Literatuur
06-11-2006
14:06
Pagina 5
Inhoud VII
Voorwoord
IX
Het programma in een notendop
XI
Verwelkoming en opening
XIII
Themaprogramma rond De cultuur van het lezen
XVII
Chronologisch programmaoverzicht parallelle sessies
1
Thematisch programmaoverzicht en beschrijving presentaties/workshops
3
1. Basisonderwijs
4
Opbouw structurele samenwerking tussen bibliotheek en lagere school Bart Verdonck De leraar als modellezer of ‘hardop denkend lezen’ Ides Callebaut Kleuters en dyslexie Luk Van Den Steen De meerwaarde van muzisch leren? Hans Schmidt Procesgerichte (zelf)evaluatie van muzische (taal)opvoeding in de basisschool Kris De Ruysscher Kikker gaat de wereld over – Kikkert giet de wrâld oer. Over het gebruik van ICT bij een tweetalige taalontwikkeling van kleuters Anita Oosterloo & Agnes Benus De gereedschapskist taal René Berends De Boekenkaravaan: leesplezier thuis, op school en in de bibliotheek Ilona Plichart Leesbevordering, geen tijdverlies Hedwige Buys
5 8 11 18 25
28 31 33
39
2. Taalgericht vakonderwijs
40 41
Inleiding Nieuwe stappen in taalgericht vakonderwijs; een inleiding Maaike Hajer De Lesfabriek, ervaringen met het ontwikkelen van taalgerichte lessen op de computer Alfred Kruiskamp & Elsbeth van der Laan
42
I
Literatuur
06-11-2006
14:06
Pagina 6
TWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS
42 43 44 44
Draaiboek: hoe helpen wij elkaar? Paula Bosch & Margreet Verboog Taalgericht lesgeven, hoe pak ik dat aan? Hilde Hacquebord & Dolly van Eerde De Lesfabriek, een instrument om taalgerichte lessen te maken? Regine Bots & Josje Hamel Taalgericht vooruit? Wat zijn de perspectieven? Dolly van Eerde & Theun Meestringa
47
3. (inter)actief onderwijs
48
Tabasco Nederlands: elke leerling wordt beter in taal Bert de Vos Drama bij Nederlands René van de Kraats Actief en samenwerkend leren in de eerste graad voor het vak Nederlands Hilde Doms Hoekenwerk Ann Vandemaele Shakespeare en The Lion King Ann Steverlynck Digitaal vertellen Lies Vercruijsse & Anne Casteleyn Het diploma voor de werkwoordsspelling Jeroen Steenbakkers Schrijfvaardigheid: werken met redacties Josje Hamel & Monique Metzemaekers
48 53 58 63 67 71 76
77
4. Literatuur
78
Gedichtenroutes door de stad Lucile Hemelaer & Mieke Heyrman Veroordeeld tot gedichten: tien wilde bedenkingen en suggesties Paul Demets Literaire vorming en identiteitsontwikkeling Henk de Lange Intertekstualiteit bij het vak Nederlands: een nieuwe uitdaging Ad van der Logt Belemmeringen om vmbo-leerlingen tot lezen aan te zetten Mia Stokmans Een portie poëzie... Smakelijk! Heidi Denys Uittrekselwebsites en het lezen voor het leesdossier Joost van Luijt Van Uilen en Apen: de jungle van de leesbevordering Guido Spyns, Chris de Commer en Janien Benaets
78 81 82 86 90 93 95
II
Literatuur
06-11-2006
14:06
Pagina 7
Inhoud
98 101 102
105 108
Is er een relatie tussen literaire leesvaardigheid en creatieve schrijfvaardigheid? Tanja Janssen De inktaap: didactiek en verdieping Grietje Schepers, Marc Verstappen & Rudi Wuyts De Boekenzoeker voor 8-11 jaar: een perfect instrument voor literatuuronderwijs en leesbevordering Eva Devos De Boekenzoeker voor 15-18 jaar: Jongeren, lezen en ICT Rune Buerman Vertel eens in de praktijk. De leeskring als didactische werkvorm Lidwien Derriks
113
5. LOPON2
114
Werken in een catamaran: Taalhoeken in groep 4 en begrijpend lezen in de bovenbouw Judith Kat & Aletta Modderman ‘Woordenmozaïek’: een onderzoek naar de integratie van woordenschatonderwijs binnen ontwikkelingsgericht onderwijs op de basisschool. Patrick Wenmaekers ‘Meer dan Goed Gelezen’, een onderzoek naar de integratie van begrijpend lezen en wereldoriëntatie Annemie Reinders Wat is Taaltrotters, en hoe het te gebruiken op school? Karijn Helsloot Grammatica en literatuuronderwijs … vijanden of bondgenoten? Hilde Van den Bossche Natuuronderwijs en schrijfonderwijs met ICT geïntegreerd Marieke Willemen, Jeannette Haveman, Mieke Smits & Joke Voogt Schrijftaken in de lerarenopleiding Bart van der Leeuw
117
119
121 124 129 136
141
6. Taalbeleid
142
Samen over de meet. De TIST als startschot voor een taalvaardigheidstraject An Lombaerts Hoe kan je breed en permanent evalueren? Martien Berben & Marleen Colpin Schrijven om gelezen te worden. Uitbouwen van een schrijfrijk klasklimaat in de lagere school: een kijk in de klas Saskia Timmermans “De wereld, mijn dorp” in 1B Taalbeleid - schoolbeleid - integraal beleid in onze school Veerle Boyens
145 149
152
III
Literatuur
06-11-2006
14:06
Pagina 8
TWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS
155
162 166
Meer dan één taalbeschouwing. Een lessenpakket over taal, meertaligheid en taaldiversiteit Hilde De Smedt & Hilde Leon Direct is niet meer direct maar direct: hoe in taalonderwijs methodes wijzigen Wilfried Decoo Het inburgeringsexamen buitenland Maaike Jongerius & Petra Poelmans
173
7. Taalbeschouwing
174
De herontdekking van een woord: een taalkundeproject over een bijzonder die Peter Nieuwenhuijsen Taalkunde in de tweede fase vwo: nu echt! Maaike Rietmeijer & Hans Hulshof Een nieuwe woordenlijst is nog geen nieuwe spelling Rik Schutz Weg met de spraakkunst? Bart Vandenberghe Hedendaags Nederlands Joop van der Horst Taalbeschouwing vanuit taalvaardigheid Jan T’Sas
177 181 184 189 191
193
8. Taalvaardigheid
194
Sterke en zwakke lezers samen aan de slag Nora Bogaert Brutaliteit of mondigheid? Argumenteren kun je leren! Veerle De Sutter Daag ze uit. Een pleidooi om het onderwijs Nederlands in het vwo aantrekkelijker en zwaarder te maken. Marleen Kieft & Gert Rijlaarsdam Luisteren – het internet als bron voor luistervaardigheidmateriaal Erwin Taets Hypertekst schrijven als aanvullende didactiek Martine Braaksma, Gert Rijlaarsdam, Tanja Janssen, Gert Broekema& Gerard Janson Creatief schrijven van verhalen met integratie van schrijfstrategieën: twee vliegen in één klap Jurgen Moons Leesvaardigheid voor leerlingen uit het basisonderwijs tot en met 4 havo/vwo Regine Bots Een stap in het onbekende Henk Vlerick Lezen: leuk en leerzaam? Over het tekstbegrip van studieboekteksten op het vmbo Jentien Land
196 201
202 202 205
205 208 211
IV
Literatuur
06-11-2006
14:06
Pagina 9
Inhoud
215
9. Zakelijke communicatie
216
Ik studeer (in het) Nederlands!? ‘Academisch Nederlands’ Taalondersteuning in het Nederlandstalig Hoger Onderwijs in Brussel Elke Schellekens, Jona Hebbrecht & Kim Willems Taalcompetenties van politiedocenten: professionalisering in de eigen onderwijspraktijk Sanne Limpens & Marleen van der Weij Methodisch retorisch schrijfplan voor een zakelijke brief Annette Bogtstra Authentieke opdrachten in universitair NT2-onderwijs Bart Deygers
220
224 224
227
10. Competentieleren
228
Taalprofielen Marja van Knippenberg Taalcompetenties ontwikkelen in contextrijk onderwijs: een ontwikkeltraject met drie vmbo-scholen Atty Tordoir & Bert de Vos SAM: een schaal voor de meting van attitudes Serge Huyghe Competentiegericht leren in het Vlaamse (vrije) secundaire onderwijs Lutgart Claessen
231
231 236
239
11. Varia
240
Taalconcepten in context Tamara Platteel Nederlands voor ‘jonge onderzoekers’ René van de Kraats Dilemma’s van de manager van de vakcommunity Nederlands Willy Weijdema
243 247
251
12. De cultuur van het lezen
252 253
Inleiding Onderwijs als contact en confrontatie André Mottart & Steven Vanhooren Literatuurdidactiek als confrontatie Johan Van Iseghem Presentatie van een webquest: Ridders, vrouwen en liefde in de pc Bernadette Rutgeerts Literaire competentie en de adolescentenroman Helma van Lierop-Debrauwer
258 264 268
V
Literatuur
06-11-2006
14:06
Pagina 10
TWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS
271 274 277
VI
Literatuuronderwijs en (empirische) literatuurwetenschap Dick Schram Literatuuronderwijs en de cultuur van het lezen Joop Dirksen Representatie van/in het onderwijs Ronald Soetaert, Kris Rutten & Ive Verdoodt
