Workshop Alcohol en adolescenten

Workshop Alcohol en adolescenten Bossche samenscholingsdagen 25 en 26 november 2010 2 en 3 december 2010

Kinderartsen: Marianne Steenbergen en Annemieke van der Weij

Huisartsen: Elseline Verheul, Suzanne Reijnen en Erwin Heemskerk

Graag mobiele telefoon uit of op trilstand

OPBOUW VAN DE WORKSHOP 1. 2. 3. 4. 5.

Cijfers m.b.t. alcoholgebruik bij jongeren Effecten op korte en lange termijn Risicofactoren/beschermende factoren Plan van aanpak Conclusie en take home message

Cijfers  Alcohol is wereldwijd meest gebruikte en geaccepteerde drug. Nederland in top 3 van EU lidstaten  Van 15-64 jarigen gebruikt 85% (wel eens) alcohol  Van 12-18 jarigen heeft rond 80% weleens gedronken, rond 50% actueel gebruik

Bingedrinken  Verschillende definities  35% v/d scholieren in laatste maand ( ≥5 E bij 1 gelegenheid: ♂:♀ = 1:1)

Spoedopnames ziekenhuis  NSCK signalering – 2007: 231 opnames – 2008: 288 opnames – 2009: 500 opnames – Eerste helft 2010: 356 opnames (verwachte stijging t.o.v. 2009: 40%)  Opname indicatie verlaagd bewustzijn (80%)  Gemiddeld promillage 1.8 (10-15 consumpties)

Spoedopnames ziekenhuis vervolg      

Leeftijd 11-17 jaar Jongens:meisjes = 1:1 Nederlandse achtergrond In gezelschap van vrienden gedronken Herkomst alcohol via winkels/horeca 30% VMBO 41-46%, HAVO 20-21%, VWO 14-22%, overig 17-20%

Ethniciteit actueel gebruik     

Autochtoon: 54% Surinaams: 39% Antilliaans: 38% Turks: 19% Marokkaans: 8%



Effecten op korte en lange termijn op hersenen en gedrag

Hersenen  Vnl. dierexperimenteel onderzoek  Mensen: observationeel onderzoek  Groei en ontwikkeling tot ca 24e jaar !

fMRI-onderzoek

Hersenschade    

Corpus callosum: ↑ alcohol ; witte stof ↓ Hippocampus: ↑ alcohol ; volume ↓ Frontaal kwabben: ↑ alcohol ; O2-consumptie ↓ Leren/geheugen ↓; dit effect bij adolescenten meer dan bij volwassenen  Motoriek/coördinatie↓; dit effect is bij adolescenten minder dan bij volwassenen

Gezondheidsrisico’s op korte termijn • Sedatie: bij adolescenten minder dan bij volwassenen • Verstoring levensreddende reflexen (stikken in eigen braaksel, ademhalingsstilstand) • Acute alcoholintoxicatie • Geweld/politiecontact • Ongelukken • Ongewilde/onveilige sex

Gezondheidsrisico’s op lange termijn

    

Blijvende hersenschade Leer-en geheugenproblemen Verslaving Schade aan organen Maligniteiten

Risico’s van start alcohol drinken op jonge leeftijd • • • • •

Latere alcoholverslaving (tgv complex van factoren) Ook op volwassen leeftijd meer agressief, gericht op personen Eerder geneigd tot onveilige of ongewilde sex (eerste afspraakje) Alcohol drinken tijdens graviditeit (FAS) Risico op ongevallen↑(korte en lange termijn)



Risicofactoren

Persoonsgebonden Omgeving Risicovolle situaties

Persoonsgebonden risicofactoren:

 adolescentie  etniciteit: mn autochtone afkomst  jongens drinken aanzienlijk vaker en meer dan meisjes

Persoonsgebonden risicofactoren vervolg-

-

 jongeren op het VMBO en het speciaal onderwijs (en dan mn de autochtone bevolking)  jongeren met bepaalde persoonlijkheidskenmerken – sensatie zoeken, laag zelfvertrouwen, stressgevoelig  jongeren met gedragsproblemen of andere psychische problemen zoals depressie of het meemaken van een traumatische gebeurtenis.  erfelijke factoren

Omgevingsrisicofactoren:     

slechte ouder- kind relatie broers en/of zussen hebben dichtbevolkte gebieden psychische problematiek of middelengebruik van de ouders alcoholafhankelijke ouders

Omgevingsrisicofactoren

-vervolg-

 alcoholgebruik van de moeder tijdens de zwangerschap  over alcohol zeurende ouders  invloed van vrienden en groepsdruk (kan overigens ook beschermend zijn)  veel tijd met vrienden doorbrengen  blootstelling aan alcoholreclames

Ad Ouders  ouders van 12-16 jarigen vinden 1 glas alcohol thuis goed – 95% v/d ouders vindt dagelijkse alcohol (1-2 E) consumptie en/of >5 E in weekend schadelijk voor kind  Ouders onderschatten alcohol gebruik kind  Slechts ¼ v/d ouders heeft een “niet drinken afspraak” met kind

Risicovolle situaties:     

verblijf binnen jeugdzorginstellingen deelname aan spijbelopvangprojecten alcohol in huis aanwezig frequent uitgaan voor uitgaansgelegenheden: een beperkt aantal zitplaatsen, harde muziek, drukte, veel jonge gasten en een onverzorgde uitgaansomgeving

Beschermende factoren  weinig praten over alcohol, maar als er gepraat wordt dan ook gesprek van hoge kwaliteit  als ouder niet drinken in bijzijn van kinderen  allochtone achtergrond  de uitgaansomgeving kan ook een beschermende factor zijn, bijvoorbeeld door een verantwoord alcoholschenkbeleid.  een goede band tussen ouder en kind en een authoritatieve opvoedstijl



PLAN VAN AANPAK

Preventie Sociale kaart patiëntendossier

Preventie  Wetgeving  Maatschappelijke norm  Voorlichting adolescent en ouders

Ad voorlichting adolescent en ouders

     

Kennis effect alcohol op het jonge brein Stel regels als ouders Niet-drinken-contract Bespreek consequenties bij schenden regels en contact Voorbeeldgedrag Niet thuis “oefenen”

Sociale kaart  Novadic Kentron / Roder consult (voor Bommelerwaard event. Iriszorg )  Centrum voor Jeugd en gezin: genotmiddelenspreekuur  GGD  GGZ Herlaarhof bij psychische comorbiditeit  Internet: alcoholinfo.nl / uwkindenalcohol.nl / watalcoholmetjedoet.nl / trimbos.nl

Patientendossier

 Waar noteren? Probleemlijst?  Welke actie onderneem je ?  Communicatie overige zorgverleners (Zorg voor Jeugd)

Take-home messages  Groot probleem

 Veel schade  Duidelijke risicofactoren

 Grote rol voor ouders

Bronnen       

Alcoholintoxicatie bij jongeren in Nederland. Cijfers van 2007, 2008, 2009. Uitgave van STAP, Universiteit Twente, RdGG Delft, NSCK. Trimbos Instituut Nationale Drug Monitor, jaarbericht 2009 PEDIATRICS Vol. 121 Supplement April 2008, A Developmental perspective on Alcohol and Youths 16 to 20 years of Age. SA Brown et al. Arch Pediatr Adolesc Med. 2007;161(10)Predictors of Initiation of Alcohol Use among US Adolescents Findings From a Prospective Cohort Study Laurie B. Fisher,. et al. Pediatrics, 2008 April; 121 (suppl 4) Transitions Into Underage and Problem Drinking Summary of Developmental Processes and Mechanisms: Ages 10-15 Michael Windle, Ph.D. et al.

na 3 weken onthouding

Extra dia’s

Probleem gedrag  Wekelijkse drinkers 12-16 jarigen: meer agressief en delinquent gedrag  Wekelijkse drinkers 12-13 jaar: meer somatische en angst/depressieve klachten

Workshop Alcohol en adolescenten

Recommend Documents