Centrum Integrale Psychiatrie in Centrum Integrale praktijkPsychiatrie in de praktijk
Bregje Hartogs, Gz-psycholoog Andrea Hospers, arts-assistent Annet Stoffers, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige Wanja Ligthart, psychomotore therapeut Wilma de Vries, nurse practitioner
Patiëntenzorg CIP • Regulier opgeleide, ervaren therapeuten, BIGgeregistreerd, kennis van en affiniteit met CAG: psychiaters, psychologen, gespecialiseerde verpleegkundigen, psychomotore therapeut, systeemtherapeut, arts-assistent (totaal 20) • Nieuwe aanmeldingen per maand: 15-20 • Totaal in zorg: 615
• ‘Ik krijg volledige aandacht en word als gelijkwaardig behandeld.’ • ‘Men is benieuwd naar mijn kijk op de zaak. Ik word in het behandelproces betrokken.’ • ‘Opvallend vind ik dat men je dwingt te kijken naar successen. Dat was wennen, maar het is waardevol omdat je op successen kunt bouwen.’ • ‘De openheid van behandelaren voor diverse stromingen is een positieve bijwerking van de behandeling. Het heeft mij vertrouwen gegeven.’
Workshop Centrum Integrale Psychiatrie • Werkwijze & behandelaanbod Bregje Hartogs - gz-psycholoog • Mindfulness in de psychiatrie (oefening) Annet Stoffers-Schaafsma - SPV • Kruiden en voedingssupplementen Andrea Hospers - Arts-assistent • Massage in de psychiatrie (oefening) Wanja Ligthart - PMT • Casuïstiek Wilma de Vries – Nurse-practitioner
Patiëntenzorg CIP • Problematiek: zeer divers! • Van huisarts, 2e lijn, second opinion tot last resort Stemmingsstoornissen PTSS Angststoornissen Psychotische stoornissen, Persoonlijkheidsstoornissen Identiteitsproblematiek Onbegrepen lichamelijke klachten
Kern van IP 1. Herwaarderen en optimaliseren van de therapeutische relatie 2. Open en kritische houding tov alle therapieën (regulier en CAG) op basis van de principes van Evidence Based Medicine 3. Focus op oplossingen, welzijn en gezondheid 4. In een “healing environment”, gericht op de gehele persoon Hoenders, Appelo& Brink van den (2008). Integrale Psychiatrie in de praktijk; onderzoek alles en behoud het goede. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 8, 9, 718-725
Maar hoe gaat het in zijn werk? • Reguliere diagnostiek. DSM-IV & beschrijvende structuur diagnose • Psychiatrische voorgeschiedenis in kaart brengen • Bespreken van alle behandelmogelijkheden met hun level van evidence (EBM) • Ideaal behandelplan realistisch behandelplan • Op Centrum Integrale Psychiatrie: regulier en complementair • Verwijzing naar alternatief volgens CAG protocol • Continue evaluatie
Reguliere behandelingen - Medicatie - SPV begeleiding - Psycho-educatie - Oplossingsgerichte therapie - Psychotherapie (CGT, systeemtherapie) - Psychomotore therapie - EMDR - Vrouwengroep
Complementaire behandelingen - Kruidenpreparaten - Voedingssupplementen - Mindfulness
Alternatief? • Niet zelf in huis • Verwijzing naar o.a: natuurgeneeskunde en acupunctuur • Uitsluitend als toevoeging aan regulier of complementair
- Hartcoherentie - Leefstijltraining
> Volgens het CAG-protocol zoals vanochtend werd toegelicht….
- Massage & lichaamsgericht werken
Bedankt voor uw aandacht!
Mindfulness 3 december 2008
Voor vragen en/of informatie:
[email protected] www.congresintegralepsychiatrie.nl
Annet Stoffers-Schaafsma, S.P.V Centrum voor Integrale Psychiatrie, Lentis.
Wat is Mindfulness?
Opbouw Wat is Mindfulness?
Aandacht geven op een speciale manier:
Mindfulness in de Psychiatrie Ons aanbod en ervaringen
… doelbewust,
Ervaringen deelnemers
… op het moment zelf
Aandachtsoefening
… en niet-oordelend. Jon Kabat-Zinn 1990
Mindfulness in de Psychiatrie
Ons aanbod en ervaringen
• Oorsprong 2500 jaar geleden Vanaf januari 2006 parallelgroepen voor patiënten en medewerkers • Thich Nhat Hanh Doelgroepverbreding: van stoornisgericht naar gezondheidsgericht (zelfgenezend vermogen) • Jon Kabat-Zinn => MBSR (Mindfulness Based Stress Reduction)
• Zindal Segal e.a. =>MBCT (Mindfulness Based Cognitive Therapy)
Ervaringen van deelnemers Minder patiënt, Meer mens
Verandering leefstijl
Positieve bijwerkingen (ontspanning, algemene gezondheid)
Verbetering in omgaan met onprettige gedachten en in staat terugval te voorkomen
Meer in contact met eigen lichaam zijn en het huidige moment
Minder lichamelijke en psychische klachten
Vriendelijker voor zichzelf en anderen
Meer rust en zelfacceptatie
Openstaan voor rijkdom alledaagse ervaringen
Herkenning automatische reacties Beter kunnen ontspannen
Bewustwording lichaam, grenzen, mogelijkheden
Meer keuzevrijheid in omgang met stress
Aandachtsoefening Niet streven Niet oordelen Geduld Acceptatie Loslaten Eindeloos beginnen Vertrouwen Mildheid In het hier en nu
Kruiden & voedingssupplementen
- St. Janskruid - Valeriaan - Visolie (omega-3)
A mind is like a parachute, it works best when open.
Andrea Hospers, arts-assistent Centrum Integrale Psychiatrie
- Inositol - Enkele vitamines
Sint Janskruid (hypericum perforatum)
• Eerste kruid erkend als geneesmiddel voor depressie • Bij milde tot matige èn ernstige depressieve klachten, 900 mg/dag • Waarschijnlijk even effectief als SSRI’s en TCA’s • Minder bijwerkingen (lichte maag-darm klachten, huid gevoelig voor UV) • Interacties met andere medicijnen! • Niet tijdens zwangerschap
• Veel verschillende preparaten op de markt! • Diverse preparaten bevatten onvoldoende werkzame stof • Ook in de praktijk is St. Janskruid effectief gebleken! • Nadeel: meestal geen vergoeding door zorgverzekeraar > verandering door UA-status?
Schrader et al 1998, Schrader 2000, Woek 2000, Schulte 2000, Linde et al. 2008
Valeriaan
Visolie
(Valeriana officinalis)
• Veel onderzoeken zonder eenduidige resultaten • Mogelijk effectief bij slapeloosheid. Niet bij stress en angst! • Zeer veilig en weinig bijwerkingen • Niet tijdens de zwangerschap • Ook veel verschillende preparaten op de markt! Bent et al. 2006
• Meervoudig onverzadigde omega-3 vetzuren (m.n. EPA) • Gehalte omega-3 in Westerse dieet sterk afgenomen! • Belangrijke bouwstoffen voor neuronen en hormonale stoffen, celmembranen • Veel aanwijzingen voor een positief effect bij stemmingsstoornissen • Concentratieproblemen (ADHD)
Inositol (In het kader van onderzoek, in ontwikkeling)
• Vitamine B-achtige stof • Minder bewijs voor effectiviteit bij: Angstklachten, psychotische stoornissen
• Lijkt effectief bij angstklachten (met name paniekaanvallen en mogelijk ook dwang)
• Werkingsmechanisme? • Literatuur: 6-18 gram/dag • Weinig bijwerkingen en interacties • Weinig bijwerkingen en veilig te gebruiken • Kwalitatief goed & zuiver Ross BM et al. 2007, Stahl LA et al. 2008
Toekomstplannen: Onderzoek met voedingssupplementen bij patiënten met depressie of schizofrenie o.a. Vitamine B11 , B12 , B3 , D Antioxidanten Omega-3 TCM
Palatnik A. et al. 2001, Brown RP & Gerbarg PL 2001, Saeed SA et al. 2007
Conclusie - Meer behandelmogelijkheden
- Sluit beter aan bij wensen en voorkeuren van sommige patiënten Therapeutische relatie!
- In het algemeen minder bijwerkingen Rathbone J et al. 2005, Coppen A et al. 2005, Goff DC et al. 2005
Aanbevelingen
Bij vragen / opmerkingen: Andrea Hospers, arts-assistent
-Niet zomaar kruiden en voedingssupplementen geven
Centrum Integrale Psychiatrie Email:
[email protected]
- Altijd via een arts
Massagevormen
Massage in de psychiatrie
Wanja Ligthart Psychomotore therapeut Centrum Integrale Psychiatrie
• Klassieke massage - Ter ontspanning - Lichaamsbewustwording • Psychomassage - Betekenisgeving van lichaamssignalen • Shiatsu - Invloed zelfhelend vermogen - Verschuiving sympatisch naar parasympatisch
Casuïstiek Centrum Integrale Psychiatrie Wilma de Vries Nurse practitioner
Janneke: 46-jaar, gehuwd, heeft last van terugkerende depressies en angstklachten na een recent verkeersongeval In behandeling bij het CIP vanaf oktober 2007
Diagnose bij aanmelding: Recidiverende depressie, matig van ernst Depressieve stemming, slaapstoornissen, motorische onrust, vermindering van interesse in bijna alle activiteiten, vermoeidheid, veel piekeren, sombere toekomstverwachting Posttraumatische stress-stoornis na verkeersongeval oktober 2006 waarbij ze door een auto op een zebrapad is geschept met gevolg een dubbele beenbreuk en een hersenschudding. Restklachten duizeligheid en vergeetachtigheid en angst in het verkeer. Herbelevingen en vermijdingsgedrag Erfelijke aangeboren visuele handicap Congenitaal cataract en nystagmus Patiënte ziet hierdoor met beide ogen slechts 5%
• Wens bij aanmelding: - Mindfulnesstraining: leren omgaan met angst en depressie, meer controle over stemmingen krijgen - Meer energie krijgen - Behandelaar waar het mee klikt
• Psychiatrische voorgeschiedenis: 1992 in de Driehoek in Assen i.v.m. identiteitscrisis, vastgelopen op haar werk, moeite om van ouders los te komen succesvolle behandeling met lichaamsgerichte psychotherapie Voor aanmelding bij ons centrum: Depressiebehandeling met antidepressiva en gesprekken bij PsyQ, Lentis.
Resultaat I • Met de Mindfulnesstraining heeft Janneke meer inzicht en vertrouwen in zichzelf gekregen en ze heeft meer ruimte voor zichzelf gecreëerd, hartcoherentie oefeningen maakten dit duidelijk merkbaar en zichtbaar • Antidepressivum werkte niet na 6 weken en ook niet na ophoging en is afgebouwd • Suppletie vitamine B12 en foliumzuur zorgt voor meer energie • EMDR sessie heeft angst voor verkeerssituaties weggenomen, het is hierdoor makkelijker om activiteiten buiten de deur te ondernemen
Aandacht voor lichaam en geest binnen een integrale visie geeft een nieuw perspectief op behandeling in de psychiatrie
Behandeling Centrum Integrale Psychiatrie: MBCT Hartcoherentie oefeningen Suppletie vitamine B12 en foliumzuur Ondersteunende gesprekken EMDR
Resultaat II • Wisselende stemmingen zijn er nog wel, patiënte kan er beter mee omgaan • Is naast dagbesteding nu ook vrijwilligerswerk gaan doen • Janneke is tevreden over haar behandeling tot nog toe. Er is goed naar haar geluisterd en ze kan met wat ze leert in haar dagelijks leven daadwerkelijk dingen veranderen
