gent
Henegouwen.
Oost-vlaanderen.
Bolland (Noord en Zuid). Utrecht.
Overi jssel.
VI.àmstordam .
Vll. Bftgge
*
VlII. 'sSertogenèozeà . .
Friesland. Groningen. Drenthe. W est-vlaandeten. ' -Noordbrabant. Gelderland. Zeeland.
Devijfeerstgenoemde Bisdommen,hoezeer ten aanzien #au hetgl'ondgebied,andet' s ingedeeld ,waren ecllter ingevolge de Orïanisatie V:n 1801 aanwezig, maar de drie laatsten Werden niegw ingesteld.
Het Aal' tsbisdom was vervuld door den in 1817 benoemden Aartsbisschop Francoh dnfofneMarieConntantin 'rïn,doA écn;
doch de Bisschappelijke zetels #an Luik,Namon,boornik en
63 Gent waren vacanten werden, ten gevolge der geslpten o'ereenkomst van 1827, door den Paus,na gehouden overleg met den Koning,vervuld door de benoeming: in 1828, van N . # . Ondernard voor den zetelvan Namen ; v 1829, )) C.A. a4. ' van Bom met vool'dien van L' uik; > J.L Delplancq voor dit?n van Doornik;en ') J.F. tlcn de Velde Voor dien Van Gent. Er bleven alzoo noJ te Vervullen over de dl'ie nieuw ingestelde zetels &an Amsterdam , Brugge en ' sSerfogenùodc?l, t0t welker vestiginl l'eeds in 1828 de vel' eischte gebouwen waren aallgeschaftof beschikbaar gesteld;tel 'wi llN-al1 'sKoningswege bereit ls in 1829 met den H.Stoelwertlgehandeld over depersonen , die aIs titulal'issen :001.die zetelszouden kunnen inaal1merking genomen worden. Het benoemen van die titularissell werd ecllter uitgesteld, om dat m en M'ooraf de oprigting der kapittels el1de parochiale
omdc/lrù' tl ïng derBisdommen wildel'egelen;wnartoeeenePauseli jke bulle moestuitgevaardigd worden,overwelkerbeschikkingeïl.eerstte Rome en naderhand te'sGravenhagelJemeen-
schappeli jk overleg plaatshad,hetwelk,doorhetin Februarij 1829 voorgevallenoverli jden#anPausLeoX11eelligevertraglg ondervond, doch wedel.werd Voortgezet toell Pius FJJJ,be-
noemd zi jnde# daartoe aan zijnen lnter-Nuntius Francisœs Capaccini,de noodige volmagthad gegeven. De onderllandelingen te dier zake waren il1 1830 z0o verge-
vorderd,datern0g slecllts eene voorname moei jelijkl leid opte lossen overbleef. Deze betl' of een, reeds î' ôôl 'lletsluiten der Conventie van 1827 behandeld, maar toen als oninwilligbaar losgelaten punt, hetwelk desniettelnin van gouvernementswege
opnieuw tersprakewerd gebragt,namelijk doufloe/enfn:*Gn eenen beslissenden fntlped der Regering ù#'ltetleno6men dorkanunnfkel, aan oelà: Ael Derklezen der Afzzcl topp:n wa& opgenragen. Dit zeer gewigtige punt scheen eene bevl' edigende schikking
nabij te zijn. toen de staalkundige gebeurtenissen,welkede Fransche Julij-omwenteling Vall18D achtel .volgde,denKoning, zoowel als den Paus deden #erlangen,ol n de uitkemsten dier
ls1 nebeurtenissen af te wachten, alvorenstotdeverdereuitvoering van het Concordaat over te gaan;zoodat die zaak toen voûrloopil werd aangehouden met bepaling, dat daaraan later het vel' eischte gevolg zoude worden gege&-en. Met medeweten van Koning W illem I, ging PausGregorius
XVIop den 23 Jullij1834 overt0tdeYervtllling#andennieuwen Bisschopszetelvan Brugge,dool.de benoeminl van F.1l.
Atlv. :t çpn,die hetjaarte voren t0tdeBissclloppelijke waal 'digheid, onder den titelvan Bisschop van Ptolomeus f.p.ï.was verheven. Ofschoonhangendedestaatkundigeverwikkelingen metBelgie,
llet vervullen der Bisscboppelijke Zetels van Amstetdam en 'sSerfogeztèo, :cA wel ter sprake Jebragt, maar niet N-ol&-oel' tl werd ,hadden echtel'alle maatregelen en beschikkingen van de Regering in betl.ekking totde R.K.Kerkaangelegenheden,de
blijkbare strckking,om de regeling dierzaken op denvoetva1 ' 1 hetConcordaat,voor tebereiden en alles tevermijden, wat aan de toekomstige uitvoering der overeenkomstvan 1827,kon in den w eg staan.
Inzonderlleid beijverde de Koning zich om de zamensmelting de4r Kerkdistricten,wier grondgebied totéén derbeide Nool'dNederlandsche Bisdommen moest behooren, te bevorderen,ten
einde,als de tijd der vervulling van de zetèls aldaar aangebroken was,in datopzigtminder moeijelijkheden teovelx winnen zouden bli jven.Metdat daelwerden te Rome voorstellen gedaan,die,door del )H.Stoelaangenomenzijnde,inverband met hettractaatvpn den 19 April1839,de beschikkingen ten
gevolge hadden,welke,n0g in datzelfdejaarYastgesteld,maar eerstbijdePauselijke breve #an den 2 Junij 1840, bekend gemaaktzijn.en hoofdzakelijk hierop nederkomen: l*.t datde steden, dorpen en plaatsen in de onder Nederlandsch gezag staande landstreken van Limburg,totzoolang in het
kerkelijke onderworpen aan het geestelijk regtsgebied van den Bisschop van Luik. deels in die hoedanigheid en deels
in zi jne betrekking van Apastalischen Administrateur der kantons van Hotsten Sittavd en van de parochien drren, Herkenbosclb,M elich , Tepel:n, Yelden en 1Fell;mitsgadex' s
6*a * >
deLimburgscheparochien hfferdenbWer#en,Gennt s ',SFFN, M iddelaar, M ooken Ottersom , tot z0o lang staande onder
hetgeesttz li jk lleheer vandenApostolischenVicaris-Generaal Gerardus llermans te Grave, van hllnne respective Kerk-
ressorten afgescheiden en aande geesteli jke regtsmagt der twee opgenoemdt! Kerkvoogtlen onttrokken worden , om vereenigd Iletdoor den Paus llieuw ingestelde Apostolisch Ticariaat llln,Lim burg llitte m pken.
2e.dat het Aptlstôlische Vicariaat der Nool' d-Nedel' lantlsche districten A'allllet voormalige Bisflom vnn Roermonde,andel's
gezegd dat van Grave, tot zoolang onder llet geestelijk beleer slaande van den Apostoli schell Vical' is-Generanl. Gerardus llermans. die doel'den Paus vall allen last van
I lestuur,om zijnen hoogen outlerdom PD zijlle zwakkegezolldlleid werd ontslagen , wordttoegevoegtlaal llet Apostolisclle Vicarinat-Generaal van ' sSerlpg6r tlpsc/ l en alzoo
ondcrworpen aan degcestelijke beheering van den Apostoliscllen Atlministrateur Henvicus den bubbelden, 3o.datde distl'icten van Ravenstein en Alegen, gestaan heb-
llendeonderhet geestelijk beheervan wi jlen den Apostolischen V icaris 2 rnoldu, Edouardus B orret en w aal'van het bestullr ad fnldrï- Werd Wnargenomen .dool' Henricus 1)Jl
der ''elden, illsgeli jksbi j IletApostoli sclE Vical .ianl-Genel 'aalvan 'sSerfpgcn&oj ' cA gevoegt len aan het geestelijk leheer van den Apostolischen Administratetlrvan datVicariaat On(lel'W Ol'l)0n Worden; 4o.dnt de gemeente Luyksgestel, gelegen in de provincie
Nonrdbrabant cn tot zoolang een deelllitmakènt levan llet Bistltlm #an Luik, daal.van wordt afgescheiden en almede
gestlegd bijhetApostolische Vicariaat-Generaalr'an ' sHertogenbosch en onderworpen apn llctgeesteli jk llelleer &' an den Apostolischen Administrateur voornoemd. 5*.dat de il 1 Belgisclt Limburg gelegell gel neente Lommel, welke tot zoolang behoorde tot het âpostolische VicariaatGeneraal van 'sIhrtogenbosch,daaraan onttrokken en rereenigd wordtmet het Bisdom 'an Lnik; en
6o.dathetGrnat-llertpgdom Luœemburg Vall hct Bisdom s' an
66
Namen afgescheiden en aan het geestelijk rêgtsgebied van datdiocees onttrokken Wordt,om als een Apostoli&clt Fïcl-
riaat,onder hetgeesteli jk beheervan den tijdeli jken Ap0stolischen Vicaris van Luœemburg te staan. Als eellvervolg op die bl 'eve en methetzelfde oogmerk wel' -
dell,bi jde Pauseli jke breve van den9Maart 1841,deZeeuw sche parochien metdelezelver grondgebied,tot zaolang aan llet Bisdom N'an Gentonderworpen ,daarvan afgescheitlen en verler het eenigd met llet Apostoliscle Vicariaat van Breda ont
Iieestclijk gezag en tIe regtsmagtvan den tijdelijkenKerkvoogd van dat Vicariaat. Daor die bescllikkingen Wat;een groote stallgedaanyter be-
Ilool' lijke regeling van hetkerkelijke gebied,lletwelk zich,na tIe slaats-l. eglel' lijke scheidillg ttlsschen Nedel' lallt l en Belgie, jlietmeer op deu s'oetderTauselijke bullevan den 16 del.kaIendel,van Sejllember 1827 Iiet llestendigen ,zonder deongele-
genlleden te ontllloeten,welkehetontlel'hoorig zijnvaninlandsche parochien aan buitenlandsche diocesen dikwerf ople&-ert.
E1'werden intusscllen n0g andere wi jzigingen in gemeldebulle vereiscllt,wiltlomen dekerkeli jkeintleelingvanNederlandnaar eisch inrigten en hetvroegernoodzakelijke,maarnuonnoodige Yel' bald met (le Belgisclle Bisdommen, naar de Ilehoeften &'an de Netlerlalldsclle tliocesen ,verandel'en. Het was daarom tlatKflning W illeln 1,ten einde dezoolang verscllovene uitvoering van lletConcoldaatin deXederlandsclle
geweslen tebespoedigen.in JuIi j 1840 velzlangde,datditwerk zt nut leworden voortgezet.Dedaal' toelletrekkeli jkeoverwegingen waren nol niet (en einde gebragtbtoen die Vorstafstand van
zi jne kroon doent le, de verdere zorl Voal'dezedoorIlem op pri js gestelde aangelegenheid, aan zi jnen zoon ell opvolger overllroeg. Koninl V'illem 11 aanvaardde die taak met niet mindere
belangstellillg en liet weldl 'a door zijnen GezantteRomede tleswefie veleeischte opellingen aan den H.Stoeldoen,met uil-
noodiging om (IellPl 'elaat Capaecini wederom a1s Pauselijk gevollnaatigde naap herwaarts afte zenden,ten einde over de
noadzakeli jkewi jzigingen il1de Pauseli jkebulle #an 1827 met
'sKonings gevolmagtigden in overleg te kunnen tl'eden. Paus Gregol' itls XVlzond den genoemden Prelaat als InterNuntius en A' Iilister-lllelipotcltiarisnaar 'sGl' avt.nhage el)t' leze
kwam aldaaraan in ht!tvooqlaarvan 184l.Alaarnaauwelijks w as de mare hierî-all vt?rsllreid, ofeen M-loed van geschl'iften
werd der B-ereld inyezont len . met het doelom de eindeli . i , ke Ilitvoel.ing van helConcordaatle bestri jdenenalzoodebehoor-
lijke l 'egeling van hetR K. Kel' kwezen hiel .teIantle tegen te lloutlen.
llet is hiel.de llantsniet,om daal' llijstilte staan.Genoeg zi j llet tel slotte te vermeldel).tlattle bestl'i jdershun t l0olin zo0 &-el. l. e Ilereiktell,datde 1 4atllolijke bevtllkinJ,ondanksde ook aal Ilaal -verzekel' degrontlvvcttil;eVl'ijheitlvan g()dstIie1st. vel'stokellllleef val!de organisatie harer Kel'k op den normalell
yoet. ol n welke teverkrijgellzoo s'ele vergeefscle poginllen, door de verscllillende Staatsllesturen dezerlande w aren aallge-
wend eI1waarnaar de Katholijken.sedel' t l795,z0ovel' langend hadden uitgezien, omt latde kel' keli jkeilstellingen den eœeeptionelen toesland T' an hetkerkwezen,geli jk de Vervolging van Vôdr 1795 dien alhier had moelen doen inrigten,nietdtlltlenin
eellland, e'aak.vrijlleid vallgodsdienstheerschten bescllaafde instellingen IletgenotvanStaats-llurgerlijkereglen verzekeren.
'FW EE O E H @ @ FD &'Kr H . -*
**
'''
STITISTIEEE, FIjlj(IEI;E, çE!(IlIEgktJjI)Içk EN
ANDERE BIJZOXDERHEDEX, BETREFFENDE /.3
-. ,
. ' 'Ls, G z t < ' ( j ! l , ' ! j 1 ' ; , / p ; 7 . z $' k h .œx....l. * k' k * )1 $ '' 1 K. ?K -, ? ' V' î $ h -k'-t , ' '. )' l .1 ! r : ' p 7 ' -. .. *w '-,k-ù . 0' .. .h ti I '..wX <-s..m.. ï1 ,< #e /, L : .<.. w,l .. .. 0.. -w..w. a.. ... ,, .y .' aI ov' wwa.U >w--- w' .z . l
71
VERGELIJ KENDE STIIT TDSS6HEN HET ZIELESTAL DEB GODS DIENSTIGE GEZINDHEDEN lX DE ONDERSTAANDE
PROYIN6IEN VAN HET KONINGRIJK DER HEDERLANDEN,IN DEJAREN 1808EN 1848. '
4 '
-
-
.-
-VI YY
..
.
7*
PROTESTANTEN EN
ANDERE NIàT IPROVINCIEN. ROOMSCH-KATHOLIJKEN l . --z-
In
-
---- .
;
.
RooMscl. l
;j j)
KATHOLIJKEN.
î
l- . .--'
In
In
-
.-
j
ISRAELITEN.
BEVOLKING.
jr ' -In
-.; .
ln
I
.. --
1 Noopdbrabant.. 26,040 49,816 23,776255,454 35l.827 96,3701 145,021 32l.124 274,832 60,763 68,433
227,780 416,390 3U6,922 ll6.536 90.625
82,759 85,777' 141,267 95,266 93,383 138.989 32,090 101,897 129,085 55,773 6,002 40,6l4 22,l92 40,393j 61.145
973 55,4901 1,980 45,606 t,500 27,188I 35,300 34.612 3l3 20, 7531 l,4l6
Friesland .... 151,436 222,808 71,372 16,2931 21.722 5,429j 1 Overjssel.... 95,775 l39,536 43,761 49,406j 70,110 20.704 G
ronlngen.... l11,839 172,687 60.848 11.457i 13,978 2,521;!
Dl'entlle.. . . . 41.773
77,830 36,057
229l 4,132 3,903
Aan-
TotalenoplJa
nual .i j 1848.-. .
- ..-
,
.--.-.
196,152
j
.
. 1,826,346 (
. ....
.
---)
In
'
.
. ...... .-
.
Aall-
l
1848. was. -.
.
=
.- ... .
''''' '
2,080 l,l07 282,467 403,723l12l,256 Deaanras,gedl rende ha en t1v8e0 e8 rt-l gjarireti ldvak 3,953 l,973 232,778 373,000)l140,22: v 1848,beloopt
9,075 1,575 422,007 564.454 142,447 perduizendzi elen:
26,844 -8,456 412, 029 462,851 50,822 Protestantenenz. .404 624 31l 67,078 157,774 90,696 R' jk IsraK ëll lt tehnol .i .en. .. .. .447:5 l
1,596 l80 110,242 153.366 43.l24 coeejeuveiin:.417 l ,045i 2 ,106 1,061 168,774 246,636177,862 l,400j 2,990 1,590 146,581 212.636 66.055 1,531j 3, 431 l,900 124.827 190,096 65,269 750 l,608 858 42,752 83,570 40,818
j
j
!
i
52,20854,307 2,099l 2,009,5352,848,106(838,571 oebevolkinçvaf!tim-j I -
. 1,166
)
lll69,0a1 . . i .i , , j ! 1 m -r -&- ..-.-L-r
xapmerkkpgep.
-
In
- . - - ---
l Totalen in 1808 en 1848. . . .1,297,036'l,820.930 823,894660,291 972,869 312,578 Limburg . . . 1 5,416
.
oER
l808. 1848. Annwas. 1808. l848. Aanwas.I' 11 808. 1818. was. l808 Gelderland . . . Zuidholland.. . Noordholland. . 1Zeeland. . . . . Utrecht. . . . .
- - .....-- -- .
TOTAAL
' r
j
k
.
k
-:--7-
- -.
In
..
.. .4 ... ')('
.
,
t
55,473 . . . .
I
:0a,734
--- --
surgin 484 )8 Isnletga.
i (
3,050.840' ,.
teld. .
t ! '
î l
7Q
73
STAAT pER HUWELIJKEN,E6HTSOHEIDINGEN,Qt800RTE EN STEAFGEYALLEN IN HET KONINGRIJK DER NEDERLANDEN,dEDURENDE HET JAAR 1841. * ' -'. ...
. ..
.-
(.. l..-77.LL7
-7' . J- 7-è
è.
-
. . .- .
-...-- -
.
..... . .-- ...--
.
.
....-
PROVINCIEN.
lijkell.
d u u
k ;
I%
â
=. --z= ,-
- = -sz-------, , '
p 2 24
gevallen.cz-?
è
c a
W ettige. Onecllte. Totaal.
1,064 864 1,672
24 4 2 4
l,391
4
îIDrenthe. . . . .I 528
l
Zeeland . .' . Utrecht. . . Friesland , . . IOveri jssel . . 1Groningen . .
1'-1Limbtlrg. ,1 1 j
.
.
. . . . .
.
.. ..
.
.
1,275
' 1,l13
9.969 9,499 18,764
14, l4l 5,3 09 4,354 6,735
5,847
314 396 1314 942 274 239 204
7œ ' .
10,283 9,895 20,078
10,02: 9,369 21.145
261 526 a
15, 20, 5,083 583 6,570 345 4,593 , 5.253 6,939 7,l15
2al
6,06:
) ) , ) )) p
l
5,0a0
a4a
5,:6:
5,969
99
a,aas
12,498
:
n
5,448
2l0
5.658
' 5,451
:,156
72
r 1 7
-
.
jj i @i
5,720
r 1 -1 . i
.
In1846. . . 20,633 67 95,434 5,268 100,702 ( 91,930 )J --
, -
i , !verschiljMcerder.I i' l ? 4 l
--. (--.
. bMinder .. 1 l,353
9,: = z==-su.u-.sn.2l' .'rL '.-ï '' -'
l
r
'
. ..-- ... j-. -.. . t
I :,l92
.q
....... ..
AANMERKINGEN.
5 ) 1,067
Op 1 Januarij 1847 bedroeg de be-
5,487 762 660 176
volking 3, 62, en840. op lDe Janv. 1848, telde zj sl0 echt2 s233,050, ermindering bedraagt derhalve 11,383 zielen en is Veroorzaakt, door de m eerdere sterhe over 1847,ad 7,787 en overi-
))
gensdoorde landverhuizingen en an-
v
458
207
))
jaatsingen naar elders
:70 dereVerp
.
.
.
+ 8,772
j'7, 5:7 I
: .J: '.'.'-'-u--cu.'. -'r.= r = i-=zc= .-z'.=.z'. uu.z.u-:-sc.uu:ur u--:uu.: 7 -
-
j
. . --. .. --
840 9,a3a )
t
t
- 16,559 -
=
,
2 ê .Q M
( ! ' 1 vot alen...!I9, asa 6, $ sr. a4a 4, 4:: 9,, 6,:I ' , 1s9, &,, I, caz :, %a !1 ll ' '
.
jj
en stej. fgevallen.
M
Noordbrabant. . . 1,924
... --
feboorten
Sterf-
I lderland. . . . 2.103 tGe zui dholland. . . . 3,797 Noordholland . . . 3,549
.....
Verschil tusschen de
GEBOORTEN. Huwe-
-
.---.
=
= ==
- 7--'z'=-- ' .
74
75
STAAT vAN HET GETAL DER LAN; VERHVIZEhS,rïT IIET K0:1xcR11K :ER :EIIERLANDEN,OVER ZE$ VtRTROKKENy IN DEN JARK 1816. ..2
. .
7-
. ..
.
:
Hoofdenvanhnisgezlnnen 6f op zich
'
PROYINCIEN .
p d o * < ï a 2
m
é
- - .....
d A = . : %
a
.-L 7.l-
Klasse.
d y ?C
= g ?
a
s
personen. -= .
.
u : % x y Ys
> S = ' y t/
N
î
. .
Nonrdbrabant Gelderlan; . . Zuidholland . Noordhplland. .
Zeeland. . Utrcckt . Friesland . O
.
. . 3 . . 243 . . l6 . . .
.
. . . . . .
) ' v ))
4 325 l7
> 21
I 253 I2
4 86
4 4
)) >
8 90
> $
5 61
4 I0
l 5
))
5 15
)) 1.
veri lssel. Groningen.
.. . .. .
41 >
15 ))
) '
56 p
Drenthe .
. . .
18
))
>
18
Limburg. . . . . ) )) *
n
.
d aà t:
= .-.
l 82 I
II ))
3 9
37 4 9
.
-
. '..- .
...-. u ....-.. r .
..-.-.u. . ..'
Medegenomen
zelVe staande personen. . .- -
.
d . y g .
!
3 51 5 3 24 I 2 5
8 n ,1 9
) >
.z..
?
>
-
.
Tolaal . ..
u a èu
k
xpyaoa. u C verhulzers. : x g
gggyayy AANM E
z -
4 176 Ia
3 s25 26
n I0 2
!1 1V 6 58
4 49
18 166
n a
30 307
5 ja
Ia 31
1
22 59
a8
11 6
s
n
!I
28
))
5
175
.
--. ..---..-
- -. .
*) De 425 Protestanten onderscheiden zich in : 1. 110 Hervormden. l 1 :2 Ger e f or mee rden. , l07 Afgescheidenen. 6 Lutherschen. I Doopsgezinde .
9Protestanten.
j '
De meeste landvcrhuizersbekoorden totden stand van landbouwer.
,,
l l t
76
77
STAXT vAN HET GETAL DER LAND VERHUIZERS? UIT HET KOSINGRIJK
DER NEDERL&NDEN,ovER zEyyERTROKKEN,IN DEN JARE 1841. Hcofdenvanhulsgezlnnen of op zich zelve staande personen.
-
persollen. -
Paovlxclsx
R S d
.
:
i
> a .
e> : x m2 ? a
'
N
: :
: a ;
; >z N.
S ê:
t uo o :
d aro
I6
. . . 313 139
))
44
1 483
5
24
d
a
d
: u k
x g z
'
:
N m
I
Noôrdbrabant . . . , 28
Totaal
j'ss--,-.--. -
... -.. -''' ---.
*-
.
Gelderland
J , ? c A
Medegenomen
Klasse.
15
) ' :
derland-
AANM ERKINGEN .
verhuizers.
20
50
2
116
84 346
53 i
245
769
12
1509
*)De1262Protestanten onderschei-
den zich in :
277 Hervormden.
411 Gereform eerden. 529 Afgescheidenen. 5 Lutherschen.
Znldholland . . . .
223
8
23l
46
13Z
48
l62
490
l2
895
Noordholland. . . .
49
I2
2
63
5
49
9
32 170 28 70
10I 539 109 200
I 5 2 2
127 960 193 37s
9
zing zi jn: zucht naar lotsverbetering 639 en meerderegodsdienst-vrijheid.
Zeeland
.
237
18
))
255
20
141
94
Utrecht . Friesland .
. .
50 99
4 6
n I
54 106
13 14
29 73
12 19
Overijssel.
. 130
Gronlngen.
.
45
8
))
53
4
46
Drenthe .
.
58
))
),
58
7
40
Limburg .
:
I
1
2
2
5 1520
227 1000
Totalen. - u
. 1262
- --. --...- - ---- 27 -2-- -7.L.-.
41
253 -
I71
U. -
-
29 113
29 1 3l 11
293
96 363 33
1I4
37
125
1
I
' 894 2861
a
De voornaamste redenen derverhui-
20û
2
222
47
5322
-J-U -7'
l Ilersleld Luthersche. 39 Ollgenoemden.
.
=
Z T2
78
79 l
STAAT vAN IIET GETAL oER LAXDVERIIFIZEI)S
UIT HET KOXINGRIJK DER XEDERLANDEX ,
OVER ZEE VERTROKKEN
IN DEN JARE 1848.
'
epr-u- - --
. .
..
. ...-. -
. ...
.). . . . V Hoofden Tallof lluisgezinnen
) t ?
..
.
.
..U EL-L-.-.-.. --
'
1I
K lasse.
.
s = = V d d m2
Noordbrabant Gelderlan;
---
d
d X . S G ZN
d a @ X2
g
C Y % u Y > e
m ; Y B
a t * o ws P o m e
S Y a ' g Y X
g : X a
.
d . o R g >=
2 :
Z Y ;
? =H.
. =.e
G
-
..
...
. . .
-
. ..
.
.
M g
4
62
p
66
19
38
9
34
I4I
3
214 * Onder de 5l8 Protestantcn bevinden zicll:
88
37
>)
l25
24
91
10
47
I73
5
350
255 Hervormden.
63
5 l
69 11 50
B
38 106 4 217
25
3
2
30
2
25
3;
1I
49
I
91
169 Afgescheidenen.
103 10
13 3
7 2
65 I0-
44; 1,
63 4
2I7 22
3
))
l16 13
399 39
8 Lutherschen. 7 Doopsgezinden.
3
n
28
8
l6
16
45
91
:2 Ollgenoemden.
.
.
Friesland . . .
25 .
43
Grnningen .
ll5
17
42
l
>,
2
Limbnrg
.
.
.
. .
II ')
. . sla ,sz
y . y. yg y s..... y s--sy -. s
-'
1 .
57Gereforlneerden.
$4
7
3l
13 Ië 29
133
2
218
I32
12
l04
I53
5
344
43
6
28
l6 ( 54 k 9 ) as
j;a
a
1(n deregodsdlenst-vri jheid,zijndevoornaamste
2
2
)) -
votalen
41 ;
overijssel .
Drenthe
...
Hanmerkingen.
l loordholland. . .
.
.Q . w Pa o
t Znidholland . zeeland Utreehl
.
G : .z >
personen
-
*=
.---
Medegenomen
op zich zell'eslaande personen.
PROVINCIEN.
.
)> ..
M ;
- -
I ,. .
3
7 beweegredenen van hetvertrek.
l .
-
Vrrllelerillg van staad en zuclltIlaarmeer-
.-
a iiza ltlt, 46, Ilzt? aaa pla, aq a16( ) $ I
.
/'Y 7-.. ** M7 ' O-' -XV2-2'-U--' 2'U'-' C-'C -W-U -'UUUX*-- ' '
' *-:-'7'. V'C-77TF-''77'7'R-C* - ''---ZLQ
,
80
81
OPENBAAR
OXDERW IJ8.
STAAT vAN IIETGETALSTPDENTEN AAN pqéOOGE SCHOLEX vAN HETKONINGRIJK DER NEDERLANDENINGES6HREYEN BlJDE VERSCIII:LFNDE FACULTEITEN,OP 31 DECEMBER 1841. '
.
God-
Regts-
W is- en Bespiege-
)
Totaal
Getal der
Geneeslende ' . y , ge leerd- ,geleerdNatx r- wijsbeder Studenten per g kunde. geerte e1 : :e t Q heid. heid. kunde. lelteren. Studenten hoogeschool 4 e . =M jsgesckreven a : c u . u c c u c c . h .u u .=
HOOGE scuosEs.
:X cX :X cX k; cX :X cX :X cX :I c; op 31 Dec. g t ê : g 2 4 2 g : : C g C : d g C,4 2 I . : è : x 4 ? 7 a : c: x : v: ? : v ê x ê v : . : c : a *
.
a œ
a *
z *
a m
a œ
a *
a A
aœ
a *
a <
AANM ERKINGEN.
e
: u .Y z > .
a * 4847. 1816.
---.
1
.
j
l
Leyden .
Utrecht.
42 24 188 43 57 37
l
'II3
Groningen.
53
4 143 l2 54 ) * n l02 ') 63 'n
8
2 27
9
322 ll5 437
479 42
8
) 14
n
332 16 348
349
5
> 17
)>
240 ),
249
240
-
Tolalen in 1847. )) 1816.
e>---w . w..w-.-
236 254 -
Meerder. Versckil Mi nder . e .è
(
488 479 -
2 58
u-wx-.-
x..x-.-
2$l 252
23 24
.
.
.
18
41 ;.=
,
. .
1(7 t
894 131 1025 1077 52 1845. . 103
58
206
1 4
--u
1025 1077
' j . i
( t (
Leydcn.Utrecht.Groningen.Totaal. 9 1847. .104 42 178 31
. -- -
67 68
-
.
9
.-
p bt la da ra ts geg neh in at lhe ht ebjb ae an rt: lepl' olnotien,' heeltl j 4846. .jj4
-- .
208 28 433 55 174 37 21
1
Het getal der aan elke hooge schoo.l l
j844. j84a. j84a.
.
2û8 l .
j:a
ga
a:6 j l
a:
ja*
j
1
. lz
k L'
' '
-'e-' ' '
8:
OPENBAAR OXDERW IJS. ST A 'AT vall Ilet getal LEERLINGEN aan de KOyINKLIJKE ACADgMIE te DELET ingeschrevcn, sedel'tt1e oprigting van die instellin; in 1842 tot en met 1847.
Leerlingenstudercndcin 1
1 Jaren. I
l ù 11 t
Taal-, land- en Andere volkenkundevan wetenv sakken chappeli jke Nederlands lndië. . - -- -.-- -.
u
:
r 22 : v %
;l
z r -
,
t
l 1 1842 ! ''
-.
-
.o ;:
a z >
g . <
j z -
1()
38
.
. .
10
),
leerlingen. -1 ,
-
: â d is -Jt z : %
.
l
Totaal
4 v : lt .ât v g %
2 t >
.
# ;, $
k . !t : k < .
gi v '!
.
t Lo .a t -
.--..
.
) , 38
48
.
,
: : ,il < ,1 -
,
.-
48
l1la4a al 1 s: s, a sz ra a l11z l iJ1:44 20 12 38 30 13 104jst 1 l as'l4a '
t. -
l ) t
1845
1846 l ! 1817 )
aa
a
, $8
a8 20 112 I s7 aa 1z()
l
43 aa 14 8 7 23 28 107$ I66 12 19l a1 aa 4a aa l s9 66 1az .
ao
,
..
l5a
.
$a .
.........
1aa 1()#$
i
j
j l:$-5 a
..
16, 5
jt
k ;l
AANMERKINGEN. De bovengem elde Academ ie is opgeri gtIliJ -Kollinkli jk besluit
van del z8 Januarij 1842,no.73. Zij werd aanvankeli jk bestemd terollleidillg #an burgerlijke Ingenieurs9 zoo voor 'sLands dienst als voor deNij&-el' lleill, svelke bestemming vel'volgens is uitgebreid tot het ges-en van
een voorbel. eidend onderwijsaan degenen,die zich llestemmen Yoar de burlerlijke dienst in 'sRijksoverzeesclle Ilezittingen, diealsambtelparen bijdendm'nistratiederaccijnsen.a1sroei jer der dranken, scheepsmeter enz.ofbijlletkadaster,a1sland-
85
meteren teekenaar,ofbijhetvak der maten en gewigtell,als ijkmeester,Yerlangen te wol'den geplaatst. Dt aangelegenheden van die instelling vindt men bepaald en
geregeld bi j(1e Koninklijke besluiten van den 18 Julij.20 Octobel' ,7 November en 6 December 1842, nq.27, 55,49 en 59. HetpersoneeldezerAcademie bestond opheteindevan 1847uit: 1 Directeur. 4 lloogleeraren. 1 Ingenieur. 1 Lector. 11 Leeraren.
2 Onderwijzers. 187 Leerlingen. Van de 165 leeplingen, die de Academie sedept 1842- 1847
Ilellllen vel' laten,zijn er: 59, w elke zicll w enschten voor te bereiden tot nm btenaar in N edel'lands lndië;en 106. die vool.andere vakken w al.ell bestem tl.
Van de eerstgenoemde 59 zijn geplaalstgewol' tlen: 9 7 2
a1s am btenaar dcr
le klasse. 2e )) 3* ))
lel.wi jldeovel' ige 41zonder bestemming veptl'okkellzijll. V all (le andel'e 106 leerlingen is hetvolgende bekend:
1o.zijn benoemd totAtlspirant-lngenieur surnumerair bij'sRi jkswaterstaat 8 van den Avatel-staat in Indië @ voor de mijnen 2f '.zijn gewol't len civielInllenieur .
6
3o. metdiplom a valz hekwaam heitl vel'tl.okken:
voorden ijk 19 de dienstllij'sRijksaccijnsen .
28 n )) > a1s lantlm eter 4q.vel'trokken zonzer dilplom a, m aal'niet zonder goetle vorderingen . . . l0 &-el.trokken znnder diplom a en zonder vrucht van Il.et
onderwi js . 6o.ovel'leden
. 43 3
84
OPESBXAR ONDEItW IJS. STAAT van hetgetal LEERLINGEN op de GYMNASIEN erl LATIJNKHE SCHOLEN in de Onderscheidene ProYineien
van hetKoningl.i jk derIEDERLANDEN,op31December derjare. n 1846 eu 1847. ' -
J2 7-.' 7
-' 2
-
è
-J -7- . .
7.
.
.
'
4letal der
11 PROVINCIEN. leerlingen.
Aanmet' kingen. t ,
I1 l
. .. .-
I
$1 i
184s.,: ,47.
j
l
l Noordbraballt
.
.
293
290
uetaantaldezerleerlingenbedroegopaloecember
Gelderland . . . 164 177 zuiuhollan: . '
. a47
2, 56
tNoordhollan: . 154 I4I j) t!zeelanu . j ! iUt
t. . 41 IFrireesclhand . ! j loverijssel.
l ) 'Groningen . . l
. 34 . #û3 .
.
.
108
36 95 l0l
van 1840 ...1a11
t lj li
'''S1 ''---'293 l ,) 1s4a...1aaa ( ! . la4a...14sl $(
)t1844 1481 4:1' . . .
' 181, 5...1$97 .(1 ) oaaronderzijnltietbe- C I 1 92 111 grepen de leerlingen der :t t 86 1l2
tweefle afdeeling van de fj
il j ! ;Drentlle
. 59 60 d Gr yo meg na :sien,wiergetalbe-j ly )
il iLimburg . . ,:. 1
. 174
. Totalen ...
'
T .2-7:
I61
-.- .
. ,s,4 ls's .
in f846 . ..1C4
-
.. -
' l
j
'.847...'2û (l -
83
OPEABAAR ONDERW IJS. STAAT van het getal der ACTEN van algemeenc tflelatlng
als onderwi jzer voor het LAGER ONDERWIJS. door de Provinciale Commissien, na afgenomen examell, uitge-
reiktin dejal'en 1846 en 1847.
'
school-onderwijzers.
:
:
y : Da
:: t
ze a@ 4. àa Provincien. rang. rang. rang. rang. > Q
f *g Z
L: Zg z
.jo a ./ o
i G i < i < i < i < i < i <
J J J J J J J J J J J J I J * + > + v v * * + + * + * Xoordbrabant tt p
9 2 34 35 29 20 8 11 30 26 )) >
Gelderland . ) )) 12 18 31 25 29 34 38 14 12 1l > >l Zuidholland . >) )) 15 15 34 18 48 42 20 18 13 18 8 2 Noordholland
)) )) 13 15 42 47 38 52 13 39 36 27 )) ))
Zeeland... >) 1 713 11 11 9 1l p )) 3 ) ) nl Utrecht... > ) 6 7 9 19 9 I7 12 24 5 8 ) rl Friesland .. , ) 9 I2 20 33 23 25 )) l )) 1 I ))l
Overi jssel.. ) 1 9 7 11 I3 2125 5 !0 7 10 >) 1$ Groningen.. .> 1 8 10 25 13 26 23 > )) 4 3 1 >t
Drenthe... )) ) 4 3 3 7 17 9 1 v > ) p >' l Limburg ... )) ))
Totalen
. . '-
1 2 20 18 18 I5 )) 1 5 7 M ))
I! I l I!
I
,
)) 3 93l104l240l2391267l273l97l09l15l111 10 3I '
-- . -
-
..
'-
'
86
8'7
STAAT van lletAltMwEzsN in heIloningri jk der SEDERLANIE: over 184G. A. ISSTELLINGEN t0t l1e verleeaen van OSDERSTASD.
I
l selal
ï t =-
d*r
c a =
Gelal
jnslellingen.
ë Q %
Aartl der instellingen.
zu o >
I. Huiszittende arlnen
)
j
it I= zz ; ==
flen.
Uilgaven. Mitldclen.
153,01 5,234.419 36 5,406,46199
'
99
.
v II. Vt'rminkle m ililairen en nage-
blevt'nen van gesneuS'eltlt-ll. .
47
47
1
l
I
6,35
2,220
. 37l4 3112 513,2l2
l67,59
1845 . . 3716 35()f)* 460,$. . 123 -
.1eer6)er . J Vt*rscllil M iIldtar .
.-
.
. ... ... 53,489 .
2
58 -...
goisnsg n' dnerrge li j knevkaonsteoJpg.e-.-6,947,993.5211 , 29,3421 j021Afl ine ge en le ! l
nol tlt 'llkapitalen .. .. ..- 58,91I.151
8:5,515 33'. 830,861!48 Vrrschillendeuilgavi'n, waaronder wegenssubsidien,door . armbgstt)ren aan andere iI1100,$74 84: 75054 9l slellinyen verstrekt,eene som
i
Totalen over 48.16
eigendommenen ilpkomsten bczwaard zijn l /'1,152,701.6651 1
5,47 2,41l,270$ '1lt2,444,006t '48iBetlle gjin,gil avf nnge len denenz. oplly.p.o-.keek n' ct
18,920 I
24,633j jI6
f,t )8
. 366 333 46,760
1'1. Gast-ofziekenlltlizt'n .
De ondcrwerpen deruitgcszezzbestaanhoofd-!
q : 306,906,68à 312, 69003IBedeclinc.ondersland,verole-
97 ,Onlpekentl
Behoefti gekraamvrouwen. . 31 31 2,997
v- Gotlshtlizt 'n.
Aattme,-kinget'.
li i jk : 17,057$24I 20,7:2i '53 z Aadkle pl n isti rnat itkostenenlasten,waarmededel
. l($ I(;1 3,659
III. W inter-tlildeelingt'n van levellslnidltlelt'n en llrandslofl/ll . . .
= e
. 3151 2917 .168,636
II. schamelearmcn.
Iv
yd . Gn = o= g av
> = % <.
l
8 z' a Lk
dt-r yjeat-t-).
.1k 2
'
a
.
I506.$ -
8,000,406j 71 t 8,914,732I74 -
l6,96 . . ..
l '
l
44!,478.84 '
vany'23,455()8 is llegrept-n - 299.622.03
Totaa-l..-.y'8,9:t),4:671it j i 9j119,2l248k D keonderwerpendermiddelenbeslaanhoofd-l 9,182,048'87 'a elijk in: j Eigene inkomsten en regten..J 3,427,175.749 ' ctllleclen,giRen ,inschri jvin-
l gen en contributien . . . . . - 1,784,89l.I31 z ..... .. . . . .. . . s1)l)si(1ien van : i Gemeenten . 11,326,02i 62,836.38I deProvincien12,504,073.92i
ofden Staat- 16,334.45 Armbesturen - 23,455.08
Opgenomengelden
.-
.
. . . . . . . -
a,1s7, ja . jj 7j ,8 06 03 6. .4 2J 71
Afgelostehypothekenen tegelde gemaakte beziltingen . .. .- 447,835 69 -
Verschillende ontvangsten ... - 738,440.181 Totaal .. .Z 9,1l9,212.481
t
s8
8g
STAAT van hetAnMwEzEx in jetK,oningri jk derNEPERLANDEN over 1846. B. INSTELLIAGEN,welke strekken 0f Letgetalder armen te verminderen.
YJ7 r7.c.L zz'' - JJ --L ' ' E R-7-( 777 -77)77 . l 1 2 a Q l2 . G -
f
l
oetal
Getal der
inslellingen.
Aard der instellingen.
% >
# z > 5
-
.
.
::2-. --.L-.. Jl---.-LL.L-7.=
. --
7. QLk =r #
.
Uitgaven.
Middelen.
aaoass 04
saa-aoa
Aanmerkingen.
uewel.
.
I.
Armen-scllolen
.
<
14 =
rJ r 21
dadkden .
2248
2235
123,967
127 12
10,185 1,391
2
218
60,182 09
62,359j84
1
58
aa,4I878i
I gelijke . . . . . . . .-3,692,092.79 26,360j281Azossing en renten vanopge-
29
7,474
1
10,658
B'eek.,Zondags- en kleinekinderofbewaar-scholell . . . . . II. W erk-scholen . . 111., Gestichten voor doof-stomm en
lV. Gestichtvoor blinden
lV .
.
Nverkplaatsen van lieflladigheld . .
30
dadigheid . . . . . . . . #11. Genootschaptotzedelijkeverbelering
dcr gevangenen . . . . . .
1
1
. .
2422 2412
2408 2401
Meerder . . . . . M inder . .
10
7
I
t uigen,onderhoud,voeding, vestiging,onderstand ender-
449,987sl 421,795I32 Ve BJre lli lltalita kllltafen.-..: '92 a:))3 :Z zjj schillende uitgaven . . . - 66,291.52 3,I60,739 48i 3,151,976 59
T se onaerw erpe
lt a -a yl e rp . tja -et efJ' s lz al' li lo' o 6 f 9 di -)
za i jktei 15,802 65 I nk ke ol ms nn ,:regten , opbrengst van producteaj
I2,r 6 sai
1,955
en delw geli jke . . . . .X*2,555,773. 331 collecten ygiften,lnschrijvin4,073,466 69i 4,077,495j e eenncvoanntr ,61 sug ll sn idi :ibutien . . .- I18,900.891 1,629,678 05 3,611,283!71i Ge eonvte deme pr in nci. en.y 375,691.93
155,906 150,462
-
--
#-.q
.
Verschil
zadkmi à eli n jk isti rn at :lekosten en lasten , waarmcde de$
Niet bekend Niet beke nd eigendommen en inkomsten ziln bezwaard z 113,917, 93 6'867 26 6,892165 Onderwijs,arbeidsloonywerk-
.
Totalen over 1846 1845
' '
lazi oe onderwerpen der uit.aven bestaan soofd-i
,
Vl. Kolonien derMaatscllappijvan wel-
j
-
5,444
. . . . . . . . . . . . . ..
ofden staat.- 7,010.00 Armbrsturen . - 66,192.07 443,788 64l 466,21l891 - 448,894.0û Opbrengstvandenarbeid,kost*@ @@* @* . . . . . . . en beste4ingsgelden,vergoe-
dingen en dergelijke . . .- 748,369. 43
Afgeloste kapitalen . . . .5,000.00 verschillende ontvangsten . .- 200,557.95
Totaal . . .2*4,077,495.61 '*
-LL. D
--= -----= = D-= rU-.-L-,- .-
-- -
'
..Y
.
...
.--
90
91
STAAT van hetARMwEZEN,in hetXaningri jk der NEDERLASDEN over 1'846. INSTELLINGEN totfqorkoming van armoede. '
l
U
. .
e
.
Banken van Leening, welke worden gehouden door.
'lnstellingen van
. .
Partlculieren of
yTotaal.
Vrrschil.
W eldadiglleid. dieverpachtzijn. Getalderaanwezige banken .
.
.
.
.
11 k
in1846
28
j1 j
aa
67
6s
95
1,724,625
832,731
2,557,356
a:j6;a
z 7s 2a ly ,( 1 )a 6a 0 657,559
a 2,s 3s 0s 5,z 8s 6a 8 2.093,427
1'A'V-*>
2 38 2,12 67 5
19 0a 8,4 15 72
.
jxjg4s.
aa
jj t
l! i
.
,
'
Getalderpanden,welkeziln..
beleend
. f-.--. r'uah
.
> 1846 . . .
' )' )1a 84s 6... , 1, 1,46 5:5, ( 8)a 4,86 7 6z 088 1 ))1845 . . .
-era Y uou -m ut .j (M )I 184s 6...
6 75 6y ,2 08 4s 7
-
j
.:,0,xxz .j
-- .
' ,x *>zatj $' j
.. .... -..
-- -
' t
68,9s7 81 A dministratie-kostenofultgeloofdepachtpenningen..,r 156, 56, 98179 z 12,0 26!()a : 156, Interessen van kapitalen . . . . . . . . . . . . 627 64 , )) )))) 627 64 Geschoten gelden op panden. . . . . Vergoeding van scbade. . . . . . . Onkosten op den verkoop. . . . . .
Uilgaven. . . Uitkeering aan houdersvan pandbriefjes . . . versc:illende uitgaven . . . . . . . . .
1
-
. .. ... .. .
5,076,780 98 44288l 3,983 94
.. .,
42,382 90i 3,88:4ai
2,035,624 59 139 45 2,305 93
l
7y112,40557 582 33l 6,289 87
5,292 62l )) ,))
I
47,67553 3,882 42i
Tot
'''''-''' ' a1enoverj' j146 s .' ,V), j 3 j4 :); 0 a. 3 j2 :5 46 ,l Z j.0 2 :5 :5 ,, 64 3 8: 8ja I i #7 r,3 :9 4 , 6 4, 4 ,2 6, 1jjjz aa4j 8ssIaa
t
Eigeneinkomsten........... .! ,y I6,35775 Z
Ge I l esep >n .en. . .. .. .. .. . .. . nt eo rs et s nan vd ot o r. bele ing. .. .
Middelen. . . Op Ver kochtepxa nden . . . . . . . . . . . gelden bj den verkoop . . . . . . . . Verscllillende ontvangsten . . . . . . . . .
-
1846
Totalen over ja4s
.'. . . . . . .. . , 11 . .
.
:
1,1 81 24 6, ,7 541 8l 56 6l 12 2 i
866'84I *
) M)
21311,,5156731130461
-
U '
s,(jjs,6:4jstj j
6,4 50 94 7. ,0 36 86 7I l3 73 4
625,, 006120 654'73
-
f 5,320,51624
,
) )n f l6.3571 zs
4, 779, 0,9 64 22 9j 16 7j j 28 '0
2l946,,2116290276l
866 84i.
.
.
2,008.54376
320, 060 00 z 454.69:4aj j jyasaj6asjt )jj f 7, 6, 8z4, a6:sjj j -
wi di n g s N tei g d en oo vt er n.do. ir, gem .ee .nt e .no .fi . nsl . ell . i nge .n. van .W.el. da-.11845 6. '.y' 9 86 1, 3 a4 3z 9, 8 4z 8jy 11,1 68 67 59 25 1i f 19 02 7,9 52 154 04 3)V s'a8:sa j Vedri lg ie hseig del oev dcern.do. or. gem.ee. nte. no .fi . nst. elli .ng. en. :an .We .l . da.i1845 6 .y' 4 1:9 aa 47 97 01 3 ) . ), )) > ,f 4 1,94 27 97 01 3l y a'(jja68 l '
'
''*''= .
-
..
-
d
- -
-
.
.. . -
....... ... ...--
..-
.-
..-.
--- -
'-* '
95
92
Vervolg van 6. INSTELLINGE: tQt vcorkoming van Armoede. '
*
.-
.
.
' d
,
j
sajsjjar
AABD DER ISSTELLINGEN.
UITGAVEN
sajsjaos
IRSlellince W n.
.
Aan-'opgave deel- londer-
onderwerpen.
g.l wezi igedaan nemers.jsteunden
1
MIDDELEN.
Bedrag.
Onderwerpen.
I
Bedrag.
... -.---
N
I
minlstratie-kosten..' 82,865149 Eigeneinkomsten . .3 40,51799j. Understand .. . ... . 433,763, '31 contrib.eninleceelden. 574,010 I0j 273 188,464 10,471 ' Tob ee la zk eu nn di eg re gn enees-en I By ei u g ee jeonst.en-te-ge -'faege- 2'l6048l
in 1846 295
ja w 75,1 24:55 33, 473 maakt. . . . . . 24,07285
. . . . .
Belegglng van gelden..
Zieken-enBegrafenis-bussen(*) > 1845 30I
280 209,Q66
verschillende uitgaven.
l1,493
8,65715iverschill. ontvangsten. 38,050'191' 1
l i
Totaalover 1846. ) >: 1845. Verschil.
.
6
7
20,602
633,883 62i 644,340 88i
..-
verschil. . I
...
.
.. .
.
Totaalover 1846. 678,811 63 > > 1845. 697,004 61
.
1,027
10,457 26
8
607
I28
v 1845 10
8
603
127
-
j
Verschil. . 18,19298 ' j
!
-
in 1846 10
,
l
Pensioenenen uitkeeEigeneinkomsten ringen. . . . . 19,42450iContrib.eninleggelden. qY F Bel re sc gh gil nl genTdaenugi et l gdaevnen. 120,,7147155994iAfma gelaos en.te.gel e.gekt t. .d . .
' 1>ved. en Nveezen-fondsen.(*)
.
.
Verscllill. ontvangsten.
.
1 5,71lj $49jj 502 08 ! t ,
7,055 18 i
18,819î081' 1
Totp aalov )er1845 6. 2 34 2,3 16 47 21 02 4i Tota alover1846. 32,08784! )) :) 1844. 25,313 30tl Verschil.
.
n
n
4
in 1846 57
52
26,324
))1845 57
53
24,200
.
l
Verschll. .
8,1749li
Verschil..
l j.. j
y 6,774,531j
Admlnistratlekosten. .
6,63115 Elgeneinkomsten. . 84, 82107l! Teruygaven en renten . .873,267 98 Inlagen. . . . . .1,086, 348 471' elepging van gelden.. 529,175j80iAfgelosten tegeldeget l Verschillende uitgaven. 756!12i maakl. . . . . . 352,374 18i1 Verschill. ontva% sten. 32:190 46jt
spaarballken.
'
$
j
Tot.aalov er1846. 1.410,131l06 )) 1845. 1,629,131'61 ..
...
1
Totaalover 1846. I.555,734 l911 ,
, )
.
) , 1845.1, 778.476 U3kEt l .. . .
Verschil. .-. X
.V. '
-' 7
..
. (
)) k'u
1 '
2,124 .'g -'r
'
VePSChi1..
...zu zy-
sm
'-N > a
t*) sopcns de te H mstel-dam aanwezige instellingen van dezen aard,i: geenerlei opgar'e geschied.
2I9y000 55
l
VersChil. . 222,74184 --
.
...-
j
.
l!
94
95
STAAT van hetkhMwy:zEN InhetKoningrijk der XEIIERLAN:EN over1846. RECAPITULATIE op f le te voorgaallde tabellen. ,' :.r::.:. rJè. l
:. -J-V--'J'. O ---.--.--1- .-.7 .1... ... '=..M. =--..-.') ..
-
.
-
--=
.
' V
7.7
-.
... ..
.
. ...,:., k(uax ... '
Getal
der
Getal der
instell. lngen.
bedeelden
u
; a ,
Aard der instelllngen.
of
t @t kJ Y =>
t k *. ;1 > <*
:i 1=l o= l
Uitgaven.
Midllelen.
A anmerktngnn.
beweldadjgde Pel.sonen.
Het is zeer te betreuren, dat de geesl#an
B.
Tothet verleenen van ondersland .
3714
3442
513,212
Tot verm indering der arm en
..
2422
2408
155,906
Totalen . ..
6136
4 -850
669,118
g n hrsJ ar jnkesa lmb meee me rtl oe ph ee ni bm ah ao ru td bi i jg oz ni dc e ca he il di e ar sr tue rn en, de ie
j000,406.71l 9,ll9,212.481 me 't beseibn, dat zij slechts beheerdersder' j giften en bijdragen hunnermedeburgerszljnen a lsst zeololen danig er denitho ogsten envan prijs opbbehee ehoorrdo ep' n te hun , dat de n komst 1 eeneregelmatigewijzeopenbaarbekendworden. t073)466.691 4,977,495.61 Doordenalatigheid dierbesturenenvananderebeheerders van w eldadige instellingen,in hetdoen van opgaven,ontstaaterjaarlijkseenel grootere gaping in de getalen en bedragen,die' j den staat van hetArmwezenbehoorenin het' j lichttestellen;waardoordeuitkomsten,welkeI de gedane opgaven leeren kennen, natuurlljk meee d ernuim onkveol e golwo r e nn,ge n lzeao ook j dr aa te te erma nl gd ei v gktr ed k ki e na dl mat e t, 97 3 873 i st he i d mi s s e n , wel e v er el s cht wor dt , 1 ' ' .41 13.196,708.091 VanJu
om een voor de maatschappi jzoo belangrljkl o ntd,ermwe ,na auze wker keuhe rilqdt over gen ensetaat ndavaan r-l ui etrp eeni ge ,eden wwe ar
t
C.
TotVoorkoming van armoede .. .
hetArmwezen in ditRilk op te maken.
428 ZietabelCk: kl72,777.901 9,595,693.661 De bedoelde gaping maakthetmeestalongunatig verschiltnsschen de hiermedegedeeldl, uitkomsten van 1846 en die w elke over 1845 bekend zijn,noggrooter;zoodatdevergelijklngl I van den staatvan hetArmwezenoverdiebeide
jaren, gewis niet bemoedigend kan gennemd ,
(TI L-'èè'
J...L. 2.L-è7-J'' (-. , .- è.-lèL
''
*
worden.
-
(.'.
-... ' .
-... i..; . i.
, 7L-l LJ Lè---. .w.
-
96
97
STAA'f van hetARMwEZEN in hetKoningrijk derNEDERLANDEN over 1841. A.INSTELLINGEN t0t hetyerleenen van ONDERSTAND. -7'Jœ''' ''-W W ''2k *'.
-*-. ' -.. ' -.' - ...--v- .... .. .. ..'
''
'è l'' '('' ''
'' --''
''2.'(' '''é'
--''- -
'ee
'-
Getal
2 s
der lnstellingen.
i pn % >
ANRD pEAINSTELLINGES.
1
Uit/aveD.
bedeel- 1
.
#
=
/ j
g s; w=
<
o
g
oetal . acr :
i
Middelen.
A anmerkinnen.
p
dell.
,
l
1
j I..Huiszittendearmen
3186 2905 473,10. 9' j5, 61I, 90539l5,736,37185 k Dre jjo knd ju er: werpenderuttgavenbestaanhoofd-
Il. schamelearmen
. 18 I8 4,163 1 17,904I9i 20,82689 àdemi nnidst atieknosete latsetnenb,ezwa ige or mme nnine kn oms waa ar rme d zd ie jnde
111. W inter-ultdeell% en van ltvensmiddèlen
y'I,138,362.94
a e ef l in g y o n d e ri s l a nd , vte r pg l e IV. Bee hn oeb fr ti gn eds kt ro aF ae mn. vro. uwcn...... . 9 30 4 8 37 1 onb 2e .k 8e 7n 2d 24 22 3, ,3 22 13 41 $3 51 1 24 28 8, ,4 38 23 82 19 0B Ae ld o i s l y n g f D e l e p v r e f l l e k n f l o a n s l D p * e --Z'388'3l0'Zl nomen kapitalen . ... ..- 68,713.73 M. Goushuizen.
366
I vl. Gast- ofzlekenllufzen
49
VII. Verm lnkte m ilitairenennagcblevenen van
'esneuvelden. .
. . ..
Totalen over 1847
p
>) 1846
330 17,556 49
I
I
2,460,109ë871 2,504, 753 29l Belegging van gelden op hypoI theek,in eFecten enz. ...- 36I,726.30 891,97933 897,5:9 62 verschillendeuitgaven ,waar-
23,139 k
2,144
95,183l73
,
79,960l21j stellingenverstrekt,eenesom
. 3744 3421 522,984 ' 99342,62034. 9,516,283 26 .
Meerder.
s:
Millder
...
. .
vanz ls,82:.:3 is begrepen - 385,506.661 Totaal ...y'9,342,620.341 D e onderwerpen der m iddelen bestaan hoofd-
akelijk in: 8,900,406 71à 9,119,212 48)z Ej yene inkomsten en reglen..X 3,473,405.53 l Colleclen ygiften,inschrijvin' gen en contributien I,817,826.25 442,213 63 397,070 77i subsîdien van:
3714 3442 513,212
-
---
verschil
onderwegenssubsidien,door arm besturen aan andere in-
S, rZZ
21 . .
---- * --
---* -
Gemeenten .z2,740,91s.31
deProvincien ofden Staat - 14,861.99 Armbesturen - 13,820.33 -
-
Opgenomen gelden ... . .. . Afgelostehypothekenentegelde gemaakte bezittingen . . ..
2,769,597.63
298,229.591 413,531.6I
Verschillende ontvangsten .. .- 743,692.64à Totaal .y'9,516,283.26 .
..
.'
--' '-= -.--' CL-=77.-c2'z ':771'm=.== c1:---t'J.'JJ.Il-è. . .7l..- '
.
77-7t' .=
l
--- -
'
g
98
99
STAAT van hetARMwEZEN in hqtKnningrijk derNEDERtàSDEN cver l841. B. INSTELLINGEN, welke strekk-en 0 hetgetalder armen te Yerminderen. .L Z
777-.
.s2-- .--UX7 -ZiVV7-
...C-U...
Getal
der jDStujjngen.
o :
l R 9
Getaj aer
Aard derlngtelllngen.
. bewel- j ' Ultgaven. i
.#
>o
v >
yJ :
< - ... .-.. -. --... ....>.. -. -.
Armen-scholen
..
.
..
ofbewaar-scholen . . . . .
II. W erk-scholen . . . .
111
. .
aadjgden. ' '- ''l
' '
2260
128,327 l
138
136
10,737
I8
15
Gestichtenvoordoof-stommen . .
-.
t
'
1,713 '
z 127,467.281
7,
j
96991 678,, 16035442l 2On td u j g r j ws y l js,ar i dys l oyoyno,,gwaae rk eb ge j : j y j a js r g. v , 0 v ee s tk
66,69672i
. .
I
I
.$8
22,086 36
v. w erkplaatsen van liefdadigheiu . . vI. Kod lo nlg eh ned erMaatschappijvan weladi id . . . . . . . .
29
28
7,716
l
1
lI,158
.
1
1
l
otalen over I847
>
> 1846
. . 2462
2444
162,155
. . 2422
2408
155,906
,
.
verscbil
'xeerder . M inder .
..
40
yelijke . . . . . . . .- 4,101,548.20)
De onderwerpen derm tddelen bestaan hoofd-
11,588 10i . --
'
o yja g, o s
27,802 05 AEossing en renten van opgenomen kapitalen . . . .- 1939840.00 451,520 10 455,203 15jBelegging van kapitalen . . .- 12,07375 Verschillende uitgaven . . . - 62,840.96 Tot.a 3,534,931 54 3,527,53197 -al - ..- . .y'4,497,770.20
2,230 -
T
zakeli jksti :iekosten en lasten , waarm ede dej Admi ni rn at
Nlet bekend Nlet beke nd eigendommen en inkomsten zljn bezwaard
2I6 I
VlI. Genoolschaptotzedelilkeverbelering der gevangenen . . . . . .
-'
403,2551 321 De onderwerpen der uttgaven bestaanhnofd-,
-
2
lv. Gestic:t voor blinden . .
- '''***''''' '
-
I
402.977 46
'
---' - - '- -' ' -'
''-' ''-
2
.
Aanmerklnnen.
Q =
'
. . . - . . 2272
1. Week-,zondags- en kleinekinder-
Mlddelen.
.
zakelijk in : 13,023 69llnkomsten , regten y opbrengst van producten en dergelijke . . . . .Z 2,809,329.591 cojjecjenygiften,Inschrll#in- '
en contributien . . .- l19,993.25 4.497,770 20 4,501,98504 sugen bsidj en van:
eo nv te 4,073,466 69i 4,077,49561 Ge ( Ieme pr in ncl. en.f 408,831.341 ofden Staat.-
-
-
36
6,249
. . . ... ... .
... ..
7,010.00
Armbesturen . - 68,970.:1i 424,303 50i 424,48943 - -- 484,811.66 Opbren:stvandenarbeid,kost-
.. ... .. .. ... . . en bestedingsgelden,vergoe'
dingen en dergelilke . . .- 824,218.80 5,000.* verschillende ontvangsten . .- :58,631.735 Afxelos -te kapitalen . . . .-
-
Totaal . . .f 4,501,985. 04 - -
=---------r-----L-- ---é )/
..-
. -- .
222-17 .222- 72--
-----.
-è-
C..,---
-O
6
7 -7.
.
VU. FJ
l00
I0l
STIàT van hetARMwEZEN,in heq tKnningri jk derNEDERLASDEN over 1841. INSTELLINGEN t0tvoôrkoming van armoede. '
BankenvanLeeninj,welkewordengelzoudendeor .
.
.
j Insle llingen van g% !
G
etalderaanwezigebanken. beleend
Getalderpanden,welkezijn .
-
.. eyost Z
za
29
67
p 1847 . ))1846 . > )1847 . ,,1846 . ))1847 .
1,744,626 j,za4,6as
818,307 aaajzal
l,584,708 96,614
72I,160 38,382
z6,()4z
UilgaYen .
Geschotengeldenoppanden. . . . . . . . . . .
5,140,696j75j
ajrjqyje. s. .. . ,.
44 ,;, 3, 64 5j3 45 jj
Ve O rgoedlngVanSchade.. . . . . . . . .. .. nkosten op den verkoop. . . .
Uitkeering aan houdersvan pan Verschillende uitgaven . . . . . . . . .
.
t
819jB9
. .
Totalenoverj1847 :
)) ))>
Interessen voorbeleening . . . Verkochte panden . . . . . . Xid elen. . . Opgeldcn bI J den verkoop . . . Verschillende ontvangsten . . .
Wl
. . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
. . . . . .. . . . . . .. . . . . . ... .
.
.-
..
--
dn i g sl hez j den oov ten r. doo .r, gem .ee . nte .no .fl .nst . ell. ing. en. van .We .l. da-.(1847 6
,
13,77310i f 178,76543l )) )'))
! '
53,296 66
I,947,67190
,
7,088,36865i
16457
;1 l
98446
,;5 2 j, 80 a(2 4l
,6 ,j , :4 9 ,, 60 67 , yj i
M *D
)) ))*
,
.
'
. . ..
--. --- .
. .-
f 4,892, 13,1 9549 I I,818,246 > ) ) ))' F 6,711 l3, 495 49 807 11 14 ,053 25 309,33501I ll5,327I Zl 424,66272l 292,172 77 77,051' 34i 369,224 11l 13,507 91 2,096 l21 15,6b4 03i 4,460 48
847 .! 5 Totalen over 1 !. f 5 s, a2 a5 t),4 s7 j8 67 :7 4i 1846 . . .t. , , .
,
1( )8,j7z
s s77 , :4a8a ' a6:a4
f5 s,4 a1 42 j,7 ( )6 s5 a4 s0 6j X'1 z,9 ()6 s9 s. a3 a89 85 64 1j #7 z,3 a8 a2 6,1 45 z4 10 la 4 ' j4,a66z4 ----
Eigene inkomsten . . . . . . Geloste panden . . . . . . .
2,562,933 a,ss7,as6 2,380,156 2,305,868 134,996
3a,1a5
ô3,29666
. .
'
vs
735,169
Administratie-kosten ofu'tgelaofdepachtpenninaen. . . f 164,99233 ' .
Verschil.
96
n7
1,644,987
verkncht jxj846. Interessen van kapitalen . . . . . . . . *' .
Totaal.
*
in 1847 .
.jsja46. '
Particu lieren of
tWeldadi gheid. dieverpachtzi jn..
.
.
)) %))
4,460 48
2 012.721, 32 ay,t jtl8ysxa 76
f 7,538, 200 09i 7,3::,()6: ()() y
z;a,j4()c:j
J
j
-
-
f 10 90 1, 5 28 46 79 89 2 Z 13 1,4 65 63 729 1i f 11 04 2, 0 94 10 52 08 3ilX jj'jasasj
Vedi rlg ihe esid geov ledeern.do.or.geme entenofinstelllngenvanWelda-j1847 . . . Z . . . . . . . . . . . . .?1846 . . .
5,09451
1,929j 03 '
) ))* f
4 )p * ** H U WCZ' UH
eu
**
5 ,094, 1 ,0 1 jr 1,929j U0 jU
a'j6s48
J..-. m--., .
' -. U-
;V2
I0Q
Vervolg van 6. INSTELUNGENtet Toorkoming van Armoede. Get zl der o yaa ,a . lD stel linge n. vew ueP . .. - -. I Aa opgave deel- onderwe zq lg-. ge daan nemerz. :teunden.
AARD DER INSTELLINGEN.
' i
U IT G A V E N. .
-
.
M l D D E L E N.
-
Onderwerpen.
.
geurag.
onderwerpen.
Bedrag.
j2 0 j, 41r $5jjiognrrejvLnejomjssjteegngey(jes.ys, Onderstand....... 4::; 3: 8,: 5: 9: 8, 8, 4j A:min#stratie-kosten..' 43
.
Zieken-enBegrafenls-bussen(*)
in1847 29I 262 175, 062 101751$jT o h ee l a el gk eu nndi eg reg ne. ne . es . -. en . 72,srgj asjw Byg et e j o n sj. ea-te. grj ke. ge. 2, 03190 Nlegglng van gelden.. 27,60870 maakt. . . . . . 39,40476 .
>1846 295 273 188,464 10,471
Verschillende uitgaven.
, 9,766j 70 Verschill. ontvangsten. 33,210 89
1
l
Totaalover 1847. 630,084l31 )) > 1846. 633,883
Totaal over 1847. 672,346 32i v a 1846. 678,81l 63
621
,
VerSchil.
.
4
lI
13,402
280
-
verschil. . '
' in1847 19 W td. en W eezen-fondsen. (*)
8
598
I28
>1846 Iû
8
607
I28
.
Ver:chil.
.
in1847 57
t sp:arbanken.
*
50
3
22,207
'
>1846 57 52 26,324
I
-
.- - - -...
Verschil.
.
v
--
4,I17
.-
.
6,465. 301 - -..-
-.
I
l l Eigeneinkomslen 7,628 q8j) vql e jjl jn jjy iaonjj et l ydaev nqu, . 9 j,, 47 44 9l8 jjjA fg mea lo as ktt. en.te.gel @de@ ge@ grajsg Verscllill. ontvangsten. 886!74 ...
.
.
15,9627alcontrib.eninleggelden. 18,858,78
j
Totaalover I847. n )) I846.
26,656,75 32,342'04
Verschil..
5,68529
Totaal over 1847. 27,952 73j )) z) 1846. 32,087i84
*
Admlnistratie-kosten. .
Verschil..
9,656 96ijEigene inkomsten.
4,135I0j
. 90,938 755,
Terugjaven enrenten . 1,032,352,56iIInlagen. . . . . .1,001.261.46t i l : v Bqlegglng #angelden.. 44I,540j51 .Afgelosten tegeldegejrschillende uitgaven.' 9,92655 maakt. . . . . . 299,72507
t i
- '# j Verschill.ontvangsten. 35,87714
l Totaalover 1847. I,493,476 59
-
Verschil. .
eensioenen en uitkee-
- ringgn. . W
-
*
3,79231i
j '
> )) 1846. 1,410,13106 V erschil..
e)xopensdet:Amsteràam aanwvzis:instelllngenvandezenmaru,i?èe erleiopgavegesckieu. fn
83,345I53 I
Totaalover1847.l.427,80243' v
)) 1846.1,555,734 19i:
Verschil.. 127,931. 761
- --
104
I05
STAAT van het ARMwEZEN in het Koningri jk der NEDERLASDEN aver 1841. RECAPITULATI: op de,dl. ie voorgaallde tabellen. '
VXJLLI-L' .U l è
'
.
-
VV VV
Gelal der instellingen.
d %Z
ï =t t Y ;
Aard derinktellingen.
-
*> v y g <
- --
.
- .X-
-
i- ---
. .--- .7.-. -. 7...-....--.
l
Getal d er bedeelden of
Uitgaven.
M idtlelen.
A anmerktngen.
bewelyJ lg oog .
aaaigde
personen. l !
(
x. vothe,verleenen ,anonderstanu . 3744
:421
5aa,s84 7 9,a4a,6a(). s4i 9,516,28a.26
'!
i
t
B.
Totvermindering der armen .. .. 2462
2444
162,155
:
4,497.770.20 4,501,985.04 y'9,097,825.16. : oie som is eedekt door: eleene m iddelen
z 3,168-705.43; *?- collecten.g' Jften,inschrii-
l '
jkht ed n.b gi /o d, e ' a /ne tn .,./k'a's, s g elz'Ba'14 $0j4-6.yrjb ;Z -i-1
Vin dje
-
Tptalen .... 6206
5865
oe utt.aven vooronderstand enverpleging' j van allen aaru door de,opdeTabellenx en B. vermelde instellingen gedaan, na aftrek van alles wat nietonmiddelijk terondersteuning der arm en is gebezigd , beloopen oAer 1847
.
onderstand uitdeProvinciale- e 7n Rl tjks-fondsenj l ( y'21'871.99; - en tle bestedingsgelden en t. verdere aan de Maalschappij vanweldadigheid 685,139 ; 43,840.390.54911,018,268.30 Verstrekle vergoedingen vf 519,681.581;- te l zamen eene geli jke som van y- 9,:97,825.16 ujtmakende.
c
Totvoorknmingvan armoide ... 454
416 zietabelc.J 4,532,372. 5: 9,666,301.s81deDe ze lnstellingen wordendoor debildragen. 1 r deelnem erszelven in stand gehouden. .
l 1 ! >
-
j
U7
'-.-.-
=' ..
QX' -U O.' IJ-'Lt ..
.
.
ss. rs -. .- .su
.
-.
-
=
. .ss-us.r.s--w-z. .Lv
.
106
I07
S' FAâY VAN DE BEVOLKING DER GEVANGESI4 SEN IN HET KONINGBIJK DER NEDERLANDEN p GEDURENDE HzT IAAR 1841. '
Bijafwisselingaanweziggeweest. ..g
-
u
GEVANGENISSEN.
a ; x m2
j = .
o a*
'.' .-
J p
g Q
Staat
Ouderdom.
t .-' --- -' --... . . -
'--.--
S
Totaal,
' G w x g o
yyu é a g f,: a g: x o
za m
Hanmerkingen.
: :;
l
4
strafgtvangenissen
3,014
1812
Het gelal der gevangenen,gedurende het Jaar 1847, blj afwigselin: aanwezi:
16l 4,984 p ) l i
3,654 1330 2165 2,819 geweestin 133 Ilvlzzx %xsh' Bzwwlllwof ; bedroeg voor Iedereisoort,als volgt: l Aangehouden burgerlijke personen . 3,459,
HuizenvanVerzekering. . . 5,653 4069 247 9,974 t ( 6,248 3726 3858 6,I16jop Nage lasl ti ) g )elnilicl i nei n li stairen... 34z, 6j 13 3 ' otenen wegens wangedrag .. . . . . . . . . . .
Huizen van Arrest
. 3,719
3160
99
! ,
6,969 l J
1 '
.
Totalen over I847
12,378
9041
507 21,927 ,
In hetjaar 1846
.
.
10,507
7742
498 18,747 .
Meerder in 1847 dan in 1846
I,872
1299
9
3,949 3020 2620
3jI80
.
tveroordeeldendoordekantollregters 97 71 45
4,!49 'Gegljzelden oln schulden.... . ))
wegensboeten... ... 106. i 5654 Dool'lrekkende gevangenen. .... .10,520. 1qijdeli jk opgenomen krankzinnigt -n . I4i 13,:51 8076 I8643 13,284 Gevangenen,Il estemdom naardeko. ;
veCene roordma eeld en voornietIangerdan anfl . .. . ..... ...
lollien derMaatscllappij van welI dadigheid te worden o:ergebragt. 227 ders vejroordeelden,diehnllnege12,382 6365 7626 Il,121 Elv anqellsstraf in llethuisvan be-
1,469 l71I l017
warlng hebben doorgebragt.... 4 Tolaal .. .16,403
jIn1846bedrot'ghètgetal......14,417
2,I63 IDusmeerder ln 1847 .. ... ... 1,086
Het gelal der kleine kinderentijdelijk bij hunne moeders opgenoltlen, beliep in Ià17 ...97 en in 1846 .. .79.
10b
CONQZEQITIE 0F YEREENIGINQ DER
2:::::: 'à2 11::1: IN
NEBERLAïB, gevestlgd te Tïllurg.
De congregatie, welke de H. Ffncenffud 'van Paulo, il1 het *.
jaar 1617, ender den eigenaardigen naam van SoEuMs DE LA CIIARIT; in Frallkrijk gestichtheeft, is eene der vl' uchtbaarste geworden pnder de ontelbare instellingen van godsvrucht eI1 liefdadigheid, welke het menschdom aan de beoefeninl del'
Katholi jkekerkleel'te danken heeft. Overalwaarde christelijke liefde vrijel ijk, in den geestdier Kerk, wel'ken kon , heeft zij die instelling nagevolgd, en daardoor,in het belang van delijdendemenscllleid,zulkeuitstekende diensten bewezen, dat de begeerte,oln (Iat liefdewerk
te bevorderen,bijvele menschenvl'ienden,zoowelin als'buiten Europa, hoe langer hoe meer levexndig wordt.
Geen wonderderhalve, dat,zoodra destaatkundige vri jheid dit veroorloofde, ook in het weldat lige Nederland, i jyerige pogingen zijn aangewend, om takken van dien vruclltbaren beom in den vaderlandschen grontloverte planten. Noordbl'abant heeftdaal'toe het voorbeeld gegeven , door llet
vestigen van Uuixen *Jn Lieldenwelke aanvallkelijkplaatselijke instellingen waren en naderhand Yertakkingen naar elders hebben overgebragt. Onder de verschillende gestichten van dien aard, welke zich, in tlen loop der tegenwoordige eeuw , hiel' te lande hebben
109
gevcsiigd,bekleedtde Tilburg&cltecpngrepcffdPJ' ve' reenigittgel/t Zusters tqn Liel' de eene voorname plaats.
Dool'de menschlievende bemoe A ijenisvan d*el)ijverigen Pas-
toorvan Tilbul' g aan 'tHeike,Joanne'Zo? laq :en,tllansBisschop van Gerra ellCoadjutor van den Apostoliscllen Administrateur van hetVicariaatvan ' sHertogenbosch,werd de bedoelde ver-
eeniging, aanvankelijk in denjare 1832, ingesteld, en sedert dien tijd heeftzijz66 in bloeitoegellomen,dater in hetjaar 1848 reeds 26 gestichten van deze congregatie hier te lande
waren gevestigd,nameli jk: Pl.ovincie NOORD3RABZNT. opgel.igt in teTilburg (OudeD#W) )) s )) )) (Kerkeind) )) ) LLuclttstraat) p ))Helmond ))Oss )) b ) Moergestel )) à )Asten ))Eindhoven )) )) ))Geertl 'uidenbel' g )).cuyk p ) Grave p Provincie GELDZRLAND.
) Ni jmegen * DrielbijBommel ) Arnhem
))Beek bijNijmegen Provincie ZUInIIOLLANP. )) : Delft )) 'sGravenhage ))Monster
))Lei jden
1832. 1838. 1838. 1838. 1839. 1840. 1841. 1843. l843. l845. 1848. l843. 1845. 1845. 1847. 1837. 1842. 1846. 1847.
Provincie NOOROHOLLAND.
) Amsterdam LoudeTur/vtcràf) p
)) 1839.
) Haarlem
5 1$45.
> Amsterdam fKerk&traat)
)) 1848.
Il0 Provincie UTRECMT. opgerigtin 1845. Provincie OvERlzssEL. 1844. > Zwolle p Provincie GRONINGEN. 5 Groningen p 1 ) 1847. Hertoldom LIMBURG. n Roermûnde 5 1845. te Ptrecht
Olschoon de leden dier Vereeniging geheeluitbovenaardsche inzigten handelen en dus, ter bel' eiking van haar doel, geene
burgerli jke verbindtenissen belloeven, noch bi jzondere regten of vaorregten van Staatswege aan openbare instellingen ver-
bonden,beoogen,heeftde HoogeRegerinl echter,in hetjaar 1% 7, verlangd, dat deze Vereeniging een Reglement ontwierp en aan den Koninl de goedkeurin: daal. op en deerkellning van haar bestaan zoude yragen. De bestuurtleressen derVereeniging,daartoeaangezocht,hebben geene zwarigheid gemaakt, om aan dat verlangen te v0l-
doen,nietzoo zeeromdatzi jovertuigd waren,dateeneopenbare goedkeuring . en erkenning van Staatswege, door de wet.
voor I lare Vereeniging Jevordel' d werd, aIs we1 omdat zi j, geene openbaarlleid schromende, alle vel. keerde beoordceling w enschten voor te komen. Op hetdien ten gevolge aan de Regering aangeboden adres,
werd,bi jKoninkli jk besluitvan den 25 Maart1848,N*.l27, de hierna volgende beschikking genomen ;
Beschikkende op het adres der besturende leden van de Fe-
anl ging &r Zusters rcn Llefde, pgee#lfgd te Tfllurg, verzoekende dathetdoor haar os'ergelegd Reglement dnorOnsworde
goedgekeurd en lletbestajn derVereeniging erkend. Gezien de rapporten van Onze Ministers van Justitie, van
Binnenlandsche Zaken en voordeZakenderRoomschKatholijke Eeredienst&'an den 31 December,10en24Februarij1l.,no.32, 14 en ,!v; Geletop de nadere rappnrten #an onze Ministersvan Justitie
ll1
en van BinnenlandscheZaken #an den j) Maart1848,no.'s hr; Hebben goedgevonden en verstaan:
HetbijrekestovergelegdReglementgoedtekeuren#met dien &' erstande,dathetin de toepassing nietinstri jdgebragt worde metdebestaandewettelijke bepalingen en openbare verordeningen in hetalgemeen en met die op
hetOnderwijsen Schoolwezen in hetbi jzonder. Overeenkomstig voormeld Reglementde Vereeniging der Zusters van Lîefdeb gevestigd te Tilburg, openbaar te erkennen, onder bepaling, dat Yoormelde Vereeniging
gehoutlellzalzi jn aan Onzen Ministervoorde zakender Roomsch Katholijke Eeredienst,welkedaarvanmededeeling zal doen aan hetDepartementvan Binnenlandsche Zaken,ter kennisse te brengen,alle debestaandeoflater op te rigten hulp-vereenigillgen, metvermelding ofdeze hulp-vereelligingen al dan nietin overeenstemming met
letbij deze goedgekeurd Reglementzijn ingerigt;zullende in heteerstegevalzoodanigekennisgeving voldoende
zi jn, om de hulp-vereenigingen alsonderdeelen derbi j deze openbaar erkende hoofdvel' eeniging te Tilburg , in die openbare erkenninl in alle opzigten te daen deelen.
Onze Ministersvool'de zaken der Eoomsch Katholijke Eeredienst, van BinnenlandscheZaken en van Justitiezi jn,e1kvoor zooçeelzi jn Depal'tementbetreft,metdcuitvoel.inldezesbelast.
Hetbij datKQninkli jk besluitgpedgekeurdeReglement luidt a1s vol gt:
REGLEMENT vooR DE VEREBNIGING DER ZusTzRs vAx LIEFDE Ix NEDERLAND, GEVESTIGD TE TIL:URG. Naam etldoelder Feree/fïgfng. Al 't. l.
De Vereeniging draagt den naam Van: T6reeniging der ZQ -
ler: vcl Lielde. Art.2. Het doelen de strekking dezer Vereelliging is hetverplegen
#an zieken en #an gebrekkigen,hetonderwi jzen #an kinderen
11Q el1 in het algemeen hulp te S-erleenen aan allen , zondel.aan-
zien van godsdiellst of stand in de maatschappij, welke aall eene liefdadige hand behoefte hebben en hare diensten t0t dat einde inroepen; en zulks onder opvolging en naleving van de
deswegebestaant leoflaterintevoerenwetteli jkeverordeningen. Om dat doelte.llcvorderen ,is de Vereeniging zo0 veelmo-
geli jk werkzaam tothetdaarstellen vanhulp-vereenigingen,tot hetzich in betrekking stellen metandere weldadigeinrigtillgen en personen, z00 te Titburg als elders# op dat metvereende
krachten.hetgoededatzijbeoogen,tegereederenvolkomener worde daal'gesteld.
M iddelon. ârt.3.
De Vereeniging is daargesteld en wordt voortdtll' end onder-
llouden door liefdadige en mildadige bi jtlragen, welke aan de Vel' eeniging worden geschonken, lnet in achtneming Van de
voorschriften derwet,omtrentgiften bijuitel' stenwilenonder de levcnden. Zij die daartoe hetvermogen bezitten zullen in
redelijkheid bijdragen totdekosten harerhuisvesfinl,voeding en kleeding.Aan haar,dieonbemiddeld zi jn,wordtvan wege het bestuur het noodige voor kost, inwonin: en kleedin: bezorgd. Leden.
Art.4.
De Vereeniging bes# taatuit weduwen of ongehtlwde Vrouwen Yan allen rang of stand, die dëor een zuiver godsdienstig en liefdadig gevoelgeleid, in de Vereeniging werkzaam wenschen
te wezen,en na eenebehoorlijkebeproeving geschiktbevonden zl jnde,t0tdateindein dezelvezi jn opgenomen. Art.5.
De roepin: derleden isgeheelvrijwillig. leder 1id kan ten allen ti jde deVereeniging verlaten,enlletblijftderVereeniging Yoarbehouden aan hetzel&'ezijn ontsla: te geven, wanneel'zij Yermeent daartoe wettige redenen te hebben.
l15 Art.6. De op te nemen leden zullen voorafsaetden inhoud van dit Reglement worden bekend gemaakt, en ten bewi jze hunner deelneming hetzelve onderteekenen 0f bi j eene afzonderli jke
verklaring mneten doen bli jken, dat zij metden inhoud van ditReglementvolkomen bekend zi jnenzichverbinden,om aan deszelfsinhoud stipteli jk te voldoen. Art. 7.
Elk lid derVereeniging zaldeeigendom van zi jnegoedel' ell en inkomsten behouden en overeenkomstig de bepalingen del' wet daarover beschikken. Art. 8.
Zij diein deVereeniging zijn opgenomen zullen, voor zfht, veel de middelen zulks toelaten, b9j ziekte ofouderdom il 1 dezelve verpleegd of verzorgd worden.
Art. 9. Diegenen , welke de Vereeniging zullen verlatenofuitdezel&'e ontslagen worden, Yerliezen daardoor alle aanspraak enregtop de eigendommen der Vereeniging ; alleen hare kleedel' en en
lijfsbehoeften en watllaar persoonlijk toebehoort, zullen aan haar gelaten worden. Art. 10. A1 de roerende goetleren, thans in de Vereeniging aanwezig en alle meel. dere,zoo roerende alsonrAoerendegoederen,welke
in hetvervoll, onder welken titel of bij welke gelegenheid hoegenaamdo0k, doordeVereeniging zullen worden verkregen,
zullen zijn en bli jven derzelverzuivereirendom ,onderde uitdrukkelijke bepaling, datnimmer eenil lid ofleden daarover afzonderlijk, geheelofgedeelteli jk op eenigerleiwijze, zullen kunnen ofmogen beschikken. Art. l1.
lngevalvanoverli jdenvaneenofmeerledenvandeVereeniging zullenderzelvererfgenamenofregtverkrijgenden geeneaanspraak hebbenofkunnen m aken op degoederen,roerendeofonpoerende,
l1: npch op de winsten 0f iets hoegenaamd wat deze Vereeniging
betrelt,al: zljnde en bli jvende ditallesdezuivere en uitsluitende eigendom der Vereeniging. De erfgenamen of regtver-
kri jgenden zullen daarentegen in niets verantwoardeli jkolaansprakelijk zijn voor wat betreftde verliezen olde schulden, welke ten laste van de VerNeeniging mogten bestaan. Art. 12. De leden en alle andel' e, die in de Vereeniging , waar en
h0e daR 00k werkzaam zijn,zijn aan derzelverwettig bestuur ondergeschikt.
Art,13.
Men draagtin de Vereeniging eene zindelijke en gelijkvormige kleeding. BESTUPR.
Art.14.
llet bestuur derVereeniging bestaatuitvi jfleden , als uit eene presidente of overste en vieradsistenten ,welkeuiten daer de Vereeniging , overeenknmstig dienaangaande doer dezelve
vasttestellen huishoudeli jkebepalingen.voorden tijd #an zes jaren worden gekozen. Zij regelen onderling de verschillende wel' kzaamheden,en allehandelingen enbesluiten#anhetbestuur
geschieden bijmeerderheid van stemmen van hetzelve. Art. 15. Aan datbestuur wordt, overeenkomstig dienaangaande dear
de Vereenigin: iastte stellen huishoudelijkebepalingen.opgedragen het geldelijk en dageli jkschebeheerderVereeniging . het opnemen en cntslaan van de leden uit dezelve en in het algemeen alles wathetbeheer derVereeniging betreft.
Alle acten en verbindtenissen in naam derVereeniging (de blaot'huishoudelijkehiervan alleen uitgezonderd) wordelldaor de overste enderteekend. Art.16.
Jaarli jksv6ôrdemaand Aprilzalderekeningvanontvangsten en uitgaven dergelden, behnorlijk door hetbesttlur warden opgemaakt en geslnten.
l15 Art. l7. Hetbestuur dezer inrigting doetde werkzaamlleden terliefde Gods, alzoe om niet. Art. l8. Het bestuur onderwerpt zich zoowel aan den inhQud der wetten en verqrdeningen op dit stuk bestaande, als aan de stipte naleving #an ditReglement.
-
+*
l16 STAAT van de, ten behoeve der vel' schillende Eere-
diensten in hetKoningrijk derNederlanden,gedane Staats-uitgaven overde dienstjaren 1831 toten met 1841.aanvang nemendemetden 1Januarij 1831en eindigendeqp dèn lDecember1842 (1). 1I l
1o.RooMscH KATHOLIZKE EEREDIENST.
t
.
I $ ! !Dienst:1 î1 !' jala en.
-------.. -
.. .....
. .-.--.--..--. ------.-. --
Beschikbaar
Verevend
volgens
en
de begrooting.
betaald. E
,Buiten bes chikking gesteld ehr neven. af:esc
''-' '
1831 J408,000 00 /269,974 16 J138,025 81 1832 400,000 00 291,787 49j 108,212 soi
' ! 1833 j l400,000 00' 3l4,920 2: 85,079 78 l 1834
400,000 00
299,988 75i
l00y011 24j
1l 18a 3e 5 400,0 , 9 2l , 0 i 00 00 0 0 e0 a 2 29 99 9, 90 s5 9 7 9) i 1 l0 00 0, e9 04 0 2 p7 si ,
1837 l 18:8
400,000 00 400,000 00
346,186 37i 362,171 10
53,813 62j 37,828 90
1839 l400,000 00 343,214 30 56,785 70 l 1840
400,000 00
339,448 44i
60,551 55i
t l 1841
400,000 00
388,737 45
11,262 55
1
! j ' '
---. -. . . - .
.
) ITotalen 4,408,000 00 3,556,333 - 94
.. -
-----. -
851,666 06
l$
, (1)Zie,in betrekking t0tde dienstjaren 1830 envroeger,op
blaàz.35en36van den tweedenjaargangvanditHandbnekje.
117 >
è
[email protected] LIJKE EEREDIENSTEN.
Dienst-
jaren.
Beschikbaar
Verevend
volgens
en
Buiten beschikking gesteld
debegrooting.
betaald.
afgeschrevep.
en
1831
1,350,000 00 1,349,500 61
1832
1,330,000
1833 1834
1,330,000 00 1,319,829 69i l,330,000 00 1,329, 864 34i
10yl70 30i 135 65i
1835 1836
1,330.000 00 1,329,572 38i 1,330,000 00 1,329,582 51i
427 61i 417 48i
1837
00 1,326,035
499 39
59
3,964 41
1,334,400 00 1,333,693 44i
706 55i
1838 1, I j1 336,900 00 1,336,686 01i
213 98i
07i 1,390,860 00 1,388,915 l42l
179 92i 1,944 57i
jl j1839 1,373,500 00 1,373,320 1840
l3zi
8,
1841 1,392,517 12 1,384,001l
515 79i
Totalen 14,828,177 .12 l14,801,4301 l I42i 27,175 6ai .
è-
7-
- ---..- - - -- .
-
-
)'
.
.
AANM ERKINGEN. Onder de sommen in den bovenstaanden staatvervatzijnniet
begrepen:deStaats.uitgaven wegenskerkelù* kepensioenen,noch ook die,betreFendehetGodgeleerd onderwijsop 'sRijkshpogescholen en in andere inrigtingen tot opleiding van Predikanten
derProtestantsehegezindhedenynoch eindeli jk die, rakendede Eerediensten in Limburg.
Uithetcl. ediet,jaarli jkster bachikking van den Koninggcsteld, zijn, ten behoeve van de Eeredkensten, onderscheidene sommen gekweten, waarvan de bedragen almede nietin dezen
staatzijn vervat.
Il8 STAAT van de, ten behoeve der verschillende Eere-
diensten in hetKoningrijk derNederlanden,gedane Staats-uitgaven over de dienstjaren 1842, 1843 en 1844,aanvang nemende metlJanuari j1842 en eindigende op den 31 December 1845. .--
-.
.-.--- -
Dienstjaren.
J
. -
-
Beschikbaar
7
.u
)- - ... 7. 77 ..
..-
) Verevend
Yolgens
en
Afgeschreven.
de begroptinl.
betaald.
[email protected] KATHOLIJKE EEREDIENST.
1842 / 520,000 00 / 455,378
1843 1844
(05 ,/64, 621 95
520.% 00l 506.132 75
13,867 25l
715 00 1 551,584 71
12,130 29t1j
563,
1
l
---
Totalen 1,603,715 00 1,513,095 51
y I j
90,619 49 i
2*.ONKâTHOLIJKE EEREDIENSTEN.
1842 1, 432, 141 90il1,427, 213 6li) 4, 928 29 1843 1, 432,141 90i)1, 429,619 72 2,522 18i 1844 l, 651, 588l52i1, 639, 859l03 l1, 729 49i -
-
Totalen 4,515,872 33i 4.496,692 36l i.- .L2
..
7 -C''*-'-
.
.-
7) -. 2- -.. . 7
19,179 97 ..
AANM ERKINGEN.
Onder de sommen in dezen staat vervat,zijn begrepen de Staats-uitgaven V00r de Eerediensten in.hethertogdom Limburg,
mitsgaders, Yoor zopveel hetdiensljaar 1844 betreft,die wegen:dekckelb ikepen#l en4n.
!19 De Staatg-qitgaven,rakendehetGn#&4rdO*< J *,op'shijks haogescholen en de Verdere inrigtingen, tot opleiding van Hervormde predikanten ,maken geen deel uitder xommen,in den
vpprgaanden staatbegrepen.Daaronderzijno0knietopgenomen de uitgaven, welkein betrekking t0tdeEeredQnsten zi jn gkweten uithetcredietvporonvoorziene uitgaven overelkjaar ter beschikking van den Koning gesteld geweest. De hoofdbestanddeelen der sommen, in de derde k010m van den vorenstaanden staat, a1s Terevend en betaald, opgenomen, onderscheiden zich a1s volgt: ROOMSCH KATHOLIJKE EEREDIENST.
Dien&o-aar 1842.
Kpsten van hetDepartement. . . . / 24, 877.871 Idem Roomsch Katholijk Kerkgenootschap . . -421,850 l7i p Kerkgenootschap der Oud-Bisschoppelijke Klerezy .
.
8,650.*
Totaalnver 1842 J455,378.05
binnnfaar 1843. Kostellvan hetDepartement. f 25,956.58 Idem Roomsch Katholijk Kerkgenootschap . - 47l,776.17 )) Kerkgenootschap der Oud-Bisschappeli jke Klerezy
. .
.
8,4* .00
Totaalover 1843 f506,132.75 Dienno* aar 1844.
Kosten van hetDeparlement. . J 25,717.161 Idem Roomsch Katholi jk Kelkgenootschap - 464,830.231 :) Kerkgenootschap derOud-Bisschoppeli jke Klerezy . Pensioenen,
.
8,475.00 52.562.31
Tetaalover1844 J551,584.71
1Q0 ONKATHOLIJKE EEREDIENSTEN.
Diensoaar 1842. Kosten Van hetDepartement . . . . f 31,728.49# Idem Protestantsche Kerkgenootschappen . - 1937b,136,35 s Israëlitisch Kerkgenootschap
22,348.77
Totaal over 184: f 1,427,213.611
Dlenso-aar 1843. Kosten van hetDepartcment . . f 31,699.23 Idem PrntestantscheKerkgenootschappen . . - 1,375,581.161 p Israëlitisch Kerkgenootschap . . 22,339.321
Tntaalover 1843 f 1,429,619.72 biensûaan 1844. Kosten van hetDepartement . .
. / 35,324.021
ldem Protestantsche Kerkgenoptschappen
- 1,399,994.19
s Israëlitisch Kerkgenoptschap . Pensioenen en aioopende betalingen.
28,548.961 175,991.85
Totaalovel'1844 f1,639.859.03
l2, 1
Bezulnlglng @p de ltaats-ultgaveu
v0# de VERSCIIILLENDE EER'DIENSTEN fn het Fonfngr' l' k der Nedenlandon,doorde Regerlng fn hetiaar 1848 beraamd.
Toen het werk der Grondw ets-herziening in 1848 wasafge-
loopen, werd het tijdeli jk Ministerie doorden Koninl belast met hetaanwijzen der gronllslagen,welke,doorvereenvoudiging der Staats-instellingen,t0t besparing #an uitgaven kunnen leitlen,ten einde alzoo, door hetregelep eener doelmatige bezuiniging,de uitvoerinl voor te bel' eiden van het programma, lletwelk,met 'sKonings voorkennis,op den l3Mei1848,door voornoemdMinisterie,aan deTweedeKamerderStaten-Generaal was Voolgelegd, Dien tell gevolge heeft de Raad van Ministers een naauwgezet onderzoek van al de hooldstllkken der Staats-begrooting aangevangen en a1 de daarin voorkomende instellingen met
ernstoverwogen;waarvan de uitkomsten,bijzi jn*verslag aan den Koninl . op den 13 November 1848 medegedeeld> den 16
(laaraanvolgende Zi jner Majesteitsgoedkeuring hebben weggedragen. Het programmn van den 13 M.ei 1848 had,onder ander:, o0k besparinl #an Staats-uitgaven in betrekking t0tde Eere-
dznzle4, als mogeli jk voorgesteld door de volgendebewoor. diogen:ttmetdeonzijdigheid derRegering in zaken vanGods((dfe4. :l,waarklolr hare 1.01tot (oezigtenpolitie wordtbepaald, ttzalook,ten opzigte van de Eerediensten,beziniging kunnen ( tworden tot stand gebragt.p
Naapaanleit ling,daarvanwel' dendano0kbi jhetbovengemelde verslag (1e N-ralfen behalldeld : lo. Of de beide Depal. tementen #o.or de zaken der T-erschilIende Eerediensten,n1.d an nietzullen in stand geho uden 1 . ' worden1 en
welke bez.uipilipge n er in de Hoofdstukken der Staats# bcgl' ooting ,die*' twee Departementen betreFendc,kunnen j worden daargesteld?
IQQ
'
De beantwoording dier gewigtke'ragcn is, bijhetmeergemelde verslag ,in N'oyge als velgt glchied: #.
tMeerbepaaldeli jk isoverwogen,de alofnietnoodzakeli jkcheid van het behouddertweeministeriën vnordeEerediensten.
lmaar o0k ten aanzien dezer departementen durven wijUwe flMajesteitdesuppressienietaanteraden.Deveelvuldigewerklzaazheden daaraan verbonden, en welke nietzelden tegering
qwerden jeacllt,zouden dan bijanderedepartementengevoegd ftbehooren te worden;beidetevereeni' gen,ofze tezamen bi j ceen en hetzelfde deparlement te Yoegen, achten wijin het ffbelang derrllstin tlen Staateàderz0o wenscheli jkeverdraag(tzaamheid tusscheniebeli jt lersdèronderscheidenegodsdienstige ttgezindheden onmogelijk;dittoch zoudegrootelijksopwekken lden naijveren hetmistrouwen van de leden van datkerkge(4nootschap dat zich in llethoofd vanhetdçpartementnietvond
ç tvertegenwoordigd, en worden deze departementen bijtwee candere gevoegd, dan ontstaat de moei jelijkheid,dat Uwe x lMajesteit,uithoofdedezerzélfdeconsideratien,bijnagebonden ttzoude zijn, telkens aan hethoofd van heteenedepartement fteenen lloomsch Katholijken, aan het hoofd van hetandere ftEenen Protestantschen rninister te plaàtsen. Verder doetzich
qdeçraag voor:bijwelke departemènten zoudendeEeredienftsten alzmo te voegen zijn:en hetantwoord zoudewelniet f'an' derskunncn worden dan,bijJustitie enbi jBinnenlandsche ' r tzaken:waarditJaatstedepartementis,gelijkhetUweMajesteit f(volledig bekind zàlzijn,metzoovèleenzoovelel. hanllewerk(ti(aamheden belast, dat het eerddrioudezijn aa'n te raden9 (1daarkan ietsaFtenemen',dan weldien omvang n0g te vert s g. rno ten. Voorts, en# dit is* eene ùl etweinig afdoende l' eden x . y .*
'.zoude'tloordezeopl leëng weinig worden ftvoer..het bqhoud . , e1 . q J' ,
qbezuiiigd. Hetambtelijk personeeld' ezerbeide departementen ttis zp0 gering,dater weinig te verminderen zoude zijn,en ttdat schier àllè en zouden ztn ùitti winnen de tràctementen t : '*''. ;'
-
-
.
,.
- *
zlczt. s0m zoude toch moeten Yerminderd worden met de be-
lQ3 lzoldiging van twee directetlren,aan het hoofd van ieder der
ttaanmerkelijk zalworden uitgebreid doormeertalri jke,meer qlevendige en meer beweegbare Kamers,deordeopenb aarheid I (lvooralder beraadslagingen vaù de Eerste Kamer, en donr de (tveelvuldige te &'ervaardigen en te verdedigen wetten , welke
f tde onvermi jdeli jke uitvloeisels van deherziening derGrond( tAvetzi jn zullen; 2o. ((het àlinisterievan Binnenlandsche Zaken zoodanig met (tw erk overladen, dat,of de cpenbare. bel angendaarbijschade
ftzouden li jden,osweI,datmen,na korten ti jd,genoodzaakt ezoudezijn,een nieuw depal.tementop terigten,hetgeendan ttwelligt tot vermeerderinl van uitgaven strekken zotlde, en 3O. (fhetgodsdienstige gevt3elvan vclen in denlande.schokken, ( tde verdeeldheid, in plaats î'an de staatkundige verbroederinl, ç ttusschen twee gezindlletlen aankweeken , daardoor vele der qvruchten verliezen, welke de herzieninl der Grondwet, :0k
(4ten aanzien der godsdienstige Yerdraagzaamheid, schijnt te f tbeloven. lOm alle bovenstaande J'edenen is de llaad van Ministers
($eenpal'ig van tlol' tleelUwe Majesteitte moeten adviseren t0t ffllet belloud der inrigting van deonderscheidenedepartementen, qop den bestnandell voet.)) #I. l1% VIe en Vlle hoofdstllkken derStaats-begrooting, betrekftking hebbende tot tyq' ee departementen van algemeen bestuur,
ezijn,naarluid dergrondwettigevoorschriften,administ .ratief lgescheiden, maar (le ondel' werpen waarover zi j handelen, lkomen in doelen strekking , en Yooral ook ten aanzien van
ft hetStaats-belangyzo0 zeerovll reenjdatwiihebbengemeend, ffonzebeschouwingendienaangaandemreenigdaanUweMajesteit ftte mogen voordralen.
lQJ '
4tl1etialwetgeen betoo; behoeven,datdeStaatgrootelijks qbelabg hedt bij, en bijzonder wordt ondersteund door * (4 pntwikkeltng van gedsdienstigenzin,Yerliehtin;enbeschaving ttzijneringezetenen9hoedaàig dan ook derigting zijderleer. lwelke beleden werdt, want alle de gezintlheden,welke over-
ttecnkomstig de Grondwet zich in NederlandYri jelijk kunnen (tbewegen, kunnen nietsandersdan godsdienstigeen zedelijke lvorming bedoelen> en levefen daardoer een hechten grond( lslag op voor de rust, orde en veiligheid van den Staat.Geeld estaat kan bestaan ,waar godsdienstzin ontbreekt,maar wa ar *
(lgodsdienstige beginselen de drijfKeeren zi jnvandehandelingen ttder burgeren,daar vindtde Staatin zich zelvenkracht,welke qhem Yoor ûndeganl duurzaam beveiligt. qTeregt is alzoo in Nederland hooge prijsJesteld op hetlgeen de godsdi enstije belangen A'an de belijders der ênder(fscheidene godsdienstige gezindheden betrof,teregtvooralw erd
ftbij deGrondwethetbeginsel opgenomen,dataan iederege(lzindheid N-oortdurend verzekert alle geldeli jke llijdragen çan ke door haarin den jare 1815 werden AWege den Staat, wel qgenoten.W i j zeggen datditalzoo teregtisbepaaldgeworden. (twanthet was eene schuld die op den Staatrustte, en die in
qde geschiedenis'vàn hetYerledenezijnen grond en o' ol' sprong qvond; het was eene verpligtinl, even heilig als die, welke
çftusschen den Staaten zi jRe, schuldeischersbestond. (Naast dezen grontlwettigen waarborg wel 'd een vooruitzigt
((ûp meerderetejemoetkoming geornd,en ook ditwasinhet f.
ttwelbcgrepen belaùg van den Staat, omdat, gelijk wijboven ( taantoonden,deStaatkracllten steun vel. krijgttloorvermeertfdering van godsdienstigekeltnis,demoeder derzedelijke beqschavinl. qEr bestàan àlzoo v00r den Staat tweederlei verpligtingen, ((de ccne ois tleeve: 'in de le alinea van art. 19i tler Grond% .
(twetian 18159'eeliedirécteverpligting,waarôver, geen,sprake
(t kan zijn,.endaafnaasteenetweedeverpligting,déorhetbdang qvan den Staa't' zetvù: endatzijneringezetenenvodrgeschreven. (tvan aan het uitzigt', in'de 2. alinea van dat zelfdt artikel lgcogend,. eene bi lli jketoepassing te verleenen.
1t3 uTen aanzien der eerste verpligting handelt de Stajt a1s
leerli jk debitetlr;ten aanzien dertweede, methetoog op de lomstandigheden, dat is pp de behoeften, in &-erband t0t tle
imiddelen,waaroverhi jte beschikkcn heeft. ( tsedert1815 is aan hetgeomnd uitzigtVan art.l94 (than: qart.l6Y)derGrondwet,2.alinea,voorttlurelld toepassingg' edgeven,en nietzonder reden.Naar mate toch van d' evermeerdderinl derbevolking,werd debehoeftegrooter,ea diebeht Aefte naan beschaving. door gedst lienstige kennis en onlwikkelinl te
lverktijgen,werd diepergevoeld.Maar,ofschoon nude Staat laanzienlijk lleeftbijget lragen , en steedstoenemend isblijs-en Mhijdragen, voer hetgeen tl t godsdienstige belangen deringelzetenen vorderden,hijdetdditniettennadteltvanzichztlçen, lamdat in die toenemende uitglven de bewijzen liggen op-
.
igesloln van toenemende bev. olking, maae o:k van toenemende ibelangdelling. lEn zoude dan niet daarenbaven de materiele welvaart des qlands worden bevorderd door het verstandil gebruik dezer
lalzo@ uitbetaalde gelden1 Is niet het opl' ijzen van nieuwe <dorpen en het vestiaen van geheele volkplantinlen in schier lonbewoonde streken,onalscheidbaarverbondenaan hetstichten lvan keeken,en htt aanstellen van leeraarsT Getuige hiervan
<;e œ demsvaartinOveri jssel,onderscheiztne*rpeninDrtnthe, qandetm in Groningen , sommige in Friesland,om van andere vprovincien niettespreken;allewelkevestigingen dx rmeerdel 'e estaan gevolgd te worden, die door vruchtbaarmaking van Mwoestegronden,otoek doorandereondernemingen,(leschatkist cvan den Staattet geen gerinl voordeelzullen veràtrekken,eà
ltienvnudig teruggeven, hetgeen de Staat te hunnen bkhtyeve xtbesteedt. aDe behoefte alzoo is toenemend, en in dezelfde evenredig-
lbeid van dietoenemil ' lgvermeerdertook' hetstoFelijkenzedelijk Mwelzij. n VaR den Staat.Men zoudealzoo die toènemendebeqhoefte moeten toejuichen; men zoude dankbaar, meerdtre lgelden hehooren af te zonderen tot herstel #an oude, en aanlbouw van nieuwe kerken, omdat men door die aanwending lmedewerk td mterderen bloeivan den Staat,maar toch) elr
1Q6
ewij betreuren hct, de omstandigheden des Vaderland: geAdoogen die meerdere uitgaven voor llettegenwoordigehiet,en
lvermetelzoude hetzijn,die te vl' agen.M'ijzullenonstevreden (tmoeten stellen met het behoud der thans besteed w ordende qsommen , zonder aan eenige uitbreiding ' te kunnen denken.
qovereenkomstil deze voaruitgezettebeginselen,zijn wi jleerqbicdig #an nordeel.datbehooren te wol' den behouden alle de qsom m en, op deze beide hoofdstukken tler begrooting voorko( lmende,welkedaarop thansstaanuitgetrokken,met. uitzontlerinl lalleen van de posten, voorkomende op hoûfdstuk VI,2. afftdeeling , art. 18 , wegens onderstandgelden tot opbouw of
cherstelvan kerken en pastorijen,tenbedrage#1n/33,445.341, len op hoofdstuk VlI,5*afdeeling, 2e artikel, wegensOnder.
estandgelden, ten bthoeve #an kel.kelijke gemeenten en kerklfabri jken, ten bedrage #an /39,000, Yocr zoover nietkan qworden aangetoond, dat daarop roor het geheel of voor een lgedeelte wettige regten bestaan ,onder voorbehoud nogtans, ((om in enkelebepaaldegeval len vanbuitengewonenaard,bijde
(taanbiedin: van hetjaarli jksch budget, llieromtrent,speciale ttvnnl.dragten tèdoen.
lW ij kunnen bij de noodzakelijkheid der inkrimpin: van ft'sRijks uitgaven, ter verdedigin: van de weglating dezer cbeidesommen.Joo a1szi jtotdusver zondqrbepaaldeaaàwijxtzillg op deStaatwbégro/ting voorkwamen, bijbrengen,deaiet xïbestaande gtondwettige verpligting der Regering, om . in die
lbehoeften te voorzien, terwi jlno: daarenboven deze':ommen qte gering zijn te achten, om aan allebilli jke aanvragen te ekunM n vbldoen, waardnor de te verstrekken subsidien den
ffaard :an D nstbewijzen verkri jgen. Wij gelooven'bovendieà, ttdatdeze bijdragen in den regelzullen kunnenwordengemist, ttwantw ijdurven vertrouwen,datdegodsdi enstzinonzerlandlgenooten ll/n zalaansporen tot rnime vri jwilligebijdragen. '
.
z
xtdaar,waar :et geldt hunne hoagere belangen endevervulling
lvan heilige# igtenwp
Ten gevol:e van dat vel. slal zijn, in betrekking tet de Staats-uitgaven woor de Eoredienntenî nnderscheidene bezuini-
1Q7 glngen beraamd ;,waarvan d,8 slotsom is openbaar geFordelk uitde, op den 21 September 1849,aan de TweedeKamer dep' Staten-Generaal, aanr boden wetse ntwerpen tQt vaststellinl van het xade en zd-ndd Hepfdstuk der Staats-begrooting voor
hetdienst jaar 1850. Devergeli jkendesta@t,opbladz.l29hierachtervoarkomende: doet deze slotsom in hare hoofdbestanddeelen kennen.
Hetblijktdaaruit, dathet, voor die Hoofdstukken,Ili jde welten van dtn 9 Augustus 1847 (SlqclTèlcd no.46en47), toegestane bedl' al voor hetdienstjaar1849,op debegroating van 1850, eene Termlndering zalontlergaan; te weten:
llooftlstuk VItersemmevan.
J 22,892.36
p VII p ) )) . Doch daarentegen is vnrmeerderd.
-
Hoofd:tuk VI met
23,5M .*
/ 19,958.* -
3,000.00
Zoodatdeeindci jfersslechts vorlaagd zijn: Hoofdstuk VI met f 2,934.36 - 20, p VII ) . 528.* Daaromtrent valtechter te bemerken, dat onder denermeerd:rfnp is berekend:
in Hoofdstuk VIeene s0m van
.
f 3500.*
. ) VII p )) ) 3000.00 voor olpoorzfdne nitgaven , a1z00 V00r buitengewone niet vôôraf berekende behoeften, welke over 1849 en Vroegelle-
jaren konden aangewezen worden op llet, bi j het twaalfdo Hoofdstuk derStaats-begropting,terbescllikking vanden Konin;
gestelde crediet van /400,000,00,hetwelk beqtemd was, om de onw orziene vffgcten Van al de Departementel)van Algemeelz
bestuur te bestri jden.Datcredietzaloverhetdienstjaar 1850 w egvallen, w aaruit volgt,dat voor de lluitengew one en on-
vaorziene behoeften, welke,'in den Ioop van datdienstjaar, mogten ontstaan, slechtseen lledral van J3500 op lIoofdstuk VI en Van J3000 op Hoofdstuk VlI# beschikbaarzalzijn, waaruittevens ieder mogeli jk tekort op de artikelsgewijsgeraamde sommen veor wisselvallile uitgaven behoortte worden llevonden; als zullende daartoe het over&chot, lletwelk andere
lQ8 artikelen dcûr besparingen mogten oplevcren, nietmeer,z00 als Vrûeger,mogen gebezigd Worden. Dit een en ander za1 dan o0k de beraamde termindering dier Hoofdstukken #an de Staats-begreoting voor 1850, in de
uitkomsten v:or 'sRijksschatkist,aanmerkelijk hoogcrkunnen doen klimmen , dan de slotsommen van den hier achter v01-
genden staataanwijst.
lQ9 VERGELIJKENDE STIAT tusschen het beloop der sTAATsUITOA&'' EN ,ten behoeve.van deverschillendeEEREDIENSTEN,
tij de Begrootinl van hetKoningrijk derNEDERLANDEN, b omer 1849 toegestaan,en het daarvoor bi j hetontwerp di ' er Begrooting v-lr 1850 geraamde bedfag. 'y w.'
.2L-7-.-L- T .-. ..-.. .
...
11
! SDERWERP : O
oçer 1849.
.
'
I
I!
) ! l
.
. . LL.
l
Tcegeslaan Geraamd
l
vERscnjL. (
bedrag #ocr - --l l 18 50. Meerder. Minder.: ' ,
1
''
! 'j
---'---' -'
1 vI.uooFosrux. j i l oepartrmentvoardezakenderH-vonxosEsnsoIsxs, renz. I l 1 j' j ' ' -j -l I l Ht !t Departement.. / ) ; ' P ' 3 4 , 2 5 0 0 0 . # 3 4 , 2 5 0 ' t 0 0 f ) ) 1 ) ) y * ) ) 1 , ) . 1 ( i l g oe te ns ot oatn sc ts hca hpe pk ee nrk- I,401,635) I165 )))))22,892!361)! 1Ir '52l 1,381, 1 713. .
''
--
,
.
,
.
. .
1 srnao ëoli tt si cs h ca hp.Ke .r. kg Le-. 28,550I '0 0 28,550I 100 ))v) ) )I 'u)j 'Pensioenen..... 182,461l( ( )0 198,919()0 16,45800 ))1))). i 'onvoorzieneuitgaven. Memoriel(*)
I 1
3,500'()0 3,50t3' . ()b
-
t (
))l))' )( i ! ( ' l! ,
-
Tolalen. I,649,80652l1,616,96216iI l19,95800l22,892# 1 36j ) j
I 1
ll
,
@ i t
--
-
I T)
1I
!l l
Devermindet' ing bedraagt lzoo . . . . f 2,034.36 l - a ..
-
--. - -...
.
VIIHOOFDSTUK.
D epartementvoor de Zaken d
ii
! 1)HetDeparlement. .
(
!I
j î i
j
jj'uoon,s 1 cl.Katlloli jk y'26,826j00 f24,921j00 f ))))/1,g()5)0bt ; , .
j jou kt e lrB kl gs esc no hot p sp ce llnij pke . 472,144jl8) 452,325j18i )) ))))10,t) 19j 10( )t ; t Klerezy . ti. . 11,600j00 10,70000 ),)) 9t g(),0f ); l'Peijsi l(): g(jr()a ()() jjlonlvookrzieonndeuiltgabdvean. Mesjln,o8:6 ),,,s j j()4) ()( )! rie(,) s,f)()(?()t l a,û( )( )(?û )))xl n oenen en ee rrs au .
1 ! 1 2
,
,
,ll ,j k Tolalt,n.. :62,37618 511,81818i a,0()()()()2a,s2aI ,0 f ), !I .
i , l J
.
90MVCRIiNQVI-i,,g ljedraagtalzoo
1 -
.
.-- '- -
--zj-.-.-L--
.
l
.x. z 2( ),:28.()0 -
# !I il t l1
(*) Over1849 wasvoordeonvoorzieneuilgaven #an alde Deparmenten van Algemeen Bestuur bijhetXlIHoofdstukderStaats-begrooting een credietvan y'400,090.00 lot: gestaan.
150 STAAT van de pRovlxcllLE UITGAVES .tel ' ffleliovvc vafz de vfrsehillende EEREDIENSTEN , &'oorgedrageffop de be-v d * '
-' ,-
greotirlgenderNedel 'landschepl'ovincienvoorlletjaar1.850.. 2 -. r . -.... -.. .-- . .-OADERYVERPEN vA5 ! l
r --L7Zuj.(.LL
...
UITGAAF. .. -. . .. ..
1 1C jj=z > Q ' J : = 1; J ya ; L *..
p' RoYlxcIEx.
Nûcrdbrabant
Gelderland.
=
z 2we x: iu - ' ' 3 I Tt t : = * ' gï l* =- >x <
'
lj .
--..- . -- - .
: y .; v ; > 2 5j z -f ; I
Z!
T0taal/ j
.
: .d < per ) ;' a ( ; : =A p Provincie.f =: =x ' o i I 5 . l â xm yz j
I
l
l
' !
Z nl))f ))1) j ).#'y )) )p f -n' ))l -,-, ,,--,-,-1
), l p) nI
Zuidholland..
,
x)))) 15,50900 3,5t )()00 19,00000(j
Noordholland Zteland
1 6,000l(J() a,(, (,:1(,( , 9():a1e: , 50000 # ,(, 4,1(,(,
utrecut .
'0û 300!
n ))>
,
,
)) ))n
Friesland
1 )).))))
> ))))
.
Overijssel. Groningen
500û0
Drenthe
400D0
Totalenvoor1850. ) , van 1819.
t
1,:t)()00
s,s()û ()û
$) ,)) ,),v
))
I 500l 00
5û000 1,5000()
j . 4,300l U( .t ttt 400 1 i -I ; l i h -1 y, 2 .: ., , 1.: 1. q :, - . rq ! : ;, 2 r -,,,! ;,, 11 qr 2 ; ,, . -1( rr q 2 ,, : 2 - :r k ë! j g ,, l ;-11 ! .-; rr ! 5; ë q k, 1: q2 ,, : -1
..
>l))) )1
I(,t j
.
I
.
2.200j00 27,70000 11,450k09 41,350û0 l00 1(),:,()? ,( ); 4j,r5()()() 2,200! ûû ! . i28,7902 ------.
Meerder . .
I 50000 3,500l 00
,500 00
! 1 -
a,09f))n))
)) n))
.
) .
')),,)
...
à)))))
Vcrschil Milder. . >,)) 10û0, l0û ,
..
6f):!()()
. -
.. . -
. -.
. ,)v
)l;; )j I)3) 4q(
AANMERKIXG. lletverschiltusschen de bedragen vonr 1B50 en van
1819 ontstaat,doordatoverlaatstgcmeldjaar,in Dl.entheW 1()00V00r eeneHervormdegemeente,meerder,en in Limburgf 600.00,Vûûrde RoamschKalholi lkeKerken en Pastnri jen,mts nder istoegestaan.
1> q)l STAAT tler UITGAVEN 0p de STA&TS-:EGROOTING Van het
Groot-llel. togdom LUXEMBURG.:*0011hettlienstjaar1849 toegestann ten behoeve #an de EEREDIENSTEN. -**
&&YH
U1 U
1
-'
.. .
l=
1 ,1A =
!1 n
ONDERW ERPEX.
Bedrag.
KATHOLIJKEEEBEDIESST.
Francs. Cs.
l I)< i l . 1 Il '
l ! l I
: !
:'
1 Tractementvan de geesteli lkheid . . . . . 245,584 93 Nota. Dehnegrootheid van hetJaarlijksche tractemcntis. voor iederen rang , bijde wetvan den 14 Fehruarij 1849,bepaald a1svolgt: Voor zijne bureau- en reiskosten ) 800.00 ,) zijnen Secretaris . . - . p 130000
j ) ! ! !
nemerderdienstinzoodanigekerk )) 396.82 Vo(oArni eedseer)enK.ap.ellaan.een.er.Ka.pel .o 00.0 0 Voorl il edcrenVicariseenerParocllie )) 5 500. 00
# I 1 ! : :
' l
t
> iederen Pastoordereerstekl. )) 1800.00 > v )) )) tweede)) > 1375.00 n )) DesservanteenerSuccursale kerk . . . . . )) 703.65 Voor iederen provisionelen waar-
j
j 1 j
nemer der betrekkingvanKam l-
j
ISBXELITISCHE EEREDIENST.
11 5 Tractement van den Rabijn
)1
t '
j
)) provisionelen waar-
))
f laan ofVicaris . . . . > 250.00 l 2 Tractement van den Directeur en de Professoren i van hetsenlinarie . . . . . . . . . ' ; 3 Beurzen vnor behoeft ige kweekelingen van het . seminarie . . . . ' 4 Ontoorziene uilgaven
;i ' 1 jj
,
Voorden Kerkvoogd . . . . fr.4000.00 )) n den provisioneel waarnemenden Kerkvoogd . . . . n 3100.00
l ,
:
1
*
8,000 00 4,200 00 3,293 65 ' 26l,078. 63.j
2,090 00
Totaaldergeraamde Staats-uitgaven voordeEerediensten over 1849 263,078 63 .. -.. ..... -.... -..
-.
AAN MERKINGEN. Behalve de hierboven vermelde uitgaven is nog, ten behoeve vandelça-
r/kol#i' eEeredienst,op de Staats-begrontingvan Luxemburgvoor1849,een crediet geopend lot hetverstrekken van subsidien aan de gemeenten vonr den ball. van kerken.Datcredietbedraagt20,()00 frallcs,maar istevens
beslemd vcor subsidien ten behoeve van schoûllocalen9 voor inrigting en ameublement van gebouw en voor de openbare diensten Voar andere werken ten nutte dergcmeenlen.
l52
Het bedrag der kerkelkke pensioenen is niet afzonderlijk opgegeçell: m aar l'ervat in het artikel pensîoenen en wcc/z/gellc/l, tersomme van fr.l20,000 op de Staats-begrootirlg voor 1819 uilgetrokken. De bevolking van hetGroot-lertogdom Luxembl jrg bedroeg op 1Januarij 1819 een getalvan 187,226 zielen, waaronderongeveer 100 Protestanten
en 2 k 300Israëtiten geteld worden;terwijlde overige A.ffathotjjkzijl). DeStaats-uitgaven voordeEerediensten in datHertogdom bedragen on-
ge d evreN ere7d0etc le an nd tsen pen raz gi en lo .eOv g7 e3 r1 :18c 4e 9nt bsel piepe rz nied l. e uitgaven in het I toningrijk STAAT der UITGAVEN op de STAATS-BEGROOTING van llet
Groot-llertogdom LCXEMBURG voorhetdienst jaar 1849 '
toegestaan, ten behoeve van het OPESBAAR oAoERwlps.
#
'
' y : l r p ' ; ë i : r d i y i l ! l=
q l i ' 1 Bedrag I
ONDERW ERPEX.
-'-
.
h =
l<
i ' i
) eneum, Pro-gymnasium,Middclbare en Nijvcr- Francs. cs.1 I 1 Ath I heids-scllolen .
i
.
.
65,480 ()û j t
i 2 Crediettothetverleenenvansubsidie
/û0 00
1 onorariumderledenvandeJurysvanonderzaek1 l3 H , 1,f)00 t 4 Beurzen voorUniçersiteits-studien l j
l l
()o *
1,200 00
l
'5 Lamgear ; derlw.ij s.nco ço ml issVer iev an on der js.ondtr Noralo sn choo Co ur sn en. ec nigi nge nwi #an wijzers.Onvoorziene uitgavcn . . . . . . . 26,518 94 ) 1 ! ! 9 Onder 'oor ' I h houd der gebouwen en vanhetmobilairr l
1
6 l !
etAtheneum endesormaal-schoolteLuxclnbnrg, het Pro-gyl nnasium te Diel tirch trn de Middelbare en sljverheids-school te Echternach
j ! l 8,000 00 t
Totaal der geraamde Slaals-uitgaven voor het
!
Onderwijsover 1840 . . . . . . . . . . 102,888 94 t l 1
.)
- .U
- . ... .
- ..
-
.. -..
..
.
.
A, &NMERKING. Behalve de hierboven Vermelde uitgaven isn0g, ten behoeve van hct
Onderwils, op de Staats-begrooting van Luxelnbw' g voor 1849 cen crediet geopend tothetverstrekken van subsidien aan dt gemeenten voordenbauw #an school-localen.
Datcredietbedraagt20,000 francs,maaristevensbestemdvoorsubsidkn ,en behoeve van kerken,voor inrigting en ameublement'angebot lwcnvoor dt openbare diensten voQrandere Averken ttn nutte der gemtenten.
155 BEGROOTING der STAATS-UITGAYEN voor de zaken der
EEBEDIEISTEN in ERANKRIJK vot )rhetjaar 18499Aa.tgesteld bijde wetvan den 19 Mei1849.
'
' l: n : a
Taegestaan wdrag.
Aàlto ss.UITGAVEN.
CENTRXALBEHEER
Franc. l .
BETMEFFENDEDEZAKEN VAN DE EEREDIESSTES . 1 Personeelder bureaux . . . . . . . . 2 Materieelen verschillende uitgaven der bureaux . 3 Tegemoctkoming aan het aflogt-fond: der geëm-
ploijeerden .
.
171,/33 25,667
.
31,895
KATHOLIJKE EEBEDIENST. 4 Tractement en kosten betreFende (le Kardinaals, Aarlsbisschoppen en Bisschoppen . . . . . . 5 Tractem enten en schadeloosstellingen der ledenl'an
229,295
.-
1,053,666
de kapittels en der parochiàle geestelijkllcid
1 :
32,008,450
6 Kapittelvan St.Denis . . , . . . . 7 Beurzen der Seminarien . . . . . . . . .
68,667 1,000,000
8 Ondersteuning aan geesteli jkenellouderrligieusen .
776,666
; 9 Koslen der inwendige dienst van de diocesaanl ebouwen . . . . . . . . . . ! !10 Onderhoud, aanschaging,stichting en groote her1 stellingen derdiocesaan-gebouwen . . . . . 11 Onderstand totdaarstelling van werkenbetreFende
433,667 4,8* ,000
de kerken en pastorijen . . . . . . . . . i12 Onderstand aanverscbillendekerkelijkey -stellingen 13 Toevallijekosten . . . . . . . .M. . 14 Herstelllngen derkathedrale kerk le Pari js .
1,066,667 95,20b '
j
5,000 610,00:
38,9f7,983
'
osxàvuocuxs sxssplExsvss.
Protestantsche. l5 Kosten van hetpersoneel 16 Kosten Van hetmaterieel . . . . . . . . .1 7 Administratiekosten van hetalgemeen Directorium
I,164,550 89,331
der Angsburgsche beli jdenis
12,009 !
Isl.aëtt'tiache. rl8 Koslen der Israëlitiscbe Eeredienst
',265,884123,700
-
l
!
EEBEDIENSTEN IN ALGIEIIS.
l I
) i j
l i
1j9 KastendierEeredienstentg t se uw ppolo en men.tf) r ) .4 10 24 5,0 53 01 0l saa' sajj ' .
)20 Ultgaven van de J'gc.çlotdn vortgedtensten
l l i
Memorie. j I
TotaalgeneraalderuilgavenvoordeEerediensten -.
41,066,303 .
AANMERKIXGEN.
Bi jde wetVan den12December1818 isdeStaats-llegrootitlg Man Frankrqk voorhetdienstjaar 1848 bi jherziening Vastgesteld, en daarbi j zijn de uitgaven voor de Eorodiennten toegestaan, a1s volgt:
Centraalbeheel.
Fr.
Katholijke Eeredfenst .
p 37,672,129
Protestantsche Eerediensten Israëlitische Eeredienst.
237,603
Uitgaven van de vervallen diensten.
1 ) 1,275,050 l18,0* )) Memorie 1,802
Totaal Gelleraal
Fr. 39,304,583
Uitgaven van deaflesloten dienstjaren
@
))
Voor de KERKELIJKE PENSI:ENEN is OP de Staats-begrootinl van 1849 toegestaan,eenesom van 410,000francs. Dezeuitgaven
zijn ekhter niet onderdiederEerediensten begrepen,Qmdatde bedoelpe pensioenen geenszins tervergelding #an gedanekel' kelijke dienst, maarter vergoeding van de,in der tijd. door den Staat aangeslagen geesteli jke goederen, verstrektworden aan de noJ overgeblevene leden del'in 1790 en1792opgehevell
geesteli jkevereenigingen,kloostersen andel' e corporatien. Eigenlijk gezegdepeulonnen eagen:verrîgtekerkelqkedf:ndt, worden in Frankrl j-k nietten laste van denStaatvel.leend.kW el
lleeR de Nationale Vel' gadering9toen zi j in 1790 allekerkelijke goederen en fondsen ten batevan den Staai aangeslagen had, gedecreteerd. dat de Pastoors en andere il1openbal' e be-
diening geplaatste geestelijken, welke, teroorzakevanhunne hnogejaren ofligchaamsgebreken, buiten staatgeraakten langer dienstte doen, ten koste van de Natie, pensioenen,of wel een hulppriester tot hetwaarnemen hunner bdrekkinl,zoutlen erlangen,maar de uitvoering daarvan is niettotstandgebragt.
Bi j decreet vallden lAugustus1805 werd vastgesteld.dat het xelde gekette der huurpenningen van de banken,stoelen en zitplaatsen in de.kerken, moest wnrden afgezonderd, ten
einde daaruit een fandsVan onderstand voor hoogbejaarde en ziekelijke priesters te vormen,overeenkomsti; deregels,die,
15o , op de voordragt 1er Bisschoppen ,nader zouden îvorden bepaaltl. Deze maatregel is echter'slechts in enkele Bisdommen kunnen worden toegepast, omdat de kerken ,of niets kondell missen , of te weinil aan huurpenningen opbragten, om eenil noemenswaardig hulpmiddelte dier zake te kunnen opleveren. Uit dien hoofde deed de M inister v0or de Eerediensten in 1% 7 een voorstelt0t het verleenen van pellsioenen ten laste van del,
Staat;maardeKeizerlietdaarop,bijl'escriptvnnden18Augustus tleszelvenjaars,antwoorden: (tLe Conseild' Etat,Monsieur,a ldéliberé, sur votre rapport, un projetdedécret, tendanth qaccorder des pensions de retraite atlx ministres deseultes
qavancés en âge et insrmes.Sa Majesté, à quice projeta f tété soumis,n'y a pointdonné son apfrobation,ayantpenst é $4que, dans tous les temps,lestitulairesdeplacesecclésiastiques
qont pu conserver leurs fonctionsjtlsqu'ala hn deleurN' ie.) In verband metdeze gedachte werd,bijdecreetvanden14N0vember 1811, bepaald: dat, als een Pastoor of DesserYant.
tloor zijne jaren ofziekelijkheid,in deonmogelijkheidisgelll' agt,zijne bedieninl alleen waarte nemqn, hijeen A-ical' is kan vragen, die ten laste van de kerkfabriek, en,in gevalvan ongenoegzaamheid harer inkomsten , ten laste der illgezetenen kom t. Daar dit hulpmiddel evenwelin Yele gevallen geen doel k0n treFen, hebben de Bisschoppen in onderscheidene dioccsen#
aztogts-fondsen of gesticllten voor oude en ziekeli jkepriesters opgerigt; welke instellingen van Gouvernementswegebekwaam worden beschouwd,om makingen van gilten , legaten en erf-
stellingen teaanvaartlen; terwijloverigens,uitde daartpe op deStaats-begrooting jaarlijks uitgetrokkens0m , aan de liulpbehoevendegeestelijken,die door ouderdom ofIigchaamggebreken hunne bediening hebben moeten Verlaten, eene tegemoetkominl van Staatswege wordt verstrektten bedrage van 200 â K 0 of hoogstens 500 francs.
Bijhetdecreetvan den 2 November1789,hetwelkbepaalde: ttque tous les biens ecclésiastiques sont à la disposition de Ia
156 lNatlon ,4 Verklaarde de sationale vergad ering , dat d1t ge# schiedde:à lJ cltafge d:pourtoir d'une manièfeeontfnc:/ auœ
uFcf. vdu cvlle,à l' entreton d:sesGfnîztre. çetcu sowlugnmnnt *4e# pcuere..n Dientengevolge stelde het 1* artikel van dat decreet vast:(tqtte dans les dispositions à faire potlr subvenir, sà l 'entretien des ministres de la religion, il'ne pourra étre
qannée,non cnmprisle logel nentetlesjardinsendépendant.i ' Ter tlitvoerill daarvan bepaaldehetdecreetvan den12Julij24 Augustus1790 de bezoldiging dergeestelijkheid,behal&'ede vri jewoninl,4,1)dehieronderstaande bedragen in geld: V00R DE BISSCHOPPEX.
TeParê i& op . . . . . . . . .
50,% livre:(1).
lnsteden van 50duizenden meerzielen op. 20,000 > In de overige steden op. . . . . 12,000 > VOOR DE VICARISSEN DER BIBSCHOPPEN.
den eersten
6,e 4,* 0 de overige @ 3,e d e n e e r s t e n 0* ln steden van 50 duizend @ 4, d e n t we e d e n 3 , e en meer zielen,voor de overige. 2.400 3,0* ) ,vonrjdentweeden. 2,400 > h de overige 2.e ) '
Te Parùs,vonr den tweeden
Indeoverigesteden
ideneersten
(1)866n1795 rekende men in Frankrqk algemeen inlïwe#, wier waarde overeen kwam metden frcnc, z00 alsdezevör 1803 bestnnd.De tegenwoordige(tanqszi jn echterininnerlijke waarde ietsbeter, zoodanig dat81livresgelijk staan met80 francs. Een #ore geldt derhalve nagenneg 47 sederlandsche cents.
15: V00R BE PASTOORS.
Te Paob op.
@
*
@
6,* 0 livres.
lnsteden van 50 duizend en meerzielen op In die van 50,000 - 10,000 zielen )) Ih j) 10,000 - 3,000 Upplaatsen ) 3,000 - 2,500 D )) $7 2,500 - 2,0* )) 2, 000 - l,000 * )) 1,000 en daar beneden
4,000 3,000 2,400 )) 2,000 l,800 1,5* )) 1,2* Y00R DE YIGNRISSEN 9ER PXSTOORS.
den eerstell
Te Parijs,vôir (len tweeden. de overige I den eersten n stede.n van 50 duizend den tweeden en meer zielen9 voor d e overige. O den cersten pplaatsenVan benedend.e t jen tweeden 50' ' 000-3 , #000 zielen, Voor de oveljjg:. In al de andere parochien
2,400 l,5* 1,000 1,200 1,000
800 800 700 700
Ofschoon de inkomsten der nationaatverklaardegeesleli jke goederen verreweg meerbedroegen dan totkwi jting dier tractementen noodil was, bleef de Staat echter te dier zake in
gebreke en betaalde aanvankelijk genoegzaam niets. Eerstbij de wet van den 18 GerminalX jaar (8 Allril 1802) werd wederom bezoldiging aan de geestelijkheid toegezegd, doch op eenen anderen,veelverminderden voet. ZijbepaaldehetRijks tractem ent voor de Aartsbisschoppen op 15,000 francs )) ) Bisschoppen x 10,000 % % Pastoors der leklasse n l.500 > )) p 2. 1,000 >
terwijl,voorhetoverige,dezorl tervoorziening inhetverder onderhoud dergeestelijkheid aan de deparieienten,degemeenten en parochien bleef overgelaten.
Latere verordeningen hebben de landeli jke bezoldigin; der
1!8 lagere geestelijken eenigermate Verhoogd9 en aan andererangen o0kjaarwedden toegestaan.Hetjaarli jksch tractementbedraagt dientengevolge thans voor de Aartsbisschoppen Bisschoppen
fr. 15,000 . > 10,0* d e n l n . . 3,f)()0 Vicarissen-GeneraalineenAartsbisdom den2qen3/ n 2,000 Vicarissen-Generaal in een Bisdom )) 2,000 2,400 Kanunniken van Parijsen St.Denis. . Kanunniken der overige diecesen. . . )) l, 5* )) 1, 6* 0ud 70jaren te klasse 1,5* l,300 1,> jol lger 1,2* eud 75jaren. l,1œ 70-t5 Desservanteneenersuccursaal/ 1,0Y ) 60-70 > h ) 50--60 D 900 k 850 50 en jonger. El' kende Vicapissen * 300 @ Priesters, die in de vacanle succursaleR byeren. . B Bisschoppen, welke met de waardigheid van Kardinaalbe-
Pastoorsder eers
.
)janger.
tweedeklasse1 $nud70jaren .
/
kleed zijn, genieten baven hun tractement eene ttelage'#an 10,%
francs.
De departementale en gemëente-raden zijn bevoegd,Qm uit de ter hun' ner beschikking staande fondsen,supplements-tractementen toe te staan.
Op de departementen rust de vetpligting ,om in leaanachaf-
tlngen hetonderhnud van deBisschoppelijkewoningen en Seminarien te helpen voorzien,w aartoeeclltèro:k VanStaatswege
wordtbi jgedragen. Aan de Seminarien is een geEvenretligd aantalBeurzen verbonden . die van Staatswege worden betaald, met4* francs voor eene heele.en 2* fl 'ancs vaôl'eene. halve beurs.
De burgerlijke gemeenten moeten de Pastorijhuizen,efwel eene schadeloosstelling in geld,veol 'semis:an vri je woning, aan de pastnora el)desservanten j'erschaA n.
159 De Kerkfabrieken behooren te Voorzien in het ontlel. houd der kerkgebouwen , de behoeften van de Eeredienst en debeloaning
der kerkeli jke bedienden. Zi j moeten wi jders eenejaarwedde van 300 à 500 franc: aan de benoodigde Yicarissen voldoen,en wanneer haré inkomsten daartoe,oft0thetafdragen deroverige
fabriek-uitgaven, ontoereikend zijn,alsdan zijn de burgel' lijke gemeenten verpligthetontbrekende aan tevullen;terwijlook :001 *hare l'ekening komt hettractementVan 500 à 8* francs, Vastgesteld Voor de Kapellaans, die de Kapellen en Annexen bedienen. A1s de werken aan t1e Parochialekerken nietdoordegemeenten kunnen bekostigd worden, dan kan , overeenkomstig (le bestaande bepalingen , hetolltbrekentle door een subsit lie litde Staatskas worden aangevuld. De kosten der Kathedrale kerken en van dedienstindezelve, komen almede voor een deelten laste der Staatskas.
De, op de FranscheStaats-begroptinl gebragte kosten van het personeelder ProldzfcnflcAe Eerediensten betreFen: de tractcmellten der Predikanten; - tlc betlrzen der studentell op de gpdgeleerde kweekscholen ;- de tegemoetkomingen aan 1ulpbehoevende leeraal' s en hunne weduwen.
De Predikants-tractementen zi jn in drie klassen Verdeeltlen bedragen:
voor de eerste klasse 2000 fl' ancs. p p twèede )) 1800 ) p p derde p 1500 p waarbij n0J kemthetgenot#an Vrije wbning of. bi%i# gemis daarvan,eene geëvenredigde schadeloosstellinl in geld. w-aal'in
t1e burgeHi jkegemeente-kassen moeten voorzicn. Van Staatswege wordt, door midtlelvan subsidien, bijgedragen in de kosten der werken aan de Protestantsche kel' kgebouwen.
Eerstsedert1831zi jn dekostenvandehraëtitl soheEeredienst ten laste van de Staats-begrooting gekomen. Diekosten bestaan
in:die van detractementen derRabbijnen enanderekel. keli jke
!40 oïcianten; - van de rabbinale hoofdscbool; - van de administratie der departementale consistorien; - onderstand-gelden voor werken aan de tempelgebouwen; - tegemoetkomingen
aan hulpbehoevendekerkelijke personen. DeOpperrabbijnen en sommige andereRabbi jnen.genieten. naar gelan; van hun ressort, een tractementvan 3* of2%
francs.De tractementen deroverige kerkelijkeoëcianten zijn, in 1847,vooe de dienst van 1848, bepaald a1s volgt:
1 à 1100 francs. 2 )) 900 12,p 800 11 p 600
D
12 ) i00. DeOzperrabbijnen en Rabbi jnen genieten bovendieneenegeeyenl' edigde tegenipetkoming ' voor huithuur, ten laste Yan de
burgel'lijkegemeentèm
Gedurende de jongst verloopene 35jaren zi jn deStaats-uitgaven ten behoeve #an deEerediensten in Fçankrqk nagenoe;
'
in bedral verdubbeld.
De, ter zake van dieuitgaven,ult sRijkskasgedane be# ' talingen over de dienstjaren 1818- 1847 bedragen in Jrclc:, lnetweglating van de nentémen. als volgt: '
weustjaRm 1818 1819 1r82'0 l82l. , . 1822 . 1823 18> 1825 1826 1827
Werkel i jk volbragteuitgaven. . . . 21,000, 000. . . . 23,800,0* . x . . 23,350,* . . . 33.783,6:,9. 0. . . 26,015,* 4. . . 26,677,792. . . 27,678,356. . . 28,844,* 1. . . . 30,584,521. . 32.6* ,740.
le10 jaren 263,272,404.
131 18> 1> l8K 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837
. . . .
.
33,501,632. 35,471,166. . 36,188,295. . 34,371,224. . 33,815,193. 33,838,057. 34,120,485. 34,334,883. 34,714,507. . . 35,383,407.
2,10 jaren 345,738,848. 1838 1839 1840 1841 1842 1843 . . 1844 1845 1846 1847 .
35,533,622. 35,706,593. 35,824.653. 36,043,905. 36.324,266. 37, 435,605. 37.509,1* . 37,778,604. 38,170,855. 39,068,441.
3.10jal' en369,395,694. RECAPITULATIE.
Eerste tijdvak sedert1818-1827 263,272,404. Tweetle > Derdc
* >
1828- 1837 345,738,848. 1838- 1847 369,395,694.
Totaalgedurende 30jaren 978.406,946.
De,ten behoevederEeredienstellin Frankfi jk &'ool'hetjaar 1849 toelestane som van 41,066,393 francs, geeft, in verhouding tot de llevolking, welke nagenoeg 36 millioenen tclt,
een middelbaarbedral van een Jrcncveertieneenffme,pdatisin
Nederlandsch geld ongevcerTieren t#' ftfp cents (54) perziel.
14Q
De Staat:-belrûoting van hetKoningrjkdtrNederlandenvoor hetjaar 1849 bevat,ten behoevevandevœRhillendeEel.ediensten,de llavolgende uiWaven:
inHopfdstukV (Godgeleerdonderwijs). . J 29,077.40 VI (OnkatholijkeEerediensteg) 1,649,896.521 VII(Katholi jkeEeredienst). 562,376.181 Totaal f 2,241,350.1l
W elke s0m , in Verhbudinl i0t de op 1 Januarij 1848 uit 3,050,840 zielen bestaandebevolking9geeftben bedragVandrî' e
en Xeventlgdn een #clt:c4nl(73i)perziel.
-
* -
l15 BEGROOTING DER STAATS-UITGAVEN vcor de zaken van hetOPENBAARONDERw IJSinFRANKRIJK,
voor het jaar 1849, vastgrsteld bij de wet.van den 19 Mei 1849. 7
l
.
l) -
: 9
Tcegestaan
âàlto s.nDITGAVEN.
Ia:
bedrag.I CESTRAAL BEHEER vopr de zaken van hetOpEN:Aza Oxpznwlzs.
I Personeelder bureanx. 2 Materieel )) )) .
Francs.
.. . .
382,773 91,792 474,565
USIVERSITEIT.
3 RaadenInsyecleurs-Generaal . . . . . . . .
23I,(/ 00
4 Algemeene dlensten . . . . . . . . . . . . 363,517 5 Academiesch beheer. . . . . . . . . . . . 534,892 6 HoooEn OxnEgwlzs kFaculteiten). . . . . . . . 2,869,943 Algemeene kosten .fr. 87,000 7 8 j4ar,
tXIDDeLBAARONDEnwIJSsge amtie on at le e-l yocj ejtn gj e nn sjj, j en c (y 2,514,000 zj
9 !B In ez spw ea ca ti r eder .st. aats .be. gro. otin .g ....) 52906, ))5,9 ,0t )0? ) x departemenlalerondsen ) 4,325,700 11a27
C$ 1 0 $, 11 =l 12 o
.
v
.
.
),eijenemiddelenvande
normale scholen .
.
.
.
.
.
'
,1%
. 555,990 17,910,452
W ETESSCIIAPPEH Ex LETTEREN.
'
13 lnslitllutVan Frankrijk . . . . . . . . . .
582,592
I6 Museum van naluurlijke geschiedenis. . . . . .
487,150
14 Collegie )) )) . .. . . . .. .. 15 Schoolder administralieve welenschappen . . . .
17 Sterrekundige inrigtingen . . . . . . . . . . ,
lB a)NationaleBibliotheektib ge uw it o en on ge.wo .on.&f.fr.283,600 lossing . . . )) 79,16r Transërteren
18t),600 55,000 I21,760 362,767
49 789,160
144 d '
j; M J a
-
-..- . .
'.... --..-.-
x '
7 . 7, Uy . L .... Z 5. è Lz. *z---'*'-*'''''''''''* . Toege:taan
' AARD pEBUITG&VEX,
2
bcdrag.
Per transport 20 OpenbareBibliotheek . . . . . . . . . . . 21 Geneeskundige academ le . . . . . . . . . .
22 schoolderoude handvesten (chartres) . . . . .
Francs, 1,789,469 224,896 47,000
35,400
23 BijzondereschoolderOostersch levendetalenenstudie van hetgemeen Arabisch te Marseille . . .
55,800
0 0 1 25 4V In et r es ec k h ei n li l n eg nd en eti i n gqe lo.ud e.idsk n e.,Kr id u-.in).. 17,0:9, 75 s.n rs jt je .l a pl pjj jn .h .n .d .u .t ,0(7 s: I26 7 Geleerdemaa j
l28 We lez te ing s c eh napp .eli j .ke .zendingen.gO.vpoe(n ba r e.a vao d.o.o Aanmo ;, g, uq ry .n nu qv y) gr :. ediging en ona-rps.yruuks.
!l2,000
-
letterden . . . . . . . . . . . . . . . 29 Verzameling en openbaarmaking van onuitgegeven stukken, betreFende de Nationale geschiedenis. .
l l
1
--- '-
1 30
197,400
150,000
2' W 740 ,241,
d
!.
onderstan aandeaftngtsfondsendergeëmploi jeerden van llet Ministerie
-
..
500,009
31 Herdrnk der wetenschappelijke werken van taPlace
1,936
' 32 Uitaven van de afgesloten vorige dlensten
1,
g
1 l jj ; j g 1' 1 i33 w achtgelden aan uitgevallen geëmploileertlen . .
t1 1 -
..-- . . .
l 1 ,
1
t l )
.
....
. Memorie'. ....
.
.
-.....-.. -.. . .
..
23,127 . l y
Totaalgeneraalder uitgaven voor :et Openbaar Onderwi ls
.
.
,..
..
t ,
. 21,751,820' ,
jj *
.
AAjMERKINGEN. , t
BiâdeiWetVan den 12 December1848'tsdeSibats-begrooting #RnPrankrijk vnorhetdienstjaar1848bi jherziening Vastgesteld en flagrbi jzi jn deuitgaven voorhetOpenbaarOnderwijstoege.
staan, a1s volgt:
l43 Centraal beheer Universiteit . . * W etenscllappen en letteren . . . . .
Uitgaven #an de afgesloten dienstjaren
fr. 548,* 0 * 15,M ,060 2,915,477 )) Memorie.
TotaalGeneraal fr. 19,070,037
De Staats-uitgave. n vûor hetOpenbaarOnderwi jsinFrankrijk zijn sedert1832- 1850 ruim zevenmaalvermenigvuldigd. Gedurendehettwintigjarigetijdvak,Ioopendeover1828-1847, bedragen dete dierzakewerkelijkvolbragteuitgaven,inJrcnc: metweglatinl dercentimos,jaarli jksalsvolgt: Dienst jaar. 1828 1829 1830 1K31 1832 l833 1834 1835 1836 1837 l:te 10 jaren
1838 . 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 . 1846 1847
2d,10 jaren
Werkel ijkvelbragteuitgaven. 3,396,732 3,411,174 2,258,957 2,594,703 2,978,334 5,095,489
.
5,003,6% 12,353,332 1' 2$942,782 13.720,936
63.756,* 9 14.025,866 14,802,308 15,340,233 1:,835,666 l6,120,859 16,411,280 17,280,269 17,056,545 18,418,551 19,269,438
.164,561.015 7
146 REGAPITDLATIE.
Eerste tijlvak sedert1828-1837 . Tweede >
5
63,756,059
1838- 1847 . . 164,561,015
Tptaalgedurende20jaren . . 228,317,074
Ondanks deze aanzienlijke uitgaven heeft het den Staatin Frankro' k n0g nietmogen gelukken een bloeijend schoolwezen en Yeelmindern0l een,voorhet maatschappelijk belang heil-
zaam onderwi jsteVerschâFen. Toen de Revolutievan 1789 aldedesti jds,onderdeninvloed t )f het bestuur der geestelijkheid, staande inrigtingen voor Hooger- Middelbaar- en Lager-onderwi js in Frankro' k omver geworpen en de aan die instcllingen vel' bondeneri jke fondsen nationaalverklaard had# zaJ de Kerk zich van hetSchoolwezen uitgesloten. Haar regt in dat stu 'k we 'rd geheelmiskend. De Staat eigende zich, van toen af, de uitsluitende bevoegdheid
t0e t0t hetgeven van onderwijsen vormde daarvan een'tak van Staatsbeheer, waarvan de vruchten immer zeer veel te wenschen hebben overgelaten.
De constitutie van 1791beloofbekosteloosonderwijsaan het vplk en de wetten van 1793 en 1794 scllreven de stichting van een nieuw Schoolwezen voor,mettoekenningvan een tractement
van minstenstwaallApnderd livres aan elken s'anStaatswegete benoemen onderwi jzer;terwijl de ouders, onder bedreiging van straf, Yerpligt werden hunne kintleren datonderwijs te doen deelachtig w orden.
In 1795 moestdatonhoudbarestelselreedsgewi jzigdworden en nkettegenstaande het toen veel gematigd werd , Ieverde llet toch zulke slechte vruchten op,dathet Gouvernelnent in 1802 vel'klaardel verschrikt te zi jn oh-el'den hoogstellendigen toestand van het Staats-schoolwezen. De ol' ganieke wet van den 1.Mei 1802 stelde eene andere
veel omvattende regelinl van het Openbaar Onderwijs vast, waaraan,bi jverschillende Keizerli jkedecreten,zoodanigecntwikkelin; gegrven werd, dat hetOnderwijs,zopwelalshet Schoolwezen, geheel #an den Staat afhankeli jk gemaakt, in
117
.
A11E deelen van de in 1808 georganiseerde Universiteituilgin& el1daartpe opklom , zonder eî-enwel heterbevredigendeuitkomsten 0P te leveren. KeiR r Napol en htrgaf, bij decreetA-an den l1 December
1808, (l) ten behoeve van hetOnderwijs, alle toen n0g bij het Domein voorhanden goederen en fondsen, afkomstig van
de, zo0 in Frankrûk a1sin de daarmede vereenil e landen, gesujprimeerdeinstellingen #an H00(Ier- en Middelbaar-ondel'wijs. Dat decreet Apaalde tevens,datde bektrzen,welkeop die goederen en foltdsen waren gevestigd, wederom zouden vergeven worden en wel: ttsuivantladestination desJondctctfr. ç,
4et 44prl/ér4nce, cuz famllles deceuœ-ci.))Daardoor werd eene der, I li j de suppressie dierinstellingen,begane onregtvaardighcden hersteld. Te regt tocll ontviel aan llet Domein het genot van de inkomsten der goederen en fondsen , welkc de stichters der beurzen, aan de instellingen vool.het onder-
wi js hadden vermaakt, niet in eigendom met vruchtgenot, maar om ze te beheeren, ten belloeve van de aangewezen personen , die de gevestigde beurzen,tel.bekostigin: hunner stu-
dien-, behoorden tegenieten. Hetwaren derllalvebo-xondere, tot éen bepaald do& bestemdeckdndoTnv/ z e' ?z,welker zuivere in-
r
kèmsten aan derden toelehoorden en dus ook , in llanden vall het Nationaal Domein , bezwaard bleven metden daarop kle-
venden last tot het àl zlù'len der leurlen aan defplhetpenpl daarvan ,geregt igdebiizonderep4rspnez' t. -cen Iast,welke,dcor de suppressieder oorspronkeli jk t0thetbelleergeroepcninstellingen,nietkollzijn te nietgegaan. Gedurende de Restauratie, N-al 1 1814- 1829, lleefthet toenmalige Fl 'ansclle Gouvernement welgetracht, om , door doelmatige bepalillgen , in de bestaande verordeningen op Ilet
(1)Ditdecreetis,ti jdenshetFranschellestutlr,ook hierte lande executoir vel' klaal' d. Het Koninkli jk besluit#an den 26
Decemblsr 1818 (Staatsblad no.48)heeftdetel.llggave dergoederen en fondsen,toebehoorende aan destichtingen derbeurzen el 1 valt collegien in hetKoningrijk derFedellanden,geregeld en hetgenot del'illkomsten daarvan,hetwelk toen nogdoorhet Domein getl.okken u'erd,aan hetzelye, te l' ekenen van lenJa-
ntlarij 1819,ontzegd.
l18
openbaar nnderwi js, verbeteringen aan te brengen;maar dit pogen bestond mcestal in halve maatregelen en ging gepaard
met k@righeid in hetversehafen van stoFelijke hulpmiddelen; z0û datde hoofdgebreken van hetstelselbleven bestaan en de
tnestand,vnoralvan hetLager-schoolwezen (1)weinig ofniet gunstiger werd.
Ilet,na deJuli j-omwenteling,op den 14Augustus1830,afgekondigdCnnstitutioneelChartérvordert le,bijartikel69,nieuwe wetten vonrhetopenbaaronderwi jsen t0tregelingdervri jheid van hetbijzonder onderwijs.In betrekking t0thet Hooger- en Jffddelsclr Onderwk b kwamen die wetten,ûnder de regerin; van koning Lodewqk-pltqlp, niet t0t stand. Alleen voorhet Lagen Onderok' : werd den 28 Junij1833 eene organieke wet uitgevaardigd;welke echter in het stuk der beloofdevrijheid vder verwachtinl te letlr stelde. Ten aanzien derstnFeli jke hulpmiddelen vot lrzag die wet op ruilneren voetdan daar te
voren was bepaald gewnrden; maar,opzigteli jk de zedelijke wel.kinl van hetSchoolwezen, steldezijte weinil voorzorgen vast; terwijl, bi j de uitvoering,de gewigtigstebelangen der maatschappi jonverzekerd bleven. Artikel9 dierwetwi1,datiederc gemeente,hetzi jzelve of in gemeenschap meteene naburige gemeente, ten minste téne
openbareschoolonderhoudt;'welkescholcn,a1sde plaatgeli jke omstandigheden het veroorloven, voor elke erkende godsdien-
stigegezindheidafzonderli jkkunnenwordenbestemdeningerigt. De 37,295 gemeenteny welke Franllrqk in 1837 telde,bezaten tpen:
26,370 Katholijke Scholen 563 Pl' otestantsche )) 28 Israelitische p 2,332 Gemengde Tûtaal 29,293 Gemeente-
i (1) In 1j29 bedroeg hetgetalderopenbarelageresdlblen n Frankrùk ongeveer 15.000, en toen werd #an Staatsrege
niet meer dan 100j0œ francs ten beloeYe #an de onderwqzer: dier scholen Yerstrekt.
I49
Op den1Januarij1848 was dattotaalgeklommen t0t 32,964 en toen rektnde m en 9 dat de Jestaandebehoeft eneerstdan vervuld zou zi jn,wanneerdatgetalminstens40,000hadbereikt. Die scholen waren bi jzonder besteml voorjongens,ofschoon er,bijgemi:aan meisjes-scholen,o0k meisjesop werden tûegelaten. De enkel&'oordevrouwelijkejeugd bestemde scholen bedroegen in 1837 een getalvan 5,453 en op 1 Jantlarij 1848 was dat getalvermeerderd t0t7,652. De schoolgebouwen beantwoordden meeàtalzeer weinig aan hunne bestemming. Vele waren geheel ongeschikte localen , waarvan ongeveer een derde nieteens in eigendom aan de ge-
meenten tûebehoorde; terwijl eenemenigtedierlocalen, beIlalve voorlletonderwijs,otlk totwoninl van denonderwijzer ot totander gemengd gebruik moest diellen.
In 1837 werd school-onderwijsgegeven: Jongene.
Meisjes.
dooronderwijzers aan 1,547,194 en 412,636. ) onderwijzeressen ) 23,350 p 707,511. 1,570,544 en 1,120.147.
Totaal der leerlingen 2,690,691. Dat totaal was op 1Januari j1848 geklommen t0t3,146,51t) bestaande uit:
l9733,977 jgngens. 1.412,533 meisjes. llet aantal kinderen van 5 t0t12jaren 0ud,hetwelk tûell geenerleiscllnolonderwijs nntving,werd berekend op 675,501jongens. 996,945 meisjes. 1.672,446 kinderen. Er waren in 1837 slcchts 163 bewaarscholen,diedoor22,626
kleine kinderen bezochtwerden.Tien jarenlaterteldemen1899 van die inl.igtingen,met 144,158 kinderen. De herhaling-scholen, welke in Frankço' k meestal wort len bezocht dllor volwassene personen, di e in hunnejetlld geen
scboolonderwijshebben genoten,werden Jeteld:
l50 il 1 1837 tot 1.584. > 1847 : 6,645. De pekseneny welke deze sdlolen bezochten. maakttn een :etaluit: in l% 7 van 31,824. > l847 > 93,031.
Hetonderwi jzend personeelderopenbareecbijzonderelagere scholen, daaronder ook begrepen de olldermeesters en de ondermcsteressen. bestond in 1837 uit * ,443 per:onen. Volgeps eene oëciele opgave, was datN rsoneelin 1840 tt zamengesteld a1s vnlgt: J,ano rd ScAalan. Mannen. Vzouwen.
AYcreldli jkepersonen. Geestelijke >
31,147 l,590
BùxondereScàplcn. AYereldli jke personen. 7,2:1 Geestdijke y 546 s
' -
40,504
2,650. 5,356.
9.334 5,015 :
t
22.355
te zamen 62,&59.
Op 1Januari j 1848 bedroeg hetgetalderwereldlijke manspersonen,a1shoofd-onderwijzers aan de openbarescholen verbonden,32,808,vanwelkeer 10,545 opdeinFrankro' kbestaande 80 nnrmaal-scholen gevormd waren.
De geesteli jke Vereeniging van de Broedcs dar Cltrhtelùke leer (1) telde in 1837 ongeveer 1600 leden. Zijbediende toen daldaar (1)Deze in Frankrijk hooggeschatteVereenigingwel' dela * 118:kanunnik Van Reims, gesticht.Zlj hezat,tijden: de Revolutle van 1789, hondcd een en tmintig lloeijendegestichten,welkerleden velescholenhedienden.ln1791werdzi j, evenalsdeoverilegeesteli jkecorporatien,gesupprimeerden Van hare goederen heroofd;docllhaargemiswerdzoodanilpevoeld en betreurd,datzijreedsin 1802 llersteld en bijhetkelzerlijk decreet Van den 17 Maart l8O t0t het ge#en Van openbaar (mderwijsterug geroepen werd. ln 1824 telde zi j 2l0 gestichten, die in 18K t0t245 en in in het l aatst der zeventiende eellW , d0OPden Verdiensteli jken
1837 t0t3l0 vermeerderd waren.
!51 571 lagere scholen , 1432 klasgen be#attende en door 138,840
kinderen bezochtwordende.Bpvenl liengavenhareledendestijds onderwi jsop 44herhalingscholenaan2910werkliedenendienstboden. In 1847 was het getalder leden vermeerderd t0t3128 en datder,tloordeVereeniging bediend wordendelagerescholen t0t 1094.
Hetlotderopenbareschoolont lerwijzersis,ondanksdeschoone beloften,sedert de hevolutie Van 1789 gegeven, steeds hoogst ongunstig gebleven. Vôôr de wet van 1833 klom hetmiddelbare bedra& #an hun
vasttractementnietboven de l60 frallcsin hetjaar. Bij die wet werd hetminimum van dattractementop 200 francs,ylletgenotvan vri jewoning,bepaald en voorts aan de onderwijzerseen schoolgeld perleerlinl toegezegd,hetwelk in de maand tusscllen de 40 celltimesen 2francsvooriederschoolkind k0n bedragen, doch4 volgens (Ie in 1847 gedane oKciël e opgave,in 8891 gemeenten nog benedent1esom van 200 francs.
voor elken ontlerwijzer, in hetjaar opllragt; z0o dathunne geldeli jke beloonin;, methetYasttractement, aldaarminder dan 400 fllancs bpdroeg.
Erwaren meerdan 10,000 onderwijzers,dieminderdan400 francsgenoten. Van deze telde men ruim 3000,wierbelooning nieteens t0t300 franken klom.Een getalvan 10 à 11,000 wertl berekendongeveer500francstegenieten.3à4,000tr0kkenomtrent
600 francsen deovel .igeslechts700francsendaarbovenperjaar. Geen wonderderhalve,dat de onderwijzersstand in Frankri jk, over het algemeen,zeer laal staat. In 1847 werd er een wets-olltwerp t0taanvulling en YerIletering der wetVnn 1833 voorgedragen.Volgensdatontwerp moestel) de openbare scllolen in drie klassen worden Yerdeeld.
De belooning dergemeente-onderwi jzersz0unietmindermogen lledl'agen dan:
Foorelken àoofd-onderok' zer der 3* klasse . . )) 2* p > 1* >
900 francs. l200 p 1500 >
tePari js . . .
2000 ))
15Q Fpnr elken onder 3.klasse t!e ): :5* ))
te Parijs . .
dzf:r 6* franc:. 1200. 1500 p
. 2000 p
Dat minimum van helooninl moest worden gevonden uitllet vast tractement der gemeente ter somme van 2* francs, Ver-
meerperd metde,tenbehoevevan deleerlingen,dool'deollders te betalen schëolgeltlen; terwijlhet ontbrekende zou worden aangevuld uitde gemeente-inkomsten en,wanneer die daartoe niet genoegzaam in staatwaren9uitdeDepartemcntalefondsen,
of,bijontoereikendheid van deze,uitde Staatskas. Dit ontwerp van wet was n0g bi j de wetgevende magtin behandelinl, toen de llevolutie van Februarij1848,00k deze zaak om#er wierp en daarmede d' e zo0 zeer noodil erkellde
l'eleling derlotsverbetering Yan de onderwijzersn0J langerin hetonzekere liet. Deop den4November1848vastgesteldeconstitutiederFransclle
Republiek belooftuitdrukkeli jk vrijheidvanonderwijs,teregelen door de wet, en lpgt aan den Staatde bepaalde verpligting op,
om hetvoor allemenschenonmisbaaronderwijs,vooreen ieder verkrijgbaar te stellen. In verband met die verpligting is de belrooting der Staats-
llitgavenover1849,tenbehoevevanhetLagerOndel. wijs,reeds
aanzienlijk vermeerderd, maar de regeling dervrijheitlen de inrigtin: van het schoolwezen waren, in het 1::1st van t lat
jaar,noJ niett0tstand gekomen. De ti jd zalnuIeeren,ofdetegelwoordileFranscherepubliek hare constitutionele taak in dit opzigt.beter dan setlert 1789is
geschied,zalkunnen vervullen. W ilzi jdell elinselen. te dien aanzien,in hare constitutie geschreven,tot waarheid maken en tlus heilzame &'ruchten doen vool' tbrengen. dan wordter meel.
vereiscllt, dan het toestaan van ruimesto/elijke mit ldelen ter voorziening indebestaandegebreken aan voegzameschoollocalen #
enaaneellbehoorli jkbezoldigdenhekwaam personeelseanonderwi jzers.Hetverscha/en van goet l,op godsdienstenzedeli jkheid rustend onderwijs, te geven llitgoede boeken,dëorbraveen
1:3
geschkkte ondetwijler:, iseeneonontbeerlijke hoofdzaak.Het is eene dringende behoefte, Nvelke aanhoudende zorgen yordert
en in Frankriik thansdooriedereen gevoeld wnrdt, wien de toekomstigeverbete' rlngvandenverderfelijkentoestanddertegen-
woordige maatschappi jterharte gaat)eeneverbetering,welke bi j het opkomend geslachtmoetbeginnen9 dnnr aan hetzelve tlie kennis in te planten, welker aankweekinl geschikt is, om
dejeugd,iederin zi jnen stand,tntnuttigeentevredeneburgers #an den St aatte helpen vormen, en alzoo dooralle kinderfltin d. gelegenheid te stellen, om t0t godstlienst- en deugdlievende mentchen te kunnen worden opleleid.
>,x*
l54
STâIT DEItPITGAYEX 0P DB STA&TS-BEGROOTING vAN HET KOXINGRIJK BELGIE, Ar00r 4 HET DIENSTJAAR 1850 TOEGESTAAN, TEN BEHOEVE DER IN DAT RIJK ERKENDE, EEREDIEXSTEX. Hoofdstuk: OPENBARE SCHULD. KapittelII.
Tepgeldlogen. l
-. .
t: d
Q..
..
ONDERWERP.
t <
.
Bedrag.
Franc..
:4 PENSIOENE,: a.Fsôrltetiaar 1830 verleend: Voormaligegetierceerdegeesteli jkepensioenen. N ota.Dezepcnsloenen zijn die vandeledender ti jdens het Fransch bestuur gesupprimeerde kloostcrsenanderegeesteli jkecorporatien. Burgerli jkepensioenen.....fr.944000.00 Xota.De hieronder begrepene ksrkelqke pcasioenen , sêdertI816 l830 tloor hetNederlandsche Gouvernement loeyekend , zijn niet a i jlk gee ,rwe hatl ll ekteb df az aornvd ae nrla hieo rpg ae ll ev nenwo dtsui gv eetro k nedr voa og r
D
C'.1
j I, .
145, * 0.00 l
Xemorie. I j '
l
b.Seddrf hetJccr 1830 Terleend. *
I
# ! :
Kerkelijkepensiûenen........,.....
l1l,0(*.00)
j lo *re ta n.o Huedtpze ij nnsio ee nn40 dej ragren est g ec li djk iee nnd,hdei b ebe 6n 5,Jais
I :1
!j ' l
geli jkaandemiddelsom l'an helxtractelnent.
hce s hta wte kl ik stzgi J eng oe td eu nrh en ed be bed ne;l zao aolsn te og 5ta Ja nr sed nau ti h tn de n
)
pensioen de sûm van 6000 franken nietmagtç boven gaan.
Geesteli jken diehun 65st.Jaarnietbereikt *
Transportcren
256,0* .*
l55 Francs. C:. 256,000.00
Per transport hebllen en,teroorzakevanligchaamsgebreken,
buiten staatzi jnlanjerdienstledoenakunnen pensioen verkrijgen,mitszi j10dienstjaren tellen.Datpensioen bedraagt:
voor 40 dienst jarenhetTolletraetemenl,be30
rekend a1svoren. tweederdenvanhettractenlent.
> ) leder dienstjaar daarenboven lolenmet het40steeen dertigstedeelvan hettraclement. voor 10 dienstjaren de helftvan hettractement,meteeneYerhoogingvaneenhonderdtwintiyste deel van hettractement, voore1k dienst-
jaar boven hetl0de toten methet3().te. Totaal
256,000.00
Hoofdstuk:DEPARTEMENT vâx JUSTITIE. K apittelVII1. Eeredlensten . KZTEOLIJKE EEREDIENST.
25 Hoogere geestelijkhcid,onderwijzend en be-
sturend persolleel der groote Seminariënefl aR die instellingen verbondene heele en halve lleurzen .. . .. . . . . .. . . fr. 373,710.55
Arota.De beslanddeelen#an ditartikelzi jn de
TraV co ll eg men en de t:van den Kardinaal
I ' :
&artsbisschop van Mechelen. . fr.21)ûû0.00
l
Tractelnent van de Bissclloppen
va Br lngg e, nrt ,1L k0,.N aœe e nnDo ot r ik ,G Nef . 4u ,7i b 00 .n .
âbonnement voor reis-ensecretaiaats-kosten: voor het Aartsbisdom . . . . )) elk Bisdom fr.4,200.00 . Tractemenlen :an de VicarissenGeneraal: in hetAarts-bisdom 3àfr.3,600
r
> elkdervi jfBisdommen 2 k fr.3,200
l k
1 l
73,50000
1
4,ti()rj(j() 21,* 0.00
j
10,800.00 32,000.00
1fr. I61,900.00 fr. 373,710.55 Transporleren . i I
1:6 '
Per transport.
.
fr.162,900.00 fr. 373,710,53 )
Traclementder Kanunniken: inhetAarts-bisdom l2à2,409.00
28,800.00
)elk der vi jfBisdommen 8àt fr.2,000.00 80,000.00 Jaarli jkschsubsidieaandegroote .
g Be iz so sp ' nh qo ep rp deli djk ae tsve ami nnhae rt ieB ni , sduoit m-
!j j i
Luik, ter bezoldiging van de
l.j r
Directeuren, Professoren enan-
t
flereleeraarsindiegeslichten;
t
llee5leaefnr.hal 8,0v( ) û.Q0...... 40,09000 e beurzen derSemi-
)
narlen, uilgezonderd dat #an Luik;a1s: Heele Halve
heurzen beurzen a à
j t :l
fr . -. -4. 23.2 -8 .Ifr.2 .1I.6. 1 .
kj !
B M r eu ch ggee len..k.I4 146 I 25 5 2t 5 ) Gent. . Namen .
n
54
Doornik .
11
35
j t l j 11 t
t jj -
j
Tezamen.. 52
189
62,010.55 -- -...-
1
j
--
Totaal...fr.373,710.55
t j
%
Lagere geesteli jkbeid .
3,308,275.31
No u i tt a. 'sDRii tjk as rt kiu k: elaa bn evd ae td in ed tr eacpta er moe ch nt i en,di wen el sk te doendegeestelijken zijn toegekendenvoorelken rang bedragen,a1s volgt: Pastoor der eersleklasse.
( 1 l t '
fr.2,047.50
D > M tweede > . . -I,365.00
)
KesservanteenerSuccursalekerk - 787.50 aep ellaan ofVicarig-Desservant ener KapelofAnne&e . . . - 500.00
j j
VicariseenerParochie-kerk. .- 500. 00
l
l'Iet te zamen gevat bedrag dier tractementen beloopt . . . . . . . . .fr.3,316,343.31
naaftrekA'andepensioenenywelke socmmi k ge dienstdoendegeestelijn a1s nog moplen genleten in
lj !1
lloedanigheidvan lid dergesup-
l
P rimeejrd ekloostersof anderg geesteli ke corporatien;terwill
)! )j
' ''
..-.. - .. ...-
1
Transpnrteren. ; fr.3,316,313.31fr.3,621,985.86 l l
13t Per transport-'
/r. 3,316,313.31fr.3j68ljb2$. 2i,
op die tractementen Verder 111 mindering komt eene som van wegensde,door eenigePastoor!
8,068.00
ofDe:serçantcn,bljvoortduring genoten wordt-hdelnkomslen valï zoodanige Pa&tort j-goederen , welke,lloezeeronderhetFranschj bestuur l yattonaat verklaartl# echter toen niet,om bijzondere redenen, met helDomein:i jt l vereenigd gtworden.
Rcxt.
f,.3,308,27!.31
Onder deze som zljn nietbegrepen?de lracleI nenten , welke van staatswegezijn toegelegd aan de Aalmoezenier:der garnizoens-plaatsen> gevangenissen en bedelaars-werkhnizen.
De tractementen derMililaireAalmoezenierszl jn, even a1s de garnlzoens-plaatsenyInvterklassen verdeeld en bedragen per jaaa voorde eerste klasse . . fr.1,200.00 . )) > tweede )) . . - 800.00 n v derde )) - 400.00 > n vierde n . - 200.00
27 Onderstandgelden aan deyrovl nclen, de gemeenten en de kerkfabrleken voor de gebouwen bestemd, tot uitoefeninl Van de
Kathol ijke godsdienst,daal'onder beprepen
de torens,die totgemengdgebruik dlenen,
a1s ook de kosten van de Eeredienst in de
kerk vall letkamp #an Bevel'loo . . . . .
141,000.00
W ota.Hetbeheerder stoPelijkeaangelegenheden
van de Eeredienstin de kerken derparochien is opgedragen, in iedere parochie> aan een collegie,hetwelkdennaam van ffervabriek draagt. Die Collegien moelen zorgen voor het onderhoud en de instandhoading der kerkgebouwen , hetbeheerderdaaètoe betrekkelijke geldmiddelen ,mitsgaders van allefondsen 'oor
deuitoefeninj der Eeredienstbestemd,eneindelijk die ultoefening en de handhaving der w aardigheid Van de Eeredienst,in de kerkeû waaraan zi J verbonden zijn,bevorderen door
de daartoe benoodigde uitgaven te regelen en de middelen, om daarin te voorzien,te verzekeren.
Transmrteren. . fr.$12$,985. 86
I58
Pertransport..fr.4,f25,985.86l
koswa nneer de middelen,terbestrijdingder ten te dier zake, niet uitde rondsen der
j
kerkfabriek,ofuitdenboezem derparochie, k
I
lllllleem Vlld ne t)kW as oP jd jetno ,nd ta un r:k lrat ed ae apbvur j. -
j
e
len. Al: deze daartoe nietbiJ magte is,dan komt de provincie, doorhet verstrekken van nnderstand , te hulp, en ingeval die hulp
ontoereikend nlogt zijn, dan wordtde Staat geroepen in hette kortte helpen voorzien. Tot datlaatste einde is de,bi J ditartikel, uitgetrokken som voornameli jk bestemd.
Tntaalderst aats-uilgavenvaordeKatholilke
Eeredienst.. .
-
.
I
. . fr.4,125,9!5.86)
PROTESTANTSCHE ZN ANGLIc&ANscRE
l
I
EEREDIENSTEN. 28 Tractementen der Ieeraars . . fr. 47,871.û0 29
Onderstantl-gelden vool.kosten veand l nede Ee dn. ienstenve sc.hiluit gar ve e .r .
t l ! l
l )
10,029. 00
Nota.De burgerli jke gemeentekassen zijn , even a1! ten aanzien van de Katholljke kerk-
t 1
fabrleken, gehouden , om het ontbrekende in de kerkekassen derProtestantschegemeentenvoor zoo veel noodig te helpen aanvullen.
ToEe P ta ra ol ted st ea rnSts la cq ht es-e un itgAal v le gn licv ao ao nr scd he rediensten . . . ..
l
57,900.00 1
lsRzEtlTlsc/E EEREDIENST. 30 Tractementen vanhetpersoneel. fr. 8,60000 31 Bureau-kostell van hetcentraal Consistorieenonvaorzieneuitaven. . .. 900.00
Totaalder Staats-uitgaven #00r de Israelitische Eqrelienst. . ------.---Transporteren.
9,500.00 fr.4)183)325.86
l59 Per transport.
32
fr.4,l03,38526; 1
EEREDIENSTEN 1N HET ALGEMEEN.
1 i !
Pensioenen (eerstetermijn)enondersleuningen
l.
voor de Kerkleeraars, alsmede ondel .stand ten behoevevan oudtgesupprimeerdeKloos* * e terlingen
Totaalder geraamde Staats-uitgaven v00r de Ecrediensten OYCP 1850. * *
28,
Il lI
000. 091 (
fr.4,221,385.86i 1
RECIPITUL&TIE. Hooftlstuk:Opcnbare schuld . . . . fr. 256,000.00 > Departementvan Ju:tilie. . - 4,221,385.86
Totaalgeneraal .
.
fr.4,477,385.86
AASMEKKISGEN.
Die totale som maaktin Nederlandscllgeld Z 2.115,561.92. De bevolking van België, beflroeg op 1 Januari j 1848een yetalvan 4.338,417 zielen ; zoodat de Staats-uitgaven voorde Eerefliensten. Op de
begrooting toegestaan,nagenoegnegen enveertigcents(49)perzielbeloopen.
Volgensde jongste algelneene volkstelling bevattehetkonlngrkkBelgië op dtn I5 Octtlber 1816: In 86 strden . . . . - . . . . 1,092,507 zielen. M 2138gem'eenten ten platten lande.. 3,244,689 )) Totaal . . 4,337,196 zielen. Deze waren,naar de godsdienstige gezindheden, veldeeld als volgt
Katholijken.
.
..
.
. 4,326,873
Protestanten . . . Anglicanen. . Israëliten . . . Alldere'gezindheden . . . . . Ongenoemden . . . . . ..
6,578 790 I,336 !,019 600
ln verhouding totde gezindheden bedragen de voorelke Eerediensl, bij de begroolingvan 4850 toegestaneStaats-uilgaven inBelgiederhalveperzfel*
VoordeKatholi jken. . . .
.
)) > Protestanten en Anglicanen 1 > Israëliten
.fr.1.01of 48cents.
. -7.09 > 335 * - 7.01 n 33l p
1:0 1fi hèt ltoniugti jk 2erNederlanden beloopen de, bijde be. grooting voor 1850 voorgedragen Staats-uitgaven , ten behoeve van de Eeredéensten, zonder de kosten der Depaltementen en
tlievan hetGûdgeleerd Onderwi jsop 'sMjk:hengeschnlen,ten dienste der Protestanten gegeven wordende,mitsgadersdesommen voor onvoorziene uitgaven, mtde te rekencn, v00r iedere
gezindheid,alsvolgtt Prûtestanten Katholijken. Israëliten . . .
. .
Oud-Bisgchoppelijke Klerezy . Totaal .
l l,580,662.161 - 503,227.181 28,550.00
10,700.* / 2,123,139.35
makûnde, iû Yerhouding t0t de geheele bevolkingy tent s0m van ntgen el zeztfg en :en ltal' eecent(69i)perziel; of il1 be-
trekking t0tde vpornoemdegezindheden afzonderlijk: vonr de Prctestanten
p Katholi jken.
87 cents.
43 n ) lsraëllten 5ll ) Oud-BisschoppelijkeKlerezr 2l4
16I
STIIT DER W TGIYEX ep nE STA TS-BEGROOTIXG vAx HET KoxlsGnlpK BELGIE , v00n IIETnlExsTzu R 1850,TOEGESTAàN TEx BEllosvs vks HET OPESBU R OSDERW IJS. DepartementBINNENLANDSCHE ZAKEN. Kapittel XVI.
@penbaae @udeewljs.
j
--..- --.. -- - -..J
. --.--) .q -7-- --
-;j
1l ,
=
>
oynERw sap.
!
nearas.
Hxoz:OxDERwlJs.
li
1
fr-ancscs.! $i sijye oqq1 8
67 Tractement Van de beambten en geëmploljeerden
derbeideStaats-universiteitenteLuiken teGent. 68 Beurzen.- MaterieelderUpiverslteiten.- Kosten
,
van hetnormale onderwi jsbij defaculteitvan
wijsbegeerten en letleren op de Hoogcschool te Lulk en bi J dlederwetenschappenop de Hoogeschoolte Gent . . . . . . . . .
f 69 Kode stmi ensche van d e jurijvan onderzoeka voor deacagraden . . . . . . . . - . i ! 70 Uilgaven van betUniversiteits-concours. .
Totaal.
106,800.* 6a,0û0.00 10,000.00 ;
683.800.00 1!
MIDDZLBAA: ONDEaw )zs.
l
1I
1 71 Tr actementvandenlnspecleurder ) Athenea en Collegien . . . . fr. 5,000.00
) !
1 72 Reiskosten en andere uitgaven der 1
l 1
inspeclie van deAthenea enCol-
k
i l ! 44
i
legie nnco :ge dsee tede rttli tgdde aven va n het co ur vl oor he Mi lba ar
O I nderwijs . . . . . . . . p 73 Ondersland-geldenvoorinrlgtjngen t l van MiddelbaarOnderwijsascloi 1 en van Ni jverheid en uanfjel, i daaronder niet beprepen de fa! briek-scllolen,werkplaatsenvan leerlingen,enz.. . ... 1 74 Sehadeloosstelling aan ontslagen ,
professoren dcr Athenea en Colien. . .. . . .
'eF
votaal
.
i
'l
j;
5,:00. 00
266.000.00 j 5.,
000.00
Transporteren. .
a81,x0.00 f 964,800.00
l6; Transpert.
064,890,00 :j -
tzozR Olnu wlzs.
1 l )
75 Tractement der burgerlilke Inspecleursvan het
11 J
Lager Opderwijs,op de daartoe betrekkelijke instellingen. . . . . . . . fr. 34.01 .00
' l j
76 ândere uilgaven van loezigtenadministratie-kosten.Gewone jaar-
lijksclledienstvanhetgemeentelijk lager ondcrwijs.Subsidienaanée
l
gemeelltena materieel,opbouw a herslelling en ameublement der school-localen: aanmoedigingenb
(âubsidien voor de boekverzamelingen der driemaandeli jksche
bi jeenkomstenderonderwijzersin de negen departementen): belooningen in qeld ofinboekenvoor tleonderwljzers,dleblijk geven van buitenpewonenijverengroote geschiktheid indeuitoefelling van hunnebediening:kassenvanvoorzorg:inteekeningopschoolboeken ten dienstederboekverzamelingen van de hoogere scholenenandere instellingen van den Staat voor
lletlajeronderwi js:aanmoediging van tl jdschriften betreFende dat onderwi js: onderstand Voor de uitgave van werkenbevattenflede bcginstlen terverbreidingvanhet
onderw%sinhandwerkenenlandllouw : subsidien aan bi jzondere
inrigtingen,scholen'oorvolwassenen enz. . .
l
972,711. 33
l
Normaal-scholenenhoogerezcholen van Lager Ozilcrw#/. 77 Tractementvan hetpersoneel . . 78 Malerieel en andere uitgaven der
60,000.00
Rijks normaal-scholen en daarmedegeli jkgesteldeinrigtingt.n. 79 Subsidienvoorhetonderwijsteje-
140,000.0:
venaandoofstommenen blinden.
1
16. 000. 00
Totaal . 'rot aal ve rmd 185 .lg. On derder wk-ggoer aa e0Staals-ui ave.n Van het #
1,222.731.33 5!1.33
A&SMERKINGEN.
Die tolalesnm maaktln sederlandschgeld. .
. . .f l,033,608.55
Bi lbet,op den 21September1849,aanitTweef leKamerderStalen-Generaal,ingediende ontwerp der Staats-besrcnting van hct Konin:rljk
165 der N edolanden #voor heldlenstjaâr18. 10,zi lnde uitgaven,ten G hoeve m n hetOpenbaar Ondervqsin datRijk geraamd: Algemeene koslen .
Hooger Onderwijs Middelbaar % Lager ))
-
3,50000)
248,275.:: bf sjas j()j l , 218,650.00 )
- 42,880.00 -
DeBellische Grondwetgeeftvri jheid van Onderwi js en Verbiedtelken daarnan hintlerenden nlaatrelel. Dc betet lgeling val )
het misbruik is bi j dewetgeregeld. Het opnnbaaronderwijs wortlt gegeven ten koste van den Staatnaar de regelen bijde wet vastgesteld. Het openbaar lager schoolwezen isingerigtop den voetder wet van den 23 September 1842, welke vordert,datiedere gemeente. ten haren kosten, eene school heeftvoor zich. of ten minste in gemeenschap meteene naburige gemeente; z0o
nogtans,tlat,ingevaler, in debehoeftevan hetonderwij:op eeneplaats,genoegzaam isvoorzien doorbqzonderescholen,de gemeente kan wortlen ontslltgen van de oprigting eener eigene
school, terwijl zij 00k kan gemagtigd worden, om eeneof meer bùàondere scholen, aan de wetteli jke vereiscllten Voltloent le,a1s gemeente-scholen aan te nemcn.
Van Staatswege zijn erhoogere scholen van lagel .onderwijs gevestigd, t lie, door medelllllp van de Jemeente-besturen ,in twee en twintig steden ondel' houden worden.
V0x hetlageronderwijs bestaan er wi jdersn0gtmeeStaatsnormaal-scholen eI1zeven normaalscholen,doorde Bisschoppen ten dienste van het Schoolwezen in hunne diocesen daargesteld
en overeenkomstil de bIjdewetgegevenvoorschrifteningerigf. De gemeentcn zi jn vel' pligt gratls ondel. wijs te verschaFen aan alle tusscllen de 7 en 14jaren oud zi jndekinderenvanbehoeftigen, die zulks vragen.
Hetonderwijs Inoet in deeersteplaats de godsdiensten t1e zedekunde bevatten, en staat,voordatsedeelte, onder de directie Van de Kel. kleeraars dergezindheid,welkeindegemeente
de meerderheid der bevolkinl uitmaakt; terwijldekinderen. welke niet totdiegezindlleid bellooren,ontheven zi jn' van de Yerpligting om datgedeeltevan hetonderwijsbi j te wnnen.
164
Hettoezigtoverhctlager onderwijswordtuitgeoefend door gedelegeerden van den Staaten van de Kerk. De* kosten van het lager schoolwezen komcn $'00r rekening . tler gemeenten.die geen minder tractementdan van 2* francs,
metvri jewoning aan hareol lderwi jzersmogen toestaan. Indien de uitgaven eenergemeente, ten behoeveçan hetlager
onderwi js, de som bereiken, welkegeli jk staatmettwee0pcenten der directe belastillgen in de gemeente, alsdan is de Provincie gehouden . voor het meerder benoodigde subsidie te
verstrekken;terwijlde verpligtinl van den Staat,om tedezer znke aan de gemecnte hulp te verscha/en, eerstdan geboren wordt, wanneer de Provinciale uitgaven voor lletlager onder-
wijs,het bedra; &-alltwee opcenten der directebelastingen il1 de provincie te boven gaan;- z0o nogtans,in beidegevallen. daten de gemeentenen deprovincien,alvarensafnspraak opsubsidie tekunnen maken. nietminderbesteden,dan op harebegroo-
tingen van 1842 voor hetlageronderwijsistpegestaangeweest. Belgie bevatte op den 15 October 1846, volgens de toen gedane çolkstelling.de navolgende hoeveelheid kinderen van eenen
7 tot14jarigen ouderdom : 314,107jongens. 303,359 meisjes. Totaal617,466 kinderen.
Op datzelfde tijdstip betlroel hetgetalderkindertn# welke lageronderwijsontvingen:
qe t ph du ei sc . hol en229 2,1 59 80j 4 231, 774jongens.
oe t ph du eisc .holen213 0, 0 73 02 1)213, 733l neis jes. Totaal445,507 kinderen.
HetMummaar@ndere? l'.wordtgegeven op deathenea, de callegien en anderedaarmedegelijkstaande inl.igtingen.Die instellingen werden ten deele #an Staatswege gesubsidieerd, of voor rekening der gemeenten,metef zonder hulp der provincien, en overigens door eigene middele in stand gehouden.
16J Voor het Mooger on&rGge : bestaan in Belglo > Universiteiten; gevestigd te Gent, te Luik, te Zdueen en te Brunel. De twee eerste w orden door den Staat en de twee laatste uit eigene middelen bekostigd.
In de BinnhoppelokeSemïnlrfen, alg00k op de Universiteit t. Leuven, maar niet op de drfe andere Fnfter:fteïfdn9 wordt de Ga geleerdheld beoefend. Het aantal kweekelingen , hetwelk in 1846 het Middelhaar-
en Hoogeronderwijsontving,bedroel: Mann. geglacht.
In de Pensionaten, Cnllegien , Athenea, 16,614 Universiteiten . Seminarien enz. . te huis . 534 I
17,148
Vrouw. geslacht.
8105. 510. ''-' -
86l5.
Tptaal25,763.
l66
:::2:37::21:: à':àllitiij BETBEFFENDZ
98 (0g!glEï8T,IIET 05)Elt1)'IJs EX DE DRARMEDE IN VERBAND STAASDE ONDERAYERPEN,
tlerrcf in de, onder dagteekening ll cn den 4 November 1848 , eastgestelde Constitutie der FRINSCHE REPU:LIEK. r rr
BEGINSELEN. Voor hetaangezigt van G0d, en in naam van hetFransche volk,proclameert de Nationale Vergadering :
1.Frankrijk heeftzich alsRepubliek gevestigd.MetletaannemenN van dezen deinitiven regeringsvorm ,heefthet zich ten
doelgesteldw,om vl'i jerden wegvanvooruitgangenlleschaving tebewandelen,eenemeeren meerbillijkevel' deelingdel'lasten el1 çoortleelen van demaatschappijte llevorderen,dewelvaart van een ietler te Vel'hoogen door degeleideli jke vermindering der openbare uitgaven en lasten, en alle burgel' s,zondernieuwen schok, door de opeellvolgentle en dutlrzame werking der instellingen en wetten te doen komen t0teenensteedshoogeren
tl. ap van zedeli jkl leid,van verlicllting en van welvaart. lI.De Fransche Republiek isdemacl'atisch,één en Onzeelbaar.
111,Zij erkent regten en pligten,die boven hetstellig regt verheven zijn. lV. Zij heeflt0tbeginsels:de &-rijlleid,deJeli jkheiden de bl'oederschap.Zi jlleeftt0tgrondslagenldefamilie,denarbeidy den eigendom , de Openbare orde.
!67 V.Zi jeel' biedigtde.vreemdenationaliteitenbgeli jk zi jv0ppnemens is de hare te doen eerbiedigen;zijonderneemtgeen ool. log met het tloelvan verovering en gebruiktnimmer hare
krachten tegen de vrijheid van eeni: volk. VI.Avederkeerile verpligtingen bestaan ertusschen' deburgers
jegensderepubliek.en van derepubliek jegensde burgert. VII.De burgers moeten hetvaderlandbeminnen,derepubliek dienen ,haar ten koxte van hun leven verdedigen,in de lasten van den Staatdeelen ,naar evenredigheid van hun vermogen;
zi jmoeten zich,doorden arbeid,middelenvanbestaanendoor voorzprgen#hulpbronnen voor de toekomstverzekeren;zi jmaeten medewerken t0t lletgemeenewelzijn,door elkanderbroederli jk bi jtestaan,en totde openbareorde.doorhetopvolgen derzedenwetten en dergeschreven wetten,diedemaatschappij, de familie en den bijzonderen persoon beheerschen. VIII.Derepubliek moetden burgerin zi jnen persoon,zi jne familieyzijnegodsdienst,zijneneigendom,zi jnenal. beidbeschermen en hetvoorallemensclen onmisbaaronderwijsvooreen ieder verkrijgbaarstellen;zij moet,(looreellenbroederli jkenbijstand, hetbestapn derbehoeftige llurgersVerzekeren,hetzi jdoor hun werk te N-erscllaFen zoovcelllaremiddelen toelaten,hetzijdoor llulp tevel' leene' n aan hen, diebuiten staatzijn om te werken en geene nabestaanden hebben. Ten einde voor de vervulling van aldeze pligten te zorgen en al deze l' egten te waal' bargen , stelt de Nationale Vergaderinl ,getrouw aan de overleveringen dergrooteVergaderingen,
die de Fl' ansche Omwenteling geopend Ilebben.deStaatsregeling der Republiek aldus vast: COSSTITUTIE. HoornsTuK1, Fcn d3 Souvereiniteit. Art. 1.
DeSouvereiniteitberustbi jdegezamenlijkeFranscheburgers. Zi jisonver&-reemdbaaren kan nietdoorVerjaringverlorenworden.Geen bi jzollder persoon,geen gedeelte van hetvolk kan zich de uitoefeninl daarvan aanmatigen.
168 HOOFDSTUK lI. V' Jn 44 doon d: Dtaatnregeting poccrH rl* r'gten * r burgea. Artts2-6. . . . . Art.7.
Elk belijdt vri jeli jk zijne gcdsdienst, en ontvangtvan den Staatgeli jke bescherming voor de uitoefenin: zi jner eereditnst. De bedienaren,zoowelder thans door de wet erkende kerk-
geneotschappen (cuttès),a1svan die welkelatererkendmogten worden,hebben regtop eene beloldiging van Staatswege. Art. 8. m burgers hebben hetregtom zich tevereenigen,om rustil en zonder wapenen tevergaderen,om tepetinnneren,om hunne gedachten door middel der drukpers ofanderzins te openbaren. De uitoefening van deze regten heeftgeene andere grenzen,
dan de regten ofdevrijheid van anderen en deopenbareVeiligheid. De drukpers kan in geen geval aan censuur onderworpen worden. Art.9.
H4t onderwi jsis'ri j. De vrijheid van onderwijswordtgeregeld door de wet, die de voorwaarden #an bekwaamheid en
zedelijkheid omschrijft,en iBaan hettoezigtvan denStaatonderworpen.Dit toezigtstrektzich uit over alle inrigtingen van
opvoeding en onderwijs,zondereenigeuitzondering. Art. l0.
Alle burgers zijn gelijkelijk benoembaar t0t alle openbare ambten, zpnder eenigen anderen grondvanvoorrang dan hunne
&-erdiensten, en volgens de voorwaarden, die bijde wetteh bepaald zullen worden.
Vopraltijd zi jn Yernietigd alleadellijketitelsgalleonderscheid van geboorte,etand ofcaste. Art.ll, 12 * Art. 13.
m cnnstitutlewaatbargtaan de burgers de vrijheid vanden arbeid en dernljverheid. Demaatschappi jondersteunten beVordertde ontwikkeling Van den arbeid dooreen kosteloe:lager
qnlerwijsbdonrindustritelonderwi js,door deregeling derbe-
169 trekkingen tusschen de werkbazen.en werklieden ,door instellingen van voorzorg en crediet-verleening, door instellingen
voorden landbouw ,doorvri jwillige vereelligingen en doorde onderneming , #an wege den Staat, de Departementen en de Gemeenten, van openbare werken, geschiktom aan dewerke-
loozell arbeid te VerschaFen;zi jVerleellthijstand aan verlaten kinderen en aan zwakken engri jsaardszonder middelen,wier famillie buiten staatis hulp te s-erschaFen. Art.l4-116
l70
tk&2:k;:?;B: BETREFFEXDE
I)E (()I)8pIEJ8T, IIET pjX LlïlJ8 EN ANDERE DAARMEDE IN VERBAND STAANDE ONDERW ERPEN , 1
Torleendtô:Patenttln KeherFRANSJOSEPH,onderdcgfdeàdnïpp *ln den 4 M aart 1849,klonr tcrdchfllende Kronnlanden KG% lbetOOSTENEIJKSCHE KEIZEBRIJK.
f 1. De vollet ligegewetens-vri jheid en hetregtderhuisselijkeuitoefeninl van zijne geloofsbeli jdenisis aan een iegelijk gewaarborgd.
lletgenotder burgerlijke en politieke regten isonafhankelijk van de geloofsbeli jdelis; deze laatste maJ echteraan devel'vulling derStaats-btlrgel' lijkevelpligtingennietindenweJstaan. 1 lI. Elkewettelijk erkende kerk en'godsdienstiggenootscllapheeft het regt der gemeenschappelijke openbaregodsdienstoefening, regelt en bestuurthal' e aangelegenhet len onafhankeli jk van anderen,blijftin hetbezitengenotvallharegestichtenenfondsell voar de openbare Eeredienst,lletOnderwijsen de Al'mverzorging,maar is,even aIselk andergenootschap,aan dealgemeene wetten van den Staat onderworpen.
1 111. De W etenschap en hetOnderwijszijn vri j.lederStaatsburger is geregtigd pm inl 'iglingen van onderwijsen opvoeding daar te qtellenen onderwi jsbi jdezelvetegeven,mitshij,opdebij t le wet voorgeschreven wijze,van zijne bekwaamheiddaartoe hebbe doen blijken. Het huis-nnderwijs isaan geen zoodanigebeperking onderWorpen.
: lV. Voor het algemeen volks-onderwijs en de volks-beschavinl zaldoor openbare inrigtingen gezorgd wprden , en welin die
gedeelten desRi jks,waareenegemengdebevolking woont,pp zoodanigewi jze,dato9k die volks-stammen,welkedemindel'heid uitmaken. de vereischte middelen zullef l erlangen om in llunne volkslaalonderwezen te worden.
V00r lletgodsdienstig ondel.wijsin de volksscholendraagtde daarbijbelang hebbendekerk ofgodsdiensligegezindheidzorg. De Staat is belast methet opper-toezigt over het openb . aar
onderwijs en de opvoeding. ç V. Een iegelijk heeft het regtom zijne gedachten in woorden, in geschriften of dool.middelder drukpers vrijeli jk teuiten. De drukpers maJ nietaan de censuur worden onderworpen.
Tegen hetmisbruik derzelve zullen bi j de wetbepalingen worden vastgesteld.
; VI. Het regt van petitie is gewaarborgd.Petitiën uit naam vall lneerderen kunnen alleen van autoriteiten of wettig erkende ligchamen uitgaan. .
@ VlI. DeOostenrijksche Staatsbul. gershebben lletregtvan v'l'gadering en Vereeniging , voor z0o verre hetdoel,de wi jzeen dc middelen der Vergaderinl 0f vereeniging niet onw ettig ofge-
vaarlijk v00rden Staatzi jn. De uitoefening van dat regt, alsmede de voorwaarden, op welke de vereenigirlgen regten verwerven , uitoefenen en veI.-
liezen,wol. den bi j(Ie wetgeregeld. 5: 8-11.Handelen th cndepdrt çt lonlf/àdtrliheid,deonscltei4baarheid tlt'n hetdpmfcïlleen' ecn hetgeheim derbrieven.
Q X1I. Ingeval van eenen oorlog of van binnenlandsche onlllstel' kunnen de bepalingen van de paragraphell V tot en metXI,
tijdelijkenvoorbepaaldeplaatsenbuitenwerking wordengesteld. Eene w etza1 daaromtl'pntllet nadere vaslstellcn.
17Q
: XIIl. Onzen raad van Ministers wordt opgedragen , om de verordeningen, welke voorloopig moeten worden uitgevaardigdv ten einde de vorenstaande bepalingen totaan hett@t stand komen van organieke wetten ten uitvoertebrengen, teontwerpen ell aan Ons ter bekrachtiginl voor te leggen. De constitutie door Keizer.FERDINAXD I, op den 25 Apltil
1848,voorhetOostenri jkscheKeizerri jkuitgevaardigdenwelker herziening aan denvbi j hetPatentvan den 4Maart1849,ontbonden lli jksdal wasopgedragen, bepaaldeonderanderen het volgende:
: 17.Aan alle Staatsbul' gers is de volkomen vri jheid van Tleloofengeweten,alsmededeNrsoonlijkevrijheidgewaarborgd. ; 19.De Tri jheid van spreken en dieder drukpersis,nade algeheele afsehaëng der censuur. door de Constitutie gewaar-
borgd.De straFen op hetmisl àruiken dezervl.i jheit lzullen bij cenedoordeneerstenRijksdagYasttestellenwetbepaaldworden. ; 22.Hetregtvan petitie en hetregtom vereenigil zgen ep te rigten is aan alle Staatsbtlrgel's toegekend. De uitoefelling
dezerregten za1bijhijzondere wetten geregeld worden.
; 27 De ol llleëllg van dein eenige deelen del.Monarchie n0g wetteli jk hestaalde ongeli jkheid ten aanzienvandeburgerlijke en politische regten depbelijdel' svan versehillende godst lienstigegezindheden,alsmede(lewegneminl van debepalingen,
die n@g aan het verkpijgen Val z elke soortvan grondbezitin den weg staan , ztlllen het onderwerp uitmaken van aan tlen
eersten Ri jksdag vaortedl.agen wets-ontwerpen. 1 31.Alle,in deMonarehie,doordewetel' kentleChristeli jke gezindheden en de Israëlitische belijdenis gerïieten volkomen A'rijheid in detlitoefening dergodsdienst.
:::2::::2:2.
I)II llpI)3plEj3T, IlEI 051)î11117123 ;i'5 ANDER: DAâRMEDE 1X VZRBkND STAIXDE ONBERW ERPEN
rervat fn de Con, çlïfufîd, dpor Ilon/g FREOEIIK W ILMELM . op d6n 5 December 1848 Gtge-
tx rdfpd eoorhetA-opïnprfàPamsRN. bie Cûnstitutie, w' elkey behoudensherzi tlling bijde daarbl ) ingesteldt twee Knmers,.is uitgevaardig; enalzoo neg vel'antle-
ringen (1) kan ondergaan,bevat,onderandeMnindentweedett TJIEI, de navolgende GRONDREGTEN:
Gelijkheid van allePruissen voorde wet,ztmderolltlel' s idrklàzli/ van stand.
Gelijke bevoegdheid totalle openbare ambten. Vri jheid vallgodsdi enit-oefening. Vri jheitlvanhetverkeerderverschillendegodsdi enstigcgezintllleden nlet llat' e honfden, zonder.dat de bekendmaking tl el 'be-
(1) Ol1deI .de veranderingen, welke bi j de herziening der
tlonstitutie in de bei de Prtlissischq Kamers zijn goedgestemd, verdientdie, welke de EersteKamer,in hetartikel,betreFende de Godsdienst, heeftvastgesteld,bi jzondereaandaeht.Datartikel :0u , naar den zin der meerderheid van die Kamer, moeten Iuiden als Volgt:
6 4Devrijheid dergotlsdienstigegeloofsbelijdenis,devereeniging 44tot kel' kgenootschnppen en dergcmeenschappeli jkehuisseli jke 44el1openbare godsdienst-oefeling-wordterkend.HetFenotder lburliel. lijkeen staatsburgerli jke regten isonafhankelilk van de ttgodsdienstipe geloofsllelldenis. Door de uitoefeninqdergodsldienstigevrljheidmagopburgel' lijkeenstaatsburgerlllkepllgten lgeen inbreuk gemaaktwol' den.Degodsdienstigegenootschappen tten geestelijke vereenigingen, welke geene corporatie-regten
dbezitten, kunnen deze regten slechts doorbi jzondere wetten qverkri jgen.)
velen van deze aan eenigebijzollderebeperkinlonderworpenis. AfschaKllg van het aall den Staat toebehoorende regt van
voordragt, keuze ofapprobatie ten aanzien vallkerkelijkebetrekkingen.
Vrijheid van Onderwi js,metbepaling datdeStaatzalzorgen voor een voldoend aantal inrigtingen van openbaarvolks-onder-
wijs,en ondervoorllehoud van hettoezigtvan denStaat,wat betreft de zedeli jkheid en bekwaamheid der onderwi jzers;terwijlde betrokken godsdienstige gezindheden over hetgodsdienstig onderwijsop devùlksscholen waken zullen. Hetonderhoud der openbare volksscholen doordegemeenten,
en bi)onvermogen van deze,door den Staat,metbepaling,dat op die scholen kosteloosonderwijszalgegeven worden, en de Staataan deonderwijzerseenbehoorli jkinkomenverzekerenzal. De regeling van alle takken van Onderwijsbijde wet. De vrijheid van drukpers,metverbod van allebelemmering. helzij door censuur, hetzi j doorvordering van borgstelling of anderzins, en onder bepaling van deverantwoordelijkheid des scllrijversvolgens t le wet. Vrijheid van vergaderingzonderwapeneninbeslotenplaatsen. terwijleenev6ôrafgaandeaangiftebijdepolitiegevorderdwordt wanneer het l-ergaderingen onder den blooten hemelgeldt.
Vrijheid van vereeniging,waarvan de uitoefenin: bijdewet geregeld za1 Nvnrden.
Het ontwerp eener Constitutie, hetwelk de PRulsslscuz Regering op den 22 Mei1848, aan de,op den 5 December des-
zelven jaars ontbendene constituerende vergadering had vooltgedragen,bevattede,onder anderen,denavnlgendebepalingen :
Alle Staatsburgerszi jllgeli jk voardewet.
1 10.
De uitoefening der Staats-burgerli jke regten isonafllanke. lijk van de godsdienstige gelonfsbeli jdenis. Aan alle Staats-
I75
burgers isde Vrijheidvangemeenschappelijkegodsdienstoefening toegekend. in zoo&-erre daardoor lfoch de strafwetovertrelen
wordt, noch de openbareveiligheid,orde en zedelijkheid gekl. enkt of in gevaar gebragt worden.
ç l1. Het verkeer der kerkgenootschappen met hunne overheden,
bli jft ongehinderd. De bekendmaking v:n kerkeli jkebe3-elen is slecllts aan zoodanige beperkingen onderworpen,a1sdietenaan-
zien van alleoverige openbaarmakingen.bepaald zi jn.
: 12 lletEvangelischeen hetRoomsch Katholijkekerkgenootschap blijven,even a1se1k allder,in hetIlezitenhetgenotvanhunne voordeEeredienst.hetOnderwi jsendeLiefdadigheidllestemde illstellingen,gestichten en londsen.
1 13. De vrijheid van llet onderwijs kan slecllts aan bijde wet bepaalde beperkingen ondel.wol' pen worden.
: 1i. De drukpcrs is vri j.De &ervolging en bestramng van het misbruik diervrijheid,wordtbijde Wttgeregeld.De censuur blijftvoeraltijd afgeschaft.
; l5. Alle Staatsbtll' gers zi jn geregtigd, om zonder Voorafgaand verlof van de overheid en zonder wapenen, in beslotene ruimten te vergaderen. Deze bepallllg geldtnietvoorvergaderingenonderdenblooten hemel, waaromtrentlletinalleopzigten aan den welgeverwordt overgelaten beschikkinren te maken. Tot dat eene zoodanige wet is vastgesteld, moetvan het houden van vergaderingen onder den blooten hemel,vier en
lwintig uren tevol'en aal )deplaatselijkepolitie-overheidkenni:
176 gegeven worden,welke het houden der vergadering za1moeten
verbieden,wanneerzijdie voor de openbare veiligheidenorde gevaarlijk acht.
1 l6. Alle Staatsburgers zi jn geregtigd.om zicll,zondervoorafgaand verlof van de overheid, tot zoodanige doeleinden, als
welke llietstrijdig zijn metdestrafwetten .ingenootschappen te vereenigen.
D E R D E e @@ FD 5+ rN .
tE1)I8L. 'TIE,t)?81'llTs-l'EI1()I1I)E5Ijçî5, l IN VERBAND STAANDE T0T
2 2 2 2 2 1 2:2 2 1 1 2 2 /*
AàNM E11KI5G.
De algemeene aanlnelxkingen, op blad. 1l6 vall dell eersten
Jaargâng v.n tlitHandboekje vool .komende,zijn ook ten deele op dit Hoafdstuk van tf lepassing; weshalve daarnaar verwezen w crdt.
179
TIJDREKENKVXDIQE CPGIYE d:r metten, besluiten en verordeningenadoorhetNeder/ftndd6?t: Staats-bestnur, tlffgdtlccrdïgd in ldtr:à/fïnp f0ldeZJ/fd4KJ/ deEEREDIESST,helOPESBAAROSDERwlls en hetABxwEzEs în ltetclgcmccn, en înxonderlteidrcp,die,melkehetll00MscIlKATIIa-
LIJK KEaK-GE50o>cIIAp betrefen. T ler d e R e e k s. l8a2- 1@:*. - A D r.r -
6 Januarij1832, Staatsblad Ilo.9. W et, ter daarstelling van middelen tot dekking der buitenJeWone Staats-behoeften over1832;waarbi jin: Art. 19 alle voogden, euratoren en administrateuren #an
minderjal'ige en anderehulpbehoeventlepel' sonen,zoo medede besttlurders s'an gestichten ea instellingen van allen aard,worden gemagtigtl, om voor (Ie personen ofinstellingen aan hunne
administratie toebetrouwd, deel te nemell aan de vrijwillige inschl' ijvingen, volgens deze wet te openen, mitszich daaromtrcntgedragende naal 'de vQorschriften van hetburgerli jk wetboek,
Art.23,vl' ijstelling wordt vcrleend van de,bi j deze wet, vastgestelde lleë llg van een don gratuit, of verpligte geldhef-
ling,VoorhetgevaldatdeA'I .i jwillige inscllrijvingen in degeopende geltlleellinl niettot hetgevorderde bedrng mogten op-
klimmen,en zlllkshij: f 2 aan gestichten ofadministralien van goederen, enkel lot onderhoud van bclloeftigen. ()f anderzins ad pfp,# usus, bestemd en dienende.
f 3.aan de pl' ovinciale-,plaatseli jke-,gemeente-,dijk- ell polder-bestllren, mitsgaders aan tlie van% kerken en armen , voor z0o veel betreft de inkomsten of bezittingen onder ht ln beheer staande.
l80
12 Januarij18329 Provinniaalblad nO.12. Circulaire van den Gouverneur Van Ztlid-Holland, waarbi j. ten vervolge zijnercirculairesvan den 28 Meien 16November 1831, w ordt medegedeeld. dat het Depal.tement van Binnenlandsche Zaken, uitgommige bedenkingen,w aartoe de uitvoe-
rinl van het Koninkli jk besluitvan den 11 Mei1830 Lstaat&èltzd n'.9) is aanleiding gevende, de noodzakelijkbeid heeft bevroed.om te verklaren: tlatgemeld besluit eœneptioneolis, en derhalve in eenen bepaalden zin moet worden genomen;
datde bijzondere,thanszoogenoemde #c/tolcntlnmiddelbaar onderteki, bijdatbesluit, ten aanzien çan zekere vereischten der onderwijzers,welzijn vri jgesteld,dacllechterondergeel' andepdanhetlliertoevastgesteldetoezigtzi jngeplaatstgewerden; dat. vermitsde wetvan den 3 April 1806 deze scholen medf
begrijpt onder degenen, welke aan het toezigtder schoolopzienersonderworpen zi jn,zulks mitsdien ook thansalsregtens moetbeschouwd worden en zi j gevolgli jk a1sbevoegd zi jn te achteflom diescholen tebli jven gadeslaan;en dathiermedenietin strijd is, dat(gelijk vroeger, z0o ook vool' taan) die bijzondere scholen,welkevan hetonderwijs del . oude talen hoofdzaak maken,nog daaren boven,voornameli jk wat die talen betreft,oj)lastvan hetDepartement van Binnen-
laAndscheZaken,door den Inspecteur derLatijnschescholenbe-
zochtworden. (ZieCirculaire 16 Juni j 1834, Provlnçiaatbtad no.56.) 25Februari j.1832,no.27. Besluit,houdendegoedkeuring derHuishoudelijke begl. ootillg tler Departementen van Algemeen bestuur over de dienst val z
1832;waarbijhetZevende Hoofdstuk Lbepartementto/rdexckon 4erRoomscltFctltolvk Eeredienstt.overeenkomstig dewet van den 29 December1831fstaatsblad n' 3.38),t0teen bedrag 3'an /-400,000,00 wordtvastgesteld, doch onder bepalin:, dat daarvnn geimmobiliseerd en dus buiten beschikking gehnuden
zalworden eenesûm van f1* ,000,00,enzulkstervoorlonpige voldoening aan de,den Staten-Generaalgedanetoezegging, om
l8I
de Staats-uitgaven over 1832, zo0 mogeli jk 6er mïllïpeneh gutkns tedoen blijven beneden hetbedrag val lf48,693,643,43 daal 'voor bij de voorschreven wettoegestaan. (ZieBesluit33 Mei1833,n*.67.) Nota.Op hel Zesde Hoofdstuk (Departement voor de zaken d6r Sc/'gz o/'zzlye en andere Z'e/' elïeazten)over 1832, tol een lledrag van/*I,330,000,00toegestaan, heeftgeenc buiten beschikkillgstelling moeten plaatshebben.
10 Maart 1832, no.78. Besluit, houdende benoeming der advisel 'ende commissie, welke ingevolge artikel30 M'an hetllesluit van tlen 2 December
1823 (Staatsblad no.49) rakende de Beul. zen stichtingen vool' de studien, bij het Depal'tement van Binnenlandsche Zaken m oetbestaan.
lyota. Eene dergeli jke coml nissie was, ter uitvoering van het besluitvan den 2 Decentber 1823,te Brusselgevestigdgewa st,
omdat de beurzen-sticlltingen grootendeels in de zuidelijke provinciendesKoningri jksaangetroFen worden. Edoch na de Belgische onlusten van 1830, ontstond ook in de noordelkke provincien behoefte aan zoodanige commissie, verlnils aldaar xk benrzen-stichtingep bestaan, en de Yerordeningen op dat
gtuk,bi jde besluilen vanden 26 December1818en 2 December1823 vastgesleld, volgenshetbesluitvanden 12 Februarlj 1829Lstaatsblad no.3)ooktoepasseli jkzi jn opallestichtinzen van beurzen ofandere standgelden ten behoeve van de studien,
welke sederthetnemen dierbesluitenergensin hetRijkreeds gemaaktzijnofverderzullengemaakt worden, mltsgadersop de oude stichtingenjwrlke in t1e provincie Friesland) ten be-
hoeve van de studien beslaan en bekend zi jn onder den naan, van leenen.
20 Maal' t 1832,lett.P3.
Koninkli jk rescript,-houdende magtiging op den Directeul' Generaalvoor dezaken van deRoomschKatboli jkeEeredienxt, om metden Zaakgelastigde van den H.StoelbijhetHofder Nederlanden in mondeling ovel.leg t. e treden, omtrent de be-
hoefte aan geestelijken in het ZeeuwscllegedeeltedesBistloms
l8Q vAn Gent en de voorziening daarin , door middel van NoordNederlandsche priesters, metgoedvinden van den Bisschop van G ent, provisioneel, zoo lang de staatktlndige verw ikkelingen metBelgie voortdul.en, uit de Nederlandsche kerktlistricten te
zenden. (Zie Koninklijk rescript van den 27 Februarij1833, lett.1:en Besluit16 Xovember 1832,no.34.) N ota.Het Zeeuwscl ze get leelte des Bisdomsvan Gent, bevXattede het voormalige Staals-vlaanderen en de stad Vlissingen , was, '
Gaar de staatkundige gebeurtenissen van 1830, inmoei jelilke omstandigheden verkeerende, vermits de aldaar openvallende parochienvan llerdersnloesten worden voorzien door den Bisschop
van GentydiegeeneanderedanBelgischegeesteli jkenbeschikbaarhad,doch welkehi j,in deopenstaandeZeeuwscheparochien van zi jn Bisdom , nietzent len kon, vermitshetXederlandsche Gouvernement, de gemeenschap met Belgie verboden
Aebbende,zwarigheifllnaakte,om dezegeestelijken toetelaten. Indieomstandigheld verzochtdeBisschopopden11Februarij IK'S:, aan den Aposlolischen Administrateur van hetVicariaal van Breday ecnige priesters uit datVicariaatte w illen aan-
wijzen,ten eindeaan llende vereisclltegeesteli jkeJurisdictie te verleenen, ter bediening :an devacantepastorijenin *et Zeeuwschegedeeltevan zi jnGiocees.De Kerkvoogd vanhetVieariaatvan Bredahad opdatti jdstip,sleclltseenpriesterbeschikbaar, dien hkj den Bisschopaanwees;maarten gevolge van eene nadere aitnoodiging bewerktehi j,bi Jden&postolischen Administrateur van hetVicariaat#an 'sHertogenbosch ydater van daar noy drie prieslerswerdengezonden,zooflatdeBisschop van.Gentzich in staatzag gestëld.om deherderloozeparochien
vanSt.Jansteen,Hengstdijk,HoofdplaatenGraauw-enLangendam valdienstdoendegeestelijkentekllnnen voorzien. Om die moei jelijkheid, voor hetVerçolg,wegteruimen, werd,a1seengevolgvanhet,bjbovenstaandrescriptybedoelde overlegydoorden Zaakgelastigde van den ll.Stoel teRomebewerkt, dat de Bisschop van Gent,op uitnoodiging van Z.H. den Paus,een derNederlandsche Kerkvoogden uitkoosjom val,
zilnentwegedegeestelijkeJurisdictieinhetZeeuwschegedeelte vaBzijnBildom uitteoefenen.DiekensvielopdenIlopgEerwaarden Neer Zntontun Xalonuccf,Zaakgelastigde van den H.
185 Stoel te 'sGravenhage, diejop den 9 September 1832,door
den Bisschopalolzi jnengedelegeerdewerd benoemdendienten gevolge als Bisschoppelkke eommissaris pczlhetZeeuw4càe gedeeltedesBiadomsvan Gentoptrad.Hi jheeftdiehoedaniglleid behoudenfotdat,b9 jde Pauseli jkebrevevanden9Maart 1841,bepaald werd,dathetZeeuwschegedeeltevanvoornoemd Bisdom ydaarvan afgescheiden en vereenigd lnoest worden met
bet Hpostolische focuz.ïuufvan Wredu;welkebepaling,bi j :et decreet van den Zaakgelastigde #an den l1.Stoel,gedagteekend te 'sGravenhage op den :6 April1841,isten uitvoer
gelegd.(ZieinverbandhiermedehetKoninkli jkbesluiteandel) 19 April [email protected] deKoninkli jkebeschikkingvanden [email protected].) 22 M aart1832,[email protected]. Besluit, houdende benoeming van den Hoog Eerwaarden heer &. Hermans, Apostolischen Vicaris der Noord-Nederlandsche districten van hetvoormalige Bisdom van Roermonde teGrave,
totRidderderordevan denNederlandschenLeeue.(ZieBesluit 4 September1834 no.75.) 8 April1832,[email protected].
Besluit,waarbij,metaf +wi jkillg van dat#anden3Decelnber 1830 nO.55,bewilligd wol' dt in de betaling derpensioenen van
de te Ma#astrichtwoonachtig gebleven geesteli jken,wierpensioenen,a1s totdezuidelijkeprovincien behoorende.sedertden eersten Julij 1830,onvoldaan waren gebleven;welke betaling. bij.wijze van voorschoten behoudensnadere verrekening met dezuideli jkeprovincien,uitde speciale Staats-begrooting voor Maastricht en St. Pieter moest schieden. . ge
Nota.BM 52van artikel68vanhetmetBelgiegeslotenverdrag van den 5November1842,(Ziewetvanden4 Februari j1843, Staatsblad no.3)worden de pensioenen,vôôrden1November
1830 toegelegd aan Belgenyin de noordeli jke provincienop dat ti jdstip woonachtig,en bi j voortduring indeNederlanden of hetGroot-llertogdom Luxembnrgverblevenzijnde,tenlastevan vandeBelgischeschatkistgebragt;terwi jl,volgens5 1vandat zelfde artikel, depensloenen vôôr den l November 1830 'er-
leendaan NederlandersofaanLuzemburgers,op datti jdstlpin
183
4e zuldellâke provincien woonachtig, en bi j voortdurlng it 1 Belyit verbleven zàjnde, ten laste van dt Nederlandscheof .
Grnot-llertogelijkesthatkistznllenzijn. Bij Koninklijk besluit vanden 30Seplember1814 no.83is de uitvoering van laatslgemelde bepaling geregeld en aan de daarin betrokken gepensloneerden de vergunning verleend,om
het pensioen bi j voortduring , zonder kortingy in Belgie te verteren1 wordende diepensioenenbijvoorschotdoordeBelgische scbatkistaan de belanghebbtnden belaald,en vervolgens met de Nederlandscht schatkist Yerrekend, waaruitdepensioenen, aan de hier telande woonachtige Belgische gepensio-
neerden,opgelijkenVoetyworden Toldaan. 5 Mei 1832, no.33.
Koninklijk rescript, waarbi j de DirecteurGeneraalvoorde zaken der Roomsch lkatholijke Eeredienstwordtgemagtigd,em metden Zaakgelastigde van den H.Stoelli jhethofderNeder. landen,in overleg tetreden#nopensde kerkeli jkeaangelegenheden derin Noortlbrabantgelegene parochie Oeffelt,ten einde die parochie worde gebragtonder hetgeestelijkregtsgebiedvan het Apostolische Vicariaatte Grave.
lçota.Degemeenteflck/elzyeen dorpgelegen tusschen Bnxmeer en Kuik aan de Maas,beàoorde voorheen onder hetHertogdom
Kleefen stond alszondanigonderdeheerschappi jvanPruissen. Bijdetransaclie,op den5Januari j1800,tusschendeBataafsche en Fransche repablieken gesloten> werd OeFeltyhetwelk d* r
denoorlogaanFrankri jk wasvervallen,aan deBataafscherepubliek overgedragen1 terwijldezelaatste,bi J publicatievau het Uitvoerend Bewind :an den 8 Maart1800 no.174,de in a zitneming daarvan heeh t0tstand doen brengen.
Met betrekking t0t het kerkeli jkea behoorde de parochie œFelt oudstijds onder hetAartsbisdom Keulen,maarbiJde suppressie#an datdiocee:en deoprigting#an hetbijdePauselkke bulle#anden3enderkalenden :anDecember1801,ingextelde Bisdom van âken ,bleefdie parochie deeluitmaken van
het Vicariaat van het Oud-Bisdom van Keulen,destijdste Duytz, voor de aan den rest.rRi jnoevtrgelqeneparochien van dat diœ ees,bestaan hebbende.
Bi j deephezng vandatVicariRatende,inzevolgePauseli jkv
185
balle van den 16 JQIIJ 1821,plaatsgehad h4bbende,weder oprigting van een âarlsbisdom te Keulen,moestOeFeltonder
dejurisdictie vaneenenNederlandschen kerkvoogd zijngebragt, even gelijk,in 1823,wasgeschied metdein Limburggelegene parochien, welke onder het in 1821 gesnpprimeerde Bisdom van Aken hadden behoord. Daarzoodanige voorziening niethadplaatsgehad,beachoawde de parochie Oellbltzich weder onderhoorlg aanhetAartsbisdom van Keulen;maaraangezien ditregtens nietgegrond was,zoo m oest die onregelmatige toestand ophouden;waartoe dan ook hetdoor den Koning verlangde overleg metden Zaakgelastigde
van den lI.Stoelgereedelijk medewerkte,vermits,doorzilne G moci jenis,op den 26 Juni j 1832,hethiernavolgendedecrevt van de H.Conslstoriale Vergadering te Rome werd uitgevaardigd:
vBij âpostollsche brieçen,houdendedenieuweomschrijving MderBisdommen van lletKoningri jkPru' issen,gegeven teRome pbi jdekerkvandeH.Maria,den 16Julij1821, beginnende nmetdewoorden:Desaluteantman' um.heefthetZijneHeiligxheid Paus Pius VII,zaligergedachtenis9goedgunstig behaapd, vde parochiale ofllulpkerken,gelegen builcn Pruissenahoezeer
>onderworpen aan deBisdommenvandatzelfde Ri jk, van die ylBisdommen af te schçiden en te onderwerpen aan de naderbi j vgelegene geesteli jke overheid buitendegrenzenvandatRijk. nvermits echter vroeger çan den H.Stoelgeene voorziening
uisgevraagd, betrekkeli jk deparochie Oegelt, gelegen inde nprovincie Naordbrabant, onder het bestuur van den Koning DderNederlandeny uit dien hoofde is deze parochie bevonden
*alsl tog onderworpen tezijnaan dejurisdictievandenAartsvbisschop van Keulen. pDaarevenwel thans van Onzen H.VaderPausGregorin:XVl
:leerbiedigisgevraagd, om gezegdeparochievan helâartsNlxdom Keulen af te scheiden , en met het Apostolische Vicarla' at xvan hetBisdom voorheen van Roermonde le vereenigcn, lleeft
zlzi jne Heiligheid, op voordragl van den ondergeteekenden Msecretarls der H . Vergadering voor de Consixtoriale zaken, vgoedgunstig gelieven t0e te slaan,datde 'oornoemde parx hie
xoe#eltj.van hetBisdom #an Keqlen afgescheidenenaande
186 Mlurisdfctie van Iletkpostolische Vicadaatvan hetBisdom Aoornheen van Roermonde, naar Netwelgevallen van delz Il. Stoel lenderworpen worde. pzi jneHeiligheidheeftdaarom gelast dit decreet, hetwelk in de archieven der 1-1.Consistoriale Vergadering zal worden pbewaard,uit te 'aardigen en Van dezelf llekrachttedoenzi jny palsof er een Apostolische brief, in den vorm van breve . ware >mitgegeven,alsmede de uitvoering daarvan aan dcn Hoog Eer-
Mwaaruen I leer Apostolischen Zaakgelastigde bij den Koning lder Hederlanden,op le dragen.
Gegeven tellpmej den 26Juni lin hetjaar Onzes Ileeren 1832.
(geteekend)âtovslcsFnEnz:, lAarts-Bisschop van Chalcedonie, xsecretaris Van de H.Vergadering der llconsistoriale Zaken.l)
12 Mei l832, n3.7.
Koninkli jkrescript,houdendevergunning,dat,inafwachting f lerregeling van dekerkelijkeaangelegenhedenindeNoordeli jke provincien,de eerste afdeelinl &an hetSeminarievan hetAartspriesterschap Holland en Zeeland,te W armond, voorloopig op de buitenplaals Hageveld, gemeente Velzen il 1Noord-Holland
gevestigd blijve.(Zie Besluit22 Maart1835.no.89.) N ota. Zie in verband Niermede het Koninkli jk rescriptvan den 9 Mei1830,uo.165endedaarbi jgestelde nntaop bladz.207 #anden3denJaargang çandltHandboekle. 16 Mei1832,no.17.
Besluit, waal'bij tot beginsel wordt aangenomen, dat het onderstands dllmicilie vall eenen behaeftige, buiten hetzelve wonende, bil li jkelwijze de verpli gting nietkan worden opgelegd,om,t 0tdealllnentatievandenzelven,aldaarjaarlijkseene graotere s0m uit te schieten,dan voor welke de behoefti gen in
het onderstands domicilie zelve kunnen verzorgd worden.(Zie Besluit3 Julij1833,no.23.)
l87 23 Mei1832,no.14. Besltlit,vaststellende: 1a.de begrooting vall Staats-uitgaven voor de gemeentell Maastrichten Sint Pieter, in Limburg,over 18339 en :o. de begrooting der inkomsten en middelen, mitsgaders der uitgaven en behoeften valtde provincieLimburg ,overhet-
zelfdedienstjnal. N ota.Op eerstgemeldebegrooting isonder 5o.40,Departement
voordeZaken van deAoor zlzcA KathotqkeEeredienst,toegestaan: Voor tractementen aan Pastoorsp Desserva-nlen enVicarissen.
f 4490,00. En op laatslgemelde begrooling is b1J Hoofdstuk VI,âfdceling 1.Artikel l,onder den titelRoomsch ffatholtjke Scrp ,uit-
.
getrokken: Subsidien voorde R.K.Kerken .....Alemorie.
24 Alei 1832, no.20.
ltoninklijk rescript, waarbij deDirecteurGeneraalvoorde Zaken der R.K. Eeredienst wordt gemagtigd,01 deBisschop-
pelijke woninl op deHeerengrachtte Amsterdam , nog voor een jaar,eindigendeultimo October 1833,aandeNederlandsche Handelmaatschappijteverhuren op den voetvan IletKoninklijk besluitvan den 18 Julij1831,nJ.59. lvota.Hethier bedoelde gebouw ,hetwelk voortdurend onderde directie van hetDepartement voor de Zaken der Roomseh Ka-
tholijke Eeredienst is verbleven, is, door hetzelve, telken jare, op den vorigen voet, aan genoemde Maatschappij verhuurd geworden,krachtensde navolgende Koninklijke magtigfngen gedagteekend:
22 Jullij
1833 No.27 tot31 Oclober 1834
7 sovember 1834 46 Mei 1835 I836 11 Junij 26 v 1837 1:38 39 Jqli j I839 2 lunil 1840 7 n
)) 89 )) 31 )) 90 )) 31 72 1 ) 31 v 63 )) 31 * 96 )) 31 > 74 )) 31 98 > 31
g
1835 1836 1837 I838 1839 !840 1841
188 8 Juli j 30 Junij 23 Mei
25 Junlj I 5
1841 No. 4842 n 1843 )) 4844 n 1845
17 Julij
1846
25 Mei I9 )) I9
1847 1818 l849
6 tot31 October 1842 5 n 31 n 1843 4 )) 31 )) 1844 6 v 31 >) 1845 5 31 1846 1847 )) 64 n 31 > 90 ,) 31 1848 )) 66 )) 31 1819 ))189 )) 31 1850
7 Juni j 1832,no.134.
Besluit,waarbijde vroeler,bijde KoninklijkebesluitenA'an den 31 Augustus 1826,no.143 en 30 Januarij 1827,no.125, besliste vraag: *of de burgerlijke gemeenten in diegedeelten llvan de provincie Zeeland.alwaar de wet Van den l8.n Ger-
nminalX jaaren hetdecl' eetvan (Ien 30 December 1809 inllgevoerd en ten uitvoergelegd zijn, op grond van artikel72 ndierweten artikel92 van datdecreet,bijvoortduringmoeten pgeachtworden gehouden te wezen ,om ten haren kostellaan npastoûrs en Desservanten eene woning te verschaFen@a andermaal beTatlgend beantwoord wordt.
Nota.De bij die vraag vermelde artikelen,luiden a1svo12t:
Art.72derwdzvan den 18 Gerl ninatX laar. btespresbytèreset1esjardinsattenants,nonaliénés,serontrendtls vaux curés etaux desservantsdessuceursales. A défautde ce& upresbytêres,lesconseils généraux descommunessontantorisés
à leurprocurer un logementetun jardinjn Zrt.92.van het dect' eet van den 30 Decemper I809. llLes chargesdescommunesrelalivementau culte sont: 1o.De suppléer etc.
2o.De fournir au curéou tlesservantun presbytère,on,àdéfant de preslhylère, un logement,ou ,N défautdepresbytère, etde logement,nne lndemnité pécuniaire-p 3e.De fournir etc. Daar de Zeeuwsche genleenten,pelegen aan den linker oever
derWester-schelde,(voorheengenaamdStaats-fvlaanderen), bij traetaatvan den 16 Mel 1795 aan Frankrijk afgestaan ,en, methetoverijegedeelteVanBelgie,blJdeWelvandcn9Ven-
189
démlaire IV Jaar (1October1795),verdeeldin negen nieuwe Departementen, nlet Frankri jk vereenigd zi jn geworden,z0o zijndiegemeenten,biJde nitvoeringvan hetConcordaatvan l801, in hetBisdom van Gentbegrepen geweesl. De wetvan
dcn 18nGerminal,X jaar(8April1802)isalzooo0kaldaar in werking gebragt,even gelijk methetdecreetvan den 30 December 1209,hetgevalis geweest.
Dit heeftinsgelijks plaatsgehad nletdestad en omtrek #an Vlissingen, welke biJ traclaal van den 11 November 1807, aan Frankrijk isafgeslaan en volgenshetdecreetvandenKardinaal Caprara ,legaat à Mtcrd van Z.H.PausPius#11,Van
dell26 Februarij 1808,methetBisdom vanGentis vereeniyd geworden. De Fransche wetgevinp werd er te rekenellvan 20 April1808 verbindend verklaard en m ilsdien ook deStaatsverordeningen ,omlrellthelKerk-fabriekwezen ,ingevoerd.
Na datde hier bedoelde gemeenten sedert1814 wederom bij de provincie Zeeland warengevoegdjwerdendezooevengemelde Staats-verordeningen door som mige gelneente-besturen nietmeer
toegepast;terwijlook van de zijde van eenige kerk-fabrieken, allerlei afwijkingen in deze plaats vondel). Dit gaf totniet weinig verwarring eI1 nadeel aanleitling; waaromtrent dan telkens de tusschenkomst van hetGouvernementwerd inger0ePeD.
Ongeachtbijde Koninkli jke beschikking van den 31 Augustus 1826, no. 143,mitsga/ler. s bijZijner Majesteils besluiten van den 30 Januarij l827,ne. 125 ,7 Jul lij 1832.no.134 en 11 December 1833,[email protected],herhaaldelijk was bt zsl1st,dathet, tlecreetvan den 30 December 1809,opzigteli jk deKerkfabriekel ) ) Zet' land loepasselijkwas, iI)de onderwerpelijke gemeenlen val lpleef echter de handhaviny &an (1atdecreet nog zeer veel te
wenscllel overlaten; waarom bij Koninkli jk besluit vau den 14 sovenlber 1837 , no.72 ,op de stelligste w i jze wertlverklaard ,dat genleld decreet in het Zeeuwsche getleelte des Bisdomsval)Genlwetlig bestaaten Yoortdurend lotrigtsnoermoet
verstrekken uit aanmerking, dathetbtliten tegenspraak i:. datde bedoelde gemeelten,tijdensdeuitvaardigingvangedacht decreet,totFrankrijk behoort len;dat hetvoor die gemeenten wcttig verbindcnd isen ook werkelijk uitvoeringhe/fterlangd;
!90 jke bepaling isgewijzigd of en dal het niet door eene wetteli ingetrokken.
16 Junij1832,Staat sblad no.29. W et, houdende sommige wijzigingen in debestaande wetgeving nopensde regten van Registratie,Overschrijving,Zegel en Successie.
Nota.ZrtikelIl 51. Steltvri jvandeRegistratle:deaanstelllngen ofbenoefningenvan geestelilkenvanallegezindheden,van onderwijzersbi jdelagerescholen. A rtikel28 ,5 2yzondertvan hetZegelregtuit:de advtrtentlen,welke eene oproeplng totllefdadigheid ten onderwerp
hebben.(Ziewet3 October 1843,Staatsblad no.47,art.27.) NB.Onderdie4rijstellingzijnmedebegrepen:deadverlentien van den ontvang en het emplooivan gelden uitliefdadige
gihen bi jeen verzameld (Circulaire van 8 Augustus1832, no-555 5 42.)
A rtikel 39. S 5@,6o,11oen120. steltvrijvan hetzeget: de verzoekschriften van onvermogende personen;de daarop geDomen besltliten en beschikkingen; de aanstelllngen der gees-
telijken van allegezindheden en vanonderwi jzersderlagere scholen;deacten #an aanstelling , beëediglng en ontslag van alle beambten,geene bezoldiying noch abonnementen voorkantoorkosten genietende, m itsgadersdie der leden van gestichten #an liefdadigheid,in hetzelfde geval verkeerende.
NB.Dewetvan den3 October1843LStaatsblad no.47)heeft ookvanhetzegelregtvrtjgesteld:deminutenvanacten,begluiten en bescNikkingcn van alle openbare besturen en in-
instellingeny betrekkeli jk zaken vanordeenbeheer,welke aan geene regten vanregistratieonderhevigzijn.Die vrijslelling behool 't insgelijks te worden toegepast opdeaanvragen y in welken vorln opgemaakt, van bestuurders of beheerders van openbare, of onder openbaar gezag staande
instellingen,godsdienstige gestichten, kerken , kerkeli jke gemeenten j godshuizen ofarmen.inrigtingenj strekkende om de magtiging,goedkeuring oftoestemming teerlangen,welke die bestuurdersofbeheerders, volgens de op hunne adm ini-
19l
stratlevan toepassingzijnde wetten,openbareverordenlngen ofreglementen,benoodigdhebben, alvorensbevoegd lezijn $othet'errigten van daden ofhandelingen.die depalen #an eenvolldig beheer, of de grenzen hupner gewone hmagtof bevaegdheid te buiten gaan ;alsmede op dedaarop,doorden Koning ofandere daartoq bevoegde magten , te nemen besluitenofbeschikkingen; mitsdiestukkenuitsluitend betreFen
zakenvanordeenbeheer, en niet strekken om bi jzondere gunsten of voorregten, ten behoeve van de betrokken instelling ofinrigting te verzoeken ofte verleenen ; noch aan de
registratie onderworpen of bestemf l zi jny om aan openbare aclen Fastgehecht,ofaan bijzondere personen ofambtenarel in hun persoonlijk belang uitgerelktte worden (Circulaire van 19 October1844 no.736.)
àlvert ler bepaaltde wetvan den I6Junij1832,bijart.49: Alle schenkingen onder de levenden aan zedelijke ligchamen ofbestendige instellingen van de zoogenaamdedoodehand,zul-
1en onderworpen zk jn,aaneen regtyopgeli jkewi jzeen terzelfder hoogte als of dezelve bij uiterste wils bes 'chikking aan die ligchamen of instellingen warcngemaakt. LDatrcg: be-
Jrclgltien ten honderdt. De aangineder schenking en de betaling van de daarop ver-
xchuldigde regten zullen geschieden binnen de termijnenbi J artikel 48 dezer wet voor het regt van successie vastgesteld.
fDietertnqnen zé j?zbepaald op 3 maanden voor de cuagï/tea, en op 3 weAen.zoo tot gcrôcde/' ïn: der ctzart/' /c/l,c/ztotbetaling der çz erwc/zllllfglc regten;terwtp voor diegenen,wetke >aez boedei ollder roorrcjê van boedelbeschl' ijving aanvaat' d
hebben>detel.mtn =an :elail '/ kgop 10 weken isgesteldj. Bi j l' erzuim ofnalatigheid il1t lezen,zulleldeverhoogingen, bepaald bi j de wet van dell 27 Decemlper 18l7.ôtaatsblad no.3;,velbeurd zijn. De aangifte zal aan geene lleëet liging onlll'rworpellzi jn,eI ) de termijn daarvan eerst gerekend worden in te gaan van de dagleekening der Koninklijke magtiging totaanvaardingof,voor zoo verre deze niet,ten gevolgevandealgelneeneRijkswetten, verelschtis,van den dag der acte van schenking.
De bij dit artikel bedoelde schenkingen zijn vrijvanhet
I9Q
regtvan reeiatratie, L%l . Iworden alzoo grltf'Keregutreerd). NB.De vorenslaande bepalingen vervangen :
I@. de besluiten van den 15 Brumaire Kllejaar en 7 Pluviose Xlle jaar, ten aanzien der schenkingen aan armen en godshuizen.
2o. artikell1vanhetKeizerlijkdecreetvan den 18Februarij 1809,tenaanzienderschenkingenaandegeestelijkevereeniglngen.
3b. artikel81van hetKeizerll jk decreetvan den30December 1809,ten aanzien van schenkingea aan kerkfabrieken.
4*. artikel175van hetKeizerlijkdecreetvan den I5November 18II, ten aanzien derschenkingen aanUniversiteiten.
5@. arlikel 67 van hetKeizerli lk decreetvan den 6 November 1813 y ten aanzien derschenkingen aan deSeminarien en
geestelijke hulpscholen.
18 Junij1832,n0.59. Koninkli jk rescl' ipt, waarbij het verzoek van curatoren tler Latijnsche Scholen teUden en van den Apostolischen Vicat.is der districten #an Ravenstein en M egen . strekkende om de
Latijnsche schoolte Uden,alseeneeerstec/deelf' 4g Van hetSeminarie aldaar, te mogen beschouwen, wordtafgewezen. N ota.Dit verzoek had ten,doely om de leerlingen qp-de voormelde school, die totden geestelijken stand opgeleid werden,
te doen deelen in de vrilstelling, welke aan studenten in de gM geleerdheid op de Semilarien, in betrekking t0tde dienst der N ationale M ilitie wordtverleend. (Zie Beslnit I2 Maart 1831,no.80 en de daarbijgeplaatste nota,bladz;272 vanden derden JaargangvanditHandMekje).
3 Juli j 1832,no.23.
Besluit, waarbi j t0tbeginsel wordt aangenomen. dat llet onderstands domicilie niet kan verpligt worden t0tteruggave
#an gelden, die aan iemand zijn uitgeschoten9 wanneer het blijkt,dattliepersQan nietin die matebehoeftig was,dathij
l95 reltmatige aalspraak op betleelinl uit armenfondsen koittlt !
lnaken.(Ziebesluit16 Mei1832,[email protected].) 24Jllli j 1832,10.13. Besluit,llotldentlevaststellinl eener Restant-begronting voûrt li ! gewone en buitengewone Staats-uitgasen van1827- 18309 wanl'
llij ten behoeî-eVan hetDepartement&-oordezakenderRoomsclt KatholijkeEeretlienstlleschikbaarwordtgesteldt opHooldsluk V.dienst jal .en 1829ei lvroegerJ96,600.00 v )) VII.dienstjaar 1830 % 6,230.00 Totaal .J 102,830.00 Arota.Erwasop debegrootlnge;vandegewone en buitengewnlle Staals-uitgaven oVer 1827--1830, :aet inbcgrip der daarop
overgesckreven restantcn uitde vorige diensljaren ,ten behoeve
van de Roomsch ffatltoluke Leredienst bcschikbaargeweest: .J 1 Gewoon ,947.279.441 1827 527,320.00 > l,835,21058 400,000.0:
Buitengewoon
1823
))
1G Be uw ito emog ne. woon Gewoon lBuitengewonn. .
1829
)1,835,24058 400,000.00
!830
.1G Be uw ite on og ne.wben.
4.2,193 6,75 250. 0. 00 90 ,
Tolaal. .f 9,l45,929.691 l')edaarpp,ten behoevevan die Eeredienst plaatsgehadhebbendebeschikkingenheloopen:
1827 .
1G Be uw ite on og ne. wo .any,'1,3 704 1, 4670. 0. 20# 7 2 6
1:2s .
Gewoon.. n1,511,115.661
,
1229 .
-
lBuilengewoonp 51,63747i lG Be uw ito eo lg ne. woan))1,498 3, 643.00 391 000. ,
1830 .
(Gewoon.. ',1,191,317.91i )Buitengewoon :) 2,603. 89 k
Ttltaal op 3$ Dec.183f.
- ) 6,291,019. 2fi
Resl. .. .. /'2,851.031.39 Transpnrtert -n J-2,851,0' $f. 39 9
194.
Pertransport..f 2,251,931. 3' Daar#an i:y gedurende en over de Jaren 1827--1829,ten behoeie van het Departezaent :an Binnenlandsche Zaken, M'egens onderwerpen van uitgaaf niettotde R.K. Eeredienstbehoorende,overgeschreven eene
som van ...........' 981,224,29 En,bij helbovenstaand besluit,tenbehoevevan'sRijks scl àalkistprpgcllealverklaard p1,766,977,10 --
((aj748,ag!.aa
Terwijlhetoverlge op de Restant-begrooting is gebragt,ter somme van.... ....f 102.830,09 4 Augustus 1832, no. 29. Besluit, houdende goedkeul 'ing van het Provinciaal Regle-
lncnt op debegraafplaatsen en hctbegraven van lijken,in de provincieHolland.(ZieBesltliten 22 Maart1831,110.101en 16 Augt lstus1832 no.21.) Wota.HelvoormeldeReglenlent i: te vinden in hetProvinciaal Blad van Zuid-Holland no.87van1832 en in hetBijv.#anhet Stqatsblad,*no.10I van 1232.
œ
8 Augustus 1832, no 12.
Besluit,houdeltle dat metprimpJanuari j 1833 depost#an lloofd-lnspecteur van hetMiddelbaar- en Lageronderwi jszal worden opgehe& -en el1 vereenigd metdien van Inspecteur der
Iaatijnschescholen,onderdentitelA'anInszecteurderLatijnsche scllalen en van hetMiddelbaar- en Lagerondepwi js.(ZieCirttulaire 16 Junij1834,PtnvinciaalBlad,no.56). .yo ta.DeLat!nsche:càoiezzzijn,volgensarti kel4:anhetReglement op het hooger ondcrwijsvan den 2 Augustus 1815, de eerstetrap van hethooèeroaderwt// en inzonderheidbestemtl
voordiegenen.welke,naaanvankelijkdoorhetlager-enmiddelbaaronderwijstezijnbeschaafdgeworden,verderloteenen ofanderen gelecrden sland in de maatschappi j zullen wordcn opgeleid.
Scholen&anmiddelbaarollde/' wl,zijny s'olgen!art. 8 'an
195 hetbovenaangehaald Reglementj de trap tusschcn de schplen
van lagen'oade/' wy. çen delatqnschescholen. Ilctlageronderwqs, hoedanigdoorgaansdoorkinderengenotenwordl,om#athetonderrlytin hetlezen,schrijven rekcnen,in de hoofdregelen der spraakkunstvan eene ofmeerdere
derinlletKoningrijkgebrllikeli jketalen,indebeginselen van geschietlenis, aardrijkskunde of andere soorlgelijke wetenschappen.
Doormiddelbaaronderwns wordtverslaan,dalgelle,hetwelk gegeven wûrdt aan jeugdige personen, die reeds het lager onderwjs,Volgensdezooeven gemelde omschrijvinggenolell'
hellben en zicN wenschen voorte bereidenyhetzi j voor het hooger-ofuntversiteitsoar lcrw#. ç,helzi jvooreen'bi jzonderen slandofberoep,ofdie*okblooteli jkVerlangeneenebesckaafde opvocding tevoltooi jen (ZieCirculairevan den 5 Julij1830, houdende inlichting omtrenthet Besluitvan den 27 Mei 183tJ
çstaatsblad no.9).OpdcLati jnschescholenmoetvolgepsartt.tl en 10van hetReglement#an den 2Augustusl815 onderwi js gegeven wordenin de Latijnsche en Grieksche tateny in de beginselen der wiskunde,de nieuwe en oudegcschiedkunde en
deGriekscheen Latijnlchefabelkunde;terwtjldeleervakkenJ die naar hetMinisterieelneglement:an den 20 April 1816 eI) het Koninklilk besluit :an den 9 September 1826,no.145,
op deLati jnsche scholen behooren onderwezentewordenjbi j artikel 5 van het Koninklijk besluit van den 23 Mei 1815 'Staatsblad nû.25)in voege alsvolgtstaan vermeld: L a.de Grieksche enLatijnschetalen. b.deGriekscheenRomeinschefabelleerjoudheid enletterkunde. c.de wiskunde. d.de algemeene,oude en nieuwe geschiedenîs, waarollder il1
lletbijzonder de #aderlalldsche,en deoude en nieuwc aardrijkskunde. a1s moetendediegenel)ywelke totde Hoogescholen enAthenaea wenschen leworden loegelatcnin dieVakken,op eene voldoende
wijze bedreven en tcvensil1dekennis der Nederduitsche laalgronden en van den Nederduitschen schri jfsti jlervaren z)@@Jn. Ofschoon deLatjnsclle acAolca ,volgens hetReglementvan den 2 Augustqs 1815.artt.4en 8,nietgeachtknnnen worden totde Midtlelbare scholen te behooren ,heeft de Hooge Raad
ecllter, bi j arrest&an den 20 Octol-er 1840, de vraag:tçof dthetgcven Tan onderwijs,in de eerste beglnst wlen 4andcslel-
196
t(kunsl,helLatiln en hetGrieksch t0lhetmiddelbaarondertlwijs tehoort?)) bevestigend beantwoord; daarbil overwegende:ftdatwelkebenamingookvroegeraanzoodanigonderrigt
f(moge gegeven zi jn ,hetzelçe, naar ziln' aard , kenneliik, (fbeheorttothetmiddelbaaronzcrmt /. v, en onk in delaatsle ttjaren,door de Hooge Regering , daaronder is gerangschikt ttgeworden.)>
NB.De betrekking van Inspectear der Latllnsche sclzolen tn vanfletMiddelbaar en Lager onderwijsis,bi J Koninklijk besluitvau dcn 17 Julil4840.no.94, met ingang :an den 1 Januarij 1350 opgeheven. 9 Augustus 1832 , 110.89. Besluit9 betrelende dc Vcreenvoudigingen en bczuinigingen iI 1 het bestutlr der kalonie Suriname; luidende llet6de artikel N-an datbesluita1s Yolgt:
De thansin d: kolonieSurinamedienende geestelijken w01'llen bij defzelver tegenwoordige inkomsten gehandhaafd;doch ztlllen bij nieuwe benoemingen aan llen geene hoogerejaarwedden worden verleend dan de volgende :
ann den Prelikantbi jdellervormdegemeente I6000.00.
Predikantbi j de Lutllersclle jemeenteJ5000.00. Roomlch Katholijken Priesteren Pastoor/3500.00. )) Roomsch Katholi jken Kapellaan J 1500.00. zondermeer.(Zie Besluit22 Sepiember1832,[email protected]). 3''oJu.De tractemenlen der Kerkleeraarsin de kolonle Su'riname
.
waren çroeger bepaalila1s volgt:
[email protected] j besluitvanden1Januari j 1827no.105,voardeleeraren derHervormde en Evangelisch-laulhersche gemeenlen op
1 5000.00 Hollandscll Courant, bellevens alle andere toen aan de .slandplaatsdcr Predikanten te Suriname verbonden vpordeelen.
2a.Bi jbesluitvan den21April1823 no.50,voordcnPastcpr derR.K.gemeenleop13,600.00, en vopriedervan zijne twee Kapellaansop12,000.00 Hollandsch Courant. 3a.Op11,800,00verhougingvan iederstractement,naverlopp van vijfJaren dienst;en
4o.Opeecegelijkeverhoûgingnaverlonp #andevplgendeVi jf Jaren diensl.
197 16 Augustus 1832,no.2l. Besluit. houdende goedkeuring van een Reglement op l1ct
begraven van Ii jken,voordeprovincieZeeland. N ota.DaarditProvinciaalReglementhetVolledigste fsenmee:t al de bepallngen bevat, welke,in dc hoofdzaak,ook in de provinciale Reglementen van soordbrabant,Holland,Utrecht, Friesland, Groningen en Drenthe vonrkomen, z0Q wordthet-
zelvealhierlnzlln geheelmedegedeeld: EER STE AFDEELANG.
FJn 46legrccfpllct:en graptokn.
Geen li jk za1 ergens eldersmogen worden begraren, ilalt op de volgens de ondtrstaande bepalingen daartoe bestemtle
rrafplaatsen.(l) Arl.2.
Geene andere begraafplaatsen zullen in de provincie kullne'l beltaan dcn de navolgende:
a.Al gemeenoèegrcc/,lccfl8n;Welkezijn: 1o.Die,welke ten dienstederburgerlijke gemeenten, d0ol. en voor rekening van de plaatseli jke besturen zijn ef zullen worden aangelegd.(2) 20.Die,welke door dekerkelijkeadministratien tendienste van de burgerli jke gemeente bestemd zijn, en daartoe voortdurend gebruiktzullen worden.(3) (1)Zieart.Ien2 vanhetdecreetvanden23 PrairialK1Ijaar (l2 Jnni j 1s04)enKoninklijkebeschikking:an den7Augustus1827
no.38.
(2) Zie K.rescriptvan den 2 Januarij I830 no.88 en circulairt,
van den kdministrateur voor het Binnenlandsche bestuur van tlen 10 Maart1828 no.57.
(3)Zie K.rcscriptvan den 15Februari j1828 no.I08.
'198 h. Bijzondere kerkelijke begraafplaatsen.; zijnde de zoodanlge , welke vroeger voor bijzondere godsdiensLige gezindheden ~ijn aangelegd of nog zullen worden daargesteld , bij voortduring uitsluitend bestemd voor de' lijken van leden eener bljzondere godsdienslige gezindheid. (1) c. Bijsotuiere grafsteden; door p irtlculleren op eigen gronrl , alleen voor zich en voor hunne familie aangelegd, (1) Art. 3.
Op de begraafplaatsen, welke bij eeoc bevolking van mindel' dan 1000 zieten binnen den hebouwden kring der gemeente zijn behouden gebleven , zullen geene andere lijken mogen worden begraven dan: a, Van personen binnen zoodanige gemeente overleden, b. Van personen tot de bevolking der gemeente behoorende , welke in eene andere gemeente gestorven zijn; en c. Van personen , welke, ofschoon niet in de gemeenle wonendc , er echter een eigen gr'af beziuen. Art. 4.
Geene bljzondere kerkelijke begraafplaals zal mogen worden aangelegd , dan met voorkennis van bet plaalselijk bestuur , hetwelk bevoegd zal wezen daaromlrent zoodanige bepalingen te maken, als noodig zijn om de burgerlijke gemeente voor schade te boeden. (3) Art. 5.
Niemand zal op eigen grond eene grafslede voor zich en de zijnen mogen aanleggen , anders dan met voorkennis van het hestuur del' gemeente onder welke de grond gelegen is, en onder>
(i) Zie art. 45 van bet decreet ut s, en circulaire van den f 0 Maarl ~828 n-. 57. (2) Zij art. i4 van bet decreet ut s, (3) Zie K. besluil van den 22 December ~848 (Staatsblad no. 93), houdende afschafllng der retributien len behoeve van de algerneene burgerlijke begraafplaatsen , voor lijken, welke niet op dezelve , maar elders worden ter aarde besteld,
199 inachtneming van al zocdanige bepalingen, a1s hetzelve in het
belang der plaatselijkepolicienondi:zaloordeelentemaken(1). Art. 6.
In de grafsteden op eigen grond aangelegd,zullen ,buitel t
toestemminl &'an hetplaatseli jk bestutlr,geeneandereli jkenberraven mogen worden dan dic van den eigenaar,van zi jne echtgenooten van zi jnebloed-enaanverwanteninderegtelijn. De algemeene begraafplaatsen bijart.2 ; a 10.omschrevell, zullen,z00 veelde uilgestrektheid #an den daarvoorbestemde: grond zulks eenigzins gedoogt, verdeeld worden in vakketk. geëvenredigd aan de bevolkinl val iedere in degemeente aan-
wezige godsdienstigegezindheid,welkerlijkenopdezelvemoetell worden begraven (2). ârt.8.
In steden of gemeenten waar graven in koop ef huur zullell
worden uitgegeven,zullen,zoomogeli jk,onderscheidenercnr?l op de begraafplaatsen worden afgezonderd ;als:
a. Voor eigene of gehuurde graven. è. Voor openbare graven te dienstevanpersonen,welkernahestaanden lliet onvel. m ogend worden geachtom begrafenisregten te voldoen; en n. Voor armen en onvermogenden # Yan welke geen regtzaI gevorderd wol. den.
(1)Volgensart.14 val)hetdecreetuts. kan lederop zijn eigcp.
grond v'orden begraxen,mils die grond gelegen zijbuiten den omtrtk of kom der steden en Alekken,op denafslandtenminsleTan35 a 40 ellen. (2)Art.15 van hetdecreetuts.vordertgebiedendadatde algemeene bepraafplaalsen in zooveel vakken M'orden afgedeeld a1ser
verscltillende pezindlleden in de gemeente aanwe?ig zijn.Iederegezlndlleid moet, l' olrensdatartikel,eene afzonderli jkebqraafplaats llebben.(Ziecirculaire10 Maart1828 [email protected].)
Q00 Otlk in plaatsen waar gèene graven worden N-erhuurd en vet.koclt, zal vool. de begrafenis s'an armen en onvermogendell
een afzondel' lijk gedeelte van de begraafplaats kullnen bestemd worden. Art.10.
Ter bezuinirînl s'an den grond vooI'de begraafplaatsen be-
stemd,zullen de grafkuilen z0o veelmnrelijk in reijenwortlen aa ngelegd,metinaclltlleming vallden ouderdom derovel'ledenen, '
welkeJe&-oeglijkkan worden gerallgsclliktin Vierklassen;aIs: beneden lletjaàr. van l tot 8 p > 8 )) 15 >
boven de 15 > Ari.41.
De vakken,rangen en reijen zullen zno veelmegeli jk dotr greppen, zandpaden, heggen, graszoden of andcre zigtbare teekenen Yan elkantler worden afgescheiden. ârl.I2. De llepalingen in de vier vorige artikelcn uitgetlrukt, zullell
0ok z00 veel mogeli jk worden nagekomen op de algemeene begraafplaatsen bi jart.2 ; a 2 bedoeld. Art.13. Op de algemeene begraafplaatsen, zullen de Iiraven voor
li jkell #an volwassenen eene ldngte moeten hebbcn van ten minste 2 ellen # en eene breedte Yan ten minste 8 palmen. De andere graven zullen geene mindere lengte ofbreedte mûlen hebben dan :
Z-K
-U-' 7
Lengte.
11 j
Breedte. ' l'
j'
1
-
l Ellen. Dui- Ejjen. Duim en.
' g jbcneden hetjaar ..* * t van 1 tot8 ) ;; *1 '2 n t! l ,)1 kt si , '
m en.
*.
0
80
0
45
*
1 1
50 75
0 0
60 l 75 t
.
.u.
)
l
...
Q0l Art.14.
De diepte dergravellzaldoprtleplaatseli jke besturen,naat' gelang van den toestand der grondla&en bepaald worden.(l) In getn gevalzullen meerdan vier Iijkenineenendenztlftlel' grafktlil boven elkander l nogen wordellgeplaatst, en za1 de bovenste kist nloetcn gedekt worden met eene Iage van tell lninste 65 duimen wel aangestampte aarde,waaronderniet zal worden begrepen de hoogtedergrafheuvels, welkeop degravplk zullen kunnen worden geplaatzt. ârl.I5. ln zoodanige gemeenten waar hct gebruik bestaat, 0111 tlt!
grafktlilen,voorme erdan een lijk bestemd,na de begrafcnis kn ' van lleteerste lijkR onaangevuld telaten,zaliederekistdadeli jk met eene Iage :?n ten millste drie palmen goed aangestampte
aarde moelen worden gedekt,welke bijdevolgendebegravinj; onaangeroerdzalmoetenhlijven;terwijldegrafkuildaarenboA-ea meteen houten Iuik ofvaltijdelijk zalmoetenwordengeslatelt tot datdczelve Jeheelis geçuld. Arl.l6. De bepalingen in de drie vool' gaande artikelen omscllrevell.
zijn ook op debi jzonderekerkeli jkebegraafplaalsen,endieA'alp art. 14 ook op de eigenc grafsteflen van toepassing. Art.17. De grafkuilen op de algelneene bellraafplnatsen zullen ollderlinl eenen afstand moeten llellllcll Yan ten minste dvie palmell
ter wederzi jde, en van niet minder(1al vierpalmen aan het hoofd- en voeteinde. Art.18. Geene palen of gedenkteekenen zullen op de algemeene hegraafplaatsen m ogen w ol'den opgerigt, dan na voorafbekomel:
schrifteli jke toestemming van deplaatselijke besturen,.en met inachtneming van de î'oorwaarden a&n die toestemminl Ver-
bonden.(2) (I)Art. 4 van het decreet ut s. bepaalt,dat ieder grafeene dieple moelhebben Il tol 2 ellen ,op 8 palmen breedle. (2)Art. 12 van het decreetuts.erkenthetregtvan elk ingt!zeltn,om )zonder autorisatie te behoeven,op hetgrafs' an zijnt 'll
Q0Q
Op de allemeene begraafplaatsen bijart.2 : a 2/bedneld, zal,behalvs c detoestemminl van llctplaatscli jkbestuur,tothet oprigten van palen ofgetlenkteekenei l,ook de toestemming van de administratie, welke de lleschikkillg over tIe begraafplaats lleeft#&-ereisclltwortlen.
Op grafkuilen waarin meerdan fén lijk wordtbegraven.zaI nimmer een gedenkteeken geplaatstkunnen worden, onderwelke
llcpaling echterde eigene graven nietzijn begrepen. T W EEPE A PD EEKRAG.
FcnhetlegrcpdnvanLù'ken. Art.19.
Een iederllceftYrijheid,om ,onderinacltneming tler hepalingen bi jditrcglementgemaakt,llaarwelgevallen opdealgemeene begraafplaats in de eeneofanderegemeentetellegravel,, mits daal 'toe vooraf . de toestemming van de atlministl. atie der begl'aafplaats vel.kregcn hellbende, voor zoo verre debegra3'ing lliet binnen de gemeent .eva n lletoverli jden ofdie vallhetge-
wone domiciliedesoverletlenen Ilaatsheeft(1). Art.2J.
Gcen lijk zal mogen begraven worden dan op &'el'toon val l eene schrifteli jketoestemming,graLi 'zafgegevendoordenambtenaar h'an den burgerlijken stantl der gemeente in welke de llegraafplaatsgelet len is;welkeambtenaar,vool -Ii jkcnvallpel 'sancn in eene antlere gemeente gestorven, zoodanige toestem-
ming niet zalN-erleenen, dan op vertoon van een bcwi jsvan zijnen ambtgenootin diegemeente,ten blijkedatvanheto&-erblnedverwant of vrlenfl, een grafsteen of anfler teeken tedcen
plaatsen.tzieookartt.IQ en Ilvanvoormeld decreet-) (1)Ziecirculaire&an f lenMinistcrçanBinlenlantlscheZakenvan den 2G Thermidor XII jaar (14 âulustllsl8û1)betrekkelijkhet
regtder familien yom de li jken,metln aclltneming dereereischte
formaliteitenyinanderegemeenten,danwaarinheto#erlijflenlàeeft plaal:2e11ad)te doen begraçen.
Q05
Ii jden behpprli jke aallgiftev00rderegisters#andenburgerlijketl stand aldaaris gedaan (1). Art.2l.
Bijiedel' ebegraafplaats,z00 algemeenea1sbijzonderekerkclijke, zal een register >-an llegravenen worden aangelegd'elt llijgehouden,ingerigtA-olgenseenmodeldoorGedeputeerdeStatell tlezerprovincie&-0Or te scllrijven, in hetwelk canteekening zal worden gedaan Van alle Iijken op de begraalplaatsteraarde hesteld, en zulks naal'Yolgorde #an de nommers der ingetrok-
kene permissie-llil jetten t0t belravinl, die zorgvuldig moeter' worden bewaard en 0l)heteilldevan ietlerjaal-overgebragtten kantore van den burgerli jkenstand dergemeente,in welke de llegraafplaats gelelen is.
DER D E AFD EEKING.
Fcndentùd 'derbegravlng. Art.22.
De lijken zullen nict later ( lan op den &-ijfden dag na llet overlijden llegras-en molen worden,z0o nogtans,datbijaldielp tlie daJ invalt op eellen fdesttlal der kel' kelijke gezindheid, waal'toe de o&erledene lleeft lelloortl, alstlan de begraving kan wortlen uitgesteld t0t del Volgenden dag.Inllien iemand naden
miv ltlag (twaalful'en) ovel' lijdt,zaldie dag nietmedegerekend wol. tlel (2). (!)De schrifleli jke toestemming moetvri j van zejelen kosleloos
wordcn afgegeven ingevolge artikel53 val)lletNederlandsche bur-
gerlijk wt'tboek. Het begravel)zonder toeslemm ing wordtgcstraftmeteenepevangellzetting van 6 dayen lot 2 Inaanden en t'ene geltlbot'te van 16 lot
50 francs(art.358 vanllet welbot'k vanstrafregt(Codepe' nalt. (2) I 1etverloftotbt 'gravingmagvolgensart.531'anllelNederlandsche burgerlijk wetboek nietl' roeger l'erleend worden dan 36 urelz na llel overli jt len,behoudens de gej'allen bi j de rez 'lementen vall policie voorziell. Hetbegraven van lijken &' tstsr den tijt l biJde wetoflletrekkelijke reglemenlell lpepaaldy wordtgestrafteçen a1shetbegraven zondcr verlof)(art 352vanhetwetboek çan strafrcgt(Codepehat-j.
Q04 Art.23.
Ingevalde practiserende geneesheeren of de heelmeesters tell platten lande eene vroegere oflatere llegravinl A'an een over-
ledene, of ook eenigebijzondere beschikkingen en voorzorgen te dien opzigte mogten noodig achten, zullen zijdaarvan ten spoedigsten bi j eene schrifteli jke verklaring kennis-geven aall llethoofd van hetplaatseli jk bestuur,hetwelk bevoegd zalzi jkl om ,wanneerdenoodzakelijkheid eenel'vroegel 'e I legrafenisuit de Verklarinl #an èenen practiserendengeneesheerofheelmcester
l'li jkt, dezely-e te gelasten, en 00k eene Iatere t0e telaten of voor z0Q veel noodig te bevelen. Art.24.
Bij zoodanige begraafplaatsen, waar men, ter voorkomilll A'an begravingen van scllijndooden, eeneli jkkamerzalllebbel gevestigd,om de lijken,alvorensdezelk-e teraarde te doenbestcllen, gedurende eenigen tijtlin dpzel&-e te doel y'erblijî-en. zal, wanneer ereen ofmeerli jken in geplaatstzijn#'een gelleesheer met het dagelijksch bezoek N'an zoodanile lijkkamel' llelastworden;en zullen'delijken nieteerderbegravenworden. tlan wanncer degemeldegeneesheereeneschriftelijkeYerklaring zalhebben afgegeven, dat de begrafenis veilig kan geschieden. Art.25.
Deplaatselijke besturen zi jn bevoeld,de upenvoordebegrafenisvan li jken. ,iederin zi jnegemeente,tebepalen,zoodanig cvenwel, dateene ti jdsruimteval)drieachtereenvolgendeul'en op iederen werkdal daarvoor wol'de toegestaan, en' degewone
ti j van belraven nietvôôl .zonnenopgang ofnazonnenandergang worde bepaald.
Bij de plaatseli jke tarie&-en zal een verhoeld regten 10011 kqnnen worden voorgelragen, :.001.lletgevaldat de' li jkell buitenden voorgeschreven'tijd begraven worden. . Deze bepalillg is niet van toepassinl op de begrafenissen Yall militairen,noch 00k #an leden der Israëlitische gemeente. Arl.26. Alle Rangiflen tûthetdoenvan begravingen, zullen tenminste
24 nren vô*r het tijdstip derbegras-ing aan deopzigtersder begraafplaatsen mgeten geschieden, met oYerlegging Yan de
Q0ö
consentbiljetten, afgegeven door deambtenaren van den hurgerli jken stand. Van de zof ldanige, die deze xaangifte niet in ti jdszullell hebben gedaan , zal zoodanig verhoogd regt en,loon kunnel
worden gevorderd#a1sbijdetarieven zalworden bepaald. Art. 27.
Ingeval vap begraving op eigene grafsteden,bij art.2 1 c bedoeld.za1 men de hulp van den opzigter der algemeene begraafplaats of van deszelfs bedienden kunnen inroepen ,mitsde
opgave#an denjuisten tijd derbegraving ten minstetweemaal 24 uren te Vorellgesclliede. Art. 28.
Van ietlere belraving op eigenegrafsteden,bij art.2 : bedoeld,zonder tusschellkomstvan den opzigter der algemeene
begraafplaats gedaan,zalaltijd tenzelfden dage aan dien opzigter eeneschl 'ifteli jkeaangifte worden terhand gesteld,om daarvan in hetregistervanbedl' avingenbijzondereaanteekening te maken; hoedanige aanteekening hi jmede N-al 1 dedoorhem bewerkstelligde begraYingen in eigene grafsteden zalgehouden
zijn te doen. TIER D K A FDEELING. Foorzorgen in gevaltcn besmetting. Art.22.
Bijhetbestaan van besmettelijkeziekten ofanderebuitengewone omstandigheden, zullen burgemeesters el z wethouders ilt de steden en de burgemeesters der gemeenten ten platten lande, 11a deskundige personen te hellben gehoord,hetbegraçen ook
buiten ti jds kunnen bevelen.Bi jhetbestaan van besmettelijke ziekten, welke tot buitengewone Voorzieningen van wege de bevoegde hoogere of provinciale autoriteit hebben aanleiding
gegcven,za1voor deli jken van personen,aanzoedanigeziekte gestorven,door de zol'g van de gemeente besturen, op daartoe
bekcmeneaanschrijvin; vanGedeputeerdeStaten, eengedeelte der belraafplaatswol'den afgezondcrd,en zullen tevens bijde
Q06 begravinl de noodige maatregelen van voorzieninl door die
besturen worden bej' olen.(1) Art.30.
Lijken van pelsonen of #an kinderen aan de kinderziekte overleden,zullen opeenafzondt. rlijkenbelloorlijkonderscheiden gedeelte der begraazplaatàen worden begraven,enmeteeneIaal; vast aangestampte aarde van ten millste één el dikte moeten
worden overdekt,voorzooverredielijkennietbegravenworTen in behoorli jk gesoldeerde kisten van lood ofzink,welkeYal l houten kisten omgeven zullen moeten zi jn;zullendehiervanten genoege#an hetplaatselijk bestuur moeten bli jken. TIaFPE A PD EELIAG .
Fcn hetruimen tcn graven, eœhumatien en psrufk
tcn terlateno begraafplaatsen. Art.31.
Geene kist za1 lnogen geroerd wortltrn dan na verlopp van
ten minstetien jarennadebegraYinl,ennabekomenverlofval' hetplaatselijk bestuup; - ten graf geheel gevuld zi jndeza1 nietmogen worden geopendbinnentienjaren,nadatlletlaatste lijk erin gezetis,tenzi j om bijzondere redenenenopschl' ifteli jkeautorisatie h'an hetplaatselijk besttlur. Art. 32.
Geeneontgravinl (exhumatie)van Iijken,za1,doorwienhet ook zij, mogen getlaan worden;ten ware daartoe voorafzi j verkregen eeneschrifteli jkeautorisatievanhetplaatselijkbestutlr, hetwelk zeodanigea.'utol 'isatilenietzal.3'cl' leenen,(lan nabekomen gunstil advies#an de provinciale commissie van geneeskundig
onderzoek en toevoorzigtofvandeplaatselijkecommissievangeneeskundil toevoorzigt,wanneerdiein degemeenteaanwezig is.
Dezebepaling isnietvan toepassing op ontgravingen (exhu-
matiën),welke 0p rekwisitie#an deregterlijkemngtmoeten plaats hebben.
(1)Bijhethecrschen van besmetteli jkezieklenmopendeklokken
vpor de dienst der begrafenis nietwortlen gelt lid,(Zie circulaire van den Ministt'r van Blnnenlandsclle Zaken aan dc Prefects van
dtn24Januarij1806).
Q07 Att.33.
De overbli jfselen #an lijken en van doodkisten zullennietvalî de begraafplaatsen logen worden verwi jderd.Bijhetsloejlel, van kisten zullen dedoodsbeenderen wordenbi jeengezamcld,en bijaldien dezelve nietten kosten derfamilien in kistcn worden vereenild, om weder belraven te worden,geplaatstworden in
de beellderhuisjes nf beenderkuilen,welkedaarvoorop iedere begraafplaats zullen worden aangelegd,terii jl de nverbli jfsels der kisten in den grond zullen wol' den bedolven. ârt. 34.
W anneer cene begraafplaats Yerlaten wordt, zaldezelve Je-
durendeden tijd van tien jaren in denzelfden toestand en afgegesloten moeten bli jven, zonder dat daarYan eenil gebruik wol' degemaakt;- na &'erloop h' antienjarenza1dezelvetlool'dell eigenaar kunnen werden verpacht,ondel'uitdrukkelijke voorwaardtn, dat dezel&-e welbezaaid of met hakhout beplantmal; wortlen , maar datin dezelve geene uitgravingen zullen mogen worden gedaan,lloch o0k fondamenten voor gebouwen zullen mngen worden aangelegd,z0o lang daartoe geene autorisatie
van Gedeputecrde Staten derprovincie zalzijn Yerkregen. ârt.35. De in het voril artikelgemaakte bepnlinl za1mede toepas-
selijk zi jn op de grondcn,totparticuliere grafsteden gediend hebbende, te rekenen van den daJ waarop delaatste begraving
in dezelîe zalzi jn geschied. ZESD E APPEELIAG .
Fanhefpppertoezïgten sc/tcerprer d6Segrcc/plccfddn. Art.36.
Alle begraafplaalsen zonderonderscheid zijn aan lletgezag, de policie en hettoezigtder plaatseli jkebestul' enondcrworpen, welke zullen moeten w aken Yool' de stipte nakominl Van de bepalingen van ditreglement, en #an alle zoodanige,welke in hetbelang der ingezetenen door de bcvoegdeautoriteiten zullen
zi jn voorgeJchreven.(l) (1) Zie artt.16 en 17 van hetdecreetuts.
Q08 Art.37. De burgemeesters en commissarissen van policie9 ofde leden
vap het plaatselijk bestuur metde waarnemitlg van derzelver functiën belast,zullen ten allen tijde den toegapg hebben tot iedcre belraafplaats in hunne gemeente relegen.
De burgemeesters zi jn bevoegd,zo0 mogelijk,metoverleg van wethouders en assessoren ,ingeval van geschi' l nopens de
toelating van lijkenop debegraafplaatsen,totlletbewerkstelligen der begraVing last te geven, en daartoe al zoodanige maatregelen te nemen a1s de omstandigheden zullen vorderen. Art 33. De beschikkinl over de begraaf plaatsen'enIletinnenderbijde reglementen bepaalde begraafnisregten, voor z0o verre lletreft de thans llestaande kerkl loven.#ert ler als begraafplaatsen ge-
bruikt wordende, blijft overgelaten aan de kerk-besturen en andere belanghellbenden,ovel. alwaarde kerkelijkegemeenten en de belanghebbenden, door het daarstellen en onderhoudcn der llegraafplaatsen, gerekend kllnnen worden daarop als het wal'e een Yerkregen regt te Ilebben. IEVEND E APDEELING .
Fcn 46opzigtersder:eprlc/zlcclden. Art.39. Vopr elke berraafplaatsofvoormeerdaneenebegraalplaats,in
dezelfdegemeelltegelegen,zaleen opzigtert0thetdageli jksch toezigtover dezelve worden aalgesteld aan welke eene woninl zal worden vel' strekt, nl de verpligtinl za1 wort len opgelegd, om zich op eigen kosten te voorzien van eene woning, in de
nabijlleid derbegraafplaatsgelegen. àrt.40.
De aanstellinl der opzigters van de algemeene burgerlijke belraalplaatsen za1geschieden:
lo. Doardeplaatseli jke besturen,#00r z00 Veelde algemeene begraafplaatsen,bi j aI' t.2 : a 1o.bedoeld,aangaat, 2'. Door de atlministratiën aall welke de beschikking over de
bijart.2 1 a 2*.bedoelde begl' aafplaatsen isovergelaten, Qndergnedkeul' ing van deplaatselijkebesturen.
Q09 3O. Door degenen aan wie de begraafplaatsen behool' en, voor
z0o veel(le bijzondel' e llelraafplaalsen aangaat. De opzilters der begraafplaatsen zullen aan hettoezigt vat?
de plaatseli jke besturen onderworpen zijna en bi jwanledra; ofpligtverzuim doorhetplaatselijk bestuurkunnen worden geschorst. De destitutie #an de opzigters der algemeene begraafplaatsen
bi j art.2 1 a 1?.omschreven,zalgescllieden doorhetplaatselijk bestuur, hetwelk bevoegd zalzijn de schorsing der0pzigters van de overige begraafplaatsen te doen voortduren, t0t
dat de administratie, onder welke dezelvezijn gesteld, hen door meer geschikte personen zalhebben doen Vervangen ,of t0t dat op vel'toog van die administratie de schorsipg doer
Gedeputeerdè Staten zalzi jn opgeheven. Art.41.
DeOpziltersderbelraafplaatsen zullen belastzijnmetdebewari. ng der sleutels van den toegang totdezelve,metthethouden
van hetregistervan li jkcn op de bcgraafplaatsen teraardel)esteld, met de zorgvuldige bewarinl der consent-biljetten tot begravinl bij art.20 bedoeld, methetgraven en openen del' grafkuilen,onder inachtneming Yan de inrigting en Verdeeling der grafsteden#welkedool'deadministratien derbegraafplaatsen zullen zi jn voorleschrcven,en yall de lengte,breedteen diepte voor ieder graf bepaald; - met hetnederlaten del.doot lkistelt in de graven, met de opvullinl der grafkuilen natlatde dood-
kisten in dezelve zijn tel'nedergesteld;- metlletefenenvan den gpond of hetopzetten der graflleuvels boven dezelve,waar
zulks gebruikeli jk is,en lletleggen der grafsteenen>welkeop dezelve zullen worden geplaatst, alsmetle met de afmaaijing van het gras. en Inet het scheonhouden der paden op dc begraafplaatsen aangelegd.
Art.42.
De opzigtel 'szullen zorgen datgeen vee op de begraafplaatsen weide,noch oak worde vastgelegd, met uitzonderilll van gei-
ten, v00r z00 Yerre daartoedoorlletplaatseli jk llestuur, in hetbelanlvanminvermogenden,toestemminlmogtzijnvelleend. Arl.43. De opzigters zullen zich in het doen &-an alde voorschres-en
Ql0
werkzaaml leden, te hunnen kosten kunnen doen bijstaan door zoo Vele bedienden ofwerklieden,alszijzullenbehoeven,mits de personen,welkezijdaartoebezigen,geaàreëerdzijngeworden door hetplaatselijk llestuuren ookdoor deadministraticover de begraafplaats, voorzoo veeldiebi jart.2 : a zobetreft, of tloor de administratie dei begraafplaats, voor zoo Yeelde
bijzondere kerkeli jkebegraafplaatsen aangaat:zijzijn voor de gedragingen van die bealnbten ol werklieden ten allen tijde verantwoordeli jk. Art.44.
D , q opzi gters der begl 'aafplaatsen zullcn zich te hunnen kosten maeten voorzien van de gercedschappen, 'oor het openen el 1
digten der graven, voor hetnederlaten van de li jken in de graven , en voor hetwegnemen en leggen der grafsteenen benoodigd,voor zo0 ver die niet door de administratien der be-
graafplaatsen zullen zijn Yerstrekt, en 90k verantwoordelijk
.
kunnen worden gesteld Yoer de berging en bewarin; van
lijkkleeden en lijkbaren.
Art.45.
De opzigters zullen verpli gtzi jn eenegoede ordeop de begraafplaatsen te doen inaclltnemen,tegen alleongeregeldheden
te waken, en bi j het bestaan of het ontdekken van deztlve, daarvan dadeli jk aan den Btlrgemeesterkenniste geven. Art.46. De opzigtcrs zullen naauwkeuril moeten lorgen, dat geene
li jken noch overbli jfselen van doodkisten, noch aarde van de bpgraafplaatsen dooriemand,wie llijook wezen moge,van de begraafplaats waarover zijhetopzigthebben,worden verwijderd; zi j zullen van allepogingen t0tberoovinl derbegraafplaatsen dadelijk aan den Burgemeester moeten kennisgeven. Art.47.
Buiten den Opzigter en diens lledienden zal niemand eenig graf mogen openen Of vullen. Art.48.
De opzigtèrs zullen aan de Burgemeesters of hunne plaaj:be-
kleeders ten allen tijde inzage moeten geven van deregisters der begravenen en van de roosters der begraafplaatsen, waar-
h'an zi j houderszijn,en steeds aan dezelve den toegang t0tde
QlI
begraafplaatsen moeten geven: zij zullen de ort lers van de Burgemeesters of #an hunne plaatsbekleeders, ten opzigle van
het openen der graven en llet begra#en van lijken, dadeli jk ten uitvoer moeten brengen. Art.49.
De opzigters zullen verantwoordelijk zi jn voorhd naauwkeurig toezigt over de nakoming der voorschriften in ditregle-
mentbegrepen,voorzoo verredie op hen vantoepassingzi jn, cn zullen zich wijders moeten gedragen aan de naderebepalinren, welke, in ovel' eenstemming #an hetzelve, ten aanzien
Van hetbegraven derli jken, bi j deplaatselijke verordeningen en bij de bijzondere instructien op hunne bedieninl zouden mogen worden gemaakt, of wel door de hoogere autoriteit zouden mogeltworden voorgeschreven. Art.50. Tot bezpldiging der opzigters van de begraafplaatsen, Vopl'
al de werkzaamheden en bemoeijingen waarmede zi j zullen belastzijn, en ter vergoeding van de kosten, welkezijvo0r t 1e belooningen hunner bedienden en werklieden, en voor den aankoop en het onderhoud hunner gereedschappen moeten besteden, zalaan dezelve kunnen worden toegelegd :
Vooreerst,eene vpstejaarweddeuitde zuiçere opbrengstder begrafenis-regten ,en Ten feeeden , een 10011 v00r de begraving, hetwelk boven de begrafenis-regten vooriederlijk zalmoeten worden betaald. Art.5I.
Bijaldien detoestand dcrplaatselijkeofkerkeli jkekassenmogt gedoogen, dat de vastejaarwedtle deropzigtersen dekostell van llet maken der graven uit dezelve bekostigd werden, zal
op deze wi jze in de.belonning dierbeambten ktlnnen worden voorzien (1). (1) Ingevolge Konlnkli jk rescriptvan den 8Januari lI829no.108a ishet,hij circulairevan denAdministrateurvoorhetBinnenlandscl, bestuur van den 1l Februarij 1829 n*.4,aanbevolen,om ,lcl) einde de begrafeniskosten hetminstmogelijk lp ezwarend te maken. de tractementen van doodgravers enz.zoo nlogelijk np eene andcre wilzedanuitdtkostenderbegrafenissvn lcvinden.
QIQ Art.52.
Voprz:o verdeplaatselijkeomstandigheden,tenaanzienYan de inrigtin; van het toezigtover de begraafplaats en hetdaarmede belaste personeel, andere bepalingen dan die. welke in
dezeafdeelingbegrepenzi jn,noodigmogtendoenachten,wordt aan de plaatselijke l:esturen vrijgelaten,dienaangaande bij de plaatselijke reglementen anderevoorschriften Yasttestellen. A CH TSTE APDEEL:AG.
Fln delegrcfenfz-rdgten en lponcn. Art.53.
bq begrafenis-regten en de lopnen van t1e opzigters der al-
gemeene burgerli jkebegraahllaatsen zullen worden geregeld bij tarieven, welke,door tusschenkomstvan deGedeputeerdeStaten der provincie,aan de goedkeurin; van Zi jneMajesteitdenK0-
ninl onderworpen zullen wol. den (1). Art.54. De bestaande bepalingen omtrentde begrafenis-regfen en opzigteps- 0f doodgravers-loonen opde algemeenebegraafplaatsen,
bij art.2 : a 20bedoeld, en op de bijzondere kerkelijke begraafplaatsenyzullcn bijVoortdurinl in stand blijven,do hz00 N c spoedig mo:cli jk herzien en naoverlel metde plaatseli jke besturen worden vastgesteld,en aanZi jnerMajesteitsgoedkeurin; onderw orpen. Art.55.
Detarieven zullcn moeten behelzeneenejuisteaanduiding#an de sommen , welke v0or iederen rang der begraafplaats, naar
eveltredigheid van den leeftijd Waarin 4e overledenen gestorven zi jn,zullen wol. den gevordertl,zoavoor*hetret ;t#anbegrafenis a1svoorhetl00n deropzigters;geli jkmededesommen,welke9 ingeval van begravingen lluiten den bepaalden tijd ztvan te (I) De tarieven der beyrafenlskosten moelen op zoadaniye wijze geregeld wordenydatzijstrekken,om devolstrektnoodzakeli jkeonkosten voor de diensten,waarloe ziJ betrekkelilk zijn,te dekken. Die onkosten mogen,in den regel,nilnmerstrekken toteeneplaatselijke belasting ofmiddelvan inkomsten,(circulaire 11 Februarij 1829 no.4).
QI5 laatget lane aangiften t0tdezelve,ztlllenmoeten wcrden betaald. en 00k de betalingen, wclke v0or aankoop 01voor huur #an
graven en #00rdeoverboeking derzelvezullenverschuldigdzijn. Art.56.
lngevalvan twijfel over de juistheid dertoepassing van de tarieven, zt lllen de erfgenamen ofboedelredderaars,welke zich
daardoor bezwaard vinden,bi jdeadministratie,welke overde legraafplaats gesteld is, de terugbetaling kunnen vragen, van hetgeen de ontvanger naar hun oordçel te veelheeftgevorderd,
en bijaldien dit verzoek nistwordtingewilli gd. , zullen zi jde beslissing van de Gedeputeerde Staten der provincie kunnen inroepen, naar welke beslissing de ontvangers der begrafenisrelten en loonen zich zullen moeten gedragen. Art. 57.
Bi j de begraving van li jken van bedeelden del'armbesturen, zalgeen reltverschuldigd zijn,maarza1,voorz0ol-erredaaromtrentbi j de plaatselijke reglementen nietandersbepaald is, het l00n der opzigters, volgens tarief, aan de armbesturen in
rekeninl gebragtworden;zullendedeal'mbesturenbi jzoodanige bcgravin; eellschl. iftelijk bewijsmoeten afgeven,tenblijkedat de overledene t0t hetgetalhunner bedeeldellbehoord heeft. àrt.58.
De li jken van persûnen,welke ti jdenshun leven geenel)edceling van eenil armbestuur genoten I lebben, m aRr welker
erfgenamen ofboedelretldel' aarsvolstrektbuiten staatzijnom de verschuldigde begrafenis-regten cn loonen te voldoen, zullen in alles behandeld worden als die der bedeelden, en alzoo, op vcrtoon van een certiscaatvan on&-ermogen van het Ilooftlvan
het plaatseli jk bestuur, Ilegraven worden op datgedeelte der begraafplaats, hetwelk voordeonvermorenden bestemdziln zal; zullende de loonen der opzigters, even als voor de belra&-inl van bedeelden, aan de armllesttlrenin rekeninl worden gebragt. Art.59. Het ten beloe&-e der algemeenc beglz aafplaats versclluldigde
regt, zalin degemeentevan hetoverlijden kunnellgeb-orderd worden:
a. Voer lijken van in de gemeente oh -el. ledene inlezetenen,
Ql4 welke buiten de gemeente 'ervnerd worden omeelders ' te
Nvorden begraven (1). b. Voor li jken #an in de gemeente o&-erledene ingezetenen. welke op eigen grond en bi jzonderegrafsteden binnen de gemeente worden ter aarde besteld; indien, in de beide
bovenbedoelde gevallen, anderzins deze li jken op de algemeenebegraafplaatszouden moetenzijnbegravengeworden, en dex administratie der begraafplaatsalzoo geachtkanworden OP tlat regtaanspraak te hebben; en zal in zoodanig
geval het bewvi ls van aangifte voor den burgerli jken stand of het consent-bil jettotbegravinl,bijart.20 van ditreglement bedoeld,dan eerstworden afgpge&-en,wanneeraat l
den ambtenaar van den burgerli jken stand zullen zi jn vettoond de quitantien van het belrafenis-reltargegeven dool. den ontvanger der begraafplaats in de gemeente van llet
overli jlen,welkedoor zpodanigebegl'a& -ing in hareinkomsten zoude benadeeld worden; doch za1geen opzigters-lpoll
donrtlen ontvanger-in rekeninlkunnenwordenJebralt(2). Art.60.
Vanlijkenwelke op bijzonderekerkeli jke begraafplaatsen in de gemeente van het'overlijden belra&-en worden, zal dan alleen ten behoeve derplaatselijkekaseenig bcgrafenis-regtgevprderd kunnen worden, wanneer zoodanige begraafplaats na de,daarst elling deralgemeeneburgerlijkebegraafplaats#00rtli )
gemeente zalzi jn aangelegd (3). NKGEAPE A FDEELIAG. Over #efkoopèn en huren tcn graven. Art.61.
Aan de ingezetcnen zalworden vrijgqlaten,om , V00rzf lo (I)Deze bepaling lsvervallen Ien pevolge :an het KoninklllkbeschaRng der relributie tenbehoeve:andealgemeeneburgerlijkebepraafplaatsen, voor li jken, welke niet op dezelve, maarelders
sluit vanden 22 oecember1848Lstaatsblad n*.93yhoudendeaf-
worden ter aarde besteld.
(2)Alsvoren. t3)âlsçoren.
Ql5 verre de toestand van hetterrein zulks gedapgt, op de alge-
meene begraafplaatsen.hetzi jvoorzich,hetzi jin gemeenschap metanderen,een afzonderlijk graltekoopen,v00rdesommen. welke bi j deplaatselijke tarieven llepaaldzullen zi jn,en geregeld zullen worden naarhetgetalli jken vanvolwassenen,'oor welkedegrafruimte verlangd wordt;zullentle bijdiebepaling wprden acht gegeven op de meerdere ofmindere oppervlakte gronds,welke,naar gelang van den toestand der grondlagen.
t0tbegraving van een bepaald getallijken benoodigd kan zijn. Arl.62. Gedurende zes maanden na de publicatie van ditrellement. en voor zoo ver te dezen opzigte noJ geene schikkingen tns-
schen deplaatseli jke besturen en eigenaren van gravenzi jngemaakt,zalaan de eigenaren van gemetselde graven in de kel'ken ofop de kerkhoven ,welke nietmeer kunnen worden ge-
bruikt,devrijheid worden toegekend om zich teçerklaren,of zijaldan nieteen gedeellegrondsop denieuw aangelegdebegraafplaats tot een eigen graf begeerell;en zalaan ieder hunner, zo-o
veel mogeli jk, een zoodanig gedeelte grondsgratt ' s worden afgestaan, alsnaargelang van hetterrein zalbli jken noodil te wezen, t0t daarstelling #an een aarden of van een
gemetseldgrafvan dezelfderuimte,alszijdoordenieuweorde van zaken vel.liezen.De zoodanige die groolere grafruimte be-
geeren dan vereHclltwordtvoorIletgetallijken, voorwelke zi j vroegerde noodige Jrafl' uimte bezaten,zullen zoodanil gedeelte derkoopsom moelen betalen,a1svolgenshetplaatselijk tarief zalverschuldigd zijn vool.ieder lijk, hetwelk hetgetal zalblijken te boven te gaan voorlletwelk de 3'roegere gl .aN ruimte gesclliktwas.
VoorzooverrebijdeplaatselijkeT'erordeningengeenebepalingen omtrent llet regt del'el' fgenamen van graven zullen zijn gemaakt, zal aan de personen,welkebi jhetuitvaardigen valt dit reglement als eigcnaars van graven bekendzijn, en ook aan de zoodanige,die op denieuwebegraafplaatsen graven zullen hebben gekocht, ofdezel&'e in h'erî'anginl van die, welke
Ql6 zijIn de kerken ofop verlatene begraafplaatsen hadden,zullen llebben verkregen, het regt worden toegekend,om ,onderbe-
taling van hetgewonebegrafenis-regtendeloonenbi jhettarief bepaald, daarin na hunnen dood begraven te worden,en om
daarin gedt lrendehun leven te Iaten begraven delijken hunner blaed-enaanverwanteninderegteppgaandeennedergaandeli jn. Art.64.
Na hetoverlijtlen van den oorspronkelijken eilenaar. zullen deszelfs erfgenamen bevoegd zijl hetgrafte doen overlloeken. ten name van eenen 0f meer hunner of#an allen te Zam en , mits v00l'iederhoofd waarop het grafwordtgestelil,betai ende
deregten,welke voorzoodanige oçerboeking bi jdeplaitselijke tarieven zullen worden vaslgesteld. Art.65. De overboekinl van hetregtvan eigendom van een gekocht
graf,za1moeten geschieden binnen êen ti jd van driejaren na ketoverlijden deseigenaars:na, verloop van dezentijdzalgeen lijk door de erfgenamen deseirenaars in zoodanig grafbegra#en kunnen worden, dan na voorafgedane overboekinl,Yoor
welkealsdan lletdubbeld za1worden gevûrderd vandes0m bij de tatieven voar overboeking bepaald. Arl.66.
svanneerin een gekochtgraf,gedurendedentijdvantwintig jaren geen lijk isbcgraven,engedurendedienzelfdentijdgevne overboeking vnn den eigendom van zoodanig graf heeftplaats gehad,zalaan de laatst bekentle eigenarenofhtlllneerfgenamen
worden aangezegd,ofdezelve,voorz0o Yerrezijnietbekend zi jn,bi j advertentie in denieuwspapieren worden opgeroepen. om binnen drie maanden van hun regtbi jdeadministratieover de begraafplaatste doen blijken. Op vertoon van voldoendebewijzen,zllllen deeigepaarsllij vsrnieuwing ofbij overloeking wnrden ingeschreven,in welk .
gevalde laatstllekende eigenaarsgeenerleiregt ofIoonen zullen behoe&-en te betalen;lnaar indien de eigendom s-an hetgraf01) (terzelver erfgenamen is overgegaan, za1 &an deze hetdrievoud
3' ande som,Y00r ovel'boekinl bi jdetarieven bepaald,wortlen
Ql7
gevprderd, ten warebsedertlleto3-erli jden van den laatst. bekenden eirenaar,n0g geenedl 'ieJai. en mogten zi jn Verlopptn, irï welk geval de overboeking tegen betaling van hct tewone l' egtza1worden bew' erkstelligd.
Bi j gebreke van de vernieuwtle inschri jvinl ofo>rerboeking van eigendom lli jditartikelomscllreven,.zalhet grafaan ( 1e Administratieder belraafplaats vervallen. ârt.67. Het zal aan de eigenaars Van graven op de algemeene be-
gràafplaatsen worden vri jgelaten,om degrafkuilen #an binnell met gemetselde muren te omgeven en met grafsteenen te overdekken. De kosten van aallleg en onderhoud dier gemetselde graven p
geli jk mede die van hetligten en wederopleggen derzarkelt ea van hetruimen der graven ,zullen daor de eigenaars moeten worden gedralen. Art.68. W anneer een graf, tel ' beoordeelinl vall de Atlministratic over de belraafplaats,eene dringende voorziening vordert,zaI deze den eigenaar doen aanzeggen, om die voprzieninl binnen
eenen bepaalden ti jd te bewepkstelligen;- bijaldien aan de aalzegginl geen gevoll wordt gegeven,zalde A-ool. zieninl tell kosten vandeneigenaar bewerkstelligd worden, op last en dcol' tusschenkomstvan deAdministratie, welke over de begraafplaats
is gesteld; en zalgeenebegravin; &-an eenil li jk in zoodanir ''
1) 'l .afkunllen plaats llebben,3'( 6 ,ô1.dathet dubbeld der gemaakte
kpsten za1zi jn voldaan;terwijlna een tijdsverloop van twt ntig ù ial .en,debepalinl van art.66 van toepassing zalzijn. Art.69. Eigenaars van ongemetselde graven ,dezelve metgrafsteenell k'el'kiezendetedekken,zullen Yel' pligtzi jn die vooreigen rekeTlillg op dezelve te doen plaatsen en belloorli jk te doen onderhouden; zullende, bij hetnietvoldoen aan de aanzeggingen, wclke daartoe door de Administratie op de begraafjllaatscn
Iiedaan zllllen worden. in alle deelen gellandeld worden z0o aIs in het vporgemeltle artikelbepaald is.
Ql8 Art.70.
Aan de ingezetenellzal ook de bevoegdheid kunnen Wol. den
tûelekend.om ,ofeen aardellgrafvool.d4n Iijk (ellurcn1of eene plaatsvoor één ofmeerli jken te lmren in de algemeene gemetsclde graven,welke de beheerders dergrafplaatsen zouden m ogen goedvinden voor eigen rekenin; aan te leggen of te
houden.- Hetlledrag derlluursommen vnar iederli jk za1b$j het tarief worden geregeld. Art.71. Gehtlurde aarden graven zullen nietmagen wort len geruimd
bknnen den tijtlvan twintiajaren, nadathetdaarin geplaatste lijk begraven is; na welk ti jt lstip dezelve wederaan debegraafplaats tert lg zullen keeren. Art.72. Huurders #an aarden graven of hunne nagelatene vl'ientlen , zullen dezelve te hunnen kosten met grafsteenen kt lnnen doen llcdekken , zollder dat daarvoar eenige recognitie zal mogen
worden gevprdel' d. Zi j zijn verpligtte voorzien in lletonderlloud diel'steenen,ten genoege van de beheerders der begraafplaatsen,welke dezelve in tegenoçergesteld gevalzullen kunnen doen wegnemen. Art.73.
De plaatseli jke besturen zijn bevoegd,om ,ten aanzien van het daarstellen Yan gemetselde graven en lletleggen van graf-
steenen,zoodanigemaattegclen tenemen.alsdienstil zijn om te bewerken, dat een en ander volgens een doelmatig plan geschiede.
T 'EAOE A PD KE#UAAG.
Over d:plaauelb' keterorddnlzlge?zten ccnlfdn derèegrcefppn. Art.74.
Alle verdere bepalingen, welke, tlithooft le Yan plaatselijk Ilelang of tot verzekerinl van de executie van dit reglement,
doar de plaatselijke besturenmogtenwordennoodilgeoordeeld, zullen, in ovtreenstemming metden inhoud :an vorenstaande bepalinlen el 1 yan de algemeene wetten e11besluiten , ktlnnen
QI9
wprtlen vporgeschreven bijplaatselijke verordeningen,met inachtneminl van de bepalingen bij art.70 van hetreglement van Bestutlrderstet len,en bi j al. t.,31van hetreglementvool' de besttlren ten platten Lande in deze provincie gemaakt.
De verort lelingen bijllèt voorgaandc artikelbedoeld,zullell oak beschikkinlen kunnen bek-atten tf ltregelinl Van dewijze, waardp de li jken van de sterfhuizen naarde begraafplaatsell zulltn worden overlebragt en ter aarde besteld,en totllepalinl van de sommen, welke betaald moeten wûrden door de pel'-
sonena diezich van de doorhetplaatselijk bestuurverkrijgbaar gestelde middelen van begraving zullen willen bedienen : zul-
lende het aan een iedermoeten worden vrijgelaten,om ,l)e.halve hetemplooivan den opzigter, belast met de policie der
belraaflllaats, t0t den vervoervan li jken,hetvergezellen e11 de begravinl van dezelve,zoodanige middelen en personen te
llezigen, aIs llij zal noodil oordeelen; on3 eerminderd de l )evoegdheid derplaatseli jkebesturen,om vereenigingenvanli jkdienaars en dragers daar te stellen , mits ztllks geschiede il1
overeenstemminl met de beginselen, welkezijn aangenomcll bij art.1 van hetKoninklijk llesluit van den 18 Mei 1827 (Staatsblad no.25),te dien eFecte, datlletgebruik dezerstcdeli jke bedienden gelleelfacultatie!wol. degelaten. en e1k dit a de vereischten daartoe bezit t0t duslanige corporatie wordt,
toegelaten (1). Art.76.
Bijdeplaatselijkeverordeningen kan ook aan deingezetenel ! f le vel 'pligting worden Opgelegd,oIn,zoo lanl ziclleen lijkill hunne woning bevindt,daal'van tedoen bli jken dooreen a1gcmeen en onkostbaar lliterlijk teeken, bi j de verordeningell voolgeschreven; zullende npgtans aan een ieder de vrijheitl (1)Ziedecirculairevan den AdminlstrateurvoorhetBinnenlandsclz l?estuur val den Il Februari j l329 n*.4,houdende mededeelinr der beginselenywelke de Koning llij beschikking vanden8Jantlaril daar te 'oren [email protected] dezer zake hetftvoorgezchreseen.
QQ0 lnoeten wcrden gelateny om zich van zoodanig teeken op de
voarliem meestgeschiktewijze te vûorzien,en nimmereenlge l' etributie daarxoor kunnen ' w orden Jevorderd. Art.77.
lnsgeli jks wordtaan deplaatselijke Ilesturen vrijgelaten.om, ztllks noodig oordeclende.ter voorkoming van ongeregeldheden
bi jdebegravingen>detebezigeqdoodkistenaan eenevanwege het plaatseli jk bestutlr te doene examinatie te onderwerpen, mitszulks gesclliede buiten eenil bezwaar der ingezetenel). EKPD E APA EELING . Fcn d6 onertr4dfng en derxelvtr tereolgfngen. Art.Z3.
Alle.overtredingen tegen dit reglementdoor particuliere per-
soaen begaan,zallen worden geconstateerd bijproced-verbaal. dlpgemaakl door de opzigters der begraafplaatsen ofdopr de
Ileambten van de plaatseli jke policie;welkeprocessen-verbaal resteld zullen worden in handen van de ambtenaren van het ptlbliek ministerie, t0t de N-ervollinl van zoodanige overtretlilgen bevoegd. Art.79. Alle overtretlingen van dit rellement, voor zoo verre daar-
tegen nietbijdeallemeene wetten isvoorzien, zallen worden fiestraftmet geldboete van 50 cents t0tzeven guldens, ef met eene gevangenis van dén tptdrie dagen,ofmet b e en ge. oet vangenis te zamen, naar gelang der omstandigheden, ter beoordeeling van den regter.
Aldusgearresteerd bij deStaten van de Provinde Zeeland.
nkt ddelburg,den 5 Juli j 1832. 18 Augustus 1832 ,[email protected].
Bealuit, houdentle inlichtinl op artikel 3 der wet Van den
QQI
> Nevember 1818 fstaatsblad no.40)nopenshetonderstandsdomicilie;zijnde bi jdatbesluitverklaard ,datbijhet3.artikeldier wetalleen de inwoninl in eeneburgerlokegemeente is bedpeld , om het even of de behoeftige,gedurende die inwoninl,steeds onder dezelfde ot achtervolgens onder verschillendf'
kerkelqkegemeenten heeftbelloord.(Zie Besluit14 Maal't1833, n..88.) Mota.Bi jdetoepasslngdervnormeldewetistolbeglnselaangenonten,dateenbehoeftige,dieinhetressprteenerandereburgerlijke gemeenledaninwelkehi jonderstandsdonlicilleheeft,kerkeli jk parochleert,moetonderstellndwordenterplaalsealwaarhijbul' gerlëkennietwaarhi jkerkellktehuisbehoorl;en zulksom het e'en,ofterplaatse#an zi jnonderstandsdomicilie cldan nie' een armbestuur van de godsdi enstige gezindheid van welke hij
x
deelmaaktyaanwezig is.(Zie Besluit I4 Maart1833 n0.88.) Uit dat beginsel volgt e'enwel niety dat diakoniebesturén
verpligtzoudenzijn, om uithunnefondsen behoenîgen teendersteunen,die nietin helressorthunner#c/' ;eJé/#egnmeente, vnlgensde bepalingen der wet van den 28 Novcmber 1818 yonderslandsdom icilie hebben;- kunnende de bevoegdheid vande
plaatseli jke hestureny tot aanwi jzing van het armbesluur, hetwelk de ondersteuning van eenen behneftige moetbewerkgtelligen, allêén werkcn, wanneer, in de gemeenlevan het onderslandsdomicilie, een armbestunr aanwezig isyhetwelk, overeenkomslig deszelfsinstelling, in den zln derwel,gehouden i: tot de ondcrsteuning van den behoeftige waarvan zake is,
terwijl,bi j onlslentenisvanzoodanigarmbestuurdealimenlatie nit de gemeente fondsen moetplaatshebben.(ZieBesluitl9 lannari j l836no.I02.) 20 Augustus 1832, no. 3. Decisie van hetHcold-bestllur derEegistratie,houdende,dat
bijgedingen,ges'oerdtusschenonvermogenden,#anbeidezi jden' toelelaten om pïo deo te procederen .a1s o0k tusschen insge-
Iijks gratis,tegenelkanderprocederendekerk-ofarmbesturell, geen invordering van regten kan te pas komen,en het der-
llalve ollnoodi; isvan dezeregten artikelelzte boeken;zi jnde
QQ2
het vpldoende, in de relisterskorteli jk te vermelden,datIlet eep geding betrefttusschen tweevan beidekanten g' ratè ' s proce-
derendeparti jen. Wota.Ecn geli jke slrekkingllcll bendvoorschriftJsverî-atln de missive van del MillistervanJustitievanden 17Januarl j1833 no.24 eninde decisie #an den 25 dier maaltd no.21.
22 Septeml ler 1832,no.79. Beslait, houdende, onder al lderen,in art.4,lletvûllende:
Dethanste Curacao dienende geésteli jken worden bijderzelvel' tegenwoordige inkomsten gehandl laaft l;duch zullen,bi jnieuwe benoemingen aan hen geene hoogere jaarwedden worden vel. leend, dan de volgende:
aan de twee Predikanten bi j de Protestantsche gemcentc, e1k /3000.00. a den R.K.Pl'iesteren PastoorJ2000.00. ) tweeR.K.kppellaans,elk f 1200.00. zondermeer.(ZieBesluit9 Aulustus 1832,11*.89.) Arota.Hettractemcn.tvan den Paslopr wasop1 2,590.00 en dat
vanelkcnkapellaanop1 1,500.00 bepaald,bi j besluitvanden 21April1823,no.'50; lerwi jlaan dezegeesteli jkenaeven a1s aan die :an Suriname, eene verhooging van tractement., na
eenen dienstti jd van 5 Jaren en eene nieuwe verhooging na vcrloop van 10Jarendienst, wasloegekend bi J besluitvan den 9Juli l 1829 n*.120,op denVoetvanart.2en 3vandat :anden 1Januarij1827 no.105. 23 September 1832 ,no. 84.
Besluit,waarbij(legodsdienstigegezindlleden worden uitgenoadigd,om in hunne gel yeden te gedèpken aan Ilare Kanlnk-
li jke Hoagheid Mevrouw de Prinses Marinnne,Gemalin van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Albert van Prtlissen, ten einde vonr haar eenen voortdurenden welstand en in ti jd en Wijle eene Voûrspoedige Verlossing af tebidden.(Ziebesluit
8' Decembep1832,[email protected].)
QQ5 2 October 1832 ,ne 63.
Besluit,houdende vrijstelling derbetaling #an'Yier ten 11011derd derhuurwaal'devan de Panteriien, die, door godsdien-
stige genootschappen,( 100r nankoopofanderzins,zijnenw0l'den verkregen t0t huisvesting harer leeraren ,z0()lan; deze gebouwen geene andere bestemminl bekomen, noch eenig
geldelijk voordeel aan debetrokkellkerkgemeenten opleveren, Xota. Delzfer bedoelde vier ten honderd der huurwaarde werd
1cnbehoevevan'sRi jksschatkistgevorderd, uit krachle l 'all het Koninkli jk besluit van den 27 Maart1825 no.l26, vall eastegoederen'in(le doodehand overgaande. (ZiedeNola bi j hetz60 eçcn gemeld besluitgeplaatst, op bladz.46en 47 Tan
den tweeden Jaargang van ditHandboekje.)
De vri jslelling vandievordering werd gezrpndop den aart l en de strekking der paslorijen, welke werden aangemerkta1s gebouwen voordeopentbare dienstbestem d.
3 Octoller 1832, n@. 73. Besluit, houdende toepassinl van hetbeginsel. dat iemand,
die op het oogenblik zijner meerderjarig wording met zijne cuders wordt bedeeld, onderstandsdomicilie heeftter plaatse, waar ofY00r rekening van welke diebedeeling Yerstrekturordt,
t0tdathetzelve dooreene vierjarige onbedeeldeinwoninl naar eldersB'ordtovergellragt. (Zie artikel7 der wet Yan den 28 November1818,Staatsblad n0.40.) Nota.Volgens K.besllit#an den I0Januarij1819,ne.59,is hetbovenslaande beyinselrerlaten en verklaardydatzoodrade
minderjarigheid ophoudt,d.e meerderjariggcwordenbehoeûlge, o0k voor dc toepassing van art.7 dergemeldewelya1s op zicll
zelfstaandpersoonoptreedt,en om hctevenofhi joI'hetti jdstip zijner meerderlarlg wordlng al dan niet onderstand geniet, ophoutlt te vallen in de toepassing eenerbepalingydle hexlz
uitstuiteltd zoo lang à( jmindetjarig &vl. çjaanzi jnen vader verbond,waaruitvolgt,datvanhetoogenblikdermeerderjarig wording afy a1s domicilie van onderstand allédn kan in aanmerking komen de geboorte-plaats van den betrokken behcef-
tigen, tQt datdie plaalsdoûr eene latere vierlarigeinwonipg
'Q4
elders,op dewijz. e b1jart.3der&'oormelde wetemschrevepr a1szoodanlg is vervangen.
6 Octobcr 1% 2. n*.84.
Besluif,waarbijdeuitbetalinl.tt rekenen van den 1Jantlal'ij 1832,wordtgeautoriseerd van de.bi jresolutie van hetDepartementaal bestuur van Braband van den 22 November 1804
Ilo.13 bepaalde jaarli jksclle uitkeerinl uit de inkomsten del' geesteli jkegoederen in datgewest,tenbehoevevandeRoomsclz Kathalijke Eeredienst in het Apostolische Vicariaat Generaal van 'sSerfpgenhp, vcA, overeenkomstil dedaarvan,ten gcrplge vân hetSouverein besluit van den 19 Jantlari j 1814 n*.48. door den toenmaligen Secretaris van Staatvpor de Binnenland-
JcheZaken, bij deszelfs resoltltien #an den 10 Augustus 1814 no.20 en 8 Octûber 1814 nO. 1, gemaakte N-erdeeling; welke
vérdeelinl pp de volgendewilzewasgeregeld: Aan drie Pl' ofasoren van lld Seminarie van
gemeld Vicariaat, ieder eene jaarwedde van f400.00, te zamen . . . . .f12*.00 makende, met hettractementvan .
. .) 1500.00
ingevolge Koninkli jk besluit #an Jen 9 Julij 1831 n@. 75, door den Apostolischen Administrateur #an datVieariaatgeneten wordende,
-.
eene som #an . . . . . . . . . . .f2700.00
welke9bi jresolutie van l1d Departementaalbestuurvan Braband #an den 22 Navembcr 1804 n*. 13, als uitkee-
ring uit de inkomslen der geestelijke gaederenN(1)aan (Ij De geestelijke goederen in datgedeeltevanhetHertogdom
Brabant,hetwelk, ten gevolge van hetMunslerscheVredes-tractaat van 1618,aan de Yereenîgde Xederlanden verblecf,werdenx derscheiden: a.in ffapittel-en Tflooster-goederen; en b.in Episcopale-,Parocht'aïe-en Fabrtsek-goederen. De ontlerlelter a bedoelx goederen werden, ten behœ ve Vall den Staat,aanyeslagen en geconEsqlleerd uitaanmerking, dat de corpafatieny door welkedie goederen bezeteq waren. ten gevolge
vansuppressieen uiteendri l#ing.ltetaanwezenen bestaan verlorel kadden.
2Q5 den Kerkvopgd en drie Professoren #àn hetSeminal 'ie val l 'sHertogenbpscl was tpegestaan. 2*. âan de Pastoors (Ier hierna vermekle gemeenten, z0(1-
danige s:m in hetjaar.:1s daarnemens isuitgedrnkt: Aalst. . ./200 Aarlt-Rixtel Alem.
.
Ammerzode en W el Asten . . .
Baardwi jk . Bakel. . Bedaf . . . Beek en Donk Berchem Bergeyk. Berlicum Best . Bladel Bokhoven . . . Bnrkelen Schaft Boxtel .. Brculel. Budel. .
100 200 100 100 100 100 200 80 80 200 80 l50 l00 80 l50 80 150 100
De onder letter b vernlcldegoederen,werden ntttgeconfstlueerd. noch ten llehoeve van den Slaat aanpeslageny maar slechts onf kr eene van Staatswege ingestelde adm inistraliegebragt, ten einde, overeellkomstig Izet toen aangenonjen en in werking gebragte beyinseleener heerscbende eI)bevoorregte Kerk? ten'behoeve van deze nilsluitend belleerd en besteed te worden. Dle administratie slond ,
voor zooveelde stad en Meg jeri j Van 7sHertogenbosch en hetMarquisaat van Bergen op Zoom betrof,onderden Raad van Slate,eI4 voorzooveelde Baronni jen van Breda, Grave, Cuyck en Cranendonk aallgingy onder den Baron. De Staten-Generaallieten de gczamenli gkegoederenbeheeren, onderdevaststaandebepaling,dat hetballgoverscholder inkomslen (zelfsl 'an dekapittel-en klooster-goederen),noclldoorhetgemeeneLandqdeGeneraliteittnoch door den lleer(Baront moytgenotenworden,lenzijeersten vôôraf deparochîalegdeatdfl' jle behoeA en volkomen waren verzekerd,ea zulks uitaanmerking, da& het ondelhoud van de Godsdiensteezz las tf. ç,ab or/g/neinhaererende o, de geeyleft jAd eoederen. Ofschoon de Hervormden in helhier bedoelde gewest, verreweg deminderheid derbe& 'olkin: uitmaakten, trokken zij niet,temipl
Cromvoirt.
QQ6 .J200
Deurne . Dinther . . Dommelen . . . . .
150 l00 200
DrielfBommelerwaard) Dungen (den .
80 80
Dussen . Eerde Eerzel , Eindhoven . El npel . Engelen . Erp . Esch . * @ Geertruidenberl Ge/en Geldrbp . Gemert. Gemonde # * Gestelen Blaarthem. Goirle . Hedel .
Hedikhuizen LHaarnteegt Heesch
* 250 150 150 250 100 100 200 150 100 200 150 150 150 150 100 80
alltën devruchtenvandie gûederen; terwijl het overschotdoor den Staatofde Heeren genoten werd,zonder datdeKatholi jken, uitwelkede o'ergroott meerderheid
in alle plaatsen bestond , ietl Noegenaaœd van die vruchten konden deelachtig worden. Deze staat van zaken had, na de Staatsomwenleling van 1795, een eindem oeten nemen. Im mers de sationale vergadering decreteerde op den 5 Augqstns4796:ftdatgeene bevoorregte,noc: heer.t tschende Kerk in .sederland meerzalofkan gedtlld wordeny en .t tdatalle placalen en resûlutien der gewezen Staten-Generaalj uit qhttoudestelseldervereeniging van Kerk en Staatgeboren.zullen
lwprden geNouden voorvernietigd-p DaardoorhaddendeKatholijken gelilkexregten metde Hervormden verkregen, en waren zijvrijgemaaktvan diq onderdrukkende wetten, welke htn .& t genot der inkomsten :an de geestelijkegoederen hadden ontzegd.De Staatsrereling vân 1798 ,welke die goederen nationaalverklaardea lietde Hervormden noy gedqrende drieJareninlletgenntderinkomsien bllven1maar voir datdit tijdvak 'erloopen was,bragtde Staatsrezeling vaB 1t !QI nieuwt bepalinleâ te vnorschijn, tcrlsevolge
Q27
leeswijk . . .
.
Heeze . . . . Helmond
f150 150 150
Hetaandeel, bijresolulie v a n 8 Octoper 1814.no.1, 100 aan de Pastoors der twee
â Acl tter Tolbrug . %H b : st. Janskerk . . . 100 toen bestaande,doch sedert I : st.catltarina'skerk . 100 gestppprimeerde kerken , le zamen al1f300 toegekend, *
St.Jlcoèdàerk
80 i sl1u geli jkeli jk tusschen de Pastoors derlliernevensvel'w meltle drie kerken Yerdeeld. 150 150
lleusden . . llilj-arenbeek .
/ lngevolgeboven vermelt le
resolutie,Is t le Pastoor ont50 he&-ellA'alldevroeg'erophem
H0ek (den
rustçndeVerpligtingvanjaarlijksf50aandenPastoorvnn Zevenbergen uitte keeren.
llulsel . . . . . llurwenen en Rossum Kessel . . . . . Lage M icrde . . . Lcende . . . . . Liempde . . . Lierop . . . Lieshout .
. . . . .
200
l00 l50 150 100 100
waarvan datgenotvoorloppig wcrd beVestigd , tot dat artikel 12,
waarbljelk kerkgenootscba? werd belast,öl n s' oorzijne ei gcle be-
hoeften te zorgen, zou znn in werking gebrayl. a&rt.43 van het Reglementvoor hetDepartementBraband çan 1802, bepaalde intnsschen: tfzoolang het 12 artikel der Slaatsregeling nog niet'in ffwerking is gebrapt, en de wet daarover geene bepalingen heeft
ftgemaakt, lleeft het Departemenlaal bestuur de administratie valk
lalle gt 'eslelijke ofkerkelijke goederen in hetDepartementgelegen lofgevonden werdende, Voor zoo l 'erre dezelve onder landelijke of lgewesleli jke administraliegeweestzijn9 en hetvoldoetdaaruitde ldaarop geaFecteerde laslen als#an ouds.l) Over het regt 'crsland #an hetlaalste gedeelte:an datartikel,
onlstonflveelgeschil, hetwelk geëindlgd werd methetsluiten van eene overeenkomsttusschen hetStaatsbewindenhetDepartementaal-
bestuur val Braband,waarbljdebedoeldegoederen aan laatstgenleld bestutlrinadmodiatz' cwerdenovèrgelaten, mils jaarli jks voorde klooster-goedeèeniaan denstaatdertig duizend gtz/le?zuitkeerende. Ditscschiedde methetdotlj dat htt aan llttDeparttmcntaalbt-
QQ8 Liegsel . Litl). . . .
J1O
Litlloi jen . .
Het aandeelvan denPâ:M emorie tool'te LommelWordtingehOu(jerj!om datdiegemeente in Belgte gelegen is. 150 LoZa onndopî Staat&kwartier 100 t Eet&lbeuvel Maarheeze. 200 Made . 80 M aren 200 Middelbeers . . 200 200 Xederwettea . . 280 Neerloon . . . . Neterselen Kasteren 150 80 Nistelrode . Nuland . . 150 Nunen . . ., 100 lledenrode(St. 150 Oerle . 80 Oirschot . 80 Oisterwijk. l50 Orthen .. * * @ 80 Oss Lommel
stuurzou vrijslaan>olnhetverderoverschot,hetwelkdegeestelijke en kerkelijke goederen. na hetafdragen derdaarop y ten behoe'e
van de tlervormden, geaFecteerde lasten zouden opleveren, te be-
nultigen t0thetdoen Van uitkeeringenaande Roomsch Katholijke
gezindhei; t0tonderboutlvan hare Eerediensten kerkleeraars. Dien ten gevolge heefthetDeparlementaal bestuur, niet:lechts
tcn behoe'evandeKatholijkeEeredienst, nlaar ook van dieder Lnthetschen, beschiktover hetl'rijvallendeop deinkomstender
meergemeldegeederen.Bi jzijnbesluit'anden22sovember1804
no.13,werdgoedgeeonden:'tdateenesom vanX32,000,eenigzins dgeëvenredigd naar hetgelalder R.K. paslorilen, onder de drie lvnormali ge Bisdommen van datDepartement,z0u verdeeld,ultgedkeerd en betaal; wortlen.p
Bi jdieverdeeling Kerkreeg:
1@.. llet Ficariaatvan 'a#cztogenbosch : a. ten behoeve #an den YicarisGeneraalendriePre-
fessorenvanhelSeminarieeenes0m van. . . .J 2,74 )9 Transporterenf 2,700
b. ten behxçe van de Fastoorsen verder bennodigde
QQ9
Oudheusden (fl:à0uf). . J100 Raamsdonk Reusel . . . . . . . Riethpven . . . . . . Rosmalen . . . . . . Somere . S0n . . . . . . . . Steenselen Knegsel Stiphout. Stratum .
200 80 80 200 80 150 l00 200 200 200
Strijp .
200
Oijen . .
Tongelrë . . Valkensw aard. Veghel . . Veldhoven . Vessem . . Vlierden. .
> l50 80 . . 100 . .. . 200 . . . 200
Vlijmen . .
. . . 100
Vugt. . . . . . 80 W aalré . . k 100 ' W aspik . . . 80 W esterhaven . 200 W intelré . . . 200 Per transport f 2,740 einden . . . . . . . . . . . . . . > I5 ,000 2o.Ilet diqtrict G?upe en den lande van Cuyck r a. ten behoeve Van den Kerkvoogd . @ * 2,0(% b. )) v )) de Pastoors enz. : @ @ 3.09: 3o.Set HicariaatpJa Breda: a. ten behoeve van denYicaris GeneraalentweeProfessoren van hetseminarie. . . : .> 2,390 b. ten beNoeve :an de Pastoors enz. . . .> 7,0*
Tolaal .f 32,00:
lngevolge hetStaats-besluit Vanden19JultiI805no.1,werd deadmodiatie dergeestelijkegoederen,bijresolutievandenSecretaris van Staat voor de Finantien van den 22 Juli j 1805 n..7, verklaard te hebben opgehouden,m etdatgevolg,datde inkomstep, ten behoeve van de Nationale kas, ingevorderd moeslen worden , zonder daarom dell geregelden loop der gewone betalingen telye-
moeijelijken.
Die maatregely een gevolg van hetin 1805 aangenomenalgemeen snanlieelstelEel, bragt nietmede, datde uitgaven, welke op de
Q50 W oensel . . J 150 Zalt-Bammel . . . . . 100 100 Zeelsten Mere&-eltlhoven
Onderdezejaal'weddeisbegrepen, de som van f50.
Zevenbergen .
diedePastoorvan denH oek. 130 voor 1814 aan den Pastoor te Zevenbergen moestuîtkee-
ren, docl waarvan hijbij
resolutievan8 October1814, no. 1,isontheven. 80 zwaluwe . . . . . Het totaal der ten behocrre van de pastoors deelbare som hedroel oorspronkeli lk . . . . . J. 15,000 . - 14, Hethierboven verdeelde lleloopt . 920 . Dus minder- . . . . . J 80 W elk Yel .schilvoortspruituithetinhouden derjaarweddeTan 1cn Pastoor te Lommel in Bel giscltLimburg. (Zie besluit D
December 1842 ne.76.) lYota ofchoon de uitkeering waarvan hierde reden isy grondwettig wasverzekerd,heeftdegeesteli jkheid van hetVicariaat van 'sHertogenbosch daarvan echter sedert 1814- 1831 geen
genotgehad.De ocrzaak daarvanli gtoorspronkelijkinhetVorgtelijk besluit van den 23 December 1813 no.17, welks2* artikelllepaalt tlGeene beroepingen van Predikanten TandeHervormdeGods-
der en geaFe er Bi j den c bwar eslqi tcn 'anct dee nd zouden opinkomsten dergeestelljkegoe Secretaris van houden belaald'te wordell. StaatvoordeFinantienvau den31Januari j,6Junijen16December I806 no.28, 17 en 23a, werden dan ook de noodige fondsen lleschikbaar gesteldl, om daaruit te voldoen de toegekende aftkee-
ringen aan de Itoomsch Katholi jke en Lulhersche kerkleeraars over f le laatsle zes nlaanden van1805enhetvollejaar1806, terwi jl dic uitkeeringen over 1807, en vervolgens op de Staals-begrooting cn daaruitgekweten zi jn. gcbr agwt Het organiek besluit van den 2 Augustus 1898 n*.26,handhaafde dieuitketringen; geli jk ook bij hetSouvereinbesluitçan den19 lapuarijl814 no.48gedaan werdgwelk laatstebesluitin datopzigt ten uitvoer werd gelegtlbij.circulaire van den Secretaris:an Staat voor de Binnenlandsche Zaken van tlen 16 Maart1814 no.46. W ijt serswcrdhetgenotdaarvan, bi j arlikel 137 dergrondwet
van 1814yop nieuw bevestigd en eindeli jk, bij artikell94 der
grondwetvan18l5(thansart.168derherzieneGrondwet))aan de betrekken gezindheid verztkerd.
9o r, l .dlenst, noch ook van zoodanige leeraarsvan anderekerkge*nnotschappen a1s tcelagen uit 'slandskas genieten, zullen l' kunnen geschieden dan na Vdirafverkregen toestemming van .Onzen Comnlissaris Generaal voor de BinnenlandscheZaken. ttDe approbatie der tengevolge van deze toestemmlng gedane .beroepingen zal, op aan denzelven gedaneaanvragen en op
dzi jnevoordragt,doorOnszelvenwordenverleend.) Deze, de vrijlteid derKerk belemmt'rendeen op hetjusilt sacra ingrijpendebepalingywerd inzekerematebevestigddoor arlikel l39 der Grondwet #an 1814 houdende: lOnverminderd hetregtel1degehoudenisvandenSouvereinen .'Vorst, om zoodanig toezigtovcr alledegodsdienstige gezind. lheden uit te oefenen a1s voor de belangen van den Staal *dienstig za1bevonden wordenyheeftdezelve bovendien in het
.bilzonder l1el regtvaninzageen beschikkingomtrentdein.rjgting van die gezindhedeny wclke volgens eena der voorégaande artikelen eenige belaling of loelage uit'slandskassq*nieten.)) De strekking van tlie bepaling gaf totgroote bekommering aanleiding,inzonderheid bi jdeR.K.geestclijkheid,aangezicn zoodanig onbestemd rcg/ van inzage en ôcacàfl-Aïng als waarvan hier sprake wasy onbestaanbaar werd geachtmetde noo-
dige 'rijheid der Kerk en methetregttn sacra. Om die bekommering weg tc nemen werd ybi J Vorstelilk besluitvan den 16 Mei 1814 no.1U8,verklaard:
ldat het bijzonder regt, bij hettweedegedeelte,Vanhet l139* artikel der Grondwet aan Ons toegekend,omtrentde wgezindheden, welke eenige bctaling oftoelage uit'slandskas
wgenietenjgecnanderkan zijn,danhetwelkmeldiebetaling qinverbantlstaatyendatW i j Onsdaardooralleenli jkbevocgd (tachten tatbeschikkingvaneenenEnantieelen aard)engeenszind, lom yopgrond van genoten wordende belaling uit'slandkas, tteenigeandereinzagein deGodsdienstoefeningenKerkgebruikea %van eenige gezindlleid te hebben,dan de aard der zaak ende lstellige voorschriften 'an art.I35,en heteerste gedeelte van eartikel 139, aan het Gouvernementtoekennen;veel minder eom op de Godsdienslleer, welke volgens artikel I34 gehcel
ttwordtvrijgelalenyeenigcn illvloed te oefenen.)) Dit verklaring gaf geent bevrediging,omdatde Vorstelil -kx
Q5Q besluiten van den 6 September 1814, n3. 48 en van latere
dagteekeningen,houdende toekènning van de vroeger genoten tractenlenten en niellw bewilligde toelagen aan de Roomscb
Kalholijkegeeslelijken,devolgende bepaling bevatteden: dDat (overeenkomsti g de beginselen bijOnsbesluitvandea tt23 December 1813, 110.17 bepaald),bi j het vacantwqrden tvan pastori jen en andere geestelijke bedieningenawaaraanhel egenot van toelage uit'slandskasisverknoclltydezelve toela-
lgen voor den opvolgendengeestelijkenietzullen kunnen geftcontinueerdwordentenzi jviiraf,doorden daartoebevoegdeh l'Kerkvoogdy &an Onzen Secrelaris Van Slaatvoprde Binnen-
ttlandsclle Zaken,vri jheid totwedervervulling dervacerende wplaats met belloud van dat subsidie isverkrrgcn;zullende
midden yebragt,gavenaanleidingadat,bijVorsteli jk beslai: vanden 18Februarij 18l5,no.98ywerdverklaard: tfDatOnsbesluitvan dell6 September 1814 yno.48,geheel ft.en alin verband staatm eten dierzt uilgelegdteworden ,vol-
.,gens Onze resolutie van den 16 Meidaar te vorenj' qn da! walzoo de kenniggeving #an eene vacature,hetçerzoek,om bij .de vervulling der vacalurea de toelagegecontinueerd te zien
.en de agreatie vandellaangestelden geesleli jke,bij., hetse*melde besluitgcvorderd ,geeneandere strekking hebben ,daq l'om te beoordleelen en le beslissen ofhetgenotvandebevoren: lgeaccordeerde toelage wederonlaan de vers'ullingder'acature
4tgeesteli jke, detoelage,aan zijnen voorgangerin oFlc/o tceegestaan,bi j voortduringzalwordenuilgereikt.)) Met deze nadere verklaring waren de gemaakte zwarigheden gcenszins weggenolnen. Men gaf #an Gouvernementswege wel
toejdat de 'oorwaarden slechtsop hetakofnl ' etverkri jgen van detoelagen Vaninvloed warenenzijalzoodennafhankelijkheidywelkcbi j hetbenoemen vandienstdoqndç.geestelijken vaor de Kerk een levensbeginsel was, nietvcrmngten tg onderbreken. Dan &an den anderen kant beweerdemep ,dal,
Q55
aangezien hetbeslaan :an dengeesleli jke,inzekere mateafhankeli jkmoestworden &'anhelgenietendertoelageahetallezlnstevreezen stûlld,daldegesteldevoorwaarden de vrijheid der Kerkindirectzou belenlmeren,daartocllbi Jeene weigeeingy hetzij van de tnelage,ofwe1Tandeagreatiedesbenoemden geeslelijke, zijn pecunieet belang zicl zzoodanigion benadeelf l 'inden, dathi J in zi jnebetrekkinggeentoereiken: heslaan meer had en de geesteli jke overheid uitdienhoofdegeKooddrongenwerd,om devacatureonvervuld telatenofom,niet
den benoemden, maar eenen anderen geesteli jkeydie aan het Gouvernement behaagde, te moelen aanstellen.- Hetwas
daarom dan oûk dat deKerkvoogdengeeneVri jheid vonden, em ,onder zulkeprecaire conditien yhetaannemendertoelagen aan hunne onderhoorigen le 'eroorloren ,ten einde nietin:et
gevalte komen,datde vrijheid der Kerk metdedaad verkort kon worden,gelijk onvermijdelijk scheen a1:eenmaalhetgenot der loelagen eene llehocfte was geworden en de continualie
daarvan,om redencn#dieop hetjus/n sacl' a inllreukmaakten ,geweigerd werd ,vermilsalsdan helgeesteli jkgezaggeene keuze meer had, tusschen hetzlch lalen w elgevallen van ' die inbreuk,en hetzien onlnemen van hetmiddelçan bestaanaap
de in bediening geplaatste geestelijken. Daar de Regerigg op datpuntnietstoegaf,maarintegendeel
bli jken lfet,dathcthaarJuistledoen was, om,doorde gegtelde voorwaarden, althans fndirect, op het vervullen del Facaturesm et behoud dertoelageny en ook op de keuze f' àll
den persoon,doorhetagreëeren van den benoemden geestelijke, merkbaren invloed uit te oefenell; zoo begrepen de Kerkmoogden , datlletraadzamer en vonrzfgtiger moestwezen y.om van het gen*ten der toelagen afte zien, dan weldoor het
'ervullen der gestelde voorwaarden, de vrijheid der Kerk il1 hetbenoemen harer leeraars, vroeg oflaattezien verltortEa. Men vleide zic: ,datdebezwaarnissen,wclkevanverschillende kanten tegen het,vooralle gezindheden,die pri jsopkerkelijke
vrijlleid stellen, even bedenkelijke 130.artikelder Grondwtt van I8l4, w aren ontslaan, aanleiding zonden geven , om dat
.rtikel te doen wegvallen, ter gelegenheid der bl J de wetv. aR den 25 MaartI8I5 L&taatsblad ze.29) noodzakelijk verklaarde grendwelsherziening. Dit geschieddedan o0k inderdaad bij dt
Q54 Grondwet van den 24 Augustus 1815 # waarln het gedacht arlikelnietwerd overgenomen.Van loen af dachtmena dat dey op het vervallen 139* arllkel der Grondwetvan 1814,
gebascerde voorwaarden insgelijks zouden verdwijnen; maar ditgebeurde niet.Ook na de invoering der Grondwetvan l8I5 werd de toepassing van het 139. artikelder bniten krachtgextclde GrondwetVan l814,in betrekking tolde bedoeldevoorwaardcn, gevorderd. Een besluitvan den 29 Auguslus1815,
no. 83y nader bevesligd bijdat van den 16 seplember 1815, no.36, trûk de toelagen in , welke toen, ter oorzake #an de beklaagde vccrvraarden, nog niet waren aangenomenyen bij op#olgendebesluiten houdende toekenning VannienweJaarwedden aa11 des benoodigt lhebbendegeesteli jken, werden dle voorwaarden,lelkens wederom vernieuwd.In betrekking totde
Nûordbrabântsche kerkdistricten , buiten het Vicariaat va: 'sSerlogezzd loJc/z,lietde Regering de toepassingdervoorwaar-
4cn ecllter, reeds in hetJaar181s,stilzwljgendvarenjmaar ten aanzien van dc Ilouandsche Zending llleefdie toepassing
voortduren totdatde Koning, bij eene beschikklng van 21 December 1827 ne.93j uiteigene beweging zwarfgtleid vond y daarop nog langer aan te dringen. De Kerkvoogd van helApostolischeVicariaatvant. çHertobenD JCA ydie sederl 1814nietopgehoudcn had hetaannemen vah
jaarwedden uit 'sRijks kas, onder de gestelde voorwaardeh aan zijne onderhoorigegeesteli jken teverbieden,wenschtede regeling der kerkeli jke aangelegenheden op den voetvan het Coneordaat ï'an 1827y te zien voorafgaan aan de regelillg vat
deRijksjaarwedden, waarop de geesteli jkenaanspraakhadden. Nahetoverli jdenvandien Kerkvoogd, in1831 voorgqvalleny vcrmecndezi jnopvolgerechter,datdekwijting dcor 'sRi jks schatkist van helgeell artikel I92 derGrondwet van I8l5 aan deR.K.gezindheid verzekerd had.Voorzi jndistric' eene behoefle wasgeworden , terwijl 5an Gou#crnementswepe geenerlei bedcnkingmeergemaaktwerd,om totdiekwijting, onvoorwaardeltk overtegaan,zoodat,op deaanvragevat: den Kerkvoogd y de toekenning van ht'tverschuldigdeydoch
slechls te rekenenVanden eerstenJanuari j 1832,@gevolgd is. , zender datdaartoeiets anders verclschtwordtdan eenekwar-
taalsgewi jsplaatshebbendekennisgevingvan debenoeminsder
Q55
àiensldoendegeeslelljken,welkedeafyelredenenofçerplaatsten hebben vervangen: eenc aangelegenheid j d1e sedert1232 op
eeneallezinsregelmaligewi jze, ten genoege,zoowelvanhet tijdelijke,a1s van het geestclijk gezagj in helApostnlilche vicariaatvan 'sHertogenbosch werkt.
18 October 1832,n0.73..
Bcsluit, waarbija1slleginselwordtaangenomen, datminderjarige kindcren het onderstalldsdomicilie htlnner moeder, indien deze weduwe is, alleen in diege&-allen &'olgen ,wanneer
zi jzoodanil domicilie,lletzijdoor haren man,hetzijdooreene nienwe vierjarige onbedeclt le inwoning na zi jn or-ellijtlen,en dusniet,in Iletgevaldatzijhetzelve, ten gevolge van eene aan haar,stnande huwelijk, afgegevene actevan indemniteit, heeft verkregen , in welk gevaldie kinderen het onderstands-
domicilie van htlnnen vader, tijdens diens overli jden, volgen. (Ziebeslllit3October 1832no.73 endedaal' bijgeplaatsteN0ta.) N ota.Hetonderslandsdomicilie, hetwelk de man tildens zi ln overlijden had , kraclttenseenc in der tijd aan hem afgegeven acte s'an indemnileitjisook datvan zi jne weduwe en minderI Jarige kindcren ,lot datdeze ,na hettoverlilden van denman, ingevolge het2elid van art.4 der wetvan den 28 November
1818 Lstaatsblad no. 40) een nielw onderstandsedomicilie hebben s' erworven.(Besluit3 Julij 1832 no..75) 13 November 1832,no.79.
I tpninklijk rescript, houdende aanschrijving t0t het nemen 'van maatregelen, ten gevolge waal. van de twee toen noJ in
bediening zi jnde R.K.Aalmoezeniers bij het legertevelde, hllnne dienst a1s zoodanir hebben moeten staken, omdat tle
geestelijkejurisdictie, welkezijvallden voormaligen Aalmoezenier-Genel' aal,uitkrachte derPauseli jkebullen van den 16 Januari j 1818 en21Deceml ler1824,haddenontleend,gcëindigd wasen hethun aan kel' keli jke bevoegdheidontbrak,om hunne hediening tlitte ocfenen,zonder dnartoe kerkelijk bekwaam te zijn vepklaard doordeordinarisKerkvoogt len,onderwiergeestelijke reglsmaitde R.K.militairen sedert21 Dpcember 1831 waren teruggekeerd.(ZieBesluit7 Januarij 1827,nO.114 en
Q56
dedaarbijgesteldeNota op bladz.106 van den tweeden nargan; van'ditHandboekje-) 16 Novelnber 1832, n*.34. Besluit,luidende a1s volgt: Gelet op Ons besluitl'an den 6 Alei 1831,no.70,ten gevolge
waarvan de uitbetaling der landelijke tractementen,overeen-
komstig debestaandeverordeningenaan deR.K.àeesteli jken in hetZeeuwsche gedeelte van hetBisdom vanGentisgeschorxt
ranr zooveelbetreftdie titularissen ,wetke, ter ver&ulling #an
t 1esederthetlaatstvan den jaré 1830aldaarvacantgewordene geestelijke bedieningen,zi jn benoemd en aangesteldgeworden. Gehoord het rappprtçan den Directeur Generaal voor dezaken :an de R.K.Eeredienst van den 15 dver,1 1/.5/2494. En in aanmerkinl nemende.dat,ten gevolgevanonsrescript
van den 20 Maart11.,lett.P!,de verlangde schikkingen zi jp t0tstand gekol pen,waardoorderedenen,welketotdeschorsin; del'betaling #an de boven bedoelde tractementen hebben aan-
Iciding gegeven,thanszijn vervallen; Hebben goedlevonden en verstaan:
metwi jziging in zobverrevan hettweede1id vanOnsbesluit #an den 6rMei 1831.no.70, den Directeur Generaalvoor de zaken N'an de R.K. Eeredienst te mngtigen, om de tothiertoe ingehauden tractementen van de, sedert het laatste kwartaal A'an 1830, in hetZeellwsclle gedeelte des bisdoms van Gent. aangesteldeDexservantcn en Vi carissen,bedragenderespectiveli jk
vaordeeersten eenes0m van /375envoordeIaatsto eenesom #an / 100 in hetjaar,wederom te rekenen van den daJ v:1gende op het kwartaal,waarin hunne llenoeming heeft plaats gehad, te doen uitbetalen, en daarmede op den voet van de hestaande br erordeningen , in dat kerkdistrict van tgepassing
zijnde,vopr hetvervolg voorttegaan.(ZieK.rescript27Februari j 18339lett.1:.) N aa.De scharsing der betaling van de lracteœenten Tandehîer G doelde geesleli lken over hetvierdekwartaal1830,w. aseen gevolg van de staalkundige gebeurlenissen van, dienti jd,en un hetafbreken der communicatiemeldenBisschop vanGent.
Q57 De schikkingen ln dc cpnsideransKanhetverenstaandebexlqlt
bedoeld,zi jn die, welkevermeldstaan indeXota,bijhet Konlnkli jk rescriptvan den 20 Maart 1832,letl.P..gep1aalst. (Ziehiervorenbladz.182.) 19 November 1832, n'. 14 b. Eesolutie van het Hoofdbestuur der Registratie, lloudende, llat adb-ertentien in eene courant geplaatst door kerkbesturen.
onderhevig zi jn aan hetzegell' egt. Xota.Eene geli jkedecigieisgenomen,biJresnlutievanden 10 Mei1833 no.78,ten aanzien #an armbesturenj wieradverlen-
tien alleen dan vri jzi jn,wanneerzi j uilsluitend eeneoproeplng l0t liefdadigheid, mededeeling van ontvangene giften,of
#an het emplooi van gelden uitllefdadige giften bi leen gezameld,tenonderwerphebben.(Zieartikel28derwetvandeR 46 Juni j I832, circulaire 8 Auguitusl832 ne.555,542)en +et#an den 3 October 1843.) 21 November 1832,n*. 16. Besluit, nppens het hpuden van eenen algemeenen Bededag, luidende a1s volgt: lToen,in hetafgeloopenjaar,debelangen van hetdierbaar lvaderland en de hooge dranl der omstandigheden,Ons in de
lnoodzakelijkheid gebragthadden om deplaatshebbendeondel'lhandelingenoverdeVoorwaarden van scheiding tnsschenNeder-
qland en Belgie metdewapenenteondersteunen, 'zi jnwi jteven: ldoordrnngen geweest van Onze verpligtinl om dit te doen lnndernederig opzien t0tden Almagtigeyenom epeenenplegtigen ffdag ,daartoe door Ons bestemd,Ons, in vereeniring metOns lgetrouw Volk, v00r Hem neder te buigen , ten einde over
ionzewapenen Zi jnen Goddeli jken zegen aftesmeeken,welke tton: later zoo ruime stoFe totootmoediledankzeggingen heeR .opgele&-erd.
qyadatOnzeoverwinnendekri jgsbenden op den Vaderland<schen ' grond waren teruggeroepen,om den algemeenea Yrede
ltebehouden,hebben wi jOnssteedsmetdehoopgevleid,dat <eindelijk een billi jk verdral de vrucllt zoudezijn dersteeds .Yoorlgezette onderhandelingen.
Q58
.W ijhebben nietlieaarzeld,totdateinde,Onzepersûônlijke M'regten en de bijzondere belangen van OnsHuisten oFeraan %te bieden, en zijn zelfs,bijde toenemende vorderingen der .
.Belgische gezalvoel'ders en hunner begunstigers, gekomen t0t
<de uiterste grenzen eeqer,metde waardigheid en onmisken
qonze laatste voorstellen zijn door twee derMogendheden, tddie a1s bemidtlelaars waren opgetreden,beantwoord door de l#orderinl van de overgav: der vestingen,welkedoor moed cI1
ftonregelmatige Vordel 'ingen daadwerkelijk té ondersteunen. qln dezeomstandigheden blijftOnsgeene anderekeuzeover, 4dan de veiligheid,de regten en de onafhallkeli jkheid vanNelderland te landhaven dooi.alle de middelen welke de Voort fzieniglleid in Onze handen lleeft gesteld, en die geschraagd .tworden door de Vadel' landsliefde,eendragt en standbasligheid .ivan e en Volk,sedcrteeuwen ,o0k door de magtigste staten, lgeëerbiedlgd. q' W el verre intusschen van te steunen op eigen krachten ,
œgevoelen Wijnedel' ig Ol lzeafhankeli jkheid van denOpperheer 'tder wereld, en vestigen W ij.onsvastvertreuwen allecn op z vdien Alwijzen en Regtvaardigen Albestuurder>wienssterke earm Ons en Onze vaderen zoo dikwerf redding beschikte uit zt len grootsten nood. lverlangendederllalvejin vereeniging metOnsgetrotlw Volk, l. plegtig te naderen totden tl.oon 3-an den Heerderheirscharen,
4(dienGod &-an Ons en Onze vaderen,om zijnehulp en zegen eootmoedig af te smeekcn,en willendedaartoebepalen,Zondag
$ fden 2 Decemberaanstaantle,dendaJwaaropW i j,vof )rnerent ftien jarell,in Onze hooftlstad,metde heiligste banden,Ong
.
.
i y10t en dat van 0ns htlis,op pieuw vtrbohtlen aan dat Yan sNederland ;
Q59
lllebben goedgevonden en verstaan9gelijk wi j goedvinden len verstaan bi jdezen: qonzen Minister van Staat, belast metde generale directie 1(voor de zaken der Hervormde en andereEerediensten,behalve
ldie derRoomsch Katholijke,en den Directeur-Generaalvoor qdezakenvandeRoomschKatholijkeEeredienst,annteschrijven' lol n,onvewijld,ieder#00rz00 Yeelhem aangaatrdebedie44naars #an de Godsdienst Onzentwege uit te noodigen om op ttvnormelden Zondag , den fu 'peeddn der maand Decemler aanlstaande, op de wi jze die met de gebruiken en instellingen qvan ieder kerkgenootschap ovepeenkomt, de openbare gods-
ftdienstoefeninlen bepaaldelijk in te rigten totopwekkinl dier (tgodsdienstige en Vaderlandsche gevoelens, welkeovereenstem-
lmen metde telenwoordigetijdsomstandigheden,en om voorls, ldoor ootmoedige gebeden,debelangenvanlletdierbaarVaderf tland aan den Almaltige nederil op te dragen ,en den G0d-
ldelijken zNen af te smeeken in den stri jd,totwelken wi j ttdool.deregtvaardigstezelfverdediginl mogten geroepellworden.
IEI Izi jn onze Millistervan Staat,en deDirecteur-Generaal lvoarnoemd,belastmetde uitvoerinl dezes.p 21 Navember 1832 ,no.7/2540. Beschikkinl van den Directear Generaal voor de zaken VaR
deR.K.Eeredienst,waarbi j,aan de Kerkvoogden derR.K. kerkdistricten , van het besluît van den 21 November 1832 , 11*. 16,wordtkennis gegeven,met uitnoodigi ng ,om derzelver # x
onderhoorige geestelijken met 'sKonings godsdienstige 1)ed0elingen bekend te maken en hetnoodigeteverordenen,ten einde op den in hetbesluitbepaaltlen Zondal, in alle kerken,de in
dergeli jkebuitengewone omstandigheden voelendeopenbaregebeden aan dcn Allerhoogste wol' den Opledragen, en de Godsdienstoefeninlen zaodalail worden ingerigt,als het meestkan toebrengen, om de geloovilenop tcw ekkent:thethemelwaarts opzenden hunnersmeekingen,opdat de Almagtile de belangen
:al) den Koning en hetdierbare Vaderland in zijne genadige bescherming neme en zi jnen zegen overNederland dpe afdalen in den strijd, tot welken hetf loor deregtvaarlligste zelfsvertlediginl mogt geroepen worden.
Qâ0 8 December 1832, no.15. Bésluit,houdende uitnoodiging totdankzeglingaan denY lerIloogste voor de verlossing van H. K. H. Mevrouw de Prinses M arianne, gemalinne van PrinsAlbertvan Pruissen,bevallell
zijnde van een Pl' ins,welkeechterbijdegeboorteisoverlmlen. 29 December 1832.Staatsblad n>.61. M'et, vaststellende de begrootinl van Staats uitgaven o4er
1833, waarbij voor het Xevende Hoofdstuk (Departementtpor e sakeu der Raom#c?tKatltolî ikoEeredienst)is toelestaan eene som van fi00,000.00.(Zie Besluît24 Februarij1833,n*a6.) N ota.Die som wasin voagealsvolgtafgedeel;:
1.Kosten vanhetDepartement .
@*
f 27,600.00
11@K osten der eizdal/zrlg nieuwe ;-er#e;FJ'#e organisatie. . . . @ * @ *
Memerie.
111.Tegenwoordigekonlen van hetkerkelqk:eatuur van de R.K .Eeredienst fzzde &efle Bisdommen: *.Bisdom Amsterdam .
f 5,70000
*
9,70:.00 *. * ' sHertogenbascN lY.Kosten van Jtlleel' aars pJnhetA.K .kerk-
l* 65'400. 00
qenootnchap :
1.competenticn : 21,710.91i sà7ztis 2 ' , tyjj Tractementen cn toelagen . ),306,025.00 l, j
.
#. Kosten van hctkerkgenootschap der Oud-
ffq ç. ,c/zoppelt//;e klerezr :
4.J 2 aar wedVt lendevanld eaar kerk oogden. 4,3 00. 0. 09js4j,s;û,:: Kos ten an eer sv .I ))7, 50 00 .
#1.Terschiuende uitgaven: 4.Personele onderstanden
I,950. û0
2.Jaarlijkscll onderhoud van twee kerken ten lastc vande schatkistloopende . . . . , l,00û.Q0 > 17,4$1. 98î 3.Onderstandgeldcnlenbehoeçe
van kerkenenpaslorijen,en koslenvanverschillendenaard. > 14,434.98)
Tutaal. f 400,0090()
Q4l bij de Memorie van Beantwoordinl der bedenkingen in tlt ! Afdeelingen der Tweede Kamer van de Staten-Generaal op het
Zevendê llooftlstuk der Staats-begrooting van 1833 gemaakt, werden de navelgende inlichtingen en oplossingen gegeven : ZEVENDE HOOFDSTIJK.
Departement tl oor de xaken derWot lvtzc: Katholo' keD rddïcn:/. Tegen de voldoening aan het verlangen, tllans weder Op niellw in sommige afdeelingen geuit,omtrent cene sllppressie van het Departementvoor de zaken der R.K. 'Eeredienst,bestaan n0l dezelfde zwarigheden ,welke mcn reedsin hetvorige
jaar heeft aangeduid,en teYinden zi jn op bladz.34derMemorie van Beantwoording der bedenkingen op deStaats-belroo-
ting val l1832 gevallen (zieèlcdx 302 tlcn denArdczlJaargang tc' n dit#cnd50eVc.) De kosten van dat Departementzi jn,in vel'houding metde andere uitgaven Van den Staat. van weimil belang ,en het is toch niet twijfelachtig of op de voor die kosten geraamde /27,600 zoude, bij eene suppressie en vereeniglng met eenil ander Departementvan Algemeenbestuur,naauweli jkseenderde
kunnen worden bespaard, tlewi jlde bezoltligin; derbureauambtenaren en verdere onçermi jdeli jkeuitgaî-envanbeheer,z0o zuinil berekend zijn,datdeze kosten toch in allen gevalvool' geene verdere vel' m int lering vatbaar kunnen wezen, zonder de dienst dezer administratie te belemmeren.
Op de bedenking. betrefende artikel3 der eerste afdeeling , antwoordtmen ,daterti jdensdeoprigting Vanhettegenwoortlig Departement, in hetlaatst van 1829,geenlandsgebouw ter vestiging van hetzelve beschikbaar was,waardoor men in de vel. pligting werd gebragt een locaalinhutlrtenemenjw aarsran
de lluurtijd tllansnog loopende is. Met opzigtt0t de aanmerkingen nopens de vierde afdeelinl . wordt thans,onder referte t0t de opheldtl' ingen in het vorige
jaar,op bladzijden 36 en 37 der MemorievanBeantwoordinJ G r bedtmkingen, betreFende de Staats-begrooting #an 1832, 11
Q4Q
gcgeven,(zfd6la4z.306 van denderdenJaargangtllndïtHandh0cVe),tervoldoeninl aan hetverlangen,doordederdeSectie aan den daJ gelegd ,alhier geantwoord1 le.Dat de uitgetrokken s0m voor de zoogenaamdeeompetenfïdn,aan de daartoe geregtigden geheel wordt uitbetaald.
2o. datde vasthtractementen ofjaarwedden,vallende in de termen van heteerste lid van artikel l94 derGrondwet,voorttltirend worden gekweten.
3*. dat er nQJ slechtseenilegeesteli jken il1hetgenntzljn dcr jaarli jksche toelagen, welke aan hen, op grond van het tweede lid van hetzo()even gelneld artikelderGrondwetzija toegekend; a1s wordende, in afwachting der snale regelillg
van de R.K.kerkelijkeaangelegenheden,geene nieuwejaarlijksche toelagen geaceordeerd,noch vacerendejaarwedden#an dicn aard aan opvolgende titularissen gecontinueerd.
4*. dat echter telken jare eenetegempetkominl wordtverlecnd aan zoodanige pastoors of kapellaang, welkeom eene lan-
deli jkebezoldiginl verzûeken. 5o.datalzoa nietbepaaldelijk kan wordenopgegevenhoeveel voor tractement, toelagen en tegemaetkoming hier boven be-
dûeld, te zamen bengodigd kan wezen,dewijlzulks afhangt van het meerdep ofminder getal verzoeken om bezoldiging#en degrootereofkleineretegemoetkominl aan ietleren verzoeker, in plaatsvan bezoldiginl,naaromstandigheden verleend wordende.
De bi jart.2 derzestleafdeelinluitgetrokkensom isbestemd: Yooreerst,om daaruitte kwijten hetjaarli jksch ilkomenvnn ze:honderd gulden,bi jStaats-beslultvanden 9vanGrasmaand 1809.no.15,aan dekerk van den H.Lodewijk tcLeitlen toegestaan; en Ten f' t reedd,0m-z00 noodil te dekken dekosten,waartûe het
nopdzakeli jk onderhûud der R.K.kerkenpastori jôpheteiland Schokland mogtaanleidinl geven, als zijnde datonderhoud, even alsdatvan deHerrormde kerk atdaar, bi j Vorsteli jk besluit vàn den 8 M ei;1814, no.l46#a1svoorheen,tlithooft leVan het onvermûlen der bewoners van dat eilang, v00r rekening #an den Lande genomen.
913
Beide #oorschreven onderwerpen van uitgaafzijn teA'orenuit hetvri jvallende op andere posten der begroating veldaan;doch thans,ordeshalve,afzonderli jk uitgetrokken. 4 Januari j 1833,no. Qesolutie van Gedeputeerde Staten van Zeeland, lloudende dat klit eenevanwegehetDepartementvan BinnenlandscheZaken ontvangen mededeeling is gebleken, datlletdecrett van den 12
Augustus 1807,betrekkelijk deverpachtingd, erarmen-gnederen, moetbeschouad worden a1sn0g in werkingtezi jnendatmitsdien de verpachtingen der aan deArmbesturencn Administratien van gestichten toebehoorende vaste goederen , overeenkomstil de Yoorscllriften van gemeld decreet, in hetopenbaar moeten w orden gedaan t*en overstaan van een' door den Gouverneur
daartoe te committeren notaris; terwi jl*, naar aanleiding s'an
hetzelve decl. eet, de cont litien van vel 'pachting aan véôrafgaande tioedkeuring van den Gouvel' neur meeten worden onderworpen
en de toewijzing der verpachtingmedeallcenondergoedkeurinl van den ' Gouvel'neur mogen plaatshebben.(Zie Besluit6 N0m' ember 1835,no.148.) lfota.Grmelddecreetishiertelande executoirverklaard, bi j datvan den 6Januarij18I1. Ziewijdersdebesluiten vanden 19Juli j18I6no.63en 17 September 1830 no.16 y mitsgadersde X ota's, te vinden op
blz.236en251vandenderden Jaargang van ditHandbaekje.
26Januari j 1833,no.115. llesolutie van het Hoofdbestuur der Registratie, beslisscndc dat een eontract#an erfpacht,dooreenkerkbestuuraangegaan,
op hetproportioneelzegel,bi j art.6 derwetvan den 31Mei I824 Lstaatsblad nO.37) bepaald, moet worden gexteld. (Zic artiktlen l1en 13 derwetvanden 16Junij1832,St.bl.ne.29.) 8 Februarij1833,[email protected]. Resolutie van het Hooftibesttlur der Registratie, houdendedat de vel .zoekschriften of rekesten s'an Diakonien nfandere armbpzargers in del'zelver hoetlanigheid in te dicnen, Yallcn in de
Q44
Vri jstelliM Van zegel,bepaald bi jart.39,ne.5, der wetvat l den 16 Junij 1832,Staatsblad no.29.(Zie Resolutien25Maart 1833,no.83 en 26 Februarij 1845,ne.%.) N ota.Zie inverbandhiermededeNotahiervoren peplaat:tbi j de wetvan den 16Junij1832(Staatsblad no.29.)
24 Februarij1833,ne.6. Besluit, houdende goedkeuring der hui shoudelijke begrooting tler Departementen szan algemeen bestuur over de dienstvan
1833;waarbijhetzetcndeHoofdstuk(Departementtl nprdezcàcn der Apom, çc?iKatholiikeEeredienst),overeenkomstig dewetvan den 29 December 1832 (Staatsbtad no.61), t0teenbedrag Van f400,000.00 wordtvastgesteld;doch onderbepaling,datdaarvan geimmobilheeçd en dus buiten beschikkinl zalworden ge-
llouden eene s0m van f212,364.981,en zulksteraanvankelijke vèrzekering van hetbepaaldebi jdezoo even gemeldewet,dat namelijk van het slot-bedrag der daarbij vastgestelde StaatsJlegrootinl ad f49,385,849. 26,eenes0m van tweemillioengul-
densbuiten beschikking zalblijven.(Zie Besluit27 April1835, 110.51.) N ota.Van de hierboven vermelde op het zejp ende Hoofdstuk ge-
immobiliseerdesom van. . /'212,364. 989 isachlervolgensy bi jonderscheidenebesluiten, wederom beschikbaar gesteld ) eene som van
- 127,364.981
zoodatim mobielisgebleven
f .85,000.00
.
Aelkesom,bi jKoninklijk beslultvanden27April1835,no.5I# a1svri lvallendisafgeschreven. Op het zesde Hoofdstnk derStaats-begrooting van 1833 (Dbpartement voor Je zcken dôr Sergarzzl/e Eeredienstt,bedra-
gende eene tolale som #anj'1,330,099.90,isgeimlnobiliseerd y'10,164. 331,welkesom o:kalsorkvauend,bi jhelz0oeven gemeld besluityisafgeschreven.
27 Februarij1833,lett.1:. Koninklijk rescript,Joedkeurende den uitslal der metden Zaakgelastigde van den lI.Stoelgevoerdeonderhandelingen,ter
vporziening in deopenstaandegeestelijke bedieningen indatgedeclte der provincie Zeeland, hetwelk onderhetBisdom VanGent
Q35
behoort;welkeuitslag isgeweest,datde geestelijkejurisdictie over datgedeelte van voarmeld Bisdom , door den Bisschpp val Gent op den 9 September1832 aan denheerAntoniusdnfonlTcf ' , als gedelegeerde ofCommissaris van dien Bisschpp,is opledl' a-
gen.(Zie Koninklijk Rescl' iptvan den 20 Maart1832blett,P3 en de daarbijgeplaatsteNota-) 14 Maart 1833,n*.87.
Besluit9 waarbijverklaard wordt,dateenediakonie Verpligt is deverplegingskosten tevoldoen van eene behoeftigediebkracl-
tenseen regterli jk vonhis,terzake vankrankzinnigheid,in eell verbeterhuis is opgeslaten ; welke verklaring gegrond is op de overweging:
dat, bi j het 6. artikel van het Koninklilk besluitvan den [email protected],is bçpaald, dat de kosten vanhetonderhoud en der verpleling van de in krankzinnige gestichten opgenomen behoeftige krankzinnigen zullen komen ten laste >'al1 de bureaux van weldadigheid, de diakonien 01 administratielt der huiszittende armen van de gemeenten9waar dezelve in den publieken onderstand knnnen deelen. dat,bijbesluitvan den 10 Maart1832,no.81,ten begingel is aangenomen, dat de kosten van verpleginl der personen,
welke,krachtenshetbesluitvan den 12 Februari j1814çstaats:lcd n*.25) door den bevoegden regter, totopsluitin; in een verbeterhuis, worden veroordeeld,moeten gedragen wordendoor degenen,welke, valgens debestaandewettenen verordeningen,
metderzelveralimentatie belastzijn,daarde verzorgingin een verbetel' huis nietanders is, dalleene verpleginl , ingerigt n> r de behoeften en omstandigheden van den persoon .die daarvall het voorwerp is.
datde lepalillgen derwetvanden28November1818Lstaatnblad no.40) dn de, nopensharetoepassing, aangenomen beginselen, niet alleen de algemeene armbesturen, maar ook de diakonien der onderscheidene gezindheden betreFen; onverminderd de bevoegdheiddierdiakonien, om bwanneer haremiddelen
ontoereikende zijn, t0t het nakomen der daartlitvoordezelb 'e voortp-loeijende verpligtingen, zich alsdan t0theterlangen van
eé6
Jubsidie ultde burgerli jkegemeente-fondsen,te wenden t@tJe betl.okken plaatselijkebesturen. dat er ten deze geschil bestaat over de vraa;J door welke atlministratie in de verplegingskosten van behoeftigen voorziel lnoet worden, waarvan de kennisneming niet behoorttot de
attributen van dengewonen regter,maar bijartt.10 en11der wetvan den 28 November 1818 (Staatsblad n' a.40)aan deadministratieve magtisopgedragen.(Ziem sluiten 18 April1833. :1*.63 en 3 Junij 1835,no.33.) Notà. De vraag: ofde burgerli jkeregterbevxgdiskenni:te nemen en te beslissen over eeneoppoktie,ingesteld tegen de ten uitvoerlegging van een besluit#an den Gouverneurderprovincie, hludende executoir verklaring eener beslissing vaà Ge-
deputeerde Staten,waarbi j bepaald ishetbedragvande vergoeding y wegens armen-alimentatiejdooreen armbestuur aao
cenanderuitte keeren?- isbevestigend beantwoordbijhtt arrest van het HûfiI1Grûningen van den 12 December 1843;
terwijl bi l datzelfde arrest tevens ontkennenlisbeantwoord de vraag: ofaan de krachtens artt.lI en 1'2 derwet van den. 28 November 1818 Lstaatsblad ne.40) gentlmene beslissingen van Gedeputeerde Staten der provincien yin geschillen overdamkcilie van onderstand yde krachtvan parateexeeutie lsverbonden en de provinciale Gnuverneurs daaraan zoodanige kraclït
doordeexecutoirverklaringkunnen geven?(Zieonderanderen de vonnfssen der Regtbanken te Leeuwarden van den 16 Fe-
bruari j 1841, - te Amsterdam van den 4 Mei1843,- te Assen :an den 12 Maart1844 - en #an de kanton-geregten te Zaandam #an den 15 Octûber 18469 - te Maarssen van dcn24 December 1846, - tc Amersfoortvan den 7 September 1847,
waarbi l de kwestie in denzelfden zin is beslist,a1shetHofvân Groningen heeftgedaan.) 14 Maart 1833,n*. 88.
Besluit, waarbij a1s beginsel wordttoegepast, dateen l )elloeftige, die in hetressorteenerandere burgerlijke gemeente daninwelkehi jonderstandsdomieilieheeft,kerkelù-kparochleert, mnetonderhouden wort len terplaatse,alwaar hijburgerlo' k en
nl ttwaarhijkerkelk ik tehuisbehnort,en zulks om I leteven.
'47 t of, terplaatse Van zijn onderstands-domicilie,a! dan nieteek' armbestuur #an de godsdienstige gezindheid,van wel kehi jdeel
maakt.aanwezig is;metA-erklarint;,dat gemeld beginselevenzeer op de Israëlitisclle a1s op alle andere behoeftigen toegepast behoartteworden. (Zie Besluiten 18 Augustus 1832 no.73 t'n
19 Januari j 1836 no.102.) 25 Alaart1833, no. 79.
Besluit# waal' bijde gndsdienstige gezindheden wûrden uitgenaodigd,om in hunne gelleden te gedenken aan Hare Konink-
li jke Hoogheid Mevrouw de Prinses Frederik derNederlanden, ten einde voor haar eenen N-oortdurenden welstand en in tijd
en wijleeeneyoorspoedige verlossing alte bidden.(ZieBesluit 6 Julij1833 n*.22.) 25 Alaart 1833,n*. 8l. Resolutie van hetHoofdbestuur der Registratie, houdtntle: lo. De deliberatie van de bestuurders van een Diakonit'-
weeshuis,waarbi jiemand wordtbenoemdt0tvoogdovel' eenen gealimenteerden minderjarigen persoon,behoeftniet binnen eenen bepaalden termijn geregistreerd teworden, maar die registratie moetplaats hebben, wanneer.daarvan gebruik zalworden gemaakt, op dt minuut,vôôr de afgifle van hetextract,tegen betaling van een vastregt
van f1.60. (Zie art.5 van hetdecl' eetvan den 4 Mcssidor,XIIIjaar,en al' t.68 1 11no.4 dtrwetvan dfl n 22 Frimaire VIljaar.) N ota. De benoemingen van voogden en tneziende voogden cver
minderlarigen,wieronvermogenbli jktuiteengetuigschriftVan den burgemeesterhnnnergemeente,wordengratisgeregistreerd.
(ZieKoninkli jkbesluitçan den20April1829,nO.116.) 2t' . Een Diakonie-weeshuis is niet A'erpligt een repertofium
te houden.(Zie Eesolutie29 Maal 't1833 no.75.) 25 Maart 1833, ne.83. Resolutie van het Hoofdllestuur der Registratie, houdentltr, tlat de bescllikkingen op verzoekschriften.. d00r Diakenen ell anlere armverzorgel' s in dcrzelver hoedanigheid ingediend, evpn
Q48
ûls 4ie verzoekschriften of rekesten zelveb Vrijvan zegelzi jrl(Zie hesolutie8 Februarij1= no.3: en de daarbi jgeplaatste Nota.) 29 Maart 1833, no.75. Resolutie van het Hoofdllestuur der Registratie, houdende.
dat als vri j van de verpligting om een repevtorlum te houden lleschouwd worden : de Secretarissen van besturen van oude mannen- en vrouwen-gasthuizen en van die van vondelingen of Verlatene kinderen,mitsgaders de Secretal' issen van gedshui-
zen,inrigtingen van weldadigheid en kerkbesturen.(ZieDecisie 19 m cember1829 n*.52 en Resolutie25 Maart1833 no.81.) 29 Alaart 1833,Staat&blad [email protected]..
A' Yet, vaststellendede belasting op hetPersoneel.(Zie hest)ltltie 11 Mei 1833 No.111.)
Mota.Van dezebelastingzijnonderanderenvri jgesteld:
u
a.Ingevolge art.5 ,S 11,artt.7 en 10 dier wet)voor ztloveclbetreftde huurw aarde,de deuren envelzstet'sendehaal.dsteden van gebouwen,erven cn gronden,welkerduurzame e1' regtstreeksche bestemming is: Totde openbare Eeredienst. T0tacademien ,seminarien,athenaeën 9gymnasien,collegien em schoollûkalen. Totinrigtingen.4an verzorglng ,verpleging ofhuisvesting vap
weezen,li jdenden,behoeftigen enbedelaars,voorzooverdie inrlgtingen onder openbaar gezag of beheer staan,ofaan diakonien behnoren;onverschillig ofde gebouwen aldan niet de
eigendom dierinstellingen zi jn;zoomedetotarmen-inrigtîngen of tot het verschaTen van werk aan minvermogenden ,door
maatschappi jen vanalgemeennut,zonderdatdaarbij winsten Mrûrden beold.(Ziedc wet21âpril1843#Staatsblad no.15, art.2.) T0t huisvesting van weezen en bedelaars in degebouwen,
daartoe door demaatxhappk j van weldadigheidbestemd,zoo medetû1werkzalen,magazijnenjslagthefzenenbakkerijendier maalichappi j. Totdewerkzaamheden van maatschappjen totalgemeennut. Dezevri jdommcn zullennilnmermogen wordentuegepastvnor
Q19 lie gedeelten,kamersof Vertrekken van de gebpuwen,eencder I tvengemelde bestemmingen hebbende,m etderzelver aanhoorig-
heden, welke, geheelof ten deeleyop den duur ofti jdeli jk, behalve tot die einden, ook totwoning voor de eigenaars of huurders, principalen,professoren ,direcleurs,leermeesters, ondermeestersykostleerlingen,opzieners,concierges ofgehuwde
suppoosten,oftolandere,nietuitdrukkeli jkvri jçesteldeeindel, zi jn dienendea of voor z0o verre de tuinen of gronden geheel often deeletotvermaakstrekkenyofdelaalstetothuishoudelijk gebruik van evengemelde personen worden gebvzigd. b.ingevolge art.15 dier wetywegensmoblair in zoodanige gcbouwen. en gedeelten van gebouwen,w elke,volgens art.5, 5 11,nietwprdenbegrepenonderdebegrootingderhuurwaaTdtl, voor z0o veeldatmobilair nietaan deprincipalen,pxfessorcll, directenrs, leermeesters ,ondermeeslers, opzieners , conclerges
of gehllwdesuppoosten toelehoortyofbi jdezelvein bi jzonder gebruik is. c.ingevplgeartikel19ylett.g,dier wety voor zoo veelbctreft de dienst- en w erkboden ,in allegestichten van maat-
schappi jen totalgemeennutjinopenbaregesticllten van Mel(ladigheid, in acadcmieny seminariena athenaeën , collegicn.) gymnasien en kweekscholen, mits zich nietin dienstvan (ltprofessoren y principalen , directeurs ,leermeesters, opzieners,
concierges of suppoosten in die gestichten ofinrigtingen lleN'indende; zoomede de opzieners, bediendenofsuppoosten zelve, welke zich bevinden in dienstvan genootschappen tolbevord 'ering #an kunsten el1 M'etenschappen, voor z0o velre dezelve
nietgebezigdwordent0tpe 'rsoonli jkedienstenytenbehoeveder ' bestuurdersofleden diergenootschappen.(Ziede wet21àpril 1843,Staatsblad n*.15y art.!0.) d. ingevolgeàrt. 22, lett. b, dier wet, de paat.den s'an
zoodanige geeslelijke personen, Mrelke ten platten lande jt'vestigd, totvaste kerkelijkedienstvan platlelandsgemeenlel ) benoemd of germpen cndiewerkelijkuitoefenendezijl )avot )r zonver die paardel nimmer worden gebezigd v0orrijtuigen, welkeofwaarvandezilbanken van i jzeren ofstalenverenzijtl voorzien. Deze vri jdom bepaalt zich echter,ten aanzienvaa elken geesteli jke, t0t6%' ?z paard; zilnde de paarden,welko dpor4ieseesteli jkengtbruiktworden î'onrri jtuigen,M'elkeof
'50
waarvandezitbanken van i jzeren ofstalen verenzi lnvoprzien, belastbaar in detweedeklas:e(adf 15,00 perpaard-)Indie klasse kan evenwel slechts e' e' n paard van elken geesteli jke tea platten landeworden toegelaten;terwijldemeerdereain voegevoormeld gebezigd,vallenin deeersteklasse(a4125,00 wegensçHn paard,1 55,00 wegenszweepaarden,' 80,00wegens drie paarden en 3 40, 00 vooriede'rpaard boven laatstgemeld gctal;)zoenogtansdatslechts4/sgedeeltedierbelastingza1ge-
lleven worden, indien de gebruikers'hun uitsluitend verblijf houdea in gemeenten, welker kom eene bevolking van 3090 zielen niette boven gaat, nietmeerdan twee paarden :an de eerste klassehoudenjenhun bediendeofhunnebediendengeene
liçereidragen.(Zitde wet24April1243,Staatsblad no.15, artikel11.)
zievoortsomtrentdevrijstelling: Io.vanvrouweli jke dien:tboden9uitslultendmetkosterswel'k bclast, deResnlutievan28Junij1833,no.24. 2o. van consistorie-kamers of vertrekkeu jdie duurzaam en
regtstreekst0tkerkelijke dienstworden gebruikt,- deResolutie van 10 september 1833, no.87. 3o. van paarden van dienstdoende kerkleeraars ten platten lande, - de Resoluticn van 10 September 1833,n*.87 ,29 Noçember 1833 ,no.l4l en 2 Mei1834,no.I16. 4o.van deoppassersdier paarden,- deResolgtie.van 8 Ja-
nqarij I835,n*. 405. 5o. van het paard eensR.K,geestelijke,in eene stad wonendea doclz wiens ressort zich mede uitstrekttothetplattv land, de Resolutie van 31 Mei1841yn*.18. @. #an het onder den zadelgebruiklwordende paard een:
geesteli jkeinélnegemeentebiJgecombineerdekerkelijkedienstdeRcselutie van 31Januari l 1842 no.I12. 7o.#anden qanslagindeeerste#Jc,#evanmanneli jkewerkboden bi J geestelijftn,die tevenslandbouwerszjnjvxrdat bedrijfgehouden wordendetndepaarden nppassendewaarvoor diegeesteli jken vri jstellinggenleten,- deResolutie14 Maart 1842 n*. 30. 2?.Van de Seminarien in derzelver geheelals inrigtingen # met de daarloe behoortnde lokalen,uilgezonder; de tolver-
Q5I
maakdlenendegedeelten,mllsçader:die,welkebi J j3 azl.. $ derwetworden opgenoemd,- de Resolutie van den 3 October, 1845 no.170.
De vraag heeflziclt meermalenvoorgedaan) 01 deèdlz7h :. 'ing op de huurw aarde,deurenen gzealter'en haardateden vaa
pc. ç/t 7?' @ a> B'lcrfzz de kerkteeraars pz' #d wontng genieten> ten laste van de kerke-kas a dan we; ten laste zlc4 de &ew oners moet votdaan w orden .7
Die vraag is telkens in dien zin bes1lstjdatdeze belasting behoort te worden gedragen door de inwonende kerkleeraars, en niet ten laste van de kerke-kas kan komen,pp grond: dat de wet,die belasling alspel-soneelopleggende,uitdrnk-
kelijk bepaald heeftj dat zi j Terschuldigd is, terzake van de bewoning of het Kebruik yen dus nietwegens heteig6n-
J/wwdfpA nezitdergebouwen,ofvoorwerpen#andegrondslagen,waarnaar de helng der personele belasting geschiedt; dater geene wetofverordening bestaat,op grond #an welk. die belasting door den eigenaar ofbezitter,geen bew onel'of
gebruikerzijndeyzou verschuldigdkunnen wezen,enalzood' e kerke.kas deswege geene wettige lasten kan te dragen hebbtn.
dat de toekenning van vrqe bewoning der pastorq ,geene vri jstelling vanpet' sonezeôelcdf/aginsluit,vermitsdiebela:ting slechts den persoon ,die de voorwerpen bewoontofg.-
bruikt,aangaatenhetgenotvanvl' qewoningnatuurli jkalleen
regtkeeft,om eengebouw zonderbetalingvanhuishuur,onderhoudskosteq of lasten voor rekening van den eigenaar of belltter komende,te bewonen en te gebruiken.
18 April1833,no.63.
Besluit,waarbijbepaald wordt,dateenediakonie,welkc,bi i resûlutie van Gedeputeerde Staten, ingevolge artt.ll el 112 der wet van den 28 November 1818,gehouden is verklaard, t0t de voldoening der kosten Yan verzorglng en oegravenlsvaa eenen behoeftige, zal worden aangeschreven,om bipnen den
tijd van zes weken, te rekenen van den dag van ditbesluit, zich overeenkomstig (le gedachte resolutie van Gedeputeerde Stattn te gedragen; of pln,in<em lzi j vermeenen mogtmet
'5Q de uitspraak A-an datcollegiete zi jn llezwaard,zich t laal'tegcrl: met een metl' edenen omkleed adres,bi jden Koning te voopzien,krachtens artikel 149 derGrondwet;- en datbija1dien devoorschrevenediakonîe,aan dezeaanschrijvingbinnen den gestelden termijn niet mogt voldoen. noch zich totden Koning gewend hebben ,de Provinciale Gouverneur alsdan ge-
magtigd zal zijn, om de bedaelderesolutie van Gedelmteerdc Staten eœecutoir te verklaren , ten einde dezelve vervolgensv met zoodanil exectltoir voorzien,te stellen in handen van degenen, die voorloopig in de kosten van verzorgin; en begra-
vinl van den behoeftigehebbynvoorzien,om op'degewone wi jze, daoreenen deurwaarderterexecutieteworden gelegd. (ZieBesluit14 Maart1833 no.87endedaarbijgeplaatsteNota.) 29 April 1833,n@. 14. Besluit, vaststellende de begrooting van Staats-uitgaven voor dè gemeenten M aastrichten SintPieter over 1833.
Mota.B1 jdatbesluitisin artikelIondern*.7,voorde kosten van delloomsch Katholi jkeEerediensttoegestaanW4,1(à 0.
x
11 M ei 1833,nt z. lll. Resolutie van het Departement van Financien, houdentle,
onderantleren,datde,bijartikel18 1 1 derwetophetPersoncel van den 29 Maart 1833, gemaakte bepaling,omtrent het niet verhoagen der belasting op de werkbpden van land-
bouwerscnz.,bi jhetdoordie boden verrigtenvanhuisselijke, tuin- of staldiansten , geenszins slaat op hen ,die het beroep x'an predlkant,.gcltoolmeentc en andere bedieningen uitoefenen, doclz wel van toepassinl is op hen, die de betrekking van kerkmeester of andere, waapaan geene voordeelen verbonden
zijn,bekleeden.(ZieResolutie 14 Maart1842no.39,mitsgaders die N-al128 Juni j 1833 no.24.) 23 Mei 1833,no.67.
Bcsluit,houdendedatvan hetbedral derHuishaudelijkebegrocting van hetDepartementvoor de zaken der ll. K.Eere-
gienst over 1832,adfe ,0* ,zalwordcn afleschreven eene scm
Q:5
gllltlen,waarmetle I letbedrag.toegestaan bi j de wetvan dcn 29 December 1831 çstaatsblad n.. 38)4ten gevolgevan de4 nanlens den Koning ,aan deStaten-Generaalgedanetoezegging,
moetworden verminderd.(ZieBesluit25Februari j1832ne.27.) Nota. De begrootingen van alde Departementen van Algepeen bestnur, hebben eene geëvenredigde afschrijving ondergaanb uitgenomen die van het Departementvoor de zaken der Hervormdeen andere Eerediensten,door hetwelk niets totvinding
dier vier millioen ismoeten worden bilgedragen.
28 Jllni j 1833 no.24. Besoltltie van het Departementvan Financien ,houdende.dat
eene vrouweli jk ienstbodevaneenenpastoor,uitsluitendbelast ded methet kosterswerk, niet valt in de termen #an belastbaarheid
volgensden vijfden grondslag van hetPersoneel;maardatingeval deze persoon huiswerk , h0e gerinl o0k, Of eenige personele diensten voor den pastoor verrigtte,deze,te dier zake,
vnlgens: 2 van artikel16 derwet,Idebelastingnaardeeerste klasse verschuldigd is, om dat de bedoelde persoon, a1s meid ofals huishoudster,zoutle moeten worden beschouwden debeIasthaarlleid uitdienl loofde niet z0u worden weggenomen dgor
dekerkdienst.(Zie Resolutie 10 September 1833 llo.87.) Nota.ffoyzcr' en andere kerkbedienden zijn ooknietonderwor-. pen aan hetPatentregt(Zie art.3 : a der wetvan den21Mei
1849,Staatsblad no.34.) 6 Jqli j 1833,l 1e.22. Besluit, hfludende uitnoodiging tot dankzeggiM aan (Iell Allerhoogste voor de gclukkige verlossinl van Hare Kenink-
li jke Hoogheid Mevrouw dePrinsesFrederik derNederlanden, val eenen zoon.(ZieBesluit25 Maart1833 no.79. ) 10 Juli j 1833 n*.86. Besluit, waarlli j ingewillild wordt het verzoek van C.L. Baron van W Q-kerslooth van Schalkwqk, 'om naar aanleiding van artikel 66 der Grondwet, ' skonings toestemmilll te vel'd e l . wl t ardigheid van Bisscllop inparkri jgen tothetaannemen tlu4, onder den titel #an Bisschop van Curium ,waartoe 1e Paushem benoemd hal.
Q54 N ota.De Hoog Eerwaarde Heer C.L.bâron van W Ijker:looth , heer van scbalkwijk, was sederthet jaar 1812 Professor in lletSeminarle te W armond. Hi J werdopden7 Februarij1832, door Paus Gregûrius KVI benûemd totBisschop en is alszoo-
danig op den 15 September 1833 te Munster gewijd.Koning W illem 11 benoemde hemjop den 28 November1840,t:tKomxaandeur derorde van den Nederlandschenleeuw yenvergunde
kem bi j besluitvan den 28 April1847 no.59,hetaannemen tn dragen der versierselen van Kommandeur der ordt van dell H.Gregnrills,Goor Z.H.denPansaan dienPrelaatgeschonken.
10 September 1833,no.87. Resalutie van het Departementvan Financien houdendet lQ.Otttkennende beantwoording op de vraag : ofde lokalen der leeraren van de godsdienst, bestemd voor de Cate-
chisatien en zich bevintlende inderzelverbi jzondere ::0ningen,kunnen geachtworden vrijte wezenvan devier eerste grondslagen dtr Personele belasting? en 2.. Toestemmendo beantwoordinl der vraag; of de paarden %
van geesteli jken ten platten lande,o0k zonderbetaling van belasting, mogen gebruikt worden voor rijtuigen. waarvan debanken op ofaan riemen hangen.(ZieResolutie29 November1833 [email protected].) Nota.Consistorie-kamers, even als alle andere duurzaam 'el l regtstreeks tot kerkedicnst bestemdelokalenj ziln vrijgesteld, mitgdezelve aan hetgebouw der kerk behooren,en uitsluitend
alleenvoirkerkdienstgebezlgd worden.(ZieCirculaire#anden Gouverneur van Zuid-llollan; van den'21 September 1833,
Provinciaal blad nq.113.) 16 September 1833,n*.151. Circulaire van het Departement van Binnenlandsche Zaken ,
aanbevelende het gebruik van de geoctrooijeerdekunst-cement uitde fabriek van U.W .T.Cazius,niettelenstaande de bepalingen9 nopens het verpligt gebruik van die metzelspecie voor z00 Yeel de werken betreft, die door openbare administratien
geheel en alleen uit eigen middelen bckostigd worden, bijZ. X . besluiten van den 2 September en 15 october 1831 q*,110
Q5J
en 92 lngetrokken en buiten eFectgesteld zijn.(Zie laatstge. meld besluiten de daarbijgeplaatsteNota op blz.K0 van den eersten Jaargan: van ditHandboekje.) 11 October 1833 # no.89. Besluit,luidende a1s volgt: Herzien de voordragt van den Directeur Generaalvoor de
zaken van-de Ropmsch KatholijkeEeredienst#an den 30 Augtlstus 1832 ne.6/1838,daarbi j,ingevolge 0nsverlangen aan hem , den 8 daartevoren n@. 21, medegetleeld) een vbnrstel
doende,z0o omtrentde uit'sRijkskas,aan de Roomsch Katholijke kerkelijke autoriteiten der Noord-Nederlandscllekerkdistricten te verleenen tegemoetkoming voor derzelver bureauof secl .etal. ilatskosten, a1s om te voorzien in het gemis van
&-rijdom van briefporten vaorcorrespondentien,diedezeautoriteiten ambtshalve moeten voeren; Gezien hetadres van dea Aartspriester van Gelderland, hou-
dende vel. zoek, om eene jaarlijksche tegemoetkoming in de kosten vallbureau en briefporten,waartoezi jnebetrekkingaanleiding geeft; Gelet op de rapporten van denDirecteurGeneraalvoornoemd
#an den 15 Yeill.no.rjlxen van Onzen MinistervanFinancien van den 9 Septemberdaaraan volgende no99/2137R.U; Gelet op de Onzentwege aan den meergemelden Directeur-
Generaal gedane aanschfij&-ing yan den 13 dierzelfde maand n0. l04 ; Gezien t1e nadere rapporten van den Directeur Generaal voor de zaken van de R.K.Eeretlienst en van Onzen M inister van
Financien van den 26September Il.no.8/2032 en den 5 dezel. . ' n.82/2395 R.U.;
svillende regelen de bijdralcn van hetRijk in-de bureau-of secretariaats-kosten der bestaandekerkeli jkeautoriteiten,in de verschillendeR.K.kerk districten ,en tevens aan hen vergoe-
dinl bezorgen vool'den thansnietgenoten wordende vrijdom van brieêporten, wegens de correspondentien, die met en dx r hen in hunne respectieve betrekkingen gehouden wortlen ; Hebben besloteîl en besluiten:
e:6 Art. 1.
Tothetvoorschreven eindezaljaarlijks,te rekenen vandel ecrste Januarijll. eenesom vanzesduizendgulden(f6000.00) als maximum op de begreoting van hetDepartement voor de zaken van de R.K.Eeredienstworden afgezenderd; waarvall
vier duizend Juldenszullen bestemd zi> tothetverleenen,aan derespectievçKerkvoogden,AartspriestersenLanddekens,binnen de Noord-Nederlandsche kerk-districten gevestigd ,van eenetegemeetkoming in hunnen bureau- ofsecretariaats-kosten ;
terwijlde overige tweeduizend guldenszullen strekken t0thet aan hen verleencn van eene schadeloosstellin: voor hetgemis
#an vrijdom h'an briefporten in hunne kwaliteit;zullende de verdeeling en uitbetaling dier sommen plaats hebben op den voet in de volgende artikelen omschreven. Art.2.
Aan den Vice-stlperiorderHollandscheZending,zaluitdebi j hetvorige artikelbepaalde som, worden toegelegdvtlol'bureauofsecretariaats-kosten eene tegemoetkoming van twaalfhonderd
gulden en voor het gemis van vri jdom van briefporten eene schadeloosstellinl van zeshonderd gtllden 'sjaars. XF1* 11@ * Aan de vel 'tlere Kerkvoogden .mitsgaders aan deAarts-pries-
tersin denagenoemdekerk-districten,za1jaarlijkswordenvoldaan,naal .gelang van hetaantalRoomschKatholi jkegemeenten,onderhun geestelijk geba ied ressorterende,eene tegemoetkpming van Tier gulden (J4,00) p6r l:rà:l9-k8 gemeente voor bureaukosten en daarenboven de helft van dat bedrag of tmee
gulden: (J2.00) per kerkelt jke p- enfe t0tschadeloosstelling wegenshetgemisvan brielport-vrùsdom ;- bedragende enz. Art.4.
De KerkvongdenenAartspriestersin WierdistrictenLanddekens gevonden worden, zullen uitdehuntoegelegde tegemoetkeminl en schadeloosxtelling voor zooveelnootlil ,voorzienin dekostell
van bureau- en brievenpal 't' van derzelverLanddekens,blijvende ï1e releling daarvan aan debetrokkenKerkvoogden overgelaten. Art.5.
llet bedrag van een hnnderd en tweegulden L(102.00)hd-
Q57 l'elk, na de invoege voorschreven gedane Verdeeling Van de,
bi jheteerste artikel,alsmaximum bepaaldes0m overbi jft,zal voor zooveelnoodig, worden voorbehouden ,ten einde daaruit
eventueel,bijeenevermeerdering van hetthansaanwezigege. talkerkelijkegemeenten in eenig derbi jartikel3 opgenoemde kerkdistricten, eene vcrhoogde tegemoetkom ing en schadeloos-
stellinl aan den betrokkenKerkvoogdofAartspriestertekwi jten. Art.6. t' h Directeur Generaalvoor dezaken van deR.K.Eeredienst, za1 zorg dragen voor de geregelde voldoening aan'de daartoe
geregtigdekerkeli jkeautoriteiten,van de aandezelverespectieA' elijk toekomende tegemoetkomingen en schadeloosstellingen; zullende (le uitbetaling daarvan, op den voet der vaste posten . per kwartaal geschieden, te dien eiecte, datde Kerkvoogd of
Aartspriester, die bij den aanvanl #an hetkwartaalmetllet Kel' kelijk bestuurbelastis# detegemoetkûmil zg en schadeloosstelling yoarzi jn districtbepaald,overde volle ingetredendrie lnaanden zalgenieten;terwijlin gevalvan vacatul 'e.dewaarJlemende of opvolgende Kerkvoogd niet eerder in datgenot zaltreden. dan te rekenen #an den eersten dag #an hetkwal' taal, volgende op dat waarin de vacature is ontstaan. Art. 7.
Tot aanwi jzing der posten van hetzevendeHoofdstuk del' Huislloudelijkebegrootinl#an1833.waaruit.overhetlaopende jaar,de bi jartikel1bepaalde s0m za1gevondenworden,zullen AYij nader, langs den gewonen weg.eene voordragt te geIlloetzien.
En is de Directeur Generaal vnornoemd belast met de uitvoering van ditbesluit.waarvan afschriften enz. xWota. 5a de veranderde indeeli ng der kerk-districten: ten ge-
&' olgevan del'auseli jkebreven van den2Junij1840en9Maart l8419metprimoJanuari jen I6 Mei1811 totstand gekomen, zi jl )de,bi jartlkel3vanhetbovenstaandebesluit, verdeelde tt. gemoetkoming en schadeloosstelling, bijdeKoninkli jke besluiten van dcn 8 Juli j 1810, n4.84 en 21Mei1841no.97. nader verdeeidgcwordec; terwill, bi jhetKoninkli jkbesluit l'an den l5 Maarl1241, no.71y aan dtu Ktrkvoogd çan httj
Q58
bi jeerstgemeldePauselijkebreve,nieuw ingestel;kerk-digtrict (lïet Apostolisch VieariaatvanLimburgjlnsgelk jksopdenvoet van hetbesluit #an den 11 October 1833,no.89,hetgenotis toegekendvaneenetegemoetkomingvoorbureau-ofsecretariaatskosten en eene schadeloosslelling,wegensgemisvan brievenport
vrijdom , berekendnaarhelgelaldererkendeparochien onder zîja geesteli jkgebied ressorterende,waaraanderangvqnpasfor# of succursau met toestemming van hetGouvernement is verbonden; zoodatdaardoorhetoorspronkeli jkbedragdersom 'oordeR uitgaven bepaald,isverhoogdgeworden# gelijk htt sôvendeHoofdstuk derStaals-begrootingaanwijst. 2 November 1833, no, 122.
Besluit,waarbi j: 1o. afgewezen wordteen rekestvan eenen Pastoor, die zich
beklaagde over eene hem . doarzi jne geesteli jkeoverheid 0pgelelde boetpleginl en verplaatsinl alsPastoornaareene andere
Iieieente en tevensverzocht,datzijnezaak,opdeplaatszelve, voor eenen competenten regter z0u worden gebragtenhem in-
Iniddelssurcheance der tegen hem doarzi jneoverheidgenomen beschikkingcn moge worden #erleentl; en 2o.uit aanmel'kinl dat die Pastoor. pi ettegenstaandehi j als
zlodanig wasontslagen,weigerde de kerk en pastari j aan dell il 1zijneplaatsbenoemdenPastoorinteruimen,opGedeputeerde Staten der provincie,a1s volgens art. l45 der Grondwet belast
met de uitvoerinl der wetten opzigteli jk de bescherming del. verschillende godsdienstige gezindheden en derzelveruitwendige eel.edienst, magtiging wordt verstrekt, om 9daartoe door den Kel' kveagd aanlezocht.door de tusschepkamst van hetpolitiek
gezal tezprgen,datde ontslagen Pastoordadeli jk de kerk en pastori j ontruime.(ZieBesluit19 Maart1841,no.118.) 29 November 1833,no. 141.
Resolutie vallhetDepartemelt van Financien #houdende:
F
c.Dateen geesteli jketen platten landegevestigdentotvaste kel' keli jke dîenst#an plattelands-gemeenten benoemd ofgeroepen,aanspraak heeftop vri jdom Van de belastin:. wegenséé?1
paard,daoI'hem vooreen ri jtuig op riemen (zenderijzeren of
Q59
stalen &'eren) gebezigd, om het even ofzoodanig paard zï g' n eigendom ,dan we1hi j hem in TasteAv' ttr ofinvastgebruikzi j. b.Dat,wanneer tweegeesteli jken,a1sbovenbedoeld,hunne in voege vool' schreven belastingvrijepaarden tezamen, vool' édn rijttlig op riemen, doen spannen t0tbeidergeli jkti jdig ge-' bruik ,deswege almede geene belastinl is verschuldigd.
e.Dat ecllter hetgebruiken van een tweede paard voor ri jtuil, als boven bedoeld, of o0k llet alleen gebruik maken van
hetrijtuil,waarvoordepaarden derbeidegeesteli jkengespannen zijn, vool'étn derzelve ten gevolge heeft de belastingschuldigheid naar de tweedeklasse,datis,t0t/15.* hoofdsom.(Zie Resolutie 2 Mei18349no.116.) 16 December 1833 .no. 11. Besluit, luidende a1s volgt: Gezien het rapport van llet DepartementvallBtlitenlandsche Zaken van den 11 dezer,no.2, holldende datde Heilige Stoel te Rome,ten gevolge van het doorOnstekennen geleven ver-
langen, genegen zij, om voor hetkerkelijk bestuurYan dat gedeelte des Bistlomsvan Namen,hetwelk aan hetwettigegezag getrouw gebleven is, tle noodige voorzieningen te beramen en t0t dateinde den heer tl4:4 derSool,Pastoor van St.Pieter te Luxemburl, totVicaris Apostoliek ad ïnlerfm aldaar te benoemen en aan denzelven te verleenen alle magt, die Vicarissen Capitulair sede tcccnfe is toegekend. Geletop derapporten van hetDepal' temcntvan Buitenlandsche Zaken en van Onzen Geheim Referendaris voar deLuxemburgsche zaken van den 14 dezer,ne.39 Hebben goedgevonden en verstaan, de bovengemelde daor
Zijne Heiligheid te nemen maatll egelen Onswelgevallig te verklaren en voornoemden Pastoor tcn der Fpolin de bedoelde betrekking te erkennen. -Wot a. Zie de aanlekening geplaatstachter hetbesluit #an den 31 December 1830 ,no.23,op bladz.268 vandenderdenJaar-
gang van ditRandboekje. 23 Decembel'1833.SLaatçblad n..68. sYet, vaststcllende de begrootinl van Staats-uitgaven over
e60
1834, waarbi j çoôr hetxevendeHoofdstuk (Depaftemènteoor dc %aken d:rpoomsoh Aectàplk-àeEeçediennt)istoegestaan eene stlm van J400,000.(ZieBesluit27 December 1833:[email protected].) Mota.Diesom wasin voege a1s volgtafgedveld:
-
Z 26,203.00
1.ffosten van hetDepartement lI.Koszen van de eszentltllc nteuw e#er#e-
qkeorgantsatie . . . . . . . .
Memorie.
11l.Tegenwoordige kosten van het Tfdl'*-
bestuur run de AoomicA Katltottkn Eeredtenst in de beide Bisdommen:
A.Bisdom Amsterdam . y'5,700. 00 .
B. )) 'sHerlozenbnsch . - 9,590.00 IV.ffosten vandeleeraarsvanAelRoomsch
-
15,200. 00
Katholfk K erkgenootschap:
l.competentien . I 21,740.011j-329,490.01K z
. Tr actementenentoelagen -307,759.00 V.Kosten van Aet Kerkvnootscltap der
Oud-Bisschoppelqkefflcrezr : 1.Jaarwedden van de Kerkvoogden. . . ' 4,3* 00 - l1,8* ,00 2. Kosten van de leeraars - 7,500.00 VI. Verachillende uitgaven:
1.Personeleonderstanden ' 2,500.00 2.Onderstandaankweekelingenindegodgeleerdbeid . 3.Onder:tandgelden ten behneve van kerken en
1,380.00 -
17,306,98%
pastori jenj mitsgader: nitgaven van verschillenden aard
43,426.981
Tataal
. ' 400,090.00
Ten aanziel)van hetzevende Hoofdstuk derStaats-begrootinl
van 1834 zijn bi j deTweede KamerderStaten-Generaal. gelloelzaam geene bedenkingen gemaakt.
Dederleafdeeling van datHoafdstukenbepaaldeli jkdeeommen gebragt wegens allderheud derBisscheppelijke woningen
Q61 te Amsterdam en te 'sHertogenbosch, hebben echler de aandacht tot zich getrpkken# en ter beantwoording #an hetgeen daaromtrentis aangemerkt,heeft de Regering aangevoerd: Datde woning, bestemd voor den Bisschop vanAmsterk m ,
tijdelijk verhuurd isvoorf2250.00 'sjaars.- Ten gevolgevan deze verhuring valt datgebouw in de termen van vruchtgevend domein , waal'van , Yolgens de wet,de grondlasten, die aan-
zienlijk zijn, moeten worden betaald. Tot dekking van deze lasten en #an hetgewoon onderhoud isf1400opdebegrooting in uitgaaf gebragt, omdat de huurpenningen daarentegen ten bate van den Iande komen9en hetonzeker is,ofde huur wel
overhetvollejaar 1834 zaldoorloopen. Dé gebouwen bestemd voor den Bisschopvan',Mertogenbosck
zi jn.ten gevolgevandendrangderomstandigheden,tendiengte van hetgarnizoen dervestinl tù'delqk in gebruik. zonder dat daarvan geldeli jke voordeelen worden getrokken. Bijhet0phauden dieromstandilheden êzullen deze gebpuwen worden ont-
l'uimd,en alsdan ongetwi jfeld belangrijke reparatien vorderen,
zoodatde daarvoprinuitgaafgebragtes0m vanJ1000,ternaauwernoôd voldoende zalzijn om dedringelldste herstellingen te bekostigen. 27 Decemller 1833,ne.51.
Besluit, waarbij onder anderen bepaald wordt, datde uitgaven van de verschillende hoofdstukken der begrooting van 1834 zullen moeten worden beperkt t0t het volstrekt o11vel' -
mi jdeli jke;- datde post der onvoorziene uitgaven #an e1k hpafdstukderhuiqhoudelijkebelroating,t0thethoogstmogeli jk' c beloop moetworden oplevoerd en in allenJevallezoodnnig,dat op het zamengetrokken bedrag der posten Yan dien aard, opde
verschillendehaofdstukken aldadelijk kunneworden afgeschreven tmee Gfllfpendn en voorts daar-te boven geimmobiliseerd
/l,551.986.80;en dat het aandeelvan hetzevendeHoofdstA (Departement todr d6 xaken t)c4 deA@@mJc# KatholqkeFerd-
dienst)in de dadelijke afschrijb-ing envoorloopigeimmoblllsatlo. te zamen genomell, bepnald wordt pp eclle s0m s'an honderd
Q62
d' izcnd gulden (/100,000.* ).(ZieBesluit 15 Februari j 1% 1. n*.82.) Nota.Bi jartikel2de.wetvan den23 December1833Lstaatn:lal no. 68) was bepaald, dat op hel bi j arlikcl 1 dier wet vastgestelde bedrag der Staats-begrooting over 1834 ntl
f 53,892,828.58,eene som van tsvee millioenen @d;Jr? z4 buiten beschikking moestgehouden worden. 27 December 1833 , no. 212. Missive van denMinistervan Binnenlandsche Zaken,houdentle
dat de plaatselijke besturen,op lastdesKonings,moetenworden aangeschreven, dat de ambteRaren van den burgerlijken stand voortaan geen verlof t0t eene Vroelere begravinl ,dall
bi j de bestaandeverordeningen isbepaald#zullen mogen verIeenen, dan op eene verklarinl van eenen geneesheer,ofbij gebreke van dien,van eenen heelmeester,waarbijdezelve betuigt,datde onverwijldeteraarde bestelling van hetlijk, in het belang dermaatschappij,en%uithoofde van den aard der ziekte (welke in de verklarinl zalmoeten uitgedruktzijn) gehiedende vereischt w ordt,en dat alzoo de vertraginl nadeelig
zoudekunnen zijn voorde geznndheid der ingezetenen. Wota.Geenebegravingmag,volgensart.53 vanhetsederlandsche
x
Burgerli jk W etboek,geschieden zonder hetverlof, vrj van zegel en kosteloos,door den ambtenaar van den Burgerli jken :tand af te geven. Dat verlof za1 door denzelven niet worden
verleend,tenzij hij zich vanhetoverlk jdenhebbe verzekerd. en nietvroegerdan zesen dertig ? zrerzna hetoverlijden, behoudens de jevallenjbijdereglementen vanpollcievoorzien. Die znnder dat verlof een li jk zullenhebbendoen begraven, wnrden , volgens art. 358 van het W etboek van Strafregl. geslraft met zes dagen toltweemaanden gevangenzetting, el1
eene geldboete van zestien totvijftig francs.
11Januarij1834,no.68. Belluit, waarbi j ten beginselwordtaangenomen:datin dc behaeften der betl. ekkingen van plaatsvervangers vûor denationale militie,moet wprden voorzien door derzelvel'pnder. standsdomicilie, krachtens de bepalingen der wetA'an den.28 No*
çember 1818 (Staaublntl no. K);behoudensaan het bestuur
Q65 dier gemeente, om 9 iM ien hetzelve mogt vermeenen uitde
voorschriften derwetvan den 8Januarij1817(Staatsbladno.1) eenige aanspraak totschadeloosstelling deswege te hebben, de-
zel#e te doen geléen dââren waarlletbehoort. R ota.Hetvorenstaandebeglnselwasreedsaangenomenb#JKoninkli jk besluit van den 17Mei1830, no.99enisook toegepast bi J Koninklijk besluitvan den 2 October I834. Art.97 derwetvanden8JanuarijI817Lstaatsblad no.4) bepaaltjonderallderen,datgehuwdenalleena1splaatslervangers
kunnen worden aangenomen ondpr voorwaarde, dat zi J ten <enoegen van den Militieraad zullen doen bli jkeny datvoor de behoeften #an hunne huisgezinnen#gedtlrendedegeheeleactieve dienst,lsgezorgd zoodanig,datdezelveniettenlastevaneenfge
publieke kas zullen komen;terwijlhunne vrouwenenkinderen nimmer het batlaillon mogen volgen uaareene andereplaats,
dan die alwaarziJwonen op hetoogenblik dalziJa1s plaatsvervangerszich verbonden hebben ofin vastegarnisoenen.
1 Februarij 1834.lett.S'. Koninklijk rescript,strekkende om aan den H.E.HeerHe%r' Jcu. v den bubbelden, Apostolischen Administrateur van hetVicariaat van 'sHertolenbosch te kennen teJeven,dat,aangezien
de door den Bisschop van Luik gedane benoel ning van zijnen pçrsoon tot VicarisGeneraalvoor het geestelijke beheerVan Maastricht en Luiks-gestel,overeenkomstig de door 'sKonings Gezant te Rome metden H.Stoelgevoerde onderhandelingen
geschied zijnde,hetden Koninl mitsdien welgevallil za1zijn, 1at die benoeming , door hem Apostolischen Administrateur.
wordeaangenomen.(Zie Besluit8 April1831,nQ.91). N ota.De moeijelilkheden',welkehetgeestelijk beheeê#anMaa:-' tricht en de Noordbrabantscht gemeentt Luiks-sestel4 beide onder het Bisdom van Luik behoorende, ten gevolge van de Staatkundige verwikkelingmetBelgle,ondervond, bewogen het
GoqvernementbiJden H.Sloelaanzoek te doen,ten einde den Bisschop van Luik te nopen, dathiJzilne jurisdictie over die twee plaatsen , op den Apostolischen Adminislratetlr van het Vicariaatvan ':Herlogenbosch, zaude delegeren. Die delegalie
Naft dien len gevokeplaatsgcll.d bjoanebrieven UD den
Q64 Bisschop #an LnlkaandenheerH.denDt lbbelden)sedajteekend
I6 December 1833yluidende bijvertaling a1svolgt: tDaar uit den brief, namens Zijne Heiligheid, op den 30 .November van ditJaar, uitRome aan Onsgeschreven, 011: ftduidelijk isgeworden, op welke wijze,ten minste tijdelijk, lde stad Maastrichten hetdorp Luiks-gestel,inhetgeesteli jke tbestuqrd moeten worden , zoo ishet, datW i J aan den wil lvandenH.Vadergehoorzamende ,U totOnzen VicarisGeneraal
f(voor de geestelijke zaken in de twee voormelde plaatsen bednoemen, met al de magt, welke W ij zelven in de overige wgedeelten van Ons Bisdom uitoefenen; van welke bencemiltg
tW ij het oorspronkeli jk bewijs, te gelijk meteen exemplaar ttdervijfjarige volmagten j hiernevens'oegen en tevensaan de
lletgeesteli jkbeheeroverMaastrichten Luiks-gestelis,aan den heer H .den Dubbelden j opgedragen gebleven t0t ultimo Dccember 1210, a1sM'anneer, ingevolgePauseli jkebrevevan den2Juni j1840,hetgeheelehertogbom Limburgendusook Maastricht tot een ApostoliscN Vicariaat ingesteld en m etde gemeente Luiks-gestel van het Bisdom van Luik afgescheiden
werd; terwi jldiegemeentealsbehoorendetotNoordbrabanly aan hetâpostolischeYicariaatvan 'sHertogenboschistoegevoegd.
15 Februari j'[email protected]. Beslait, vaststellende de Huishoudelijke begrooting dep verschillende Departementen van Algemeen bestuur over 1834 el1
bepalende, onderanderen,t latf)p hetzevende Hoofdstuk (beparfemdnfp00rdeZaken tcn d6 Aoom. 9c?tKathollikeEeïedîenst) waarvoor, bij dewetvan den 23 December1833 (Staatsblad no.68),eene snm van J400,000.00'is toegestaan,een llelrag van f100,000.00 zalworden geïmlnubiliseerd,z0o t0tverzekel' ing van hetbepaaldebijartikel2 dergemelde wet,omtrent llet buiten beschikking houden eener s0m van twee millicenen guldens van hetslotbedral der Staats-begrooting van 1834,aIs
totgedeelteli jke aanvullinlvanhetverschiltusscllendegel 'aamde nitgaven en de berekende inkomsten pvepdatdienst jaar.(Zie
Besluitvan den 27 December 1833,n*.51.)
QG5 Wota.Op het Atade llbpfdstnk der Staats-begrnoting van 1B34
x
(Departemtntizoop-deZzzl-ea derSerfzo/'/rlleEerediensttbtdragendeZ 1,330,000.00isnietsgeimmollilizcerd. De op het zesœnde Hoofdxtuk gcim molliliseerde âifn l-ali
2 100,0ë0.00 is,bi j ll eslllitvanden29 Februaril1836,no.42, alsvrqjvall end afgeschreven,tlochdaarenlegel )waâ,bi jbeslt lit van dtln 26 October 1835,ne.67,ecne soln van7*3060,00vot 'r de diellstder uilgaven van hetDepartementvoor de Zakendrr. R.K.Eeredienst over 1834,beschikbaargesteld op lletcrediel.
voar ollroorzielle uilgaven, bij de wetvanden 27Deceml lel. 1:31L8taatsbladno.38)terbescllikkingvandenKoninggecpenfl.
24 Februal' ij1834,llo.242. Cil' culail' e #an den Minister van Billnenlantlsclle Zaken,I1()tI-. dende aanl leyelinl aan de Provinciale llesturen, om te bepalelp, dat Voortaan tloor de armllesturell geene kosten:001.degelleeskundige bellandeling r'an elflersontlerstands-domicilie Ilebbendc armen, aan eelle andere gemeente ofarmbestuur zullen il1rttkeninl w orden gebragt, dan alleen die voor genees- of 5-e1.-
bandmiddelen cn die van oppassinl en M-el. zarginl.(ZieBesltlit 2 April1829,n0.42.) 24 Maart 1834, no.88.
Besluit,wanrbija1sbeginselAvordtaanlenomen. dat.w'allneer het onderstands-domicilie,in eene llepaaldc som ,in t, :?.houding :lcc' rt4: metdegewonebedeeling,daa' r ferplaatsecf l/, del:&o:Jn#84 verstrekt,cllnsenteert,en degelneentealwaal'tIe behoeftige &'erllli jft,hetbeloop daarkan ovel. schl' ijdt,datmeftl-
derbeloop geachtmoetwordel Yoor rekeningdervel' bli jfplaats verstrekttezi j1),naal.aanleiding Yan al 'tikel8derB'etb-and(!ll 28 Xpvember 1818 (Staatsblad [email protected]),onverletaan debedeelden om ,illdiën zi jA'an den toegestanen onderstand in de>-el'blijfplaatsnietkunnen bestaan,zich tebegeven naardeplaal. q lltlns onderstallds-domicilie, om aldaar met en in j-erllotltlillfr lot de s' erdcre behoeftigelz bedeeld te wnrden.
Q66 29 Maart 1834.
Circulairevan den Procureur-GeneraalbijhetHopgeGeregt:kûf te 'sGravenhale9luidende:
Bi j somiige regtbanken in mijn ressortisvel' schilvan geAoelèn ontstaan,omtrentdealofniettoepasselijkheid derwet van den 3 April 1806 op hetlagerschoolwezen - alzooeenigen
val oordeelzijn geweest,datstraFen vandienaard,a1sdaarbij tegen de overtredingcn .worden bepaaldy door de bestaande
regtbanken niet zouden mogen worden opgelegd; - terwijl anderen gemeend hebben,datgemelde wet dopr de bepalingen
szan Zi jner Majestelts besluitvan den 27 Mei1830 Lstaatnbla& llo.9)wasingetrokken envervangen. Danr den heer M inister van Justi-tie deswege geraadpleegd
zijnde,heb ik aan Zi jneExcellentie tekennen gegeven,datde wetvan den 3 April1806 wederom in werking gebragtzijnde lli j een besluit van den Souvereinen Vorst,dedato 20 Maart 1814 (Staatsblad no.39), het, naar mijn inzien, aan geenen twijfelk0n onderhevig zijnydatdeSouvereineVorst,diedestijdsalleen dewetgevende magtuitoefende,daarbijnietgebondellwas door hetsyslhema van stra/en, in het ook than:no:
virerellde straf-wetboek h'ervatygelijk zulksonderanderen ten volle gebleken was doordePublicatie van den 11December18l3
(Staatsblad no.10),zonderdathetbi jiemant lopgekomen was te lleweren. dat de publicatiegeenefectzoudemoetellsorteren. of niet A-an tpejlassing zout le mogen gemaaktwm' tlen.- Dat
wijdersdewetvan den 3 April1806 geenszinsgelleelwasingetrokken, bij Zi jner Majesteits besluitvan den 27 A' lei1830 (Staatsblad n0.9),maardaaraan veeleer uitdrukkelijk geinhaereerd, en datde bepalingen derw etvan den 3 April1806,welke
nietexpresselijk zijp gewi jzigd,waarondero0k llellonrtart.14 #an dezelve, daarkijwaren gelaten en gebleven in Volle werkin;;- dat alzoo de verschillende xll. albepalingen , Yervatil) al't. 14 der gemelde wet van den 3 April 1806, moesten be-
schouwd wnrden alsnol tezi jn #an #0lIekracht,en bijoverlredingen pp hetlagersclloolwezen behnoren teworden toegepast.
Zijne Excellentie de Minister Yan Jtlstitiezich metmi jn ge-
Q67 A'ûelen in deze hebbende gelieven te vereenigen ,heb ik deeel ',
tervoldoening aan den lnstlli jmi jontvangen.hetbovenstaande te brengen ter kennisse val de heeren Procllreurs Crimineelelj
Omcieren bijderegtbanken van eersten aanlel, metlast om bijvoorkomende revallen,detoepassing vanal' t.14derwttval t den 3Apl' il1806 envande&-ersclillendedaal' bijgesteldestraFell, voortdurend Ilijderegtbanken te vorderen,en om mi jt1eontvangstdezerte accuseren;- tepwijldeheerenOëcierenverdel' verzochtwordtn,om een exemplaardezeraanllulllleregtbankelt
oëcieuslijk tlit te reiken. (ZieAanscllrijvinl van den 10 October 1835, No. :2 en Vonnis van den lloogell Raad van dell
16.Decemlltt r 1845.) X ota.Hetin dezecircalaire bedoelde l4.artikelderwet&' an den 3*April 18b6 luidta1s tolgt: Degenen,welke zich,na het in werking brengendezcrwet, zouden m ogen Verstoutenjom ,tegenhetindc beldevoorgaande artikelen va#lgeslelde aanj eene lagere schoolop te riglen of
lagcr onderwi ls te geven, onderwelkenaam ofwelke wg jztt o0k,znllen s 'oardeeerstemaal&-erlleurendesomnlavanzst), voorde tweedc maalZ 100, te betalen een derde gedeelte aall den ozcier, hiertoe comyetent, die decalange za1doen, en
lwee derde gedeelten ten proGjte #an hetplaatseli jkscheolwezenymetvri jlatingaanden regter,om ,ingcvRllezi Jollr'el-lnogend zouden mogenzijn,pln gemeldeboelentevoldot.l,aan de overlrederszoodalligeanderearbitrairecorrectieteinzigerell, algnaar aanlt'iding l-an llunlle personen en omstandigkeden be'ûnden za1 worden te behooren y en voor de derde maalhun de
inwoning binnen deplaalswordenontzegd, &'oordenti jd l' alt *
;eS Jaren.
30 Apl' il1834, Provinct aatblad n'.48. Cil' culaire van den Staatsraad Gouverlell'van Zuidllollant l, lletl -eFende llet voorzien il1de betrekking vanArmverzorgersof Diakenen,luidentle: Van wege den Kerkeraad Van eenederHervormdegemeentell, i: aan den I koninl Yel. zocllt, 0m uithoofde val l de bestaande
mpeijelijkhet len in let llekomen #an gesclliklepersonen t0tdt betrekking van Armherzorgcl' s of Diakenen, metalteralie vpll
Q68 llet biJ die'gcmcente werkende reglement pp den uitkûop Yall weigerachtige personen,te willen bepalen,dat lletbedrag van den uitkoop, te betalen tloor de leden der gem eente, w elke
daartoe geroepen,weigereneenigekerkelijkebediening,immel's l' lie van Diaken , te aan&-aarden . of weldie bedieninl willc-
keurig verlaten,aanmel 'kelijk zalworden vel' hoogd. Op datverzoek iseeneafwijzent lebeschikkinggenomen,dôcll tcven:ben ik uitgenoodigd, om ztloA'eelmogelijk tebevûrderen, dat het aannemen van de betrekkinl van Diaken, welke vaoral in de steden'a1s cen groote lastpost mag worden be-
scllouwd,in hetalgemeen meerwordeaangemoedigd,bi jzondcr door het Yerleenen van Iocale voorregten ofhetvermeertleren van de reeds Ilestaande, geheel in den geegt der dispositie #an (ledeputeerde Staten Tan Zuidllolland, dd. 26 September 1826. 11e.2, en der aldaar vermelde Ministeriële missive van den 21
(liermaand,10.29,welke aanschrijving echterinverbanddient beschouwd te worden met de tegenwoordige omstandigheden
el)wettelijkeYerordeningen. lngevolgeden last, daartoe op mijverstrekt, heb ik deeer liEd.teverzoeken,om , bi j votll'kolnendegelegenheden, uwe lnedewerking in deze, zoo l'eelmogeli jk, tewillen Yerleenen. (Zie Circulaire 21September 1826, no.29, op bladz.99 A-an
den tweet lenjaarganl van ditHandboekje-) 2 Mci l834,11/. 116.
llpsolutie van hetDepartement van Financien, houdendetoexfcmm:nde beantwonrdinl van de vpaag :ofeenkerkleeraarten
.
lllatten lande,t lietAveepaartlen houtltenbezigtvooreenl' ijtuig enkel op riemen. en die vier bunders bouwland il 1 eigen ge-
llruik heeft,terwijlllijvooreen dezt!rpaarden vrijstelling van llelasting zich toekentvolgens al. t.221bderAvet, hetandere volgensart.20 : 4 b kan aangevent (ZieResolutie8 Januari j 1835,n@. 105.) NB. Vo0r llet laatgt lledoelde paal' d, vallende in de derde klasse, is dus aan personele belastin; slecht: verschul-
digd eene 3Qm Van J5.00.
QC9 20 Mei1834, no.95. Beslllit,vaststellende de begrootin; van Staats-uitgaven v00l'
degemeenten Maastrichten S1.Pieterover 1834; waarbijhet VI1Hoofdsluk (Eosten tlan deAoppl,cA Katholo'ko Feredfenlfl isbepaald opf 4400.00. 16Juni j 1834,Provincîaalblad no.56. Circulaire lrall den Staatsraad Gour-ernetlr van Zuidholland, llctre/entle de beteekenis der bewoordingen #an: Lager onder-
wù'. gen Middelbaarontseroy. v;luidenlc: Bi j mcer dan eene gelegenl leid en n0g zeeronlangsis mij llebleken. dat sommige besturen of andere belanghebbenden,
bijIletdaarstellenvanscholenofhetvoorzieninbestaandeschool&-acatures, onzeker zijn omtrentden waren zin, welkethans aallde bewoordingen van lageronlerwi jsenmiddelbaarondel' wijsbehoortteworden gehecht. Ik acht het uit dien hoofde nuttig UEd. te llerinneren, tlal
het ZijnerMajesteitsbedtlelinl is, om doorlager onderKè: te verstaan datgene,hetwelk gegeven wordtin lletlezen,schrij#en, l'ekenen,de hoafdrelelen der spraakkunstvan eeneolvall
meerdere derin 0ns vaderland gebruikelijke talen en debeginselen Van geschiedenis, aardri jkskunde of andere soortgeli jke wetenschappen; hoedanig ol lderwi js doorgaansdoor kinderefl penoten wordt;- terwi jldaarentegen doarmiddelbaarondel' wijs moetverstaan worden,datgene, hetwelk gegeven wordt aan jeugdigepersonen,diereedshetlageronderwi js,volgens bovenstaandeomschl'i jving,genoten llebbell,en zichwenschtelz &-00rte bereiden,helzijvoorhethooger-ofuniversiteits-onderwijs,hetzi jvooreen'bi jzontleren stand ofberoep,ofdicoqk llloptelijk vel'langen eenebeschaafde epvoeding te valtooi jen. Deze omscllri jvinl is genoefizaam voorgekemen, om in tIe meeste gevallen de mitldelbare van de lagere scholcn te ondel' -
scheiden; kunllende ecllter, in gevallen van twijfeling, eene bi jzondere beslissing aan Iletalgemeen Ilestuur, t lnor tusschenkomstsr an hetgewestelijke,wortlen ingeroepen. Ten aanzien van scllolen,alwaar te g-elijk klassenvan1aI)' 61 .-
Q70
el1veer middelbaar ondel' wijsgevonden worden, behcertals I' cgeltc geldell, dat de personen, die over de klassen Van het
lager onderwijsgesteld zi jn, devereischten van Iagel'e onderwi jzers moeten bezitten; lerwijloverigenssoortgelijl tescholelt van gemengden aard, of onder de lagere, ofonder demiddèl-
hare zijn te rangschikkenp naarmatc A'an hethoofddoelofdè hoofdstrekking derzelve. -? lota.De M vengemelde en meer andere inlichtingen zi l *n vervat in eene circulaire van het Deparlement van Binnenlandsthe
Zaken,dd.5 Juli l 1830,lett.A enin Terbanddaarmedein deKoninkli jkebesluiten :an den27Mei1230çDtaatsbladn*.9) en 13 Augustus 1:31 (Staatsblad no.26), voorlsin de missive van hetDepartem entvan Binnenlandsche Zakelll'anden24Mei
1831,no.164en decirculaire#an den12 Januarij(832(Provinciaalbtad %an Zuidholland,no.12);allewelkestukken zijn te vlnden in den derden Jaargang:anditIlandboekjebladz. 215, 275 en 289, mitsgaders hiervoren op bladz.180.(Zie
wi jders Besluit8Angustus1832, ne.12endaarbijgeplaatste nolajte vinden hiervoren op bladz.194.)
25 Junij 1%4,[email protected]. ReH ltltie van den M inister #an Financien, houdende vaststelling eener illstructie voor de ambtenaren van ' sRijkspost-
kantoren,omtrentdevrijdommen vanbriefport;waarbi jonder anderen bepaald wprdt: Van de formaliteitder kruisbanden en van lletcontraseing .
of we1 van een van beiden zi jn vrijgesteld: dedienstbrieven. afkpmstig Van hetDepartement voor de zaken l-an de Roémsch
Kathpli jkeEeredienst;welke bl 'ieven ondereenen gesloten 0mslag. voorzien vall een grise of stempel, kunnen verzonden worden. De Directeur-Generaal voor de zaken Tan deRoomsch Katho-
lijke Eeredienstontïangtalle brievenportvrij. llijverzendtportvrijaan alleambtenarcn,autoriteiten,mitggadtrs aan cqllegien pf personen t0tzijn Departementin bêlrekkinl staande. De Aartsbisschoppen en Bisschoppen en derzelver Vicarissen-
t vicneraal, corresponderen portvrij, nver en weder, met de
:4l
Gouverneurs der provincien, mitsgaders met alle geestelijkt autoriteiten en ambtenaren pnder hun gebied ressorterende. Het Departement van Binnenlandsche Zaken en de Gouver-
neurs der provincien, corresponderen over en wederpol'txl' ij mct de arlllesturen,instellingen van liefdadigheid en directie): van godshuizen, mitsgaders de Gouverneurs 0ok nog met de
enllegien van kerkeli jk bestuur. De plaatseli jke besturen correspondel'en metelkanderportvri j overdezaken&-anhetArmwezen.(ZieRes.8Junij1830,lett.V.) 2 Juli j 1834,n*.56. Knninkli jk l' escript, waarbijde Ministervan Binnenlandsche Zaken wordt gemagtigd, om de onderscheidene collegien van
Gedeputeerde Staten aan teschri jv#en, om , bi jhetuitbrengen :an derzelver adviesen op A-erzoeken van besturen van instellin-
gtn Azan weldadightid,strekkendeterverkrijgingvanautorisatic t0t aanvaardinl Yan legaten of giften onder dt levtnden, na Yerhoor van die besturen , in ieder Voorkomend ges'al, nopens het van de schenkingen te maken gebruik, lletopleggen valt
zopdaniges'oorwaarde voortestellen,alszij,inàetrekkinrtot de nmstandigheden van iederezaakop zichzelve,zullen dienstig achten t9rbereiking van hetoogmerk,datdieschenkingensteeds,
z0o veel immer mogeli jk, tlienstbaarworden gemaaktt0tde ' f
>
vermcerdering van de rentgevende kapitalen der begiftigde in-
stellingen; en om ,bi j deuitvoel' ing van dedoor den Koning te nemen besluiten, te zorgen, dat de belanghebbendc erfge-
namcn ofschenkers,tegeli jk hi j de mededeelingdervereischtc magtiging tot aanvaarding,o0k metde aan diemagtiginl vel'-
bondene voorwaarden bekend gemaaktworden.(ZieCirctllaire 9 Maart) , g835 en de daal'bijgeplaatste Nota op 1)1.287hierna-) Nota.Volgens het decreet van den 16 Juli j 1810, artikelz l mogen geene sommen hoc grootofhoeklein ook,dotlrarm-en kerkbesttlren,belegd worden in vaste goederen, builen aulori-
salie des Konings. (Zie in verband daarmede hetKoninkli jk llesluitçanden8 Meil8l8, [email protected], waarbl jdatbeginselgthandhaafd wordt; - voorts dc wettcn van den 21 Augulllls
I8!6 ea 31 Mei1821 L 8taatsbladen no.33 en 36),houdende Kerbod aan kerk- en armbe:tqren, om gelden te bileggtn ia
Q72 buitenlandsche fondsen ofin obligalien,rccepi::enofgecreëerde
aandeelen ofccrtiGcaten van vreemde fondsen ;- de wet1'al?
den 14 Jat luarij l815 L8taatsblad ne.4)verbiedende, onder bedreiging van boeten,hetbezittelybi jkerk-enarmbesluren, van cerliGcaten ofaclen l-an dcelgeving in deNationale:chuld,
en bcvelende,insgeli jk:onderstrafbepalingtegendeovertreders, dat alle kapitalen, zeo wel%an de werkeli jkrentgevendea1s van de nitgesleldeschuld, welkedie instellingen bezitten ofin
à' et s'ertolg verkrtjgen, zullen moeten worden ingeschrevenil) hel Grootboek der Xationaleschnld; 'en de circulairesvan den 11 October 1817,24 Maartl829,no.113 en16April1830. 110.76, omtrentde verpligtingcn der kerk- en armbesturen in
betrekking tot het belegken in illsthri jvingen op hetgemelde Grnotboek :an de in hunne administratie ledig liggendegeldelz,
hetverwisselen van ccrtiEcattnydiezi j mogten bezitten in gedachte inschri jvinyen enhetsleedszonderverwijlrenlgevende oaken .an ht lnne beschikbaar wordendt kapitalen.) 13 Julil -1834,no.89. Besluit, bevelent le lethouden van toezigttegen hetbeproeveu en aanwenden.van ongeoorlopfde middelen , om een ingezeten
uitdegemcentetevcrwijderen, ten eindede vierjarileinwoning, Welke onderstands-domicilie daarstelt.voor te komen. zYot a.BiJ het aanwenden van middelen t0tdat doel, wordtde vierjarige inwonîng beschouwd ntettgz#n c'gcôp-okea,alis het, dat de,belzoeftigey ten gevolge#andiemiddelen,tuslchen-
tijdsde gemeentezi jncr woonplaats verlaten heeft.(Besluit:an den 5 September 1833,no.45.)
26 Juli j 1834,n*.103. Koninkli jk rescl' ipt, houdende dat lletDepartementA' oorde zaken derRnomscllKathnlijkeEeredienstdennndigemAgtregelen llelloort te nemen en dien overeenkomstig bevelenuitvaardigen.
len eindevoortaangeilnevel'grootingofbelangrijkexepllieuwing en vhe rstelling van kerkelijke gebouwellplaatshebbe, zontler datdedaartoebetrekkeli jkeplansen bestekken &-ôôrafdaordat Dcpartementzijnbekrachtigd,endatdewerkenonderbehoorli jk opzigt werden ten uitvoer gebragt, tel.voorkoming van mis-. ll' uiken en bguwktlndige gebreken, waal'dgor de belangen de''
q-* - jJ
kerkeli jkegemecnten z0o dikwerfbeladeeld zi jn.(ZieBesluitetl 16 Augtlsttls 1824,staatsbtad no. 45,25 Alaal't 1828,,1*.124,
2 Septelnber 1839, no. 127, 26 Januari j1841, n*.14l en 17 September 1841,no.90.) l9 Augustus 1834, no. 72. Besluit, houdende dat de onderscheidene provinciale besturtzl/ zullen worden uitgenoodigd, om de gemeente-besturen aan tf)
schrijven,datallebi jdebesluiten vanden2Julij1826,n*.l3z en 4 Novemher.1830,no.74 bedoelde kennisgevingen en bcantwool'dingen dtxrzttlî-en,na 3'erloop van eelle maalltl, na dedagteekeninffvallllettegenwoordig besluit,en dusl1aden19Angtlstus 1834, getlaan zullen moeten wortlen, Yallgemeente-bestuur t0l, gemeente-bestuur,en tlatmitsdien alle handelingen van tlienaard,
welke, te rekelen van lletz0o es-elllet loeldeti jdstip, gedaalt zullcn worden, van armbestuur aan armbestuur,zullen wordell bescllouwd als geen eFectte sorteren; metlastop degemeelltebesturen,vallzulks te làl.engen ter kennis van altlcin derzelver
ressort llestaande allemeene, llurgerli jke en kel 'kelijkearmhesturen, en om daapbi j tevenszoodanige maatregelellle nemell als strekken kunnen, oln zicllte vel'zekeren, dat M'an het vel'strekken N-nn allen olltlerstalld,tellopzigte&,aI1Avelkedebedoeldtt handelilpgen mneten plaals hcllben, door de armhesturen, aatk h6n zoo spoedig en gertlgeld berigtgeleçen worde, als noodig
is,om t1e gemeente-llesluren in staat' te sfellell,binnen de, lli j
debedoeldellesluitenvanden2Jtlllj1826,110.132en4Novembel-' 1830, n' a.74 bellaalde termijnen, I letnûodigetotllaarlevinlk ' derzelvetevcrrigten.(ZieK.llescllikkings-anden 10Junij1848, n0.93.) 4 Septemller 1834, no. 75. Beslllit, houdende benoeminl,tot Rit lder der orde van dt)ll Nederlandscllen leeuw ,van: lo.Den Hoog Eerwaarden lleer l' h nricusJ:n Dubbelden,Apostolischcn Administrateul'van hetVicariaatvan ' $Sertoge?k-
bosch.(ZieBesluit6 Decemller1846,nO.10.) :*.Den Hoog Eerwaal' den HeerJoannes tcn Hooydonk,Apos-
toliscllen Administrateur van lletVicariaatYan Breda.(Zie Besluii 10 Mei1849,nO. l93.)
Q74 16 November 1834, n0.85. Besluit, lloudende goedkeuring van het door t1e Provinciale h Staten #an Dl. enthe ontw orpen l' eglement op de invoerinl van
'
llurgorli jke armbesturen in datgewest.(ZieBesluit18Xei1827, 110.144.) Wota. De vier eerste artikelen van dit reglemenlbevatten de bcginselen en de twaalfovçrige artikelen regelen hetburgerlijk
x
arm bestuurydeszelfszamenstellingy werkzaamhedcn en verant-
Meoordelijkheid. De pey/nzezdzltuiden cl> volgt: Art.1. Het onderstands-domicilie van armen en behpeftlgen wordt
uitsluitend gert'gcld naarde burgerlilkegemeente,in M'elkt zij of geboren zijnj ofde vereischten 'ervuld hebben, welke tnt xerkrilgingvanzoodanigdomicilie,biJdewctvau28November 1818 gevorderd ziln y en zulks om heteven, ofzij ook in die gemeenle,dan we1ineeneandere#kerkelgk parochieren. Art.2.
Derzelver alimentatle en ondersteuning blijftdesniettemln in f len regel, oçergelalen aan de diakonien ofkerkelijke armbesluren der godsdiensligegemeenten, waartee dearm en ofbelloeftigen geaehtmoelea worden tc behooren.
lndien de hulpmiddelen derdiakonien ontoereikend z' Jn, za1 er grond zijn, tot aanvrage, tervuorziening in het te kortp van een subsidie uIt de burgerlijke gemeente-kas; en zullen alkan dienaangaande moelen wèrden in achtgenomendebcpalingen, welke biJ artikel75 çan hetreglementop hetbestuur tler steden en artikel 33 van da$ op hctbcsluurtcn platten
lande,vaslgesleld bi J Koniakli jkebesluitenvan9Januari j1824, ne.80 en 23 Julij 1825,[email protected],ziln voorgeKhrtven. Art.3.
W annecr,biJnaburlgeofaangrenzendegemeenten,deomtrek ofkreitsder burgerlijke en kerkeli lke gemeentenietmogtovereenstemmen, zullen er tusscllen de besturen dezergemcenten#
temeenschappelijk met de betrokkene armen-aGministratien, pndergoedkeBring en, zoa noodig, ter beslissing #an Gedepulverde Slalen, o'ereenkomsten worden getroKen, omtrentde
bcdeeling der armen , die zith bevindel)onderde bevolklng#
velkekcrkeli jkineenenaburigeburgerlijkegemeenleparnckiterl.
Q75 In elke burgerlijkegemeenle za1y ultde gemeente-fondsenj M'orden voorzien :
a.In hetonderhouden ofondersteunen van behoeftljen , die in de gemeente onderstands-domicilie hebben, doch niet'allen
in de termen van dooreenig Nerkelijk armbestuur geholpcn te worden.
b.In llet bestrllden der uilgaven, voortspruitende uitllet aanhouden enverplegen van bedylaarsjm itsgadcrsuitalle'erzorging van reizigersof 'reemdelingen, illgevalle deze uilgavcll nietmogten komen voûrrekening l'aneenigkcrkclijkarmbestuur. c.ln het doen van voorscllutten ofuilgaven, ter tijdelijke çoorziening in debehoeften l'an personen,welkegevaarmogten
loopen gebrek telijden,ten gevolge van verschil vangevoelen, om trent de administratie, welke T'oorderzelver onderhoud op
den dt lur za1 behooren te zorgen, docl zbekentelijk binnen de gemeente nîetbeslaal.
27 November 1834,11,. 1. Dispositie van den Directeur Generaal voor dezaken derHervormtle Kcrk , hotldentle beginselel t î-an het1.4Gouvernement i1t betrekkinl t0tafgescheidenen van een erkend kel'kgenootscllap; luidende als &-olgt:
Bi j missîve çan den lleer Secretaris van Staatvan den 23 November1834,no.81,doorZ.A1.den lkoninl gelastzi jnde, om ,op de wi jze daarbijvûorgeschrevell,le bescllikken op het verzoek van J.Branderhol' stc.s., zich noemelde Ouderlingel z el 1 Diakenen der Gereformeerde gemeente van Doeveren, Genderen en Gansoyen;strekkende,om vool.zich en de personell, di6 zich met hen hebl3en afgescheidcn van het Nederlandsclle
llervnrmde Kerkbestuul., vrijheid te erlangen tot godsdienstoefening en ol n te wprden gehandhaafd in het bezitdcr kerken
en kerkelijkegocderen. GEEET dien ten gevolge van wegeZi jneMajesteittekennen aan voprlloemde J.Branderhorstc.s-:
Dathun predikantH.P.Scllplte, nietom zi jne predikwi jze ûfleerstdlige gevotlcns,maar wegensinbreuk op dekerkelijye vel, ordeningen en s-el. zettegen dekel.kelijkt besturen,isgesus-
Q76 pendeerd geworden; el ) dat dus de supplianten het geheelver-
keerdelijk dnen voorkomen. alsozde afscheidinl, waartoe zij metzo0 veeloverijling besloten hellben, noodig wa:geweest totbewaring van hunnegewetells&rijheid. Dat zi j in dezescheuring volhardende, Ilietlangera1sHerA'ormden nfGereformeerden kunnen wordenaangemelkt, Yermits er geell ander Her&-ormd kerkgcnootschap in deze lande erkend wordta1s datgene,welks organisatieisgeregeld,doorderegle-
mentenenverordellingen,welkedoordenKoningzi jnbekrachtigd en bestuurd wordt volgens de voorschriftcn daarin A'ervat. Dat door een toegeven aan ht lnneaanmatiging, dellervormde
Kerk w'erkelijk zout le ontbol ldenworden,vermitsdaaruitzoude voortvloeijen,datelkegemeente zich verordeningen en bestuur haar willekeur zoude mogçn verkiezen.
Datdekerkenenkerkeli jkegoederenteDoeverenenGenderen behooren aan hetlIervormdkerkgenootschap,en datzi j, zich van datgenootschap afscheurende.alleregten aanspraakdaarop vel'liezen. Datvoortsde Grondwetaan llun geenszins hetregtgeefttot * godsdienstoefenin: , Ae .rmits dezelve wel aan elk de volkomen
vri jheidvangodsdienstigebegrippenwaal. borgt,maaralleen aan de,in hctkoninll' ijk BESTAANDE gezindheden beschermingverleent.
Datzi j derhalvegeene aanspraak hebben op vrijheid t0tuitoefeninl A'an Godsllienst, voor en aleer, de secte, welke zij door hunne scheuring willen vorlnen, door den Koning erkend
en daaraan metde bestaandegezindhetlen, reltpp geli jkebescherminl verleend mogtzijn. En dat op grond #an al hetaangevoerde, de verzoeken door de supplianten gedaan, doorZijneMajesteitWordengedeclineerd en geîvezen van de hantl, metvermanillg om terug te keeren , t0t de gehoorgaamheid aan hetdoor lloogstdezelve erkend iler-
vûrmllKerkbestuur.(Zie, in A'erband metdeze dispositie,epde Koninklijke lleschikkinl van den 10 Decemher 1835, not71. [email protected]); veprts de besluiten van den 9 Januarij1841 Lstaatsblad [email protected]) en #an den 9Januari j 1849 Lstaatsbktd n*.1), mitsgader: de
Q77 Arresten Yan den lloogen Raad van del 17 September 1839# 22 September 1840,22 Augustus 1846 en28 October1846.als-
mede art.l64,165,l67el 1 170 der Grondwet#an 1848.) Arota.Nadat d. in bovenstaande dispositie genoenlde Predikant kerkelijk ontslagen en zi jn opvolgerbenoelnd was,weigerdehi j aanvankelijk de pastori j le Doeveren te ontruimen, maarbij Konlnkli jk besluitvan den 3 Maart1835,no.83 werdenGedepuleerde St-aten der provincie Noordbrabantgemngtigd , om , daartoey door hetklassikaal bestuur van Heusden,aangezocht
zi jnde,doordetusschenkomstvan hunpolitiekgezag, tezorgenydatdebedoeldePredikantdepastorijteDoeverendadelijk cntruimeç hetgeen dan ook is geschitad.
28 Novemller 1834, no.29. Besluit van den GouverneurderprovincieNot lrdbrallant, houdende, onder anderen, dat de besttlren van de gemeenten, alwaar hethotltlen van Openbare processien van oudsllergehrui-
keli jk isgeweest,telkens,ten minste achtdagen tevoren val . llet plaats hebben dier pl'ocessien znllen mqeten kennis gevert aallden kommandant der brigadeMarécllaussée, welkevoorllet toezigt A-an policie in hunne gemeenten is bestemd, ten einde dcze,naaraanleiding van art.67 qnvolgentlcvanhareinstructie,
bi jdieprocessien kan tegenwoordig zi jn,om degoedeordeen openbal'e rust te llelpen hantlhaven. Nota.BiJ de toepassing :an hetdoordeGrondwelvan1815Va:tgesteltle beginsel,ttdatgeene openbare oefening van Godsdien:t 4:kan worden belemmerd, dan in gevaldezelve de openbare eorde ofveiliylleid zoude kunnen sloreu ,))is de Regering uitgegaan van den regely datbestaanderegten m oeten w/rlea geikrbiedigd. Dientengevolge is aangenomen, datde openbare
œfening van godsdienstige plegtiyl zeden daar waar z1jvôôr de omwenteling van 1813ydoor hetStaats-gezag; buiten de kerkgebouwen waren toegelaten, niel zouden worden geweerd.
lHetkomt) (zoo schreefdeSecrelarisvan Staat, op lastdes Konings, bij mixsiçe van den l1 Seplember 1821, lett.U'o) lin de besli ssing van ditonderwerp,naar hetinzien vanZijne lMajesteit, grootelijks aan np de daadzaak , ofdie processien qQnderhetFransch besluur,tena1lel1li jde,aldannietonaf-
Q78 ftgebroken zijn toegelaten.3)In dien geestis,bijondersclleidene Kollinklijke beschikkingen toegestemd indeopenlijkeprocessien, ommeganpen, kerk- tn .kerkeli jke begrafenls-plegtigheden,niet slcchts in de voormalige zuidelijke provincien des koningrijks, lnaarook,in deprovinclen soordbrabant,Gelderland en Zeeland , op die plaatsen w aar de uitoefening daarçan A'roeger geoorloofd was. (Zie in verband hiermede artikel45 der wet
van den 18 GerminalX.jaar (8April1802),decirculaire, ter verklaring van datarlikel, van den 30 GerminalXIjaar (20 âpril1803),en artikel18 van hetdecrectçan den 23 Prairial
XlIjaar (12Jtlnil1804)alletijdenshetFransch bestuurhier te lande executoir verklaard. Yoortsdc Koninkli jke réscripten van den 25 Mei 1819, letl.K en 17 Februarij l82û, nB.17j het besluitvan den 23 Aprill822 , lett.W l, de besclzikking van den 6 sovember 1822, no.4, de circulaires #an den 28
Mei18l9, no.3838 cn 22 Februaril-1820, no.4174y de missiven &'an den 28 Juli j 18f9,no.3838en1Junij1822,no.6208 tneindelijk arlikel167 derGrondwetr'an1818.) 6 December 1834,n*. 4451.
BesluitA-an del Gouverneurvan Ovcrijssel,waarlli jdestedeli jke-en gemeellte-besturen worden aangeschl.eî-en: lo.Ol n in te zenden eene naauwkeurige ollgave van de namen en voornalnenvanalleinhunnegemeentedienstdoendeleeraren
bi jdeonderscheidcnegpdsdienstilegezindheden,zonderonderscheid, llevattende de nam en en &-oornamen , de kwaliteit, dc plaals en daJ der geboorte, wanneerdezelr-etotdengees-
telijkel stand velllevel en in degemeenteaangesteld zijn, mitsgadershetbedral dergenotenwordendevastejaarwedde enjaarli jksclle gratiscatien oftoelagen en ofdezelve aldan nietYri jgenotvan huis,tuin en erfllellben. 2n.Om jaarlijks, in den loop tlermaand âpril, in den vpol. schreven Yorm , aan hem Gouverneur medete deelenalledie mutatien, welke voortaan in het personeeldier Ieeraren aIs anderzins,mogten plaatsvinden,enalzoo alledeverschillell, die in hetvel' volg mogten bevonden worden in deprimitieve
opgaçe ontstaan tezijn,opdatde tehoutlenaanteekeningen voortdurenl volledig kunnen wûrden bi jgehouden;ep
Q79 3*.Om oak hiervan, vporhetgebruikdel.gelneente,eenregister aan te leggen, overeenkomstig hetgegeven modelen hetzelve in dier voege in te rigten , t latde eventuëelvoorkomende
Yeranderingen,daarop behoorli jkzullenkunllenwordenaangeteekend.
ATota.Van de veranderingen in hetpersoneelderdienstdoende R.K.geestelijken wordt, doorden Kerkçoogd ofAartspriester van e1k district, telken drie maantlen, aall het Departement
vcor de Zaken der Roomsch Katholi jke Eeredienstkennisgegeven , ten einde daarvan aanteekening te nemen in de aldaar gellouden wordende regislers van datpersoncel, welke dienen llloelen, llietsleclltsom de tractemenlen, toelagen en verdere bezoldiging aan den totde ontvangstda.rvan beçoerden kerklecraar regellnalig t0e te kennen en te voldoeny milsgadersfm
den di enstti jd Vaniederengeestelijke,inverband nlelzi jneeventuele aanspraak op pensioen , te conslatcren, m aar ook om il1 alle andere opzigten-de renseignementen voorhandentehebben , welkevereischtworden,om degrondwettigeStaats-çerpligtingcn, in betrckking totde godsdienslige gezindheid, hetkerkgenootschap en -de daaraan verbondene kerltleeraren , volgtns de 1)e% staande welten en verordeningen, naarbehooren te vcrvullen.
De bedoelde kennisgeving geschiedtoorspronkeli jk volgensde aanschri jving çan den 8 Drcembt'r1813.no.11,bi Jeenenstaat, waarvan een nieuw model is'aslgesteld bij circulaire s' an den Direcleur Generaal voor de Zaken van de R.K. Eeredienstvan
den 10 Noçenlber 1831,no.8.
llet lijdstip derinzt'nding van een behoorlijk ingevuld exemplaar van dic stalen over iederedrie maandenisjbijcirculaire
s'andcn 18Februarij1212,no.11/468,nadcrbepaaldj? zl e zerl##op den fz#7#c?Tdag nc denJr //oopb'anelkkwartaal;terwi jl, ingeval er gedurende de afgeloopen drie maanden geene veranderingen in eenig districtmogten hebbenplaatsgehadyevenwel dt inzending van eenen alsdan neëatieven staatplaatsheeft. 27 December 1834,Staatsblad 110.38.
M-et, vaststcllende de begrootinl r-an Staats-uitgavcn 0b'eI.
1835)waarllijvool'hetXevendoHooft lstuk (Departementtoord:
Q80
zaken derRoomsch ffclàolù'k:Eevedienst)istoegestaaneenes0m M'an f400,000.(ZieBesluit30 December 1834,n0.56.) Yotu.Diesom wasin voege alsvolgtafgedeeld:
.
1.Kosten van âetDepartement . . . . . 2*26,226.00 lI.Kostcn van hetAcz' i' cl#& bestuurô# Jeeventl zele kerkell jke organisatie . . . . . Memorie. 111.Tegrnwooln digekosten ran hetkerkelfkôestuur van de R.ff.Eeredienstin Jrbcide W/l/o/ a/' aerzt 1.Bureaukostenenbriefportenderres. pcctieve Kerkvoogden,Aarlspriesters en Landdekens,in de NoordNederlandsche kerk-districten gevestigfl Z 6,909.00 A.Bisdom Hmsterdam.
2..Onderhoud der bisschoppelljkewoningenverderedaartcebetrekkelijke uitgaven. . . . . . . . . .- I.400.00 3.Tottlagen aan zesâartspriester:en zeven Landdqkens . . . - 4,309.09
B.Bisdom 'yHertogenboscö.
4.Onderhoud derBisschoppelijkewoning en 'crdere daarto: bctrekke-
li jkeuitgaven. . . . . . . .-l,0û0.( )( ) 5.Uitkeering aan drieKerkvoogden en
vi jfProfessorenin soordbrabant .-7,0( )û.û0 6.Toelagen aan een Kerkvoogd, een Aarlspriester en drie Landdekens .- 1,500. 00 ,.
lV.ffosten van de teo' aars van âel A.ff.kerk-. ëenootschap :
ajJjû.û( j
'
1.Compelentien . . .
.f 21,740,01i
2.Traktementen en tcelagen. .- 308,000,00 .
Transporleren
.
aagjzxtjjûjj
.f377,166.01i
Q8l
Perlransport . . . Z 377,166.01i, V.Kosten 9 ,arlhet Kerkgenootacltap der Olid-
Bisschoppelfjkefflerezr. 4.JaarweddenvandeKerkvoojden' 4,300,60 2. Kosten van de leeraars. . .- 7,500,00 -.
.
jj,g();,()q
VI. Tet' schillendc z/ftgclz ea ;
1.Personele onderslanden. . .f 2,000,t)0 2.Onderstand aan kweekelingen in de Godgeleerdheid . . .* I,380,00 3.Onderstandgclden ten l,elloeve
vankerkcnenpastori jen,mitsgadcrskosten van verschillenlenden aard. . .
7,653,98) ,
-
11,p3g,t )8j
Totaal. y'400, 000,00 Bijhetindienen der Staals-begrooling,aandcTweedeKalkler derStaten-Generaal,op den 23 October1834,heeftde Minister van Financien , ter toelichting van het zesde en zevendc
Hoofdsluk (Departementen jgoor de Zaken Jrrondel' scheidene Eerediensten) hetnavolgendegezegd lDe zesde en zevende Hooftlstnkken'bevatlendeadministratien
tlder Zaken van de Ilervormde Kerk en der Katholijke Eere%dienst; dg eersle,binnen engepalen lleperkten naauwelijks ttaan de behoeften voldoende,is voor vermindering onvatbaar,
lterwi jldetweedealleen Voorzi ctin dieuitgaven,welke nlet tbilli jklleid gevorderdjdnorreptvaardigheid behooren tewortftoegeslaan;eene loekomstige organisatie der R.K.Kerk llier ttle lande, zal allctrn kunnen doen kennen de verandt-ringen, ttvoor welke ditHoofdstuk zalworden vatbaar bevonden.n In belrekking tothetzevende lloofdstukderSlaals-begrooting
vanI835zijn,bijdeTweedeKamerderStaten-Generaal,slecht: twee bedenkingen gemaakt, welke de Regering in voegeals volgtbeantwoord heeft:
1*.Het eerste arlikel#andeIIld'afdeelillg,nienw zi jntle, l'eeflmen daaromtrentophelderingen gevraagd.
Dellilll jkheid medebrengendedatyevenalsbi jandereEerediensten,n:k aan de Kerkelijke bvstnren Yoor de Il.K.Eere-
Q8Q dienst eene toelage voor bnreau- en secretariaats-koslen werdt
toegekend,isdiezaak thansgeregeld opden vpet,zoo a1sbij de berekeningen voor de begrnoting isaangewezen,en i,de
matigesom ,daarbijvermeld,aandeKerkvoogden,Aarlspriesters en Landdekensbinnen de Xederlandsche Kerkdistricttn gc-
vesligd, toegelegd; terwi jl men geoordeeldheeft,lieverdan hettoestaanvanvrijdom van briefporlentookeenevergoeding deswege te moeten vergunnen.Het onderwerp ls voor de loo-
pende dienst, uit den pûst wegensverschillende uilgaven van dlt Hoofdstuk yonderdc VId*afdeeling gebragt,goedgemaakt; en deze afdeeling heeftdan nuo:keeneeçenredlge'erminderîng ondervonden,weshalve,in hetgeheel van ditHoûfdstuk,geene vermeerdering, door hctuittrekken der bovenbedoelde koptel), heeftplaats gevonden.. 2o. Daar hetzich nietvnnraflaat bepalen, wanneer de gtbauwen,totBlsschoppeli jkewonillgen bestem fl,die destinatie zullen erlangenyzoo kunnen de koslen van derzelverpnderhûud
en verdere daartoebetrekkelijkeuilgaven,wegensverponding enz.niet voegzaam #an de begrooting voor hetaanstaande Jzar wordenafgelaten.
Hetbelangderschatkistzoudedaarbilook nielsknnnenwinnen, vermits, ingevaldeze gebouwen,gedurende hetgeheele
jaar1835,nietaan dezelver beslemming wnrden overgegeven y de daarvoorgeraamde kosten,ten minste vonrzooveelhetgeboaw te Amsterdam betrefty ruimschootsdoor de huurpennln-
gen gedekt en alzoo laler a1svrl jvallend, op de begrooting
van datJaar, afgeschreven zullenkunnen worden;terwillten aanzien çan het gebozlsv te 'sHertogenbosch moetherinnerd wordeny dat helzelve geene Inkomsten oplcvert,zoo a1s in het
TorîgeJaarbereidsisopgemerkt. 30 December 1834, n*. 56.
Besluit, hatldende datde Huishoudeli jkebegrooting derYerschillende Departementen van Algemeenbesttlurover1835enver-
wijld zal moeten worden ppgemaakt;- dat deuitgaven #an de verschillende hpoftlstukken dier begrpoting t0t llet#elstrekt
onvermi jdelijke zullen bellooren teworden lleperkt;- datde tlaarop te llrengen postder onvoorzienetlitgaven van elk hooftl-
stuk t0thethoogstmogeli jkebetll'al moetwortlen oplevoerd;
O8s en datde sommen Vocrlocpig daarpllder tc brengen, voor zt l(,
veel lletxevendeHoofdstuk (Departementt00r dezakenTan tie #.K .Eeredîenst)betreft,nietminderzullen kunnen bedrngel) dan f100,000,œ .(Zie besluit3 Februarij1835,n0.73.) 8 Janunri j 1835,ne.105. Resoltltie van het Depal. tement &-an Financien,waarlli j tIe 5*razl 1 (fof als dienstbode der ecrste klasse moet beschûuwl lWordel )
tfeen persoon, die hetpaard oppastvan ecnen geesteli jke tell tplatten lande, die, wegens datpaard valt in de termcn del'
qvrijstelling bepaald bijartikel22 b derwet?a bevestigend wordtbeantwoord;ten zi jop dien persoon toepasseli jk zi j devri jstelling van al.t.19 c, datis:als Ilijgeen livcreidraagt,nietbijden geestelijken inwoontentevensmeer dan een afzonderli jk woncnde persoon ofrezin bedient. Mota.Manneli jkewerkboden,doorgeestelijken,dietevenslandbouwerszi jn,gehouden wordent le, kunnen de paarden oppas:en waarvoordegcesteli jkenavolgensart,22bderwet,vrij-
œ
stelling genieteny zonder ter oorzake van die dienst,naarde eerste klasse in de Personele belasling te worden aangeslagell.
(Zie llesoltllie van hetDeparlemcntvalfFinancien van den l' 1 Maart 1842 no.39.)
3 Februari j 1835,no.73. Besluit, vaststellende tle Huishoudelijke begrootinl ( lerVel 'schillende Del'artementen van Algemeen blesluurover 1835 en l)c-
palende, onder anderen, dat op hetzes-ende llooftlstuk (bepartement tl oor de Jcàen der flt lopz. vc/'Katltolt jkeEeredienst) waarvoor9 bij de wetvan den 27 Deccmber 1834 Lstaatnblad [email protected]),eenes0m van /400.000.00 wastoegestaan,eenbedrag Van f100,000.00 zalworden geimmolliliseerd,en zulks totge-
deelteli jke aanvlllling Van let verschil tusschell de geraamtle uitgaven van het dienstjaar 1835 en de Ilerekendeinkomsten tntbestrijtlinl derzelve.(Ziebesluit30 December 1834 n@.' 56.) N ota..Op hctZesde Hcofdstuk der Slaats-begrooting çan 1835.
Q84 (Departement voor de zaken der Hervorlnde Zcred/en4z)bedragende f 1,330,000,00,isnietsgeimmobiliseerd. . De op het zevende Hoofdstuk geimmobeliseerde som van
# 1û0,000,00is,bi jbesluitvan den 16 Maart1837 no.87,a1s vrqvallend afgeschreven;doch daarentegen wasbi j besluil'ae den 13 Septel nber !: $36 no. 18, eene som van f 30,000,00 , voor de dienstder uitgaven :an hetDepartementvoordezaken dcr R. K. Eeredienst ovcr l835, beschikbaargesteld op het
credietçooronvoorzieneuitgaven,bijdewetvanden22December1235ç ' %Staatsblad no.35),terbeschikking vanden K:ning geopeni.
4 M aal't 1835 ,no. 88. Btsluit,luidende a1s volgt: Op hetrapport van Onzen Ministervan BinnenlandscheZaken
A'an den 19 JanuarijIl.no.177,vijfde afdeelinl,betrekkcli jk een doorGedeputeerde Staten van Zuidholland aan zi jn Departementingçzonden,aan Ons gerigtrekest van J.M .Chedeville,
l'rofessor en Presidentin hetRoomsch Katholi jk Seminarie le AYarmolltl,daarbijonze autol' isatieverzoekendet0taanvaardinl van een legaat van vier duizend gulden in geld aan hetzelve
Seminarie bij testamentaire beschikking van den 8 Octobel' 1822 gemaakt doorwi jlen GerardusTeule B.Z.eigenlijk gelaamd Gerrit.Ileadrik, Teule,leAmstèrdaln,onder voorwaartlel): (tdat dcze som in rentgevende goeleren of papieren ,of
.daartoegesclliktjllngeling,welkebekwaamheidengenegenheid, <doch geene genoeyzame middelen hebben mogt, om t0t den
qgeestelijken stand opgeleid te wol.lell,z0o lang hi jaan het 44zoo evengemeld Collegie (Seminarie) zijne studien vonrtzet, fen datin alle gevallen, t0t hetgenot dier vruchten02renten,
$ ftlen;) - Brordende voortsbi jdatrappol' tde dool'deGedeputeel.de Staten van Zuidllolland gedane vraal in overweginl ;
Q85 genomen : ttof op de, in voele voorschreven gedane stichting f tvan eene beurs voorhet onderwi jsnietbehoordentoepasseli jk
lte worden verklaard,dc lepalingen,welkebi jOnzebesluiten
beurzenstichtingen van onderwijs. mitsgaders op de missive door den Directeur-Generaal voor de zaken van de Roomsch
KatholijkeEeredienstden 15 Octoberll.nO.2/2213,overde0nderwerpelijke zaak, aan Onzen Minister #an Binnenlandsche Zaken Kerigt; Gezien let rapport van den Directeul' -Generaal voornoemd
#an den 13Februari j11.,no. 13/402,Ilebbende totbijlageeene missive #an den Vice-superior der llollandsche zending , ten
bli jke datdezeKerkvoogd den President#an hetSeminarie te Avarmond heeft gemagtigd,om hethiel'boven gemelde lelaat metde daaraan verbonden lasten te kunnen aanvaarden,onder verpligtinl om hetzelve, volgens de meeninl van den testateur, te administrel'en ; En in aanmerking nemende: dat hetinden hoofdedezesomschreven legaataan hetRoomsch
Katholijk Seminaricisvermaakten er in datgestichteeneadministratie llestaat, welke llet beheer over het gelegateerde voegzaam kan uitoefenen;
datdebestaandekerkelijke A'erordeningen den Pl'esidentvan gemeld gestichtverpligten. om van zi jn beheerjaarlijksl' ekenin; en veralltwoordin; te doen aan den Kerkvoogd,tenover-
staan :an Provisoren, wier getal, bij die verordeningen op #ier is vastgesteld en datbijdiegelelenheidtevensmoetblijken #an het naauwkellrig opvolgen van den wildes fondateurs;
dat er uitdiellhoofde, z0o lanl deze kerkelijke verordeningen worden naargekomen,geene noodzakelijkbeid kan geacht worden te llestaan , oIn Onze besluiten van den 26 December
1818 (Staatsbtadn0.48)en 2 December1823(StaatsbladnO.49) Qp de onderwerpeli jke fondatievan eene lleursv00r destudie tûe te passen, en zulks in datgeval te eerler kan wol' den na-
Q86 getaten. aangezien llet Seminarie te W armûnd eene erkende illstellinl is, waarvan qet Nnant ieelbelleer aan dealgemeene bepalingen , volgens 'slands wetten op de openllare gestichten
van toepassing zijnde,onderworpen blijft,zoodata1serdaden moeten &' el.rigt worden ,welke de palen #an gewoon behcer te lluiten gaan, daartoe Onze bekrachtiging ofautorisatie wnl. dt A-ereischt.
Geletop art.910 van hetBurgetqijk Mretboek;
Den Raad van State gehoord (adviesvan den 3 Maart1835, 11..5); Hebben goet lgevonden en verstaan het lliel'baven omschre3ren
legaat te bekl'aclltigen,en mitst lien deainvaarding van hetzelî'c Moor den Pl' esident van llet R.It.Seminarie te AYarmend te autûl.isel'en ,onder bepaling: .
lo.dathetkapitaalinNationaleAverkelijkel'entgeçendeschuld
llelegd en op hetGrootboek ingeschreven zal maeten worden ,
ten namevan hetRoomsch Katholi jk SeminariederHollandsche Zending teW armond en onder bijvoeging van dewoorden: zullende van devoldoeninl aan dezebepalinl,llinnendriemaanden na de dagteekening van ditOns besluit,aan lletDeparte-
mentvoprde zakenvan deR.K.Eel' edienstmoetenblijken;en 2è.dat de Presidentvan let bavengemeld Seminarie,te be=
rinnen metden jare 1836envervolgen:jaarlijksbaanhetvoornoemde Depal .tement,zalbehooren il 1tezenden eenbewi js,afgegeven door den I terkvoord of deProvisaren Van hetgesticht.
ten bli jke, datzij zicllverzekerd hebben, datderenten Van het kapitaal overhetalsdan afgeloopen jaar,behoorlijk evereenkomstig den wil&'an den stichterzijnaangewendreworden. Jota.Bi j K.besluitvanden12kugustus1838,no.64,werdee' lle andere beurzenstichting, ten behoeve van hetAartspriester-
schap Utrecht,bi j uiterste wilsbexchlkking gelegateerd,bekrachtigd en de aanvaarding daarvan geautoriseerd yonder bepaling ,datde Minister van Blnnenlandsche Zaken de noodigq maatregelen za1 nemen, om hetbeheeren toezigtderin dezt gelegateerde goederen en daaraan verbondene beurzenslichting le deen voeren naar de regelsen oçereellknmstig de 'oorschrif-
Q87
len vaslgesteld bi J de besluiten van den 26 December1818, (Staatsblad [email protected])en 2DecemberI823Lstaatsbtad110.49);welke bepaling ls gemaaktuitaanmerklng,datdeze stichting
niet aan eenSeminarie wasbesproken en mitsdien nieljeli jk stond metdie doorG.H.Teulegefondeerd.
9 Maart 1835,Provinciaalblad no.37. Circulaire van den Provincialen Gouverneur van Zuidholland, waarbi j. ter welnemilll van twi jfel, wnrdtopgemerkt, dat plaatselijke besturen ofadministratienvanarmen,gods-ofweeshuizen,diakonien,kerken en antlere dergeli jkepubliekeadministratien en gestichten, geene legaten, erfmakingen en schenkingen onder delevenden kunnen aanvaarden,ofdeswegedaden
valleigendom plegen,dan na bekominl der bijde wetge#orderde Koninklijkemagtiginl ofdievanGcdeputeerdeStaten;datzi jevenmin,zonder die4vereischtemagtiging,kunnen aanvaarden vastegoederen, hetzijbijaankoop, ruilinl,lletzi j op eenigeandere wijze vcrkregen; cn datgemelde besturenen administratien welzullellhandelen door,in lijds, en derhalve nictslechtszonderhetlafen verloopel vanzekeren ti jd, maar veeleeronmiddelijk k663.hetplegen van eenigedaad A-aneigen-
d0m ,debedocldemagtiginl totaanvaarding,lletzijbijrekest ofop eenige mzdere gepaste wi jze,aan te vragen. iyota. Die aanvraag behpeft nietop gezegeld papier te wordell geschreven.
Zieart.017en 1717vanhetNederlandscheBurgerli jkeMretboek en art. 4 çan lletdecreetvan 16 Juli j 1810,milsgaders de beslniten van den 10October 1814 no.3,10September18l5
no.4, I Julij 1816 ne.82,19Jnli j1816no.63.2fOctober 1818lett.F3,27October1825n*.103,15Julî jI829n*.12, 17 Seplember 1830 nO. 16 en 15 April 1835 no.85,alsmede
hetKoninklijk rescriptKanden 22April1839n*.79enhetb:sluit v!n den 1 October 1812 no.67jen de missive van den 10 Angustus1235 no.220.
22 Maart 1835, n..89.
Besluit, waarbi j hetverzoek van den AartspriesterçazlI1ellantl, Zeeland en SYest-Yriesland, om magtiging t0thet aan-
Q88 koûpen, herstellen en veranderen van de buitenplaats H< elleld
(gelegen onderVelzen in Nonrdholland), voorloopil bestemd tot vesliginç der eerste afdeeling van het Seminarie çan W ar-
mond,wordtingewilligd,onder bepaling,datbi jlletdoenYan den aankoop en de vertimmeringen van het gebouw , steeds op het ooJ zal moeten gehouden worden, dat de &-erlunning, on1 de eersteafdeelingvan hetSeminarie vanAvarmond op debuitenplaats Hageveld te vestigen , slechts lloprloo,fg tot ccn do tepe-
?? 'ng der àcràcl? l/à:aangelegenheden isverleend, en mitsdien de voar dat gebouw aan te wenden kostenziclsteedst0tdehoogst
lloodzakeli jkezllllen moeten bepalen; en datde uitgaven,wegèns voormelden aankoop en vertimmeringen,ingevolgededoor (len Aartspl. iester gegeven vel' zekering , steeds Iluiten bezCwa al' ' b
van 'sRijks schatkistzullen blijven cn geeneschult len t laaromtrentop het, ten gevolgevan de regeling der kel. kelijke aangclegenl leden, in tijd en wijlete,bouwen nietlweSeminal'ie. zullen mogen wol' den overgebragt. (Zie Besluit1l Decembel. l845,no.86.) Nota.BijhetKoninklijkrescrlptvandellt2 MeiI832ne.7 in verband mettlievan den 9 Mei1s30 ne.1i ;5en23 Juli j1831 ne.5 wasde vestiging van hetgestichtteHageveld slechtstoe-
gestaan totaande regelingderkerkeli jkeaangelegenheden.(Zie de N ota op bladz.207- 209 van den derden Jaargang van dit Handbnekje.) 3 April 1835,no. 165. Besluit, vaststellende de begrootinl van Staats-uitgaven voor
Maastricht en St.Pieterover 1835, waarbijdebehoeften &'al) de Roomsch Katholi jkeEeredienstzijn berekend OpJ5230.00. 12 April 1835,[email protected]. Koninkli jk rescl'illt.houdende goedkeuring &-an hetvoornemell van den Apostolischen Administrateqr van hetVicariaat #aR '
sHertorenbosch, om een doelmatig gebouw, thansvoorzi jn
Ikerkdistrict, doch later voor het gelleele nieuwe Bisdom r'al z dien naam ,l0tSeminarie geschikt, op een daartoe T'ool' handell
terrein,gelegen onderde'gemeente Uaaren,bi j llelvpirt:apl 1 te Ieggen.
989 N ota.Hetbier bedoelde gebouw,waarvan de eergresteenop den 30 Junij 1836 gelegd werd ,isin het bcgin der maand Jnli j 1839 in gebruik genomen tot het vestjgen van hetSeminarie
van hetVicariaatvan 'sHertogenbosch, nadat,biJKonillkli jk rescriptvan den7 Februari j 1830,lett.H3, deverplaatsing van die instelling, welke sederl1799 op hetkasteelN z' c!z!r' Ilertaal'onder St.Michels-Gestelbestond,was toegestaan. Op den 5 Augustus 1840 isde kapel#an hetseminarie te
Haarenplegtslatig ingewi jd. Het nicuw gebouwde Seminarie metde daartoe behoorende
gronden was, even als voormeld kasleelW t ' el tw scrlucr, op naam van particuliere personen gesteld; maar, ingevolge dc
Koninklijkemagliging,vervatinhetbesllzitvanden21Maart 1848 no.108,heeftdeKerkvoogdvanhetApostolischeVicariaat-
Generaalvan 'sHertogenbosch,diegoederenna,bi Jecnenotarieleacte,tezijn overgedragen,aanvaardentennamevandat Kerkdi:lrictin deopenbareregistersdoenoverschri jven. 15 April 1835, ne.85.
Besluit, houdende (bij uitbreizinl derbesluiten van den 10 October 1814,no.3,10 September1815,no.4 en lJuli j1816, no.82)de verklaring:datde collegien vanGedeputeerdeStatell bevoeld zi jn, om , na ingewonnen berigtderplaatselijkel)esturen en in overeenstemminl metde algemeene wetten en verordeningen,te beschikken op verzoeken, om magtiging t0thct #O21'en V3n regtsgedingen , door eenige at lmini%tratien van ar-
men-,gotls-ofweeshuizen,diakonien en anderet lergelijkepubliekeadministratienen gesticllten gedaan wordende;- envoorts bepalende,(latvan de door Gedeputeerde Statell,kraclltens dit besluit, verleende autorisatien, melding gemaakt zal moetel) worden op den staatder overige, door hen, naar aanleiding der bovengemelde besluiten,Aerleende aatol' isatien, welke staat
jaarlijks aan hetbetrokken Departementingezondcn en vervolgensaan den Koninl aangeboden wordt.(Zie'Circulail' e25Januarij 1836.) l'ota.Volgels artikel 1032 van hetFranscheW etboekvanciviele rcgtsplt. ging lttf lcsten de gt' meentcn cn openbare stlchtingen of 13
Q90
lnrlgtingen.inhetdoen van geregtelijkevnrderingenyzichnaal. de administrativœ wetten gedragen. De kerkfabrieken kunnen nietin regten optreden danna ver-
kregene magtiging van GedeputeerdeStaten.(Zieartt.77-80van
hetdecreet #an den 30 December1809).Zûodanigemagtiging ' 66rden aanvang l'an hetprocesontbrekende,isallcregtshandel nietig,zelfs dan wannecr d1tgebrek,in den loop l'anhetregtsgeding,door hetverleenen der autorlsatie m ogtworden aange-
vuld.(Zie arrest van het Hof#anCassatieteParijsvallden 11Januarij1809).Echtcriser,naarderegtsleervan datHof, geene nieuwe autorisatie noûdig,om zich in appd te s-erdediz orllziellin Cassatie te voorzien. gen, nocl Voor zooveel de Xrmbesturenbetreft,gelliedtde deswegebe-
staande M'etgeving,niet uitdrukkell jk, datzi jverpligtzi jn, om ttlthet voeren van regtskedingen eene vôôrafgaande magtiging van hetStaats- ofProvinciaalbesttlurte moeten vragel),
M'aarom dan ook biJ -verscllillende regterli jke uitspraken is beslist,datArmbesturen,volgensartikell692 van hetXederland-
sche Burgcrli jk ssretboel t, bevoegd zijn,om zoo eischende a1s verwerende in rcgln op te treden ,voor zoo verre daarom lrent nietanders,door de beslaande inslellingen ,deoçereenkomsten olreglementen,isbepaald,en datde verpligting,om daartûe
magtiging vanGedeputeerdeStalen te vragen,bijgeenewetopgelegd zijnde,nietuithetKoninklijl t besluitvan den 15April 1835no.85 volyt.(Zie, onderanderenydevonnissen derArrûndissements-regtbank te Leeuwarden van del) 16 Februarij
1841yen te Rotterdam van den 16Junij 1841,mitsgaders dat van het Provinciaal geregtshof te Groningen &an den 12 Decemberl843,het arrestvallhetProvinciaaljeregtshofinZuid-
llollalld van del 1Junij 18, 12, als o0k de arresten van den l'loogen Raad s 'an den 30 October 1814 e1 15 Junij1849.) 1: -iJ- Konin1(1iJ-lt beslait van den 2 November 1818 no.71 ig Aerklaard, dat niet gesubsidieerde Diakonien geene magtiging
van hetllurgel' lijk gezag tot tetvoerenN'anregtsgedingenbeboeven te Vragen.
Kerk- en Armbesturen alsook kerkelilke gemeellten kunnen bJ J - den reglermagtiginpvrayenen verkrijgen om kostelooste proccdeerell) zonderbewi jsvanonvermoyentemoetcnleçeren. (Zic artikel 874&' an het55Fetboek van Bnrgerlijke regtsvorde.
Q9l ein?, Arreslen #an den Hoogen Raad van den 25 Aprilel1 J!
December1844.) Aan beVluurders van Godshuizen kan admissie gratis wcrden verleend,totaanvaarding Van eenen boedelonder bellifcievan inventaris,ten behoeve van hunne gealimenteerden.(ZitArrest
vandenHoogen Raad vanden w% Mei1842.) 3 Mei 1835, no. 26. Besltlit, houdende toepassing van hetbeginsel, datgeen arm-
ipestuur van eene andereburgerlijke gcmeente dan die Yan lct onderstant ls-domicilie van ecnen behoeftige, metdiens onder-
stand kan belastwortlen.(ZieBesluit19Janual' ij1836,n*.102-) 3 Junij1835,11*.33. Besluit, Ilot ldende toepassing van het beginsd , datde eldt'l -s llitgeschotene verplegingskosten van eenen belloeftige, in dr
llurgerlijke gemeentewaarlli jzijn onderstantls-domicilieheeft, behool'tte wordell tel'llggegeven ; en dat ten aanzien van dezc
verpligting devollrcngillg nietkanwordenafllankelijkgemaakt valzde vl' aag:ofhetal' mbestuur,hetwelk totzijneondersteudling gellouden geacbtmoetworden,daartoealdan nietgenoeg-
zal ne fondsen bezit? terwijl, in letlaatste gcval, daal. in kall Avorden voorzien, tloor llet verstrekken van subsidie uitde gc-
dneente-foldsen. (Zie Besluiten 14 Maal't1833, 110. 88 en 19 Januarij1836,no.102.) x'Yota.Devraap:ofdewetvanden 28November1818Lstaatsblad ne.40)ofecnige andere M'tt, aan Diakolkt'e-al.lîzbestlll.clb de verpligting llt'eftopgelegd,onlondcrstalldteverleenen ofdcor
anderelverlt reldelltlllderstand Icruglegevt' n?isbi jonderschttidene regterlijke uilspraltp l)(ziehiervoren lladz.216)ontkennrnd lleantwoortl.
Bijcelltlbeschikkingvandelrrondissemcnls-reglbankteMiddelbllrg van(lel)27Junij1819 i sdanookdevraag:ofheteene tliakonie-bestuurbetandere in reglcn mag betrekken totteruggaaf van gedane glften aan hulpbelloevendcn, die elders11114) domicilie y'an Gnderstanfl lïebben?olltkentlend beslïsten miIsdlen hetverzoek:4)m te dicr znke gl-atis te prpcederentafge15't%2Q11.
&92
De Arrôndissements-regtbank te Deventerheeft, bi J #onni: vanden3 October1849,aaneenarmbestuurzl jneneischont' zegd, tôt teruggave van door hetzelve uitgeschoten kosten vaD verpleging en verleende onderstenning aan eenlgeln eeneandere gemeente domicilie van onderstand hebbende behoeftigen,en
zulks hoofdzakelijk op grond, datde wetaan di behoeftigen Zeen regt, om onderstand te kunnen vorderen,toekent,noch
eene stelli ge verpligting o/egtaan de gemeente, waarhet domicilie :an onderstand gevestigd isyom de elders betoonde liefdadigheid aan behoeftigen te moeten restitueren,noch ook aan Gedeputeerde Staten de magtverleentjom lastte geven tot het restitueren #an voorgeschoten gelden ten diensle van behoeftigen.
18 Julij1835,Provinciaall ?lcd no.91. Circulaire van den Gouverneur van Zuidholland, luidende als s'olgt:
Volgens een, dool.het Departemelltvan Justitie, aan mij toegezonden afschrift van eenen rondgaanden brief van het Zwitsersch Bandgenootschap, heeft er onlangs teNieuw Orlean: eene inzameling van penningen plaats gehad. zoo gezegd, ten llehoeve van hetkloostervan dengrootenSt.Bernard in Zwitserland, maar zonder dat het bestuur van dat klooster daarvan eenige kennis draagt. Ten gevolge hiervan heefthet gemel:e Bondgenootschap dan o0k hetverlangen geuit, dat degenen , flie zich buiten 'slands metsoortgelilke inzamelingen mogten afgeven, als bcdriegers verçolgd, en derzelver papieren naar Zwitserland opgezonden zouden worden. Reeds bij hesluitvan den 16 Augustus 1817, is, door genoemd Bondgenootschap,betrekkeli jkdevergunningt0thetdoen van zoodanige inzamelingen van penningen buiten ' slands,0nder anderen llepaald, dat de patenten van magtiging daartoe slechts tloar de besturen der kantons naogen Mvordenafgegeven ;
datdezelve doorhetEedgenootschappeli jk bewind behooren te worden gelegalisecrd, en het signalement van de met de be-
(leelde inzameling belaste personen moeten bevatten; terwijl eilldelijk le Eedgenootschappeli jke kanselarij gellouden is,in
Q95
elk bijzondergeval,cenRfschriftvpnzoodanigafgeleverdpatent aan de Zwitsersche Consuls t0e te zenden. Ik heb de eer UEd. het bovenstaande mede te deelen , met
urzoek om , bijvoorkomendeJelegenheden, daarop te lettelz en tedoen letten,en om ,bi jaldien UEd.ecnigeafwi jkingVan hettegenwoordige voorschriftmogtontwaren,mijdaarvan0nverwijld kennistewillen geven.(ZieBesluit29 Augustus1830, no.44.) N ota.Door den M inister van Staat)Directeur Generaalvoor de
zaken derR.K.Eeredienstisjten gevolgevanhetKoninklgjk kahinets rescript van den 21 MaartI842 lell.L aonder dag-
teekeningvanden 6April1842 no.1D 222yeen schrijven afgezondeny ten doel hebbende, om de R.K.Kcrkvnogden oplettcnd te maken op de menigvuldige aanzoeken ,om giften ten behoeve van buitenlandsche kleoslersen anderegestichten van
dien aard, mitsgadersop debedenkelilkkeden daarmedeverbnnden,en henaantebevelcndergelijkeaanzoekenz00spaarzaam mogeli jktebevorderen.
7 Juli j 1835,no.1.
Resolutie der Staten van de provincie Drenthe, waarbijis bepaald,datde Bede- en Dankdagen voor hetgewas wederom ztlllen worden gevierd op den tweeden W oensdag in demaand Maart en den eersten W oensdal in de maand November.
N ota.Bijeen besluitvan den GouverneurdierProvinciev&ndel
10October1835,n*.3,zijndeplaatselijkebesturenaldaaraangeschreven,om zo0veelmogeli lktezorgenjdatdebovengemelde
Godsdienstige feestdagen op eene gepasleenpliglmatlgewi lze worden gevierd, enom ,tc dieneinde,dûordeplaatseli jke policie het noodige toezigt te doen houden,datde openbare Godsdienstoefeningen op die. dagen niet worden gestoord ,en
datalhetgeenaan dezelvezoudekunnenhinderlijkzi jn,zorgvuldig worde voorgekomen. Ditbesluitiseen ge#olg geweestvan een verzoekvanhetProvinciaalKerkbestuur derHervormden in Drenthe van den8 Oc-
tober1835,waarbijhetzelvedenoodzakeli jkheiddoetkennen, dat t0l eene gepaste viering der bedoeldeBid- en Dankdagen-,
alleneringen)handteringen en bedri j#en op dezclveslllstaan.
Q94 10 Augustus 1835,nO.220.
Alissi&'e van tlenAlinistarvanBillnenlandsche Zaken, houdeldc
dat een bù* zonder gcdlfc/tl van weldailigestl' ekking, metKoninkli jkemagtilinl,krachtenstestament,ollgel' igtofingesteld, geachtkan wol. den niette behooren tot diepubliekegestielllel ,, welke 'sKonil zgs magtiging t0t het aankoopen van vaste goi l-
deren belloeven.(ZieCirculaire 9 Maart1835,P.B.37.) 17 September 1835, na. 23.
Resolutie van denAlinistervanFinancien, houdendedatKerk-
Yoogden (Kerkmeesters)moeten gerangschiktworden ondel.de collegien en instellingen bedoeld bijal.t.l1 dcrwet van del) 16 Juni j 1832 (Staatsblad no.29); en dathetbestuur del'registratie de bevoegdheid heeft, om de registratie te vorderelz
:an debenoemingen,doorllen gedaan,voorz0a verrezijaall tlie formaliteit onderhevil zi jn, bi j voorbeeld, die van een ontvangel.. X' Yota.Reedsvroegerisultgemaaktgeworden )datKerkfabriekep, m etbelrekking totde acten,doorhaargepasseertlwordende
metopenba'l' eadmtnistratien ofinstellingen moelen gelk jk gesteld wordenendatzijderhalveverpligtzi jnjom debedoelde actenygelijk bijvoorbeelddeprocelsen-verbaalvanaanbesteding ran rem ralien aan kerkgebonwen,binnen de bij de wet bepaaltlc termijnen, aan de formaliteitder registratie tt onder-. werpen.(Zie Decisie 29 December 1829)no.52.) 10 October 1835,[email protected].
Aanschri jving valzdellAlinister van Financien aandeprovillciale Gouverneurs,om , met betrekkinl t0t devonl zissen, I10u-
dende geltlelijke veroertleelingen, zondergevangenisslraf, tcl' zake 5,an hetonl ievoegflgeven van onderwi js, letmiddelvan li jfsdwang te doen aallwentlen, ook tlan,wanneerde veroordeelden tent eenemaleonvermogend mogt en zijn, en zulksmet wijziging in zoo verre van deFranscheGeneraleInstructievan tlen 24September 1812 en alzoo bijtlitzondering op den l' egel.
dat(le aanwendinl van hetmiddelvangi jzeling,uitloofdevall debelangrijke kosten, waarmede'sRi jksschatkistzou worden
e95 llezwaard, nietten aanzien van alle veroordeelingen kan wop-
den toegepast.(Zie Circulaire29 Maal' t1834.) 6 November 1835,no. 148. Circulaire van den Minister van Binnenlandsche Zaken, l10udende dat, door eene.Diakonie, aan den Koninl het verzoek
gedaan zijnde,om den tijdelijken boekhouder-diaken temagtigen tot hetmogen verkoopen van geringegoederen, nagelaten door overledene gealimenteerden , zonder tusschenkomst van
eenigen ambtenaaren metrrijstelling van zegelen registraticregten,- in datverzoek, ( 1oorZijne Majesteit,isgediëculteerd gewortlen;doch dathetHoogstdezelvebehaagdheeft,bij die beschikking tevens te Yerklaren,datdeplaatselijkebesturelz in het algemeen, ingevolge eene decisie van hetFranscllbcstuur,waarvan wordtgesproken in art. 4174 van hetFranscle
Journaldel'Enrélistrement,gemagtigd zijn,om ,zonder I ;p1delijk bezwaar vo0rde godshllizen en andere liefdadigeinstellingen, over Yerkoopingen Yan roerende goederen, nan z00-
danige gestichten ofinstellingen toebehoûrende,testaan.(Zie
' W et16 Junij 1832,art.12.) Arota. Yolgensart.1derwetvan 22PluvioseVIljaar(l0 Februarij l799) in stand gehouden bijartikel21der wetvan den 9 Jtllij 1842, Staatsblad n?.20 jmogen roerende voorwerpen niet in hetopenbaar en bijveiling verkocht M'orden, dan in tegenwoordlgheid en door hetm inisterievan optnbare
bBamblen kdalzijnj volgen: de be:luiten :an den 12 Fructidcr IV jaaren 27 Nivose V jaaryde grimers,notarissen en deurwaarders.Onderscheidene lands ambtenaren zijny ingevolge de Koninklijke besllilen van den 19 âpril1821, 4 April 1822 el' l !9 Februari j 1823, ongehouden , in hnnne kwaliteit,helministerie van griëers,nolarissen en deurwaardcrs le bezigen. DEt
is insgeli jks het geval, bli jkens Ministeriele decisie van den 10 Febrllari j 1817, metde Polder-besturen ; Circulaire van den 1I Nivôse VIII jaar no. 1732 mctde Plaalsclijke bestttren; en Koninklijke besluiten van dcn 24 Mei1228 nl.94 ell 15 Januarij 1829, no.129 lnetdelestuurders der banken A' ar a letning.
Zie wijders, in betrekking totde magtiging aan Kerk- th1
Q. 96 Armbegtaren te verleenen tot hetverkoopcn vanroertndegeederen de besluiten van den 10 October 4811, 10 Scplember1815
en I Juli j 1816 no.3 ,4 en 82. 10 November 1835, no.84. Begluit, waarbi jaan iederderdrie Pr pfessoren vanhetSemi* llarie van llet Vicariaat van Ravenstein en M egen te Uden ,
eene jaarlijksche toelage van drlo honderd g' uldea wordtverleend, te rekenen van den 1 October 1835, onder bepalinl, dat tiie toelage zal zi jn pefsnneel en datdebetaling daarvan aan llen zal ophouden, zoodra (le eventuele prganisatie van het nieuwe Bisdom van 'sHertpgenbnsch is tQt stand gekomen en er dien ten gevolge, of eerder, slechts één Seminarie v00r dat
diocees zal zi jn ingesteld. (Zic Besltlit12 Maart1831, n*.K en Rescript18 Juni j 1832,no.59.) aNota.Tengevolge van de,bijPauselilkebreve:anden2 Jnnij 1210jbepaaldevereenijing#anhethiervnrengemeldevicariaatmet
datvan 'sHertogenboschjlshetbnvenstaandebesluitybi Jdat vanden8 Jalîj1840n..84 ingetrokken;doch,biJbeslaitvan d'en 1'5 December 1840 no.83,is de ultbetaling der toelagen aan de Professoren van hetSeminarie te Uden nog totultimo December 1840 ingewilllgd, als hebbende de vereeniging vaB
hetVieariaateerst metJanmaril 1241 plaatsgehad. 10 Decembel'1835., no.71. Rescl.ipt, houdende beschikking op dc adressen van pnderscleidene personen, wel l te vel.klaren zich,op de daarbijaangegeven gronden,van de gevestigdeHel' vormde kerk te hebben afgescheiden,en dienvolgens verzoeken 'sKoningsgoedkeuring, atltorisatie en bescherming,ten einde in hunne Eeredienstniet
te word' en belemmerd,maarintegendeelin devrijeuitoefening A' an dezelvete wordengehandhaafd.(ZieDispositie27November 1834#no.1,Circlllail' e23 December 1835 enBesluiteh 5 Jtllli j 1836,9 Janual' ij 1841 en 9 Januarij1849,Staatsbladen no.42, 2 en 1.) lyota.Deinhûudderbk j:etbovenslaandreseriptgenomenbeschikking is vel'vat in de volgende dispûsitie van den Minister van Staatj belast met de Qenerale Dircctle voor de zaken der
Q97
Hervormde Kerk van den 11December 123$no.lô;waarbij aan de adressanten istekennen gegeven:
DatZijne Malesteitmethethoogsteleedwezenvernomenheeft llun voornemell,om degevu tigde Heevo. rmde Kerk teverlatea
enafzonderlijkegeneotschappentevormenldaarzxdanigeKheuring van veruitziende gevolgen isen aanleidiag geeftlotonver-
draagzaamheid,twisten en parti jschappenoden nadeligstcninvloed uiloefenende op de rustderhuisgezinnen en deopvoeding
derkinderen;terwi jldezeafscheiding çoorhenzelvenvanzecr bedenkeli jkegevolgen zondewezen,daarz9jerwe1opbedacht moeten zi jn, datzij alsdan zelve geheelen alzouden moeten zprgen voor hunne kerkeny voor hunne leeraarsen voor het onderhoud hunner behoeRggen. Dat,in allengeval,dedoor hen ingediendeverzoekschriften
vûar geene gunstige beschikking vatbaarzi jn,maar,zoo a1:zij
zljn llggellde, moetenwordengewezenvande hand. Dat,indien zi j .onverhoopteli jkmogten hli jvenvolhardenbi j llun voornemen,om afzonderlijkenieuwegodsdienstigegeneatschappen te vormen, de Koning aan hen l ene teelatlng en
grondwettige bescherming kan &' erleenen, dan nadat zijner Majesleitzalzi jngebleken,datdeopeubareordeofveiligheif l daardoor nietgestoord kan wordenJ - datHoogstdezelve dus za1 afwachten denadere daartoe in te dienen adressen, welke
verzeld zullenmoetenziln vanhunnereglementenenstatuten, len einde daarop Enaal te beschikken; nadateen en ander in
het belang eener goedepolitiezalzijn onderzocht, en daarin niets gevonden, dat de publieke nrde en rustzoude kunnell
storen, metdegoedezedenstri ldenjcfeenige inbreuk maken op de bezittingen,Inkomsteny regten of tilels vandegevestigde
Hervormde (Gereformeerde) Kerk, ofcenig ander,reeds in dit
Rijk bestaande kerkgenoplschapy als welke Zijne Majesteit, volgensde Grondwet,verpligtis te beschermen.
Dan dat inmiddels,z0olangzoodanigetoclatingdoorZi jne Majesteitnietza1zi jn verleendjdeadressanlen geenaanspraak kunnen maken op devrijheid vangodsdlenstoefeningen debcscherming,alleenaandebestaande kerkgenoplschapmn bi jde Grondwet l' erzekerd; en datmitsdien vxrloopig dt door hen,
zonderverkregene toelating,feiteli jkopgcrigtcgfmeenten)a!g onwettig,nietkunnen M'orden geduld,
Q98 11 Decembcr 1835, n0.88. Besluit,Iuidende als volgt: W illende overgaan tothetdaarstellen #an nadere bepalingt' ll
aangaande tle kerkelijke aangelegenhet len van de Christeli jke gemeentenintleNederlandscheOost-lntlischebezittingengevestigtl. Gezien hetrapport van Onzen M inister van Kolonien van dtfn
23 Mei1835,n0.37 en detlaarbi jovergelegde missiyevanhet lndischebestuurvan den 27 Maart 1834,no.108 en bi jlagell; Gezien de missiven van Onzen Mînister van Staat,belastmet de Generale Dipectie voor de zaken der llervormde Kerk enz. van den 21 Maart 1835,no. 16 en van den Directeur-Generaal
A'oor de zaken van deRoomsch Katholi jkeEeredienstvan den 7 Januari jte voren,no.j!; Den Raad van State gehoûrd (adviesvan den 23 Junij1835, no.5); Gezien het nader rapportvan Onzen Minister çall Koloniel &an den 19 September ll.,no.2 ;
Den Raad van Stateandermaalgehoord(adviesvanden9Novemberll.,n*.7); Gezien het nader rappûrt van Onzen Minister van Ktlloniel
van den 28 Nor-ember 1l., nO.15 en dedaarhi jovergelegde Inissive van Onzen Minister van StaatYeornoel nd van den 24 te s'oren,n0. 1; llebben besloten en besluiten :alsregel en rigtsnoervoorhet Ale1 'Yolg Vast te stellent
DeProtestantenin Xetlerlandsclllndiezullenvoertaanmaarééll kerkgenootscllap vormen; zullende mitstlien de Hervormde elI Luthel' sche gemeenten te Batavia worden vereenigd, ten ware tegen dezen maatregelll ijhetIndiscllebestaur,doordebetrokkcll kerkgenootschappen Of door een derzelven, zoodanige bezwaren mogten wortlen ingebragt, als datbestuur raadzaam zotltle oûl't leelen aan 0ns te onderwerpen vool.en alezer t0t de bedoelde vereeniging mogtwûrden overgegaan.
N ota.Ofschoon hetGouvernementslechtseen Proteltantscl zkerkgeloolschap hecfterkend isechlcrdcvereenigingderIlervormde
Q99 en Luthersche gemecnten te Batavia niet tût stalld gebragt,
maar heeftde laatste haren cigen predikantbellouden. (Zie artikel7.)
Bi j artikel6 van hetKoninkli lk besluitvan den 3 Augustus 1849yn0.64 fs bepaald :
tBijaldien de Evangelisch Luthersche gemeenteteBatavia emet de Hervormdefemeenle aldaar WordtVereenigd, za1er
tHierdoorza1echternietwordenovcrschredenhe!bi jartikel1 lllepaald getalKan 20 Predikanten,noch daIhetwelk doorden lGouverneurGeneraalvoordeProtestantschegemeenteteBatavia ftin hetalgemcen zalworden aangewezen.))
Art.2.
De geordendcleeraarsbijdatkerkgenoptsckap zllllen, naar gelanl Yan omstnndighcdcn, zi jn Predikanten van de eerste, tu'ecde of derde klasse.
Van deeersteklassezullen erin bediening zijllxeven. )) tw eede insgelijksXeven. > derde
l'*cd.
xota. Bij Koninkli jk besluit van den 31 Augusttls1B12 ,
.
no.138, is hetgetalderPredikanlen van de derde klasse met twee vcrmeerderd , die bestemd zi jn Voor de gemeenten op Amboina en omliggende eilanden.
HetKoninkli jk besluitvan den 3 kuguslus1849,no.64,heeft de rangFcllikking der Prcdikanten in Nederlandsch lndiein drke klassen, afgeschaft, het getaldicrPredikanten op 20 bepaald en de regcling hunner standplaatsen aan den GouverneurGentraalovergelaten. Art. 3. lletgeheele getalderPret likalten dicnvolgenszullendebestaan uitzestien , za1hetzelve, behoudeni de verschikkilgen, welke veranderde omstandiglleden in llet N-eryolg mogten vorderell,
zi jn verdeeld engeplaatstwordcn a1svolgt: 4 Predikanten Van de eerste klasse te Batavia, te weten: l vool' fle Maleische en 3 Yoar de Hollandsche taal, waaronder een die steeds uitde leeraars van hetEvangelisch.
500
1 1
l l 1 l
Luthersche kerkgenûotschap in de Nederlandtn za1 mocten genomen worden. Predikant #an de eerste en van de tweede klasse te Samarang metSoêracarta. Yan de eerste en van de tweede klasse te Sourabaya met Sumanap. van de eerste en #an de tweele klasse te Amboina. > op Banda. te Ternate metMinado. > Macassar. ) )) p p Padang. V00rts:
van de derde klasse aan welke gcene Vaste standplaats zaI
zijn aangewezen,en diet0tti jdelijkehulpvanvasteleeraars of naar plaatsen waar zich geene vaste Iecraars bevinden ,
ofbi jbelangrijke yerzamelingen van trûepenvoorlangeren of korteren tijd zullen worden afgezonden en dus#00rnamelijk totreizen zullen zi jn bestemd. 16
Zullende dc Protestantsche dienst op Timor en Riouw stecds
aan dezorg van Zendelinlen toebetrouwd blijven. A-ota.Ditartikelis,doorde nader,bi j Koninkll jkbesluitvan den 3 Augustus1849y no.64y gemaakte bepalingen vervallen.
Art.4. Aan de Predikanten der eerste klasse za1worden toegekend
eenebezoldiging #an ten hoogsteJ 500permaand,en aandie Yan de tweede en derde klasse #an ten hoogsteJ400 in de maand,ter nadere regeling van hetIndisch bestuur,in tegaan
metdep daJ waarop zijhun beroep inIndiezullenaanvaarden. a' Yota..Debezûldigingdertweejbi jbesluitvan den 31Augugtns 1842, no. 138 toegestane Predikanten çan dederde klasse, is
bepaaldop3390permaand, Volgen: het Koninklijk besluit van den 3Augustus1849, ne.64,zollendejaarwedden derdaarbj toegestanePredik.nten bedragen:
50I Voor zeven Predlkanten iederZ 6000. negen vier
)) Art.5.
. 4800. . . 3600.
Dic #an de eerstc en tweede klasse zullen daarenAoven ge-
llieten vrijewoning, of,totsclladeloosstelling daarvoor,eene st àmme ' smaands niet te boven gaande, die van J 1M te
Batavia, van J 100 te Samarang en Sourabaya en #ag /60 oI)de overige slandplaatsen, ternalerebepaling van hetIndisch
llestuur,in te gaan a1svoren,terwijlzijbovendien in de geA'allen bi j artikel10 en 11 van Onsbesltlitvan den 5 October 18> ,no.205 Yermeld#op dedaarbijvastgestelde tractementsverhooging zullen aanspraak hebben.
Nota.Detoekenning,biJditartikelgedaan,isbijbesluitvanden 3 Augustus 1819,no.64 behouden,voor zooveelhetgenotva:
vrilewoningofschadeloosstellingbetreft;terwijlinbeteekking tot de verhooging is bepaald geworden: datde tractementl#erhoogingen zullen bedragen:
Voor de Predikanten dieeenejaarwedde#anZ6û00genieten, f l!0permaand. diecenejaarweddevan14800ofZ!6Q( ) genieten,Z I00 per maand, na heteerstevi lftaldiensl jaren;terwi jleenegeli jkeverhooginr, telkens na het tweedea derde en vierde vijftaldlenstjaren, andermaal za1 plaats vinden.
Art. 6.
Aan de Pl' edikanten in werkeli jke functie, z00*ela1saaa tlegenen,welke door Ons zullen worden benoemd om naarIndie te yertrekken ,ten einde aldaar in belienin; teworden gesteld,
wordt voorts,zon:er onderscheid, naar gelang datzi jalof niet gehuwd zi jn, en naarmate Kan het gœ l #&n derzelver kinderen,benevensvan deverdereomstalldigheden, bi j deartikelen 1, 4 t0t9 ingesloten en 12 tct 17 ingesloten, van Ol1s bovcngemeld besluit van den 5 October 1828, no.205, opge-
noemd, respectivelijk, naar gelang van de omstanligheden, verzekerd hetgenot,de schadeloosstelling ofbegiftigin; hi jdie artikelen in dt onderschtiden gevallen bepaald.
502 uyota.Ditartikelisvervangen doorart.7,8enllvan hetbeslult van den 3 Augustus1849,n*.64,luidende: Art.7. ((De door Ons voor de dienstin Nederlandsch Indie
a.(Een voorloopig tractementvanf 150'smaands,icgaande .metden dag van vertrek naar Indie,en voortdurendet0tden
.dagwaarop zi jhunnedicnstaldaarzullen aanvaarden. b..Een voorschotvan vierofdesverkiezendevanzesmaandelp (top hetsub a vcrmelde traclement.
c.dGehnwdzi jnde,bovendieneenegratiGcatie vanf 60û. d.f tVri jenovervoernaarBataviaopdengebruikeli jkenvoct, la1spassagier dereersle klasse,metgenotvangewonescheepsdtvoeding,ook voor hunne vrouwen en kinderen.))
Art.8.tBJjaankomstinIndieza1aandePredikantengehuwd ftof weduwenaren , vaders van huisgezinnen zi jnde, a1stegelmoetkoming in de koslen hunner vestiging worden toegelegd
<ecne som vanf 500. Art.1I.(tDe thans in Indie gevestigde Predikallten zullen
f tbehouden de vrouwen- en kindergelden , welkezi j thansge( fnieten,krachtens artikel4 vgn hetKoninklijk besluitvanden tt5 Oclober 1828yno.205.
lDeze toelagen houden op , van den dag waarop zi j in het ftgenot treden der tractements-verhoogingen 9 voor 15 . en 20
#jarige dienstbepaald. (fHetstaathun echter vrij #an die tractements-verhoogingen ç faf te zieny wanneer ziJ aan hetgenotderbet loelde toelagen ffde Voorkeur mogten geven.D De bestaande bepalingen ,betreFendedepensioenenderPredi-
kanten, zi jn wijdersbi J artt.12- 17 van he tbesluit#an den I 3 Augustns 1849, no.64, gewijzigd, met bepaling van het bedrag dier pensioenen op2*100vct oriederjaarIndisclledienstj
en eene verhooging vany'29voariederjaar Indischediensl, wanneer de àetrokken Predikant minstensgedurende de twee laatste dienst jareny opeenderstandplaatsenj waarvooreene bezcldiging van f 500 'smaqndsisbepaald,bijvastehenoeming werkzaam isgeweest.
lrt.7. Er zal, voor z0o b-erl' e daartegen geene Jewigtige cûnsitlc-
t r)0o e
raticn bi j het Intliscll bestuur bestaan mogten , welke in dat gcvalaan Ons zullen worden onderworpen# een hooger Kerkbestuur over de onderscheiden ProtestantschegemeeflteninIndie
worden daargesteld,hetgeen zalzijn gevestigd teBatavia,geplaatstollder den invloed 4an het Indisch b- tutlren in verband staande met de hier te lande gevestigdeCommissie totdezaken der Protestantsche kerlten in Indie.
lletzelvc zal gesteld zi jn onder de Ieiding van een daartoe benoemd 1id van letlndiscll bestuur a1s Presidenten van eenen der Predikanten te Batavia a1s Vice-president, en voorts t0t leden of Assessoren hebbende andere Pl' edikallten van Batavia en drie Notabelen of Ouderlingen, genomen uitde kerkeradell van de gemcenten dier hoofdstad. De nadere bepalingcn omtrent de magten werkzaamhedel z van dat loogerKerkbestuur,zoowel a1s deinstructien :001.hetzclve vast te stellen,zullen door Onzen M inister van Kolonien, l)a raadpleginl met het Departement vool'de zaken der Hel'-
vormdekerk en hetlndische bestuur,in ti jd en wijle aan Ons voorgedragen worden.
Zoo lanl dienietbepaaldelijkdoorOnszullenzijnvastgesteld, zalalles ten dezen opzigteop den thansbestaandenvoetblijven voortgaan.
N ota.BiJ Koninklijk besluitvan den 28 October 1840, no.5715 een reglementop hetBestuurderProtestantscheKerk in NederlandsclàIndie vaslgesteld; welk reglement, volgensbesluitvan den waarnemenden Gouverneur Generaal #an den 30 October 1844j no.2, isin werking gebragt, doch metbepaling, dat
hetzelveenhetdaarbi. jvermeldekerkbestunr,zichvooreerstniet zullen uitstrekkcn tot de Evangelisch LutherscNe gemeentc te Batavia en haren predikant.
Art. 8.
Degeestelijken bi j de Roomsch Katholijkegemeenten zullen, naar gelang van omstandigheden, zi jn van dc ecrste, tweede of derde klasse.
Van deeer&teklasse zullen er in bediening zijn drie,1iede. l laam Van Pantoor zullen dragen:
501 van de tmeede klasse een metden naam VanOnldr-pc#to:r; el1 van de dérde klasse twee, die Kapellanen zullen genoemd worden ;te weten;
teyataviaeenPastooreneen Onder-pastoor. ))Samarang een Pastoor. * Sourabaya een Pastoor.
. . .
. .
en voortgtwceKapellanen,om ,hetzijtothulpderPastpors #an de vastestandplaatsen, hetzijdaar waar geenevaste
Pastoors zijn gevestigd, of bij belangri jkeverzamelingen van troepen naar gelang van omstalldigheden en ternadere bepaling van hetIndische bestuur, voor langeren of k0). -
teren tijd teworden benoemd
@> *) te zam en
6
behoudentle W ij Onsvoor, om in ti jd en wijle, wanneerhet lndische bestuur daarûmtrentbepaaldeli jk van consideratien en advies za1 hebben gediend,in overweging te nemen, ofen in
haeyerre het mogtnoodig zijn, om hetvoorloopil toegeutane getal van de Kapellaans n0J eenigzins te vermeerderen.
Nota.Bi J Koninkli jkbesluit#anden2 September1837,no.110, ishetgetalder Kapellanen metéén vermeerderd voordedienst op Sumatra'sW estkustte Padallg.
Bi jbesluitçan den 4Juli j 1842,nO.67,lsde uitzendîn, gvan een'vierden Kapellaantoegestaan,onderbepaling,dathijbuiten bezwaarderKolonialekaszalblijven. %
Bi jbesluitvanden 18 October1847,no.75,isheltoegestane gçtalvanzeven bezûldigdeRoomsch Katholi jkegeesteli jken n() : meteen Van dederde klasse vermeerderd. Art. 9. Aan de Pastoors zalworden toegekend eene bezoldiging van
ten hoogste J 500 'smaands, aan den Onder-pastoor en de Kapellanen ten hoogstevan f350'smaands,ternaderebepaling #an het Int lisch bestuur, in te gaan metden dal waarop zi j hun beroep in Indie zullen aançaarden. Art. 10. De Pastoprs en de Onder-pastoorzullcn daarenbovengenieten
vri je-woninl, oft0tschaleloosstelling daarvoor, eene somme 'smaanls nietteboven gaande,dievanJ120#00rdenPastoor' ,
505
van J50 Voor den Onder-pastpor teBatavia,envanl1* voor dePastoorsteSamarang en Sourabaya,respectivelijkintegaal l als voren.
Art. l1. De Pastoors en Onder-pastoor zullen alverderginde gevallen #an art. 10 en ll van Ons boven aangehaald besluitvan den 5 October 1828, n@. 205 velmeld , op de daarbi j toegezegde tractements-verhooging aanspraak hebben. Art, 12.
Aan de RoomscllKatholijkegeestelijkeninwerkelijkefunctie, zoawelals aan degenen,die door Onszullenzijnbenoemd,om naar Indie te vertrekken, ten einde aldaar in bediening teworden gesteld, wordtvoorts, zonder ondersclleid, naar gelalll
van degevallen en omstandigheden,bijde artikelen 1,599elt 12 t0t en met 17 Yan Ons meergemeld besluit van den 5 Octûber 1828, verzekerd het genot der schadeloosstelling 01 be-
giftiging,bijdieartikelen in deonderscheidenegevallenrespectivelijk bepaald. Xota.Bi jbesluitvan den 6Jnnij1837 n*.39 is, bi j wijziging van artikel13 van datvan den 5October1828 no.2b5,bepaald:
1o.datj bij eenedienst#an tien of meerJaren hetpensioeo voor de Gbristen leeraren der eersle klasse zalworden gebragl, vûorgehuwden of weduwenaars metonverzorgde kinderen ,op
J'120 voor ieder in Indie doorgebragtdienstjaar, en voor de ongehuwden of weduwenaarsygeene kinderen t0thunnen last
hebbende,opf 100. [email protected] mindereklassen vanChristenleerarendenbi j het besloitvan den 5 Oclober 1828 no.205bepaaldenmaatstaf
za1behouden blijven ;en 3o.datvoortaan de pensioenen der Christen leeraren aanhet
bljart.13 vanvoormeld besluitbepaaldemaximum vanX300Q 'sjaarsnietmeer zullen gebon4en worden. Art. 13.
Aan deleeraarsclfgeestelijken bijtleonderscheidenegemeellten,zoowelProtestantschealsRoomsch Katholi jke,wordtsteeds derzelver standplaats of bestemming door het Indische bestuur aangewezen in cvereenstemmin; echter met de klasse waaria
506
zi j respectiveli jk uitNederland zullen zijnuitgezonden;zullende in allen gevaldiegenen,welke nt lreedsin bediellinl zijn, bij voortduring op hetgenot, Yerknocht aan de bediening. thans
t lnor hen uitgeoefend wordende,persoonlijk aanspraak ktlnnen blijven makeh. N ota.Volgens missive van den Mini stervan Kolonien #an dell 3
Februari j 1840j n*.49, is tot regelaangenomen en aan den Gotzverneur-Generaal van Nederlandsch Indie medegedeeld :
1o.(1at, in hct vervolg geecepriestersvan hoogeren rang ,
dan dien A'an geestelijke derdcrde klasse, naar Indie zullen worden gezondenj ten zijde belangen der Roomsch Katholijke Kerk aldaar, in bijzondere gevallen ,eeneuitzondering op dien regel mogtgebieden; en
2o.(Iat de bevorflcring dieryeestelijken lothoogere rangen, even alshunne plaatsing of verplaatsing in Xederlandsch Indie zal geschieden door den Gouvernetlr Generaal,op devoordragt van of na gehouden overleg met den Praefectus kpostolicus
aldaar, die de vereischtwordendekerkelijke zending ofgeesttwlijke Jurisdictie voor iederen rang op elke plaatsverleent. 5B.Ditpuntis in 1847, bij Koninkliike beschikking van den 2 Januari j, voor zoo vcel de RoûmscltKatbolijke geeste-
lijkenbetreftyopeenennieuwen voelgeregeld,ten einde de regten van Kerk en Slaat wederkeerig ongeschonden
kunnen blijven. Art.14.
Alle vroegere bepalingen omtrentdekerkelijke aangelegenileden in Oost-lndie,welke met tlitOns besluit nietmogten in overeenstemming zijn,zullen worden gehoutlen voorvervallen, beholldenshetbepaalde bijart.7. X ota.Bij art.19 van hetKoninkli jk beslnitvan den 3Augustus I849 no.64,zizln de vroegert besluiten Wegens ditonderwerp, voor zoo veel de Protestantsche Kerk daarbi j betrokken is, gehouden voor vervallenametdien verslande nogtans , dat de
in Indie gevestigde predikanten y wat het geldelijl te aangaat, onverkorlblijven in de aanspraken , welke &i J 'olgens die beâluilen kunnen doen gelden.
Art. 15. Onze Alinister van Kolonien is belastmetde tlitvoering dezes,
507 waarvan afschriften zullen worden gezondcn aan OnzenM inister van Staat, belastmet de Generale Directie voor de zaken van de llervormde kerk enz., en aal1den Directeul'-Generaalvool.
(le zaken van ( Ie Roomsch Katholi jke Eeredienst, iedervotzl' zoo veelhem aangaat, mitsgaders aan den Raad van State ttlt illformatie en narigt. .Not a.Hetbovenstaande besluitisaan de R.K.Kerkvoogden dcr Noord-sederlandsche Kerkdistricten nledeyedeeld en toegelicllt
bij Circulaire VandenDirectetlr.Generaalyoornoemd vandelk 31December1835,no.JJ1yyhiernabi juittrekselopgenomen. 22 December 1835,Staatsblad no.35. sYet, vaststellende de begrooting van Staats-uitgaven over
1836, waarbij voor het xevendellooftlstltk (Departementtptv d: zaken 4er Room scltKat ltolt jkeEeredienst)is toegestaan eene s0m van f400,000.(ZieBesluit9 Febrtlarij1836,nO.7i.) Nota.Die som wasin voege a1s volgtafgedeeld:
1.ffosten van hetDepartement Z 26,228,4f ) II.ffosten van hetKerkeltk bestuurô( deevent?/eîcKerkellkeorganisattej - Memorit, l1I.Tegenwoordige kosten van hetKerkeljk beJtlttt/. van de A, K.Eeredienstin de :eflc Bisdonlmen : 1.Bureaukosten en briefporten der respectieve Kerkvongden, Aartspriesters en Landdekens in de Xoord-NederlandscheKerkdistrictenge-
vestigd . . . . .
.
@ .f 6,000.f)0
A.Bisdom Amsterdam.
2.Onderhoud der Bisschoppeli jke woning en verdere daartoe be-
trekkeli jketlitgaven. 3.Toelagen aan zcsAarlspriesters en zeven Landdekens . B.Bisdom JJHertogenbosch.
4.Onderhout l der Bisschoppelijke wonitlg en vcrdere daarloc be@* lrekkeli jkc uitgaven .
Transpûrteren
.
-
1,000. 00
3 12,700.00 f 26,228,4:
508 Per transport . J I2,700. 00 / 26,228.10 S.Ditkeeringen aan drieKerkvoog-
den en vilfProfessoreninNnordllrabant . 7,000.00 6.ToelagenaapeenKerkvoogd,een Aartspriester en drie Landdekens - 1,500.00 -
.
aj;a(s .()t)
lV.K osten van de Leeraars van het Roomsch
Katholtk kerkgenootschap: I.Competentien . . . , f 21,740.01i 2' .Tractementen en toelagen .
-302,000. 00 k
.
azajrjq,ljj
Y.Kosten van hetKerkgenootscllap der Oud-
Bisschoppell jkeKlerezy:
1.JaarweddenvandeKerkvoûgdenZ 4,300.00 2.Kosten van de leeraars. . . - 7,509.00 *
1I,80û-()0
5'I.Vel'schillende uitgaven :
1.Personele onderstanden . . y 2,û00.00 2.Onderstand aan kweekelingen in dc godgeleerdheid . . . 3.Onderstandgelden ten behoeve
I,38000
vankerkençnpastori jen,mitsgaderskosten van versclzillenden aard
7,651.58j 11,031., 581
Totaal .
/ 4f )û)0û0. ()()
1l 1 betrekking tût hetzevendeHopfdstuk derStaats-begrootinfj
over1836 isbijdeTweede Kamer derStafen-Gyneraalslechts déne vraal gedaan,waarop de Regerinl heeftgeantwoord: Z0o lanl hetDomein dehuurpenningenvan hetgebouw,voor den Bisschop van Amsterdam bestemd, geniet, draagthetzel& -e t le lasten van hct onderhoud enz. Doch, daar hetniet vooraf te bepalen is, wanneer dat gebouw deszelfs bestemming zal moeten erlangen, heeft men llegrepen, dat het niet voegzaam
zoudezijn,deonderhoudskostenen verderedaartoeI letrekkeli jke tlitgaren van de begronting,voorhetaanstaand'jaar, afte
509 laten; Vermits hieruit eene gevolgtrekking zoude kunnen gemaakt worden,die men liefstheeft willen Yoorkomen , en het belanl der schatkist, door het op de begrootinl brengen Vall
degeraamdef1400 toch nietkan lijden,alware het,dathet gebouw,gedurendehetgeheelejaar 1836,nietaandeszelf:bestemming mogt worden overgegeven, aangezien in datgeval,
de geraamde som vrùvalt, en dekosten, doormiddelvan de kuurpenningen.werkelijk zullen gedektworden. 23 December 1835.
Missives'an denProcureur-GeneraalbijhetHoogeGeregtshof, lnidende:
Ik heb #an Zi jne Excellentie den Minister van Justitie ontYangen kopi jvan ZijnerMajesteitsbeschikking #anden10dezer loopendemaand,no.7l,bet rekkeli jkeenigeverzoekschriften,aan Haogstdezelve ingediend door particuliere ingezetenen, welke zich van de gevestigde llervormde kerk willen afscheiden en
daarbi j aan den Koning devrijeuitoefening van hunneEeredienst,alsmede debeschermin; derzelvehebben verzocllt. Tervoldoening aan den lastop mijA-erstrekt,heb ik deeer debovenstaandeKoninkli jkebescllikkingbijdezeteruwerkennis te brengen en UM?EG.tevensaan teschrijven,om toetezien, dat de opellbare orde en veiligheid, door de gedragingen di er bedoelde zoogenaamde Separatisten, niet worden gestoord; nletspeciale aanbeveling van de handhavinl,toepassinl en uitA'oering der bestaande wetten en verordeningen in deze, inzonderheid der artikelen 291, 292,293 en 294vanhetW etbeek #an Strafregt,wanneer dezelve door voornoemde zoogenaamde Sepal 'atisten mogtell worden overtl. eden;- en met verderep
last, om de plaatselijke besturen door alle gepaste middelen behulpzaam te zijn in het volyoeren dermaatregelen. welke door hetadministratief gezag zijn ofzullen worden voorgeschreven.
Ik verzoek UWEG. om mijdereceptie dezer te accuseren. en verlang dat exemplaren dezer cil'culairc, door de Heeren tlëcieren van Justitiejaan deVrederegters in hunne respective al. rontlissementen zullen worden toege/gnden, t0tdel. zelver in-
510 fol.matie en narigt, te welken einde het noodig aantalexem-
plaren dezer circulairehiernevenswordtgevaegd.(Zie hetK. rescript#an den10December1835,no.71,mitsgadersdedaarbij
geplaatste aanteekeningen.) 31 December 1835,no. s' pl sv.
Circulaire van den Dil' ecteur-Generaal voar de zaken der
Roomsch Katholijke Eeredienstaan de Kerkvoogden deronderscheidene kel' kdistricten, lloudendc inlicllting in betrekking tot
tIè naderebepalingen aangaandedekcl'kelijke aangelegenhedel' l'an deChristeli jkegemeenten indeNederlandscheOost-lndische bezittingen gevestigd,vastgesteld llijKoninklijkbesluit#anden l1Decembel.1835,110.88;bevattendedieCirculaireonderanderen: T0t oplleldering van de bepalingen in dat besluit #ool. ko-
mende,voorzoo verredezelveopt leRoomschKatholijkegeestelijken toepasselijk zi jn, vermeen ik UllEerw.te moeten doen opmerkell: Tonreerst,dat het de lledoeling is, dathet lndische bestuur, ten aanzien &'all die ptlnten, w elker nadere I'egeling aan lletzelYe is nvergelaten.olvorens totdieregeling in e1kvoorkom entl
gevalover te gaan, fle kerkelijke autoriteitop Java gevestigd, zal raadlllegen, daarbij steeds in het oog houdende, datde loomsch Katlloli jke geestelijken inIndiegeplaatst,hunnekerkelt jhe fcztdïng OJ geestelz j .' keJurïzdïclfe Van niemand anders dan van het geesteli jk gezag kunnen of.mogen ontleellen. en dus zonder medewepking van datgezag nietnaar goedvinden deze
ofgenebestemming,standlllaatsofbetrekkillg inlletkerkeli jk: kunnenq'el' vul len;- hebbendeZijneExcellentiedeHeerMinister vall Kolonien mi j,op mijne deswege gemaakte bedenkingen, de vel' zekering gegeven,dat,hoezeerhetniettwijfelachtigis, of het Indisch besttlur zal, in dien geest,de bepalillgen van
het vool' s. Koninklijk llesluitverstaan, eclter ten allen overs'loede, de hiel' ' boven gemeldelledoeling,aan vool' npemdbestuur
za1worden medegedeeld;zoodatalle metmogelijkh #eidtev0tlrondcl' stellen zwal' ighetlel), ten opzigte van ditaanlelegcn onderwerp,moeten wegvallen.
Tcn hreede, datdellellalingcn van lletllesluit, waarbij(1e
3Il
tl'actementellslechts a1s maœlmum zijn vastgesteld, ten doel heeft, om ,in degevallen.waarin zulks moltmogelijk zi jn, meel' dere emulatie, door strevinl naar hooger-bezoldiging op te wekkenj eu alleen dan te pas kan komen, wanneer de Koning zelve niet de bepaalde hoegrootlleid mogtVoorgeschreven hebben,ofwelter gelegellheid van bevorderingen tothoogere klasse of verplaatsingen van reeds in Indie gevestigde geeste-
lijken;- terwijlhetoverigells van zelve spreekt, datzij4die #an hiervooreene kerkelijkebediening naal'lndiewort lenuitgezonden,vooraf de noodige verzekering ,omtrentdeconditiell en dus ook omtl 'ellt den voet van bezoldiging zullen kunnen
erlangen;wesha lve ook,ten aanzien #an ditpunt, geenebi jh zont lerezwal. igheden oçel' blijven. Deze inlichtingen,welkeik wenschfx . lijkgeool' deeldendaarom s' ôôr de mededeelilg van hetKoninklijk besluitaan UHEel'w. oëcieelingewonnellI)e1),zullen,zooik verlrouw,aan UllEel'w. welgevallig zijn,Avaart ll n ik dan ook gemeend lleb, tlezelve ter uw er kcnnis te m oeten bl'engen.
lYota. Daarheteet-stepuntdezerinlichtingen, bijdebotsing, welke iI11845 tusschellt Ie Indische Regering en de Kerkeli jke autoriteit op Java heeftplaats gehad , wasuithetoog verloren, zoo heeftdie gebeurtenisaanleiding gcgt'ven, datdaar-
tegen van 'sKoningswege voorzieningen zi jn genomen. (Ziede besluitcn î'an 12 December 1845,no.126 en 5 Meil846,no.65,
llitsgat lersdeKollinklijkebescllkkingvanden2Januarij1847.)
15 Jallual.i j 1836,ne.108. Besluit, waal 'llij totbeginselwordtanngenomen, datdool' iletwool' t l belastingen, vool' komende in al' t. 3 der wet van dell
2* November 1818 Lstaatsblad n'.40),moetverstaan worden zaowelBliks- alsPlaatseloke belastingen,en datalleen in die gevallen,waar gpene ox'erluigillg bestaat, dat de wallbetalint; tloor llelloeftigen van de llun opgelegde belastinl llet gevolg is
van cnvermogen, het bewijs van de nanwendinl tegen llun van dadelijke executieYe tlwangmiddelen, a1s nootlzakeli jk te ilcllten is, 01) te kunllen aalnemen, datzofldalligewanbetnling
5lQ
het verkrijgen Van cnlerstands-t lomicilie, overeenkomstig het remelde artikel der voorschrevene wet,verhindel't.
Nota. Wanneer aan iemandy die vier jaren onbedeeld in ten: gemeente gewoûnd heeftygedurende dien tijd geene belastingen zijn opgelegd geworden, dan beletde niet-betaling van bçlastingen niety dathij aldaarondel' stands-domfcilie heeftverkregen ,onverschillig om welke redenen hetopleggen derbelastingen niet heeft plaats gehad. (Besluiten van den 31 Auguslls
1831,no.62en 11Januarij1832,no.108.) lemand,die de hem opgelegde belastingennietvûldoety ver-
vnltnietde vereischtebijhet3 artikelderwetvan den 28 Navember 18l8 gevorderd , en kan dns door zjneinwoning altéêny zi jndoorgeboorte verkregenonderstands-domicilie niel
verplaatsen.(Besluitvandeh 45October1831yno.90.) Het in gebreke blijven van belastingschuldigen in de voldoening van hunnen aanslag, bij hetnietaanwenden van dwangmtddclen door een gemeente-bestuur,sluitde toepassing nîez uit der in artt. 3 en 7 der voorsz.wetvervatte bepalingen.
(Besluilen 5December1832 no.60#4Januarij1834n*.66tn 4 Xaarl1835 nn.80.)
19Januarij1836#n*. 102. Beslult,wanrbij011(1ê anderen isuitgemaakt: lo. dat, hoezeer ten beginsel is aangenomen. dat een be-
baeftige,diebuiten zi jn burgerli jk onderstands-domicilieparochieert,ondersteund moetworden dââr waar hijburgerlt jk en niet dââr waar hijkerkelo' kte huisbehoert, daaruitevenwel niet kan afgeleid worden,dat diakonie-bestuçen yerpligtzouden
zi jn,om#uithunnefondsen,behoeftigen te ondersteunen,die niet in httressorthunnerkerkelk j'kegemeento, volgensdebepalingen derwetVan den 28November1818(St [email protected]) opderstands-domicilie hebben ;en
2e. dat de, bi j hetKoninklijk besluitvan den 18 Augustus 1832, n*.73 ,erkende en op de bepalingen der genoemde wet
regronde bevoegdheid #an de plaatselijke besturen, t0taanwijzing van het armbestuur, hetwclk de ondersteuning #an eenen behoeftigen moet bewerkstelligen , alleen kan werkell
515 wanneer in tle gemeente van betonderslands-t lomicilieeenarm-
bestuuraanwezil is,hetwelk,overeenkomstig zi jne instelling, in den zin der wet, gehouden is, 10tde ondersteuninl van
den behoeftige waarvan zake is;- terwi jl lli j ontstentenis van zoodanig armbestuur,dealimentatieuitdegemeente-fondsen
moet plaats hebllen. (ZieBesluiten 18 Augustus 1832,no.73 en21 âpril1836,n0.12.) 21Januarij1836,Staatsblad [email protected]. Besluit, houtlende verordeningen op het stuk der pensioenen
in hetalgemeen. waarbij, onderanderen,in al.t.1,: c,is bepaald: ( fOp den Staatblijftdeverpligting rusten, om naar lbillijkheid tezorgen voorzool lanigegeeàleli jken ofkerkeli jke gpcrsonen,welke bi j art.194 der Grondwetkunnen bedoeld
zYota.Bi jKoninkljk rescriptvan denl7Janttarij1838,no.66, isbeslisl,dat de geesteli jkenenkerkeltjkepersonenbi jdeverschilleldegodsdiensligegezindheden nietzijn nochmoelenworden llegrepen in hetalgemeen burgerlijkpensiocnfonds,llelwelk isdaargesleld bijhetbesluit:an den21Januarij 1836,no.97 (zie nta' atsntad van tlatjaar no.10), en dater alnlede geene termen bestaan,om hen,totde oprigting van een geli jksoortig bijzondcrfonds,aaneenekorling op llt lnncinkomstenleonderWerpen.
ziewijdershetKoninkll jkbesluitçanden5Mei1838(Staats:1/4 no.14),vaststcllende een Reglemenlop hetverleenenvan
pensioen ten laste van tlen Slaal, aan Roomsch Kalholijke geestelijken,wegensverrigte kerkeli jkedienst. 25 Januarij1836. Cil. culaire&-al 1denProctlreurGeneraalçanhetHcogeGeregtsllof aan de Oëcieren der regtbanken,llnudende onder andcren:
Overeenkolnstig een Kabinetsorder Zi jner Majesteitvan dt!n 14 Decemller 1835, nO. 62 en ten gevolge van den llhstmij opgedragen doorZijneExcellentie( lenHeerMinistervanJustitie, hel)ik de eer UîvEGestr.aan te schrijr -en,om nwebi jzondere aandacht of opleltentllleid le Vestigen op regtsgedinlcn , welke daor Diakonien, . irmllesttlren, Regenten van Godslluizcn ()f 14
5l3 gestichten #an weldadigheid,onderwelkebenaming opk,mogten worden aangenomen ofvert ledigd, en ofdegenen, welkedaartoe autorisatie belloeven ,dezelve welvan hetllevoegd gezag hebben verzocht en verkregen;- en om zoo dâârop, a1s opdekosten,
welkc hetgevolg mogten zijnvanligtvaardigeofonbevoegdelijk aangelegde regtsgedingen, in deze,bijhetnemen uwerconclusien hetnoodige reguard teslaan.(Ziein verband hiermede het Koninkli jk besluit van den 15 April1835, no. 85 en de daarbi jgeplaatste Nota.j Alota.Volgens art.l32 van hetFransche B'etboek #an Bnrger-
lijke Reglspleging, konden de beheervoerders, welkedellun tnebetrouwdebelanzen bi j hetoptredenin regtenbenadeelden# persoonlijkveroordeeld worden indekosten:anletregtsgeding en zelfstotvergoeding van schaden en inleressen.Dezebepaling
wort ' lt insgelilksaangetroFeninart.58 #anhetNederlandsche W dllock :an Burgerli lke Reglsvordering; zoodatdekerk-en armbestuurdtrs,bi j hettoerenvan regtsgedingen,waartoezij eigcnmagti g mogten zjn overgegaany gevaarkunnenbeloopen om ,ingeçalzijhetprocesmoglen verliezen,dekoslendaarvan uithunnt eigene beurs te m oeten betalcn.
4 Februarij 1836,ne.152. Circulaire van den A 'linister van Binnenlandsclle Zaken aan Gedeputeerde Staten del.provincien,houdellde:
Ik hcb de eerUEd.GrootAclltbaren,bi jdeze,te informel'en, datik,naar aanleitlinl &-al 1 lle daaromtl. cnt door een der provinciale besturen gevraagde vool' lichting doar den Koning llen gemagtigd gew ortlel,om aan deondersclleideneprovinciale
besturen te kennen tegeven, dathetdoelvalllloogstt leszelfs l' escript van den 26 Septemter 1828, no.38, betrekkelijk de
flctrooijen in vroegeretijden9in sommigeprovincienaangodsllllizen vel' leentl, t0t heterven tler nagelaten goetleren van de door hunne zorg opgevoede weezen, vondelingen en verlaten
kinderen,aan UEd.GrootAclltbaren medegedeeldbijcirculaire van den toenmaligen Administrateur voor hetArmwezen. van tlen 7 Octollcr tlaaraans-olgcntle, nq.56 . is geweest, die besttlren, en,door t lezelven,( 1e inrigtingen s-an wellladigheid1met
515 de meening der Hooge regeping,omtrenthetdaarinbehandelde
pllntvan wetgeving llekend te maken,ten eindezi jzicll zouden onthauden van llets'el'llinderen der wettigeerfgenamen, in llet doen gelden llunner regten,e,1mitsdienv'an llct&-oeren van ongelronde stlstentlen en hetbesteden van onl loodigekosten;-
dat deze Verklarinl ook teb-ens strekte tet tel. egtwi jzinl dcr competente autorileiten bi jhetlleoordeelen der verzoeken, om autorisatie t0t het aanleggen vall procetlures; - dat echtel',
wanneerer,uithoofdavandenverscllillendenaardderoctrooijen, ofuithooftle van eenil bi jzonderregtoftitel,termenvooreell pleitgedinl mpgten bestaan, in e1k bijzondergevaldekennisneminl daarvan aan den regter moetworden overgelatell. (Zit! in betrekking t0t deze zaak bladz. 156- 159 M'an den tweetlen
jaarganl &a n ditHantlboekje,a1sook hetarrestvan hetH0f l van Noordholland van dcn 13 Januarij 1845,mitsgader:deuitspraak der reltbank teAmsterdam van den 20 Mci1846.) 6 Februarij 1836,n*.22. Resolutie van den Alinister van Financien , hputlent le datde
vri jstelling van hetzegell 'egt,bij: 8 van art.39 derwetvan den 16 Juni j 1832 (Staatsblad nr' .29)r' erleend, o0k valltGcpasging is op deacten van Vervolgin;,wegenskerkelijke011slagen van J 15.00 ofminder,en datdeze acten alzoovri j&-al ' l zelelgrati& geregistl'eel' d kunnen worden.
9 Februarij1836,no.74. Besluit, vaststellentle de lltlishoudelijkellegrooting der r-erscllillellde Delpartelmenten &'nn Algemeen lleslutlr os-el'1836,ell bepalende,tmt lerandcren,dat op de aftleeling #an onvoorziene
llitgaven #an hetsevende Hoofdspuk (Departementtoprdezcàcrt derAopmzcA Katholè j-keEeredienst). waarvoor bijdewetvan den22December1835(Staatsbladno.35)eenesom vanJ400,000 was toegestaan, cen betlral van / 100,000 &'oal' loppig buitell beschikking zalwortlen gesteld.
A'ota.Op hetzesde HoofIstnk der beprooting van 1836 LDepae'-
tementjzooz-dezd zz-ezzJcrHervorntdeEeredienstj,bedragendc f l,32 $û)()00.60,isnietsbnilen ll eschikkipggcstild.
.
5l6 De op hekzevende Hoofdstuk buiten besehikking gesteldesom
vanf l00,000. 00 is,bi J besluilvan den 15 April1839,no.72, a1svrqvallend afgeschreven;doch daarentegen was,bijbesluit van den 19 April1837,no.106,eene som van. f 45,000.0û,voor de dienstder uitgaven van lletDepartementvoorde zaken der R.K.Eeretlienstover 1836,heschikbaar gesteld op het crediet
voor onvoorziene uitgaven, bij dewetvan den21December 1836 L8taatsblad 10.59) ter beschikking van den Koning geoyend.
20 Februarij1836,no.91. Besltlit,l' aststellemtle een Deglementop lletbeleilderRegering in Nederlantlsch Indie; waarin-pmtrentde Eeredienstde twce
volgendeartikelen vervatzijn: art.82.De uitoefeninl van Godsdienst,door de onderscheidene gezindten, geniet in NederlandscllIndie de bescherminl des Bestuurs, voor zoo ver die uitoefening A'oor de
openbare rustnietgevaarlijk is. art.83. De leeraren van t le onderscheidene thans bestaande
Christelijke gemeenten in Nederlandsch Indie, worden uit de koloniale kassen bezoldigd;- geli jkebezoldiging kan wordcn toegestaan aan de leeraren van zoodanigegemeenten, a1s naperhand op h9og gezag,zouden mogcn wol' den daargesteld.
N ota.Dezebepalingenzi jngepoegzaam eensluidcndmetdle,welke in het Replement op hetbeleid der Regering in Ncderlandsch
Indie vaK den 22 December1B18 en in dat,vastgesteldbij Knninklijk besluitvanden16 Mei1829,no.6, artt.95 en 06 voorkwamen; maar wi jkengrootendeelsafvandiej welkebi j artt. 97 en $)8 vall hetReglementvan den 30 Angustus 1827 waren vaslgesteldtluidende:
art.97.D: çolkomenvrijheidvanGndsdienstlgebegrlppenwordt aal elk ingezeten ln Nederlandsch lndie gewaarborgd.' De oefening van alle Godsdiensten genietde bescherming van hetGouçernement.
art.08.DeleerarençandeonderscheideneChristelijkegemeenlep in Nederlantlsch Indie wordelluit'slandskassenbezoldipd.
In hetReglement, l'aslgestel; biJSourtrein besluitVan den
517 3 Januarijl815, ne.48, kwamen gecne bepalingen Acor,betrekkeli jk de Eeredienst. De Instructie 'oorden Gouverneur-Generaal,s' astgesleld bij Koninklijk beslult van den 9 Februarij 1807, droeg hem , in art.25, de zorg op:
.van hare Godsdienstvrilsla,onder de noodige bepaliogen tot #wering #an wanorde.))
3 April1836,110.79.
Besluit, waarbi j t0tbeginselwordtaangenomen, datgeene landeli jkebezoldiging aan dePastoorsvoor,oftenbehoeveVan de Kapellaans kan worden verleend; maar datdeze laatsten ,
daartoe termen zi jnde,persoonlijk in aanmerkin; knnnenworden gebragtt0thetverkrijgencenertoelageuit' sRijksschatkist. X ota.Ditbeginsel berustop debepalingderGrondwetyluidende: *van de leeraars,welke t0t Ilog toe uit'sLands kasgeenynf *a n niet toereikend tractementgenieten, kan een tractem ent
ln dicn zin heeftdeKoning,nnder andera ,blJde besluiten van den 1l Mei, 15 October en 15 Xovernber 1836ano.l36,
112 en 77,zlw#zcal beschiktop verzoeken van Pastoors, om Xzoldi ging ofverhooging van dezelveyten einde in de knsten , aan hethoudenvaneenen Kapellaanverbonden,tegemoelkoming te erlangea.
21 âpril 1836,no. 12.
Besluit, waarbij t0t beginsel wordt aanlenomen, datl)ehoeftigen,die geellledematenzijnvaneenekerkeli jkegemeentc, in de burgerli jkegemeente waarzijonderstands-domicllie hebben, door hetalgemeen armbestuul'moeten ondersteund 3v01-
tlen.(Zie Besluit19 Januarij 1836.n,.102.) 8 Junij1836,no.78. Besluit, holldende uitnnolliging aan de onderscheidene G0tI &-
5l8 dienstige gezindheden. om te bidden voor tlen welstand ea de vf lorspoedige le&-allil 1g van H.K.H.Mevrouw de PrinsesFre-
derik derNetlerlanden '.(Zie Besluit23 Augtlstus 1836,[email protected]:.)
13 Junij1836,Provt nclaalllld no.53. Circulaire van den Gouy-erneur van Zuidl lolland, houdende opwekking en aanmeedlginl tothet meer algemeon daar8tellen
van bliksem-aseit lersop kerken,torensen dergelijkehoogegehouw en.
>Wota*De eerste klasse&anhetKoninklilkNederlaîlf lschInstituul. in aannlerking nemcnde hetzeer gering aantalhooge pebouwen en torens in ons land,welke vallde algemeen alsboogstnuttig
erkenfle bliksem-aGeiderszijnvoorzien, heeftde aandachtder Regering op dit ondcrwerp gevesligd, en tevels den wenscl: kenbaar gemaakt, dat de belanghebbende besturen van Rege-
ringgwegewerdenopgewektenaangemaedigd,om h,etloFeli jk l'oorbeeld van somm ige sleden te volgcn en hunne torensen hooge gebnuweny doorhetdoelmatig slellen van azeiders, te beschermes tegen zulke rampen als helonwederdikwerf, te dicn aanzien, veroorzaakt. Met dalzelfde doel isdan ook van Gouçernementswege aan-
bevolen het raadplegen çan een inhetliehtverscllenenwerkjc, #etitelé: œNandleidingtotltetstellen van dll/l-zcrzl-l/leftzcra.
<doorden Zzzïtezzclz!-GeneraalBaron ffragenhog;Mterwijl, bij circulalre van den Gouverneur van Zuidholland van den 29 October !C36, Provindaatblad n*.n7,Terschillende inlichtingenziln medegetleeld,helreFyndedekoslen,op hetslellen van de bedoelde aqelders vallende,welke doorgzals op twee holzdel' d rallea ofdaaromtrentgeraamd wordell.
5 Jtllij 1836,Staatnblad no.42. Bcsluit,nopeng onwettig bt vtaande gotlsdienstige vereenigin-
gen en llijenkomsten.Iaidendeals &'01&t: Gezien hetadra van A Brummelkamp c.&., zich noemellde: dfaflevaardigden ïan llunne gelonfsgenooten in de onderscheittdene provincien onzesvatlerlands,>moetendedienen aIsgevolg A-al 1 llet antwoord, overeenkomstig de besehikkinl van den 10 Dccember 18> yn*.71,Onzentwege,gegeb-en, op de adreoen
5l9 1-a11 onderscheidene personen. die verklaren zich Van de gtl'estigde llervormde Kerk af te scheiden ,en dienvolgens autcrisatie en besehermin; van hunne eerediengt Verzoeken; In aanmerking nemende: Dat, uit krachte van Onze A-oormelde beschikking,deorOnzen Minister van Staat, belast metde Generale Directie Yoor
tle zakcn der Ilervormde Kerk enz.; bi j digpositie van den 11 December 11.,no.I5, aan de adressanten is tekennen gegeven: ttdat. indien zi jmogten volllarden in hun voornemen om cf-
qnen,dan nadatOnszalzijn gebleken.datde openbare orde len veiliglleid daardoor nietgestonrd kan worden; datM/i j *duszullen afwaebten de nadere daartoe in tedienen adressen,
lwelke terzeld zull6n moeten z#n tlcx hunne reple--ten en qstatutnn ,ten einde daarop hnaalte beschikken,nadateen en
qander,in hetbelang eenergoede palicie zalzijn onderzocht, qen daarin niets gevonden,datde publieke orde en l'ustzoutle
qkunnen steren,metdegoedezeden stri jden,ofeenigefnhrettk emaktn op debesittingen,regten orlffel,tan& gevestçgdeFer-
qvormdofGereprmœrde)Kerk,ofeenig anderin ditRijk beqstaallde Kerkgcnootschap,a1swelkt W ij,volgensde G'ond*wet, verpligt zijn te beschermen: d&n datinmiddels, zo0 elang zoollanigetoelatinl doorOnsnietzaIzi jn verleend, de
wadressanten geene aanspraak kunnen maken op de s'rijheid ffvan godstliengt-oefeninl en de bescherming alleen aan de b6-
u'taandoKerkgenootschappen bij deGrondwetYerzekerd, en ëdat. mitsdien voorloopig de, door hen , zpnder verkregene
ëtoelatin;, feitelijk opgerigte gemeenten9 cl: oneeflfg, niet akunnen tenrden geduld.o Oçerwegende: Datde atlressanten, we1vtrre van zich naarOnzevoorschre-
vene besehikking tegedragen. voortgegaan zi jn in hunne0nrust en verwarring veroorzakende onwettige handelingen , en
nietalleen bij&'portdurinl ongeoorloofdegodsdienst-oefeningen gehouden hebben, maar onk Ouderlingen en Diakenen aangexteld, Predikanten bernepen ea ingezegend. een dank-, Valt-
5Q0 en bededag uitgcschrevel z, en ,zander Onze tpelating, een k afgezonderd Kerkgenootscllap, met de daad, llebllen opgerigt. onller het bestuur van eene zoogenaamde algemeene Synode,
tlie, bij een opelllijk in tlruk uitgegeven geschl.ift, den titel aanncemt Yan:deSgnt ldeder tl /trfJfclf l' kdGcefcrmeerdeFerk, pndcr ltetàruf.ç in Nederland; Dat,hoe gel 'ing ook het getalllllnner aanllangersis# in Ver-
geli jkilzl metlletcantalderHervormden inNederland,zijzich bi juitsluiting darven aanmatigen den naam Nan marn G6reformeerdeffezà,doorwelken naam hun tevergunnen,W ijmetder daad A'el'klaren zouden dien te beschollwen als niettoekomende aan het df lor Ol' 1s erkende Netlel' landsch llervormd of Gel 'eformeerd Kerkgenootselap,waarvan de adressanten enhunneaan-
llangel' szicll, taeto, hebben lfgescheiden,door zich aan dezzelfs reglemcnten en tuchtte onttl'ekken;
Datzij gevolgeli jk, door dieaanmatiging, inbreuk maken op verkregene pegten, welke $Yi à geroepen zi jn, metopzigt tf lt llet genoemde, even a1s tGtalle overige erkende Kerkgenootschappen,te beschermen;
Datvoorts t1e a' dressanten, Iloezeerzi jdolr lletlvel' leggen van dezelfde formuliel. en a1s bijIletdool'Ons erkende'Nederlalldsche Hervormde of Gereformeerde Kerkgenootschap il1ge-
llruik zi jn,genoegzaam doen blijken,datlusschen hunneleerstellingen,op zich zelvegenomen,en die,welkeînhetgenoemde Kerkgenootschap worden beleden.geen ondel' sclleid bestaat, eIl mitsdien in dezelve niets ge#onden wordt9 datdepubliekeorde
cl1rustzotltle kunnen storen,ofmetde rcede zeden stri jden, Iliettemin il 1gebrekezijl,gebles-en, om . lletrekkeli jk de door Ilen gewenschte reglementen en kerkeli jkeorganisatie,de &-ereischte opgar-en en ontwerpen ter beoordeeling en goedkeuring
in te zenden; terwijl de door ben eigenmagtig.en in strijd met Onze llcsclikking van den 10 December 1835,n*.71,0pgerigte vereeniging 01Kerkgenootschap engemeente,intusschen bestuurd worden doorPersollen,die vroegel'leel'arellderHervormdeKel' k zi jnde gewecst,h'an dezehunnebediening doorde
wettigekerkelijkemagtcnzijnpntzet,endiezichalzooeenehoepaûigheid toeschl' ijven,welkezij op ditoagenbliknietbezitten.
5Ql Dat zoodanige wederstrevingen van het wettig gezag, met aanrandinl van ea e tre&estigde en erkendeKerk. en lletkwceken van openbare onrust en verwarring, nietverder knnnen worden Jedoold; Gezien hetrapport van Onzen Minister van Staat.belastmet
de Generale Directie voordezaken derHervormdekerk enz., en van Onzen Minister van Justitie van den 14 en 15April11., no. 1;
Den Raad van State rehoord; Gezien het nader rappprt van onzc voornoeml leMinistersvan
den 7 cn 9 Juni jj1.,no.l en 51 Geletop deartikelen291- 294 van hetW ctboek Van Strafregt; Gelet op de arlikelen 190, 191, 193 en 196 der Grondwet; Hebben goedgevonden en Verstaan : Mooreerstbmetbetrekkinl t0thetatlress'an 2 .Brummelkamp n. :. te verklaren, dat de hier bovengemelde zoogenaamde Gereformeerde Kel' k of het genootschap en degemeenten,doclr de adressanlen en htlnne aanhanrel' s, zontler Onze toelating,
en strijdil metOnze iol -ilè lleschikking,oplcrigt,wordengehouden als geen wettil bestaan hebbellde,en mitstlien (vocr zoo veel des noods)'alsontbonden, en datderzelverzamenkomsten, als zoodanil, uildienlloofde worden Verboden,met
verdere waarschtlwinl aan de adrcssanten, dat zi jzicllbijzpnder mlllen m oeten ontllouden zoo van zich eenîgen titel toe
te schri jven,op welke llet door Ons el. kende Nederlalltlsclle Hervormde ofGereformeerdeKel 'kgenootscllapalszoodanil nanspraak bezit, als l'an het voorwenden van eenig regt ofaanspraak op eenige goederen .inkomsten en regtendergevestigtle Hervormde ofGeretormeêrde Kerk ,of çan eenig ander Kerk-
genoatsclap van hetRi jk, daar eene zoodanigeaanlnatiging, alle toclatinl en bescherming , ofhetregpard slaan op eenige
nadere vertoogen deradressanten, #nnr0n8ondpenli jk zotltle maken; Ten fededd,te bepalen:
c.Dat wanneer in eenigeplaatseen eenigzînsaanmcrkeli jk aantalpersnnen mogtzijn, welkeecne gemeente van de 'oornoemde afgescheidenen zouden wenscllen te Vormell,
3QQ
en toelatinl Yerlangen t0t vri je uitoefening #an hunne eeredienst>in een daartoe bestemd gebouw,ofbijzonder huis,dezelve personen ,zich,daartoe. metinathtneming
van hetbepaalde bij art.l61derGrondwet.enmetoverlegginl van de vereischte opgaven en ontwerpen, betrek-
kelijk de doorhen gewenschtereglementen en kerkeli jke organisatie,aan Ons zullen kunnen vervoegen, bijeen door hen individueolgeteekend adres, waarvan de naam-
feekeningen zullen moeten zi jn gecertiGceerd door den Burgemeesterdergemeente,en waarbi j zijzullen moeten verklaren, zelven te zullen zorgen A-oor de behoefte l'an
hunne Keredienst en armen, zonder op onderstand van
het Ri jk of pp eenigebezittingen, inkomsten ofl'egten
van deHervormde(Gereformeerde)Kerk,ofeenig ander in dit Rijk crkend Kerkgenootschap, ooitaanspraak te maken,en dat hetzelve adres,door middel van denGouverneur der provincie,waartoe degemeentebehoort,ver-
gezeld Yan zi jnecol lsideratien en advies, za1worden ingezonden aan hetDepartementvoordezaken derHervormde kerk enz., ten einde aan Onze overwegin: te worden aangeboden; Dat vnor zoo verre de adresganten en hunne aanhangers intusschen mogten srel'langellboven hetgetalvall tmintig.
alsbijzonderepersonen,binnens-huis,t0thunneoefening godsdienstig zamen tekomen, zi j zich, daartoe,zullen kunnen vervoegen bij de lesturen hunnerwoonplaatsen, Inet opgave aan dezel&'e van de llamen en woonplaatstn tlierpersonen, alsmede van de dagen en uren waarop en van het lokaalwaal' in die zamenkomstzoude plaats hebben.ten einde die besturen alzoo in de gelegenheidwcrden gesteld, om de daartoe vereischte toestemming te kunnen verleenen, en hetnûodige toezigt te bevelen,tot vogrkgming van al wat de openbare orde of veiligheid zout le kunllen storen;
W ordende aan alle openbare magten in hetRijk. die het eenigzinskal aangaan,nadrukkelijk aanbevnlen om t0eteziell en te zorgen, dat aan den inhoud Yan0nstegenwoordi; besluit
525
worde Voldaan;terwi jlOnzeProcurenr-Genel' aalbijhetH00ge Geregtsllof.en alle andere Oëcieren Van Justitie, tegen hen,
die in strijd methetzelî'elleslllitmogten hal ldelen,destraFen zullen vorderen, welkezijztlllen bevinden doordezelve be100Pen tezi jn. Onze Minister van Staat, lelastmetdeGeneraleDirectievoor de zaken der Hervormde kerk enz., en Onze M inisters van
Justitieen BinnenlandscheZaken,zi jn belastmetdeuitvoerinl van dit besluit, waarvan een afscllrift zaI worden geztlnden aan den Raad van State en lletwelk in hetStaatsblad zalwor-
den geplaatst. (Zie de Besluiten #an den 9Januari j 1841 en 9 Januari j 1849,Staatsbladen no.2 en 1.) A'ota.lsi jcirculaire &anden Minislers' anBinnenlandscheZaken van den 28Ju1i J *1836,no.2,zijnaandeProvincialeGouverneurs verschillende inlichtingen lnedegedeeld, wegenshelgeen,
aan dezi jdederplaatselijkebesturenzalzijninaclttenemen bi j de tocpassillg van het Koninkli jk besluitvanden5Jt llij 1836 Lstaatsblad no.42). Ten gevolge #an hetzoo even gemeld besluithelpllen de Afgescheidenen een nader zeer uitvoerig adres aal)den Koning
ingediendj waarbi l zij htlnne klaglelen bezwarellinbraglen en tcn slotle de 'olgende verklaring agegden:
[email protected] tDatwi j,zonderop onderstandvan hctRi jkooitaangpraak dte zullen m aken>zullen voorzien in de kosten lotuiloefening qvall onzen Godsdienst, in de bezoldlging onzer Herders el)
2o.ftDat wi j nooitianspraakzullen makenopdewettîgebczit(ttingen, inkom slen of regten Van eenig Kerkgenootschap;en tfook aangaande de gocderen, welke het thansbestaandeHerttvormdc Kerkgenootscllap in bezithceft,zullen berustcn in de
qbeschikkingendesAllerlloogsten:dochdatwi jon)onsgeweten lniet te l/ezwaren, tevensnloelenverklarenadatzi j d1evan ttden Gereformeerden Goflsdienst'zi jn afgeweken,tcn onregte lde goederen llezlttenj die aan Gerefornleerdengegevenzi jn. lHoewelwi jUweMajesleitdaarpvernooilzullenlasjlg&' allen.p 3o.tlDatwijgetneandertReglementenhellben,a1sditwijreeds ttln cnze Formulieren #an Eenigheid en Liturgie,en daarmede
.overeenkomendeHandelingen vannnzeSynodeaan UweMaje-
4 fsleithebbenaanzebqzen.Dalwj cchtt 'rbereidzi jnybijaldien
5Q4
( tUweMaleslellbegeertteweten,hocwl jln voorkomendegelvallen handelenyeenealgemeenekerkvergaderipg teberoepen, ttten einde verslag te doen hoedanig dczaken der.Kerkwordell lgeregeltl.p
4o.qDatwi jdringendvragen,datw1 jnietlangerom onzeGodsedienstvcrvolgdworden,en datwi j llietAsorden verhinderd, lallcdillgcn,welke den Godsdienstrakcn,vri j téregelcn;z0o uwi jslechls, llctgccn wijbcloven,geeoeaanleidinggeven tot dverstoring dcr opeflbarc rusten veiligheid.))
5q.lDat M'gj Uwe Majestcit verzoeken, denoodigebeçelen te t(geven,opdat wi j nietgcsloord worden in lletvervaardigen (tvan plaalscn t:tuitocfelting Van onzen Godsdiensty en datde tsverstoorders onzergodsdienstoefeningen geweerd worden.v Aan dat adres isgeen openbaar gevolg gegeverl; maar loen
deAfgescheidenenjbi Jafzonderlg jkeverzoekschriftenuitiedere plaats,Yoldeden :anllelgeen bi jhcttweedelidvanhetbeslull van dcn 5 Juli j1236 is gevorderd, llebben zi jdeverzochte toelating verkregen metvergt lnnillgom alseenettChtistell jke zygc, çcàcfdeadgenkeented tedierplaatse,op denvoctvan het voor elke gcmeenlc ontworpen Reglemenl, te beslaan en hare
optnbareeeredienqtinhetbepaaldeli jkaangtwezengebouw uit teoefenen;terwi jldaarbi j levenshareeersteopzieners,daaronder begrepen de Pretlikalt, en wi jdersook hare Diakenen bi j Koninkli jkbesluiterkend werden. Zeodallige toclatillgy vergunning en erkenning is helcerst
verleend bij Koninkli jk besluit &an den 14 Februarijl839. no. 87y aan de Afgescheidenellte Utrecht: die door aankoop
dcn eigendom hadden Yerkregen #an hclgcbouw senaamd:Soli Deo Glorfcj vroeger gebruik-t vocr de godsdienst-ûefening dcr gemecnte van (1c Bisschoppelijke Klerezy op de XieuweGracht te dier stede>wier combinatie metdie van dezclfde gezilldheld
in Je?THoek op deAlariaplaatsaldaar,l) iJKoninkli jkbeâluil van den 4 Maart 1238> no.91,goedgekcurd was. Sedcrtde Vestigingdicr eerste yemeente çan Afgescheidenen, isdatvoûrbeeld op vele plaatsen nagevolgd,znodater,in18419 reeds meer dan honderd zoodanige kerkgemeentenj metKo-
ninkli jketoeslemmingywaren opgerlgt,M-elk gelalin volgende jarenn0gaanzaerkelijkisaangegroeid. 23 âugustus 1836,no.27. Besluit, houlende uitnoediging aan de gezinlheden t0tdank-
5Q5 zegging aan den âllerhoogste voor de gelukkige verlossing :an H.K.H. Mevrouw de Prinses Frederik der Nederlanden. (Zie
Besluit8 Junij18369no.78.) 28 October 1836, 110...74.
Besluit, waarbi j totlleginseligqallgenolnen, dat, metbetrekking tot de rerelin; vall hetonderstands-domicilie Van be-
haeftigen, niet dtlgrietenùen in deIlrovintt ieFl'iesland, maar weldednrpen,uitwelkezijzi jn zamengesteld,moetengeacht worden gelijk le staan metdegemeenten,bijde wetA'an den
28 November 1818 (Staatsblad no.40)betloeld;- welkbeginsel eçenzeer lnoet wortlell toelepast op tIe geschillen, tusschen
plaatseli jkebestul. en van gl' ieterlijen en van gemeenten van andere prpvincien9 als op diettlsschen Jrietenijen ollderling 0pgerezen.(ZieBesluit19 Janual' ij1836,no.102.) 29 Noveml ler 1836, n*. 1K .
Circulairevan den MinistervanFinancien.waat 'bijdedecisie van den 7 October 1825. datkel' kezitplaatsen totde roorende goederen zouden llellooren , wordt ingetrokkell, op grond dat
eene kerkebaflk o3kerkezitplaats, waaraan natuul' li jk hetregt verbonden is om de plek gronds, waarop de ballk ofhel gestoelte staat,in bezilte nemen,dus een immobilair regt is te
achten, overeenkomstil al 't.526 van hetBurgel'lijk W etboek
(Fransch Code Gr? ' lJ; wol't lende daarbijwijdel 'sllppaald, dat. & ambtenaren van de Registratie, voortaan, ter zake van de openbare A'erkoopilgen der bct loelde zitplaalsel ), geene 3-00rloopige aangifte zllllen A'ol .deren, noeh aannemen,onverschillig
of de bank ofzitplaats aldan nietaan den grontlzijVastge. hecht;edoch ,a!s een noodwent lig gevoll van dien en@0knaar
aanleidinl van art.13, no.lderwetVan den 16 Junil1832 (Staatsbladne.29), op de meergemelde verkooping het regt van Tler ten plonderd moeten he/en, wèlk reltdan o0k van toepassinl is te be:chouwen op de &'erhurinlen,voorhetleven
ofonllepaaltlen tijtl, s'an de gedachte banken n'.zitplaatsen, alle: echter zonder op het Yerletlene terul te komen.
5Q6 N ota. Zie - in betrekking totde berekening van hctregt#an registratie op cen proces-verbaal van openbare verhuring van zitplaatsen in eene kerk en hetalofnietllelren van een m ini-
rzlt zrzz van 20 cents voor die toewijzingen , waarvan hetregt geen 20 cents bedraagt--hctArrest&' an den Hoogen Raad van
den 23 Januarij 1839 en in verband daarmedeartt. 6 en 1l der wet van dtn 22 Frimaire YIIjaar,artt.2 en 3 der wet van den 27 Ventose IK Jaar, art.1lder wetvan den 31 Mei
1824 Lstaatsbtad no.36)en art.16derwetvanden l6 Junij 1832 Lstaatsblad no.29). 30 Nevember 1836. no. 102. Besluit, houdent le, - ter voorziening in de onregelmatigheden , welkc hebben plaats gehad, zoo lnetbctrekkinl t0t de
uitgiften vangl.avenopdenieuw aangelegdeburgerlijkebegraafplaatsen, alsmetlletrekking t0tdevcrkri jgingen van gronden bestemd tot het aanleggen #an die begraafplaatsen, - de navalgende bepalingen: 1o. dat, ofschoon de uitgiften in eigendom van grafruimten
op deburget.lijke begraafplaatsen, alsdaarstellentleeeheoverdragt van onroerend goed , in den regel, niet anders mogen geschieden dan nadatdaartoe door den Koning, op voordragt van Gedeputeerde Staten, magtiginl is vel' leend, echter ip llet belang v,an ll de etalgemeen, plaatseli jkellesturen debevoegdheid zullell hebben,zoodallige uitgiften op eigen gezag tedoen; wordende alle zoodanige uitgiftell.w elke vôôr llettlitvaardigell &-an ditbesluithebllen plaatsgchad,alsllu ookdoorden Koning
goedgekeurd;terwijl,doortusschenkomstvandenMinisterval l Binnenlandsclle Zaken, die besttlren zullen herinnerd wol'den aan de op llen rustende verpligtinl, om geene uitgiften van
graven, hetzij in eigendom , Iletzijin htlur,tedoen, zontler daarvan behool. li jkeacten,ovcreenkomstig del inhoud van het Kûninkli jkbesluitvan den 22Julij 1826 qstaatsblad no.56)ol) te maken, en deze aan de bijde wetten voorgeschreven formaliteiten van registratie en overschrijving teonderwerpen. 2o. Metwijzigin: in z0o Yerrcvan lletbesluitvan den 28 Juni j 1830,no.56: 1. Datde uitgiften van grafrtlimttn aan personen rdit dezelh-e
5Q7
erlangen bijwijzevanschadeloosstclling5-001:gl .aven,welke zijin de kerken bezaten, voortaan vri jzullen zi jn van alle zegel-. registratie-en ovel.schrijvings-regten, mitsdetleswege op ongezegeltlpallierop te maken leloorlijke acten, vpor zo0 veeltlie uitgiftcn na tlen 31 December1836 ztlllen
llebben plaatsgellad,binnen den llijde wetbepaalden termi jn aan dealsdan gratis te verleelen formaliteiten van registratie en o&-erechri jvinl, wol'den aangelloden, not ltans tegen voldoening van Iletsalal.isvan dellhypotlleekbewaarder eI1 Ilet zegel van diens registers; en zulks onverscllillil oî
die eigenarel daarbi jaldan nieteeligemeerderegl' afruimte of onderscheidinl Yerkrijgen; terwijl V0Or alle S'*ôé den 1Januarij 1837 gedane uitgiften van dien aard,welkeniet reedsvan deformaliteiten van l'egistratieen overschrijvins ztlllen voorzien zijn,een termijn wol 'dth'erleend totopden 1 April1837,om deiwegebehool' lijkeactenaandelledoelde formaliteiten,tegen genotvan denlliervorenbepaaldenvri jdom Yan regten te onderwerpen; na vel' loop van welken
termijn,de bijdewetten bepaalt lepoenaliteiten,zullenVerbeurd zijn. Dat, ofschoon voor uitgiftellvan grafl.uim tellaan antleren
dan de lliervol' en sub lettera vcrmeltle personen, 'tzijin eigendom 'tzi jinhuur,buitenallentwi jfeldegewoneregten van eigendoms-overgang, of van lluur, evcn als vool'alle
andere ovel.dragten van onroerend goed,versclluldigd zijn, echter, tlithoofde van de ten dezen bestaan hebbende &-erkeerdebegrippen,die regten eerst te rekenen van den l)a-
nuarij1837,voordena datti jdstip te doene uitgiften,gevorderd zullen worden, terwijlwegens de htk ôrdattijdstip gedane uitgiften9 de acten ofbewijzen gratisvan de formaliteiten &-an registratie, en . N' oor zoa s'eel die in eigen-
dam aangaat, vIan overschri j&-ing alleen tegen voldoening
van llet salaris &'an den llypotheekbewaarder en lletzegel van diens registers, zullen worden voorzien, mitsdaaraan vôôr den 1 April 1837 onderworpen wordende, na welk
tijdstip de bi j (Ie wetten bepaalt!e regten en pnenaliteiten zullen Yersclluldigd zi jn.
5Q8 n. Dat de bepaling, hiervpren sub letter a roorkpmenleb in
allen deele, vall toepassing za1zi jn, op alle uitgiften #an grafruimten door plaatselijke begttlren gedaan wordende, onvcrscllillil aan wellre personcn# wanneer de prl js niet meer dan tmintig Jttlt ien, il 1 kapitaalbedraagt.
3o.Datde plaatseli jkebesturen,die hetaangaat,zullenworden herinnerd aan de A-erpligtinl.om ,voorallevel. kri jgingen van gronden t0thetaanleglen van burzerli j% kebegraafplaatsen op denzelztlen voetalshierboven sub [email protected],hehoorlijke acten te doen opmaken en aan de vereiscbte formaliteiten-te
onderwerpen, onverschillil 0f die verkri jginlen titulo on:rozo efgratuito, ten gevolge van verdeelingen van gronden,ofvan
afstand in erfpacht, hetzijdoor particulieren,hetzijdoorcorporatien geschieden;- zullende voûr alle zcodalligeçerkrijgingen, welke reedg hebben plaats gehad, als n0g 966t den 1 April1837,door die beuturen, aan de Yoorschrevene verpligtinsen worden voldaan, in welk gevalJeenepoenaliteitenhocgenaamd wegenshetgepleegdeverzuim zullen wordellgevprderd. Nota. Bij circulaire van den Minister van Filancie: van den
15 December 1836y [email protected], ziln onderscheidene ophelderingen ten aanzien dt'r bepalingen van hetbovenstaande besluitgege-
ven;waaruitonder anderen bli jkt: Dat, naarmate dat het regt van begraven vooraltoos, of
vmyr eenen onbepaalden tljd, dan we1vooreen bepaald gt' lal jaren wordtafsestaan,hetregistratie-regtmoetwordengeheven wegens verkoop ofwegenshul tr; meldien vcrstand, noglans,
datde eenvoudlge afstand van een graf, em daarin een lilk te begraven,endusvooreeneôepwx nfa,ofschuonzoodaniggraf gewoanlijkeenltuurgl. af genaamd wnrdt,nietindeloejp assing van hetbesluit çalt, als zijntle daarbileeniglijk bedoeld, hel mogelijk geval,dateen grafkelder ofgrafstedeaan eenefamilie vooronbepaalden tildy ofwelvaoreen zekerJelalJaren, in huur wordtafgestaan. Dat de overdragten çan graven ln de tweedc hand 9 datis van den eenen pcrsoon op den anderen, even a1:die'allàndere onrœrende goederen aan de gewone formaliteiten en regten,
ookaandie:anSuccessienndcrhcvigzijn,cnzklk:binnellden dqarvxrbijdewetten vaslgesltlde termi jnen.
5'9 Dat voor alde verkrilgingen van gronden tothetaanleggen van begraafplaalsen, onder welkcn tlteldie vcrkrijgingen ook plaats hebben, degewone regten biJde bestaande wetten bepaald, m oeten worden voldaaa.
8 December 1836, n.. 81.
Koninklijk rescript,houdende,datZijneMajesteitVermeent. tlat de Vestlging te Culemborg eener afdeelin; S'an lletIloomscll
Katholijk Seminariete ' sHeerenberg llestaande,nieta1sIloodzakelijk iste beschouwen en datin allen gevaldezezaakmeer eigenaardig na degeheele regelinl derkerkeli jkeaangelegenheden zal kunnen behandeld worden ; weshals'e de s'erzoeken der Aartspriesters, stl' ekkende om zoodanige afdeelinl ofcen klein Seminariete Culemborg te Vestlgen ,wordtafgewezen. N ota.Een nadervcrzoek,om vergunning totgelcele ofgedeeltelijke verplaatsing van het Seminarie #an 'sHeerenberg naar Culemborg ofelders,grondde zich op deongenoegzaamheitlvan het lokaal, waarin nietk0n voorzien worden9 olndatlleteen
bi jzonder eigendom zijnde, deei genaar nietgenegen was, de noodige vertimmering en uilbreiding te doen llewcrkstelligen.
Dat verzoek werdybijKoninklijk besluitvanden 1lDecember I810,no.50,belloudensbedenkingen , betreflLnde hetontijdige der verplaatsing, in vcrbantlder toen alskortop handen be-
schouwdedel initieq'e regelingderkerkelijkezaken,ingewilligd, onder voorwaarden : 1o.Datdeoverbrenging van lpetSemlnarieçan'sScd/'dn&erg naar Culembotg,in tténsplaalshebbe en er alzoo slecllls étln Semi-
narie blijvevoordebetrokken AarlspriesterschappenvanUtrecht, Gelderland,Sallantlen DrentheyFriesland,Twenthe en Groningen.
2o.Daldieoverbrenging geheel en al bllltt'n bezwaarvanâ Rljks schatkistgeschiede en bijevenluele regelingderkerkeli jkeaangelegenheden gecne reclames,wegensde deswegebestetlekostt'n gedaan worden;en
3o.Dat,bijde daarstelling ofaanwi jzlng van llelSeminarie van hetBisdom ,waartoe de voornoenlde Aartsprieslerschappen zul-
1en behoorenjhette CulemborgQ'ergebragteASeminariedadeli jk zaI worden opgehe&cn.
550 In 1842 werd hetSem inarie van ':Heerenberg ontrqlmd en
dàt van Culemborg geopend; terwi ll, in verband daarmede, dat van W armond is vergroot en tegeli jkertijd de lokalen te Gulemborg eene belangri jke verlimmering hebben ondergaan, ten eindedie bcide Seminarien ten dlenste q'an de Hollandsclle Zending de vereischte ruimte zouden opleçeren.
17 Decemller 1836 , 1' ..91.
Besluit, holldendevoorziening in deongelegenheden. ontstaan
t loor de wi jzijingen, welke door dekadastl'aledelimltatie in degrensscheidinl dergemeellten llieren daarzijnaangebragt; waarbij,onderanderen,bepalingen worden aangetroFeninbetrekking t0t de alimentatie der op de bedoelde territoiren woIlende behoeftigen, of den eventuelen onderstand dertoenmalige
llewoners &-al1deaflestane gedeelten val igemeenten. 21 December 1836,Staatsblad no.59. Mret, N-aststellenlle de begrootinl A-an Staats-uitgaven over
1837,waarllijN-oorhetxevkndoHoofdstuk (Departementtoord: zaken derJloomdc: Katholz jke Eeredienst)istoegestaaneenes0m #al1f400,000.(ZieBesluit29 Januari j 1837,n0.78.) lhrota.Dicsoln wasin voege alsVolgt afgedeeld:
I.ffosten fzzza hetDepal'tement . . y'26,226. 00 lI.ffosten van het #cl'#' el#' k ôedlatrbj deegentuele Jcz' i-el/ yke organi&atie . . . . . Memorie. lII.Tngelwoordigô ko:felzDan het#el*el#-kbestuur 9 ,c?zde R.ff.Eeredien&tin de:e/lc Bisdommen : 1.Bureaukostcnenllriefportenderre:peclieve Kerkvoogden,Aartspriestt.rs en Landdekens,in de NoordNederlandsche kerk-districten gevestigfl . . . . . . . . . . Z 6, 000.ûû A. Bisdom Z mstel' dam.
2.OnderhoutlderBisschoppelijkewoningençerderedaartoebetrekkelijke uttzaçen.
. -
1,400.00
Transyrteren Z 7,400.00 :26,226.09
55l
Per transportf 7,400.00 Z 26,22600 3.Toelagen aan zes âartspriester:en zeven Landdekens . . . . . .- 4,600.00 B.Bisdom 'yNertogenbosch.
4.Onderhoud derBisschoppelijkewoning en verdt're daartoe betrekke-
li jke uitgaven. . . . . . . .- l,0û0.0( ) 5.Uitkeering aan drieKerkvoogdenen
vi jfProfessorenin soorf lbrabant .-7,000.00 6.Toelagen aan ecn Kerkvoogfl, een àartspriesleren drie Landdekens .- 2,400.00 -
22,100.û0
lV.ICosten van de leezwury van hetA.IC.kerkgenootschap :
1.Competentien . . . . . .f 21,745.51i 2.Traktementen,toelagenenverdere bezoldigingen. . . . .- 307,. ', 75.90 .
azalazû,gjj
Y.Kogten 9,aa hetKerkgenootscâap der Oud-
Bisscltoppelqke fflerezr: I.JaarweddenvandeKerkvoogdenz 4,300.60 2. Koslen van deleeraars. . .- 6,900.U0 -
1j,249:(,)()
-
4:,2534aj
.
YI.k'el. schillende tz//gct zcn . -
1.Personele onllerstanden. . .f 2,600.()0 2.Ontlerslanfl aan kweekelinpell in flt:Gollgeleerdlleitl . . .- f,380.00 3.Onders.tandgelden tell llehorve
vankerkcnenpastori jen,milsgaderskoslen van &'erschillentlt'n aard . .- 6,873.48)
Tolaal. . I 400.000.0( ) Bi J de behandellng #an het kvende llooftlsttlk derStaatsbeprooting over 1837 zljn geene aannlerkingen bijde Tweede Kanler der Staten-Gencraalgevallen.
28 Decemller 1836.
Besluit, bepalende9 mel betrekking t0t (le reltsgellingen,
55Q waarin armen en cnvermpgende lieden, mitsgaders armendirectien, kel' kbesturen der verschillende godsdNienstige gezind-
heden en andere,bijhetbesluitYan dcn 26 Mei1824 (Staatsblad no.35),opgenoemdeinstellingen betrokkenzi jn,ent0thet voeren van welke de bedoelde personenen corporatiçn,volgens de bepalingen van datbesluit, gratis kunnen wol .t len geadmit-
teerd,- dat de acten enstukken, betrekkeli jk totdeprovisionele en dehnitieve admissie, met inbegrip van hetvonnis,
waarbi j de gratu procedure wordt toegelaten, voortaan Vrij van zegel- en van registotie-l'egtell, immers :-001.zooveelde-
zelve niet, kraclltenseenige wettelijkellepaling. 00k Vrijdom van dezcformaliteitgenieten,zullen ziln,en alzoo t1eformaliteit van de l'egistratie gratis,in stede van in debetzullen erlangen; wordende de M inistel'van Financieb gemagtifrt l, om , zonder op de reeds gedane betalingen terug te komen , geene VordeI'ingen te doen plaats hebbenyten aanzienYan deregten, welke
terzake voorschreT-en n0g s-erschuldigd mogten zi jn. l' Vota. Bij artiiclen 855--875 van hetW etbock :an Burgerlijke Regtsvordering zijn de bepalingen, omtrent de toelating aan armenenonvcrmogendenom kosteloosteprocederenyVaslgesteld
el1daarbijteçensdevrijstellingenvanzegel-en registratie-regten te dier zake aangewezen, welke vri jstellingen, voor zoo vcel hetzegel-rt' gtbetreft,nader bevestigd zijn biJ de wet#an den 3 October 1843 Lstaatsblad no.38). Arm -inrigtingen,besluren vallgods- en gasthulzen benevens dekerkbesturen derverscbillentlegodsdienstipegezindheden bin-
nen hetRijk,ktlnnen op gelijke wi jzeen metgelijk gevolga1s ten aanzien van armen en onvermogenden isbepaald,knstelooze
toelating vragen en erlangen, zondcrverpligtte zijn t0toverlegping van cen bewi js van onverlnogen. Het regt, om toelatiny teverkrijgenom k'osteloosteproceïleren,zonder bewijzen van onçermogen over teleggenyiso0k toepasseli jk wanncer arm-inrigtingen verzoeken,betdeeleener nalatenscllap,ten behoevevandoorhengealimenteerden,gratis,
onder benefcle van boedelbeschrijving, te mopen aanvaarden. (ZieArreslb 'an den lloogen Raad van den 27 Mtil842.)
12. 7 aL A D- '.1I5-; 'R. ?x
EER âTE R @@PDST rH . ROOMSCH KXTIIOLIJK KERKW EZEN
in hetKoningrijk derNederlanden. . Kerkelijke Gemeenten en dienstdoende Geestelijken in de Roomscl KatholijkeKerkdistrictenvan hetKoningrijkder Nederlanden,op primo Juli j 1849 . . . . . . . Staatvan hetpetalPastoorsen Kapellaansindeprovincien van hetKonlngrijk derNederlanden.opprimoJulij1849
Toelichting ,behoorende totden voorgaanden staat. . . Staat van hetgetal der Geestelijken,totde Nederlandsche Kerkdistricten behoorende,welkegedurendehetjaar1848 overleden . . * . * . . @ . . . . 9 *n d @eNe @ derBeknopt overzigt van het Kerkelijk Bestuur i
landen,sedertdekerkeli jkeorganisatievan denjare1559 totop dentegenwoordigenti jd,meerbi jzondervoorzooveel betreft die qewesten,welke thanshetKoningrijk der Nederlanden ultmaken . . . . . . . . . . . : 1.Oorsprollkelijke inri ptinl . . . . . . .. 1 2.Ikerkeli jke orgalisatle van 1559. . . . . . . . : 3.Kerkeli jkbestuursedertdeopheëngvanhetBisschoppel ijkKe brekr stuu ... .lands. . .n;. * @ * @ @ 22 le essr ort De.Hol che.Zendi @ @ * * 23 Apostolisclle Vicarissen . . . . . . . . . . 24
Pallselijke Gezanten,ad interim metlletbestuur der
Hollandscllc Zending belastgeweest . . . . Vice+ uperiors der llollandsche Zendinfi . . . 2eKerkressort. llet Apostolische Vicariaat van 'sHertogênlàosclA . . . . . . . . . . . . . . 3eKerkressort. Het Apostolische V icariaat van Breda 4eKerkressort. Het ApostolischeVicariaatYan Limbul'l
; 4.Kerkelijke organisatie van 1A7.
.
39 41 49 55
57
. ))
TW EEDE R@@PD âTrK . STITiSTIEKE.FINANTIELE,GESCHIEDKUSDIGE
en andere llijzonderheden.lletreFende KERKELIJKE ZZNK EN. . . . .
69
Vergelijkende Staattusscllen lletzielentaldergodsdienstige gezindhedenin tleprovincien :-111hetKoningrijkderNedel' landen,in dejal vell1808 en l848 . . . . . . . 70 Staatderhuwelijken,echtscheidillgen,gelloorten en sterfgevallt' n il1 IletKoningl 'i jk derNederlandel,gedurende hetjaar 1847 . . . . . . . . . . . . .'. . 72 Staatvan hetgetalder landverhuizers, uithetKoningrijk der Nederlanden,oî -erzeevertrokken,in denjare 1846 74 StaataIs&'oren,in dcn jare 1847. . . . . . . . . 76 Staatalsvoren,in den jak' e 1848. . . . . . . . . 78 Staat van het getal studellten aan de hoogescholen van het Koningri jk der Netlerlanden, illgeschre&en Ili j de verschillentle faculteiten, op 31 Decemllel'1847 . . . . 80 Staatvan hetgetalIeerlingen aan deKoninkli jkeAcademie te Delft lngeschreven. sedert de oprigting van die instelling in 1842 t0ten met1847 . . . . . . . . 82
Staat van hetgetalleerlingen op de gymnasien en Lati jn-
sche scholen, in de onderscheidene provillcien van het
Koningri jk der Nederlanden, op den 31Decemberder jaren 1846 en 1847 . . . . . . . . . . . . . 8: Ondel' wijzervoor hetLagerOnt lerwijs,door de Provinciale Comm issien, na afgenemen examen, uitgereiktin dejaren 1846 en 1847 . . . . . . . . . . . . 85 Staatvan hetArmwezen inhetlkoningri jkderNederlanden Staat van het getal der acten van algemeene toelating a1s
over 1846: A .lnstellingen totlletvelleenen van onderstand . . B. )) w elke strekken om llet getalderal.men te vel'milltleren . . . . . . a . C. ) totvoorkoming van armoede. . . . ltecapitlllatie op de tlrie A'oorgaande tallellen . . . . .
86 ' 88 90 94
Staatval l. lletArmwezen in hetKollingri jkderNedel-lantlen
over 1847: A.Iostellingen totllet verleenen van ondel-stalld . . B. )) w elke strekken om hetgetalderarmen te verrnintlel'en . . . . . . . . 98 C. ) tot voorkoming van armoede. . . . 100 Recapitulatie op de drie vool'gaande lallellen . . . . . 104
Staatvan debevolkingderGevangenisseninlletKoningrijk derNederlanden,gedt lrentle hetjaar 1847 . . . . . 106 CongpegalieofVelveeniginr tlerZl lstel' s #an Liefdein Nederland, gevestigd te Tllllllr(; . . . . . . . . . 108 Reglement voor die Vereenigillg . . . . . . . . .1ll
Staatvan de.ten belloeve derversclillelldeEeredienMenin lletKoningrijk derNet lel' lantlen,gedane Staatsuitgnven,
lIl Bhdz.
over de dienstjaren 1831t0ten met18411aanvang nemende met den 1Januarij1831,en eindigende op den 31 December 1842 . . . . . . . . . . . . . l16 Siaatals voren, overde diensljal. en 1842. 1843 en 1844, aanvang nemende met l Janllarij 1842 en eindigende
op den 31 Decem ber 1845. . . . . . . . . . . 118 Bezuiniging op de Staats-uitgaven &-oor de verschillende
Eerediensten in IletKoningri jk der Nederlanden, dnor de Regering in hetjaar 1848 heraamd . . . . . .l2l Vergeli jkende StaattussclenIletbeloopderStaats-uitgaven, tep belloeve van de verscllillende Eerediensten, llij de Begrooting van het Koningrijk der Nederlanden, over 1849 toegestaan, en hetdaarvoor bi j hetontwerp dier Begrooting voor 1850 geraam de bedral . . . . . . 129 Staatvan de Provinciale uitgaven# ten behoeve van dever-
schillende Eeredienstell,voorgedragenoydebegrootingen der Nedt>rlantlsche provincien voor hetJaar 1850 . . . 130 StaatderUilgaven o1)de Staats-begl. ooting van letGroot
Hertogdom Luxemburg , A'oor llet dienstlaar 1849 toege#taan ten behoeve van de Eeredienstel . . . . . . l3l
Staatalsvoren,ten behoev* van hetOpenbaarOnderwijs.132 BegRrooting der Staats-uitgaven voor de Zaken tler Eerediensten in Frankrijk voor Iletjaar 1849,vastgesteld bij de wet #an den 19 Mei 1849. . . . . . . . . . l33 Begrooting der Staats-uitgaven voordeZaken van hetOpen-
baarOnderwi jsin Frankri jk, voorhetjaar 1849, vastèsteld bi j de wetvan den l9 Mei1846. . . . . .143
Staat der Uitgaven op de Staats-begrooting van het Ko-
ningrijk Belgie,Voor lletdienstjaar1850,toegestaan ten behoes 'e derin datRijk erkendeEerediensten . . . . l54 Staat der Uilgaven op de Staats-begrootinl van het Koningrijk Belgie.voorhetdiensljaar1850,toegestaan ten
behoeve van hetOpenhaar Onderwi ls . . . . . . .-161 Grondwettige bepalingen, betre/ende de Godsdienst, het
Onderwijs en de daarmede in vel.bald staande onder-
w erpen, vervat in de onder dagteektrning A-an den 4 November 1848 , &'aslgestelde Collstitulie der Fl'ansche Republiek . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Grondregten,betreFendede Gotlsdienst.hetOnderwi js en andere daarmede in verllalltl staande onderw erllen, ver-
leend bi j-patent #an Keizer FransJoseph, ontlerdagteekeninl van den 4 A' laart I849, voor verscllillende Kroonlanden van hetOostenl .i jksche Keizerri jk. . . .l70 Grondregten,lletreFende deGodsdienst, lletOnderwijsèn andere daarmede in verband staandeonderw erpen, Yer&-at in dt lConstilutie, doorKoning FrederikW illlelnl,op( len
5December1848uitge&-aardigd:-001.hetKoningri jkPl. uissen 173
IAr Bladz.
DER D E n @@Pp :TrR . LEGISLATIE , OF STIATS-VERORDENINGEN #
in Verband staande'tot KERKELIJKE ZAKEN
Aanlnel'killg @
*
@
*
@
*
*
*
*
*
*
@
.
@
4
.
Tijdrekenkundige opgave der w ettcn, besluiten en vepordeningen,doorhetNederlandsche Staats-Bestuur uitgevaardlgd in betrekking totde zaken van de Eeredienst, het Openbaar Onderwljs en hetArm w ezen in het algem een , en inzonderlleid van die. w elke het Roomsch Katholi jk Kerk-genootschap betreFeh. Vierde Reeks.1832- 1836 . . . . .
e
@-
l78
