'woon-werkfietser' Koos. Afscheid! Controle! Duiken. Kantoor Hoorn blijft?!? 1 Waterwerkers februari Jan

waterwerkers

personeelsblad van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier februari 2009

Koos

' r e s fiet

k r e w on-

'wo

n

Ja

!

heid c s f A

!

le o r t Con

or o t n Ka

n

e Duik

? ijft?!

H

l b n r oo

1

Waterwerkers februari 2009

waterwerkers in dit nummer n

Ja

4 “Met respect en humor kom je een heel eind”

In drie maanden tijd moeten onze handhavers zo’n 250 veehouderijen controleren. “Soms moet je je tanden laten zien…” zegt Jan Molenaar.

6 Perspectief

Dir

k

Coalitie

Meten met twee maten, collega’s koeioneren, de dienstauto privé gebruiken… dat doe jij natuurlijk niet. Hoe integer zijn we? Aaf Braan voelt Aad Hoekstra aan de tand.

6 Kort&Goed 7 Spraakwater

Colofon Waterwerkers is het personeelsmagazine van Hoogheemraadschap Hollands

Baggerweer

Noorderkwartier. Het verschijnt tien keer per jaar en wordt verzonden aan alle medewerkers en bestuurders. Ideeën en reacties

Duik in het verleden

zijn zeer welkom bij de redactieraad.

8 binnenstebuitenstebinnen

Redactieraad

Mark Hartogs van de gemeente Alkmaar vraagt zich af: heeft HHNK nu overal actuele peilbesluiten?

Annemarie de Groote Arjan Rademaker Bas Linthorst

9 Even peilen

Boelo Boelens

“Ziekte overkomt je, verzuim is vaak een keuze” mag je dat eigenlijk wel zo zeggen? Vier collega’s geven hun mening.

10 Werk in uitvoering Baggerweer

Gervien Pielage Jan Wijn

Kort&Goed

Fred Duineveld Koos Woestenburg Marcella de Jong

Luc Koshiek

Siem Schipper Eindredactie

11

Mariana Oud

11 Column: Koos

Fotografie

Noodpompen!

12 inbox 13 Toekomstmuziek Sparen bij de waterbank?

Kees de Gooijer Vormgeving Kruit Communicatie en vormgeving

Petten

in gebruik, Montfoort

Rob

14 Haal de noodpompen 15 In de praktijk

Druk OBT bv, Den Haag Redactieadres

Inkoopbeleid lastig? Balen dat je je vertrouwde leverancier niet mag inschakelen? Kijk eens naar de andere kant van inkoopbeleid.

Cluster communicatie Schepenmakersdijk 16 Postbus 130, 1135 ZK Edam [email protected]

De iconen onder de artikelen verwijzen naar (v.l.n.r.): personen, rapporten, knipselkrant, intranet, internet, Youtube, televisie- en radioprogramma’s.


2

beschuit met ...

en een videorecorder installeren op het presentatiescherm. Ook ga ik er een netwerkaansluiting aanmaken en daarna moet ik even uitleggen hoe het allemaal werkt. Er moet ook nog een nieuwe cd-rom speler in de computer waarmee vrachtwagens worden gewogen.

er win bense

Tegen 12.30 uur hoop ik geluncht te hebben. Dan heb ik een half uurtje om zo veel mogelijk ‘calls’ af te handelen, de administratieve verwerking van de storingsmeldingen en klussen die ik heb gedaan. Er staan er op dit moment nog 23 op mijn naam… Ik kijk wel hoe ver ik kom. Om 13.00 uur heb ik overleg met Gabor Verputten. Wij werken aan de update van het draaiboek voor de inrichting van de calamiteitenruimtes in Edam. Drie ruimtes worden bij rampen razendsnel omgebouwd tot crisiscentrum met computers, printers, voorzieningen voor het volgen van HIS (Hoogwater Informatie Systeem) en simulatiebeelden. Bij de landelijke calamiteitenoefening van afgelopen november zijn verbeterpunten naar voren gekomen. Die gaan we verwerken.” Rond 14.30 uur verder met de calls!

De familie Bense aan het ontbijt

Om 17.00 uur In de cursusruimte Willemsweg in Hoorn wordt vanavond een cursus gegeven. Ik wip er op weg naar huis langs om laptops klaar te zetten en ze vast te leggen aan een kabel, want die ruimte is vlak bij een uitgang.

Waterwerkers schuift elke maand aan bij het ontbijt van een collega, om samen de agenda voor die dag door te nemen. Deze keer ontbijten we met IT-beheerder en helpdeskmedewerker Erwin Bense. Wat staat er vandaag in zijn agenda?

Om 19.30 uur heb ik afgesproken met twee vrienden. We gaan nieuwe afspeellijsten maken voor onze drive-in discotheek. Maar nu eerst aan de slag. Aan het einde van de dag heb ik een heleboel mensen weer op weg geholpen. Hoe meer, hoe beter!

Om 9.00 uur moet ik op de slibdrooginstallatie Beverwijk zijn. In de nieuwe presentatieruimte ga ik een nieuwe laptop

Bellen met Gerucht: kantoor Hoorn blijft Het gonst van de geruchten bij de koffieautomaten: het kantoor in Hoorn aan de Willemsweg wordt niet verkocht, een deel van de kantoormedewerkers schijnt daar te gaan werken na de verhuizing in 2011… Weet HUGO hoe het zit? Kantoor Hoorn

“Ik drink ook wel eens koffie, ja. Dan hoor je nog eens wat! Die geruchten over het kantoor in Hoorn heb ik ook opgevangen, naast een aantal andere sterke verhalen. Ik sta soms met mijn oren te klapperen. Straks steekt ook de roddel de kop op dat we toch naar Alkmaar gaan of, nog sappiger: dat ik vreemd ga misschien?”

gebeuren. Op 30 december is de akte van levering van de grond gepasseerd en zijn we dus ook officieel eigenaar van de grond in Heerhugowaard. Daar kunnen we nog een lekker bakkie op nemen.”

Over de geruchten rond het kantoor in Hoorn is HUGO kort. “Het pand wordt echt verkocht. Alle kantoormedewerkers komen in één kantoor, het nieuw te bouwen pand in Heerhugowaard aan de Bevelandseweg. Het is de wens van ons allemaal om bij elkaar te zitten zodat we makkelijker kunnen communiceren en samenwerken. Het gaat echt

”Heb jij eigenlijk ook geruchten gehoord rond de bouw van ons nieuwe kantoor? Ik hoor ze graag, altijd leuk! Mail me: [email protected]” Vragen of opmerkingen? Mail me: [email protected] intranet > ons nieuwe kantoor > werkgroepen > digitalisering.

3


Controles Wvo bij veehouderijen:

“Met respect en humor kom je een heel eind” Vanaf begin dit jaar tot eind maart gaan de handhavers van het hoogheemraadschap in drie gemeentes van deur tot deur bij veeteeltbedrijven. “Wij controleren of de regels van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo)netjes worden toegepast,” vertelt Jan Molenaar. Als de hoogheemraadschapcontroleurs een overtreding van milieuwetten vermoeden of signaleren, seinen ze direct de betreffende gemeente in. “Wij zijn elkaars ogen en oren,” zeggen Jan en zijn gemeentelijke collega Dirk de Boer.

Dirk

Regelmatige controles zijn een belangrijk instrument voor de handhaving van de omvangrijke regelgeving op het gebied van milieu. Het hoogheemraadschap houdt de kwaliteit van het oppervlaktewater in de gaten; de gemeente controleert de naleving van het zogeheten ActiviteitenBesluit, dat een breed palet aan (milieu)regelgeving beslaat. Het Rijk ziet de diverse handhavingspartners liefst zo veel mogelijk samenwerken. Dat willen het hoogheemraadschap en de gemeentes ook, maar de praktijk is soms wat weerbarstiger. Wat overigens niet betekent dat het contact niet ‘prettig, doelmatig en resultaatgericht’ is, verzekeren beide partijen ons.


4

Straat voor straat

Samen bezoeken

De aanpak van de controles op veehouderijen is veranderd, zegt Jan Molenaar. “Voorheen was dat meer kris-kras; nu wijzen we drie gemeentes aan in het werkgebied en werken we straat voor straat van begin tot eind af, zodat we zeker weten dat we alle veehouders gecontroleerd hebben.” Het komt namelijk voor dat niet alle agrariërs zich bij het hoogheemraadschap aanmelden, hoewel ze dat sinds januari 2000 wél verplicht zijn. Met een lijst van de Kamer van Koophandel het veld in trekken, lost dat probleem niet op. Jan: “Veel maatschappen staan daar niet ingeschreven. En tegenwoordig heb je ook veel kleine maneges, particulieren die een paar paardjes houden. Ook zij zijn verplicht zich aan de Wvo te houden. In die handhaving zijn we overigens niet zo fanatiek, anders kom je helemáál niet meer uit de kleren.”

Het hoogheemraadschap hecht veel waarde aan een goede samenwerking met de handhavers van de gemeente. “Integrale controles zijn voor alle partijen gunstig,” zegt Jan. “De handhavers werken efficiënter en leren van elkaar en de agrariër is in één keer van alle controles af.” Op projectbasis komt het al geregeld voor dat de handhavers van de gemeente en het hoogheemraadschap gezamenlijk bezoeken afleggen. Structureel combineren van controles is echter lastiger in het vat te gieten, al was het alleen maar doordat de aanpak onderling verschilt. Dirk de Boer, handhaver milieu en gemeentelijk opsporingsambtenaar bij de gemeente Koggenland, legt uit: “Het hoogheemraadschap komt onaangekondigd; de gemeente maakt in de regel afspraken. Het hoogheemraadschap controleert per periode bepaalde bedrijfssectoren; de gemeente plant één controle per vijf jaar voor ieder bedrijf.”De gemeentelijke handhaver kent de werkwijze van het hoogheemraadschap heel goed; Hij was van 2003 tot 2007 óók milieu-inspecteur bij het hoogheemraadschap. Jan en hij zijn oud-collega’s. “Jan en ik hebben geregeld telefonisch contact. Als hij iets ziet wat niet door de beugel kan qua milieuwetgeving, dan stuurt hij ons er op af, en vice versa. Dat is een goeie wisselwerking.”

"Een goed contact is essentieel"

Jan

Verboden lozingen In drie maanden tijd moeten de handhavers een kleine 250 veehouderijen bezoeken. Zij controleren of de veehouder zijn lozingszaakjes goed op orde heeft. “Lozingen van mestvocht of vocht met veevoeder zijn verboden,” geeft Jan als voorbeeld. “We kijken hoeveel stuks vee en kleinvee de houder heeft, en of de grootte van de mestkelder daarop is aangepast. Hij mag namelijk pas eind februari de mest weer gaan uitrijden. Verder kijken we onder meer of de mestplaat aan de voorschriften voldoet, en of de afvoer van het hemelwater goed is geregeld. Dus als we ergens mest of kuilgras zien slingeren, of er staan sproeimachines op het erf waardoor er meststoffen, voedingsstoffen of bestrijdingsmiddelen in de bodem of in oppervlaktewater terecht kunnen komen, dan trekken we aan de bel. Afdekken dus, die boel.”

Humor Handhaven is een mooi vak, vinden beiden. “Binnen de gemeente kén je natuurlijk iedereen op een gegeven moment. Een goed contact is daarom essentieel,” aldus De Boer. “Wij zoeken bij overtredingen dan ook eerder een oplossing in de bestuursrechtelijke sfeer (waarschuwingsbrieven, voorwaardelijke dwangsom, red.) dan in het opstellen van een proces verbaal. Het hoogheemraadschap is wat dat betreft meer een onafhankelijke autoriteit.”Maar ook daar wordt slechts naar het bonnenboekje gegrepen als overtreders concreet schade toebrengen aan de kwaliteit van het oppervlaktewater. “In zulke gevallen moet je je tanden durven laten zien en de ongewenste situatie direct herstellen,” vindt Jan. “De kwaliteit van het oppervlaktewater heeft tenslotte rechtstreeks invloed op de omgeving. Maar in het algemeen doen we alles liever in goed overleg. Als je de ander benadert zoals je zelf benaderd wilt worden, en je gooit er een beetje humor in, dan kom je echt een heel eind. Zelfs bij hardnekkige overtreders.”

5


Perspectief We vinden integriteit belangrijk, dus hebben we sinds 2003 diverse regelingen geïntroduceerd, zoals de klachtenregeling, omgaan met e-mail en internet en de gedragscode. Maar wat betekent integriteit in ons dagelijks werk? Aaf Braan van het Centraal Facilitair Meldpunt voelt Aad Hoekstra, afdelingshoofd PJCI aan de tand.

Hoe integer zijn we? Aaf

Aaf: “Wij van CFM regelen de bloemen en gebak bij afdelingswisselingen. De één krijgt van zijn oude afdeling VVV bonnen, bloemen en gebak, en wordt bij zijn nieuwe afdeling verwelkomd met gebak en bloemen. De ander krijgt niets. Is dat niet met twee maten meten? Hoe integer is dat?” Aad: ”Dit is niet echt een integriteitkwestie. Er mag best verschil zijn, want de inzet van collega’s, hun werkduur en de resultaten die ze voor HHNK behalen verschillen ook. Leidinggevenden mogen hierbij van het protocol afwijken. Natuurlijk moeten ze dit onderling goed afstemmen, zodat het voor jou en je collega’s duidelijk is.”

Aaf: “En geven collega’s vaak aan die verleiding toe?” Aad: ”In ieder geval zijn er geen echt grote incidenten geweest. Wel een aantal kleine incidenten, waar we direct werk van hebben gemaakt, door de betreffende collega’s aan te spreken, en waar nodig maatregelen te treffen.”

Aaf: “En als collega’s bij ons een vergaderzaal willen claimen die al is gereserveerd, of een parkeerplek voor de deur eisen? Dat gaat vaak op een toon die niet bepaald collegiaal is. Is dat integer gedrag?” Aad: “Dit is een belangrijk punt, al heeft het niet zozeer met integriteit te maken, maar met respect. We horen respect te hebben voor elkaar en elkaars vakmanschap. Dat is een wisselwerking. Niemand hoeft een respectloze behandeling te accepteren. In gevallen waar sprake is van grove belediging of bedreiging, is natuurlijk de regeling klachtenbehandeling van kracht, want dergelijk gedrag is binnen onze organisatie absoluut onacceptabel.”

Aaf: “Zijn we nou echt zo integer bij HHNK ?” Aad: “Het kan altijd beter. Integriteit is niet statisch. Ons personeelsbestand verandert, omstandigheden veranderen. We hebben er jarenlang veel in geïnvesteerd, bijvoorbeeld door verschillende regelingen te ontwikkelen. De resultaten van deze inspanningen zijn het afgelopen jaar geëvalueerd. Hier zijn 50 collega’s bij betrokken geweest.” Aaf: ”Wat gaan we hiervan merken?“ Aad: ”De actiepunten uit de evaluatie zijn in de directie vastgesteld, inclusief de planning voor de werkgroep Integriteit en de klankbordgroep om er dit jaar werk van te maken. Daar zijn ze nu hard mee bezig, dus we gaan er meer van horen, maar integriteit is natuurlijk een persoonlijke verantwoordelijkheid van iedere individuele medewerker. Vind je niet?”

Aaf: “Wat zijn dan wél echte integriteitskwesties?” Aad: ”Ik herken veel verleidingen waaraan je binnen onze organisatie wordt blootgesteld. Denk bijvoorbeeld aan gebruik van (kantoor) materialen, dienstauto, gereedschap, maar ook van de vele informatie binnen de organisatie waar de buitenwereld iets mee zou kunnen. Het is makkelijk om daar privé je voordeel mee te doen, dus de verleiding is best groot.”

Aaf: “Zeg, ik dacht ik jou aan de tand zou voelen, en niet andersom… Zonder gekheid: dat ben ik helemaal met je eens.”

Kort&Goed

website staat, neemt het aantal vragen gestaag toe. Dat varieert van algemene vragen van scholieren die een spreekbeurt voorbereiden, tot hele specifieke vragen, zoals: ‘ik rij elke dag over de dijk langs het Amstelmeer naar Den Helder, en ik vraag me af waar die naam vandaan komt,’ om een recent voorbeeld te noemen.”Ieder winterseizoen geeft Diederik lezingen op uitnodiging van historische verenigingen.

Historie als geruststellende PR

Dezer dagen ligt het boekje Stormenderland in de boekhandels. Voor dit boekje over de waterstaatsgeschiedenis van Holland boven het IJ blijkt ook buiten HHNK veel belangstelling te bestaan. De auteur, HHNK-historicus Diederik Aten, is niet verbaasd. “Wie zich interesseert voor de historie van Noord-Holland, kan eigenlijk niet om de waterstaatsgeschiedenis heen,” zegt Diederik. “Ik krijg wekelijks vragen van scholieren, docenten en andere geïnteresseerde inwoners van onze regio, en sinds de waterschapscanon op onze


Aad

Diederi

6

k

Spraakwater

Waar raken HHNK’ers niet over uitgepraat? Iedere maand geven we op deze pagina het woord aan een collega. Deze keer vertelt Ron leguijt over zijn archeologische vondsten.

Duik in het verleden Ron Leguijt brengt verdronken dorp in kaart

Ron

“Op oude kaarten zag ik een kerkje staan op de plek waar nu het Markermeer is,” vertelt bode Ron Leguijt. Als enthousiast liefhebber van geschiedenis en archeologie besloot hij dat eens haarfijn te gaan uitzoeken. Wat bleek? In de buurt van Warder liggen de resten van een nederzetting die rond 1650 in het water verdween: Etersheim.

Eterheim 1575

“Ik ben niet de ontdekker van die nederzetting, hoor,” zegt Ron bescheiden. “De historische vereniging in Oosthuizen, waar ik op zoek ging naar informatie, had zelf al eens wat uit die nederzetting naar boven gehaald. Maar echt intensief waren ze er nog niet mee bezig geweest. Samen met de coördinator van de LWAOW, de Landelijke Werkgroep voor Archeologie Onder Water, heb ik een plan opgesteld om Etersheim in kaart te brengen.” Bodem beweegt Naast amateurarcheoloog is Ron óók een hobbyduiker. “Ik wilde wel méér dan visjes

kijken, dus sinds een jaar of drie duik ik als het even kan naar resten van het verdronken dorp. In de zomer al gauw twee tot drie keer per week. Ik woon er vlakbij; op zo’n zeven kilometer afstand. Soms ga ik alleen, soms met een groepje van vier of zes leden van de werkgroep. Je hebt weinig zicht beneden: hooguit een meter. Dat komt doordat het niet diep is; de bodem is daardoor vrijwel voortdurend in beweging.”

“Ik wilde méér dan visjes kijken” Menselijke resten “We hebben al heel wat scherfmateriaal gevonden. Dat is goed te dateren. Het blijkt nu dat er in de elfde eeuw al bewoning was, terwijl er tot voor kort alleen resten uit de late Middeleeuwen waren gevonden. Soms vind je

“Ik doe dat met veel plezier,” vertelt hij. “Het is ook een prima manier om ons werk te promoten. Het gaat immers over de historische achtergrond van de huidige waterproblematiek én van de vernuftige oplossingen die wij door de eeuwen heen hiervoor bedacht hebben.” In de kuststreek is de vraag naar lezingen groot, zegt de historicus. “Ik merk dat kennis van de historie van ons gebied een geruststellend effect heeft op kustbewoners. Kusterosie is bijvoorbeeld een verschijnsel van alle tijden. Vroeger was er niet zo veel aan te doen, maar nu heeft HHNK de kennis en de moderne techniek in huis om Noord-Holland droog te houden. Mooie boodschap toch?”

ook gebruiksvoorwerpen die nog intact zijn, resten van palen, of zelfs menselijke resten. Ooit stond er namelijk ook een kerkje en een kerkhof.” Onderwaterlei “Intussen is er een archeoloog uit Hoorn bijgehaald; de vondsten zijn interessanter dan aanvankelijk gedacht. Bij iedere duik nemen we een GPS met een drijver mee. Zodra we wat gevonden hebben, noteren we de coördinaten op een speciaal onderwaterleitje. Die gegevens voeren we dan later, mét foto’s, in de computer in. Op die manier brengen we het hele gebied in kaart, ongeveer 2000 vierkante meter. Soms nemen we wat mee naar boven om het te determineren, maar het meeste laten we liggen. Het blijft daar goed bewaard.” Voor meer informatie: www.archeologieonderwater.nl of www.lwaow.nl

De uitgever van het boekje Stormenderland, Stichting Uitgeverij Noord-Holland, geeft kwaliteitsboeken uit over onderwerpen die het Noord-Hollandse leven kleur en diepgang geven. De uitgaven zijn gericht op belangwekkende, typisch NoordHollandse aspecten van geschiedenis, kunst en cultuur. Kijk voor meer informatie op www.uitgeverij-noord-holland.nl Houd de uitzendingen van RTV N-H in de gaten! Deze week brengt de zender in samenwerking met HHNK de Stormweek, met veel aandacht voor het werk van ons hoogheemraadschap. Ook de Canon komt waarschijnlijk aan bod! www.rtvnh.nl

7


binnenstebuitenstebinnen Iedere maand stelt een collega een vraag aan een externe relatie of vice versa.

De vraag Mark Hartog, beleidsmedewerker Stedelijk Beheer bij de gemeente Alkmaar: “Een van mijn laatste wapenfeiten bij een vorige werkgever, de provincie, was het opstellen van het beleid voor peilbeheer in het provinciaal waterplan. Een belangrijk doel daarbij was het wegnemen van een aantal onduidelijkheden in het daarvóór geldende beleid. Mijn vraag aan Wybo Nijdam is:

sluiten. We zijn druk bezig om in 2015 overal in ons gebied een actueel peilbesluit te hebben, dat is opgesteld conform ons beleid én dat van de provincie. Dat doen we in drie stappen. Eerst pakken we de achterstandsgebieden aan waarvan het peilbesluit ouder is dan 10 jaar. Deze 12 peilbesluitgebieden, voornamelijk in veenweidegebieden en droogmakerijen in het zuidelijke deel van het beheersgebied, worden zo snel mogelijk juridisch actueel gemaakt. De tweede stap is een grootscheepse inventarisatie van onze peilbesluitgebieden. De situatie in ons kaartensysteem en die in het veld moeten gelijk zijn. We gaan dus opnieuw de peilgebiedsgrenzen en peilregulerende kunstwerken inmeten. De inventarisatie, een analyse van het beleid en gesprekken met belanghebbenden geven een overzicht van knelpunten en kansen. Daaruit volgt een raamplan waar vervolgens een tijdsplanning voor vervolgprojecten aan wordt gekoppeld. De derde stap is dat we op basis van het raamplan integrale peilbesluiten opstellen per peilbesluitgebied. Als alles volgens plan verloopt, hebben we in 2015 alles gereed, conform het provinciale systeem.

Heeft dat in de praktijk gewerkt? En heeft HHNK nu overal actuele peilbesluiten?”

De wedervraag van Wybo Nijdam aan Anneke Don van de provincie: “Ik heb in 2005 en 2006 onder Anneke samengewerkt in een projectgroep aan de planontwikkeling voor de realisatie van de Noordboog, een landschapsontwikkelingszone voor onze Noordkop. Daar is weinig ruimte voor de ontwikkeling van natuur vanwege akkerbouw- en bollengronden en er was toen redelijk veel weerstand vanuit de landbouw. Mijn vraag: Hoever staat het met het ontwikkelen van de uitvoeringsplannen voor de Noordboog?” Het antwoord op deze vraag staat volgende maand in Waterwerkers.

Het antwoord Wybo Nijdam, projectleider bij het Cluster Planproject van de afdeling Planvorming: “Wat de onduidelijkheden waren in het toenmalige beleid is mij niet bekend. Wat betreft de peilbesluiten hebben de fusie en reorganisatie vertraging opgeleverd bij het actualiseren van de peilbe-

Afscheid van drie markante bestuurders Op 8 januari is in de eerste vergadering van ons nieuwe college van hoofdingelanden een nieuw dagelijks bestuur gekozen. De hoogheemraden Tjerk Doornenbal, Ben Hakvoort en Jan Wentink komen hierin niet meer terug. Jan Wentink heeft de portefeuille stedelijk water beheerd. Samen met de ambtelijke organisatie en met de gemeenten heeft hij gewerkt aan het beleid voor de overname van stedelijk water. De organisatie kende Jan als een zeer gedreven man. Jan heeft zich niet meer verkiesbaar gesteld; toch draait hij verder, nu met zijn buikorgel. Ben Hakvoort, de man van de waterkeringen. Ons paradepaardje ‘de Hondsbossche’ kent iedereen wel: de ‘waker’, de ‘slaper’en de ‘dromer’. Ben heeft gewaakt over onze veilig-


heid, wellicht daar slecht van geslapen en misschien nog eng over gedroomd. Ben was ook nog waarnemend dijkgraaf. Wij wensen hem nog vele veilige en gezonde jaren. Tjerk Doornenbal had zich wel verkiesbaar gesteld en is weer terug te vinden in ons algemeen bestuur. Tjerk laat ons al jaren profiteren van zijn enorme kennis en bestuurlijke ervaring in het veenweidegebied. Als eigenaar van ‘De Schaapskooi’ in Broek in Waterland zal hij iets meer tijd hebben om zijn gasten te vertellen over de meters veen onder de voeten, maar

8

Het dagelijks bestuur van HHNK moet het voortaan stellen zonder Jan, Ben en Tjerk.

we mogen ons gelukkig nog steeds verheugen op zijn inzet als hoofdingeland! Voor alle drie geldt natuurlijk een woord van dank voor de fijne samenwerking met de ambtelijke diensten. Gervien Pielage

Even peilen hier ‘peilen’ we de stemming over actuele onderwerpen. We leggen vier personen dezelfde stelling voor en vragen hen hierop te reageren. Deze keer is de stelling:

Ziekte overkomt je, verzuim is vaak een keuze Tony Kruijer

Eens

Marleen Galema calamiteitencoördinator

ken adviseur personeelsza

n de lling eens. Vaak worde “Ik ben het met de ste noemd, zuim’ in één adem ge termen ‘ ziekte’ en ‘ ver elijk is dat samengaan, maar feit alsof ze vanzelfsprekend worden; dat it niet zelf om ziek te niet altijd zo. Je beslu slissing is wel altijd je eigen be overkomt je. Maar het arbij spelen en thuis te blijven. Da om je ziek te melden uurlijk hoe een rol. Allereerst nat verschillende factoren vind je je arnaast ook: hoe leuk ziek je je voelt, maar da venden en relatie met je leidingge werk? Hoe goed is je collega’s? Iemand die het in dit opzicht erg naar zijn zin heeft, kan g zich donderdagmidda eg no ge ed weer go voelen om te werken, terwijl iemand die het minder naar zijn zin heeft, besluit om de betermelding over het n.” weekend te heen tille

Bert Opheik ens

bedrijfsarts bi j de Arbounie

Oneens

“Ik vind de stelling aanmatigend. Natuurlijk zijn er mensen die onterecht verzuimen, maar met zo’n leus maak je naar mijn idee iedereen verdacht; alsof medewerkers niet te vertrouwen zijn. Daarmee doe je veel mensen echt tekort. Er zijn namelijk ook genoeg medewerkers die eigenlijk ziek zijn, maar uit pure betrokkenheid toch deels blijven werken. De originele slogan, van bureau Falke en Verbaan, was overigens zonder het woordje ‘vaak’. Deze nuancering heeft de OR bedongen, maar zelfs zo vind ik hem niet kunnen.”

Piet Vessies

Eens

Klopt

ndhaving medewerker ha

t erom . Niemand vraag stelling wel klopt de t da nk . de en m “Ik ereen overko maar het kan ied , en rd . wo en te rk k we zie on niet keus; je kunt gewo en ge je b eld. he em s m kg So en jaren zie Ik heb me al in ge k? zie is t est, wa we r ge aa n M ns verkoude in die tijd wel ee or vo er Natuurlijk ben ik roerd dat ik ik me niet zo be aken maar dan voelde t het ermee te m ef he en. Misschien n in te slo thuis moest blijv hele dag opge rk. Ik zit niet de dat ik buiten we ar een een kantoortje wa werk Ik virus rondgaat. s ik Al . ook met plezier mijn n aa een hekel had e ar zw werk, zou een ien ch iss verkoudheid m om n zij wel aanleiding aar thuis te blijven, m .” zo dat is dus niet

“Ik ben het in grote lijnen m et deze form In 25% van de ulering eens. gevallen kunn en mensen ec dan zich ziek ht niet anders melden. Als je bijvoorbeeld de koorts, ku zit te rillen va n je écht niet n werken. In 75 len hebben m % van de geva ensen wel ee ln keuze. Het je (tijdelijk) ni kan dan zijn da et volledig in t ze tbaar bent, of in staat bent dat je niet je gewone w erkzaamhede maar dan heb n te verrichten je wel de keuz , e om gedeelte werk te gaan lijk aan het , of tijdelijk aa ngepast werk Sommigen ki te verrichten. ezen daarvoor, anderen niet. In die zin klopt de stelling dus wel.”

De stelling van volgende maand staat nu in de poll op intranet. Breng je stem uit!

9


Werk in uitvoering

Baggerweer Schaatsen is leuk, maar Karsten wil liever baggeren De sanering van een deel van de watergangen binnen het Wormer- en Jisperveld was nog maar koud begonnen, of een periode van echt ouderwets winterweer zorgde letterlijk en figuurlijk voor bevriezing van de werkzaamheden. Technisch adviseur Karsten Hopman gunde iedereen het oer-Hollandse schaatsplezier van harte (“Ik zag een hoop collega’s voorbijgaan”) maar dit betekende wel een oponthoud van ruim drie weken in de toch al ‘uitdagende’ planning. “De baggerzuigers lagen er eenzaam bij, vastgevroren in het ijs,” schetst Karsten. “De rijders van de Bannetocht konden vanaf het ijs de baggerdepots en de stilliggende werkzaamheden bewonderen. Er werd een beetje gemopperd over de extra kluunplaats bij een overstekende persleiding, maar er was ook veel lof van mensen die de goede ijskwaliteit toeschrijven aan het grondige baggerwerk.”

Waterkwaliteit Het enorme baggerproject, waar het saneringsproject onderdeel van uitmaakt, is gericht op de verbetering van de waterkwaliteit van het Wormer- en Jisperveld, dat is aangewezen als Natura 2000-gebied. Het

hoogheemraadschap is trekker, Natuurmonumenten en de gemeente Wormerland zijn partners. Het zuidelijk deel van dit gebied (Fase I) is zo goed als afgerond. Maar rondom de plaats waar vroeger verfmolen De Uil stond, is de bodem verontreinigd met zware metalen. Het saneringsproject heeft als doel deze verontreinigde grond vóór het volgende broedseizoen te hebben weggewerkt.

Van twee jaar naar twee dagen met geotubes Geotubes “We hebben ongeveer tot eind maart de tijd,” realiseert Karsten zich, die de inval van de dooi verwelkomt. Om de klus te klaren, zet het hoogheemraadschap een innovatieve techniek in: het gebruik van geotubes. “Dat zijn grote, vochtdoorlatende zakken van 50 meter lang en in gevulde toestand 1.6 m hoog. Door een indikmiddel aan de bagger toe te voegen, wordt de specie versneld ontwaterd,” legt Karsten uit. “In een paar dagen tijd is het steekvast. In een baggerdepot duurt dat minimaal een jaar.”

Twee vliegen Omdat de afvoer van de vervuilde grond uit het drassige veenweidegebied erg gecompliceerd is, is er een andere oplossing bedacht. “We leggen de vervuilde bagger in geotubes Karsten Hopman op de locatie waar ooit de verfmolen stond. Vervolgens dekken we de vervuilde bodem met schone bagger af. Op die manier slaan we twee vliegen in één klap,” zegt Karsten trots. “De vervuilde landbodem wordt ingepakt en de bagger uit de watergangen wordt op een verantwoorde manier verwerkt.”

Vergunningen Omdat de geotubemethode vrij nieuw is, was het nog een hele klus om alle benodigde vergunningen rond te krijgen voor de sanering. Om die reden konden de saneringswerkzaamheden pas half november van start gaan. “Dat was veel later dan gepland,” vertelt karsten. “Dus hoe zeer ik iedereen zijn schaatsplezier gun, van mij mag het de rest van de winter dooien. We moeten verder!”


10

Column Luc Kohsiek In deze rubriek doet een nieuwe collega verslag van zijn eerste werkweek bij HHNK. Wat valt hem op? Waar krijgt hij mee te maken?

Maandag 5 januari

Iedere maand in waterwerkers een andere gastcolumnist. Deze keer: koos woestenburg

Onbezoldigd rayonbeheerder Als woon-werkfietser zie ik dingen waar de gemiddelde wegenbeheerder best wat aan heeft. Met die onbezoldigde inspectiekilometers draag ik een steentje bij aan de kwaliteit van ons wegbeheer. Ik verbaas me er vaak over dat niet meer mensen dat doen. Soms wacht ik een weekje met het doorgeven van een flinke tak op de weg of een defect verkeerslicht, om te kijken wat er gebeurt. Vaak niets. Mensen die daarover mopperen hebben daar zelf schuld aan. Je moet snappen dat niet elke beheerder elke meter fietspad elke dag kan controleren. Je hebt mensen die wel de krant bellen, en een fietsersbond die verkiezingen voor slechtste fietspaden organiseert. Onzin, want echt, klagen helpt. Richeltje, bultje, gat, defect verkeerslicht: misschien omdat de jongens me kennen, maar in één moeite door is het probleem zó uit de wereld. Wie oplet ziet de verschillen tussen wegbeheerders. Om zeven uur ’s morgens zijn de fietspaden van het schap al gestrooid. Heeft men bij het keren per ongeluk een flinke Cauberg aan zout achtergelaten, dan is dat met één telefoontje de volgende dag als sneeuw voor de zon verdwenen. Nee, dan een andere gemeente waar ik dagelijks kom. Precies bij het passeren van de gemeentegrens moet je geen onverwachte bewegingen meer maken. Fijn om op je eigen wegen te kunnen fietsen.

De week begint met een kapotte auto. Gelukkig kan Ik nog terugvallen op een Landrover Defender. Stoere auto om over het strand te rijden, maar bij -5 op de snelweg is het gewoon een ijskoude rammelbak. In Edam wacht mij een warm onthaal. Martin haalt voor deze ene keer zelfs een kopje koffie voor me. Gezellig nader kennismaken met Debbie, Marloes is ziek thuis. In de middag probeer ik wat dozen uit te pakken om van de kamer van de dijkgraaf een beetje mijn werkplek te maken. Dan weer met de Landrover naar huis brrrrrrrrrrrrrrrr.

Debbie is terug

de nieuwe plek

Dinsdag 6 januari Het vriest dat het kraakt. Als schaatsfanaat kost het me moeite om niet aan mooie poldertochten te denken, maar ijsvrij nemen op je tweede werkdag, terwijl er een nieuw bestuur benoemd moet worden, dat kun je niet maken... Dus ik worstel me braaf door de voorstellen van de formateur. Willem zegt doodleuk dat hij wél gaat schaatsen. Groen van jaloezie bespreek ik met Ewald en Martin het gesprek met de formateur na. Marloes nog ziek, Debbie in het ziekenhuis bij haar dochtertje. We duimen voor beterschap.

Woensdag 7 januari Marloes is weer beter en gelukkig horen we in de loop van de dag dat het met Julia (dochtertje van Debbie) ook weer iets beter gaat. Voor de rest staat de dag helaas wéér niet in het teken van het schaatsen maar van het voorbereiden van de vergadering van het AB. Nog wel genoeg tijd over om weer wat dozen uit te pakken.

Donderdag 8 januari De grote dag. Het wordt mijn eerste AB-vergadering dus leidt Martijn me rond in de zaal en legt hij me uit hoe de knopjes werken. Natuurlijk druk ik tijdens de ver-

11

Willem gaat wél! @#%

verkeerde knop...

gadering toch steeds op de knop van de voorzittersgong in plaats van de microfoon aan te zetten, maar verder gaat het prima. Het allerbelangrijkste is dat we 30 nieuwe AB leden hebben en dat uit hun midden een DB is gekozen.

Vrijdag 9 januari Schitterend weer. Het ijs lonkt, maar de agenda is vol. ‘s Middags naar de nieuwjaarsreceptie van de Commissaris van de Koningin in het vernieuwde paviljoen in Haarlem. Tjonge wat een hippe kroonluchters hebben die. Ik maak nader kennis met een paar gedeputeerden en mensen van de provincie en ik ontmoet een aantal oude bekenden. Eind van de dag naar huis met een goed gevoel: een nuttige week gehad met bijzondere momenten en… morgen eindelijk schaatsen!!!


INBOX HHNK ontvangt geregeld post en e-mails van ingezetenen, relaties en (oud-) collega’s. Leuke, kritische, grappige en boze teksten die ons veel vertellen over hoe onze omgeving HHNK ervaart. Op deze pagina tref je elke maand een ingezonden brief of mail. De redactie anonimiseert de teksten en kort de ingezonden teksten waar nodig in.

zine, ontving werk, ons relatiemaga De redactie van Water van een lezer: volgende opmerking onlangs per e-mail de

Beleidsadviseur Jan Wijn reageert:

Geachte redactie, n waterschap ee or vo d en ig at nm aa al og n Ik vind het steem te spresy er at w het n va n’ se er he ‘be er om ov r dan de mens, zelfs ke er st en d en id le is er at W n. ke schappen. er at w n va s er rd oe tv ui en rs de dan bestuur oon bij de burtr pa gs in ht ac rw ve n ee k oo pt Het sche aakt, getuige de em rg aa w n de or w n ka et ni t da gers s officieel commucalamiteiten in het verleden. Al schap kunt u ad ra em he og ho het n va al na nicatieka n’ gebruiken. Dus re he ‘be ip gr be het nt ue eq ns co beter s Beheerorganisatie, voor taan termen gebruiken al Waterbeheerplan 4 etc. etc. Met vriendelijke groet, Ir. A den B. te Heiloo


12

De termen waterbeheersplan en waterbeheerplan komen beide voor in Nederland. Het beheersplan geeft aan hoe we tegen aanvaardbare kosten het watersysteem beheersen in de breedste zin en onder alle omstandigheden. Het gaat er daarbij om voorbereid te zijn op situaties die mogelijk tot overlast en calamiteiten leiden, maar waarbij wel een beheersbare situatie ontstaat. Bij HHNK doen we als sinds de jaren tachtig aan beheersen van het watersysteem. We stellen in onze beheersplannen doelen voor de toekomst en koppelen daaraan een gericht pakket van maatregelen. Beheren doen we natuurlijk ook. In het Waterlopenbeheerplan en het Waterkeringenbeheerplan geven we aan hoe het beheer (en onderhoud) moet plaatsvinden.

toe k o

mstm

Flexibel omgaan met de wateropgave

uzi

ek

Sparen bij de waterbank? plannen voor de nieuwe sportvelden staan nog in de wacht. “Voor de waterbalans pakt dit nu positief uit. Maar als het nou andersom was geweest? In welk planstadium begin je de plus- en minrekening te bewaken? Dat lijkt misschien een kleinigheid, maar er staan grote (economische) belangen op het spel. Het voorkomen van wateroverlast en ook het al of niet doorgaan van grote bouwprojecten.”

Robuust Met één druk op de knop inzicht in het saldo aan wateroppervlak per peilgebied? Dat kan als straks de Waterbank operationeel is. In Zaanstad is in december een tweejarige proef begonnen.

De Waterbank is een systeem om verhard oppervlak en de compenserende waterberging bij nieuwbouwprojecten bij te houden. De compenserende waterberging kan in het bouwplan zelf, of op een andere plaats binnen hetzelfde peilgebied worden aangelegd. Bij de Waterbank kunnen gemeenten oppervlaktewater ‘opsparen’. Bouwgrond wordt zo beter benut en het watersysteem wordt minder versnipperd. Door grotere waterbergingen ontstaan bovendien meer mogelijkheden voor recreatie.

Wethouder Piet Keijzer van Zaanstad tekende in december de Waterbankovereenkomst samen met toenmalig hoogheemraad Jan Wentink. “De Waterbank geeft ons en het hoogheemraadschap in de toekomst de armslag om te doen waar we goed in zijn,” zegt Keijzer. “We krijgen meer vrijheid van handelen en de regeldruk wordt minder. Voorheen moest elk plan langs het hoogheemraadschap, dat hoeft nu niet meer. Bovendien zie ik liever één robuuste waterpartij dan bij elke woning een vijvertje met kooikarpers.” Dat wordt in de toekomst dus haalbaar.

“Er zijn grote economische belangen in het spel.” Achtervolging Waarom wordt de proef gehouden in Zaanstad? “Omdat een actieve Zaanse ambtenaar ons lang en indringend heeft achtervolgd”, lacht projectleider Bob de Boer. “Maar ook het hoogheemraadschap hecht veel belang aan de Waterbank,” verzekert hij ons. “Zo kunnen we flexibel omgaan met de watercompensatie.”

Piet Keijzer Wethouder

Veel geld Hans Grotenbreg is die actieve ambtenaar uit Zaanstad. Hij legt uit waarom hij zo graag een Waterbank wilde. “Een vierkante meter bouwgrond in de stad kost een veelvoud van een vierkante meter natuurgebied. Om in het stedelijk gebied water te maken moet je veel geld uitgeven, terwijl het bij ons vaak net zo goed in het nabijgelegen veenweidegebied kan. Je moet alleen wel de administratie anders inrichten.”

Economische belangen De Waterbank voorziet daarin met een digitale kaart gekoppeld aan een database en een raamwerk van afspraken. “Dat klinkt simpel,” zegt Grotenbreg, “maar in de praktijk doen zich geregeld - al of niet schijnbare – problemen voor.” Zo plande Zaandam de compenserende waterberging voor de nieuwe sportvelden in het Jagersveld een stuk verderop in het In ’t Veldpark. De waterberging is aangelegd, maar de

Bob de Boer Projectleider

13


Extreme regenval? Gemaal uit bedrijf?

Haal de noodpompen!

Een pomp zo groot als een vrachtwagen

Door de veranderingen in het klimaat krijgen we er steeds vaker mee te maken: door een wolkbreuk valt er in korte tijd zó veel water dat de gemalen het niet meer kunnen bolwerken. Straten lopen vol en landerijen onder. Op zo’n moment is het tijd voor de calamiteitenorganisatie om de noodpompen van stal te halen. Jan van der Lingen en Leo Broers, specialisten beheer gemalen, spelen op zo’n moment een coördinerende rol. “Kort geleden nog,” vertelt Jan, “op 5 oktober vorig jaar viel er in Den Helder, Anna Paulowna, Wieringen en Hippolytushoef bijna 110 mm; terwijl de gemalen daar ongeveer 14 mm per etmaal verwerken. De mensen liepen op straat tot hun enkels door het water. Dat is nog uitgebreid belicht in de landelijke media. Alle beschikbare noodpompen stonden daar toen binnen vier uur te draaien.”

Complex Het hoogheemraadschap heeft 40 pompen en 12 noodstroomaggregaten. “De totale pompcapaciteit daarvan is 51.000 kubieke meter per uur,” vertellen Jan en Leo. “Ter vergelijking: een rijtjeshuis heeft een inhoud van hooguit 400 kuub. Het totale elektrische aggregaatvermogen is ruim 2 megawatt.” In 90 procent van de gevallen worden de noodpompen en aggregaten ingezet tijdens bouw- of onderhoudswerkzaamheden aan de gemalen. “Vaak zijn dat de iets complexere pompen, met een gecompliceerder besturingssysteem,” zegt Leo. “Die moeten maandenlang de taak van het reguliere gemaal kunnen overnemen.”


14

Snel ter plaatse In de overige tien procent van de gevallen is snelheid geboden. Daarvoor hebben we snel inzetbare pompen. De installatie daarvan kost met twee man ongeveer een uur. Die pompen moeten handmatig bediend worden, maar zulke noodsituaties duren vaak ook maar een paar dagen.”

In de gaten De noodpompen staan opgeslagen bij drie werven, verspreid over het hoogheemraadschapsgebied. “De grootste heeft de omvang van een vrachtwagen; de kleinste van een personenauto”, schetst Jan. “De afdeling Onderhoud brengt ze met eigen transport naar de juiste plaats en zet ze in overleg met ons, van de afdeling Peilbeheer, neer.” Het is dan ook zaak dat de pompen altijd tiptop in orde zijn. “Dat verzorgt de afdeling Waterketen in samenspraak met de beheerders,” onderstreept Leo. “Peilbeheer houdt wat betreft de noodpompen het totaalplaatje in de gaten; wij zijn tenslotte zelf de grootste klant.” Jan: “De afgelopen twee jaar heeft het hoogheemraadschap fors geïnvesteerd in nieuw materieel en optimalisatie van bestaand materieel, zodat we ook in de toekomst droge voeten kunnen houden.”

In de praktijk Programma van eisen “Het is vaak even slikken voor mensen,” zegt Leo Harmsen, coördinator bij het cluster Inkoop, “dat een-tweetjes met vertrouwde leveranciers niet meer mogen.” In plaats daarvan moeten budgethouders nu van tevoren goed nadenken over wat ze nodig hebben, en dit helder en objectief verwoorden in een programma van eisen. Leo begrijpt wel dat dit niet altijd gemakkelijk is. “Zeker niet als je het voor de eerste keer doet, maar mijn collega’s en ik helpen graag als dat nodig is.”

Geld besparen Leo vindt het logisch dat de aanbestedingsregels zo strikt moeten worden toegepast binnen het hoogheemraadschap. “We werken met belastinggeld. We kunnen het niet uitleggen als een deel daarvan automatisch in de zak van één bepaalde aannemer vloeit.” Maar aanbesteden kent ook een belangrijk voordeel. Leo: “Het hoogheemraadschap bespaart er in veel gevallen geld mee. Als ik voor baggerwerkzaamheden steeds dezefde aannemer vraag, dan betaal ik automatisch zijn prijs. Inmiddels leert de ervaring dat je door aanbesteden vaak veel goedkoper uit bent.”

't Is even slikken...

Geen een-tweetjes meer met bevriende leveranciers Links en rechts wordt weleens gemopperd over het inkoopbeleid binnen het hoogheemraadschap. Want ‘even snel de vertrouwde leverancier bellen’ is er vaak niet meer bij. Daar staat tegenover dat we als organisatie flink besparen en risico’s beperken door in te kopen volgens de regels. Tot voor kort hadden afdelingen redelijk veel vrijheid bij het inkopen van goederen, diensten en werken. Het maakte niet zo veel uit of een budgethouder koos voor aanbesteden of één op één de opdracht verstrekte aan zijn vertrouwde leverancier. Een paar jaar geleden trok het hoogheemraadschap - mede ingegeven door nationale en Europese regelgevingde teugels strak. Bij leveringen en diensten geldt dat vanaf 25.000 euro (calamiteiten uitgezonderd) al verschillende offertes moeten worden aangevraagd. Vanaf 100.000 euro is een openbare aanbesteding verplicht. Europees aanbesteden moet vanaf 206.000 euro (bij werken liggen deze bedragen hoger).

Het is belastinggeld; dat moeten we dus weloverwogen uitgeven.

Mark

Leo

Niemand uitsluiten Volgens Mark Brattinga, clusterhoofd Water & Wegen, betekent dit niet dat je inlevert op kwaliteit: “Kwaliteit kun je prima waarborgen in het programma van eisen,” is zijn mening. Mark is ook niet bang dat het inkoopbeleid ten koste gaat van goede bestaande relaties. Hij zegt hierover: “Partijen die gedegen werk leveren, komen bij een aanbesteding vanzelf bovendrijven. Omdat ze vrijwel zeker hoog scoren op kwaliteiten die zwaar meewegen in de aanbesteding.” Dat betekent uiteraard niet dat je het programma van eisen naar een bepaalde partij toe mag schrijven. “Eisen moeten objectief zijn en niemand uitsluiten,” zegt Mark. “Dat een leverancier ‘in de buurt gevestigd is’, is geen redelijk criterium, maar wél dat hij binnen afzienbare tijd voor de deur moet kunnen staan. Dan hoef je niet bang te zijn dat je tegen je zin te maken krijgt met een partij uit Maastricht.”

15


... was here Siemen

HHNK’ers leveren een bijdrage aan de veiligheid en leefbaarheid van Hollands Noorderkwartier én zij maken het landschap in dubbel opzicht schoon: zuiver en vaak ook prachtig mooi. In deze rubriek laten collega’s hun ‘tag’ achter op een plek in ons werkgebied.

Siemen Appelman is sinds twee maanden rayonbeheerder van de Oosterpolder.

12

Toen we hem vroegen naar een plek in Hollands Noorderkwartier die hem in het bijzonder aansprak, bracht hij ons naar het Oosterpoldergemaal. ‘Het is een mooi gemaal, maar wat deze plek voor mij bijzonder maakt, is dat mijn vader hier 50 jaar geleden regelmatig het kroos heeft uitgeharkt voor loonbedrijf Wit. Dat ging toen nog handmatig. In zekere zin vormt deze plek een verbinding tussen mij, mijn vader en de historie van het werk dat we doen.’ Wie siert volgende maand deze achterpagina? Kijk op intranet naar X was here, en e-mail jouw antwoord op deze vraag naar: [email protected]


16

'woon-werkfietser' Koos. Afscheid! Controle! Duiken. Kantoor Hoorn blijft?!? 1 Waterwerkers februari Jan

Recommend Documents