Woonservice complex. De Noorderkroon Roden. Kroonbode. winternummer. Januari 2016 jaargang 18 no 74

1 Woonservice complex

De Noorderkroon Roden

Kroonbode winternummer Januari 2016

jaargang 18 no 74

2

Voorwoord

3

Van de bestuurstafel

Secretariaat: Noorderkroon 65, 9301 JW Roden Email: [email protected] Tel. 050-5017292

VAN DE BESTUURSTAFEL Deze eerste bijdrage van het nieuwe jaar beginnen we uiteraard met u een goed en vooral gezond 2016 toe te wensen! Wij hopen tegelijk dat uw wensen en goede voornemens betreffende onze gezamenlijke woonomgeving voor dit jaar zoveel mogelijk gerealiseerd kunnen worden. Waar mogelijk zal de VVB daaraan zijn steentje bijdragen. Winter… De achter ons liggende maanden leek het wel voorjaar met uitlopende bomen en struiken. Hier en daar zijn zelfs bloeiende narcissen gesignaleerd! De winter was in geen velden of wegen te bekennen. Op het moment, dat wij dit stukje schrijven is dat beeld echter totaal omgeslagen. Het terrein van de Noorderkroon is bedekt met een sneeuwlaagje. En wat erger is, huizen, auto`s paden en wegen zijn bedekt met een ijslaag. Gelukkig worden de voetpaden door Jan en Bart goed sneeuwvrij gemaakt en wordt er gestrooid. Maar wat de wegen betreft is de situatie op dit moment hopeloos. Noodgedwongen blijven de bungalowbewoners daarom thuis.

4 Behalve het rondje rond het hoofdgebouw staat het ijsvrij houden van onze wegen niet op het prioriteitenlijstje van de gemeente Noordenveld. Dat “voorrecht” delen wij helaas met de bewoners van veel Roder wijken! Een van onze goede voornemens is dit jaar te proberen deze situatie te verbeteren. Belangrijk jaar… Zoals het er nu naar uit ziet is 2016 het laatste jaar van het “kettingbeding oude stijl”. Zoals u weet is elke bungalowbewoner verplicht zich aan de bij dit onderdeel van het koopcontract opgelegde regels te houden en deze bij verkoop van de woning door te geven aan de volgende eigenaar. Een poging deze verplichting helemaal af te schaffen per 1 januari 2017 is mislukt, omdat de nieuwe serviceovereenkomst niet door alle bungaloweigenaren werd ondertekend. Maar we hebben goede hoop dit jaar het bestaande reglement met aller instemming zó te wijzigen, dat bewoners de keuze krijgen welke diensten zij afnemen en betalen. Hier hoort u ongetwijfeld dit jaar meer over! Ras op glas… Als u in Roderesch wandelt of fietst ziet u bij veel huizen een bordje “ik wil glasvezel” in de tuin staan. Net als Alteveer en Steenbergen (de RAS- dorpen) wordt dit dorp als onrendabel gebied beschouwd voor de aanleg van glasvezelkabels. Deze kabels maken veel sneller internet mogelijk dan met de huidige coax- of telefoonkabels. De bewoners van deze dorpen hebben inmiddels met steun van de Provincie Drenthe een collectief opgericht om zelfstandig een glasvezelnetwerk aan te leggen. Ook bewoners uit Nieuw-Roden en de Hullenweg in Roden haken hierbij aan. VVB- bestuurders hebben voorlichtingsbijeenkomsten bezocht en zien kansen voor de Noorderkroon. Binnenkort beleggen wij in de Noorderkroon een voorlichtingsbijeenkomst om u over dit onderwerp te informeren. Actiepunten… Achter de schermen is ons bestuur met verschillende zaken bezig. Deze zijn nog niet afgerond, maar dan weet u waaraan wordt gewerkt:

5 Bij de Zorggroep Drenthe hebben we onze zorg uitgesproken over de in onze ogen wat haperende activiteitenbegeleiding. De VVB overweegt eventueel zelf activiteitenplannen te verspreiden, eventueel via de Kroonbode. Aan het informatiebord bij de ingang wordt gewerkt. Er komt een nieuwe plattegrond in de bestaande kast. Het zoeksysteem met knipperlichtjes kan niet worden gereconstrueer Kroonvelden (zie je de ooievaar? ) Binnenkort komt ook de website van onze vereniging in de lucht. Piet Notenbomer heeft al een prachtige videotoer over ons terrein en idyllische foto`s vervaardigd. Momenteel wordt nog uitgezocht welke informatie vanuit de Zorggroep Drenthe kan worden geplaatst. Met bedrijven in de naaste omgeving denken wij mee over een mogelijke invulling van de “Kroonvelden” (dit is het land tussen de Noorderkroon en de Kaatsweg). Wat is de gemeente Noordenveld van plan met dit gebied? Zijn er alternatieven? Er zijn al plannen geopperd om weer koeien te laten grazen in de weide achter de Noorderkroon en om er wandelpaden aan te leggen. Wij houden u op de hoogte! Voorjaarsvergadering… In het aprilnummer van De Kroonbode wordt het jaarverslag van onze vereniging gepubliceerd. Dit, als voorbereiding op onze Algemene Ledenvergadering van donderdag 21 april a.s. Noteert u alvast de datum? Dank! Ad van Nes,

[email protected]

6

Noorderkroon-activiteiten Perudag, donderdag 5 november l.l. in Zuidhorn Deze dag werd georganiseerd door De Vrouwen van Nu door de agrarische-, de pr, -wonen en de commissie cultuur en creatief, afdeling Groningen. Het doel van deze informatieve dag was om een bedrag in te zamelen voor het project Peru. Bij binnenkomst zag de zaal er gezellig uit met aan beide zijden tafels waar allerlei dingen lagen die betrekking hadden op Peru, alsook een tafel beladen met verrassingen voor de verloting. De aardappel komt oorspronkelijk uit Peru waar hij sedert 1500 wordt verbouwd (pas eind 19e eeuw werd die pas door de Engelsen naar Europa gebracht) en naar dit thema hadden de leden van de agrarische afdeling een allerleukste versiering gemaakt van een pureestamper met een opge-maakte uitgeholde aardappel. Na de koffie een welkomstwoord van Annelien de Winter en de introductie van de heer Kalkdijk van Agrico, een instantie die zich bezighoudt met voorlichting en ontwikkelingshulp. In de pauze weer een heerlijk kopje koffie met cake en was er mogelijkheid om de tafels wat beter te bekijken, o.a. met allerlei soorten chocolade, mooie opgemaakte stukjes en handenarbeidartikelen uit Peru. De lotenverkoop verliep voorspoedig en ze waren gauw uitverkocht. De hoofdprijs was een Peruaans wandkleed, tweede prijs een quiltkussen en de derde een goed gevulde boodschappentas.

7

Na de pauze nam de heer C. van Rij het woord van Agriterra. Opgericht in 1997 is het een organisatie die zich inzet voor hulp aan boerenbedrijven en markten, advies aan organisaties en ondernemers, training door experts, leningen en streven naar duurzame grondstoffen en zet zich in voor hulp aan productontwikkeling ten bate van de middenklasse en bestrijding van de armoede. De bedrijven in Peru zijn veelomvattend waaronder ook koffie- en palmolieplanta-ges. Daarbuiten strekt hun gebied uit tot o.a. in Afrika, India, China, Nepal en Ethiopië. In de pauze kregen we een verzorgde lunch bestaande uit een heerlijke pittige soep en vers belegde broodjes en werd de verloting gehouden. Er was nog een verrassing bestaande uit het overhandigen van een fors bedrag, zijnde de opbrengst van een gehouden markt door de afdeling Kropswolde. Daarna vertelde Tineke Luijendijk (onze landelijke voorzitster) aan de hand van mooie dia’s over haar bezoeken aan Peru voornamelijk rondom Cusco en het meer bij Pampanarka, waar wel 37 bedrijven zitten die producten verbouwen en cavia fokkerijen houden, wat in Peru een delicatesse is. Deze bedrijven worden hoofdzakelijk door vrouwen in stand gehouden. De opbrengst brengen ze naar de omliggende markten om zo een beter leefklimaat te krijgen.

Het was een interessante en leerzame dag; bij het verlaten van de zaal kreeg iedere bezoekster nog twee zakken aardappelen mee. Een was gevuld met gekleurde aardappelen met een hoger caroteengehalte, de andere bevatte de Carisma-aardappel die vooral aanbevolen wordt voor diabeten, daar het koolhydratengehalte lager is. N. v. B.

8 Zaterdag 31 oktober 2015 te Niezijl Op weg passeerden we o.a. Leek en Noordhorn en zo kwamen we al snel bij het museum, midden in het dorp, aan. Al bij binnenkomst wist je niet waar je kijken moest: langs alle wanden stonden rekken beladen met trommels, koek- en beschuitblikken gesorteerd op bekende namen zoals Droste, Van Nelle, Verkade, de Ruyter, enz.. De eigenaar vertelde met trots over het oudste Droste-blik waar het kruisje van de verpleegster nog op de mouw stond! Er waren ook verpakkingen van Werther babbelaars, Rinse appelstroop, Mars, Merci, Quality Street, enz., te veel om op te noemen! Niet alleen blikken waren uitgestald, maar ook diverse oude verzamelingen zoals speldjes, sleutelhangers en sigarette-merken. Tot zelfs een verzameling specifieke spreuken in het kleinste kamertje toe waarvan enkele zeer fraaie: “even zitten op je krent voor maar 25 cent” was er één van! Toen iedereen achter de koffie zat met een heerlijk stuk zelfgebakken cake, vertelde de eigenaar boeiend over het ontstaan van het museum. Negen jaar geleden hadden zij een kruidenierswinkel, maar door de concurrentie van de grote ketens was het niet meer lucratief met toen slechts 500 inwoners en besloten ze de zaak te sluiten. Met de grote ruimten die toen vrij kwamen wilden ze toch iets doen en zo werd het idee voor het museum geboren.

9

Door de moderne mogelijkheden van berichtgeving krijgen ze steeds meer bekendheid en worden er aanbiedingen van zolderopruimingen gedaan tot in Rotterdam toe, waar ze onlangs nog een partij van enkele duizenden blikken in ontvangst mochten nemen! De beschikbare ruimte is langzamerhand zo beperkt, dat ze een keuze moeten maken en artikelen van de hand moeten doen via verkoop en ruil.

Na de uitleg was er nog mogelijkheid om overal langs te lopen, maar toen was het toch tijd om te vertrekken en reden via Gaarkeuken, Sebaldeburen, Nieberten Nuis naar Marum,waar we een gezamenlijke maaltijd zouden nuttigen in het Horeca-Centrum “De Heerlijkheid” waar de verschillende gerechten uitstekend waren klaargemaakt. Toen we in het donker huiswaarts reden konden we terugkijken op een gezellige lange middag en –avond. NvB

10 Zorg om de zorg FOTOALBUMS Af en toe blader je er nog even doorheen: fotoalbums van lang geleden, vol met herinneringen en bijzondere momenten. Foto’s van verjaardagen, Sinterklaas, Kerst en natuurlijk de vakantiekiekjes. En zo trekt je leven in foto’s aan je voorbij…. Gerrit Krol noemde foto’s eens ‘de tentstokken van de herinnering’. Ze zijn niet de herinnering zelf, maar helpen je wel herinneringen op te spannen en overeind te houden. Als herinneringen sterk en solide waren, zou je geen foto’s nodig hebben, maar de meeste zijn niet sterk genoeg om zichzelf overeind te houden en daarom fotograferen we wat ons memorabel lijkt. Maar hoe doen we dat? En wat is fijn en goed om vast te leggen voor de (nabije) toekomst?

Twee foto’s met hetzelfde thema: ‘Opa met kleinzoon’. Bovenstaande zwart-wit foto werd destijds vaak gemaakt met een ‘boxje’ en afgedrukt met een kartelrandje.

Voor veel senioren valt dat kartelrandje ongeveer samen met de grens van het persoonlijke geheugen: foto’s van voor het vijfde jaar; een pe-

11 riode waar men zich op een paar flarden na niets meer van herinnert. En toch: kijkend naar zo’n afbeelding kan er weer van alles boven komen. Zo komt ons misschien weer voor de geest hoe mannen van die generatie vlak voor ze gingen zitten de pijpen van hun pantalon net even boven de knie optrokken om de vouw te beschermen. En hoe de kapsels er destijds uitzagen. Of de onwennigheid en stijfheid bij het poseren. Zelfs allerlei geluiden en geuren kunnen zich onverwacht aandienen. Tegenwoordig is alles gemakkelijker geworden, zeker met de digitale camera’s. Het resultaat is onmiddellijk zichtbaar en niemand hoeft meer te wachten tot het fotorolletje is ontwikkeld. Sommige mensen drukken helemaal geen foto’s meer af, maar rubriceren ze in mapjes op de computer. Hoe dan ook: de vraag blijft welke onderwerpen je kiest en wat je uiteindelijk vastlegt voor de toekomst. Foto’s...de tentstokken van de herinnering. Douwe Draaisma, hoogleraar psychologie aan de RUG schrijft hierover: “Toen er een foto van mij met mijn opa werd gemaakt, samen op de fiets, was ik bijna twee en mijn opa tegen de zestig. Opa was een oudpolitieman en in die tijd ging men, ook op een vakantiedag, vaak als een heer gekleed: in het pak en met stropdas. Ongetwijfeld lichtte hij op zijn fietstochten de hoed voor dames, de punt gevat in een driehoekje tussen duim, wijsvinger en middelvinger. Met iedere klik van het fototoestel proberen we het beeldarchief van ons geheugen uit te breiden. Wie fotografeert loopt vooruit op wat hij zich over tien, twintig of misschien wel vijftig jaar wil herinneren en daar begint het probleem. Je fotografeert voor een vreemdeling, een opdrachtgever uit de toekomst die net zo heet als jij, maar wiens wensen je niet kent. Bij beroepsfotografen is het vaak anders. Misschien berust hun meesterschap er voor een deel op dat zij beter kunnen taxeren wat mensen zich later willen herinneren. Bekijk de oeuvres van Ed van der Elsken en Kors van Bennekom, die beiden zo schitterend het leven van hun eigen gezin hebben gefotografeerd: het lijkt of zij al wisten wat je ja-

12 ren later uit je geheugen te voorschijn zou willen roepen. Het is moeilijk de vinger te leggen op wat hun foto’s zo bijzonder maakt. Maar één ding valt meteen op: wat in doorsnee familiekiekjes nagenoeg ontbreekt, staat bij deze fotografen juist op de voorgrond: het dagelijks leven. Zij h ebben een feilloos oog voor details die de gewone dagelijkse bezigheden en besognes oproepen; het gedoe en gehannes, de terloopse gebeurtenissen die juist de intimiteit van het gezinsleven uitmaken. En juist dat terloopse leven vergeten veel mensen vast te leggen. Bladerend door de foto’s die ik zelf de afgelopen twintig jaar van mijn gezin heb gemaakt, zie ik dat ik het helemaal verkeerd heb gedaan. Ik zou me wel eens willen herinneren hoe onze kinderen er uit zagen toen ze, als peuters, met verhitte koppen aan het kibbelen waren, maar ik heb bij ruzie kennelijk nooit gedacht: vlug, het fototoestel!

Wat hebben we dan wel gefotografeerd? Verjaardagstaarten. Taarten met drie kaarsjes, met vier kaarsjes, vijf kaarsjes. En later, na de komst van de tweede, nog meer taarten, feesthoedjes en slingers. Ook zijn we vaak op vakantie geweest: de kinderen graven een kuil op het strand van Texel, op het strand van Vlieland, op het strand van Terschelling. De paasbroodjes die de kinderen hebben gebakken staan er ook ieder jaar op, net als de kerstbomen en de lampions van Sint Maarten. Ik kijk naar alle foto’s en bedenk dat het dagelijks leven me is ontglipt. Juist omdat het te alledaags was heb ik het niet onthouden en er zijn geen foto’s om me te helpen het terug te roepen. Je pakt het fotoalbum, slaat de ene na de andere pagina om en ziet tentstokken die niet passen bij de tent die je nu het liefst op zou willen zetten..”. (D.Draaisma) Uit: Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt, Douwe Draaisma 2001 De kunst van het vergeten, Gerrit Krol 1994 anne

13

Ouder worden TANTE AGGIE Tussen nu en 2020 zullen 800 van de 2000 verpleeg- en verzorgingshuislocaties in Nederland sluiten. Dat betekent dus dat wellicht 4 van elke 10 locaties dicht gaan. Dit is het gevolg van het kabinetsbeleid om ouderen steeds langer thuis te laten wonen, zo blijkt uit een onderzoek van Bureau Berenschot. Wie nu al in een verpleeg- of verzorgingshuis woont, kan daar in principe blijven, tenzij het huis gaat sluiten. Dit overkwam o.a. mevrouw Aggie Scholtens uit Kloosterburen. Op 7 oktober 2015 werd aan haar en andere bewoners van ’t Olde Heem meegedeeld dat vier tehuizen van de Zonnehuisgroep Noord noodgedwongen moeten sluiten. Het gaat hierbij om Bierum, Slochteren, Wagenborgen en Kloosterburen. Harry Lammerts, de neef van mevrouw Scholtens, schreef op 21 oktober 2015 hierover een opiniestuk in de Volkskrant. Hieronder zijn verhaal in grote lijnen.

“Mijn tante, Aggie Scholtens, is 88 jaar en geboren en getogen in Kloosterburen, een dorp op het Hoogeland van Groningen, een paar kilometer van de Waddenzee. In deze afgelegen plattelandsomgeving heeft haar leven zich afgespeeld. Zij is de jongste dochter uit een gezin van negen kinderen, al haar broers en zussen zijn overleden. Zij heeft haar leven gewijd aan het verzorgen van haar ouders en is vervolgens alleenstaand gebleven. Zij leidde een enigszins teruggetrokken leven en heeft haar geboortestreek nooit verlaten. Men kan haar karakteriseren als een lief en bescheiden mens dat weinig eisen stelt. Zij woonde tot voor kort zelfstandig - conform de wensen van de overheid - met hulp van thuiszorg (maaltijden en steunkousen- hulp). Op een novembermorgen in 2014 wilde zij een banaan in de keuken pakken. Daarbij viel zij op de grond. Vanuit de keuken is zij naar de woonkamer gekropen om de telefoon te bemachtigen en om hulp te

14 vragen. Dit is niet gelukt. Aan het begin van de avond (dus vele uren later) komt de thuiszorg langs voor haar steunkousen. Aan de bel wordt geen gehoor gegeven. De politie wordt erbij geroepen en vindt mevrouw Scholtens liggend op de grond te midden van haar bloedvlekken op het tapijt. Zij wordt met de ambulance naar het Martiniziekenhuis in Groningen gereden. Gelukkig heeft zij niets gebroken en mag ze na een paar dagen naar een zorgcentrum om een kleine twee maanden te kunnen revalideren. Na lang wikken en wegen wordt er besloten haar niet terug te laten gaan naar haar appartement. Het was al langere tijd duidelijk dat het alleen zijn haar gezondheid niet ten goede kwam; ze werd steeds magerder en brozer.

Er wordt in haar eigen vertrouwde omgeving een plek gevonden in de vorm van een appartement in Olde Heem te Kloosterburen, waar zij meer zorg, veiligheid en aandacht krijgt. Zij wordt liefdevol behandeld door alle vrijwilligers, medewerkers en het hoofd van het zorgcentrum. Na een half jaar begint zij meer en meer te ontdooien en zich op haar gemak te voelen.

15 Op 7 oktober komt daar abrupt een einde aan. Tijdens een voorlichtingsbijeenkomst (waar zij zelf niet bij wilde zijn) wordt meegedeeld dat vier tehuizen van de Zonnehuisgroep Noord gaan sluiten. Ook dit zorgcentrum in Kloosterburen gaat dicht. De boodschap wordt door de aanwezigen koel in ontvangst genomen, maar de impact is groot, zo hoor ik later vanuit het huis met opmerkingen als: 'Geef mij maar een pilletje.' Mijn tante reageert na afloop ook: 'Tegen die tijd ben ik er niet meer’. De sluiting van Olde Heem is tevens een doodsteek voor een dorp als Kloosterburen, waar al veel voorzieningen zijn verdwenen. Wat nu? Een commissie van wijze mannen en vrouwen die mevrouw Scholtens niet kennen, gaat zich beraden, op basis van nog te benoemen criteria, waar iedere cliënt komt te wonen. In het gunstigste geval komt mevrouw Scholtens terecht in een vergelijkbare woning in Middelstum, aan de straatkant, waar zij nog mensen ziet (dichterbij, in Winsum is een wachtlijst van meer dan drie jaar). Middelstum is ongeveer 30 kilometer van haar vertrouwde leefomgeving verwijderd. Mogelijk is zij hier nog nooit geweest. Er is hier een andere cultuur, mensen hebben er een ander geloof. Vroeger waren deze verschillen substantieel te noemen en voor mensen als mevrouw Scholtens zijn ze dat nu ook nog. In het slechtste geval komt ze terecht in een zorgcentrum in een uithoek van de provincie, omdat er overal door de schaarse plekken wachtlijsten bestaan, of nog erger; moet ze weer zelfstandig wonen, met alle extra risico's van dien. In het eventuele nieuwe zorgcentrum zal mevrouw Scholtens niemand kennen. En ook daar zal geen zekerheid bestaan. Als zij nog leeft, zal zij mogelijk nog een keer moeten verhuizen in verband met de sluiting van weer een zorgcentrum. Wie had ooit gedacht dat het leven van Aggie Scholtens zo moet eindigen? Verhalen als over mijn tante kunnen ontelbaar vaak worden verteld met steeds andere namen en plaatsen; zo heb ik meerdere verhalen over gedwongen verhuizingen in mijn omgeving gehoord. Hoe kunnen politici in ons welvarend land tot genoemde mensonte-

16 rende keuzes komen? Derhalve verzoek ik de dames en heren van de politiek hun verantwoordelijkheid te nemen en het nieuwe zorgbeleid te heroverwegen”. (aldus Harry Lammerts) Op dit verhaal volgden veel reacties en enkele nuances lijken op hun plaats. Er lopen hier twee zaken door elkaar heen: de bezuinigingen op de zorg en de leegloop van bepaalde delen van het land, zoals Groningen. Aan dat laatste kan de overheid niet zo heel veel doen. Toch is het is een onbegrijpelijk dat zowel op het verpleeg-verzorgingshuis als op de thuiszorg wordt bezuinigd. Er is ook een keerzijde: er worden momenteel veel mooie 'levensloopbestendige' woningen en wooncomplexen gebouwd waar geen verzorgingshuis oude stijl tegenop kan. En voor de oude verzorgingshuizen zal hopelijk een nieuwe bestemming worden gevonden. Tenslotte: dit is wellicht een overgangsfase. Uit de geschiedenis is immers altijd al gebleken dat de wal het schip zal keren. Maar zover is het helaas nog niet. Wordt vervolgd, Anne

17

Hobby,s Deze keer: Wippy Dijk - Wobbes Noorderkroon 1

Ze woont hier nog niet zo lang; sinds 1 maart 2015 en voelt zich inmiddels al een beetje thuis, ook al kent ze hier nog niet zoveel mensen. Ook haar mooie piano verhuisde mee en kreeg een prominente plek in de huiskamer. Voor haar is muziek erg belangrijk en eigenlijk meer dan een hobby. Zo wordt ze elke dinsdagmorgen in het Groningse Ezinge verwacht om daar als dirigent het plaatselijke vrouwenkoor te begeleiden. W.D.: “In 1994 ben ik daar begonnen; eigenlijk rolde ik er een beetje in. ‘k Was bezig met een opstapcursus dirigeren en dit was een mooie gelegenheid om het geleerde in praktijk te brengen. Het koor bestaat al meer dan 40 jaar en we zingen allerlei soorten liederen, voor elk wat wils en niet te moeilijk; gewoon leuk. Ik hou ervan om de muziek te bewerken en die aan te passen aan het koor. Mijn man Dick zat ook in de muziek, maar anders dan ik veel professioneler: hij was organist, gaf theoretische vakken aan het conservatorium en doceerde aan de kweekschool. Helaas is hij een aantal jaren geleden overleden”. Wippy komt oorspronkelijk uit Marum, heeft een onderwijsachtergrond en maakt deel uit van een grote familie. Van jongs af aan werd daar veel gezongen, gewoon bij de afwas en later ook wel bij het harmonium. Muziek van Johannes de Heer was dan zeker favoriet, vooral door de meerstemmige composities. In de jaren tachtig ontstond op een gegeven moment het plan om een familiekoor op te richten. W.D.:“Een aanleiding hiervoor was destijds de verjaardag van onze moeder, begin januari. Doordat we met zoveel mensen waren, huurden we meestal een ruimte af en maakten er dan ook een gezellige Nieuwjaarsvisite van, waarbij muziek uiteraard niet ontbrak en zo

18 ontstond spontaan het idee voor het Wobbes-familiekoor. We hebben zelfs nog eens een cd gemaakt. Het koor bestaat nu niet meer, maar er wordt nog steeds gezongen in andere verbanden. Voor mij was dat vroeger de Oratorium-vereniging en verschillende kamerkoren. Nu zing ik bij het Opera-ensemble ‘Frizzare’ uit Roderwolde. Op de laatste kerstmarkt in Roden hebben we een optreden gehad met Christmas-carols, maar in principe zingen we opera. Ik vind dat heel erg leuk; het daagt uit en inspireert, ook al weet ik soms niet precies wat ik zing, zeker als we in het Italiaans zingen, zoals vorig jaar bij de uitvoering ‘Orfeo ed Euridice’ van Gluck. Het is het verhaal van Orpheus uit de Griekse mythologie. Dat was heel bruisend allemaal; het zag er erg professioneel uit, zeker met de mooie decors en kleding en we hebben veel leuke reacties gehad. Momenteel zijn we bezig met de ‘ Mikado’, een opera in Japanse sfeer. Zingen met hart en ziel; daar gaat het om en dan maakt het niet uit op welk niveau: muziek is zeker een bron van inspiratie. Ik kan er in ieder geval niet zonder...”

Met dank voor de medewerking, Anne

19

Scholeksters

Scholeksters op de Noorderkroon

Eigenlijk had ik dit stukje willen plaatsen in het voorjaarsnummer van de Kroonbode. Maar nu de lente al in december lijkt te zijn begonnen; bloeiende narcissen en uitlopend speenkruid, zou dat wel eens als mosterd na de maaltijd kunnen zijn, dus dan nu maar voor het winternummer. Maar als ik er op maandag 4 januari aan begin te schrijven sneeuwt het en rijdt Bart op zijn veegmachine rond om onze stoepen begaanbaar te maken. In dit stukje wil ik iets bijzonders uit de vogelwereld onder uw aandacht brengen, namelijk de hele snelle aanpassing van een vogelsoort aan veranderende omstandigheden. Een evolutionaire ontwikkeling? De scholekster was 50 jaar geleden nog een echte kustvogel die zijn naam dankt aan zijn toen eerste voedselkeuze; oesters, mosselen en andere schelpdieren. De wetenschappelijke naam van het dier, Haematopus ostralegus, betekent dan ook ‘bloedroodpotige oesterverzamelaar’. Ook nu nog eten scholeksters in onze kustgebieden vooral mossels en kokkels die ze met hun sterke dolksnavel openen en ze zijn ook in staat om met die snavel prooidieren diep uit de bodem of van onder stenen te bemachtigen. De stand van de scholekster in met name het Waddengebied is in de laatste decennia behoorlijk teruggelopen. Dat komt vooral omdat door overbevissing en de daardoor optredende bodemverstoring, de schelpdierenstand in de Waddenzee sterk terugliep. Dat resulteerde vervolgens in sterfte door voedselgebrek onder de scholeksters. De vogels die daarop de wijk namen naar weilanden en

20 akkers in het binnenland, kregen ook daar problemen, onder andere door waterstandverlaging, vroeg maaien en predatie door roofdieren. Ook in deze gebieden is de stand van alle weidevogels en ook die van de scholekster inmiddels dramatisch teruggelopen. Als antwoord daarop hebben al weer een aantal jaren geleden sommige ‘slimme’ scholeksters een andere broedgebied gevonden: daken van hoge gebouwen in een stedelijke omgeving. Die daken, vaak met grind erop, lijken erg op de kiezelige zee- en riviergebieden waar ze oorspronkelijk hun broedgebied vonden. En er komt bijna nooit een mens kijken; er wordt niet gemaaid en vossen en marters kunnen er meestal ook niet komen Waarom kan dit broeden op daken voor de scholekster succesvol zijn? Allereerst lijkt het erop dat stedelijke vogels overschakelen op andere soorten voedsel. Ze fourageren in de stad op emelten en wormen maar ook mieren en kleine insecten worden gegeten; zelfs menselijk afval. Verder gaan scholeksters in de broedzorg verder dan andere steltlopers. Ze voeren in tegenstelling tot de meeste andere weidevogels namelijk hun jongen. Dus ze brengen voer naar hun jongen die op de daken verblijven. Ook blijkt de snavelvorm van ‘stadse’ scholeksters meer en meer af te wijken van die van hun aan de kust broedende soortgenoten. De stedelingen ontwikkelen een meer spitse snavel waarmee kleine insecten en ander klein grut gepakt kunnen worden. Het kiezen van een andere leefomgeving lijkt dus goed uit te kunnen pakken, al blijven er ook hier problemen.Zo is er de kans op predatie door kraaien en meeuwen. Maar meestal worden aanvallen van deze vogels door een van de ouders afgeslagen. Verder is er een kritiek moment als de jonge vogels die dan alleen nog maar kunnen fladderen van een hoog dak afspringen. Maar meestal lijkt ook dat goed af te lopen.

21 Op de Noorderkroon heeft de bloedroodpotige oesterverzamelaar al enige tijd geleden het dak van ons hoofdgebouw ontdekt. Verleden jaar maart zag en hoorde ik ineens drie heftig ‘te-pietende’ scholeksters dagenlang achter elkaar aanvliegen. Een teken dat het voorjaar was begonnen, maar ook dat van de drie vogels er één teveel was. Nadat dat conflict eindelijk voorbij was, werd het enige tijd stil. Maar toen ... aan het begin van de zomer liepen er ineens drie jonge scholeksters op de straat voor mijn huis. Ze werden bewaakt door twee zorgzame ouders die dapper ten strijde trokken tegen alles wat de jongen in gevaar zou kunnen brengen. Hun kroost zocht ondertussen voedsel tussen de straattegels en het groeiende onkruid. Voor zover ik heb kunnen nagaan zijn alle drie jongen zonder problemen groot geworden. En toen... opeens waren alle vogels even plotseling als ze waren gekomen, weer vertrokken. Ik denk dat we hier getuige zijn van een opmerkelijk fenomeen. In nog geen vijftig jaar tijd heeft een vogelsoort zich deels omgevormd van kustbroeder tot stadsbroeder. Zelfs de snavelvorm lijkt zich in deze relatief korte tijd te hebben aangepast. Ik zie onze ‘stadse’ scholeksters dit voorjaar graag terug, hoewel ik mij kan voorstellen dat sommigen het ‘ge-tepiet’ ‘s nachts irritant vinden, maar that’s life.

22 Ierland

Na Dublin weer de stad uit, richting Glendalough. Het is een vroegchristelijke nederzetting, met een kathedraal uit de 9de eeuw. En St Kevins Cross van 1150 Een Round Tower maakt ook deel uit van het prachtige geheel. Je staat steeds weer versteld van de reliëfkunst en de bouwkunst. Het lijkt me niet dat een ronde toren nou net de gemakkelijkste manier is om torens te bouwen. Het gebruik dat er soms van gemaakt werd was minder om lyrisch van te worden. Vaak was het een toevluchtsoord voor de bevolking als er weer eens oorlog was tussen verschillende opvatting over godsdienst of verschil van mening tussen de verschillende burchtheren over wie de lakens uit te delen had. Heel vaak werden uit wraakzucht de torens in brand gestoken en de mensen die er in zaten hadden geen kans op redding. Dan wordt het ook weer eens tijd om simpelweg van het landschap te genieten. Daar waar het kan mag de natuur zijn gang gaan en als het rond een kasteel anders moet dan hebben ze net als de Engelsen een geweldige smaak om er vooral geen Franse Versaille tuinen van te maken, maar de glooiingen van het landschap prachtig te benutten waardoor het een natuurlijke indruk maakt.

23

Zo genietend kwamen we in Kilkenny terecht. Er staan reusachtige kastelen en er zijn smalle straatjes met oude huisjes, een beetje Dickens achtig. Over de stad zijn, niet ongebruikelijk voor Ierland vele oorlogen heen gegaan. Op een gegeven moment overheersten de Engelsen zozeer dat het verboden was met Ieren te trouwen, Iers te spreken, zelfs het Ierse spel hurling mocht niet meer en dat alles op straffe van de doodstraf. De Ieren die in de stad woonden vestigden zich aan de andere kant van de rivier. Dat stadsdeel heet nog altijd Irishtown. Het is een stad met heel veel monumenten. Eentje ervan wil ik noemen; dat is de Rock of Cashel Het is een 60m hoge kalksteenrots, waarop de koningen van Cashel hun kasteel bouwden. Nu zijn er de ruines van St. Patrick Cathedral, een chapel en een round tower. Het mooiste is nog de legende van de rots; de duivel had een enorme hoger en hapte een flink stuk van het gebergte af. Het smaakte hem helemaal niet en hij spuugde het woedend uit en voilà de rots van Cashel. Er is trouwens nog iets geks; boven in de toren van Blarney Castle is de Blarney Stone gemetseld en die heeft de roep als je die kust dan krijg je de gave van ( en hier worden verschillende eigenschappen genoemd) goed kunnen kakelen, subtieler uitgedrukt welsprekendheid, kunst van vleierij.

24

Dat de klus geen gemakkelijk werkje is laat de foto goed zien

Dan volgt Cork. Zo te beleven een gezellige haven- en universiteitstad met mooie nauwe straatjes met mooie winkels, gezellige restaurants en terrasjes. Als je er meer van wilt weten wordt je er als zo vaak in Ierland niet vrolijk van. Wat over de oorspronkelijke stad aan oorlogen en godsdienstgevechten voorbij is gegaan is een boek mee te vullen. Lang was het in Engelse handen maar de Ieren gaven niet op en uiteindelijk is het dus een bloeiende havenstadworden.

Dat waren deze keer de steden met hun roerige geschiedenis. Volgende keer beginnen we met het rijk van de planten en de dieren op een bijna subtropisch eilandje, want dat heeft Ierland ook te bieden. Nel van der Meer

25

Rondom het huis Januari 2016. Tot nu toe had het weer meer van een nat voorjaar. Afwisselend bewolkt, regen, storm of wind en de tuin ziet er daardoor verpieterd uit. De natuur moet daar toch wel van in de war raken! De bollen komen al tevoorschijn en ik zag twee spechten elkaar achtervolgen. Vóór Kerst verscheen zelfs een goudvinkenpaar die anders pas in het voorjaar op de groene bladknoppen afkomen! Veel mezen dit jaar die de afgelopen maanden trouw bleven, nu komen ook de vinken, groenlingen, merels en duiven wat vaker op bezoek. Onlangs was er ook een eekhoorn van de partij, een donkerbruine. Helaas komt de fazant al jaren niet meer. Dit was het tuin- en vogelnieuws in een notendop; het is afwachten wat de komende maanden nog zullen brengen! NvB

Groenliung

26

Uit De Volkkrant:

Niet voor niets noemde Gerard Reve Albert Heijn ‘De mensenvriend’. De supermarkt gaat ‘de gezondheid en het wel-zijn van haar klanten op leeftijd in de gaten hou-den’. Caissières gaan opletten of bejaarden ‘zich opeens meer terugtrekken of juist meer gaan praten, hun lippen droger zijn, of hun kle-ding slordiger wordt’. Er is sprake van een ‘speci-aal koffiehoekje’ met vrijwilligers. Ook worden ‘vergeetachtige ouderen die per ongeluk iets meenemen zonder te betalen’ niet meer automatisch als winkeldief bestempeld. ‘Goed nieuws, zeer goed zelfs, spreek maar ge-rust van blijde tijding’, om Reve nogmaals te citeren. Maar een beetje zorgen maak ik me wel. Ik verschijn geregeld met droge lippen en slor-dige kleren bij Albert Heijn, want ik werk thuis en daar krijgt een mens bedenkelijke gewoontes van. Moet ik me voortaan gaan opdoffen als ik even een pak melk ga halen? Ik ben weliswaar pas 50, maar voor zo’n piepjonge caissière is dat stokoud. Ook praat ik in de winkel weleens zachtjes tegen een blikje kattenvoer, bos prei, of rol beschuit. Niks angstaanjagends hoor, meer in het genre ‘ja, jou moest ik net hebben’. Dat kan ik misschien maar beter niet meer doen. Ook zal ik voortaan mijn wijn bij de slijter moeten halen, voor de zekerheid met lippenstift op en nette schoenen aan, want je weet maar nooit of ze daar binnenkort óók aan bejaarden-zorg gaan doen. ‘Twee flessen tegelijk, mevrouw-tje? Wat zijn we allemaal van plan? Ja, u heeft droge lippen, dat zie ik, maar daar is wijn niet de oplossing voor, hoor. Kom maar even mee naar het koffiehoekje, dan gaat zuster Meike even met u praten. Wat ziet u paars, opeens?

27

Bent u weer uw bloeddrukpillen vergeten in te nemen? Wacht, ik bel uw oudste zoon even, dat hij u komt halen.’ Aan de andere kant zie ik wel mogelijkheden voor als ik eens krap bij kas zit. Ik knoop mijn jas scheef dicht, trek afzakkende pantykousjes aan en hop, de supermarkt in. Daar praat ik eerst ge-ruime tijd hardop, niet alleen tegen beschuit, prei of kattenvoer, maar ook tegen de pinauto-maat en de winkelwagentjes.

‘Zijn jullie daar weer? Ja hè? Daar zijn jullie weer!’ Vervolgens prop ik mijn zakken vol met kostbare spijzen. Flessen port, biefstukken, blikjes krab. Komt de beveiliging opheldering vragen, dan zet ik het op een beverig snikken. ‘Ja, ziet u, meneer, sinds de dood van Henk ben ik mezelf niet meer. Kijk maar. Mijn lippen zijn er helemaal droog van, ziet u wel? Ik ga maar gauw naar huis, rustig in bed wachten tot de barmhartige dood ook mij komt halen...’ Oudjes, sla jullie slag. Gouden tijden breken aan.

[email protected]

28 Is

er in de toekomst eten genoeg voor ons ?

Doen we daar dan niets aan? Er wordt aan gewerkt om het verbod voor het voeren van afvalvoedsel aan varkens ( mond en klauwzeer) op te heffen door dat voedsel eerst te steriliseren.Dat zou de kosten voor de boer omlaag brengen en zou op landbouwgrond voor het kweken van varkensvoer kunnen worden bespaard.Tevens kan worden bespaard op de kosten van de afvalverwerking In het rijke Amerika wonen 49 miljoen arme mensen,die voedingsonzeker zijn. In Nederland maken 85.000 mensen gebruik van voedselbanken ,waar voedsel,dat tegen de vervaldatum aanzit ter beschikking wordt gesteld. De voedsel en landbouworganisatie heeft voor kleine boeren silo,s beschikbaar gesteld.Het verlies op peulvruchten en graan liep van 15% terug naasr 2 % Pop-uprestaurant "Instock"in Amsterdam zet restanten van Albert Hein om in smakelijke maaltijden.Gasten uit heel Nederland schuiven aan.Soms twijfelend"Zou ik het wel doen.? Op vrijdag en zaterdagavond en zondagmorgens worden dan die maaltijden geserveerd In Utrecht vinden soortgelijke activiteiten plaats,waar soep wordt gemaakt van groenten die anders zou worden weggegooid en die soep wordt verdeeld onder het winkelend publiek.

29 In elk geval wel een goed initiatief om het dreigende voedselprobleem aan de orde te stellen. Wij zullen wat soepeler moeten omgaan met de z.g. houdsbaarheiddata "Niet gebruiken na", of "houdbaar tot" wordt soms belachelijk gehanteerd We zullen meer insecten ,kevers en krekels, gaan eten.Er zijn 2000 eetbare soorten,25% van de wereldbevolking eet al insecten!! Helaas worden jongeren steeds neurotischer over de houdsbaarheidsdatum op levensmiddelen en wordt het hoog tijd hier iets aan te doen. Stop met onnodige houdsbaarheiddata op producten zoals koffie, rijst pasta, zout etc Zout, dat duizenden jaren onder de grond heeft gezeten behoeft gen houdsbaarheiddatum We weten al wat we moeten doen,we hoeven alleen nog maar te bedenken hoe we het gaan doen. grondstof water:China gaat rivieren omleiden(conflikt met India, de Tigris en de Erfraat moeten worden gedeeld doorIrak,Syrieen Turkije, de Indus door Tibet,India en Pakistan Kunnen we doorgaan met genetisch gemodificeerde gewassen.Prijsverhogingen mais . voedsel gebruik ten gunste van brandstof Dambisa F.Moyo, 45 jaar Doctoraat economie Oxford, Masters Harvard,gewerkt bij wereldbank en Goldman Sachs

30

algemeen: 1 38% van het ijsvrije land is voor voedselproductie 2 de klandbouw is verantwoordelijk voor 14% van de broeikasgassen (incllusief het effect van het kappen van de bomen en het ontginnen van die gebieden 30% 3 De landbouw gebruikt 70% van al het zoete water dat beschikbaar is en is de belangrijkste veroorzaker van overbemesting 4 30% van de landbouwopbrengst wordt gebruikt als veevoer 5 voor de productie van 1 kg dierlijkeiwit hrb je 6 kg plantaardig eiwit nodig 6 1/3 van alle geproduceerde voedsel wordt weggegooid 7 kweek voedsel ter plaatse ( in grote kaen) ga minder (vlees)eten gooi minder weg ga vaker op de fiets maak meer gebruik van Smart agriculture

31

32

Wart is er in de recreatiezaal zoal te doen.

Om ook de nieuwe bewoners van de bungalows op de hoogte te stellen wat er op de Noorderkroon zoal te doen is willen wij met deze bijdrage ,als U nog niet op de hoogte was, bij deze hierover inlichten. Door de activiteitencommissie worden in de recreatiezaal wekelijks activiteiten georganiseerd. Deze zijn op pagina 25 weergegeven. Daaronder zijn er de georganiseerde activiteiten vermeld. Uitgebreide informatie is bij de activiteitencommissie te verkrijgen De maanden maart/april kunnen we nog niet vermelden, deze zijn t.z.t. bij de activiteitencommissie op te vragen. De opkomst is per activiteit zeer verschillend , zodat bij diverse onderdelen er nog best nieuwe deelnemers bij kunnen. Hebt U belangstelling voor een van vermelde activiteiten ga op vermelde tijden eens langs in de recreatiezaal om kennis te maken met de deelnemers en te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om mee te doen. jannes

33

Activiteiten “ Noorderkroon “ Wekelijkse activiteiten Maandag

Binnen zonder kloppen

10.00 uur

(praten over kunst en cultuur) Bridge

13.30 uur

Klaverjassen

14.00 uur

Biljarten

14.00 uur

Dinsdag

Sjoelen met aansluitend drankje

14.30 uur

Woensdag

Handwerken

Donderdag

9.30 uur

Jeu de boules (bij mooi weer)

16.00 uur

Koffieochtend

10.00 uur

Jeu de boules ( binnen of buiten ). 10.00 uur Vrijdag

Gymnastiek

9.45 uur

Biljarten

14.00 uur

Jeu de boules (bij mooi weer).

16.00 uur

Georganiceerde activiteiten 6 januari

Poeziegroep

14.30 uur

28 januari

Theo Driessen o.a. liedjes van Liesbert List en Ramses Shaffy

14.30 uur

3 februari

Poeziegroep

14.30 uur

14 februari

Zouttheater Try out Komedie ‘de Vrek ‘ Moliere

14.30 uur

29 februari

Modeshow

10.15 uur

29 februari

Verkoop modeshow

15.00 uur

34 Mutatie,s

Overleden: Merv. T. Houwing –Boxen

B 24

Vertrokken: De Heer C. Lamberts Mevr. P.A. Craandijk

B77 B16

Nieuwe bewoners: De Heer en Mevr. Kajuiter Merv. L Schippers– Koopstrta De Heeer en Mevr. K. Gotlieb

B88 B78 B61

22 - 12 - 2015

december

2015 2015

mei Januari

2015 2015 2016

Rooster 2016 voor de en de Noorderkroon Noorderkroon om 19.00 uur. 8 Januari

Astrid

12 Februari Astrid 18 Maart 27 maart

Astrid

8 April

Theo

13 Mei

Astrid

10 Juni

Klaas

Voorgangers: Ds. Th. van Beijeren Ds. B. Elbert Ds. K. van der Werf Pastor A.F. Mekes

(Nederland doet op 11 en 12 maart) Pasen Heilig Avondmaal

Pinksteren 15 mei

050-5015808 [email protected] 050 -5019375 [email protected] 0511- 543270 [email protected] 050-3642093 [email protected]

35 De Kroonbode is een kwartaaluitgave van De Vereniging van Bungalowbewoners “De Noorderkroon” te Roden Bestuur Vereniging van Bungalowbewoners (VVB) aanspreekpunt: VVB Sietske Veenboer E mail:

B62

tel:5014439

[email protected]

voorzitter:

Ad van Nes

B49

tel:5018984

secretaris:

Piet Notenbomer

B65

tel:5017292

penningmeester:

Rens Roosch

B81

tel:3643683

bankrekening:

VVB NL62 RABO 0399435336

Bestuurslid:

Oene Kuipers

B82

tel:2808796

secretariaatsadres: Noorderkroon 65 9301 JW Roden Redactie: Jannes Leij

B 71

tel:5017448

Anne Polkerman

B 2

tel:7370089

Piet Notenbomer

B65

tel:5017292

E-mail: [email protected] Stichtingsbestuur: voorzitter:

Roelof Houwing

penningmeester:

Jan Schipperijn (VVB)

Woonborg:

Joke van der Worp

algemeen bestuurslid:

Henk Tepper

36

Luchtfoto De Noorderkroon, Roden Foto: Aerophoto Eelde

Kopij lente nummer: inlever en u iter lijk 6 april 2016 B 71 — email: [email protected]