WK 2014, de voetbalnormen
Normalisatie: de wereld op één lijn.
WK 2014, normen op en rond het veld Brazilië is er net op tijd klaar voor. De bouw van de stadions en infrastructuur is op z’n zachtst gezegd niet overal volgens planning verlopen, maar op 12 juni barst de strijd om de wereldcup los! Nederland houdt zijn hart vast want Oranje moet het in groep B opnemen tegen regerend wereldkampioen Spanje! Gaat het ons lukken de finale te halen? En gaan we voor het eerst in de geschiedenis een WK winnen? Het wordt moeilijk, dat is zeker! Wat ook zeker is, is dat er op de achtergrond heel veel afspraken zijn vastgelegd over een goed en veilig verloop van de wedstrijden en het gehele feest eromheen. Denk aan
afspraken over bijvoorbeeld de veiligheid van de spelers en toeschouwers. Of afspraken over het doel, de bal of zelfs over schimmels in een biertje. Hoe komt het eigenlijk dat er niemand door z’n stadion-stoeltje zakt? Of dat het doel altijd dezelfde maat heeft? Omdat er afspraken over zijn gemaakt! En die afspraken zijn vastgelegd in normen. Aan de hand van het ideale scenario, lichten we een elftal normen toe!
Brazuca “De brazuca weegt 437 gram, rebound van 141 cm.” Oranje moet meteen in de aanval tijdens ons eerste duel tegen regerend wereldkampioen Spanje op 13 juni in Salvador. Tegen het einde van de wedstrijd is het nog altijd 1-0. Robben trapt de bal terug naar het Nederlandse doel. Terwijl Cillessen zijn doel uitstormt, stuit de bal op de rand van het strafschopgebied. Verbijsterd kijkt hij toe als de bal hoog over hem heen stuitert en zijn doel in rolt... Kan dit echt gebeuren? Nee hoor, brazuca overtreft ruimschoots de ‘FIFA Approved Standards’. Daarnaast geeft de Europese norm NEN-EN 12235 eisen en testmethoden voor de bal, bijvoorbeeld voor het stuitergedrag. Als de bal van 2 meter hoog wordt losgelaten op een betonnen ondergrond, moet deze na de stuit 1,35 meter hoog terugkomen. De bal stuitert dus nooit over onze held heen. Met nog 3 minuten te gaan, trapt hij de bal naar de vrij staande Van Persie. Kom op jongens, nu moet het gebeuren! En ja, daar gaat Van Persie, hij rent, hij schiet, het is een goalllllll! Pff, net op tijd, gelijkspel, het eerste punt voor Oranje in groep B is binnen!
Stadionstoeltje “2,5 miljoen centimeter rode stoeltjes.” Op 18 juni spelen we ons tweede duel tegen Australië in Porto Alegre. Dit moeten we winnen! Tienduizenden toeschouwers stromen het stadion binnen. Schuifelend zoekt iedereen zijn plaats. De late binnenkomers, banen zich een weg langs de uitzinnige fans die al hadden plaatsgenomen. De ruimte tot de stoel op de rij ervoor is volgens de norm NEN-EN 13200-4 minimaal 30 cm. Niet ideaal, maar ach, als we eenmaal zitten telt alleen de wedstrijd nog. Het Oranjelegioen zingt, schreeuwt en springt op de stoeltjes. Maar waar moeten die eigenlijk nog meer aan voldoen? Volgens de eisen in de norm moet een stadionstoel een gewicht van 2000 kg kunnen dragen. De zitting is minimaal 40 cm diep en 50 cm breed. En in het Beira-Rio stadion in Porto Alegre zijn 50.000 zitplaatsen. Dat is in de breedte dus 2,5 miljoen cm aan stoeltjes! Hopelijk zitten op minimaal de helft daarvan Oranje gekleurde fans!
NEN WK 2014, dé voetbalnormen
Gras “Natuurgras of kunstgras, de meningen lopen uiteen.” In alle stadions in Brazilië ligt natuurgras. De hoogte ervan leidt nog weleens tot discussie, maar er zijn gek genoeg geen eisen vastgelegd over de hoogte van het gras. Volgens kenners is het bij voorkeur 23 mm hoog. Maar hoe meten ze dit eigenlijk? Heeft Van Gaal een liniaal op zak om voor de aftrap de hoogte van het gras te meten? Wie weet, maar om het goed te doen wordt de Europese norm NEN-EN 12233 gebruikt. Deze bevat een testmethode om de hoogte van het gras exact te bepalen. Dat doen ze met een lichtgewicht apparaatje, een soort ronde schijf die om een meetlat heen zit. De grashoogte wordt bepaald als de lat op de ondergrond staat en die schijf op de grassprieten rust. Niet zo handig als de liniaal van Van Gaal, maar wel een stuk preciezer! Als ze dit in São Paulo ook zo doen, dan zit het wel goed met de grashoogte. Onze coach hoeft zich dan op 23 juni alleen nog maar te concentreren op de winst tegen Chili!
Een lekker, maar ook veilig biertje “Stoffen van schimmels in een biertje?” Of het nu met vrienden thuis, in de kroeg of op een plein is, voetbal kijken gaat vaak hand in hand met een biertje. Tijdens evenementen wordt vaak bier geschonken met een lager alcoholpercentage, veelal in plastic bekertjes. Dit ‘evenementenbier’ bevordert de veiligheid. En mooi meegenomen, het bevat tot wel 50% minder calorieën dan gewoon bier! Maar het bier zelf moet ook veilig zijn. We weten dat het voornamelijk water, gerst, hop en gist bevat. Maar stoffen van schimmels? In bier zit ook een stof waarmee zorgvuldig omgegaan moet worden, ochratoxine A (OTA). Dit wordt geproduceerd door schimmels en komt voor op allerlei planten en producten. De toegestane hoeveelheid ochratoxine is wettelijk vastgesteld. Het kan gemeten worden met de testmethode in NEN-EN 14133. Proost!
Handschoen “Zonder goede handschoenen krijgt zelfs Cillessen het moeilijk.” Tweede in groep B, het wordt Oranje niet makkelijk gemaakt. Op 28 juni spelen we tegen de winnaar uit groep A, Brazilië! En als Vlaar en Blind de bal niet meer kunnen tegenhouden, moet Cillessen ons redden. Heel Nederland vertrouwt op onze doelman! Maar hij moet het niet alleen hebben van zijn eigen kracht en snelle reactievermogen. Zonder goede handschoenen krijgt zelfs Cillessen het moeilijk. Een goede handschoen voldoet aan de norm NEN-EN 16027. Volgens die norm mag de handschoen, zelfs bij flinke klappen, niet meer dan 20 mm verschuiven. Die kan dus nooit van de handen afglijden. Een geruststelling, want als Neymar met de bal op ons doel afkomt, hoeft Cillessen zich alleen nog maar te focussen op het voorkomen van een doelpunt!
NEN WK 2014, dé voetbalnormen
Scheenbeschermer “Blijft die scheenbeschermer wel goed zitten?” In de 82e minuut van de achtste finale tegen Brazilië heeft Wesley Sneijder vrij spel. Het is 1-0 en Oranje heeft ingezet op een doelpunt in de tweede helft. Het gaat immers niet alleen om de winst, maar ook om de punten! Zijn pad naar het Braziliaanse doel wordt slechts belemmerd door verdediger Alves. Sneijder is op volle snelheid, terwijl Alves ineens op onze middenvelder komt afgestormd. Hij zet een tackle in richting de bal. Of mikt hij op het scheenbeen van Sneijder? Is zijn scheenbeschermer wel sterk genoeg voor de confrontatie? Als deze voldoet aan NEN-EN 13061 krijgt Sneijder slechts een blauwe plek. Testen zorgen voor maximale veiligheid. Na een trap mag de scheenbeschermer niet meer dan 15 mm zijn verschoven. En de vervorming mag na een trap niet meer dan 25 mm zijn! Met de scheenbeschermers van onze jongens zit het dus wel goed. Nu nog winnen en op naar de kwartfinale!
Het tenue “Onze jongens dragen allemaal gemiddeld 18 petflessen!” Alle spelers in de selectie van Oranje dragen gemiddels zo’n 18 petflessen. Door Nike gerecycled tot t-shirt, short en dit jaar voor het eerst ook tot sokken! Een knap staaltje innovatie. Zo zijn al die flessen nog ergens goed voor. Des te meer reden om te recyclen, maar dat terzijde. Op het label van elk kledingstuk moet staan waar het van gemaakt is, dus 100% petfles? Nee, dat wordt 100% gerecyled polyester. Om precies te zijn 100% recycled polyester in de shorts, 96% in het shirt en 78% in de sokken. Ook de juiste wasvoorschriften moeten op het label staan. De wereldwijde norm NEN-EN-ISO 3758 geeft eisen voor de gebruikte symbolen op die labels. De norm is niet alleen bedoeld om consument wereldwijd duidelijkheid te verschaffen, maar is ook een hulpmiddel voor bedrijven als wasserettes en stomerijen. Wie de kleding ook reinigt, het kiezen van de juiste reiniging of droging, zorgt voor een langere levensduur. En we willen niet het risico lopen dat Oranje in de volgende wedstrijden ineens ‘zalmroze’ wordt!
Doelpaal en doelnetten “De maaswijdte van het doelnet is maximaal 12 centimeter.” In de 32e minuut van de kwartfinale tegen Italië neemt De Rossi een hoekschop. Hij trapt hard tegen de bal, en huh, die vliegt via het zijnet zo het doel in! Komt Italië echt zo op een voorsprong? Nee, dat kan natuurlijk niet, de maaswijdte van een doelnet moet zodanig klein zijn dat een bal niet via het net het doel kan verlaten of via het zijnet in het doel kan worden geschoten. De mazen zijn volgens NEN-EN 748 maximaal 0.120 meter. In die Europese norm staat ook aangegeven dat open nethaken geen aanbeveling verdienen. Dit vanwege het risico dat men er achter kan blijven haken. Logisch zul je denken, maar dit is een duidelijk voorbeeld waarom men afspraken wil vastleggen in normen.
NEN WK 2014, dé voetbalnormen
Duurzame stadions “Stadions worden steeds vaker duurzame bouwwerken.” Ongeloofelijk, de halve finale tegen Duitsland! Het dak gaat er spreekwoordelijk af tijdens die wedstrijd! En over het dak gesproken, die van het stadion in Belo Horizonte zet zonlicht om in elektriciteit. Het is een van de vele duurzame en innovatieve oplossingen die we terugzien in de WK-stadions in Brazilië. Zo vangt het dak van het nieuwe stadion in Salvador zo’n 698.000 liter regenwater op voor hergebruik en is al het beton van het oude stadion gerecycled en hergebruikt tijdens de bouw van het nieuwe stadion. Normen voor dakconstructies zorgen ervoor dat het dak er niet letterlijk af vliegt. Daarnaast zijn ook in Europa de normen voor duurzame bouwwerken volop in ontwikkeling!
Verlichting “Zonder goede verlichting wordt het lastig voor de cameraman.” Het leek onmogelijk, maar we hebben de finale gehaald! Op 13 juli strijden we in Rio de Janeiro om de wereldbeker tegen Argentinië. We kijken er met angst en beven naar uit, we zijn zo dichtbij nu! In Nederland zitten alle fans aan de buis gekluisterd. Rondom het veld staan tientallen camera’s opgesteld. Want we willen alles zien! Dus is het belangrijk dat die camera’s alles wel goed kunnen vastleggen. Alle details tellen, ook die van de verlichting. Dat het veld goed verlicht moet zijn is wel duidelijk, maar in de Europese norm NEN-EN 12193 is ook iets opgenomen over de verlichting voor televisie-opnames. De ruimte rondom het veld, daar waar de camera’s staan, moet volgens de norm 0,25 x meer verlicht zijn dan het veld! Het lijkt niet zo bijzonder, maar van deze geweldige finale willen we toch geen seconde missen?
Oranje “Best lastig, de kleur oranje in driedimensionale x, y en z waarden!” Het is bijna niet te bevatten, het kabaal is oorverdovend, we zijn wereldkampioen! Nederland heeft er nog nooit zó oranje uitgezien. Voor de huldiging worden auto’s, caravans en zelfs huizen oranje geschilderd, de pleinen stromen vol met uitgedoste Oranjefans. Overal in Nederland hangt de vlag uit, met wimpel! Maar wat is nu eigenlijk de ‘juiste’ kleur oranje? Hoe wordt die kleur bepaald? Sinds 1958 is er een norm voor, NEN 3203. Daarin is de officiële kleur vastgesteld in Éclairage-coördinaten. Nogal wiskundig, maar voor de experts onder ons: deze norm is tegenwoordig gratis te downloaden op www.nen.nl/wk2014. Kijk eens of je eruit komt met de drie-dimensionale x, y en z waarden!
Meer weten over de voetbalnormen? Kijk op www.nen.nl/wk2014! Voor meer informatie over NEN of invloed uitoefenen op de genoemde of andere normen, kijk op www.nen.nl.
NEN Communicatie Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T (015) 2 690 289 F (015) 2 690 186
[email protected] www.nen.nl © NEN april 2014
Normalisatie: de wereld op één lijn.
