Work – Life – Self Balance
“life is real, business in the end is just a game”. Execu4ve Leadership Founda4on 2015 © 1
dit materiaal mag vrijelijk worden gebruikt, mits met correcte bronvermelding!
FAMILY
SELF
WORK Source: The Leadership engine, Noel Tichy, 1997-2000
3
FAMILY
SELF WORK
Source: The Leadership engine, Noel Tichy, 1997-2000
4% Ongewoon succesvolle mensen. Ongewoon succesvolle mensen zijn op drie dimensies succesvol. Dit betekent dat ze zich gelukkig en tevreden voelen over zowel hun maatschappelijke carrière, de aard van het werk wat ze dagelijks doen, als hun privé situa>e (zelf en familie en vriendenkring).
Wat is hun geheim, wat doen deze ongewoon succesvolle mensen dat anderen niet doen? • Ze werken aan het opbouwen van innerlijke rust en overzicht op de echt belangrijke dingen in hun leven. Het is helder dat dit erg helpt om situa>es onbevangen te kunnen beoordelen en focus op zowel persoonlijke als zakelijke doelen te bevorderen.
• Ze stellen duidelijke doelen die voor henzelf en in rela>e tot anderen betekenis hebben. Deze bepalen dan ook de prioriteit die gegeven moet worden aan ac>viteiten en daarmee geven ze het leven rich>ng. Ze brengen hun >jd dan ook alleen door met mensen waar deze betekenis samen mee gegeven kan worden, alle andere >jd doorbrengen zien zij als verspilling van energie.
• Ze zoeken avontuur en hebben de durf om dingen te ondernemen die ze nog niet kennen. Om hun leven betekenisvol invulling te geven en niet slechts volgend te laten zijn op wat anderen van hen vragen, is het nodig om moed te hebben nieuwe dingen aan te gaan. Soms betekent dat dat zij breken met het oude vertrouwde patroon.
• Ze beheersen het effec>eve denken. Ze sturen hun gedachten maken op basis daarvan keuzes. Alleen die gedachten die leiden tot persoonlijk en professioneel resultaat en bijdragen aan hun levens-‐prioriteiten zijn voor hen leidend in het maken van die keuzes. 6 Onderzoek Dr. Kushel, US en in EU door Patrick Lybaert, 2000-2006
Reflec4e geeP ordening in je brein en maakt het mogelijk je onderbewuste brein bij te sturen. • Veel mensen werken in organisa>e hard aan het behalen van succes door hun doelstellingen te verwezenlijken. Soms lijkt het wel alle /jd van de week te mogen kosten. • Tot ze 38 of ietsje ouder zijn en beginnen te reflecteren op hun leven. – – – –
Hoe ver ben ik gekomen Hoeveel heb ik nog redelijkerwijs te gaan Hoe doe ik het nu Hoe wil ik het straks doen
• Work-‐Life balance zijn normale “mid-‐life” vragen die zonder bovenma>ge stress of burn-‐out te beantwoorden zijn. • VERVOLGENS kun je hier LEEFREGELS aan verbinden voor het inrichten van je leven en het maken van keuzes door de juiste focus te kiezen waarbij zowel werk, rela4es, gezin als je zelf aan bod komen in de juiste verhoudingen.
7
Ontspanningsoefeningen. (voorbeeld) • Concentreer je op je ademhaling. Zodra je deze voelt en hoort komt je brein vanzelf in het “hier en nu”, in het “zijn”. Dit werkt al vrijwel per direct, binnen een minuut. • Breng je ademhaling omlaag van borst-‐ en keelholte naar buikholte. Dit vergroot rust in de ademhaling en laat spanning afvoeren. Dit werkt al binnen enkele minuten.
• Ga rechtop in je stoel ziVen, beiden voeten op de grond en voel je voetzolen. Dit levert concentra>e op het gehele lichaam en geeW innerlijke rust en kracht. Idealiter houd je dit 10 minuten achtereen vol, enkele minuten levert ook al voordeel op.
• Ga staan en “veranker” jezelf met de voeten op de grond, door concentra>e op de grond en voel je voetzolen weer contact maken. 8
Kan ik mezelf leren hier beter in te worden? JA! • En dat gebeurt nu ook (veelal onbewust) op basis van dagelijkse ervaringen; door meer begrip en inzicht en door OEFENEN met zelfreflec>e en PROACTIEF handelen krijgt jouw EQ meer focus en ontwikkelt het zich. • Zel`eheersing: je bewust zijn van je innerlijke toestand en het hanteren van deze toestanden maakt mensen succesvoller en belangrijker nog minder kwetsbaar voor nega>eve niet-‐nubge en ontregelende emo>es en daarmee ervaren mensen vaak meer geluk in het leven. • Welke EQ componenten je kunt leren worden hierna uitgeschreven. Check je zelf eens op deze dimensie (innerlijk èn interpersoonlijk).
9
Een vervuld leven vraagt om je aandacht te richten op de besteding van je energie. Mensen die in de 4% categorie zi<en doen dit met grote precisie omdat ze weten dat alleen door in balans te zijn, de aandacht gegeven kan worden die iedereen en zijzelf verdienen.
10
Een chronische toestand van een gealarmeerde Amygdala, dus van STRESS, is slecht voor het func4oneren van zowel brein als lichaam! • Zenuwstelsel, immuunsysteem, spijsvertering en aanmaak van hormonale stoffen raken ontregeld door langdurige stress. • Dit kan bij langdurige toestand zelfs leiden tot ziektes in zowel geest (gejaagdheid, depressiviteit, psychose) als lichaam (eetstoornis, ontstekingen, hoge bloeddruk, zelfs kanker). • Periodes van “nietsdoen” zijn nubg voor ons lichaam, want het is een toestand die leidt tot aanmaak van posi>eve hormonale stoffen en “neurogenese”, de aanmaak van nieuwe hersencellen, ter vervanging van oude. • In het algemeen … zegt Dick Swaab*, op grappige wijze, zijn afwisselend “schaken en wandelen” de beste ac>viteiten voor gezond blijven. Het brein prikkelen en de het lichaam fit houden door beweging (geen overbelas>ng!). • Wanneer is er sprake van een “chronische toestand van stress”? – – – –
11
Wanneer dit over langere periode en herhaaldelijk optreedt (aaneengesloten over 3 – 6 weken). Wanneer dit leidt tot verminderd slapen en onrus>ge dromen. Wanneer dit zonder periodes van echte rust voor herstel (minstens 1x per 6 weken – zie schoolvakan>es). Wanneer dit leidt tot het gevoel weinig “grip” op je leven te hebben (je wordt geleefd door je agenda).
* Bron: Wij zijn ons brein, Dick Swaab, 2010
First Manage your energy instead of your 4me … Mind
mee r à FOCUS de m uren m aken ee s t n is a tuu r maa l ijke r effe à FIT ctiev mins t e ma nier … à FEEL -‐ EQ – understand rela>ons and emo>ons, act upon the info emo>ons provide
à SELF, values, natural talent, posi>f difference,
Body
Emo4ons
Spirit
12
the ability to live your choices
Een paar overdenkingen en 4ps. FOCUS • • • • •
i.p.v. afleiding Reduceren “switching” >me Pomodoro techniek Stel waarom vragen Oriënteer je op de lange termijn bijdrage
SPIRIT • • • • • •
13
Benut natuurlijk talent:
Doe datgene op jouw manier waar je het best in bent, elke ac/viteit die je doet, elke dag opnieuw.
80% Energie à Polijsten Talent 20% Energie à Bijleren en Compensa>e
Compensa>e: Betekenis 1. Laat een ander het doen: Delegeren! Hoger doel 2. Ontwikkel supportmechanisme Waarden, rituelen 3. Leer een beetje bij Belang voor het zijn van je zelf Waar wil jij aan herinnerd worden … Bouwen aan een Kathedraal is mooier dan een muurtje metselen
Stemming: posi4ever of nega4ever als basishouding. • Mensen verschillen qua karakter en basishouding zoals we weten. • De verschillen zijn min of meer “normaal” verdeeld, dus komen uitersten weinig voor, hoewel direct herkenbaar in dergelijke situa>es.
Posi>evere levenshouding – – – –
Crea>ever Problemen oplossen Flexibeler denken Efficiënter in nemen van besluiten
Nega>evere levenshouding – Aandacht voor het “bijzondere / afwijkende” – Scep>scher, kri>scher, grondiger – Gericht op eigen conclusies
14
Nadeel: -‐ Minder onderscheid in argumenten -‐ Te snel beslissen -‐ Te weinig aandacht voor afwijkingen
Nadeel: -‐ “Somberen” is onaangenaam voor de omgeving en voor je zelf -‐ Minder prebg in samenwerking -‐ Sneller geneigd op te geven -‐ Piekeren leidend tot traagheid
EQ = Empathie, in de volksmond. WE onderscheiden drie soorten van empathie (1). 1. COGNITIEVE EMPATHIE
verschillende vormen van empathie hebben verschillende hersencircuits.
– snel andere standpunten kunnen herkennen – andere gezichtspunten kunnen innemen en kunnen begrijpen – onuitgesproken dingen snel herkennen en er op kunnen reageren
2. EMOTIONELE EMPATHIE – met de ander meevoelen, meelijden, mee plezier hebben – “rela>onele chemie voelen”, zonder iets te zeggen aanvoelen wat er speelt – herkennen waarom anderen op dingen op een bepaalde manier reageren
3. EMPATHISCHE BETROKKENHEID – onmiddellijk aanvoelen wanneer iemand hulp nodig heeW – je spontaan en direct beschikbaar stellen ten dienste aan de ander – uit vrije wil en vrijgevig hulp bieden wanneer daar behoeWe aan is
15
Wie mag in welke emo4onele cirkel van jou komen?
“je dierbaren”, intieme cirkel
16
ZELF
Zakelijke relaties
Collega’s en persoonlijke zakelijke relaties
Als leidinggevende dien je al4jd fit te zijn! • Je kunt alleen leiding geven aan anderen wanneer je zelf fit bent om helder te denken en boven de materie kunt uits>jgen. – – – –
Het speelveld kunt overzien, Reac>es en emo>es kunt herkennen, Emo>es van anderen en van je zelf kunt terugbrengen tot effec>eve propor>es op grond van inzicht, Voldoende afstand kunt bewaren om te kunnen reageren op wat er echt is in het hier en nu.
• Wanneer Fit-‐zijn als professional en leidinggevende zo voorwaardelijk is voor succes, is het ook zaak om er vanuit eigen belang en vanuit zakelijk belang op te sturen! – Rust, Ritme, Ruimte, Reflec4e en Regelmaat is dus geen “… zou zo prebg zijn – ding”, maar vereiste! – Een korte “piekbelas>ng” is geen punt, mits al>jd gevolgd door 5xR. – Te lang in kwadrant-‐1 leven … alles is belangrijk en dringend, het moet nu … , holt ieder mens uit, “er is een winter nodig van herstel om vervolgens een zomerlang te kunnen bloeien”.
à Focus, “Nee-‐zeggen” en Prioriteiten stellen, is een manier om de zaken waar je JA op zegt, te kunnen WAARMAKEN. 17
Presencing is een denkwijze om in het hier en nu contact
te maken met wat er echt is …. en dat vraagt om verschillende manieren van luisteren en reflecteren. (Informa4ef, Empa4sch, Explorend). 1. VERKENNING Wat is de aanleiding? Wat speelt er? Wat hebben we met elkaar te bespreken?
8. DE UITVOERING Wat ga ik, wat gaan wij doen? Wat nemen we ons voor? Wat spreken we daarover af?
2. DE KWESTIE Wat is er gebeurd? Wat is ons/mijn aandeel hierin? Wat is het grotere kader, het geheel? Hebben we alles wel gezien? 3. DE BELEVING Wat doet het met ons, met mij? Wat houdt ons, mij tegen? Wat houdt het probleem in stand? 4. DE STILTE – PRESENCING Wat is er aan de orde? Wat betekent dat? Wat is de kern? Welke waarde heeU dat?
18 Bron: Otto Scharmer, Theory-U, Vragen uitgewerkt door ELF, 2013
7. PROTOTYPING Wat willen we bereiken? Wat zou er kunnen? Wat zou het beste werken? Hoe kunnen dat ons voorstellen? 6. DE INGEVING Waar krijg ik energie van? Wat mo/veert ons om er aan te werken? Hoe zou de beste uitkomst er uit zien? 5. OPEN WIL Wat zie ik vanuit het grotere geheel? Wat heb ik daarbinnen te doen? Wat heb ik te laten? Wat is mijn taak, mijn werk?
Mid-‐life transi4e ipv crisis! De normale mid-‐life vragen zijn bedoeld voor het doormaken van een transi4e als persoon. • “Crisis” is hiervoor niet nodig ….. , wel een hoge mate van bewustwording over de vragen die je je zelf stelt in deze levensfase. • Door deze vragen met je zelf aan te gaan, komt er zicht op de essen>es in jouw leven en de keuzes die je daarbij gemaakt hebt en nog wilt maken. • Daarbij is het vaak zo dat mensen >jdens hun mid-‐life transi>e bewuster vragen stellen bij het leven dan tevoren op de drie kernpunten in ieders leven: (1) familie/gezin/dierbaren, (2) werk (betekenisgeving en inkomen) en (3) zelf. • Gevolg is bewuster en prebger leven dan daarvoor en voorbereiden op de “2e helW van je leven”. • Meer aandacht voor kwadrant-‐2 in je leven is nodig om te komen tot dit transi>eproces. (zie hierna “focus” management naar Covey’s 7 habits, 1997)
19
Jezelf: hello Tiger, I love you!
• Geef geen kri>ek meer: kri>ek geven is geen bijdrage, tenzij een ander je erom vraagt en dan nog al>jd met aanbod tot hulp. Keur jezelf niet af en accepteer jezelf volledig zoals je nu bent. Iedereen verandert. Wanneer je jezelf goedkeurt, verander je in een posi>eve rich>ng. • Praat jezelf geen angst aan: terroriseer jezelf niet langer met je gedachten. Het is destruc>ef voor je zelfvertrouwen om op deze manier door het leven te gaan. Ontdek welk beeld je een goed gevoel geeW. Zodra je een angs>ge gedachte op voelt komen, kun je deze gedachte vervangen door een gedachte die je een goed gevoel geeW. • Ga op een zachtmoedige en geduldige manier met jezelf om: wees aardig tegen jezelf. Behandel jezelf zoals je iemand zou behandelen op wie je dol bent. • Wees vriendelijk tegen je gedachten. Haat jezelf niet, omdat je bepaalde gedachten denkt, maar verander ac>ef deze gedachten. • Geef jezelf complimenten. Als je jezelf complimenten geeW, wordt je innerlijke kracht groter. Geef jezelf zo vaak mogelijk complimenten. Zeg tegen jezelf dat je het heel goed aanpakt, ook als je iets onbelangrijks doet. • Steun jezelf. Ontdek hoe je jezelf kunt steunen. Vraag je vrienden om hulp. Sta ze toe om je te helpen. Het is een teken van kracht wanneer je om hulp vraagt op momenten dat je die hulp goed kunt gebruiken. • Ga zachtmoedig om met je nega>viteit. Besef dat je nega>viteit veelal veroorzaakt wordt door een behoeWe. Je ontdekt nieuwe, posi>eve manieren om aan deze behoeWe te voldoen. Laat daarom nu je achterhaalde, nega>eve gedachtepatronen los. • Zorg goed voor je lichaam. Verdiep je kennis over voeding, stofwisseling en houding. Houd je hersenen ac>ef en je lichaam fit door dagelijkse wandelingen en stop met te zware sporten die het uiterste van je vragen. • Kijk jezelf vaak in een spiegel in de ogen. Laat merken dat je steeds meer van jezelf gaat houden. Vergeef jezelf terwijl je naar je spiegelbeeld kijkt. Praat tegen je ouders terwijl je in de spiegel kijk en vergeef ze. Zeg minstens eenmaal per dag tegen jezelf: Ik hou van jou. Ik hou heel veel van jou! • DOE HET NU. Stel van jezelf houden niet uit tot je beter bent, tot je bent afgevallen, tot je een nieuwe baan hebt, of tot je een nieuwe rela>e bent aangegaan. Doe het nu. Houd van jezelf!
20
“Focus management volgens Covey” Dringend Belangrijk
NIET Belangrijk
NIET Dringend
I. Intensief leven Crises Urgente problemen Projecten met deadlines Vergaderen
II. Ac>ef / bewust leven Voorzorgsmaatregelen Werken aan rela>es Nieuwe mogelijkheden Planning / voorbereiding Recrea>e Empowerment
III. Geleefd worden Interrup>es Telefoontjes Aardigheden Onvoorbereid betrokken worden Sommige vergaderingen
IV. Tijdverdrijf Beuzelarijen Plezier NietsnuVen Voor TV hangen MSN en Sommige telefoongesprekken
Bron: Stephen Covey, 7 habits of highly effective people
Resultaat van dominan4e in kwadrant 1 Dringend
NIET Dringend
Belangrijk I. RESULTAAT: Stress Overspannenheid Crisismanagement Al>jd branden blussen
NIET Belangrijk
RESULTAAT: Korte termijn Crisismanagement voor anderen Kameleon Slachtoffer voelen oppervlakkigheid
Bron: Stephen Covey, 7 habits of highly effective people
RESULTAAT: Visie Perspec>ef Evenwicht Discipline Controle Weinig crisis RESULTAAT: Onverantwoordelijk Ontslag Azankelijk van anderen
Resultaat van dominan4e in kwadrant 3 Dringend
NIET Dringend
Belangrijk RESULTAAT: Stress Overspannenheid Crisismanagement Al>jd branden blussen
NIET Belangrijk
III. RESULTAAT: Korte termijn Crisismanagement voor anderen Kameleon Slachtoffer voelen oppervlakkigheid
Bron: Stephen Covey, 7 habits of highly effective people
RESULTAAT: Visie Perspec>ef Evenwicht Discipline Controle Weinig crisis RESULTAAT: Onverantwoordelijk Ontslag Azankelijk van anderen
Resultaat van dominan4e in kwadrant 4 Dringend
NIET Dringend
Belangrijk RESULTAAT: Stress Overspannenheid Crisismanagement Al>jd branden blussen
NIET Belangrijk
RESULTAAT: Korte termijn Crisismanagement voor anderen Kameleon Slachtoffer voelen oppervlakkigheid
Bron: Stephen Covey, 7 habits of highly effective people
RESULTAAT: Visie Perspec>ef Evenwicht Discipline Controle Weinig crisis
IV. RESULTAAT: Onverantwoordelijk Ontslag Azankelijk van anderen Energie verspilling
Resultaat van dominan4e in kwadrant 2 Dringend
NIET Dringend
Belangrijk RESULTAAT: Stress Overspannenheid Crisismanagement Al>jd branden blussen
NIET Belangrijk
RESULTAAT: Korte termijn Crisismanagement voor anderen Kameleon Slachtoffer voelen oppervlakkigheid
Bron: Stephen Covey, 7 habits of highly effective people
II. RESULTAAT: Visie Perspec>ef Evenwicht Discipline Controle Gevoel van grip hebben RESULTAAT: Onverantwoordelijk Ontslag Azankelijke van anderen
Persoonlijke ontwikkeling geeP enorme voldoening. • Bouw je sterktes uit (80% van je aandacht, energie en dus ook >jd) • Enkele complementaire eigenschappen ontwikkelen helpt (20%) • Leer sneller ineffec>eve gedragsneigingen bij je zelf te onderkennen • Leer te schakelen in effec>eve gedragspatronen • Werk aan het uitbouwen van je Sociale en Emo4onele Intelligen4e (EQ), immers dat is de grootste voorspeller van succes en plezier in het leven “I could do a li
Jij als leider en professional hebt goede … Rela4es nodig die je ondersteunen, coachen, feedback geven. Rela4es die jij ondersteunt, coacht, feedback geeP.
Een prak4sch model voor ontwikkeling van EQ. BEGRIJPEN EN (AAN)VOELEN VAN EMOTIES
IK
Zelmewustzijn -‐ Zel`eeld -‐ Zel|ennis -‐ Waarden -‐ Stemmingen -‐ Voorkeuren in doen
Sociaal bewustzijn -‐ Omgevingssensi>ef -‐ Poli>ek gedrag -‐ Organisa>egevoel -‐ Hiërarchie/macht -‐ Groepsdynamiek
Rela4emanagement Zelfregulering -‐ Rela>es aangaan -‐ Sturen emo>es -‐ Vertrouwen geven -‐ Veerkracht -‐ Samenwerken -‐ Leren -‐ Beïnvloeden -‐ Crea>viteit -‐ Posi>ef bijdrage -‐ Prioriteiten -‐ Aandacht -‐ Focus HANDELEN OP BASIS VAN INFORMATIE DIE EMOTIES ONS GEVEN 27 Bron: Het brein en emo/onele intelligen/e, D. Goleman, 2012
ANDEREN
De “baas” zijn is nog niet zo makkelijk. • • • •
28
Visie, strategie, klanten, markten Motiveren, veranderen Scherp zijn en eisen stellen Presteren en zorgen voor resultaat
Mooi a maar llemaal ho ik be n ond or, maar e ik be n Con rnemer … maar t ik be n Ma roller … maar rk ik be n Sal eteer … maar es m ik be anag n… er …
Geef leiding! à Instrumentarium voor HR in de lijn. “Making People Perform!” 1.
2.
Creëer helderheid over Func4es en Rollen • •
Doelstellingen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden Wees helder over de rapportagelijn bij afwijkingen
Zorg voor “de juiste mensen in de bus” als randvoorwaarde voor succes • • • •
Instroom: selecteer op diversiteit, neem ook af en toe eens een a-‐typisch profiel aan Rouleren: mensen laten rouleren (<5 jr) geeW kansen, verbreed hen en houd de organisa>e fris Doorstroom: de besten kunnen doorgroeien binnen de func>e naar meer senior niveau of op hogere func>es Uitstroom: degenen die niet kunnen of passen of willen hebben recht op een neVe begeleiding naar ander werk (vaak buiten de organisa>e)
3.
Inspireer je mensen met een “gewaagd, groots doel” (BHAG)
4.
Eis, Ontwikkel, Coach, S4muleer, Reflecteer
• • • •
• • • •
Metsel je een muurtje of bouw je aan de kathedraal, dat maakt mentaal een groot verschil Maak van het grootse doel, haalbare stappen en maak het van iedereen, niet alleen van de direc>e Geef voorbeelden van de toekomst, vertel verhalen Eis openheid en bied veiligheid, zo ontstaat vertrouwen om iets groots te durven doen
Stretch door de lat hoog genoeg te leggen en eis presta>es “Niet-‐ontwikkelen is geen op>e”, want door de s>lstand wordt je ingehaald door anderen Geef ruimte om mensen op hun sterktes aan te spreken en deze te laten groeien Complimenteer veelvuldig
29 Bron: Collins & Porras: Build to last - BHAG-Big Hairy Audacious Goal
Nogal eens vinden managers DELEGEREN las4g, als of ze zelf te kort schieten in hun werk voor het team, of denken het beter zelf te kunnen doen, of gewoon niet weten hoe te delegeren.
Basisregels voor DELEGEREN.
DUIDELIJKHEID VOORAF • Vertel wat je wilt bereiken en waarom. • Vertel waarom het ook voor anderen van waarde is dit te helpen bereiken.
DE TAAK EN HET RESULTAAT • Zorg dat de te delegeren taak duidelijk is (vraag daar naar). • Stel vast welke resultaten verwacht worden (welke eisen je stelt aan de output).
DE DELEGERENDE LEIDER DRAAGT VERANTWOORDELIJKHEID, DE BEVOEGHEDEN VOOR DE UITVOERING WORDEN OVERGEDRAGEN • Beoordeel de bereidheid en bekwaamheid (zie model situa>oneel management). • Geef bevoegdheden behorend bij de taak.
VOORTGANG • Spreek wijze van voortgangsoverleg af. • Spreek af wat er mis kan en mag gaan en bespreek regelgrenzen.
VRIJHEID EN WAARDERING • Geef als delegerend manager de vrijheid in de manier van uitvoeren. • Waardeer en complimenteer gedrag in lijn met bovenstaande. 30
Kernvragen: Energie, Ambi4e, Doen Ga h e met t dappe je m r • Hoe sta jij tegenover veranderingen? edew e gespr erke ek aan rs • Hoe groot is jouw enthousiasme om te s4muleren en te helpen?
• Hoe autonoom ben je en heb je zelfvertrouwen? • Ben je op4mis4sch over de mogelijkheden? • Welke belemmeringen zie je en hoe zijn deze uit de weg te helpen? • Waar ben je zelf bang voor en wat heb je nodig dat te overwinnen?
31
Leren kun je met hulp van anderen en ook heel goed zelf: Praat met je zelf en leg de noodzakelijke discipline aan de dag. leermoment: Complimenteer je zelf
1. Mijn ideale zelf: Wie wil ik zijn?
2. Mijn werkelijke zelf: Wie ben ik? Hoe reageer ik? Hoe zet ik energie? Welke gedrag is sterker dan mijzelf?
Oefenen van het nieuwe gedrag, het aanleggen van nieuwe neurale paden om dit gedrag volledig te beheersen leermoment: Volhouden
5. Het aangaan van betrouwbare relaties voor hulp, steun en aanmoediging in elke fase van het proces
4. Experimenteren met nieuwe vormen van doen, denken en voelen
leermoment: Rolmodel nodig om te kunnen “afkijken”
32
leermoment: precieze feedback vragen, kunnen omgaan met kritiek, scheiden vorm en inhoud
Mijn sterke punten: 80% energie zetten op polijsten ervan
leermoment: Onderkennen meest natuurlijke sterktes
3. Leerplan: voortbouwen op sterke punten en ondertussen zwakke punten verminderen
Bron: D. Goleman (Het Nieuwe Leiderschap, model van Boyatzis), 2007
Mijn zwakke punten: 20% energie zetten op compenseren en een klein beetje beter worden
Leeromgeving creëren 1. Creëer een posi>ef ideaalbeeld van jezelf en een ideaalbeeld van de 4%-‐situa>e. 2. Onderken en accepteer (wees trots op) je eigenschappen die een posi>eve werking hebben voor je zelf en voor anderen. Onderken de ac>viteiten die je heel erg graag doet en heel goed kunt en maak daar je werk van. Want doordat je posi>eve eigenschappen en de dingen die je graag doet in combina>e “je laat vliegen”. 3. Onderzoek jezelf op voldoen aan dit ideaalbeeld en onderken tekortkomingen. 4. Stel een oefen-‐, leeragenda op. • leren is een proces en geen plan! • leren is oefenen met nieuwe gedragsvormen
5. Experimenteer met nieuwe werkwijzen. 6. Ontwikkel ondersteunende rela>es voor coaching.
Bron: Primal Leadership, Goleman cs, 2002