O n der w i j z e nde
Na jaarsconferentie SPPOH voor en door scholen
Woen s d ag
Woensdag 11 november 2015 | De Broodfabriek in Rijswijk
VERSLAG 2015 Deze brochure is een uitgave van: SPPOH | Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden Het team van SPPOH is bereikbaar op: Binckhorstlaan 145, 2516 BA Den Haag., telefoon: 070-3156349, e-mail:
[email protected]
www.sppoh.nl
L e e r va n d e was b e e r ! De Najaarsconferentie van Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH) wilde dit jaar groeien en zich meer onderscheiden, passend bij een sinds 1 augustus 2014 groter en ambitieus samenwerkingsverband, met daarin nog meer mensen met nog meer ideeën. Dus nu geen 300 deelnemers meer in de vertrouwde François Vatelschool in Den Haag, maar ruim 600 deelnemers in De Broodfabriek in Rijswijk. En met een nieuwe naam. Niet langer de PCL-conferentie (sinds 1997), maar voortaan ONderWIJZEnde WOENSDAG . Met als bindend logo een wasbeer, een van de dieren van de axenroos.
en positieve communicatie, ontwikkelingen op (ortho)pedagogisch-didactisch gebied, de goede praktijkvoorbeelden uit de eigen scholen en de trainingen door zorginstellingen?
Woensdagochtend 11 november, 06.00 uur. Oude bakkerstijden herleven. Hier wordt vroeg begonnen. Alle mensen van de organiserende SPPOH en De Broodfabriek zetten de laatste zaken klaar voor de ruim 600 deelnemers die vanaf 08.15 uur zullen binnendruppelen. Leerkrachten, schooldirecteuren, intern begeleiders en schoolmaatschappelijk werkers uit het primair onderwijs in Haaglanden. Maanden van voorbereiding, nu de keiharde test. Komt iedereen? En op tijd? Waar parkeren ze allemaal? Is het dagprogramma niet te strak? Zijn de koffie- en theepauzes voldoende, kun je lunchen in één uur, blijven ze voor de borrel? Hoe is de temperatuur binnen, het geluid, de cateraar?
Het vertrouwen is er, nu nog alles waarmaken.
De enorme zalen in De Broodfabriek met onder meer 6 iglo’s en 22 andere flexibele ruimtes voor de workshops maken een plattegrond noodzakelijk, maar de organisatie heeft ook overal mensen ingezet om de deelnemers op weg te helpen. Bij de ingang zwaar bezette tafels vol namenlijsten, badges, persmappen en schuimpjes. Eén man bij de EHBO-post. Drie dames bij de garderobe. Een kantoortje op de eerste etage voor de organisatie. Links en rechts wordt gefotografeerd en gefilmd.
Hoe verlopen de lezingen en workshops over ontwikkelingspsychologie, effectieve
3
Opening Iets na 09.00 uur opent SPPOH-directeur Dick Rensen de conferentie. Vanaf het podium ziet hij een volle Patriazaal. Hij benadrukt dat het bij (succesvol) passend onderwijs gaat om kwaliteitsbeleid voor álle kinderen in het onderwijs. Niet om zorgplichtmaatregelen via achterdeurtjes. Waar de belangstelling van de deelnemers deze dag vooral naar uitgaat, toont Rensen aan de hand van staatjes op een groot scherm. Honderd procent scoren de workshops met als thema hechting, gedrag, groepsdynamica, speltherapie, hechting/zelfbeeld en autisme. Vlak daaronder zitten hoogbegaafdheid (95%), didactiek ZML, arrangeren en indiceren, traumasensitief, zelfregie leerling en echtscheiding (80%). Tot slot vraagt directeur Rensen de zaal om de rest van de dag mee te denken over een moeilijke casus, betreffende een jongetje van 9 jaar. Dan geeft hij het woord aan de eerste jeugdombudsman van Den Haag, Bert van Alphen. Die laat zijn voorbereide, korte openingsspeech direct varen en vertelt liever over zijn eigen arbeidzame tijd in het onderwijs. Vergelijkt vroeger en nu. En geeft zijn gehoor mee: “Ga door met kinderen gelukkig maken.” De centrale lezing ‘Hecht Echt’ is van de populaire ontwikkelingspsycholoog, auteur en spreker Steven Pont. De hele zaal hangt vanaf diens eerste woorden aan z’n lippen: “Waarom krijgen hamsters geen opleiding? Omdat hamsters bij hun geboorte al voor 98 procent af zijn. Die kunnen direct alles op instinct. Dit in tegenstelling tot de mens, het minst instinctmatig handelende wezen ter wereld.” Kinderen kunnen dus niets zonder hulp uit hun omgeving. En de rol van het onderwijs hierin? Pont: “Het belangrijkste is kinderen te leren om een mens te zijn én om ze te leren een individu te zijn.” Later, in zijn workshop, zal Steven Pont aan een kleinere groep verder uitleggen dat kinderen niet met een zelfbeeld worden geboren, maar dat dit zelfbeeld vooral wordt gemaakt door de omgeving.
4
5
Rafelige randjes Andere lezingen en workshops in De Broodfabriek behandelden thema’s als ‘onderpresteren bij hoogbegaafde leerlingen’ (Katja Tas laat zien hoe je ‘knappe kleuters’ al vroeg in het vizier krijgt en je hun het plezier in leren kunt teruggeven), ‘Huh… een hond op school?’ (De Opperd/Koetsveldschool, waar de honden Sjors en Lola worden ingezet bij individuele weerbaarheidstraining) en ‘Mindhacking Life©’ (Esmee Detmers). Detmers (‘ik heb een voorliefde voor alles wat een beetje uit de pas loopt. Voor rafelige randjes en ruwe bolsters met een blanke pit’) leert met háár Mindhacking Life©-methode risicojongeren een andere werkelijkheid te zien waardoor ze beseffen dat ook zij over kwaliteiten beschikken waar ‘anderen een puntje aan kunnen zuigen’. In plaats van strijden tegen een wereld die ‘tegen hen’ is, groeit hun motivatie om mee te doen en om te leren. “In de loop der jaren heb ik die zienswijze uitgebouwd naar een werkwijze die niet alleen op risicojongeren een bevrijdend effect heeft, maar op iedereen,” aldus de trainster. Tussen lunch en borrel zitten nog eens drie pittige uren van goed opletten. In de ene witte iglo is een workshop qua geluid en beleving beter te volgen dan in de andere. Sommige deelnemers vinden het te koud. Anderen komen te laat, omdat ze geen parkeerplek konden vinden. Een nabijgelegen garage blijkt ’s morgens dicht te zijn en gaat speciaal later op de dag toch open. Ook verbeterpunten horen bij een leerzame dag. Tijd voor een glas fris of wijn!
6
7
Steven Pont Het zelfbeeld van een kind.
I.B.S. Al Qoeba Ouderbetrokkenheid, ouders als ervaringsdeskundigen.
Ronald Hünneman Sociale cognitie in de praktijk.
SO Bernardusschool Jij maakt het verschil! 49 technieken om leerlingen te laten excelleren.
Suzanne Weusten Voorkom denkfouten in het onderwijs.
SO De Piramide Begeleiding van kinderen met Niet Aangeboren Hersenletsel.
Kees van Overveld Gedrag, we moeten er wat mee!?
De Vrije School ‘Zitten is het nieuwe roken’? Leren vanuit beweging.
Chris Struijksma 1. Integraal leesbeleid. 2. Gedachte-experiment dyslexie.
SO Eerste Nederlandse Buitenschool/Intermetzo Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen.
Dian Fluijt Co-teaching. Elena Carmona van Loon Regieversterkend handelen, hoe werkt dat? Esmee Detmers Mindhacking Life© Wijnand Gijzen Opbrengstgericht en handelingsgericht werken. Opvoedpoli 1. Trauma na pestervaringen. 2. Systemisch werken. GGD-Haaglanden Meldcode, hoe herken je kindermishandeling? Kirsten Hauber (Jutters) Onveilige gehechtheid. Jasperine van Gent (HCO) Dyslexie en comorbiditeit. Katja Tas 1. Onderpresteren bij hoogbegaafde leerlingen. 2. Signaleren van onderpresteren en dan?
OBS het Startpunt ‘Samen kijken, samen leren’ – ouderbetrokkenheid. SO Inspecteur de Vriesschool Kinderen op een andere manier laten leren. Jan Ligthartschool Oplossingsgericht werken. Leo Kannerschool 1. Autisme in de gymzaal. 2. Autisme in de klas. SO De Opperd / Koetsveldschool Huh… een hond op school? Paul Krugerschool Praktische organisatie zorgleerlingen schoolbreed. SBO Rehobothschool Het JOnge KInd (JOKI). SBO de Springplank Speltherapie voor kinderen van 4 t/m 12 jaar SBO Het Avontuur Schoolwide PBS. Goed gedrag kun je leren!
Fred Schippers Blijvend veel zorg nodig? Toch naar school.
SBO Merlijn Het eigen leerplan van het kind.
De Loodsboot Sociogram en positieve groepsdynamiek.
J.H. Snijdersschool Natuurlijk passend!
Expertiseteam SPPOH Arrangeren en indiceren, hoe doe je dat?
De Springbok Neveninstromers met speciale behoeften.
Harriet Marseille Gelijkwaardig samenwerken met ouders.
De Vijverhof Een ernstig zieke leerling op school.
Steunpunt Autisme NZH 1. Help! Mijn hoofd zit vol! Informatieverwerking voor kinderen met een autismespectrumstoornis (ASS). 2. Tuuuut! In gesprek met een leerling met ASS. Erik van Vliet Passend bewegingsonderwijs. Jeugdformaat Wat de Daghulp kan bieden: op school en in het gezin. Jeugdformaat Echtscheiding: hoe blijf je als professional uit het gevecht?
8
9
Scholen
Extern
Wo r k s hop s e n l e z i n g e n :
Faits divers
B roo d fa b r i e k zo n d e r k ru i m e l s Decennialang, maar in een ver verleden, was het aan de Volmerlaan in Rijswijk dag en nacht een komen en gaan van mensen die alles wisten van industrieel bakken. Bakkerij Hus was een begrip in Nederland en vooral in de grote bakkerij hing constant de verleidelijke geur van vers brood, ontbijtkoek en broodjes. Hus verdween, maar handige ondernemers zagen kans van de fabrieksruimte evenementhallen te maken. Van snuffelbeurs en autoshow tot pasar malam en creamarkt, alles werd georganiseerd om winst te maken. Na namen als Darling Market (1996-2010), Expo Rijswijk en Beurshal Haaglanden heet het complex nu De Broodfabriek, een locatie van ruim 17.500 m² voor (internationale) beurzen en congressen. Op de vloeren van de vijf multifunctionele zalen, de twee beurshallen en de flexibele break-out rooms liggen nu geen broodkruimels meer. Alles moet elke dag glimmen en blinken om de 100 tot 10.000 gasten goed te kunnen ontvangen. En dankzij de vele cateraars ruikt het er nu vaak weer net zo lekker als vroeger.
S P P O H : ‘I e d e r k i n d e e n k a n s ! ’ Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH), onder leiding van directeur Dick Rensen, is het samenwerkingsverband passend onderwijs van 27 schoolbesturen en werkt met haar expertiseteam, coördinatoren en adviseurs voor ongeveer 55.000 leerlingen en bijna 200 scholen. Sinds 1 augustus 2014 geldt de wet Passend Onderwijs, waardoor alle scholen zorgplicht hebben. Alle kinderen verdienen een zo passend mogelijke plek in het onderwijs. Onderwijs dat leerlingen uitdaagt, dat uitgaat van hun mogelijkheden en dat rekening houdt met hun ondersteuningsbehoeften. Kinderen gaan, als het kan, naar het regulier onderwijs. Zo worden ze zo goed mogelijk voorbereid op een vervolgopleiding en op een plek in de samenleving. Voor elke leerling zo goed mogelijk onderwijs is geen nieuw doel, aldus SPPOH. Maar het onderwijs van vandaag is tot meer in staat dan tien jaar geleden. Bovendien doen zich in het onderwijs en de ondersteuning van leerlingen nieuwe mogelijkheden voor. Die kansen wil SPPOH graag benutten,
‘ R a ppo rt c i j f e r 8 , 3 ; iedereen bedankt!’ Enkele dagen na ONderWIJZEnde WOENSDAG meldt Dick Rensen met trots op de website van SPPOH: ‘Er is door alle betrokkenen – organisatie, workshopleiders en sprekers – keihard gewerkt om de dag tot een succes te maken voor de ruim 600 deelnemers. Dat is zeker gelukt als we afgaan op het rapportcijfer 8,3 dat we van de 329 bezoekers hebben gekregen die een evaluatieformulier hebben ingeleverd.’ ‘Ruim 66% van de deelnemers vond het programma goed, 33% vond het programma voldoende. Ruim 90% vond de informatie vooraf in orde, 75% vond de locatie en de verzorging voldoende tot goed. Een aantal deelnemers noemde de akoestiek in de workshopruimtes en de temperatuur in de Patriazaal als verbeterpunten. Over de wijze van aanmelden en de organisatie werden veel positieve opmerkingen gemaakt.’ ‘Van een aantal deelnemers kwam het verzoek om een volgende conferentie eerder aan te kondigen, zodat scholen kunnen plannen om een heel schoolteam in te schrijven. We kunnen u verklappen dat we het voornemen hebben om volgend schooljaar weer een ONderWIJZEnde WOENSDAG voor en van de scholen en zorgpartners te organiseren. Datum: woensdag 9 november 2016. Uw aanbevelingen kunnen ons daar zeker bij helpen. Voor nu geldt: dit smaakt naar meer!’ ‘Dank aan alle deelnemers, dank aan de personen die lezingen en/of workshops gaven en dank aan de collega’s die veel tijd in de organisatie hebben gestoken.’
voor ieder kind! Dat is dan ook het motto van het samenwerkingsverband: ‘Ieder kind een kans!’
10
11
Kijk voor een uitgebreide fotoreportage en meer op www.sppoh.nl/najaarsconferentie-2015
Vormgeving Anneke de Zwaan
