Workshopbeschrijvingen Learning Lane 2011
Workshops 1 Geen verbinding zonder loslaten Ina Feitsma Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 De kunst van het verbinden, ligt in het loslaten, hoe paradoxaal dit ook klinkt. We zijn ons hele leven bezig ons te verbinden. We verbinden ons aan het leven, aan de natuur, aan onze idealen, aan onszelf en aan elkaar. Een van de manieren waarop we dat doen is communicatie, zowel verbaal als non-verbaal. In het Latijnse woord ‘communicare’ zit dan ook het aspect van verbinden, samen delen, iets gezamenlijk maken. Omdat we onszelf voortdurend communicatief verbinden, zou je denken dat het een levenskunst is waar we goed in zijn. De vele problemen, conflicten en misverstanden weerspreken dit. De oorsprong hiervan is veelal te herleiden naar hoe we ons innerlijk verbinden aan onze oordelen, verwijten, eisen, gevoelens van jaloezie en afwijzing, de negatieve verpakking waaronder onze behoeften schuil gaan. Aan de buitenkant wekken we vaak de indruk dat we ons verbinden, maar innerlijk trekken we ten strijde. Om onszelf werkelijk vanuit gelijkwaardigheid, acceptatie en respect te kunnen verbinden aan de ander, hebben we een ontwapenende grondhouding en een geweldloze manier van communiceren nodig. Zoals het coachen een wisselwerking is tussen wat wìj waarnemen en wat anderen waarnemen, voelen, nodig hebben en verzoeken, zo is geweldloze communicatie dat ook. Het loslaten van vooroordelen, vooringenomenheid, wantrouwen, normering en eisen, geeft innerlijke ruimte om, zonder afgeleid te worden, te luisteren naar wat wijzelf willen en wat de ander nodig heeft. Minder strijd, meer harmonie! Grote voorbeelden in onze geschiedenis zoals Mandela en Gandhi, verstonden deze levenskunst. In de workshop gaan we aan de hand van de polariteit ‘Verbinden versus Loslaten’ op een interactieve en vernieuwende manier leren hoe we ons op een ontwapende manier kunnen inleven, communiceren en ons verbinden. 2 De (levens)kunst van loslaten Anjo van der Wal Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Ervaren wat er is in plaats van wat er zou moeten zijn. Door middel van dialogische en systemische werkvormen 3 De kunst van zijn: je levenswiel Elsbeth Ophof Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Onze levensgebieden hangen nauw met elkaar samen. Verandering binnen één van de levensgebieden heeft onvermijdelijk invloed op de andere levensgebieden. Deze workshop gaat over “zijn met al je levensgebieden”.
Wat betekent de uitspraak “dat wat je aandacht geeft, groeit!” in deze context? Om jouw samenhang inzichtelijk te maken wordt het Wheel of Life, het levenswiel, ingezet. Het Wheel of Life bestaat uit tien verschillende levensgebieden: gezondheid, relatie, sociale contacten, woonomgeving, financiën, carriére/loopbaan, persoonlijke ontwikkeling, ontspanning, plezier, spiritualiteit. Hoe is de samenhang tussen jouw verschillende levensgebieden op dit moment verdeeld? We kijken er eerst op een rationele/cognitieve manier naar. Vervolgens gaan we ervaren wat dit voor jou betekent op emotioneel/fysiek niveau. Tot slot kijken we naar een levensgebied dat je wilt veranderen: hoe ziet het er dan voor jou uit? Hierbij kiest iedere deelnemer een levensgebied en gaan we daadwerkelijk in de circel, het Wheel of Life, ervaren wat verandering betekent. 4 De kunst van lekker leven en werken Carla Dert Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Leef je naar de criteria waaraan lekker leven voor jouw voldoet? Werk je naar de maatstaven die werken voor jou leuk en zinvol maken? Zijn privé en werk in balans, naar jouw smaak? In deze workshop zetten we na een korte inleiding en licht bezinnende pas op de plaats het antwoord op deze vragen ook nog even op scherp. Ben ik in balans? Spoor ik met mezelf? Gedraag ik me naar wat ik in wezen voorsta? Dat zal tevreden stemmende bevestiging geven en inspirerend doorzicht waar deze periode iets bij te stellen is. Tevens ben je hierna bekend met een eenvoudige methodiek & vraagstelling die, mits omkleed met situationeel gepaste zorgvuldigheid, toepasbaar is in gespreksituaties met anderen. 5 Spaghetti, marshmallows en managementtrechters Remko Sietsma Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Het sturen van verandering vraagt verandering van sturing! Steeds meer organisaties stappen over op nieuwe vormen van werken en merken dat traditionele manieren van sturing hun langste tijd gehad hebben. Er vindt een verschuiving plaats van input-/ oplossingsgerichte sturing naar een veel meer output-/ doelgerichte wijze van leidinggeven die veel verder gaat dan het traditionele coachen of delegeren. De Managementtrechter wordt door steeds meer organisaties omarmd om outputsturing makkelijk(er) te maken. De Managementtrechter is een concept ontwikkeld door Filip Vandendriessche (Lector Universiteit Leuven) en sluit aan op de wens van veel organisaties om allerlei vormen van ‘Nieuw Werken’ in te voeren waarbij het spanningsveld tussen inputsturing en outputsturing voelbaar is. Thema’s als loslaten, vertrouwen, eigen verantwoordelijkheid, coachend leidinggeven, et cetera komen samen in een even eenvoudige en praktisch inzet model; De Managementtrechter! Tijdens deze (inter-)actieve workshop, die vooral geschikt is voor professionals die De Managementtrechter niet (goed) kennen en van marshmallows houden, ervaar je; “dat je krijgt waar je op stuurt en niet wat je wenst”, “waarom je oplossing het probleem is” en “wat het betekent om ‘boven de lijn’ te blijven”.
Na deze workshop kun je de Managementtrechter toepassen en heb je een uitdagende krachtige binnenactiviteit die je bij veel interventies eenvoudig zelf kunt inzetten. Geschikt voor elke HRM professional. 6 De kracht van kauwgom Arjenne Heins, Yvette Ammerlaan Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 We weten, bevestigd door recente inzichten met betrekking tot breinleren, dat in het kader van een goede transfer van het geleerde naar de praktijk het belangrijk is rekening te houden met de context. De context van het leren bepaalt de effectiviteit van het leren. Dat impliceert dat je er als opleider voor moet zorgen dat de context waarin geleerd wordt zo realistisch mogelijk is. Een van de toepassingen is trainingslocaties en trainingssituaties zoveel mogelijk te laten lijken op de situatie waarin het geleerde moet worden toegepast. Maar wat nou als die context steeds aan verandering onderhevig is. Nieuw werken en nieuw organiseren leidt tot een oneindig palet van verschillende samenwerkingsverbanden, relaties en omgevingen. Wat kunnen we als opleider doen om het leereffect in wisselende contexten te vergroten? Welke maatregelen kunnen we als opleider nemen om het geleerde contextonafhankelijk te maken? Wat is de relatie met ervaringsleren? En wat kunnen we leren van kauwgum kauwen? In deze workshop deelt ORMIT - winnaar Great Place to Work 2011 - graag haar kennis en expertise over de toepassingen van breinleren en gaan we samen met u in gesprek over contextafhankelijk en contextonafhankelijk leren. 7 Het brein en de omgeving waarin je werkt en leert Robert Verheule, Linda Post Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Heb je er wel eens over nagedacht welke invloed omgeving heeft op je gedrag? Natuurlijk! Wat gebeurt er met je gedrag als je wakker wordt en je de vogels hoort fluiten, of naar buiten kijkt en het regent? En hoe zit dat in je werk- of leeromgeving? Ben jij je bewust welke invloed de omgeving, waarin je werkt heeft op jouw gedrag en dat van anderen? Word je productiever als je vanuit huis werkt, of juist in een formele omgeving? En hoe werkt dat door op bijvoorbeeld de verhouding en de samenwerking met je collega’s. Waarom hebben bazen er moeite mee als je veel thuis werkt? Nemen je hersenen de omgeving echt onbewust mee in het resultaat? Bij Rijkswaterstaat in ons LEF future center hebben we nu zo’n 3 jaar ervaring om op basis van de breinprincipes het onbewuste, bewust te stimuleren, door de juiste leer- en werkomgeving te kiezen. We kunnen je vertellen; het heeft invloed en het werkt! Ervaar het zelf!
8 Samenwerken doe je het best….aan de bar! Peter Vink Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Over effecten van werk- en leeromgeving op productiviteit, comfort en werk- en leerplezier. De werk- en leeromgeving doet veel met de mens. Voetstappen op de grond getekend richting een trap laat meer mensen de trap nemen. Een plant op de kamer verhoogt de kans op nieuwe ideeën tijdens een bijeenkomst. Wit licht verhoogt onze alertheid. Een temperatuurstijging van 21 naar 27 graden Celcius laat de productiviteit 30% afnemen. In Japan is onderzocht dat als mensen in een parkachtige omgeving lopen of zitten stress afneemt. Het percentage cortisol is lager, de bloeddruk lager en de hartslag lager dan wanneer dezelfde persoon in een bebouwde omgeving zit of loopt. Zo zijn er recent veel effecten onderzocht op deelaspecten van de omgeving. Bij TNO en de TU-Delft doen we voortdurend onderzoek naar de effecten van de omgeving op de gewenste output. Zo weten we dat vergaderen aan een vierkante tafel minder effectief is dan aan een ovale tafel. En wist u dat als u de coöperatie wil vergroten u met een baropstelling het beste uit bent?! Het is van belang deze kennis bij het creëren van werk- en leeromgevingen wordt gebruikt om het welzijn en de effectiviteit te verbeteren. We delen onze kennis graag met u en laten u graag ook zelf ervaren. 9 Is een publieke afgang te voorkomen? Tony Weggemans, Jan Tops Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Vernieuwingen in organisaties zijn vaak verbonden met personen, die zich met hart en ziel aan een specifiek thema verbonden hebben. Dankzij hun niet aflatende inspanning komt de organisatie in beweging. Maar … het risico op een roemloze afgang als gevolg van ‘gebrek aan vertrouwen’ ligt levensgroot op de loer. In de politiek wordt dat breeduit in de pers uitgemeten, in organisaties verloopt dat vaak stilletjes met een ‘gouden’ handdruk. De vraag die wij in deze workshop willen onderzoeken is of een organisatie-adviseur in een eerder stadium had kunnen voorkomen, dat zo’n vertrouwensbreuk zich zou ontwikkelen. We doen dat met onze systemische blik, ontwikkeld tijdens jarenlange activiteiten op het gebied van organisatieopstellingen. Met behulp van systemische werkvormen gaan we samen met de deelnemers onderzoeken, wanneer een actor in een systeem vertrouwen dreigt te verliezen. Vervolgens de minstens zo spannende vraag, wat je op zo’n moment zou kunnen doen om verdere escalatie te voorkomen. Kortom: waar begon het fout te gaan en welke handelingsperspectieven waren op dat moment wellicht beschikbaar geweest.” Tony Weggemans (www.ayit.nl) en Jan Tops (www.bdnd.nl) werken al geruime tijd met organisatieopstellingen. Zij verzorgen de introductiecursus voor OOA-adviseurs en doen al meerdere jaren consultatie-opstellingen met adviseurs.
10 Vertrouwen binnen organisatie kent vele kanten. Hoe werkt dat? Carlos Estirippa Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Op basis van onze eigen ervaringen verkennen we hoe er momenteel (impliciet of expliciet) aandacht besteed wordt aan vertrouwen binnen de organisatie. Op basis van een leidraad interviewen we elkaar op eigen ervaringen. We maken de individuele ervaringen inzichtelijk en verkennen wat hierin opvalt, wat de rode draden zijn. Daarnaast zullen we bekijken wat een onderzoek van de OOA heeft opgeleverd. Aangevuld met mijn eigen ervaringen in het werken met vertrouwen in organisaties kijken we of we tot een set van richtlijnen kunnen komen om gericht aan vertrouwen te werken in organisaties. Carlos Estarippa (Estarippa Consultancy) ondersteunt organisaties in het versterken van vertrouwen. Hij werkt binnen profit en non-profit organisaties met dit thema en publiceert regelmatig over deelaspecten van vertrouwen. Hij is geboeid door de dynamiek van wantrouwen en vertrouwen en denkt dat op dit terrein nog heel veel winst is te behalen voor organisaties. 11 Beter resultaten bereiken door vertrouwen op te bouwen Marvin Egberts Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Organisaties zijn altijd onderweg om hun doelstellingen beter gerealiseerd te krijgen. Beter kan uiteenlopende vormen aannemen: minder moeite, minder kosten, maar ook: meer onderlinge afstemming, betere onderlinge samenwerking en meer verbinding en voldoening in –zinvol- werk Leidinggevenden en adviseurs werken vanuit een positie van waaruit zij verantwoordelijk zijn voor de organisatie en willen vaak dat anderen hun inzichten overnemen en daarnaar gaan handelen. Kernpunt is echter: wil de ander zich wel laten beïnvloeden. Het antwoord is ja, als zij de ander voldoende vertrouwen. Vertrouwen is een sleutelvariabele in elke relatie en een basisvoorwaarde voor samenwerken, zowel binnen een organisatie als tussen opdrachtgever en adviseur. In deze workshop willen we aan de hand van praktijkvoorbeelden laten zien hoe omgaan met invloed en onzekerheid een handvat biedt om te werken aan een klimaat van vertrouwen. Er wordt concreet gedemonstreerd hoe vertrouwen in een gesprek te vergroten. Ook bespreken we werkwijzen die bijdragen aan een klimaat van vertrouwen binnen de organisatie. Deelnemers kunnen casuïstiek naar voren brengen, deze worden besproken en aanpakken kunnen worden uitgeprobeerd. De workshop wordt geleid door Marvin Egberts (Marvin Egberts B.V.) Marvin Egberts begeleidt al vanaf 1967 Raden van Bestuur, directies, managementteams en reorganisaties, met name om organisatie-doelstellingen daadwerkelijk gerealiseerd te krijgen. Ook trainde hij tal van adviseurs, met name in het opbouwen van een vertrouwensrelatie en effectief beïnvloedingssgedrag.
12 Kraken zetten en vertrouwen behouden Shirine Moerkerken Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Zowel interne als externe adviseurs worden door hun klant verleid om in de definitie van het vraagstuk van de klant te geloven. Het is lastig om uit die definitie van de klant te blijven en werkelijk nieuwe gedragspatronen en nieuwe definities te introduceren. In deze workshop wordt het bewustzijn van de deelnemer vergroot over wanneer hij/zij meegaat in de definitie en bijbehorend gedrag en dus geen kraak zet en wanneer hij/zij niet meegaat in de definitie en het gedrag van de klant en dus wel een kraak zet. We experimenteren met hoe je tijdens het zetten van een kraak de vertrouwensrelatie met de klant blijft onderhouden, ondanks dat je voor de klant spannende dingen doet. We gebruiken in deze workshop daarnaast casuïstiek van organisaties waarbinnen vertrouwen tussen professionals essentieel is om in samenwerking een goed resultaat voor de klant te kunnen neerzetten. Denk aan een intensive care unit in een ziekenhuis of een team van politieagenten in actie. In veel van deze organisaties is ‘vertrouwen’ in sommige opzichten ver te zoeken. Hoe zet je in deze organisaties ‘de kraak’ en veroorzaak je een situatie waarin vertrouwen langzaam kan groeien? Deze workshop wordt geleid door Shirine Moerkerken van Strange | Strategy and Change (www.strangebv.nl). Shirine Moerkerken startte in 2008 Strange op, na ruim tien jaar te hebben samengewerkt met de mensen die het vak van verander- en interventiekunde hebben uitgevonden. Strange is een netwerk van veranderkundigen en interventiekundigen die zich bezig houden met het bedenken en uitvoeren van vernieuwende strategieën om organisaties te ondersteunen bij het oplossen of verder brengen van complexe maatschappelijke vraagstukken 13 Mentaliteit, motivatie, winst, verlies Niske Verweij, Hanneke de Deugd Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Beschrijving: Ons onderbewuste stuurt ons gedrag, ons denken en onze gevoelens. Het verborgen gebied van drijfveren en motieven is omvangrijk en oefent grote invloed uit op wat we doen. In deze workshop gaat het om de vraag hoe we worden gedreven door onze mentaliteiten. Mentaliteiten zijn oriëntaties die onder de oppervlakte werken en doorwerken op het zichtbare niveau van gedrag van mensen en in de interactie tussen mensen. Aan de hand van de stelling: De angst voor verlies is een sterkere drijfveer dan de kans op winst…nemen we de deelnemers mee langs de mentaliteiten uit de persoonlijkheidstheorie van Pieter van de Griend (1922-2001). Bij sociale contacten blijken verlies en winst op een ingewikkelde manier met elkaar verstrengeld te zijn. Hier zijn vier verschillende patronen te ontdekken, die invloed hebben op de manier waarop wij communiceren en samenwerken. Tijdens deze workshop gaan de deelnemers zelf op onderzoek uit: welk patroon past het beste bij mij? De begrippen winst en verlies worden met andere ogen bekeken. De mentaliteitenmatrix (Verweij&van Veen, 2011) geeft inzicht in de motieven en drijfveren die hier achter schuilen.
14 Effectief motiveren: van Arie tot Zaïra Yvonne van der Pol, Joske van Amsterdam Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Ben jij, net als wij, blank, vrouw, 40+ en hoogopgeleid? Ja? Weet je dan, dat dat iets betekent. Nee? Weet dan dat dat óók iets zegt! De categorieën waartoe je behoort zeggen namelijk iets over je blik op de wereld, je kijk op de mensen met wie je werkt en mogelijk op je blinde vlekken. Een belangrijk punt is dus voor HRD-ers: kan jij je werkelijk verplaatsen in degenen met en voor wie je werkt? En, kan je ‘universele’ modellen vertalen? In onze workshop gaat het over het maken van de vertaalslag van Motiverende Gespreksvoering richting diversiteit. Motiverende Gespreksvoering is een beproefde en succesvol toegepaste methode die structurele gedragsverandering als doel heeft. Cruciaal is het helpen verhelderen en oplossen van de ambivalentie die verandering bemoeilijkt. Zowel de plussen en minnen van het huidige als van het gewenste gedrag worden onderzocht. Door onder andere ontlokkende vragen komt de persoon in kwestie in beweging. Deze methodiek werkt in de praktijk buitengewoon goed, maar blijkt een vertaalslag nodig te hebben wanneer we met (culturele) diversiteit te maken hebben. Zo is het basisbegrip ‘Intrinsieke motivatie’ voor cliënten met een niet-westerse achtergrond soms minder leidend als ‘extrinsieke motivatie’. De impact van de stem van familie wordt nogal eens onderschat. En dat is maar één van de vormen van ambivalentie waar iemand met een ander cultureel referentiekader mee te maken kan hebben. Over motiverende gespreksvoering en in het bijzonder de vertaling naar de niet-westerse doelgroep kom je in deze interactieve workshop veel te weten. Je krijgt niet alleen basisinformatie over motiverende gespreksvoering en de impact van cultuurverschillen, we gaan vooral ook met elkaar aan de slag. Zodat je de essentie van intercultureel motiveren aan den lijve ondervonden hebt en zelf kan toepassen op zowel Arie als Zaïra! 15 Appreciative inquiry Annemieke Rozenmond, Annette Linden Philip Verzellenberg, Bart Terlingen Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Conflicten kunnen demotiverend werken. De sfeer wordt negatief en mensen vertrouwen elkaar steeds minder. In deze workshop maak je kennis met Appreciative Inquiry en hoe je deze methode kunt inzetten bij sluimerende conflicten. Appreciative Inquiry (AI) is een vrolijke filosofie en methode die ingezet wordt bij het bereiken van organisatiedoelen en organisatieverandering. De methode werkt vanuit waardering. Gelukkig werkt de methode niet alleen als alles happy is of lijkt, maar juist ook op momenten dat er verborgen conflicten zijn of onvrede is. De kunst is om niet te vervallen in een geforceerde positieve kijk. Juist door verschillen van inzicht boven tafel te halen en te waarderen kunnen ze elkaar bevruchten en leiden tot meer mogelijkheden. Dus als je geregeld merkt dat het plezier wegebt, dat mensen zich terugtrekken, cynisch worden, onverschillig, misschien zelfs wantrouwig, dan kun je in AI een methode vinden die mensen weer terugbrengt in een opwaartse spiraal van interactie en plezier. Positieve gevoelens in een organisatie zijn een sterk motiverende factor en leiden tot productiever gedrag. Bij AI worden alle belanghebbenden binnen en buiten een organisatie betrokken en gemotiveerd waardoor besluiten gedragen worden en daadwerkelijk uitgevoerd.
De methode is innoverend op het gebied van samenwerking in organisaties en gebaseerd op onderzoek naar positieve gevoelens en verandering in organisaties. Het is een methode die de ruimte geeft om rekening te houden met de behoeften van de samenleving als geheel. Na een korte inleiding ga je Appreciative Inquiry inzetten om een andere deelnemer van Learning Lane te ontmoeten. Je maakt zo kennis met een belangrijk onderdeel van Appreciative Inquiry en kunt dit later op de dag in je ontmoeting met anderen gelijk toepassen. 16 Van ZIEN naar ZIJN Anook Cleonne Visser, Maarten Scheffer Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Verbeeldingskracht maakt mensen, en dus ook de wereld rijker! Nieuwsgierigheid is daarbij een stuwende factor. Maar hoe zorg je dat je, ondanks de waan van de dag en alle prikkels, bij jouw kracht en koers blijft, laat staan kómt? Vaak kom je namelijk niet verder dan je 1e indruk, een 1e beeld. Maar is dat ook het enige beeld? Wie ben ik, en straal ik dat ook uit? Hoeveel van mij komt er tot recht in mijn werk? Wat is mijn eigen beeld eigenlijk? Hoe verhoudt mijn beeld zicht tot mijn ZIJN. Hoe verhoudt ik me tot de ander en wat breng ik van mezelf daarin mee? Durf ik te staan in het hier en nu, en hoe ziet dat voor mij eigenlijk uit? En kan ik de reikwijdte van mijn verbeeldingskracht daarin verbreden? Ja! Want in de workshop van ZIEN naar ZIJN ga je actief aan de slag met jóuw eigen beeld. In een verrassende, energieke en onconventionele ateliersessie werk je letterlijk en figuurlijk aan jouw beeld! Aan je 1e, je 2e, je 3e misschien zelfs wel je 4e beeld!! Jouw beeld van wie je bent en hoe dat zichtbaar is in je leven en je werk vanuit de grondtoon van ZIJN. Vanuit jezelf in dialoog met de ander. Niet alleen door te praten, maar vooral door te doen. Na deze workshop heb je een een helder beeld van van jouw ZIJN. En een tastbaar resultaat om letterlijk en figuurlijk onder de arm mee te nemen om thuis aan verder te werken, te spelen en te onderzoeken. Want jouw beeld is natuurlijk niet af in 1,5 uur, dat blijft zich ontwikkelen van uit jouw ZIJN! 17 Zijn doen zijn Maarten Scheffer, Anook Cleonne Visser Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Alles heeft het Zijn gemeen, het is de wezenskern, de ultieme bestaansgrond. Het suggereert ook activiteit, alhoewel het één actiever lijkt te zijn dan het ander. Het Zijn wordt ook op spiritueel niveau ervaren, waarbij men in het Oosten kiest voor de vereniging met het Zijn om het geheel te ervaren en men het in het Westen reflectiever benadert. Deze workshop wil het Zijn laten ervaren en onze persoonlijke oordelen (even) ondergeschikt te maken. Dat doen we op verrassende manier door ruimte te laten en door ruimte te scheppen. Als Zijn het uitgangspunt is, kunnen we er dan naar kijken alsof het een schouwspel is? Voltrekt het Zijn zich bewust of onbewust? Wat gebeurt er als we niks doen? Gebeurt er dan ook werkelijk niks? En dúrven we het eigenlijk: niks doen?
U wordt uitgenodigd te mogen Zijn in een ruimte. We onderzoeken spelenderwijs welke handelingen eigenlijk tevoorschijn komen bij het láten zijn van ruimte. Kunnen we die handelingen lezen als symbolen? Hoe versmelt ons spel zich in tijd tot verstaan, handelen en verwerken? Deze workshop is een kans. Ze biedt een medium waarin de deelnemers zich kunnen verbeelden en daarmee zichzelf verworden. Klinkt het zweverig? Klinkt het filosofisch? Klinkt het als klinkklare kolder? De uitdaging ligt bij u om veroordeling om te buigen in oordelen en het oordelen de ruimte te geven en de ruimte het zijne te geven 18 Into the Wild: Een mini-visionquest Henk Eggink, Anke Tusveld Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 De Vision Quest staat voor een innerlijke reis waarbij de natuur wordt gebruikt als spiegel, met als doel antwoorden te vinden voor levensvragen. In oude culturen vormde de vision quest de transitie van een levensfase, meestal van jongen naar man. In deze tijd wordt de vision quest gebruikt om persoonlijk leiderschap te versterken en stil te staan bij persoonlijke of professionele vraagstukken van het individu. Het biedt leren op een ander niveau, waarbij er vertrouwen is dat in de quest het antwoord op de vraag ligt besloten. Na een ronde delen van leervragen, zoeken de deelnemers een eigen plek in het bos en verblijven daar 40 minuten in stilte met hun vraag. Waarnemen wat er gebeurt staat centraal. Na de 40 minuten delen de deelnemers hun ervaringen en inzichten 19 Leiderschap vanuit zijn Fulco Houtveen Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Wat is de essentie van Leiderschap? Wat is leiderschap voor jou persoonlijk? Welke persoonlijke ervaringen heb jij nodig om te komen tot essentie? Leiderschap is persoonlijk. Altijd. Net zoals het leven persoonlijk is. Grenzen tussen privé en werk vervagen. De nadruk ligt steeds meer op ‘het leven leven’ en daarin ‘zijn’. De manier van werken is de laatste twee decennia behoorlijk aan het veranderen. Mensen erkennen hun eigen vakmanschap en talent. Ze willen gezien en gerespecteerd worden en een zinvolle bijdrage leveren. Het verbinden vanuit de eigen identiteit met de ander, met behoud van de eigen identiteit is een logisch vervolg op de individualiseringsfase. Er is een groeiend dieper besef van duurzaamheid: Hoe hangen wij als individu en vanuit groepen samen met onze omgeving. Fulco Houtveen is een leider, spreker en auteur. Hij heeft zich laten inspireren door authentiek en dienend leiderschap én door zijn ervaringen. Nadat je na een oefening dichter bij je eigen zijn bent gekomen, vertelt hij op een inspirerende en betrokken wijze over zijn visie op leiderschap. Het leiderschap van nu gaat over: dromen, het onderkennen van werkelijke waarde van relaties en het omarmen en leggen van verbindingen. Het (onder)kennen van masculiene doorbrekende en focus energie en feminiene verbindende en integrerende energie. Het vervangen van discussie door dialoog, het onderkennen van tegengestelde visies en deze tegenstellingen toepasbaar maken vanuit ‘zijn’. Leiderschap gaat ook over vertrouwen, loslaten, naast doen ook ‘zijn’ (niet doen), het rust geven en het zich laten settelen, het daadwerkelijk aanschouwen.
Van het zelf en de ander. Het gaat over acceptatie van onzekerheid, (her)kennen van emoties die met onzekerheid gepaard gaan (angst, verdriet, verlangen, eenzaamheid, bevrijding, erkenning, twijfel). 20 Moppermotivatie Marjo Korrel Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Wanneer ‘motivatie’ gewenst is, lijkt er een taboe te liggen op mopperen of andere uitingen van frustratie. Alsof mensen die aan een oplossing of een uitdaging willen werken, beter gemotiveerd zijn dan mensen die van een last of een probleem af willen. Alsof frustratie een emotie van een ‘lager allooi’ is dan enthousiasme. En alsof we beter en sneller kunnen werken met mensen die ergens NAARTOE willen werken dan de mensen die ergens VANAF willen. In deze workshop zetten we de waarde van ‘Moppermotivatie’ in het licht. Aan de hand van ervaringen uit uw eigen praktijk worden enkele experimenten aangeboden om • gemopper en geklaag te benutten vóór de gewenste veranderingen, in plaats van ertegen te vechten, • uw eigen frustratie die door het gemopper en geklaag van anderen opgeroepen wordt, met méér energie in te zetten als effectief instrument tijdens leer- en veranderingsprocessen. 21 NLP en Systemisch werk in het klaslokaal Bouke de Boer, Dorien de Groot Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 In deze workshop zal de inleider je meenemen in genoemde methodieken, die in het Brabantse Limmen, op basisschool Het Kleurenorkest, als belangrijke pijlers gelden. Laat je verrassen in een aanpak die Bouke de Boer als een must ziet, ook binnen het onderwijs, NLP (neuro-linguïstisch programmeren) SW (familie- en organisatieopstellingen) en OGW (oplossingsgericht werken). Bouke de Boer heeft 35 jaar aan topsportbegeleiding gedaan en vertaalde genoemde methodieken naar de dagelijkse trainingspraktijk. Zo was hij onder meer mental coach van de nationale hockeyselectie en de Surinaamse voetbalselectie. Tevens is hij verbonden aan het programma ‘Mastercoach in Topsport’ van het NOCNSF. Alle deelnemers aan de workshop ontvangen het boek ‘Ik kan de wereld veranderen en jij weet wie IK is’. 22 Co-creation in Education (English) Fionualla Herder, Terry Ingham Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 What if we could find compelling ways to tap into, appreciate and value our wholeness; whether we are leaders of teams or organisations or teachers in a classroom? What if we could find ways to unlock creativity? This workshop is about stepping into the unknown to allow the new to emerge in us and between us. Together we will explore creative systemic approaches such as The Wheel of Change.
The workshop will be led by Terry Ingham (Director Nowhere Foundation UK) and Dr Fionnuala Herder-Wynne coach & catalyst. 23 Je hersens erbij ! Peter Pijl, Arjan Eberwijn Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Aansluiten bij hoe onze hersenen werken waardoor de betrokkenheid, aandacht, veiligheid, gedrevenheid en het eigenaarschap voor leren worden vergroot. Vanuit neurologisch onderzoek is inzichtelijk dat leerprocessen van leerlingen beginnen bij de betrokkenheid bij de leerinhoud (of stoppen bij een gebrek eraan!). Er wordt ook duidelijk hoe dit precies werkt. Betrokkenheid genereert aandacht, die nodig is om nieuwe verbindingen tot stand te brengen in de hersens (de neurologische definitie van leren) en daarmee nieuwe kennis te construeren. De emotionele ervaring dat iets geleerd wordt (de “succeservaring”) genereert een prettig gevoel (dopamine). Wanneer hier elementen van controle door de leerling zelf aan toegevoegd worden ontstaat een “verslaving” aan leren. Dit zien we onder andere bij onze kinderen die computergames spelen of herkennen we bij onszelf wanneer we bijna niet meer kunnen stoppen met onze hobby. We zijn dan in een flow en de tijd lijkt niet meer te bestaan. De belangrijkste rol van de leraar is dan logischerwijs het genereren van betrokkenheid van de leerlingen bij voor hen relevante leerstof en het zo groot mogelijk maken van de autonomie (controle) van de leerling hierin. In de workshop nemen we u mee in een praktijkexperiment; Ten eerste is het van belang voor de leraar om te ontdekken wat de afzonderlijke leerlingen in een groep nodig hebben om betrokken te kunnen zijn en om zelf te controle te verwerven over het organiseren van hun eigen succeservaringen (autonomie). Een verslag uit de praktijk over de wijze waarop dit gedaan is en de opbrengsten hiervan Ten tweede zijn elementen van de strategieën van Eric Jensen (“Fierce teaching, Purpose, Passion en What matters most”) benut in dezelfde groep kinderen om tegemoet te komen aan deze fundamentele onderwijsbehoeften. Doel van de workshop is inspiratie voor uw schoolomgeving om bij uw leerlingen deze krachtige “leerverslaving” op gang te brengen. 24 Zonder relatie,geen onderwijsprestatie Luc Stevens, Nickel van der Vorm Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 De meest wezenlijke menselijke activiteit is leren. In de geschiedenis van de moderniteit is de nadruk komen te liggen op leren als het je eigen maken van geobjectiveerde kennis: het schoolse leren. De nadruk ligt daarbij op de inhoud. Daarmee wordt voorbij gegaan als leren als intermenselijke activiteit.Wij leren bij de gratie van de bemiddeling door onze omgeving (denk aan het leren van de moedertaal). Deze bemiddeling (ouders en leraren zijn prominente voorbeelden) bepaalt voor een groot deel onze motivatie. De kwaliteit van de interactie, de kwaliteit van de relatie bepaalt de kwaliteit van de prestatie. Wij geven een paar sprekende voorbeelden van kwaliteitverhogende interacties
in school met een hoge transferwaarde naar andere leeromgevingen. De workshop wordt verzorgd door hoogleraar Luc Stevens, oprichter van het NIVOZ en medeiniatiefnemer van hetkind, het platform voor inspiratie, kennis en verbinding vanuit de nieuwe, gekantelde onderwijspraktijk. 25 Met een open perspectief naar ‘Leren van de Toekomst’ Marcel van Herpen Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 We komen uit een tijd waarin de gezaghebbers in het onderwijs de norm stelden, de leraar, de schoolleiders, de bestuurders. Dat verschuift naar een open perspectief, waarin generaties met elkaar aan het leren zijn. Toch zijn we nog vooral gewend om te leren van het verleden. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar gaat in deze dynamische tijd niet altijd snel genoeg. Kun je ook leren van de toekomst? Gebruik maken van de energie die beschikbaar is? Werken terwijl het resultaat niet vooraf vaststaat? Voorbereid zijn op onvoorspelbare situaties? JA dat kan! Marcel van Herpen is medeoprichter van het NIVOZ, het instituut voor onderwijs en opvoedingszaken, waar hij kerndocent is van het leertraject Pedagogisch Tact. Daarnaast is hij verbonden aan het hetkind, een platform voor inspiratie, kennis en verbinding vanuit de nieuwe, gekantelde onderwijspraktijk. Zie www.nivoz.nl en www.hetkind.org 26 Werk jij als leraar op de automatische piloot? ‘Stop, ontspan en kijk’ Sonja de Lange, Marianne Soeters Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Onderwijs maak je samen. Met kinderen, ouders en collega’s. Met elkaar bouwen we gewoontes op die niet altijd effectief zijn. We houden ons ‘automatische’ gedrag in stand, soms zonder dat te beseffen. Wij hebben, veelal onbewust, een oordeel over onszelf en de ander. Dit belemmert ons om met een ‘open mind’ samen te werken. Deze workshop komt tegemoet aan de grote behoefte om te leren uit ‘de waan van alledag’ te stappen, om de rust en energie in onszelf en in ons werk (terug) te vinden. We zijn beter in staat om met een frisse blik naar de situatie, onszelf en anderen te kijken. Patronen worden herkend en worden doorbroken. De samenwerking met kinderen, ouders en collega’s zal daardoor prettiger en effectiever verlopen. ‘Stop, ontspan, kijk’ is een methodiek om met aandacht in het hier en nu te zijn. Hierdoor zijn we steeds beter in staat om in balans te blijven met onszelf en af te stemmen op de ander. Deze workshop wordt gegeven door Sonja de Lange van NTO Effect, specialisten in duurzaam leren. Zij was werkzaam in het regulier en speciaal basisonderwijs als leerkracht, intern begeleider, directeur en onderwijsadviseur. Haar kracht ligt in het realiseren van werkbare onderwijsverbeteringen in scholen en samenwerkingsverbanden.
27 Van ludiek naar playfullness, De paradoxen van het huidig leiderschapsdenken. Vincent Pieterse Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Volgens populaire management literatuur is een organisatie geen geldmachine maar “een speeltuin voor de homo ludens (de spelende mens)”. De markt is fictie, het gaat om de spelende mens met een sleutelrol voor leiderschap. Als je deze literatuur mag geloven kan een ondernemer of leider niet zonder de homo ludens. Waar in de jaren 60 van de vorige eeuw de homo ludens en zijn spel nog als ‘ondermijnend’ werd gezien lijkt het nu de bron van alle creativiteit en innovatie binnen organisaties. Maar waar komt deze complete ommekeer vandaan? In deze workshop gaan we op zoek naar verhalen hoe playfulness en creativiteit zo’n een belangrijke rol in huidige organisaties konden gaan spelen. Via de verhalen van historicus Johan Huizinga, dichter Simon Vinkenoog, Cobra kunstenaar Constant Nieuwenhuys, het Magisch Centrum Amsterdam en de Provobeweging komen we uit bij het huidig leiderschapsdenken. Echter, deze verhalen blijken niet enkel een inspiratiebron voor de huidige leider, maar leveren tegelijkertijd vele paradoxen op waar we dagelijks mee te maken hebben. 28 Playfulness Femaleness Petra Baars Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Wij vrouwen stemmen ons nog te vaak af op de mannelijke cultuur in organisaties. Kan dat anders zodat je meer jezelf kunt zijn? En hoe ga je daar speels en toch vastberaden mee om? Hoe kun je schitteren als vrouw, en de mannen toch ook 'man' laten zijn? Er is een roep om Female Leadership, ook in verband met een duurzame samenleving in de toekomst. Maar het kost vooral inspanning van de vrouwen zelf om dit ook daadwerkelijk een plek te geven en een shift te veroorzaken binnen organisaties. Vrouwen zijn over het algemeen meer communicatief, goed in samenwerken en sterker op het gebied van intuïtie en gevoel. Hoe kun je deze vrouwelijke kracht tot zijn recht laten komen? Tijdens deze workshop leer je deze kracht echt te voelen in jezelf, ermee te durven experimenteren en haar zo te laten floreren. Bijkomend feit is dat je je er veel gelukkiger en vollediger van gaat voelen. En ja, deze workshop is alleen voor vrouwen. 29 Is jouw werk spelen of spel? Henk Eggink, Mireille Keereweer Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Door middel van een ervaringsoefening word je in contact gebracht de verschillen tussen spelen vs spel brengen. Hoe ervaar je de regels en kaders van het spel, versus de oneindige vrije ruimte die in het spelen te vinden is.
Op basis van deze oefening werken we aansluitend in een dialoogcirkel met deelnemers om deze ervaringen te onderzoeken en te verdiepen. Hoe ga je om met de kaders van het spel, welk effect heeft de vrije ruimte op je spelen? En wat herken je ervan terug in je dagelijkse werk. 30 Het theater van de macht Anja de Boer, Danielle Braun Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Apenrots beklimmen voor vrouwen met ambitie. Resultaat boeken met meer speelsheid en minder irritatie. Je zeker voelen in een overleg met uitsluitend mannelijke collega's. Rustig het woord nemen. Je visie op de kaart zetten. Je eigen stijl kennen en behouden, maar wel in the picture komen. Gebruik maken van je kracht en intuïtie. Natuurlijk overwicht uitstralen. Handig en ontspannen opereren in het politieke spel, zonder te manipuleren. In deze workshop wordt gewerkt aan de hand van theatertraining. Geen standaard rollenspelen, maar technieken waardoor je: •je eerste indruk verbetert •je status en informele macht op natuurlijke wijze verhoogt •je bewuster gebruik maakt van je eigen emoties en non-verbale communicatie en die effectief kunt inzetten •je charisma en zelfvertrouwen vergroot Lachsalvo's, ongekende talenten, krachtige optredens en een ervaring om nooit meer te vergeten gegarandeerd! Leerzamer dan een boek, leuker dan winkelen! Voor: vrouwen die willen spelen met hun impact! 31 Her-innering van onszelf Felix Erkelens Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Ons leven is ontmoeting met de ander en het andere. In die ontmoeting worden we onszelf. Binnen de ontmoeting met het andere ligt ook ons werk. In ons werk worden we uitgedaagd en brengen we het diepste van onszelf tot expressie. Het leven is leren omgaan met weerstand. Ons werk is omgeven met weerstand. Daarin kunnen we geleidelijk teleurgesteld raken over onszelf, over de ander, het andere. We vergeten onze aspiraties en verlangens, onze idealen te voeden. Soms vergeten we ze helemaal als we in ons leven aan allerlei eisen zijn gaan voldoen – we zijn ‘opgelost’ in het andere. Deze workshop gaat over her-innering van onszelf. We maken gebruik van geleide meditatie, dromen en open, vriendelijke vraagstelling. Felix Erkelens (1952), is vader van drie kinderen, echtgenoot, leraar, relatietherapeut, coach en uitgever (zie www.juwelenschip.nl). Felix is 14 jaar betrokken geweest bij het ITIP (Instituut van toegepaste integrale psychologie) als leraar en mede eigenaar.Zijn leraren zijn Fazal Inayat Khan (soefi) en Hans Korteweg.
32 Succesvol zijn of voluit ZIJN Andre Meiresonne, Margareth Harens Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Over onbekommerd jezelf zijn, onbevangen aanwezig zijn en onbeschaamd succesvol zijn Een workshop over werkelijk succesvol zijn, door alle concepten, conventies en conflicten succesvol achter je te laten Workshopleiders: Andre Meiresonne (trainer en coach, spreker en schrijver) Andre verwondert zich al jaren over het leven. Zijn enige instrument is hijzelf en zijn eigen levenservaring. Hij is onbeschaamd nieuwsgierig en stelt graag onbevangen vragen. En uit eigen ervaring weet hij: tegenslag is naar, maar hoeft niet erg te zijn. Van een crisis kun je beter worden: je kunt er sterker uitkomen. Werkt als partner samen met bureau Bout & Partners in het programma Ik en de Anderen Margareth Harens Margareth is beeldend kunstenaar en geeft kunstlessen in meerdere disciplines Daarnaast heeft zij een eigen praktijk voor coaching. Werkt als partner samen met bureau Bout & Partners in het programma Ik en de Anderen 33 De schoonheid van succes Mathieu Weggeman, Guus Brackel Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Wanneer is succes mooi? In deze workshop nodigen we je uit om met ons de aan- of afwezigheid van schoonheid te onderzoeken in werkprocessen. Idee is dat succes tenminste een beetje mooi moet zijn om het naar je zin te hebben in een werkverband. We zijn nieuwsgierig naar de overeenkomsten en verschillen tussen individuen en generaties in de beleving van schoonheid in het werk. Mensen die hun werk mooi vinden houden van hun werk. In deze workshop willen wij uitkomsten uit actueel wetenschappelijk onderzoek toetsen aan persoonlijke ervaringen en inzichten van workshopdeelnemers, "Succes = goed (ethiek) + mooi (esthetiek), zou dat waar kunnen zijn?", Workshopleiders: Mathieu Weggeman’ Marthieu is werkzaam als hoogleraar aan de TU Eindhoven. Daarnaast is hij actief als bestuursadviseur en schrijver van vele boeken. (zoals: ”Leidinggeven aan professionals? Niet doen!”) Actuele thema’s zijn voor hem ondermeer: De rol van generaties in organisaties, De spanning tussen “het Rijnlandse en het Angelsaksische denken in de sturing van organisaties. Guus Brackel Guus is werkzaam als directeur/eigenaar van Bout en Partners, adviesbureau voor ontwikkeling van mens en organisatie. Missie van zijn bureau is het leveren van een waardevolle bijdrage aan het succes van mens en organisatie. Kernproduct van bureau Bout en Partners is het programma “Ik en de Anderen” ®, een joint venture met de Baak.
34 Succes en haar vele gezichten Farida Farhadpour Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Je kent wellicht het trotse en opgewonden gevoel van iets belangrijks voor elkaar te hebben gekregen. De flow waarin je eindeloos veel energie hebt EN ter plekke genereert. Die uitstraling kun je vaak ook zien bij mensen die succesvol zijn. Zij hebben iets fiers, glansrijks, vitaals en rijks. Rijkdom als mentaliteit! Maar succes roept vaak een associatie op met ego. Dit terwijl het hedendaagse leiderschap steeds meer pleit voor een benadering ‘voorbij de dikke ik’. Dienend en verbindend leiderschap zijn voorbeelden hiervan. Moeten we dan afscheid nemen van ons ego en van dat heerlijke gevoel van succes? In deze workshop zullen we stoeien met het fenomeen succes in haar vele dimensies. • Is succes maakbaar of overkomt het je juist? • Gaan succes en resultaten altijd hand in hand? • Bestaat er ook zoiets als ‘chronisch succesvol zijn’? • Voelt het gezamenlijke succes even bevredigend als het persoonlijke? • Wat is succes in organisaties? Jij en jouw vragen zijn meer dan welkom. Workshopleider : Farida Farhadpour Farida (47 jaar) is ruim 16 jaar organisatieontwikkelaar, leiderschapstrainer en bewustzijnscoach. Zij, als Perzische Nederlander, begeeft zich voortdurend op de raakvlaken, voorbij de letterlijke en figuurlijke grenzen. Raakvlakken zoekt zij ook op in haar vakgebied. Eclectische Psychologie en filosofie, bewustzijnsontwikkeling en ethiek, management en maatschappijleer brengt zij bij elkaar. De laatste jaren heeft Farida zich gespecialiseerd in diepgaande transformaties en het aanboren van creatiementaliteit (JA-cultuur) en collectieve intelligentie in organisaties. Momenteel is zij een boek aan het schrijven over ‘inclusieve ik en inclusieve samenleving’. Farida werkt vanuit haar bedrijf Aramesh en is associate bij de Baak. 35 Ervaar de kracht van het nieuwe samenwerken, procesbegeleiders Eric Spaans, Gemma van der Ploeg Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Hoe organiseer je werkende ontmoetingen? Hoe maak je samen-werken effectief? Hoe krijg je partijen bij elkaar aan tafel die dat niet gewend zijn? Hoe krijg je ze zover dat ze hun verantwoordelijkheid nemen, zelf in beweging gaan komen en gaan doen wat in hun vermogen ligt? Hoe kan jij als procesbegeleider/adviseur tussen deze partijen een dialoog laten ontstaan, waarin als vanzelfsprekend de verandering wordt geboren: sneller en makkelijker dan iedereen voor mogelijk hield. Dat bereik je niet door over deze veranderingen te praten of te filosoferen, maar door “gewoon” aan het werk te gaan. Dat is het kenmerk van het nieuwe samenwerken: niet over, maar met de mensen die het aangaan. Zo breng je co-creatie in de praktijk: samen aan het werk om de uitdagingen gezamenlijk aan te pakken.
Daarom gaan we in deze workshop met jou als nieuwsgierige procesbegeleider/adviseur “gewoon” aan het werk. Aan de hand van jullie vragen, dilemma’s, ideeën creëren we met elkaar een unieke leerervaring. Wij gebruiken jullie en onze kennis, ervaring, en inzichten om te experimenteren en te leren. Samen ontdekken we nieuwe opties, andere strategieën en andere benaderingen om groepen effectief te begeleiden. Je ervaart hoe groot de collectieve intelligentie van een groep kan zijn. Je ontdekt dat je veel meer dan je ooit voor mogelijk hebt gehouden aan de groep kunt overlaten. Eric Spaans en Gemma van der Ploeg zij expert op het gebied van de zogenaamde Large Group Interventions. Tijdens de workshop werken zij met de principes die zij ook in de praktijk gebruiken om grote groepen effectief met elkaar in gesprek te laten gaan. 37 Zintuiglijke vitaliteit Jean-Paul Hassing, Geke Kiers Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Vertaal je “vitaliteit” als "de energie hebben om" dan zijn slapen, voeding en bewegen de drie belangrijkste middelen om je energiebehoefte op peil te brengen en houden. Goede voeding is een essentiële voorwaarde om productief te blijven en het maximale uit jezelf te halen. Inzichten uit de voedingsleer vertellen ons dat voeding afgestemd moet worden op de energiebehoefte die men nodig heeft tijdens een training. Eten is genieten; of het nu gaat om ontbijt, lunch, break of diner. Op Landgoed de Horst en bij Baak Hospitality staat de leeromgeving hoog in het vaandel. Baak Hospitality speelt daar op een creatieve manier op in door onder andere een afgestemde productkeuze aan onze gasten te serveren. Het assortiment aan voedingsproducten op Landgoed de Horst is zorgvuldig geselecteerd. In onze leeromgeving spelen ook zintuiglijke aspecten als natuur, de ruimte om te bewegen en natuurlijk licht een rol. Tijdens deze workshop laten wij onder andere horen, zien, proeven kortom ervaren hoe deze visie in de praktijk wordt gebracht. Worden jouw zintuigen tijdens deze workshop geprikkeld? Wellicht biedt dit jou als trainer, coach of HR specialist concrete voorbeelden en criteria om een effectieve training- of werkomgeving te kiezen of mede-creëren. 38 Slaap & persoonlijke effectiviteit Barbara Mulder, Taco Bos Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 We slapen ongeveer een derde van ons leven, bij elkaar opgeteld ongeveer 25 jaar. Gek genoeg weten we toch vrij weinig over slaap. Waarom heb je slaap nodig? Wat gebeurt er als je slaapt? En kun je wennen aan weinig slaap? Ondergrondse bunkers, tweecellige diertjes, ECG's en nonnen hebben de afgelopen decennia geholpen om slaapwetenschappers betere antwoorden te geven op deze vragen. En om miljoenen mensen beter te laten slapen, werken en leven. De workshop Slaap & Effectiviteit zet de feiten en fictie over slaap op een rij en biedt concrete handvatten om als trainer, coach of HR specialist de effectiviteit van uzelf én van anderen verder te vergroten
39 Organisatie in 1 dag: Ervaar de toekomst van organiseren. Gijs van Bilsen, Edwin de Bree, Engbert Breuker, Rudie Jansman + Henk van der Steen + Liselotte Nooyen Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Beschrijving: Rijnlands Organiseren, netwerkorganisaties, Organisatie 3.0, Schitterend Organiseren. Vormen om te organiseren en samenwerkingen aan te gaan. Vormen voor de organisatie van de toekomst. Vormen die we beter willen begrijpen. Tijdens het festival Learning Lane gaan we zelf met deze vormen aan de slag met de activiteit ‘Organisatie in 1 dag’. We gebruiken ervaringsleren, of ‘learning by doing’ om de principes te doorgronden. We richten zelf een nieuwe organisatie op. Binnen 1 dag. Experts introduceren de verschillende vormen en begeleiden ons bij het oprichten van onze eigen, nieuwe organisatie. De activiteit bestaat uit twee workshops, beide op donderdag 25 augustus. In de 1e workshopronde maken we kennis met de experts en de organisatievormen. We vormen groepen op basis van gedeelde passies. We gaan op zoek naar een gezamenlijk doel waar je blij van wordt. We komen weer samen tijdens de derde ronde. Dan we actief de nieuwe organisatie vorm geven. De twee workshops vormen één geheel, maar zijn zo ingericht dat ze ieder op zich al erg waardevol zijn. De volgende experts staan geheel ter jullie beschikking: - Edwin de Bree – Organisatie 3.0 - Engbert Breuker – Schitterend Organiseren - Rudie Jansman – Netwerkorganisaties - Henk van der Steen & Lieselotte Nooyen – Rijnlands Organiseren. Kortom, we gaan leren over nieuwe trends door een nieuwe organisatie te bouwen. Wil je meedoen aan dit gave experiment? Schrijf je dan in voor de workshops in ronde 1 en 3 of kom spontaan langs. WORKSHOPRONDE 1 Titel: Ervaar de toekomst van organiseren. Beschrijving: Leren over de nieuwe trends op het gebied van organiseren? In deze workshop vertellen experts over de nieuwe organisatievormen waarmee zij werken. We leren echter het meest als we zelf iets doen. Daarom gaan we actief aan de slag met de organisatievormen. We bouwen samen, binnen 1 dag, een nieuwe organisatie. Wil je dus meer leren over Rijnlands Organiseren, netwerkorganisaties, Organisatie 3.0 of Schitterend Organiseren, kom dan naar deze workshop. De workshop is onderdeel van de activiteit ‘Organisatie in 1 dag’. WORKSHOPRONDE 3 Titel: Bouw mee aan een nieuwe organisatie. Beschrijving: De mens belangrijker maken dan de regels, zodat medewerkers kunnen doen waar ze goed in zijn. Hoe doen we dat? Met nieuwe samenwerkingsvormen. In deze workshop bouwen we in groepen aan een nieuwe organisatie. Een organisatie met nieuwe samenwerkingsvormen centraal. Geïnteresseerd in Rijnlands Organiseren, netwerkorganisaties, Organisatie 3.0 of Schitterend Organiseren? Of onderdeel zijn van een nieuwe organisatie die een antwoord biedt voor bovenstaande trends? Kom naar de workshop. De workshop is onderdeel van de activiteit ‘Organisatie in 1 dag’.
40 Talentopstellingen Brenda Vos Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Talentontwikkeling, reflectie op kernwaarden en streefdoelen. Het vinden van juiste een passende positie tussen wie je bent, waar je voor staat en waar je voor gaat. In de talentopstelling wordt iemands verlangen om verschil te maken door zijn eigen talent in de wereld te zetten aangesproken. Dieperliggende waarden en overtuigingen worden expliciet gemaakt, kracht wordt aangesproken. 42 Een nieuwe cultuur in 1,5 uur Toine Simons Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Een Nieuwe Cultuur in 1,5 uur? Dat kan niet, denken velen. Want je ziet het al mis gaan. Immers, hoeveel energie zullen de mensen nu vrijmaken om er hier en nu aan te beginnen? Niet veel denk ik en dat terwijl we weten dat echte verandering voornamelijk met die energie te maken heeft. Het gaat er in deze workshop niet om of deze overtuiging waar is, maar wat die met jou doet. De handrem of effectieve actie? Wij beschikken over 100% mentale energie en de vraag die tijdens deze workshop centraal wordt gezet is: Hoeveel gebruiken we eigenlijk om veranderingen te realiseren? Een andere interessante vraag is, waar de rest van die energie naar toe gaat. Tijdens deze inspirerende workshop krijg je in korte tijd een setje gereedschap aangereikt in de vorm van effectieve inzichten hoe je in zeer korte tijd die mentale energie kunt transformeren naar de gewenste richting. Dit op een zodanige manier dat je de veranderingen in jouw organisatie of leven sneller kunt doorvoeren. Dit gaat aan de hand van de Effectieve Gedachten Techniek. Je zult ervaren aan de hand van een paar oefeningen dat het echt resultaat kan hebben. 43 Organisatiecoaching Eline Trapman, Manu Busschots Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Organisatiecoaching doorziet en ontregelt de patronen van organisaties die succesvoller willen worden. Organisaties hebben net zoals teams en individuen collectief gedrag en gedachtes, een cultuur. De organisatiecoach gaat verder waar de coach, of de betrokkenen van de organisatie het normaal gesproken laten liggen. Als meerdere medewerkers gecoacht worden op ‘voor zichzelf opkomen’, dan doen deze interventies misschien niet veel meer dan ‘stoom aflaten’, zodat het grotere systeem van ‘teveel vragen’ in stand kan blijven. Als het MT met een betrokken HRMer op de hei bedenkt hoe de verandering deze keer echt ‘in dialoog’ aangepakt kan worden, dan zitten ze nog steeds met een afgezonderd clubje op de hei. Hoe help je organisaties hun eigen blinde vlekken en cultuur te doorzien? Hoe ontregel je deze vervolgens, want meestal is dat niet ‘je opdracht’. Wat is het alternatief voor goed bedoelde veranderaanpakken en individuele of teamcoachtrajecten? Kortom, wanneer komt er een duurzaam succes? Over al deze vragen gaat deze workshop.
44 De do's and dont's bij het creëren van vertrouwen Wieger Janse Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 U kent het wel een sessie waar een ieder heel openhartig is geweest, de lucht is geklaard en men vol goede voornemens weer van start gaat. Als de resultaten dan achter blijven, is het vertrouwen weer snel vertrokken. Wat is het achterliggende waar mogelijk aan voorbij is gegaan? In deze workshop zal ik u meenemen om een analyse te maken van de mechanismen in uw organisatie die het vertrouwen eenvoudig omzeep helpen. U zal gaan zien hoe de aard van het werk, de reden van het bestaan van de organisatie, het meest lastig te hanteren dilemma creert en op welke wijze deze het onderlinge vertrouwen flink onderdruk kan zetten. U krijgt verschillende tips mee om deze mechanismen te signaleren en te hanteren. 45 Volg je succeskompas Theo Buijsrogge Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 ˜Leven vanuit Zijn’ betekent jouw Succeskompas volgen.De wetenschap heeft ontdekt dat de essentie van ons bestaan bestaat uit energie.Dit is geen statische energie, maar bewuste, vibrerende, krachtige levensenergie die mensen en organisaties bezielt en laat creeren en ervaren.Inzicht in deze onderliggende dynamiek van ons bestaan helpt je duurzaam succesvolle keuzes te maken.Jouw Succeskompas is daarvoor de basis, het beschrijft wie jij in essentie bent en geeft van daaruit richting aan je leven en werk. In de workshop worden aan de hand van het boek Succeskompas, richting geven aan je leven en werk de inzichten in praktijk gebracht en leer je ze in je dagelijks leven en werk te integreren en wat het betekent om vanuit ZIJN te leven. Tenslotte ga je aan de slag om je eigen Succeskompas vast te stellen en leer je van hieruit keuzes te maken. Wil je meer innerlijke rust, geluk en duurzaam succesvolle keuzes maken? Wil je meer inzicht in wie jij bent? Volg dan deze workshop 46 Vertrouwen over de grenzen heen Jitske Kramer Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Zonder vertrouwen is het lastig samenwerken. Het is een van de belangrijkste succesfactoren in (internationale) teams, zeker wanneer mensen ook nog eens fysiek op verschillende plaatsen werken. In deze workshop zullen we interactief onderzoeken hoe mensen met verschillende culturele achtergronden omgaan met ‘de waarheid’ en welke signalen mensen nodig hebben om ‘vertrouwen’ in elkaar te hebben en te krijgen. Middels oefeningen, praktijkvoorbeelden, film- en muziekfragmenten, en een korte toelichting op het cultuurmodel van Richard Lewis zul je nieuwe werelden ontdekken. Want: hoe bouw je vertrouwen op met iemand uit bijvoorbeeld Maleisie, India, Nederland, Uganda of Engeland? Is dat echt zo anders? Ja en Nee. Hoe dan? Kom ontdekken!
47 Aikido on the job Peter van Oosterhout Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Aikido on the Job is een inspirerende en effectieve workshop over gedrag en overtuigingen, gericht op: Leiderschap, Beinvloeden, Veranderen, Conflictmanagement, Persoonlijke Effectiviteit. Ervaar hoe je omgaat met contact maken, ontspannen, je punt maken, in je kracht staan, weerstand, flexibiliteit en flowing-ki. En verbeter jezelf met behulp van de principes van Aikido. Leren door fysiek ervaren en experimenteren beklijft beter dan luisteren, zien en denken. Met behulp van onder andere feedback geven, experimenteren en het maken van de vertaalslag naar de praktijk, krijgt de cursist meer inzicht in zichzelf en alternatieven voor nieuw gedrag en nieuwe overtuigingen aangereikt. 48 Talent voor vernieuwing Eefje Teeuwisse, Naomi den Besten Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Thema’s als ontgroening en vergrijzing worden steeds urgenter. Het aantrekken en vasthouden van jong talent bijvoorbeeld. Of het benutten en doorleren van de ervaring van senior collega’s aan jongere generaties. Graag willen we samen met jullie een vernieuwend perspectief op het hele generatiedenken verkennen. Een perspectief wat vooral gaat over het verbinden van mensen met verschillende leeftijden en ervaringsniveaus in de werkpraktijk. Om samen op een gelijkwaardige en wederzijds aantrekkelijke manier een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de organisatie. We praten er niet alleen over, maar bieden ook een paar praktische tools (die we zelf proberen) om er mee aan de slag te gaan! 49 Ontdek de kracht Marieke van Heek, Maud Schalekamp-Kerssemakers Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Natuurtalent! Maak kennis met de natuurtalenten in het nieuwe werken; de generatie Y ofwel de jonge werknemers (geboren tussen 1985 -2000). Zij weten niet beter en vinden ‘het nieuwe werken’ een vanzelfsprekendheid. Hoe kan dat? Waarom is het voor ‘ons’ (de oudere generatie werknemers) NIEUW en vindt de Generatie Y het GEWOON? Is het ‘nieuwe werken’ een trend of een wezenlijke verandering in hoe we denken over werken? In deze workshop geven wij je inzicht in de ontwikkeling ‘werken’ vanuit de verschillende generaties. En gaan we de discussie aan over wat er nu zo ‘nieuw’ is aan het nieuwe werken en waarom we er eigenlijk mee bezig zijn! Je gaat weg met een stuk inzicht in trends & ontwikkeling in werken en je hebt een visie ontwikkeld over wat jij vindt en wil met het nieuwe werken.
50 De schrijfcarrousel Freerk Teunissen, Miriam Kerver Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 De Schrijfcarrousel is een innovatief spel om schrijftraining effectiever en leuker te maken. In deze workshop maakt u kennis met de Schrijfcarrousel. We vertellen u ook waarom en hoe we bij het ontwikkelen van dit spel de kwaliteit van gezelschapspellen als Monopoly en Barricade hebben gecombineerd met die van klassieke trainingsspellen. Het spel zorgt ervoor dat de trainer of docent zich vooral opstelt als facilitator.
De Schrijfcarrousel brengt de kwaliteiten en valkuilen van deelnemers naar boven en zorgt dat deelnemers elkaar gaan motiveren en inspireren. We hebben het spel uitgebreid getest in de praktijk. Enkele reacties van deelnemers aan Schrijfcarrousel-workshops.- ‘Ik kan niet wachten tot ik mijn eerste Schrijfcarrousel-training kan gaan geven. Enorm inspirerend!’- ‘Wat een mooi en goed uitgedacht concept. Dit moet elke trainer in zijn tas hebben.’ Tijdens de workshop gaan we eerst het schrijfspel gewoon doen (wel kort). Monopoly is immers ook vooral leuk als je het speelt. Daarna leggen we de achterliggende principes die het effect verklaren uit. En we brengen die principes in verband met het werk van David Cooperrider (Appreciative Inquiry) en Sugata Mitra. Vervolgens laten we ook zien hoe we bij het spel een Youtube-achtige website hebben ontwikkeld die het spel ondersteund. Schrijftraining leuker en effectiever maken, dat was ons uitgangspunt bij het ontwikkelen van deze methode. Geen dikke studieboeken, geen rood potlood, maar een motiverende methode die ruimte laat voor de inbreng van de trainer en van de deelnemers. 51 (Zelf)vertrouwen als interpersoonlijke interventie in teams Bert van Dijk, Anne-Lies Husting Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Er is een grote belangstelling voor teamcoaching. Dat is niet vreemd, want hoe vaak gaat het nou eens echt lekker in de samenwerking met mensen die je meestal niet zelf hebt gekozen (en dan nog!). Om als team goed te kunnen samenwerken moet je iedereen in het team (inclusief jezelf) kunnen en durven vertrouwen en dat kun je pas doen als je weet dat je elkaar steunt door dik en dun en dat je ook jezelf niet laat vallen. Geen simpele zaak. We kijken in deze workshop ver onder de oppervlakte van het gedragsniveau en blijven tegelijkertijd heel praktisch. We werken concreet aan interventies op basis van intenties, motivatie, ambitie en actie. Vier fundamenten voor excellente samenwerking, die de basis leggen voor talloze mogelijkheden. We doen dat door in het hier-en-nu te kijken naar de mogelijkheden van verschillende mensen (de deelnemers) om een klus te klaren. Je vormt ter plaatse een team, krijgt een opdracht en tijdens het werken duiken we de diepte in. Wij noemen dat de ‘boom van Leary’: beschouwen op diverse metaniveaus met als vertrouwde structuur de interactiecirkel van Timothy Leary in de onzekerheid van het hier en nu. Je vult vooraf een gevalideerde interpersoonlijkheidstest in. Bert van Dijk is trainer, schrijver en opleiding van trainers. Hij is directeur van de Timothy Leary Academy.
52 Spelen met de coachingsrelatie Karen Walthuis Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Een speelse houding stelt de coach in staat zijn coachee op luchtige wijze te verleiden zaken en zichzelf onder ogen te komen of in een ander licht te plaatsen. Hun contact biedt hiervoor een prachtig speelveld. Als de coach durft, tenminste. Het vergt van de coach namelijk nogal wat: bewuste aanwezigheid in het contact, afstemming op (het proces van) de coachee en het vermogen om de ontvangen signalen - en zijn eigen reacties - hierop direct om te zetten in speelse interventies. Moeilijk? Nou, vooral erg leuk! En zinvol, natuurlijk. Veel coachvragen gaan immers in essentie over de manier waarop de coachee zich tot anderen verhoudt. Tijdens de workshop werken we met humor, drama, paradoxen en intimiteit. Mogelijk wordt het kind in u weer wakker. Of de moraalridder. Ook goed. Speelsheid is immers een serieuze aangelegenheid en er zijn nu eenmaal grenzen¦ U kunt hierover lezen in het boek ‘Wisselende contacten, de ontmaskering van de coachingsrelatie’ van workshopleider Karen Walthuis. 53 Ja! Een rode neus Abel Boor, Ink van der Horst Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 In deze maatschappij zijn we gericht op doelen/resultaten en output. Het lijkt alsof dit zaligmakend is. Natuurlijk valt een behaald doel te vieren, maar waarom wordt een poging, actie of mislukking vaak nauwelijks doorleefd en weggemoffeld? Dit maakt dat mensen zo’n ervaring zelden positief kunnen verwerken. Is het proberen, de weg ernaar toe niet minstens zo belangrijk? Een clown zegt volmondig JA tegen het leven met alle ups en downs. Door plezier te hebben in mislukkingen, door fouten te maken genereer je energie en kan je laconieker omgaan met struikelblokken. We nodigen je uit om missers te beleven met het plezier van de clown en volmondig JA te zeggen tegen alles was je tegenkomt op je pad. 54 Lstn (loslaten), doe minder - leef meer Jan Wolter Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Een kennismaking met de filosofie van Lsltn (staat voor loslaten), een tegengeluid in de wereld van meer-meer-meer en druk-druk-druk. Wat kun je daarmee als professional? Lsltn biedt inspiratie voor kleine momenten van reflectie en positieve gedachten. Het gaat over moeten, over verwachtingen en verplichtingen. Over alles goed willen doen, niks missen en vooral-maar-blijven-lachen. Over dat haast meer kapot maakt dan je lief is. Maar ook over het voordeel van twijfel, over de tijd nemen en de tijd geven en over de schoonheid van imperfectie.
55 Pak de passie Willem-Jan de Gast, Inge van Steekelenburg Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Moderne kenniswerkers motiveren kan niet! Wat wel werkt, is ze aanspreken op hun passie, zodat ze als vanzelf betrokken raken. Geef medewerkers de ruimte om die passie in te zetten, en er ontstaat vrijwel altijd iets moois. Misschien niet precies wat je verwacht, maar wel iets dat werkt. Je moet dan wel leren loslaten... In deze workshop gaan we samen ontdekken hoe je passie en betrokkenheid anders kunt organiseren. En met resultaat! Aan het eind weet je beter hoe je betrokkenheid kunt losmaken en inzetten, ben je je bewust van je eigen sterktes en blokkades, en heb je praktische handvatten om zelf aan de slag te gaan. Inspiratie opdoen? www.movisie.nl/betrokkenheid 56 De kunst van het falen Arjan van Dam, Renate van Dalen Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Wie durft er nog te falen? Prestaties zijn een belangrijke maat voor succes in onze samenleving. Dit heeft ook invloed op hoe we met fouten omgaan en welke doelen we nastreven. Wanneer je leerdoelen in plaats van prestatie-doelen stelt en daarbij de kunst van het falen verstaat, bereik je meer. Als je prestatiedoelgericht bent, ben je vooral bezig te laten zien wat je kunt. Fouten maken wil je dan het liefst vermijden. Als je leerdoel-gericht bent, ben je vooral bezig met jezelf te ontwikkelen en meer bereid om van je fouten te leren. In de workshop komen verschillende oefeningen aan bod om het verschil te ervaren tussen leer- en prestatiedoelen. De oefeningen worden toegelicht met theorieen en inzichten uit de psychologie. Ook wordt ingegaan op de vraag hoe je binnen een organisatie deze inzichten kan toepassen. Aan het eind van de workshop weet je nog beter waarom leren, voor jezelf en organisaties, beter werkt dan je vooral te richten op te willen presteren! 57 Online coachen, een must of een hype Margreet Hibma, Jeanette Krijnen Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 In deze workshop zul je zien en ervaren dat coachen vanachter het beeldscherm een onverwachte dynamiek brengt. Een van de coachee reacties: ‘Het feit dat je de optie hebt de coach weg te klikken geeft vrijheid.’ Wat mis je als coach, en coachee, wanneer gebruikelijke omgangsvormen en lichaamstaal niet ‘gelezen’ kunnen worden? En wat krijgen beide partijen er voor terug? In deze workshop zullen we je graag voorzien van een shortlist rondom e-coach competenties, delen in de resultaten van onze recente pilot rondom generatie Y en een korte interactieve chatcoachsessie hebben die zichtbaar is op de beamer. Uit recent onderzoek blijkt dat online coachen meer diepgang biedt dan doorgaans wordt verondersteld. Wil je meer weten en ervaren wat er voor nodig is om als begeleidingsprofessional online resultaat te boeken? Kom dan naar deze kennismaking.
58 Gebruik je intuïtie bij het maken van een keuze Sander Honing Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vertrouw op je innerlijke wijsheid. Intuïtie, het 'weten zonder te denken'. Hoe zou je het vinden als je nog meer op je intuitie zou durven vertrouwen? Als je belangrijke beslissingen meer 'op je gevoel' zou kunnen nemen? Gewoon omdat je weet dat het goed is! Onderzoek heeft uitgewezen dat het meerendeel van onze beslissingen, ook zakelijk, intuïtief worden genomen. Echter, vertrouwen op je intuïtie kan spannend zijn, zeker als 'de feiten' voor zich spreken en 'je gevoel' wat anders zegt. Anders gezegd: het is vaak lastig om ratio en intuïtie op één lijn te krijgen. Hoe luister jij eigenlijk naar je intuïtie en hoe interpreteer je het? En hoe spreekt je intuïtie tot je? En wat doe je met je ratio en wat komt er nog meer tussen jou en je intuïtie. Deze workshop geeft je tools om bewuster met je intuïtie om te gaan. Je ervaart hoe je je intuïtie actief in kunt zetten bij het nemen van beslissingen. Je leert hoe je intuïtie tot je spreekt en hoe je het kunt leren vertrouwen en interpreteren. En dat helpt je weer de juiste keuzes te maken. De workshop is een preview van een volledige cursus 'Intuïtieve ontwikkeling' die in september 2011 van start gaat. 59 @flow Myrtle Vos, Petra Bosch Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Deze interactieve workshop gaat over de dynamiek van flow, de factoren die daar een rol in spelen, het ontwikkelen en managen van flow en de toegevoegde waarde voor mensen en organisaties. Flow heeft een positieve impact op werkprestaties, werkrelaties, werkplezier en het succes van een onderneming. Flow wordt een steeds belangrijker gegeven op de arbeidsmarkt en om medewerkers te ‘binden en te behouden’.Maar wat is flow? Welke elementen zijn daarin bepalend? Hoe kan je flow ontwikkelen en vergroten? Hoe manage je flow? Welke leiderschapsstijl past hier bij?Welk effect heeft Het Nieuwe Werken op flow. En is flow meetbaar? Na deze workshop verliest flow iets van zijn magie maar daar staat een groot voordeel tegenover; je krijgt zicht op de dynamiek van flow en weet hoe je daarmee werkplezier, resultaten en succes kunt beinvloeden. 60 Vitaliteit in je trainingsruimte Natasja van der Zanden, Koen Litjens Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Bij goed trainen, faciliteren en presenteren komt zoveel meer kijken dan alleen het overbrengen van informatie. Hoe zorg je ervoor dat deelnemers niet wegzakken na de lunch en aan het einde van de dag energiek naar huis gaan? En uzelf ook! Tijdens onze high-energy workshop ervaart u: • Wat de invloed is van een dynamische leeromgeving, • Wat het voordeel is van een vliegende start,
• Wat het belang is van interactieve werkvormen die ook iets toevoegen aan de inhoud, • Dat spelend leren niet alleen leuk, maar ook heel effectief is, • Technieken die ervoor zorgen dat de informatie beter blijft ‘hangen’, • Waarom visueel faciliteren in opmars is, • Waarom breingebaseerd leren zo belangrijk is. En gegarandeerd geen PowerPoint! 61 Flexibilitijd: Past het rooster of maak ik het rooster passend! Hilde Wagter, Erik Jan van Dalen Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 In organisaties waar gewerkt wordt op onregelmatige tijden of 24 uur per dag, is het dienstrooster de spil in de personeelsplanning. De workshop Flexibilitijd gaat over tijdflexibiliteit: anders omgaan met het maken van dienstroosters. Nu zie je meestal: • Een vast terugkerend basisrooster • Een voorkeurrooster, waarbij de planner telkens een nieuw rooster maakt op grond van de voorkeuren van de medewerkers. Het vaste basisrooster gaat voorbij aan persoonlijke levensomstandigheden van medewerkers en geeft de organisatie geen mogelijkheden om de personeelscapaciteit aan te passen op grond van de hoeveelheid werk. Het voorkeurrooster is duur: het maken ervan kost veel tijd, er zijn veel ruilingen en foutrisico’s. Anders roosteren is een vorm waarin medewerkers (vergaande) zeggenschap krijgen over hun eigen werktijden, binnen de bandbreedte die de leiding opgeeft, de bezettingseisen. Maar dan… • Krijgt degene met de grootste mond zijn of haar zin? • Wat doe je met tijden waarop teveel of te weinig medewerkers zich hebben ingepland? • Wat is nog de betekenis van verlof als medewerkers zelf hun werktijden plannen? • Hoe maak je de transitie van het vaste basisrooster of van een voorkeurrooster naar Anders roosteren? Deze en andere vragen komen aan bod tijdens de workshop Flexibilitijd. We laten u kennismaken met Anders roosteren: een vorm van sociale innovatie die past in de huidige tijdgeest van Human Resource Management: medewerker verantwoordelijkheid voor de loopbaan, zelf je ontwikkelpad samenstellen of keuzepakketten voor persoonlijke arbeidsvoorwaarden. Wij, Erik Jan van Dalen en Hilde Wagter hebben ervaring opgedaan met de invoering van andere roosterprocessen en daar willen we u in meenemen. We laten u ervaren wat Anders roosteren is, waar valkuilen zitten en waar het toe leidt. 62 Ontmoet verborgen ikken, over levenskunst en je eigen zijn Peter Peters, Ine Bambergen Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Ben je in staat jouw koers te varen? Je eigen beweging in te zetten en vorm te geven? Of luister je vooral naar dominante innerlijke stemmen zonder te onderzoeken waar die voor staan? Hoe is het kortom met jouw ‘waardenmanagement’ en hoe wil je anderen begeleiden in het managen van hun waarden? In deze workshop word je uitgenodigd stil te staan bij jezelf door een persoonlijk ‘kunstwerk’ te maken dat staat voor jouw levenskoers. Dat doe je door te onderzoeken welke ‘ikken’ in jou schuilen en door deze ’ikken’ vervolgens op creatieve wijze te verbeelden. Daarbij wordt duidelijk dat bepaalde ‘ikken’
hun invloed vooral uitoefenen op belangrijke keuzemomenten. Terwijl het juist dan van belang is je eigenheid te behouden en je eigen koers te varen. Door intern te vertragen en te kijken naar jouw ‘ikken’, kun je dichter bij jouw kern komen. Om van daar uit een nieuwe beweging in te zetten. Want alleen al de kennismaking met vooral je ‘verborgen ikken’ zal er toe leiden dat je je bewust wordt van de krachten die spelen wanneer je weer eens op een klein of groot kruispunt in je leven staat. …………. Daarna ga je ontdekken hoe je, met bijvoorbeeld ‘Voice Dialogue’ of een opstelling, stem kunt geven aan alle –elkaar soms tegenwerkende- krachten binnen jezelf. Waarop duidelijk wordt welke kracht je in kunt inzetten om ook je bestaan tot een waar levenskunstwerk te maken! Tot slot biedt deze workshop de mogelijkheid nieuwe werkvormen op te doen en ideeën over de inzet en bruikbaarheid uit te wisselen. Dus maak kennis met ‘verborgen ikken’ en laat je inspireren. 63 3TGO ‘fun to work with!’ Gerard Dekker, Monique Taverne Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 3TGO is een strategische online advies tool gebaseerd op serious gaming. Consultants kunnen deze tool inzetten om hun klanten op een FUNctionele manier in elke taal, op elke tijd en elke plaats te helpen met het realiseren van ambities en/of het oplossen van problemen. 3TGO wordt digitaal gespeeld op een GO- geïnspireerd bord met aan weerszijden strategische- en operationele- spelers die adv stellingen het structurele DNA van hun organisatie visualiseren, analyseren en optimaliseren. Met de nadruk op spelen is de adviestool 3TGO zeker ‘fun to work with!’ voor zowel consultants als hun klanten. Wij zijn van mening dat het tijd is voor consultancy 2.0 en laten u graag kennis maken met onze invulling daarvan. Tijdens onze workshop krijgt u de kans om 3TGO zelf te ontdekken en zult u onder andere leren welke gelijkenissen uw organisatie vertoont met een trein, tennis en/of tapir. Wij stellen consultants en managers graag de vraag: Hoe FUNctioneel bent u? 3TGO is een innovatie van MadLogic 65 Meteen Raak Adelka Vendl Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Iedereen heeft een eerste indruk. Komt er een nieuwe cliënt bij je binnen, dan flitsen er allerlei ideeën, beelden en gedachten door je heen. We hebben geleerd om dit voor ons te houden. We zouden te bevooroordeeld zijn. Maar weet je dat die indruk voor 85% de waarheid kan vertellen? En dat je veel informatie kunt halen uit je eerste indruk? Jouw hersenen vertegenwoordigen en ongeëvenaard computersysteem dat veel meer weet dan welke coachingstheorie of methode dan ook. Zou het niet heerlijk zijn om die informatie te leren gebruiken? Er moet in eerste instantie iets met jezelf gebeuren wil je die eerste indruk op een effectieve manier gebruiken. Zodat die bijdraagt tot het oplossen van het probleem van de cliënt. Want de eerste gedachte: “Jezus wat een slappe zak komt hier de spreekkamer binnen, dit wordt niets” draagt niet bij tot het oplossen van het probleem. Niet als je die zin er zó uitgooit.
Wat dan wel? Leer de winst van het gedrag te zien. Elk gedrag, hoe krom ook, levert opbrengsten op voor de gebruiker. Dit is een basisprincipe uit provocatief coachen. In deze workshop leer je 'ja' zeggen tegen je eerste indruk en krijg je inzicht in hoe je die succesvol kunt inzetten bij het coachen van je cliënten. Na de workshop kun je beter spelen met de beelden die bij je opkomen: je gaat ze uitvergroten, absurd maken en inkleuren. Je bent in staat om de voordelen van een probleem te zien, humor te gebruiken en je zult sneller reageren. Het effect? Je cliënt voelt zich verrast, kan lachen om zijn eigen (on)mogelijkheden, leert relativeren en boort kracht aan om zich te verzetten. Gun jezelf het genoegen om te spelen met alles wat je in je hebt. Opzet: Korte uitleg, we doen zelf twee oefeningen en ik zal met een deelnemer uit de groep een demo sessie doen waar de groep bij is. Daarna een vragenronde. 67 Lachyoga Stéphanie van Oostrum Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 Lachen is goed voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Mensen die met elkaar lachen, werken beter met elkaar. Lachen is goed voor je sociale leven, het verbetert contacten tussen mensen. Lachen relativeert, is leuk, geeft ruimte en innerlijke kracht. Lachyoga is een ervaring, met jezelf en met elkaar. 78 Natuurlijk Leiderschap Yoke de Wilde, Martin Doolard Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Heb je zin om inspiratie op te doen in de natuur? Wil je ontdekken hoe je de natuur kunt inzetten voor het verbeteren van motivatie van je klanten en/of medewerkers? Of zoek je verrassende, nieuwe inzichten voor je eigen professionele -of persoonlijke vragen? De belangstelling voor het inzetten van de natuur in coaching en trainingprogramma’s is aan het groeien. Het biedt praktische oplossingen voor motivatie en natuurlijk leiderschap van jezelf en van anderen. Gun jezelf tijdens Learning Lane de rust om je af te stemmen op je natuurlijke bron en geef je op, voor een van onze workshops Natuurlijk Leiderschap of voor een Persoonlijk Natuurconsult. Onze activiteiten vinden plaats in de buitenlucht, in de Keltische Kamer, in het bos. Yoke’s workshop Natuurlijk Leiderschap is geïnspireerd op het eeuwenoude medicijnwiel van de indianen. Die van Martin is geïnspireerd op de natuurfilosofie van de oude Grieken. Beiden laten je de bron van natuurlijk leiderschap ervaren in de natuur. Gedurende deze dagen geven Martin en Yoke ook doorlopend Individuele Natuurconsulten. Hiervoor ben je van harte welkom in onze yurta (tent). Aan de hand van je persoonlijke coachingsvraag ontvang je vanuit de natuur precies die nieuwe, verrassende in- en uitzichten die je nodig hebt.
81 De wetmatigheden van Playfulness Valentijn Ouwens, Rutger Slump Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Playfulness gaat over het creëren van een ruimte waarin het mogelijk is om in te spelen op een veranderende omgeving, en vrijheid is om tot nieuwe best practices te komen. We improviseren een zeer groot gedeelte van ons (werkende) leven, en het is interessant om hier waarde aan toe te kennen. Als je met een spelende blik kunt kijken en spelenderwijs om gaat met je omgeving, is het handig als je het spel waar je aan deelneemt begrijpt zodat je er invloed op kan uitoefenen. Hoe ziet het speelveld eruit, wie zijn mijn medespelers, wat zijn de spelregels, en wat is het hoger doel? Dit lijkt telkens anders, maar er zijn structuren te herkennen. In deze workshop gaan we op zoek naar de wetmatigheden die het spel definiëren in een organisatie omgeving. We onderzoeken hoe het leiderschap kan helpen om een goede speler te worden, en hoe je een speelveld kan creëren wat bijdraagt aan de organisatiedoelstellingen. We gebruiken achtergronden en onderzoek uit Business Improvisation, Gestalt Psychologie…..en we spelen. 82 ENGAGE, het nieuwe werken met nieuwe netwerken Petra Aartsen Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Het nieuwe (net)werken is een vervolg op grote, niet te vermeiden ontwikkelingen in de samenleving op het gebied van ICT, social media en internet. Hoewel voor bijna iedereen toegankelijk en betaalbaar, toch wil iedereen daar een eigen draai aan geven. Creativiteit is de norm voor het verbinden van de doelgroep aan jouw plan. Empathie is de manier om deze betrokken mensen te mobiliseren. Hoe organiseer je de betrokkenheid van een grote groep medewerkers of klanten bij jouw interventie? Hoe zorg je voor een verrassend en vernieuwend effect zodat je de interesse en medewerking van jouw doelgroep zo goed mogelijk leidt? De rol van social media wordt uitgelegd aan de hand van de ontwikkeling van Google+ . Voor de praktijk en toepasbaarheid van de ideeën uit de groep wordt een trendsettende organisatie gevraagd om feedback te geven. 83 Hoe werkt het bij de Gemeente? Lex Bruijn Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Iedereen weet van het bestaan van de gemeenteraad, burgemeester, wethouders griffier en gemeentesecretaris. Maar wie is nu waarvoor verantwoordelijk, welke rol speel iedereen en waar liggen de bevoegdheden? Allemaal vragen waarmee u in deze interactieve workshop met elkaar opzoek gaat naar de antwoorden. Een beetje theorie, veel met elkaar in gesprek en veel verbazing zijn de ingrediënten van deze bijeenkomst, waarbij smakelijke anecdotes uit de praktijk voor de
noodzakelijke humor zullen zorgen. De workshop wordt gegeven door een voormalige gemeentesecretaris aan wie u natuurlijk ook de vragen over de gemeente kunt stellen die u altijd al had willen stellen, maar waar u nooit aan bent toegekomen. 84 Succes unplugged Ronald Messeling, Chris Kersten Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Wat is nu eigenlijk succes? Waar staat het voor? Waarom is iedereen er zo dol op? Wie of wat bepaalt eigenlijk jouw succes? In deze workshop willen we de essentiële betekenis van succes ontwarren. We willen jouw persoonlijke inzicht in wat je eigenlijk drijft en motiveert verdiepen. Uitgangspunt is dat we gelukkiger zullen zijn naarmate we ons meer laten bepalen door wat écht wezenlijk voor ons is. De kunst is dus om helder te krijgen wat succes voor jou betekent. Ronald Messelink is algemeen directeur van ontwikkelingshulporganisatie ICS. ICS verbindt in haar projecten twee thema’s: met lokale partners worden levensvatbare economische activiteiten opgezet, die worden gekoppeld aan projecten om kinderen een kansrijke toekomst te geven. ICS heeft kantoren in verschillende landen in Afrika en Azië. Ronald begon zijn carrière in het bedrijfsleven. In 2002 gooide hij het roer om, en richtte zich op maatschappelijk relevante doelen. Ronald bewandelt al vele jaren een intensief spiritueel pad. Chris Kersten is directeur van Centrum Zijnsoriëntatie. Centrum Zijnsoriëntatie werkt met bevlogen Trainers en Coaches en is pionier in de gecombineerde toepassing van psychologische en spirituele instrumenten en inzichten bij de opleiding, training en begeleiding van mensen. Centrum Zijnsoriëntatie werkt van uit een positieve insteek, diepzinnig, praktijkgericht en daardoor met duurzaam effect. 89 Vertragen om te versnellen Jos van Dam, Jetske van Waveren Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 2 Binnen organisaties lijkt de behoefte aan snelle acties en oplossingen steeds meer toe te nemen. Hoe ga jij daar mee om? Kan je ruimte creëren voor een eigen kijk en aanpak? Is vertraging daarop een antwoord waar jij mee verder komt? Vertraging leidt tot een onverwachte benadering van vraagstukken binnen organisaties en daarmee tot creatieve oplossingen..In de workshop word je uitgenodigd dit te onderzoeken en te ervaren.. . Jetske is coach, trainer en faciliteerder. Werkt vanuit verbinding met hartskwaliteiten op diepere functioneringsniveaus. Zij combineert een breed palet aan ervaring met een onverwachte aanpak. Heeft zich gespecialiseerd in het werken met paarden als spiegel van gedrag binnen organisaties. www.terts-coaching.nl Jos is werkzaam als trainer, coach en facilitator voor professionals. Hij wil graag op een inspirerende manier bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van professionals en aan de onderlinge samenwerking in groepen. Hij heeft jarenlange ervaring als manager en professional in de profit en non-profit sector. www.pro-four.nl
90 I Retorica Erik Boers Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 De vrije kunsten Trivium is de benaming van drie van de klassieke ‘vrije kunsten’ (artes liberales): overtuigen (retorica), onderzoeken (dialectica), schrijven (grammatica). Zij werden vanaf de klassieke oudheid tot in de negentiende eeuw beschouwd als de basis van alle scholing, als noodzakelijke voorbereiding van de 'vrije mens' voor het praktische leven en voor alle verdere, vakspecialistische vorming. Zij zijn onontbeerlijk in de gereedschapskist (het ‘organon’) van de filosoof. Het belang van deze vakken werd enerzijds gezien in hun invloed op de persoonlijke vorming, anderzijds in hun nut voor het maatschappelijke leven. In het klassieke vormingsideaal waren die twee nauw verbonden. Plato beschreef in zijn Politeia de staat als een uitvergroting van het individu, 'een persoon groot geschreven'. Aristoteles beweerde dat een stad alleen kan floreren wanneer de personen die haar bestieren floreren. 91 II Dialectica Erik Boers Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 De vrije kunsten Trivium is de benaming van drie van de klassieke ‘vrije kunsten’ (artes liberales): overtuigen (retorica), onderzoeken (dialectica), schrijven (grammatica). Zij werden vanaf de klassieke oudheid tot in de negentiende eeuw beschouwd als de basis van alle scholing, als noodzakelijke voorbereiding van de 'vrije mens' voor het praktische leven en voor alle verdere, vakspecialistische vorming. Zij zijn onontbeerlijk in de gereedschapskist (het ‘organon’) van de filosoof. Het belang van deze vakken werd enerzijds gezien in hun invloed op de persoonlijke vorming, anderzijds in hun nut voor het maatschappelijke leven. In het klassieke vormingsideaal waren die twee nauw verbonden. Plato beschreef in zijn Politeia de staat als een uitvergroting van het individu, 'een persoon groot geschreven'. Aristoteles beweerde dat een stad alleen kan floreren wanneer de personen die haar bestieren floreren. 92 III Grammatica Erik Boers, Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 De vrije kunsten Trivium is de benaming van drie van de klassieke ‘vrije kunsten’ (artes liberales): overtuigen (retorica), onderzoeken (dialectica), schrijven (grammatica). Zij werden vanaf de klassieke oudheid tot in de negentiende eeuw beschouwd als de basis van
alle scholing, als noodzakelijke voorbereiding van de 'vrije mens' voor het praktische leven en voor alle verdere, vakspecialistische vorming. Zij zijn onontbeerlijk in de gereedschapskist (het ‘organon’) van de filosoof. Het belang van deze vakken werd enerzijds gezien in hun invloed op de persoonlijke vorming, anderzijds in hun nut voor het maatschappelijke leven. In het klassieke vormingsideaal waren die twee nauw verbonden. Plato beschreef in zijn Politeia de staat als een uitvergroting van het individu, 'een persoon groot geschreven'. Aristoteles beweerde dat een stad alleen kan floreren wanneer de personen die haar bestieren floreren. 93 De essentie van persoonlijke ontwikkeling, een combinatie van Debat en Dialoog Martin Groenhuis, Erik Boers Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 3 Deelnemer: 'Soms heb ik het gevoel dat ik mezelf niet meer ben’. Trainer: 'Wie heeft dat gevoel precies?' In ons vak praten we dagelijks met elkaar over Persoonlijke Ontwikkeling. Van deelnemers, van onszelf en van anderen. Meestal zonder er bij stil te staan hoe merkwaardig dat is. Want Wie ontwikkelt er precies Wat bij Persoonlijke Ontwikkeling? Is Persoonlijke Ontwikkeling geen illusie? In deze workshop zoeken we op een uitdagende manier uit hoe het precies zit. Zonder genoegen te nemen met eenvoudige antwoorden. Door een debat met pittige Stellingen en door een constructieve Dialoog. Een workshop waar je verder mee komt. Goed voor je Persoonlijke Ontwikkeling! 64 Leren met Serious Games – Ervaar de praktijkcasus “Sharkworld” Marcus Vlaar, Frank Bovenkerk Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 2 Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 3 Serious Gaming is de nieuwste innovatie op het gebied van leren. De essentie van serious gaming is het creëren van ervaringen waarin spelers worden uitgedaagd om realistische problemen op te lossen. In het spel kunnen spelers experimenteren, waardoor ze kennis en vaardigheden opbouwen en bewust worden van hun gedrag in de betreffende situatie. Daarmee worden ze beter in staat om deze uitdaging in de werkelijkheid aan te gaan. 95 Improvation in Organizations (English) Steve Leybourne, Rutger Slump Donderdag 25 augustus 2011 – Ronde 1 A given phenomenon is that our environment is constantly changing and at a increasing rate. A flexible way of thinking and acting is essential to stay connected with reality. Business Improvisation is about showing leadership in this changing environment, so new best practices emerge can emerge,
and where adaptive leadership is key. Central themes are creativity, intuition and bricolage (using what is present in a smart way). Together with special guest Professor Steve Leybourne. specialist in Improvisation in Projectmanagement for Boston University, we will investigate a framework that supports your daily challenges. When is improvising effective and how does it actually work? Join this open space where science meets practice. Your knowledge and own experiences are welcome! 94 Transformatie van mens en organisatie’ Jaap Vermue, Vrijdag 26 augustus 2011 – Ronde 1 De term ‘transformatie’ wordt doorgaans gebruikt om duurzame en structurele veranderingen aan te duiden die van binnenuit komen en de basis hebben in ons bewustzijn. Transformatie raakt het fundament van ons bestaan en gaat dus veel verder dan het bijschaven binnen de marges van het ego. Transformatie en bewustzijnontwikkeling zijn essentieel voor mens en organisatie als antwoord op de grote vraagstukken van de huidige tijd. Dit betekent dat niet langer de persoonlijkheid maar het ZIJN leidend is. In deze workshop maken we op een bijzondere manier verbinding met ons ‘ZIJN’: met bezieling, met ieders unieke product en verbinding met de bron. Deze elementen zijn het ijkpunt en de ruggengraat voor de mens én voor de organisatie. In deze workshop wordt gewerkt met het Bewust Bedrijf Model. Wandelend door de 7 cirkels van het model ervaren de deelnemers op een heel directe manier de 4 stadia van bewustzijn met bijbehorende transformatiestappen. In een tweede ronde maken we ook kennis met de 3 meest elementaire aspecten van een bedrijf, die gekoppeld zijn aan deze stadia. Door deze koppeling te maken, staat ons persoonlijk proces meteen ten dienste van de ontwikkeling van de wereld om ons heen. Verbinding maken met de 7 cirkels heeft een vergelijkbaar krachtige ervaring als het representeren van een rol in een familie- of bedrijfsopstelling.
Activiteiten 66 Ontdek de magie van liefdevolle aandacht Een kleurrijke ontdekkingsreis naar vrijheid en geluk Carola Pelder Alles wat je aandacht geeft groeit. Alles wat je liefdevolle aandacht geeft bloeit uit tot de essentie. Het is een kunst om met een liefdevolle blik naar jezelf en anderen te kijken. Dit kun je leren. Als er ruimte is voor een milde, liefdevolle houding schep je de voorwaarden voor een natuurlijk leerproces. Het is een manier van leven die je ondersteunt in de ontwikkeling van je talenten en zelfvertrouwen. Het is de kunst om open te staan voor de betekenis van je eigen ervaringen, je emoties en gevoelens. Deze te gaan zien als positieve ondersteuning in jouw persoonlijke ontwikkeling. Je zult steeds meer inzicht krijgen in je eigen wensen, idealen en drijfveren. Te kunnen leven in vrijheid, in het verlengde van je eigen drijfveren maakt je een gelukkig mens. Het is een paradoxale opgave om te onderzoeken wie je ten diepste bent. Alleen in de ervaringen zul je ontdekken wat jou verder helpt. Ga op onderzoek uit, vanuit de overtuiging dat er een weg is die bij jou past. Wat het van je vraagt is moed, geduld en vertrouwen. Het levert je zelfrespect en zelfvertrouwen op. Dit geluk kun je alleen jezelf kado geven. De Geluksbox is ontwikkeld als metafoor bij het persoonlijke bewustwordingsproces. Een metafoor voor het onderzoeken en manifesteren van jouw wensen en idealen, in de verbinding met je hart en ziel. Carola Pelder presenteert onder andere de Geluksbox. 67. Lachyoga Stephanie van Oostrum Lachen is goed voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Mensen die met elkaar lachen, werken beter met elkaar. Lachen is goed voor je sociale leven, het verbetert contacten tussen mensen. Lachen relativeert, is leuk, geeft ruimte en innerlijke kracht. Lachyoga is een ervaring, met jezelf en met elkaar. 68. Readings Tijdens een reading lezen we je energieveld. Hierin ligt informatie opgeslagen over je leven, je verlangens, je talenten, je doelen en nog veel meer. Deze informatie is voor een gedeelte bewust aanwezig en voor een gedeelte sluimerend. Daarom is een reading vaak verhelderend. Je krijgt informatie die je diep van binnen al weet, maar waar je je niet altijd van bewust bent. Een reading tijdens Learning Lane duurt ongeveer 20 minuten en kan gaan over alle levensgebieden waar je vragen over hebt: over je werk, je relatie, vriendschappen, je ontwikkeling, wonen, financiën, gezondheid en je kinderen. De readings worden verzorgd door mensen die het trainingsprogramma hebben gevolgd en gecertificeerd zijn bij het Centrum voor Leven en Intuïtie.
69 Savannah Bay Boekwinkel Savannah Bay zal aanwezig zijn met een boekenstand, waar je rustig even kunt snuffelen tussen de boeken, maar eventueel ook boeken kunt kopen. Hier zullen ook boeken aanwezig zijn die geschreven zijn door sprekers/workshopleiders van de Learning Lane.
70 Feelgoodies Tijd voor ontspanning, inspiratie, een blijk van waardering of een moment van bezinning? Bij Feel Goodies vind je cadeaus met een goed gevoel, maar ook inspiratie voor je bedrijf. Kijk, lees, verwen jezelf, geef aan een ander… en geniet! Tijdens Learning Lane verzorgt Feel Goodies een gezellige, mooie stand.
71 Bus Wereldcoach Zoals ieder jaar is The Hunger Project (www.thehungerproject.nl) weer aanwezig op Learning Lane. Dit jaar brengen we het initiatief Wereldcoach onder de aandacht. Wereldcoach is een community van coaches en trainers. Zij willen mensen in ontwikkelingslanden ‘empoweren’ door coaching/training. De coaching gebeurt in India en wordt door lokale coaches uitgevoerd. Een Wereldcoach maakt dit financieel mogelijk. Lees op www.wereldcoach.com hoe dit zit en kom langs op Learning Lane. We praten graag met je over jouw betrokkenheid bij de wereld! 72. Inspiratiestroom Voor hen die zich even willen terugtrekken in een oase van inspiratie is er de 'inspiratiestroom', een aaneenschakeling van inspirerende video fragmenten van originele denkers rond leiderschap, ondernemerschap en creativiteit. Je kunt vrij in en uitlopen om je 'inspiratie batterij' even op te laden 73. Filmhuis In 'management land' zweven al jarenlang thema's rond als 'leiderschap', 'ondernemerschap', 'creativiteit' etc. etc. Maar wat bedoelen we hier nu eigenlijk mee? En hebben we het wel over hetzelfde? Om echt te doorgronden waar het over gaat schieten woorden vaak tekort. Het blijven woorden, hoe goed ze ook zijn gekozen. Goede filmmakers weten dat allang. Want films spreken hun eigen taal. Het is aan de geoefende zintuigen van de kijker om de betekenis te doorgronden. In het filmhuis zal daarom een selectie van bijzondere filmfragmenten de revue passeren, gevolgd door een dialoog over de persoonlijke observaties en interpretaties van het bioscooppubliek over dit fragment. Een visuele en inspirerende ontdekkingsreis, begeleid door Coen Koomen van Blink&Koo (www.blinkenkoo.nl). .74. Las kunstwerk Iwan de Koker Learning Lane 2007 is de geschiedenis ingegaan als het jaar waarin het “Learning Lane Laskunstwerk” werd gemaakt en dit jaar bouwen wij er aan verder. Ergens op het Landgoed is een plek waar een enorm stalen frame staat, een frame dat je direct zult herkennen... Elke Learning Lane
deelnemer, bezoeker, medewerker of anderszins betrokkene zal zijn/ haar bijdrage leveren aan dit unieke kunstwerk. Hoe? Op het stalen plaatje schrijf je met je viltstift een KORT(!) citaat dat jij passend en inspirerend genoeg vindt om opgenomen te worden in het kunstwerk. Bij het kunstwerk lever je jou plaatje in en wordt jouw spreuk door speciale plasmasnijders “uitgesneden”. Daarna kun je het plaatje aan het kunstwerk lassen. Je kunt je voorstellen hoe geweldig dit kunstwerk kan worden als gedurende twee dagen iedereen een eigen unieke bijdrage aan het kunstwerk last. Over verbinden gesproken…. Het kunstwerk krijgt op het Landgoed een passende plek! 75. Stoelmassages Stoelmassage op de werkvloer wordt steeds populairder. Veel bedrijven nemen deze vorm van massage op in hun arbo-beleid. Hun werknemers varen er wel bij. Een daling van het ziekteverzuim, minder stressgerelateerde klachten en vooral; tevreden medewerkers!! Probeer het uit tijdens de Learning Lane! 76 Sheepman: Spiegel in de Natuur Rien Wesseling “Leiderschap, Communicatie en Samenwerking, het zijn de drie meest getrainde management vaardigheden van het moment. Terecht, want samen bepalen ze vrijwel alle aspecten van het menselijk samenzijn. Zowel privé als zakelijk. Ten onrechte worden deze drie vaardigheden vaak benaderd alsof het academische noviteiten zouden zijn. Het gaat hier om drie basale aspecten van het overleven in groepen, en niets daaraan is ons vreemd. Kijken naar hoe dieren zich tot elkaar verhouden en gedragen kan ons mensen leren met elkaar om te gaan. De metafoor van een Herder, zijn Hond en zijn Schapen ligt dan erg voor de hand. Metafoor Precies op die metafoor is de samenwerking Sheepman gebouwd. Het samenbrengen van een doorgewinterde schaapsherder met een even ervaren management adviseur leidde in 2010 tot een zeer effectief programma. Groepen van 5 tot 25 personen krijgen diepgaand inzicht in hoe communicatie werkt en wat samenwerken inhoudt. Drie belangrijke vormen van leiderschapsrelaties worden indringend behandeld. Daarbij onderscheidt Sheepman zich door vraagsturing. Veel programma’s met dieren werken vanuit de bijzonderheid van de natuur. Sheepman gebruikt de beleving om de vraag die er in de organisatie speelt te vertalen en zichtbaar te maken. Diagnostisch of curatief altijd afhankelijk van de wens van de opdrachtgever. Na verkenning van de vraag die er leeft binnen de organisatie wordt deze vertaald naar een buitenprogramma met Schapen en Honden. Schapendrijven door deelnemers met zodanige uitleg en begeleiding dat men zichzelf, elkaar en de werksituatie anders gaat zien en vaak beter gaat begrijpen. Sheepman biedt een ontspannen, maar uiterst leerzame en vaak confronterende beleving waar “plezier”en “buiten” gekoppeld worden aan de belangrijkste management vaardigheden, en aan de uitdagingen waar de deelnemers en hun organisatie zich voor gesteld zien. Vanzelfsprekend is het
Sheepman programma ook een uitstekende vorm van Teambuilding door de combinatie van samenwerkingsvormen en het onderkennen van achterliggende leiderschapsrelaties.
78 & 79 Natuur en inspiratie Natuurlijk Leiderschap + Individuele Natuurconsulten Yoke de Wilde + Martin Doolaard Heb je zin om inspiratie op te doen in de natuur? Wil je ontdekken hoe je de natuur kunt inzetten voor het verbeteren van motivatie van je klanten en/of medewerkers? Of zoek je verrassende, nieuwe inzichten voor je eigen professionele -of persoonlijke vragen? De belangstelling voor het inzetten van de natuur in coaching en trainingprogramma’s is aan het groeien. Het biedt praktische oplossingen voor motivatie en natuurlijk leiderschap van jezelf en van anderen. Gun jezelf tijdens Learning Lane de rust om je af te stemmen op je natuurlijke bron en geef je op, voor een van onze workshops Natuurlijk Leiderschap of voor een Persoonlijk Natuurconsult. Onze activiteiten vinden plaats in de buitenlucht, in de Keltische Kamer, in het bos. Yoke’s workshop Natuurlijk Leiderschap is geïnspireerd op het eeuwenoude medicijnwiel van de indianen. Die van Martin is geïnspireerd op de natuurfilosofie van de oude Grieken. Beiden laten je de bron van natuurlijk leiderschap ervaren in de natuur. Gedurende deze dagen geven Martin en Yoke ook doorlopend Individuele Natuurconsulten. Hiervoor ben je van harte welkom in onze yurta (tent). Aan de hand van je persoonlijke coachingsvraag ontvang je vanuit de natuur precies die nieuwe, verrassende in- en uitzichten die je nodig hebt. 85. Kloosterhof Uitgeverij Kloosterhof is onder andere een uitgever van de vakbladen Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties, Tijdschrift voor Coaching, LoopbaanVisie en Counselling Magazine. Onze ervaringen in het crossmediaal uitgeven willen we graag met de bezoekers delen door het aanbieden van de workshops columns schrijven en cartoons tekenen. Verder wordt er een heuse Twitter-contest opgezet waarbij deelnemers kansmaken op een Learning Lane-zitzak! Op inhoudelijk gebied kan er o.a. gespard worden met de hoofdredacteuren en kunnen bezoekers meedenken over de aankomende thema’s van onze vakbladen. Als slagroom op de taart stellen we diverse gerenommeerde boeken beschikbaar die bezoekers gratis mogen meenemen in ruil voor een recensie én een training die kosteloos gevolgd kan worden in ruil voor een ervaringsverslag.
86. Speedcoachen Coaching biedt vele mogelijkheden, methodes en werkvormen. Eén daarvan is de individuele coaching, oftewel de 1 op 1 coaching. Learning Lane biedt u de mogelijkheid een individueel coachingsgesprek te voeren met een ervaren coach. De gesprekken duren een half uur en worden gevoerd in een inspirerende omgeving. Bij het Meetingpoint zijn intekenlijsten beschikbaar waarop de gewenste tijd aangeven kan worden voor het gesprek.
