2015
Winter
LASpost
Waanzin
LASpost Maart 2015 Colofon Floris van den Berg Roy van den Berg Ruben Dieleman Saskia van Driel Anne van Gemst Diane Groothuysen Thom Hamer Esmee Haverkort André Klukhuhn Deirdre Meursing Femke Oosterkamp Anita van Rootselaar Anne Rotteveel Cika Schulz Judith Smit Sterre Steins Bisschop Henk Tieleman Thijs van de Ven Tonny van Vlastuin Rosa Wevers Noa Wijnen De LASpost is het tijdschrift van Liberal Arts & Sciences Utrecht en USLAS Atlas en wordt gemaakt door de LASpostcommissie. Hoofdredactie Anne Rotteveel, Deirdre Meursing Vormgeving Jim van Hekke, Rik Couwenburgh Eindredactie Arthur Corbey, Mara Verdaasdonk Creatieve Redactie Veerle van Lieshout, Joep Hijwegen Adres Drift 21 k2.08, Utrecht Telefoon 030 2536402 E-mail
[email protected] Website www.usatlas.nl
2
Te gek voor woorden
Waarde lezer, LAS heeft zijn eerste decennium bereikt, voor Atlas is het tweede lustrum haast aangebroken, kortom een nieuw tijdperk kondigt zich aan en dat vraagt om een extra bijzondere LASpost. Met waanzinnig veel toewijding leiden wij deze lustrumeditie voor jou in. Op zaterdagmiddag loop je door het centrum, de mensen krioelen als mieren om je heen, de winkels schreeuwen naar je met kleuren en geuren, de prikkels komen als vuurwerk op je af, je zenuwen draaien overuren, je neuronen raken oververhit en na een tijdje, zittend op een terras in de winterzon kom je tot de conclusie dat je een klein beetje doordraaide. Je voelt een gevoel van liefde over je heen glijden. Het laat je onverschillig of raakt je in kwetsbaarheid. Wat prikkelt jouw gedachten als jij ‘waanzin’ door je hoofd laat gaan? Blijven we hangen in nostalgie, durven we nieuwe kansen aan te grijpen of juist niet? Verkeren we in een illusie? Waar ligt in het leven de grens tussen waan en zin? Wanneer is iets waanzin? Deze LASpost zal in het teken staan van de zin. Zin hebben, zingeving, van gek zijn onder de gekken, je waanzinnig voelen of gek worden van eenzaamheid in een wereld vol overvloed aan schaarste. Een nieuw jaar en een nieuw lustrum, dat vraagt om een editie vol nieuwe schrijvers. Laat je eens goed verrassen! Om te beginnen door een exclusief, spectaculair interview met de vrouw zonder wie de opleiding Liberal Arts and Sciences, en dus automatisch ook Atlas, en dus ook de LASpost, nooit zou hebben bestaan, dr. Ria van der Lecq. In deze editie vind je weer vele nieuwigheden binnen het brede spectrum van de waanzin. Van een studie over de waanzin van het menselijke leven (p. 10) tot de waan over het vrouwelijk keurslijf door de eeuwen heen (p. 13). Zie ook de lustrumcommissie, LAStrum, aan het woord (p. 31). Ook wordt de waanzin van het post-moderne leven aan de kaak gesteld (p. 20), zelfs meerdere keren (p. 34). Met veel trots presenteren wij deze LASpost aan jou. Het is weer een waanzinnige editie. Deze editie is tevens de eerste editie van de nieuwe commissie. Wil je meer weten? Kijk dan op de website van Atlas, www.usatlas.nl.
Liefs, Anne en Deirdre
3
Nullum magnum ingenium sine mixtura dementiae fuit, zo lauwerde Seneca; “Geen groot genie zonder een scheut waanzin”. Waanzin heeft iets mysterieus, iets magisch. Zonder waanzin is er geen creativiteit en geen vernieuwing. Dan blijven we in dezelfde box denken, blijft innovatie uit, worden de grenzen van het bestaan niet opgezocht. Noch van de geest, van het gevoelsleven, van de fysische uitwerkingen van de hersenen. Ook op lichamelijk niveau kom je er niet achter waar het menselijk lichaam eigenlijk allemaal tot toe in staat is. Topsport is misschien daarom ook wel waanzin. Kotsend naast je ergometer liggen na 2000 meter getrapt te hebben, terwijl er 10 man staat te schreeuwen om je heen. En toch ga je door. Tot je niet meer kan en nog net een beetje verder.
(1) Gij zult geen andere goden dan Atlas aanbidden. Gij zult de Interdisciplinaire Wetenschap als Hoogste Entiteit erkennen. (2) Gij zult al Uw ervaringen tot de Verbeelding laten spreken. Iets is nooit Volledig Genoeg of Af in de Wetenschap, respecteer dit. (3) We dienen Atlas te hoogachten door Hem alleen op Respectvolle en Eerbiedwaardige manieren te noemen. (4) U zult leven volgens de Heilige Drie-eenheid; L. A. S. Alleen ingewijden zullen toegang krijgen tot de Geschreven Betekenis, respecteer dit. (5) Eer dat wat eens was zoals U, Uwe Voorvaderen, Uwe Achtergrond, kortom Uwer Roots.
Zo schreef Freud: “in de waanzin is het slot niet verwoest, alleen veranderd; de oude sleutel kan het niet open maken, maar een sleutel van een andere vorm zou het wel kunnen.”
(6) U zult geen Plagiaat noch Fraude plegen. Op straffe van Verbanning van Atlas. (7) Gij zult nooit Uw liefde voor Atlas zijdelings laten gaan.
Einstein definieerde ‘waanzin’ eens als: ‘altijd hetzelfde blijven doen en toch een ander resultaat verwachten’. Maar gelukkig geldt ‘even tot tien tellen’ als een goede remedie tegen onbezonnen gedrag. Tien is namelijk het getal van de overgang. De 10 bestaat uit 1+0=1 en staat daarmee voor zowel het einde, als een nieuw begin. Het einde van dat wat al was en tegelijkertijd het begin van een nieuwe fase. Het nieuwe begin is vaak in het einde al zichtbaar. De grondlegster van LAS, Ria van der Lecq, zal ons na dit collegejaar ten spijte verlaten na 10 jaar waanzinnige toewijding. Zij zal worden opgevolgd door Iris van der Tuin. Ook Atlas zet haar tocht richting oneindigheid voort op de Tafelen der Nummerieke Halfstijg. Een LASpost zonder symboliek is als Atlas zonder zijn aardbol, een onnoemelijk zware last zonder duidelijke oorzaak. Daarom willen wij U graag de Tien Geboden der Atlas meegeven.
(8) Atlas zal U alles geven wat hij U nodig acht. Dat zal Genoeg zijn. Indien Gij zult begeren wat niet Uwe is of hoort te zijn, zult U vanzelfsprekend gewaarworden of het het Uwe zal zijn. (9) Gij zult niet liegen. Gij zult de Waarheid trouw zijn. De Waarheid komt van Atlas. (10) Het Leed van een Mede-Atlasser zal Uw Leed zijn, Gij zult het Leed samen dragen. In het bezit van deze geboden weet u zich als lezer gesterkt voor de Lustrumweek. En omdat wij te allen tijde LAS’sers blijven, luidt het Elfde Gebod uit Antwerpen: Gij zult proosten op alle Waanzinnige Feestelijkheden.
Deirdre studeert Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht met als hoofdrichting Wijsbegeerte. Deirdre is samen met Anne Rotteveel verantwoordelijk voor het hoofdredacteurschap van de LASpost. Zij vindt perfectie in pure chocolade. Anne is derdejaars studente Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht en tweedejaars studente Gezondheid en Leven aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Anne is samen met Deirdre Meursing verantwoordelijk voor het hoofdredacteurschap van de LASpost. De hele maand maart is zij op avontuur in Zuid-Afrika, om daar te reizen en een summerschool over Global Health te volgen.
4
Inhoudsopgave
“Eigenlijk denk je achteraf ‘pff, dat we dat durfden’.” Deirdre Meursing & Anne Rotteveel 6 De Groen-Blauwe Planeet Diane Groothuysen 10 Het is tijd Judith Smit & Ruben Dieleman 12 Hysteria Rosa Wevers 13 Hier, mevrouw! Andre Klukhuhn 14 Op kamers! Anne van Gemst 16 Horoscoop Saskia van Driel 17 Alledaagse wazige luchtballonnen waanzin Anne Rotteveel 18 The Maniac Cika Schulz 20 Connect the DOTS 21 Ishmael, over macbooks en universiteiten Roy van den Berg 22 Woonwagennirwana Thom Hamer 25 Tussen zin en waan staat de verbeelding Henk Tieleman 28 Pure waanzin in woorden Deirdre Meursing 30 De selectie van Joost 32 Banoffee Pie LASagna 34 Waanzinnig, zo’n Lustrumweek Noa Wijnen 35 De Ironie van Technologie Femke Oosterkamp 36 Therapie van de waanzin Floris van den Berg 37 De (on)zin van het studentenleven Thijs van de Ven 39 Daar op die heuvel Tonny Vlastuin 40 Het Atlasbestuur Esmee Haverkort 42
5
“Eigenlijk denk je achteraf ‘pff, dat we dat durfden’.” Deirdre Meursing & Anne Rotteveel
L
disciplines als fundamenteel voor interdisciplinariteit. Dat is een keuze die ik heb gemaakt.” “Iris komt van Vrouwenstudies. Die denken ook veel na over interdisciplinariteit. Weliswaar niet helemaal op dezelfde manier als wij hier zijn gewend, maar zij is daar wat dat betreft toch vrij kritisch in. Ze staat open voor nieuwe ideeën.” “Daarnaast is ze veel bezig geweest de link te leggen naar bèta, zij wil graag die brug slaan, dat is haar missie.”
AS en Atlas bestaan beide 10 jaar. In dit lustrumjaar vieren we niet alleen de toekomst, maar ook het verleden. Oprichtster en mater familias van LAS, Ria van der Lecq, neemt afscheid van ons. Wij gingen met haar in gesprek over de afgelopen 10 jaar, de oprichting, de rompslomp en de toekomst. “Dit is bijna een soort reflectieopdracht”. Hoe is het om in zo een afrondende fase te zitten? “Ja, heel raar. Maar je kunt je er 65 jaar op voor-
Kunnen we met alle veranderingen in het wetenschappelijk onderwijs verwachten dat LAS misschien wel de standaard wordt? “Dat betwijfel ik. Het College van Bestuur heeft
bereiden.”
Vanaf maart wordt opvolgster Iris van der Tuin ingewerkt middels een, door Ria voorgestelde, ‘dakpanconstructie’. Op 1 september draagt ze dan officieel het stokje over aan Iris. Op 29 oktober van dit jaar is er een afscheidssymposium voor Ria, wees erbij!
ooit geprobeerd om de hele universiteit op een LAS-achtige manier in te richten, en dat is faliekant mislukt. Omdat mensen in de disciplines dat als een bedreiging zagen voor hun vak. En dat is misschien nog steeds wel zo.”
“LAS had het bijna niet beter kunnen treffen dan
met Iris. In maart gaat ze meelopen met colleges en in blok 4 een werkgroep denkacademie overnemen en een paar scripties begeleiden.”
“Ik denk dat het leuk is dat er een keuze is. Aan
Interdisciplinariteit is het toverwoord van LAS, hoe zal dat in de toekomst zijn? “Mijn opvolger hoeft niet dezelfde visie te heb-
En een oriëntatie-achtig eerste jaar zoals wij ook hebben? “Ja, zelfs dat is de afgelopen jaren geprobeerd.
de andere kant gun je iedereen een brede opleiding.”
ben als ik.” “Wat belangrijk is is dat je probeert te voelen hoe studenten reageren op bepaalde dingen, dat heb ik steeds gedaan en dat doet zij volgens mij ook.” “En bij jullie hoort dan dat je denkt vanuit de
Maar ook dat zagen veel opleidingen niet zitten. Het was de bedoeling dat elke opleiding een flexibel eerste jaar zou krijgen, zodat studenten makkelijker zouden kunnen switchen. Er zijn
6
Heb je veel moeite moeten doen om LAS te profileren? “Nee, dat valt erg mee. Ik heb dat niet aan mijzelf te danken, maar aan jullie, de studenten.”
alleen maar een paar academische contextvakken ingevoerd.”
plichten. Het is de bedoeling dat er meerdere momenten zijn dat je ouderejaars studenten bij de opleiding betrekt.”
Maar zou het voor iedereen geschikt zijn? Er zijn natuurlijk ook bij LAS mensen die tegen de lamp lopen. “Ja, je moet heel erg goed insteken op studiebe-
Ja, soms is het echt best wel fijn om ook later in de studie een beetje te kunnen sparren. “Alle studenten kunnen nu ook gewoon langs-
geleiding dan. En in Amerika kan dat, omdat de studenten daar meestal op een campus wonen, waar zelfs ook docenten wonen. Met dus veel meer een community gedachte. Dat kan allemaal wel, maar dan moeten er hier in Utrecht ook meer een campus komen en misschien colleges waar mensen met dezelfde belangen zitten.”
komen. Dat hoeft niet per se meteen met een probleem te zijn, maar gewoon als je wil dat iemand even over je schouder meekijkt. Doe dat.” “Wat ik ook gemerkt heb, is dat bijvoorbeeld mensen in één hoofdrichting van elkaar niet weten dat ze die hoofdrichting doen. In de LAS Community in Blackboard heb ik nu een overzicht gezet van wie welke hoofdrichting doet. Ook voor eerstejaars, als ze iemand willen benaderen.” “Als je bevoordeeld een klacht hebt, dan ben je met elkaar zo veel sterker.”
Heeft u daar ook veranderingen in gezien door de jaren heen, vanwege social media? “Ja, we zijn natuurlijk erg gegroeid. We begon-
nen met 50 studenten in het eerste jaar. Dat was sowieso een vrij avontuurlijke club mensen en ik kan me nog herinneren dat wij verwachtten dat de studenten wel zelfstandig zouden zijn. Nou, ik heb nog nooit zo een kleffe club studenten gezien!” “En naarmate de groep groter wordt, wordt dat iets minder, denk ik. Maar gelukkig zijn daar de sociale media in de tussentijd bij gekomen.” “Maar goed, we zoeken altijd naar middelen om dingen beter te doen, zoals we nu bezig zijn met een tweede- en derdejaars tutoraat. Wat ik vroeger altijd een beetje bemoeizorg vond. We gaan het nu inhoudelijk beter aanpakken en niet ver-
De Universiteit Utrecht heeft in september 2014 gemiddeld 4% minder studenten binnen gekregen, terwijl LAS een groei van minstens 30% heeft doorgemaakt. “Ik denk dat we straks, misschien dit jaar al, de
grootste opleiding van Geesteswetenschappen zijn, in ieder geval wat betreft instroom. Ik denk zelfs dat we volgend jaar weer meer studenten krijgen, als ik de vooraanmeldingen zo zie. Dat heeft voor- en nadelen, maar dat betekent ook dat jullie echt recht van spreken hebben.” “Dat jullie mogen vragen om een grotere kamer.” ☺
7
waarin je wat beperkt wordt. Als je nu terug kijkt, wat heb je dan bereikt van waar je destijds aan begonnen bent? “Dit is bijna een soort reflectieopdracht, haha.” “Ik denk, om te beginnen, dat het idee erg aan-
Gaat dat nog veel effect hebben, als we nog zo gaan groeien? “Ja, want je moet daar natuurlijk ook niet voort-
durend misbruik van maken, maar soms is het nog wel goed om er even op te wijzen.”
sloot bij wat ik zelf ook erg leuk in het onderwijs vond. Ik ben altijd een onderwijsmens geweest. Heb je veel moeite moeten doen om LAS te Naar het idee van liberal education deed ik al profileren? onderzoek, maar dan hoe dat in de Middeleeu“Nee, dat valt erg mee. Ik heb dat niet aan mijwen werd onderwezen aan de universiteit. Ik zelf te danken, maar aan jullie, de studenten. ben me er in gaan verdiepen hoe dat in AmeDat de profilering van LAS en de reputatie zo rika werd geïmplementeerd en dat beviel mij goed is, is toch vooral aan studenten te danken. heel erg. Een heel democratisch, liberaal, bijna Dat is eigenlijk ook de enilinks-achtig idee van een Maar toen moest het natuurlijk ge manier waarop het kan, opleiding die moet opleiuitgevoerd en ingevoerd worden, en den tot wereldburgers. Dat denk ik.” dan merk je wie echt de baas is “Vroeger konden we bij Psysloot heel erg aan bij mijn chologie geen deur open idee over wat onderwijs is. krijgen, maar nu, met ingang van september, Ik ben een grote voorstander van openbaar onkomt er een hoofdrichting Sociale en Organisaderwijs.” tiepyschologie. Ze halen ons nu graag binnen, “Er was al voorwerk gedaan, om een soort van omdat er een paar studenten zijn, inmiddels al Nederlandstalig University College op te zetheel veel dan, waar ze goede ervaringen mee ten, dat bleek uiteindelijk te duur te zijn. Met hebben. En dan denken ze, nou die studenten dat plan zijn we toen met een groepje mensen willen we eigenlijk wel graag.” begonnen. Het eerste wat wij daarin zagen was “De studenten hebben dat pad uitgezet. Ik kan dat een rode draad ontbrak, het was een te onsanamelijk van alles beweren, maar dat moet menhangend programma. Met die rode draad, eerst nog maar blijken. Dat moeten de andere die uiteindelijk de interdisciplinaire leerlijn is docenten ervaren.” geworden, zijn we als eerste aan de slag gegaan, maar uiteindelijk moet je gewoon ergens be“Voordat we waren begonnen ben ik alle onderginnen met het eerste jaar. En eigenlijk denk je wijsdirecteuren afgegaan om voor te stellen wat achteraf ‘pff, dat we dat durfden’.” we wilden en te weten hoe zij er tegen aankeken. Dat ging zo soepel. Maar toen moest het “Mijn ideaal was om kritische studenten op te natuurlijk uitgevoerd en ingevoerd worden, en leiden en aan te trekken, dat hebben we gewedan merk je wie echt de baas is. Dat zijn niet ten. Ik heb af en toe wel eens wat collega’s moede hoogleraren of de onderwijsdirecteuren, dat ten troosten, inclusief mijzelf. Maar wel met als zijn de hoofden van de onderwijsadministragevolg dat de ontwikkeling van de LAS-vakken ties. Veel van hen zeiden ‘dit hebben wij nooit heel veel in samenspraak met de studenten is zo gedaan, dus dat doen wij nu ook niet zo’. Dus gebeurd. Ik dacht eerst dat interdisciplinariteit moesten we eigenlijk het hele rondje opnieuw iets met over grenzen heen kijken was en geen doen. Voor de meeste dingen konden gelukkig oogkleppen op. Ik dacht dat dat het maximale wel weer oplossingen worden gevonden.” was wat je kon bereiken in een opleiding, maar ik merkte al gelijk vanaf het begin dat de stu“Het belangrijkste is dat ze jullie als hoofdrichdenten al veel meer konden.” tingsstudenten gelijk behandelen.” “De ambities waren in het begin erg laag en die Meestal begin je met heel veel ideeën en dat zijn in de loop der jaren door ervaring met de je dan uiteindelijk de realiteit tegenkomt,
8
studenten en de ontwikkeling van het lesmateriaal steeds hoger geworden.”
derwijs als constante competitie zien. Mijn opvatting is echter dat onderwijs meer een expeditie is, dat wil zeggen dat je met elkaar begint aan een onderneming, en dat het er niet om gaat dat je de beste bent, maar dat je het beste uit jezelf haalt.” “Volgens de dean van UCU, Rob van der Vaart, zijn onze studenten meer streetwise dan UCU-studenten. Dat vind ik een mooie omschrijving.”
Critici zeggen dat studenten in hun bachelor nog geen echte interdisciplinariteit kunnen bereiken, in hoeverre denk jij dat studenten na LAS hier op voorbereid zijn? “Ik denk dat studenten veel meer kunnen dan
mensen denken dat ze kunnen. In de onderwijsliteratuur is het de aanname dat de synthese, het integreren van kennis, de hoogste En dan nog tot slot, wat is je lievelingskleur cognitieve vaardigheid is en dat niet iedere baen waarom? chelorstudent dat stadium kan behalen. Maar “Blauw, omdat me dat het beste staat. Oh nee, ik denk dat als je dat digrijs zou het dan moeten dactisch goed aanpakt, dat “De dean van UCU, Rob van der Vaart, zei zijn.” wel al vanaf het begin kan. tegen mij: ‘Ria, jouw studenten zijn meer streetwise’.” Dan is het misschien nog niet een wetenschappelijk volwaardig artikel, maar bij de Schrijfacademie doe je dat bijvoorbeeld ook al. Alleen op een andere manier.” “Die interdisciplinaire manier van denken is
niet alleen maar iets wat je in wetenschappelijk onderzoek doet, maar wat toch een soort van houding is die ook andere delen van je persoon en leven beïnvloeden. Dat zie ik ook terug in veel slotreflecties, waarin studenten dat ook laten zien, van “hee, ik merk dat ik ook in andere situaties me realiseer dat er andere perspectieven op een situatie zijn. Je kunt je voorstellen dat het voor een verantwoordelijke burger heel fijn is dat je kan relativeren.” Hoe hebben jullie geprobeerd te onderscheiden van university colleges? “University College Utrecht heeft niet speciaal
vakken die integreren. Er zijn daar wel docenten die dat willen, maar er zijn ook veel tegenstanders. Docenten denken dan dat het ten koste gaat van de tijd die je aan de inhoud kunt besteden. Zij gaan er van uit dat studenten zelf integreren met hun kennis van verschillende disciplines. Mijn idee is dat je daar op zijn minst een reflectieopdracht of iets dergelijks voor nodig hebt.” “Ook is er volgens mij een verschil in de manier waarop we naar onderwijs kijken. Je kunt on-
9
De Groen-Blauwe Diane Groothuysen
veel gebieden van elkaar. Ten eerste het uiterlijk: de man heeft tussen zijn twee stelen, een kleinere steel hangen. Daaraan vast zitten twee balachtige vormsels. Dit apparaat is erg belangrijk voor mannen. Vrouwen hebben geen vormsel tussen hun benen hangen, maar eerder een soort roze ingang. Mannen kunnen hun steel in de ingang van vrouwen doen. I n
Onderzoeksreeks: Ander Leven in het Universum: De Groenblauwe Planeet Datum: lichtjaar 39 Volgnummer: 6 - ‘de puzzeldaad’
V
orig jaar hebben we de groenblauwe planeet met leven ontdekt. We zijn een jaar geleden begonnen met het verrichten van onderzoek naar verschillende facetten van het leven op deze planeet. Methode van onderzoek is het gebruik van vermomming, om zo participerende observatie uit te kunnen voeren. Voor volgnummer zes van deze onderzoeksreeks heb ik antropologisch veldwerk verricht naar de wijze van leven van, zoals het zichzelf noemt, de ‘mens’. In dit onderdeel gaan we in op het lichaam van de mens en de bizarre mogelijkheid om meer mensen te produceren. Ik zal ten eerste ingaan op het uiterlijk van de mens. Het lichaam van een mens bestaat uit een, per mens verschillend, vormsel. Hieraan zitten vier stelen met vertakkingen. Hiermee doen mensen alles: staan, lopen, rennen en dingen pakken. Aan het vormsel zit bovenaan een bol op een korte steel. Dit noemt men het gezicht. Met dit gezicht voeren mensen interactie en nemen andere mensen waar. Onderzoek naar het menselijk lichaam is lastig omdat mensen zichzelf met gekke constructies en kleden bedekken, tegen de kou maar ook omdat een mens een vreemd mens niet zonder de kleden mag zien.
dit onderzoek zal ik hieraan refereren als de puzzeldaad. Wanneer een man dat bij een vrouw doet, kan het zijn dat er vervolgens een klein mensje in de vrouw gaat groeien. Dat komt er na een tijd uit en groeit uit tot een normaal mens. De mens gaat op een zeer verwarrende manier om met de puzzeldaad. Soms doen mensen de puzzeldaad maar met één persoon. Ze zijn dan steeds samen en vinden alles leuk om samen te doen. Ze gaan dan ook samen
De mens kan, merkwaardig genoeg, een ander mens produceren. Ik heb gepoogd te begrijpen hoe dit ongeveer in zijn werk gaat. Over het algemeen is de mens onder te verdelen in twee groepen: de mensen waar een ander mens in groeit, die heten vrouwen, en de mensen waar geen ander mens in groeit, die heten mannen. Mannen en vrouwen verschillen op
10
Planeet
Concluderend kunnen we stellen dat mensen leven in complete waanzin; waanzin die door henzelf vaak als normaal wordt beschouwd. Taak aan ons is om dit als waarschuwing te zien, zodat we het op onze planeet niet zo ver laten komen.
leven en dit leidt vaak tot het produceren van een mens. Soms stoppen ze met samen zijn of gaat een van de twee mensen de puzzeldaad doen met een ander mens, waardoor ze hard tegen elkaar gaan praten. Daarna gaan ze uit elkaar. Om iemand te vinden om de puzzeldaad mee te doen gaan mensen vaak ‘s nachts naar een soort ruimte. Deze ruimte zit helemaal vol met mannen en vrouwen waarvan het grootste deel op zoek is naar een puzzelpartner. In deze ruimte staat heel hard geluid aan waar iedereen op beweegt. De mens maakt dan gekke bewegingen op het ritme van het geluid. In deze ruimte kan je elkaar bijna niet verstaan, dus de meeste mensen maken alleen maar bewegingen. Wanneer mensen een puzzelpartner willen vinden, kijken ze steeds om zich heen terwijl ze aan het bewegen zijn. Als ze dan iemand vinden die ook naar hen kijkt, en als ze diegene een geschikte puzzel-
Soms doen mensen de puzzeldaad maar met één persoon. Ze zijn dan steeds samen en vinden alles leuk om samen te doen Diane studeert Liberal Arts and Sciencies aan de Universiteit Utrecht met als hoofdrichting Sociologie en een minor Milieu Maatschappijwetenschappen. Ze is nog een groentje in de schrijfwereld, maar vindt het leuk te experimenteren met nieuwe hobby’s. Ze schrijft graag over haar fascinaties en probeert de lezer in te laten zien wat er fascinerend aan is. In het dagelijks leven speelt ze secretaresse, eet ze alles wat los en vast zit en wil ze de hele wereld zien. NU METEEN.
partner vinden, laten ze hun boventanden aan elkaar zien. Dan lopen ze naar elkaar toe en gaan ze heel hard in elkaars oor schreeuwen om informatie over elkaar te krijgen. Wanneer ze beseffen dat ze elkaar toch niet kunnen verstaan, gaan ze samen heel dicht tegen elkaar bewegen en uiteindelijk met hun monden tegen elkaar aan staan en hun tong in elkaars mond doen. Dit heet tongen. Daarna gaan ze puzzelen. Dit was een kort verslag van één van de onderdelen van het onderzoek naar de mens. We zijn in dit deel ingegaan op de puzzeldaad en de activiteiten die daar omheen gebeuren. Problemen die de puzzeldaad kan veroorzaken zijn dat er veel te veel puzzelstukjes op de groenblauwe planeet zijn die allemaal slechte dingen doen tegen elkaar en tegen de planeet. Veel mensen hebben hierdoor bijvoorbeeld geen voedsel, andere mensen veel te veel. Mensen moeten dus minder gaan puzzelen. In het volgende onderzoek zal ik ingaan op dingen waar mensen in geloven en waar mensen elkaar voor vermoorden.
11
Judith Smit & Ruben Dieleman
Het is tijd
G
een tijd, rennen naar de trein. Ik kijk op de klok, zouden we al bijna pauze hebben? Nu is het bijna zes uur, ik begin honger te krijgen. De fut is loos, maar het moet af dus nog even doorgaan met lezen en typen. Blauw licht van mijn laptop. Droge lippen en ogen. En dan lig ik weer te laat in bed, en gaat de wekker weer veel te vroeg. Moe, heel moe, maar ik moet nog even door.
helpt hem ’s ochtends in het ritme van alledag te komen en de klok te gehoorzamen. Alle koffie ten spijt houden LAS’ers er vaak nog steeds een academisch kwartiertje (of halfuurtje) op na. Zou jij zonder klok willen leven? Het lijkt mij wel wat. Dat is trouwens iets anders dan lui zijn. Nee, gewoon opstaan als ik genoeg heb geslapen en eten als ik honger heb. Leven volgens geen andere klok dan mijn biologische, aangepast aan de daglengte. Jammer genoeg is dat haast onmogelijk. Je kunt geen afspraken maken zonder afgesproken tijd. Die tikt door, en dat kost geld. Dagdromen doe je maar in je eigen tijd.
Heb jij ook wel eens het gevoel dat je leven in een vorm wordt gepropt waar het net niet helemaal in past? Het deel dat er niet in past, daar is geen tijd voor. Te weinig slaap? Te weinig studeren? Te weinig ‘chillen’? Geen ademruimte, geen tijd om verveeld te zijn. Verveling bestaat sowieso niet meer in onze tijd van duizendeneen digitale afleidingen. Naast het passen in de vorm moet je leven volgens een bepaald ritme geleefd worden. De norm is dat je ruwweg drie keer per dag eet (snacks daargelaten), zelfs wanneer je niet echt honger hebt, en de meeste mensen werken van acht of negen uur ’s ochtends tot vier of vijf uur ’s avonds, zelfs als ze niet echt zo productief zijn.
Over dagdromen gesproken: stel je een man voor in een vissersbootje, ergens ver hiervandaan. Iedere dag ontwaakt hij bij zonsopkomst en stapt hij in zijn bootje. Hij gooit zijn hengel uit. En hij wacht, terwijl de zonnestralen weerkaatsen op het water. Met een beetje geluk heeft hij vandaag een grote vangst, maar misschien komt hij met lege handen thuis. Hier heeft hij niet veel invloed op; zijn dag wordt bepaald door de natuur. Hier, in het Westen, hebben we de klok. Maar deze visser heeft de tijd.
Er zijn onderzoekers, zoals Roger Ekirch van de Virginia Tech University, die stellen dat mensen dagen in vroeger tijden heel anders indeelden, en er bijvoorbeeld een ‘eerste en tweede slaap’ op nahielden1. Dit zou een natuurlijkere slaapcyclus zijn voor de mens, en zijn productiviteit verhogen. Gelukkig is er koffie. Na olie en gas is dit goedje met recht de belangrijkste brandstof voor de moderne mens. Het
“Rethinking Sleep”, David K. Randall (2012), New York Times Ruben en Judith zijn LAS-alumni, en zijn actief geweest in de redactie van de LASpost. Ruben heeft een hoofdrichting PGIB gedaan en Judith heeft zich gespecialiseerd in Gedragsbiologie. Nu zit hun studie erop, maar hun LAS-liefde duurt voort.
12
Hysteria A
sprake te zijn van een ontwikkeling in de andere richting. Waar men vroeger dacht dat vrouwen geen genot konden ervaren, lijkt een hoog libido nu soms zelfs de norm te zijn. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de recente ontwikkeling van de libido-pil, die lustopwekkende effecten heeft voor vrouwen die geen zin hebben in seks. Hiermee lijkt een gezonde vrouw met een beperkte seks drive ineens ‘ziek’ te zijn. De negentiende-eeuwse hysterische vrouw lijkt zo de norm van de eenentwintigste eeuw te zijn geworden.
Rosa Wevers
ls ik aan hysterische vrouwen denk, dan zie ik vrouwen voor me die wild worden op de huishoudbeurs of meisjes van 14 die out gaan bij een concert van Justin Bieber. Ze zijn extreem enthousiast en gillen en schreeuwen. Maar ik weet dat deze vrouwen even een ultiem geluksmomentje ervaren en dat er geen reden is om me zorgen te maken. Vroeger dacht men daar anders over. Hysterie werd beschouwd als een typisch vrouwelijke ziekte, die vroeg om een medische behandeling.
Hieruit blijkt maar weer dat denkbeelden over vrouwelijke seksualiteit sterk afhankelijk zijn van de tijd en
Waar men vroeger dacht dat vrouwen geen genot konden ervaren, lijkt een hoog libido nu soms zelfs de norm te zijn cultuur waarin ze bestaan. Het is belangrijk om hier kritisch naar te kijken en de vraag te stellen wie de macht heeft om deze denkbeelden vorm te geven. In de negentiende eeuw waren het de artsen die er baat bij hadden om hysterie als ziekte aan te duiden. Door vrouwelijke seksuele gevoelens als medisch probleem te presenteren, voelden vrouwen zich genoodzaakt om bij de dokter aan te kloppen. Zo verdienden de artsen grof geld aan de behandelingen voor hysterie. Ook nu lijkt het problematiseren van de vrouwelijke seksualiteit voor verschillende partijen flinke winst op te leveren. Veel vrouwen zijn ongetwijfeld geholpen door de uitvinding van de libido-pil, maar ondertussen profiteert de farmaceutische industrie hier vooral sterk van. Zo lijkt de seksuele bevrijding van de vrouw de andere kant op te slaan en wordt het seksuele verlangen van de vrouw geen mogen maar moeten. Dit is een problematische ontwikkeling. Vrouwen zijn prima in staat om zelf te bepalen waar ze zich goed bij voelen. Of dat nou vurige seks, de huishoudbeurs of Justin Bieber is.
De Griekse arts Hippocrates sprak als eerste over hysterie, wat is afgeleid van het Griekse woord voor baarmoeder: hystera. Voor meer dan tweeduizend jaar lang werd deze ‘ziekte’ gelinkt aan vrouwen met uiteenlopende en onverklaarbare klachten, zoals woedeaanvallen en depressie maar ook seksuele gedachten. In de negentiende eeuw ontstond er opnieuw een grote interesse voor hysterische vrouwen. Zo zouden een kwart van alle vrouwen lijden aan hysterie. Men dacht in die tijd dat vrouwen geen seksueel genot en verlangen konden ervaren. Vrouwen met erotische fantasieën moesten dan ook snel worden genezen. De klachten zouden verdwijnen als de arts de vrouwelijke genitaliën zou masseren. Een andere behandeling van hysterie was hypnose. De Franse arts Charcot beschouwde de ziekte, in tegenstelling tot zijn voorgangers, als een psychologisch mankement dat door middel van een hypnotische behandeling genezen kon worden. In zijn Parijse kliniek gaf hij shows waarin hij vrouwen onder hypnose de meest vreemde dingen liet doen. Zo liet hij zijn patiënten houtskool eten door ze te vertellen dat het chocola was. Ook zag Charcot een verband tussen het hysterische gedrag van de vrouwen en hun seksuele frustratie.
Bauwens, L. http://defusie.net/gij-zult-zin-hebben/ Hall, S. “The Work of Representation.” In Representation, edited by Stuart Hall, Jessica Evans and Sean Nixon, 1-56. Sage Publications, 2013 . Maines, R. The Technology of Orgasm: “Hysteria,”” The Vibrator, and Women’s Sexual Satisfaction. Johns Hopkins University Press, 1999. Rosa studeert Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht met als hoofdrichting Wijsbegeerte en een minor Genderstudies. In haar studie houdt ze zich het liefste bezig met de combinatie van filosofie en gendervraagstukken. Daarnaast is ze voorzitter van de studentgeleding van de OC.
De Westerse denkbeelden over vrouwelijke seksualiteit zijn inmiddels sterk veranderd. Hysterie wordt niet langer als een seksuele aandoening beschouwd en vrouwen met seksuele verlangens hoeven daar gelukkig niet meer mee naar de dokter. Er lijkt echter
13
Hier, mevrouw! Andre Klukhuhn
D
e romantische dichter en graficus William menvatting van zijn eigen ideeën is te vinden in de Blake wordt wel gezien als het schoolvoorbeginregels van zijn grote gedicht ‘Vala’: “Een webeeld van een waanzinnige kunstenaar, reld zien in een korrel zand/En een hemel in een maar hijzelf had daar een heel andere kijk wilde bloem/Houd de oneindigheid in de palm van op. Van jongs af aan weigerde hij iets van anderen je hand/En de eeuwigheid in een stonde.” aan te nemen en schreef: “Ik moet zelf een systeem creëren, of anders een slaaf worden van dat van een Ongetwijfeld was Blakes’ belangrijkste eigenschap ander.” Ook als oude man hield hij nog vol dat een zijn enorme verbeeldingskracht, zijn aanleg tot droschoolopleiding geen enkele zin heeft en hij dichtmen, visioenen, profetieën en openbaringen. Volte: “Godzijdank ben ik nooit naar school gestuurd/ gens hem de enige manieren van kennen die inzicht Om gedrild te worden in de leefwijze van dwazen.” geven in de waarheid. Reeds als kind van tien had hij Dat betekent overigens niet dat hij nergens weet tijdens een wandeling een visioen: opkijkend zag hij van had: hij kende het een boom vol met enmystieke werk van Plagelen ‘als sterren over to, Plotinos, de Herme- “Eens door een bezoekster gevraagd naar waar alle takken verspreid’. die prachtige beelden vandaan kwamen, schijnt tica, Paracelsus, Robert En dat visioen was niet Fludd, Jacob Boehme Blake gezegd te hebben: ‘Hier, mevrouw,’ terwijl eens zijn eerste, omdat en Emanuel Sweden- hij op zijn voorhoofd wees.” zijn vrouw Catherine borg op zijn duimpje. hem eens een eerdere Bijgevolg was dat hij verschijning in herineen felle tegenstander was van de, voor de Verlichnering bracht, waarover hij haar had verteld: “Weet ting zo kenmerkende, mechanistisch-wetenschapje nog, schat, dat je vier jaar was toen je God zag? pelijk opvatting van zijn landgenoten Francis Bacon Hij maakte jou aan het gillen door met zijn hoofd en Isaac Newton: “Zij ontberen inspiratie & inzicht. voor je raam te verschijnen.” Inspiratie & inzicht was & is & zal naar ik hoop altijd mijn deel zijn, mijn eeuwige verblijfplaats. Hoe Dat soort geestverschijningen en visioenen hebben kan ik hun woorden aanhoren zonder verachting Blakes’ hele verdere leven bepaald. Zo is het een met verachting te beantwoorden?” Een bondige sageest geweest die hem opdracht gaf ‘een kunstenaar
14
te zijn & niets anders’, omdat hij alleen daarmee gezegend zou zijn. Ook zag hij, na twee weken aan het sterfbed van zijn jongere broer Robert te hebben gezeten, hem op het moment suprême zijn lichaam verlaten en zich in de handen klappend van vreugde door het plafond richting hemel verdwijnen. Blake heeft de geest van zijn broer daarna nog vaak op bezoek gehad, onder meer om door hem dichtregels ingefluisterd te krijgen die hij alleen nog maar hoefde op te schrijven en hem een nieuw en zeer succesvol procedé van graveren te openbaren. Verder heeft hij een elfenbegrafenis gezien: “Ik liep alleen in mijn tuin toen ik een zacht en aangenaam geluid hoorde waarvan ik maar niet kon vaststellen waar het vandaan kwam. Eindelijk zag ik een breed bloemblad bewegen en daaronder liep een optocht van wezens met de grootte en kleur van groene en grijze sprinkhanen. Op een rozenblaadje werd een lichaam voort gedragen dat onder gezang werd begraven waarna de stoet weer verdween. Het was een elfenbegrafenis.”
dere en duidelijke beelden’, die door de kunst tot uitdrukking worden gebracht en door iedereen met voldoende verbeeldingskracht kunnen worden gezien, zij het ieder op zijn eigen wijze, maar die eigenschap ‘wordt maar door weinig mensen in onze materialistische wereld’ ontwikkeld. Op zijn sterfdag tekende Blake nog een portret van de snikkende Catherine en zong liederen en hymnen voor hij zijn laatste adem uitblies. Een aanwezige huisgenoot verklaarde dat hij niet bij het overlijden van een mens aanwezig was geweest, maar van een gezegende engel. Blake had Catherine beloofd dat hij haar nooit in de steek zou laten, en volgens haar kwam hij inderdaad iedere dag een paar uur op bezoek, ging in zijn stoel zitten, sprak met haar zoals hij gedurende zijn leven had gedaan, en adviseerde haar hoe ze zijn gravures het beste kon verkopen.
André is door zijn interesses nauw verbonden aan onze studie. Hij studeerde scheikunde en heeft daarnaast een brede belangstelling voor alles wat het leven te bieden heeft. Scheikunde, geschiedenis, kunst en filosofie komen bij hem dan ook allemaal aan bod. Met zijn lezing De gifbeker opende hij in de beginjaren van LAS het studiejaar voor iedereen.
Eens door een bezoekster gevraagd naar waar die prachtige beelden vandaan kwamen, schijnt Blake gezegd te hebben: “Hier, mevrouw,” terwijl hij op zijn voorhoofd wees. Dat maakt het niet makkelijk uit te vinden hoe werkelijk hij zijn visioenen vond. In ieder geval sprak hij over ‘altijd bestaande, hel-
15
Op kamers! Anne van Gemst
D
e afgelopen maanden ging drie of vier keer in de week de wekker om zeven uur. Dit was mijn teken dat ik naar college moest. In een uur en een kwartier maakte ik me klaar om in de trein te stappen. Ik stapte onder de douche, waste mijn haren, poetste mijn tanden, kleedde me aan, kamde mijn haren, deed mijn make-up, ontbeet met een cappuccino en een boterham met hagelslag en las een paar stukken in de krant. Dan stapte ik op mijn geweldige paarse Gazelle naar het ieniemini treinstationnetje van mijn dorpje. Op een guur perron wachtte ik een paar minuten tot de trein kwam. Zestien luttele minuten later was ik op Utrecht Centraal. Vanaf daar liep ik naar de Drift of naar Achter de Dom of ik pakte bus 12 richting de Uithof. Ik volgde mijn colleges. Op de maandagen van blok 2 zelfs vier per dag. ’s Avonds moest ik heel vaak weer in Utrecht zijn. Er waren vergaderingen van BLASt en SympLAS, er waren etentjes met vrienden, er waren borrels in de Lebowski, er waren feestjes in de K-Sjot. Menigmaal doodde ik ’s middags de tijd in de UB en weleens op de Atlaskamer om ’s avonds weer die dingen te kunnen doen. Vaak nam ik de laatste trein weer terug naar huis en lag ik pas rond één uur in mijn bed. Of ik bleef bij vrienden slapen en werd het nog later. Echt waanzin kan ik het niet noemen, want het studentenleven is nu eenmaal druk. Maar wat heb ik een zin in alles nu ik in Utrecht woon! Vanaf vandaag, 4 januari, woon ik in een heel klein maar ontzettend knus kamertje in Transwijk-Noord. Mijn paarse fiets blijft bij mijn ouders, maar hier heb ik een mooie goude, waarmee ik van hier naar de stad zal rijden en weer terug om al die geweldige dingen te doen, maar dan met ietsje kortere dagen. Ik heb er zin in!
☺
Anne is eerstejaars studente Liberal Arts and Sciences en twijfelt tussen de hoofdrichtingen International Studies en Duurzaamheid en Ontwikkelingslanden. Daarnaast houdt ze van debatteren en heeft ze daar zelfs prijzen voor in de wacht gesleept!
16
Horoscoop Saskia van Driel
Steenbok: Wat niet buigt, breekt. Toeval bestaat niet. Je moet geen dingen gaan forceren, hè. Wacht af wat het lot met jou wil doen in plaats van wat jij met het lot wil doen. Zoals gewoonlijk loopt het voor de Steenbok toch wel weer goed af. #Karma. Anders lach je het gewoon weg met je mooie glimlach ;).
Kreeft: De nacht is jouw dag, de slaap jouw energie. Ga eropuit in het donker en je zult het licht zien. Wanneer een kreeft assertief is, zal luiheid wederkeren. Paradoxen maken het leven interessant. Luister naar je stille dromen, zij reflecteren de afwezige gevoelens. Leeuw: Slechte zelfkennis is een eigenschap van Leeuwen. Probeer feiten onder ogen te zien en vraag mensen wat ze van je vinden. Is yoga niet wat voor jou? Dit zal zowel fysiek als mentaal van pas komen bij jouw verlangens in de slaapkamer. Laat verwachtingen los, anders kom je nooit tot je hoogtepunt. Dat is toch waar het uiteindelijk allemaal om draait.
Waterman: Jij fantasievolle dwaas, houd je in! Stop met op de feiten vooruit lopen, laat je rijke fantasie niet met je aan de haal gaan. Of wel: maar dan ook met overtuiging. Ga verkleed als kabouter op zoek naar een schone slaapster. Speel voor Rode Heks en deel rake klappen uit. Of niet. Vissen: Je voelt je als een vis op het droge, steeds maar weer vis je achter het net. Behalve wat betreft je visie op geldzaken, je blijft een fiscalist. Maar ach, in zulk water vangt men zulke vissen. Slechter zal het niet worden, beter ook niet. Mossel noch vis.
Maagd: In liefde en relaties met naasten kunnen maagden trouw en liefdevol zijn, maar ook preuts en onbenaderbaar. Bedenk wat jij het liefste bent en handel hiernaar. Het kan voor de rest allemaal wel wat spannender, neem risico, ad een keer vijftien glazen wodka in drie minuten. Ja jeetje. Dans maar en sjans maar!
Ram: De R staat voor Relaties, want die ga je veel aan. Mensen met ongewone interesses, die zie jij wel staan. De A staat voor Afhankelijk, iets wat jij niet bent. Je denkt dat jij als pionier, de hele wereld kent. De M staat voor Mars, de planeet die jou bestuurt. Hij zorgt ervoor dat jij de komende tijd veel energie afvuurt. Gefeliciteerd alvast trouwens!
Weegschaal: Het is een beetje wikken en wegen, maar zorg voor meer balans in je leven! De laatste loodjes wegen altijd het zwaarst, dus bereid je voor op een anticlimax. Zoek op youtube even naar ‘Een been op de stoep’ van Kinderen voor Kinderen, misschien snap je dan wat er mis gaat.
Stier: Jij bent zo stierl..., ehh sierlijk! Galant, harmonieus en goed uitgedost ga jij door het leven. Pas daarbij wel op voor alles wat rood is, niet jouw kleur. Probeer dit in elke situatie te vermijden, voornamelijk in combinatie met wijn of je bankrekening om jezelf die stierlijke hoofdpijn te besparen.
Schorpioen: Schorpioen is kampioen, je bent succesgericht. Altijd al geweest, misschien komt er nu éindelijk eens wat van. Echter, in kleine ruimtes kom jij niet goed tot je recht, wat wel een hilarische aanblik is voor anderen en dat is ook wat waard! Boogschutter: Jij bent van expansieve aard. Boogschutters zijn eigenzinnig en wispelturig, waardoor ze vaak beter met dieren dan met mensen overweg kunnen. Ga lekker naar Artis joh, we vonden je toch al een beetje vreemd.
Tweeling: Ga ervan uit dat mensen je serieus nemen. Benader alles letterlijk, je zult raar staan te kijken wanneer je een oor aangenaaid wordt. Kom trouwens in de toekomst wat vaker op tijd bij college. Het zal zijn spreekwoordelijke vruchten afwerpen. Waarbij? Aardbei!
Saskia studeert Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht (UU) met als hoofdrichting Taal en Cognitie. Dit is eigenlijk niet de echte naam van de hoofdrichting, maar die weet ze niet. Je moet haar niet zo serieus nemen.
17
Alledaagse wazige waanzin Anne Rotteveel
18
luchtballonnen ‘ Zie je die luchtballon, Anne?’, vroegen mijn ouders weleens als we in de auto zaten. Wat steevast resulteerde in een gefrustreerde kleuter omdat de luchtballon, vaak toch wel fel rood of groen, onvindbaar bleef voor mij. Evenals wanneer ik zogenaamd ‘weer eens met mjin neus keek’ en de koekjestrommel op de salontafel niet kon vinden. ‘Blinde kip’ gaat er nu waarschijnlijk stiekem door je heen. Nou dat bleek dus ook zo. Toen ik vervolgens als vier-jarige uk voor het eerst twee grote jampot kijkers op m’n neus kreeg, barstte ik in huilen uit. ‘Maar mama, ik wil helemaal niet zoveel zien!’ Opeens was de wereld om me heen niet meer zo veilig, glooiend en rustig als ik haar al die tijd had ervaren. Opeens was daar ook voor mij de waanzin van alle dag.
sieke overprikkeling is een representatie van de overdosis aan sociale input die we krijgen en output die we moeten leveren. De uitwerkingen hiervan zien we terug in oma’s die denken dat ze een leren legging aan moeten kunnen doen of een toenemend aantal hardwerkende burgers dat opeens opgebrand is. Zelfs kinderen van zes worden al overspoeld doordat ze elke week én naar yoga én judo én bijles én zwemles én een versimpelde versie van Kinderen voor Kinderen worden gestuurd én ook nog af en toe buiten moeten spelen. Hoewel, dan moeten de ouders opletten en kunnen ze ondertussen niet een broek naaien, shoppen op Zalando, nog even die serie afkijken op Netflix, dat belangrijke belletje met die collega plegen of hun Facebook uren lang bekijken. Maar… “Alles wat ik zie is maar omhulsel, het belangrijkste is onzichtbaar” zegt de Kleine Prins.
Je zou misschien denken dat wanneer je geblinddoekt over straat loopt (do try this at home, maar a.u.b. onder begeleiding. Ik wil geen ziekenhuisbezoeken op mijn geweten hebben) dat je na een uur uitgeput zou zijn, je bent immers een van je belangrijkste oriëntatieorganen kwijt. Maar gek genoeg, of eigenlijk juist best wel logisch, heb je daarna een onbeduidend gevoel van rust in je. Stiekem vind ik het nog steeds heerlijk om af en toe ‘door mijn lenzen heen’ te staren; even niet alles mee te krijgen. Het oog is een fascinerend orgaan. Ogen laten niet alleen indrukken naar binnen, maar zij laten ook gevoelens en stemmingen van de mens tot expressie komen. Oftewel, hoe we de ontvangen indrukken vervolgens verwerken. De indrukken die dit essentiële zintuig, het zicht, moet verwerken, zijn er de afgelopen jaren niet bepaald minder om geworden. Op zaterdagmiddag loop je door het centrum, de mensen krioelen als mieren om je heen, de winkels schreeuwen naar je met kleuren en geuren, de prikkels komen als vuurwerk op je af. Je zenuwen draaien overuren, je neuronen raken oververhit en na een tijdje, zittend op een terras in de winterzon kom je tot de conclusie dat je een klein beetje doordraaide.
Anne is derdejaars studente Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht en tweedejaars studente Gezondheid en Leven aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Anne is samen met Deirdre Meursing verantwoordelijk voor het hoofdredacteurschap van de LASpost. De hele maand maart is zij op avontuur in Zuid-Afrika, om daar te reizen en een summerschool over Global Health te volgen.
In een korte tijd is onze maatschappij exponentieel kleuriger, intenser, heftiger en sneller geworden; ‘meer, meer, meer’ is eenieder onbekend. Deze fy-
19
The Maniac Cika Schulz
He wandered through all narrow alleys Slept on couches not his own Blended with women in the corner Lost his scarf some miles ago He crossed the river out of town Shivered in the Silverlight Walked on socks instead of shoes Would he pull a fight tonight He moved along the endless hours Gently danced his rebellious feet To obscure the pain and sorrow Morning makes it hard to breathe He waited for his friends to find him
Cika is tweedejaars student Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht en zoekt haar weg in de Internationale Betrekkingen. Vanwege esthetische overwegingen schrijft ze liever in het Engels dan in het Nederlands.
But he waited all alone Found this life it didn’t fit him Wished he had some other home As a freak the people knew him As a clown he saw himself As a stranger he would leave them They’re all maniacs themselves
20
Connect the DOTS Tip: Mik voor het midden van de cijfertjes
Begin bij 1 en eindig bij 254
21
Ishmael
Over macbooks en universiteiten Roy van den Berg
schrijven op MacBooks en studeren aan universiteiten. Volgens Ishmael is de Taker-levensstijl een fundamenteel foute levensstijl, die gedoemd is te mislukken. Wijzelf, de Takers, hebben dat echter niet of nauwelijks door. Mother Culture heeft ons zo gekneed en gevormd dat we volledig ingebakken zitten in het systeem. Niemand verzet zich. Zelfs zwervers en mensen die tot het uitschot van de samenleving behoren - en dus geen e-mails kunnen schrijven op MacBooks en niet kunnen studeren aan de universiteit - verzetten zich niet tegen het systeem. Ze shmael praat over de wereld waarin wij leven. bedelen hooguit om geld en als ze de loterij winnen Over het systeem. Hij noemt de moderne mens doen ze net zo hard weer mee aan de Taker-levensde Takers, en de ‘oude’ mens - bijvoorbeeld de stijl. We hebben het simpelweg niet door. Zoals IshIndianen, de Aboriginals, de Bushmen en de mael stelt: het is alsof we 8000 jaar geleden van een jager-verzamelaars - de hoge rots gesprongen Leavers (zie hiervoor Volgens Ishmael is de Taker-levensstijl een zijn teneinde te probeook de omstreden maar fundamenteel foute levensstijl, die gedoemd is ren te vliegen; de wind prachtige fotoreporta- te mislukken. raast om onze oren, we ge van Jimmy Nelson: zijn van de grond en we Before They Pass Away). Ishmael stelt dat ongeveer lijken te zweven, we lachen, maar in werkelijkheid 8000 jaar geleden de Taker-revolutie begon, als af‘vliegen’ we met een rotgang op de grond af. Er is splitsing van de miljoenen jaren oude Leaver-culgeen ontkomen aan de zwaartekracht, zoals er ook tuur. Een revolutie die in eerste instantie vooral gegeen ontkomen is aan de wetten die van toepassing richt was op het uitoefenen van agricultuur en die zijn op het systeem. Op het Taker-systeem, weltetot gevolg heeft gehad dat we tegenwoordig e-mails verstaan. Want waarom gaat het bij de Takers fout, “And then the Takers said, ‘We’ve had enough of living in the hands of the gods. No more natural selection for us, thanks very much.’“ Aldus Ishmael. Ishmael is een grote gorilla met een zilverkleurige rug. In een onopvallend gebouw, in een kleine kamer, vertelt Ishmael over de wereld. Beter gezegd, doceert aan de hand van zowel mono- als dialoog. Zijn leerling is een man die gek genoeg was om te reageren toen hij de volgende advertentie zag staan: “Teacher seeks pupil. Must have an earnest desire to save the world. Apply in person.”
I
22
en bij de Leavers niet? om je zelf te laten nadenken. Na dat uur loop je naar Dat is omdat wij, de Takers, wetten overtrebuiten, de Croeselaan over, de Vondellaan op, de den. Wetten die de Leavers wél trouw aanhangen, Albert Heijn in. Je ziet een vrouw in een vaalgroewetten der natuur. De Leavers leefden al miljoenen ne jas een glazen deur openen en een plastic pakje jaren op een zeer stabiele manier. En nee, ze hadden uit een rij gekoelde kasten pakken. Een kiloknaller, geen MacBooks, geen univlees met een kiloprijs van Drie wetten die logisch voortvloeien uit de versiteiten. Maar ook geen minder dan 4,12 euro. Dat luchtvervuiling, klimaat- natuur, aldus Ishmael. The laws that foster is de gemiddelde prijs van verandering, overbevissing life for all. een kilo kattenvoer. en bodemverontreiniging. De agriculturele re Het zijn drie wetten, die nageleefd moeten volutie maakt dat we land cultiveren, onder onze worden om te ontkomen aan een noodlanding. Een hoede plaatsen. We zetten er een hek omheen, bougehele beschaving die crasht, een systeem dat uit elwen steden, supermarkten, jagen dieren en Leavers kaar klapt. Drie wetten die nodig zijn om Moeder weg en overtreden zo wet 2 en 3. Daarnaast doden Aarde niet uit te putten, om natuurlijke selectie zijn we veel meer dan dat we nodig hebben, niet alleen gang te kunnen laten gaan. Drie wetten die logisch doordat we andere soorten voedsel en leefomgeving voortvloeien uit de natuur, aldus Ishmael. The laws ontnemen en zo wegjagen, maar ook door fysiek op that foster life for all. Wet 1: je doodt alleen wat nohen te jagen. Ook wet 1 gaat er zo aan. Mede door dig is, wet 2: je vernietigt geen voedsel van andetoedoen van de mens sterven planten en dieren op ren en wet 3: je onthoudt anderen geen toegang tot dit moment minstens honderd keer sneller uit dan voedsel. Oftewel: “You may compete, but you may bijvoorbeeld 8000 jaar geleden. Op dit moment not wage war.” wordt rond de 30% van de bekende diersoorten met uitsterven bedreigd. Volgens Ishmael heeft het Als lezer van het boek Ishmael voel je je soms een bee overtreden van de wetten te maken met een fundatje als de man die les van hem krijgt. Ongeveer een menteel foute aanname van de mens, een aanname uur per dag discussieer je met Ishmael. Hij stelt je die onzichtbaar is voor ons maar die ieder al bij zijn vragen waarop hij zelf het antwoord al weet, slechts of haar geboorte voor de eerste keer door Mother
23
Culture ingefluisterd krijgt: de aarde draait om de mens. Wij zijn het die de aarde beheersen, voor wie de aarde bestaat. Het ontstaan van de moderne mens is het eindstation van de evolutie. Vergeet u niet uw eigendommen mee te nemen als u uitstapt? Wij zijn het voor wie de natuur bestaat. We vergeten daarbij dat we, net zoals we niet kunnen ontsnappen aan de zwaartekracht, altijd een speelbal zullen zijn van de wetten der natuur. The laws that foster life for all. De natuur trekt altijd aan het langste eind en daarom kunnen we maar beter leven volgens haar wetten. Dat betekent niet automatisch dat we onze Taker-levensstijl rigoureus moeten weggooien en overhaast bessen moeten gaan eten. Het bekent juist dat we als mensen, als eerste intelligente en zelfbewuste wezens in het evolutionaire proces, het voortouw moeten nemen in het besef hoe het niet moet. En het voortouw nemen, dat kunnen we. Hou je aan de wetten en laat natuurlijke selectie zijn gang gaan. Let nature around you live and grow. Aldus Ishmael.
Waar is je telefoon? Je mist alles waar je aan gewend bent, alles dat wel inbegrepen is bij het Taker-systeem. Een systeem dat gestoeld is op vooruitgang en zich steeds verder ontwikkelt, onvermijdelijk, in onze optiek althans. We verachten mensen die leven als Leavers, verdrukken ze en jagen ze op. Waar zijn de Indianen, de Aboriginals, de Bushman en de jagers-verzamelaars die voorheen het overgrote deel van de wereld bevolkten? Ook zij worden met uitsterven bedreigd. Het nieuwe systeem verdrukt het oude, overigens een vanuit evolutionair perspectief gezien doodnormale ontwikkeling. Survival of the fittest. Degene die het best aangepast is aan de omgeving overleeft. De Takers hebben die omgeving echter zelf geschapen. De Taker-wereld, het Taker-systeem, de Taker-omgeving. MacBooks en universiteiten. Steden en straten. Wat nou als dan de omgeving als eerste instort, in plaats van de soort? Dan is het te laat. Dus voordat het te laat is: lees het boek van Daniel Quinn. Aldus Ishmael.
Je ziet een vrouw in een vaalgroene jas een glazen deur openen en een plastic pakje uit een rij gekoelde kasten pakken. Nadat je de AH uitstapt rijdt de langste bus van Europa langs; lijn 12, die je in een mum van tijd naar de Uithof brengt. Want natuurlijk is het wel zo dat de wereld zoals wij die gecreëerd hebben, dit systeem, voordelen biedt. Door dit systeem is onze kennis van zaken enorm toegenomen. We begrijpen meer van de wereld, het universum, we maken complexere dingen, gebouwen, laptops, deeltjesversnellers. Daarnaast kunnen we gewoonweg niet anders. Tenminste, dat denk ik. Ishmael zegt me dat dat zeker wel kan. Mother Culture heeft mij slechts zó goed ingeprent dat ik niet anders kan, dat ik het gewoon ben gaan geloven. Ja, je kunt ontsnappen aan het systeem als je naar een onbewoond eiland verhuist en daar zelfvoorzienend gaat leven. Je drinkt water uit een beekje, bent de hele dag bezig met het verzamelen van voedsel, repareert het bladerdak van je uit stokken opgetrokken huis. Maar wil je dat? Je mist je sociale contacten, boeken, internet, wijn en andere dingen waar je aan gewend bent. Je grijpt om de vier minuten naar je rechterheup.
Daniel Quinn, Ishmael. 1992. Published by Bantam Books. Jimmy Nelson, Before They Pass Away. 2013. Published by teNeues. http://www.endangeredspeciesinternational.org http://www.wakkerdier.nl/persberichten/start-kiloknallercampagne-vlees-goedkoper-dan-kattenvoer Roy heeft Liberal Arts and Sciences gestudeerd en is bezig met een tussenjaar alvorens hij begint aan zijn master. LAS is zijn liefde, hij mist het en zal het altijd een warm hart toedragen. Hij werkt hard aan zijn baard. Mert placht hem Sir Montagne te noemen, maar is zelf een aardige koning.
24
Thom studeert Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht met als hoofdrichting Wijsbegeerte en een minor Politicologie. Wat betreft zijn gedichten vindt hij het geen probleem om onsmakelijk te choqueren, zolang er maar geen belediging aan te pas komt.
Thom Hamer
Woonwagennirwana Een bierblik vet van de frieten ontglipte ongemerkt zijn worstenvingers toen hij het lichamelijke had ontstegen. Alcohol, opium en contemplatie deden hem glijden uit zijn fauteuil naar het lijf van zijn siliconen wijf. Pils vloeide deels over het gebroken glas en deels over de tapijtvezels, die verweven waren met zijn rugharen. Door de haren en inkt op zijn huid heen, meanderden de met zweepslag gegraven bloedgroeven, waaruit een hemelvuur scheen: tl-verlichting.
25
2e Lustrum Uslas Atlas
Grenzeloos Maandag 16 maart 2015 20.00 - 23.00 Opening van het Lustrum Locatie: Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht Muzikale avond in samenwerking met OverLASt. Daarbij zullen ook oud-Atlasleden aanwezig zijn en vertellen over hun tijd bij Atlas. Op een verjaardag moet uiteraard geproost worden, daarom zal het drankje worden verstrekt. Iets muzikaals ten gehore brengen tijdens deze avond? Heel graag! Van zang tot cello, piano tot viool, laat je kunsten zien. Voor meer info, stuur een e-mail naar
[email protected]. Entree: helemaal gratis! Dinsdag 17 maart 2015 18.30 - 20.30 Lustrum SocialLASsen Locatie: wordt nog bekend gemaakt Grenzeloos eten met de kookkunsten van LASagna. LASagna neemt je mee over de grenzen en laat je proeven van verschillende continenten. Kosten: worden nog bekend gemaakt. 21.00 - 01.00 De LustrumBorrel Locatie: Grand Café Lebowski, Domplein 17 Deze wekelijkse Atlasborrel gaat de boeken in als een absolute topper. We proosten op de tiende verjaardag van Atlas met een speciaal drankje! Het is nog een verrassing, maar houd ook rekening met het thema van het tweede lustrum van Atlas: Grenzeloos!
A t l as Lus tr umw e e k e v e n t M e er inf or m a tie over he t p ro gra m m a i s t e v in den op het e ve nt ‘A tlas L u st ru m w e e k’ o p f a ceb oo k.
Lieve LASsers & oud-LASsers, Het is al bijna zover: ons geliefde Atlas bestaat 10 jaar! En dat moet natuurlijk uitgebreid gevierd worden, dus dat zullen we dan ook zeker doen. Het thema van dit lustrum is Grenzeloos, dus dat belooft wat! In de week van 16 tot 20 maart staat Atlas voor je klaar met een stapel fantLAStische activiteiten, voor zowel huidige leden als oud-leden. Op nog vele en vele jaren, Liefs! De LAStrumcommissie Atlas
Woensdag 18 maart 2015 Ontwerp een Atlaslogo! In de afgelopen ALV kwam de wens uit de zaal om eens te kijken naar het vernieuwen/veranderen van het wel bekende Atlaslogo. Omdat het logo niet iets is dat van de één op de andere dag verandert kan worden en zeker niet zonder de medewerking van de Atlassers, organiseren we een eerste bijeenkomst gezamenlijk met een workshop grafischontwerpen. Wil je betrokken worden bij het ontwerpen van een nieuw Atlaslogo, ben je benieuwd naar onze plannen of wil je gewoon heel graag leren ontwerpen? Meld je dan aan als de link online komt! 17.30 - 22.00 Bierathlon Locatie: wordt nog bekend gemaakt. In het Lustrum van de gezelligste vereniging van Nederland mag het uiteraard niet ontbreken aan speelse activiteiten. In samenwerking met BLASsure wordt voor het eerst een Bierathlon georganiseerd. Zorg dat je bij deze primeur aanwezig bent! Denk onder andere aan de wereldse sport ‘FlunkyBall’. Geef je op met je favoriete LASteam en wie weet gaan jullie naar huis met de Lustrumbokaal. De inschrijflijst zal weldra op de Facebookpagina verschijnen. Naast bier zal er voor de LASsers die de volgende dag om 09.00 uur fris en fruitig op college moeten zitten ook alcoholvrije drank zijn. Er is pizza bij de prijs inbegrepen. Wat wil je nog meer? Kosten: € 6,-
Donderdag 19 maart 2015 17:00 - 19:00 Apenkooien Locatie: wordt nog bekend gemaakt. Omdat LASsers af en toe zo wild en gek kunnen zijn als een familie apen, heeft Blast een oldschool potje Apekooien opgezet. Dus trek je basisschool gymkleding aan anders moet je in je onderbroek! 20.00 - 23.00 Workshop Arabisch Locatie: wort nog bekend gemaakt. Hoe zou jij het vinden om de volgende keer, als je weer eens na een lange nacht, dat je een turksepizza gaat halen dit gewoon in het Arabisch kan doen?! Niet dat Turken Arabisch spreken maar alsnog, voor het idee. Dan moet jij je aanmelden voor de Workshop Arabisch van MastercLAS. Vrijdag 20 maart 2015 22.30 - 03.30 GRAND GALA Locatie: Het Vechthuis, Jagerskade 13 - 15, Utrecht Hét evenement van het jaar, dus opgelet! Dames pareer in de mooiste jurken, heren haal het stof van de rokkostuums, want wat is een Lustrum zonder GALA?! In samenwerking met LAS Fiëstas wordt het grootste gala in de Galageschiedenis van Atlas georganiseerd. De versnaperingen zullen rijkelijk vloeien zodra je binnen bent; denk in termen van onbeperkt. So, be there!!! Kosten: € 27,50 Voorverkoop, Atlas lid € 30,00 Voorverkoop, geen Atlas lid € 30,00 Deurverkoop, Atlas lid € 32,50 Deurverkoop, geen Atlas lid
Tussen zin en waan staat de verbeelding Henk Tieleman
bouwen aan iets wat je in gedachten voor je ziet, ook al heb je het nog nooit in het echt gezien.
V
erbeelding, het klinkt als een mooie gave die mensen ten deel valt, en dat is het ook. Door verbeelding kun je dingen ‘zien’ die er (nog) niet zijn en die misschien wel nooit zullen zijn, maar zo faciliteert het intussen wel planning en projectmatig denken: bouwen aan iets wat je in gedachten voor je ziet, ook al heb je het nog nooit in het echt gezien. Naast de goed uitgewerkte instincten die het gedrag van dieren sturen, hebben mensen in hun recente evolutie de mogelijkheid tot verbeelding en betekenisgeving ontwikkeld. De prijs voor dat vermogen is best hoog, want verbeelding en bewustzijn maken ook dat we onze eigen eindigheid onder ogen kunnen, en dus moeten, zien. Om daarmee te kunnen leven hebben mensen weer allerlei ‘religieuze’ verhalen moeten bedenken, over reïncarnatie, eeuwig leven en andere zijnswijzen. Plechtig gezegd: in de menselijke geest die zelf natuurlijk deel van de natuur is, wordt ‘de natuur’ van zichzelf bewust. Inclusief de mogelijkheid – en daardoor in feite ook de noodzaak – om zelf allerhande keuzen te maken. Keuzen aangaande zin, doeleinden, de daarbij behorende waarden, de organisatie van samenlevingsvormen, opvattingen over esthetiek, ideeën over goed en slecht, en tal van andere waardeoordelen. De natuur brengt al die wijsheden immers niet met zich mee, mensen moeten ze zelf bedenken, en de vrijheid van zingeving is groot. Het
veelkleurige palet van culturen, religies, mens- en wereldbeelden is sprekend. In feite is de vrijheid van betekenisgeving té groot voor een samenleving. Als ieder individu vanuit onbegrensde vrijheid zijn eigen betekenissysteem zou ontwerpen, dan was er geen communicatie (taal) en geen samenleving mogelijk. Culturen – als contextueel bepaalde ‘ketens van betekenissen’ – op een fundament van locale ‘bovenmenselijke gezagsstructuren’ (zoals godsdiensten) stellen vanouds groepsgewijze grenzen aan de zingeving. Ons ‘weten’ valt uiteen in twee grote categorieën: kennis (hoe werkt het en wat kunnen we?) en ideeën (wat vinden we ervan en wat willen we ermee?). De tweede categorie - ideeën en opvattingen die mensen zich immers schier onbeperkt kunnen vormen – sturen in belangrijke mate hun doen en laten. Een prominente subcategorie van ideeën zijn imagined communities, de ingebeelde saamhorigheden en loyaliteiten. Zodoende kunnen mensen zich ‘verbonden’ voelen met ‘de Nederlanders’ of met ‘de gelovigen’ van de eigen soort, ook al kennen ze in feite maar een fractie van een procent van de betreffende groep. Vanouds kennen mensen het gevoel deel uit te maken van een boven-individuele gemeenschap: familie (inclusief de overledenen die ze nooit gekend hebben en mogelijk inclusief de toekomstige generaties die ze nooit zullen kennen), of van stam- en
28
clanverbanden. En vanouds hadden mensen vaak schap te bevestigen. Of tenminste de ‘imagined een ‘verbond’ met hun eigen goden en profeten of community’. voelen ze een loyaliteit met een nationale gemeenEen ‘theologisch’ debat beginnen over die verhalen schap (‘vaderland’). Allemaal imagined communiheeft maar heel betrekkelijk zin. Zelfs hoog ontties. wikkelde samenlevingen van ‘Dichter und Denker’ Met rituelen laten mensen het bijbehorende gebleken in de WO-II bereid en in staat om massaal meenschapsgevoel tot zich doordringen: mijn god, een verzameling van krankzinnige waankbeelden mijn stam, mijn land, mijn ras, mijn klasse. Ritute omarmen: over leiderschap (Führer), de hiselen roepen routinematig indringende ervaringen torische roeping om een raszuiver Herrenvolk te op: koude rillingen bij het hijsen van de vlag, het scheppen, het land ‘van vreemde smetten vrij’ te zingen van het volkslied, het reciteren van het cremaken, en daarmee ongeëvenaarde moordpartijdo. Rituelen scheppen vaak zo effectief een gevoel en te quasi-rechtvaardigen. Het ideaal van een te van ‘vanzelfsprekende’ verbondenheid dat mensen stichten kalifaat (IS) is daarop een actuele variant, er nauwelijks meer van loskomen. Zo kan zin(geéén van de vele. En wie de vergissing maakt om het ving) gemakkelijk tot waan(beeld) worden. Oude Testament als geschiedschrijving te lezen, kan Een al te gangbaar misin de verhalen over de ververstand is dat de groep- Een al te gangbaar misverstand is dat de overing van ‘het beloofde groepsloyaliteit – bijvoorbeeld van een sloyaliteit – bijvoorbeeld land’ – het boek Exodus, van een religieuze gemeen- religieuze gemeenschap – vooral wortelt in de volgens het verhaal zo’n schap – vooral wortelt in gedeelde leer of de theologie. Niet dus. 3000 jaar geleden – ook de gedeelde leer of de theoeen blijmoedige religieuze logie. Niet dus. De meeste verheerlijking lezen van ‘gelovigen’ hebben maar een heel pover idee van een gruwelijk gewelddadige operatie die in veel op‘hun’ geloof. Dat is vooral een zaak voor de ‘speciazichten aan het huidige IS doet denken.. listen’: de priesters, de witchdoctors, de sjamanen, Zonder zingeving kunnen we niet: de werkelijkheid de imams. Net zo min als veel soldaten een behoorheeft immers van zichzelf geen onontkoombare zin lijk idee hebben van waarvoor ze strijden en hun lewaaruit onmiskenbaar zou blijken hoe we ermee ven wagen. De verhalen worden er als het moet bij moeten omgaan. Maar hoe blijven we met onze zingezocht en op smaak gebracht. Maar veel belangrijgeving uit de buurt van de waanbeelden? En hoe ker is het gevoel: ‘Right or wrong, my country!’, of stellen we ons op tegenover mensen en groepen die ‘Gott mit uns!’. daar niet in slagen? Voor wie nog mocht denken denken dat het strijders Van ons vermogen tot verbeelding moeten we het om geloofswaarheden gaat, of dat soldaten gemotihebben in veel opzichten. Mensen vinden vaak ook veerd worden door een helder beeld van de goede houvast bij hun gekoesterde godsbeelden en andere zaak waarvoor ze strijden, is het lezen van een paar denkbeelden. En waarom zou je mensen hun eigen geschiedenisboekjes over de Eerste Wereldoorlog beelden misgunnen? Maar het gaat veel te ver om al gauw voldoende ontnuchterend. En het bericht alles wat zich als religie voordoet daarom heilig te dat onlangs enkele Engelse ‘fundamentalistisch’ geverklaren, onaantastbaar, intrinsiek moreel respeclovige Jihad-gangers vóór vertrek nog even een paar tabel en grondwettelijk beschermwaardig, omdat exemplaren van ‘Islam voor Dummies’ als reislitehet der mensen ‘diepste overtuiging’ zou weerspieratuur aanschaften, mag ons ook te denken geven. gelen. Dat doet religie doorgaans niet: het weerspieHet belang van het ‘gemeenschappelijke verhaal’ gelt daarentegen al te vaak de fragiele balans tussen is meer het ‘gemeenschappelijke’ dan de coherenonontkoombare zin(geving) en dreigende waan(tie van ‘het verhaal’. Religieuze beeldvorming over beelden). gelovigen en ketters, vaderlandse mythen, en allerlei verhalen over de onlosmakelijke banden van Blut und Boden zijn een soort totempalen. Je kunt Henk studeerde economie en promoveerde aan er omheen dansen en zeggen: ‘dit is ons verhaal en de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij is emeridaarom horen wij bij elkaar’. Of het verhaal ‘waar’ is, of ‘coherent’ of plausibel doet er niet zo toe. Dat tus hoogleraar aan het departement Filosofie en verlang je ook niet van een totempaal. Essentieel is Religiewetenschap aan de Universiteit Utrecht dat het ‘van ons’ is. Want met een gemeenschappewaar hij de leerstoel Godsdienstsociologie belijk verhaal – coherent of niet – kun je de gemeenkleedde.
29
Pure waanzin in woorden
Deirdre Meursing
H
et drong pas kortgeleden echt tot me door. Mijn zintuigen en taal bepalen mijn denken bepaalt mijn perceptie bepaalt mijn waarheid. Pure waanzin.
eert vanuit het niets een heel systeem. Zijn zoektocht heeft tot doel het weghalen van deze sluier om daarmee de waarheid te kennen. De vrouwelijke denker laat zich bevruchten door anderen, om vanuit daar een systeem te ontwikkelen. Haar zoektocht staat in het teken van het weten dat achter de sluier helemaal geen waarheid schuilgaat. Nietzsche zag zichzelf overigens als een vrouwelijke denker.
Tijdens het introductiecollege van Wijsgerige Antropologie waren de hoofddocenten met elkaar, middels grappen waar de hele zaal om lachte, diezelfde cursus nog aan het vormgeven. Hoewel hoogleraren bij uitstek de eeuwige student zijn, denk aan een leven lang leren, was dit schouwspel (een serieus college kon je het echt niet meer noemen) van een jongensachtige naïveté. Hier stonden twee mannen, naast collega’s hoogstwaarschijnlijk ook nog vrienden, hun ding te doen. Ex nihilo.
Hoe kan het dat grote denkers alles, waarvan we normaal gesproken zeker weten dat het bestaat, gaan betwijfelen als we erover nadenken? Deze pen in mijn hand, die ander naast mij in de trein, mijn vrijheid, mijn lichaam. Het levenswerk van Foucault was om te beschrijven hoe het begrip waanzin door de eeuwen heen steeds anders wordt geïnterpreteerd. Wat we in de loop van de geschiedenis als normaal en niet normaal beschouwen, zegt meer over de tijdgeest dan over voortschrijdend inzicht in krankzinnigheid.
Waanzin zit in de kleinste dingen. Afgelopen jaar kwam een vriendin van mij na 21 jaar erachter dat ze kleurenblind is. Maar dan ook volledig kleurenblind. Zij ziet alles in grijstinten, zwart en wit. Maar zij ziet net zo goed rood als rood, blauw als blauw, paars als paars en groen als groen. Dus wat ziet zij dan?
Waanzin is het tegenovergestelde van rede. Want hoe definieer je waanzin zonder zijn tegenhanger? Het menselijk denken is niets zonder zijn polariteit.
Hoewel het ongelofelijk knap is dat onze hersenen ertoe in staat zijn een veelheid te kunnen categoriseren, door bijvoorbeeld een spar, een eik en een kastanje onder één soort te kunnen scharen -boom-, is het anderzijds enorm beperkend. Taal is zodanig nooit trouw aan de werkelijkheid, want een spar lijkt niet op een kastanje, zelfs twee kastanjes lijken niet op elkaar. Maar hoe leren we de werkelijke werkelijkheid dan wel kennen?
Maar hoe kunnen we ooit de wereld denken te begrijpen als onze perceptie van die wereld zo enorm wordt bepaald door onze polariteit, zintuigen en taal, drie van de meest onbetrouwbare en minst universele eigenschappen van de mens. Vraag een aantal mensen wat waanzin is en het doet zich onmiddellijk aan je voor. Om die vraag te kunnen beantwoorden maken die mensen namelijk gebruik van taal, polariteit, perceptie, ervaringen, wil en vrijheid. Stuk voor stuk problematische eigenschappen van het mensenleven. Hoewel de inhoud bij sommigen twijfelachtig zal zijn, “Waanzin is moeilijk te bevatten, het ligt buiten de ratio”, zal niemand twijfelen over het geven van een antwoord op zich. Behalve die ene gek misschien.
De waarheid is relatief, onbetrouwbaar of allebei. De waarheid is een vrouw, volgens Nietzsche. De waarheid is een vrouw met een sluier, volgens Jacques Derrida. In mijn introductiecollege stonden, in de woorden van Nietzsche, twee typisch mannelijke denkers. De mannelijke denker, een ex nihilo-denker, constru-
30
Deirdre studeert Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht met als hoofdrichting Wijsbegeerte. Deirdre is samen met Anne Rotteveel verantwoordelijk voor het hoofdredacteurschap van de LASpost. Zij vindt perfectie in pure chocolade.
Kennis is waanzin. Taal is waanzin. Waarheid is waanzin. Filosofie is waanzin. Deze tekst is waanzin.
31
De selectie van Wat zie je op deze foto? Elke editie kiest Joost een thema-gerelateerde foto, waarvan slechts hij weet wat het is. De kunst is natuurlijk om uit te vinden wat er op de foto staat, en de schier alwetende Joost te overtreffen. Het antwoord zal verschijnen in de volgende LASpost. Denk je het daarvoor al te weten? Mail je antwoord dan naar
[email protected]. Bij een goed antwoord zal een eervolle vermelding in de volgende editie je ten deel vallen. In deze editie: waanzin is een ambigu, multi-interpretabel en complexe term die voor ver uit elkaar liggende betekenissen wordt gebruikt. Toch knap dat wij het woord nog prima kunnen gebruiken dan! Waar ligt dat aan? In de vorige editie vond je: Tienduizenden voertuigen, beschadigd door de orkaan Sandy, zijn tijdelijk gestald op start- en taxibanen op het Calverton Executive Airpark in Calverton, New York, op 9 januari 2013. Verzekeringsmaatschappij Auto Auctions Inc, een autobergingsbedrijf gespecialiseerd in voertuigen die total-loss zijn, had plek nodig om de vele auto’s die beschadigd, vernield of overspoeld waren door de storm, te bergen. Het bedrijf ging een contract aan met de gemeente Riverhead om het vliegveld te leasen vanwege de parkeerruimte en verhandeld de voertuigen vervolgens online. De gemeente Riverhead vraagt $3.200 per maand per are en verwacht ongeveer $2,7 miljoen te verdienen tegen de tijd dat de verkoop van de voertuigen rond is.
Joost studeert Liberal Arts and Sciences en bezit een oneindige hoeveelheid kennis. Daarnaast heeft hij een voorliefde voor afbeeldingen die vragen oproepen. Deze beide eigenschappen zet hij graag optimaal in voor de LASpost.
32
Joost
33
Banoffee Pie B ij het overheerlijke Beter-laat-dan-nooitKerstdiner van LASagna zat iedereen overvol, “De porties zijn zo groot” en “Er kan echt niets meer bij hoor”. Nou, bij het toetje merkten we daar niets van, alleen maar lege borden! Daarom hier het recept van de:
Klop de slagroom stijf met de klopvast (dit gaat best snel door de klopvast dus kijk uit dat het geen boter wordt). Laat het gekookte blikje gecondenseerde melk, welke inmiddels karamel is geworden, een beetje afkoelen. Bij het openen kan er warme karamel uit het blikje komen, wel zo prettig als je je niet verbrand ;). Bekleedt de bodem van de taart met de karamel, leg hier overheen de plakjes banaan en top hem af met de slagroom. Decoreer de taart nog met wat banaan en de geraspte chocola.
Wáánzinnig lekkere en wáánzinnig makkelijke Banoffee Pie (Banaan/Karamel) - Dubbele waanzin!
De taart is het lekkerst als je hem een dag van te voren maakt, dan kan de banaan lekker in de hele taart trekken en is ie goed stijf de volgende dag. Joe, eet smakelijk en geniet van deze waanzinnig makkelijke en lekkere taart! Waanzinnig veel smakelijke kusjes en waanzinnig veel groene liefde van LASagna.
Ingrediënten: 1 blikje gecondenseerde melk (dit is een blikje gesuikerde melk, staat vaak bij de suiker/koffiemelk/ bakspullen of babyvoeding). 150 gram Verkade digestieve biscuitjes (je kan ook chocolade digestieve koekjes gebruiken, extra lekker!) 75 gram (gezouten) roomboter 5 grote bananen (mogen een beetje rijp zijn) 400 ml slagroom 2 zakjes klopvast (Dr. Oetker) pure chocola, geraspt Extra: Ingevette springvorm (ovenschaal o.i.d. kan ook, maar is minder praktisch met opeten) Staafmixer Voorbereiding: Haal het etiket van het blikje gecondenseerde melk, vul een pan met water en breng hierin het blikje 2 tot 4 uur aan de kook (the longer te better!). Pas op dat het hele blikje goed onder water staat. Warme dingen zetten uit, waardoor het blikje open kan spuiten en dan heb je hete karamel op je, huilie. Voor de bodem: Sla de biscuitjes tot moes (kruimels) . Smelt de boter. Roer hier doorheen de kruimels en gooi er een deel van de pure chocoladerasp doorheen, behalve als je al chocolade biscuitjes hebt gebruikt. Verdeel deze substantie gelijkmatig over de springvorm en laat het opstijven in de koelkast (same same, the longer the better, maar minstens een half uurtje). Voor de taart: Snijdt 3 bananen in dunne plakjes om de bodem mee te bedekken en 2 bananen voor de decoratie.
34
Waanzinnig, zo’n Lustrumweek! A Noa Wijnen
ls eerstejaars en lid van LAStrum schrijf ik ook een stukje over de waanzinnige Lustrumweek die er bijna aankomt! Het leek me direct leuk om deel te nemen aan de Lustrumcommissie. Een lustrum is altijd een bijzondere aangelegenheid. Maar ja, dan ben je plots met z’n zessen omgedoopt tot Lustrumcommissie en dan? Hoe vier je een Lustrum?! En wat is een Lustrum?
LASt en zo was de eerste commissie een feit, nog voordat het bestuur officieel rond was. Osiris vertelde dat de beste, meest memorabele activiteit de Casinoavond was, met Black Jack, poker en roulette. Vandaag de dag kennen wij LAS’ers de activiteitencommissie als BLASt, dus hoe kan dat nou? Op een bepaald moment dachten externe mensen: “Wat is in hemelsnaam OverLASt?” Ook hadden ze weinig geld en wat kleine probleempjes. Toen Atlas officieel werd opgericht en er meerdere commissies ontstonden, besloot OverLASt zich BLASt te noemen, vandaar dus.
Een lustrum is van oudsher een Romeins offerfeest dat de Romeinen eens in de vijf jaar vierden, om zich te verzoenen met een bovennatuurlijke kracht en tevens de goden te bedanken. Vandaag de dag is het gewoon een periode van vijf jaar dat iets bestaat. En omdat Atlas dit jaar tien jaar bestaat, vieren we dus ons tweede lustrum!
Terug naar de Lustrumweek. Zeker voor een geweldige studie als LAS en een nog fantastischer studievereniging, moet het tweede lustrum groots gevierd worden! We besloten het lustrum te vieren Eerst hebben we gekeken naar hoe het allemaal bein de vorm van een Lustrumweek, die we afsluiten gon. De opleiding LAS bestaat dit jaar tien jaar en met een grandioos gala waarin we proosten op de dat is in september 2014 gevierd met een lezing van verjaardag van Atlas. Het idee was om zoveel moFrans de Waal. Officieel gezien viert Atlas haar tiengelijk commissies te betrekken bij deze week, zodat de verjaardag op zaterdag ook zij hun bijdrage kun21 maart, dus in de nacht Osiris vertelde dat er op een dag, in het eerste nen leveren aan het vievan het gala kunnen we jaar van LAS iemand was die zei: “Hé, zullen ren van het lustrum door daarop proosten, hoe leuk we eens een studievereniging oprichten?” een waanzinnige activiteit is dat?! te organiseren. Atlas telt maar liefst 17 commissies! Maar hoe is Atlas nou begonnen? Ik besloot Osiris De week bestaat dus uit een samenwerking tussen Hoepel te bellen, een lid van het allereerste bestuur. vele commissies en LAStrum. LAStig!! Veel mailen, Tegenwoordig werkt hij als jongerenwerker en traibellen, facebookberichten sturen, whatsappen, toch ner in Nederland en Europa. Hij helpt jongeren hun nog ‘mis’communiceren, maar uiteindelijk een gaaf skills te verbeteren, zoals leiderschap, communicaweekprogramma in elkaar draaien. In deze LASpost tie en samenwerken. Osiris vertelde dat er op een vinden jullie het programma voor de week. Geef je dag, in het eerste jaar van LAS iemand was die zei: op voor zoveel mogelijk activiteiten en kom vooral “Hé, zullen we eens een studievereniging oprichnaar het gala! We hebben samen met LAS Fiëstas ten?” Daar werd enthousiast op gereageerd en het echt een prachtige locatie gevonden die prima te beeerste bestuur werd een feit, met drie bestuursleden reiken is op de fiets. Tot dan! (de initiatiefnemer haakte helaas af). Toen er een Noa is eerstejaars studente van Liberal Arts and soort eerste Algemene Ledenvergadering was van de pasgeboren studievereniging kwam de vraag op: Sciences. Ze wil graag de hele wereld ontdekken ‘moeten we niet eens een leuke activiteit organiseen zoveel mogelijk meemaken. En dan natuurlijk ren?’ En daar zat Osiris, met drie vrienden die daar ook nog als echte LAS’er iets goeds bijdragen :) wel iets in zagen. ‘Wij willen wel de eerste activiteitencommissie zijn hoor!’ Ze noemden zichzelf Over-
35
De Ironie van Technologie Femke Oosterkamp
T
egenwoordig denkt niemand meer na
industriële revolutie zoals de stoommachine, de telegraaf en de radio maakten het mogelijk dat de ideeën van Marie van drie hoog ineens verspreid konden worden onder een grotere menigte dan de verjaardagsvisite van Tante Jet. Het feminisme groeide hierdoor in hoog tempo uit van een klein zaadje naar een enorme boom die met haar takken diverse werelddelen bereikte. Dat vrouwen zelf onafhankelijk wilden zijn, doet niets af aan het feit dat de door globalisering aangewakkerde technologische vooruitgang niet leidde tot meer vrije tijd voor de huisvrouw, maar simpelweg tot een mutatie van de dagindeling die langzaam aan drukker en drukker werd. In het verleden kon er namelijk tijdens het doen van de was rustig gemijmerd worden over de afloop van doktersroman nr. 14, tegenwoordig wordt er voor het stoplicht op weg van hockey naar blokfluitles snel een boterham met pindakaas naar binnen gepropt. Een moment voor zichzelf heeft de hedendaagse deeltijd-huismoeder wanneer ze Pinterest kan checken op haar smartphone met als achtergrondmuziek een goedbedoelde, maar best wel valse, uitvoering van ‘boer daar ligt ’n kip in ’t water’. Keer op keer worden we opgeslokt door de prachtige beloftes van nieuwe technologieën en uitvindingen. Maar moeten we onszelf niet afvragen in hoeverre onze vrije tijd, en daarmee ons geluk, afhankelijk is van een voedselprinter of een raam dat zichzelf schoonhoudt. Want in het begin lijken dit geweldige uitvindingen maar al snel muteert de bespaarde tijd in een moment waarin iets nieuws kan. En voor je het weet wordt er na blokfluitles nog een blokje moeder-dochter gymnastiek geplakt. Wat een waanzin. Denk na. Is jouw geluk afhankelijk van technologische ontwikkeling of van je eigen mentaliteit? Want alles went. En voor je het weet denk je er niet meer over na.
over stofzuigen. We zijn er al zo aan gewend. Al piekerend over de bonus-aanbiedingen en de nieuwe bakfiets van de buurvrouw, worden lange blonde haren, kruimels babykoek en onder de tafel gevallen rijstkorrels met een noodvaart in het zwarte gat gezogen. Vroeger, in de tijd van wastobben, lange rokken en gevlochten haren was de stofzuiger een snelweg naar een rustiger leven voor de huisvrouw. Eindeloze theekransjes, breipatronen en spontane ontmoetingen bij de kruidenier lagen in het vooruitzicht. Maar toen de kersttruien en bijpassende sjaals in oktober al ingepakt lagen te wachten op de geboorte van baby Jezus en er rondom de affaire van de schooldirecteur en de vrouw van de pastoor geen nieuwe details aan het licht kwamen, trok de huisvrouw de broek aan om hun gezin financieel te helpen. ’s Ochtends werken en ’s middags voor de kinderen zorgen werd de nieuwe orde van de dag. De uitvindingen in de
36
Therapie van de 1 waanzin Floris van den Berg
‘Man is certainly stark mad; he cannot make a worm, and yet he will be making gods by dozens.’ -Michel de Montaigne
S
oms – en dat is best wel vaak – denk ik
dat ik omringd ben door gekken en idioten. “Je bent gek!”, zei de gek. Als je het idee hebt dat iedereen om je heen gek is, is de kans groot dat er bij jouzelf een steekje los zit. Toch is het zo dat iemand die met het licht van de rede naar de wereld durft te kijken, stomverbaasd zal zijn over de waanzin van al die ogenschijnlijk zo normale mensen. Normaal is wat de meerderheid denkt en doet, maar dat kan best onzin, abnormaal en/of immoreel zijn. Veel mensen dachten dat de zon om de wereld draaide. Veel mensen dachten dat slavernij normaal was. Veel mensen denken dat homoseksualiteit verderfelijk is. Veel mensen denken dat niet-menselijke dieren geen morele status hebben. Het is de normaliteit van de waanzin die het probleem is. Bij mij wordt dat gevoel omringd te zijn door idioten en gekken steeds erger, steeds groter. Zo’n zes miljard wereldbewoners zijn in de waan van god, zij geloven in bovennatuurlijke entiteiten zonder dat daar ook maar een greintje bewijs voor is. Hoe kan het dat in hoogtechnologische samenlevingen met een hoog opleidingsniveau er nog steeds mensen zijn die ze niet allemaal op een rijtje hebben: niet alleen mensen die gelovig zijn, maar het kan ook gaan om kwakzalverij (ho-
37
meopathie, astrologie, acupunctuur) of een pseudowetenschappelijke complottheorie. Mensen zijn er niet goed in om hun ideeënwereld binnen de lijntjes van de rede en het redelijke te houden. Er zijn mensen die anderen zonder te blikken of blozen dagelijks schade berokkenen door dierlijke producten te eten. Er zijn mensen die zich niks aantrekken van de milieuproblemen. Er zijn mensen die zich niet bekommeren om eerlijke handel. Er zijn dan wel weer veel mensen die zich wel bekommeren om het gedrag van anderen, dat niemand schaadt. Zoals cartoons van Mohammed. Het kronkelpad van de filosofie kan leiden tot de ongemakkelijke conclusie dat het merendeel van de mensen – inclusief veel filosofen – immoreel is en geestelijk verward. Het is om waanzinnig van te worden. Ik zou willen dat het inderdaad zo was: dat ik gek ben. Dat de gelovigen en bijgelovigen, de vleeseters, de mensen met een grote ecologische voetafdruk het bij het rechte eind hebben. Als je echt denkt (en dat denk ik) dat er sprake is van een dierenholocaust waarin op ongekende grote industriële schaal dieren worden geproduceerd zonder oog voor hun welzijn en die allemaal (allemaal!) worden vermoord (de definitie van moord is immers: het doden van een levend wezen met voorbedachte rade). En dat iedereen om je heen daaraan schuldig is, dan is het toch om waanzinnig van te worden!? Al die mensen die medeplichtig zijn aan deze holocaust zonder een greintje gewetenswroeging. Niemand maakt zich er echt druk om. Slechts een handjevol zogenaamd radicale dierenactivisten maken zich er druk om. Zij zijn de verzetsstrijders voor een rechtvaardige wereld. Hoe kun je met mensen omgaan die deel uitmaken van de holocaust? Hoe kun je met deze immorele monsters – want dat zijn het en ja dat is bijna iedereen – omgaan alsof er niets aan de hand is? Het is alsof je met dieven, moordenaars en verkrachters vriendelijk moet omgaan. En ja, ook dierenmoordenaars en verkrachters zullen
soms best aardige mensen zijn, maar dat maakt ze niet minder immoreel. Ik word omringd door aardige, vriendelijke immorele monsters. Het is om gek van te worden! Hoe kan het, vragen mensen mij, dat jij de waarheid en het goede in pacht hebt, en al die anderen niet? Tja, hoe kan dat? Ik weet het niet. Goed durven nadenken, doordenken en vlijtig studeren, denk ik. Het durven trekken van ongemakkelijke conclusies. De kennis en inzichten die ik heb zijn niet esoterisch. Iedereen kan aan deze kennis komen. Zoals door het lezen van boeken, waaronder de mijne. Een roepende in de woestijn. Zo voelt het. Ik voel me als een prediker die soms beleefd wordt aangehoord, maar doorgaans wordt genegeerd. Een groot verschil tussen religieuze predikers en mij is dat mijn conclusies wetenschappelijk en rationeel zijn onderbouwd – roep maar als ik het mis heb! Religie is in onze samenleving heden ten dage zoiets als voetschimmel voor de geest. Het kan niet echt kwaad – tenminste nu even niet - maar het is wel een onaangename schimmel. De islam vormt hierop momenteel een uitzondering, die kan wel degelijk levensgevaarlijk en levensbedreigend zijn. Waarom kiezen mensen ervoor om in vrijheid de morele en epistemologische waanzin te omarmen terwijl de kennis die als immunisatie of antidotum kan dienen breed voor handen is? Van alle dingen in de wereld die ik niet begrijp, begrijp ik de menselijke domheid en kortzichtigheid het minst. Is het arrogant om jezelf als uitzondering te zien in de oceaan van waanzin? Wellicht. Ik denk het. Maar is het relevant? De wereld zou een stuk aangenamer zijn als de waanzin wat minder omarmd werd. Richard Dawkins spreekt over The God Delusion. God is een hardnekkig waanidee. Maar er zijn nog veel meer waanideeën. Zou het niet een taak van filosofen zijn om waanzintherapeut te zijn? Filosofen als profeten van het vrijdenken, van atheïsme, van veganisme. Als rolmodel denk ik aan Peter Singer. Dawkins is al een eind op weg, maar hij is (nog) geen veganist. Als filosoof probeer ik de waanzin
en waanideeën van de mensheid te bestrijden. Het is een deel van de filosofie die in de Verlichting centraal is komen te staan. Aan het begin van de 20ste eeuw hebben logisch positivisten dit programma opgepakt. Zoals Rudolf Carnap en zijn beroemde boek Schijnproblemen in de filosofie. Er zijn nog steeds tal van filosofen die het programma van de Verlichting voorthelpen zoals Wat een onzin! van De Regt en Dooremalen, De ongelovige Thomas heeft een punt van Braeckman en Boudry en Spotting Bulshit van Law. Het is alleen jammer dat deze denkers – behalve Braeckman en Singer - zich beperken tot epistemologische wanen en niet tot morele waanideeën als vlees eten. De allergrootste waanzin is het idee van ongebreidelde groei in een beperkt systeem. Ons economisch systeem – waar we in geloven met het zelotisch vuur – is gebaseerd op het idee van continue groei. Het neoliberale kapitalistische systeem is een groot piramidespel waarbij toekomstige generaties de prijs moeten betalen voor onze kortzichtige inhaligheid. Ook blijft de wereldbevolking gestaag doorgroeien en zijn er maar weinigen die dat als een probleem durven te benoemen, laat staan om voor maatregelen te pleiten. Het is pure waanzin. Ik ben omringd door gekken en idioten, ook als ik in de spiegel kijk. Werk aan de winkel voor therapeuten.
Volgens Van Dale heeft ‘waanzin’ drie betekenissen: 1) krankzinnigheid, 2) onzin en 3) extase. In betekenis 1 en 2 kan ik me vinden. En de eerste betekenis van krankzinnig is in Van Dale: ‘door ziekelijke verstoring van de geestesvermogens niet in staat zichzelf te leiden [= religie, FB] of de rechten van anderen niet te eerbiedigen [zoals door het eten van vlees (carnisme) FB], niet goed wetend wat men doet.’ 1
Floris doceert Milieufilosofie aan de Universiteit Utrecht en is overtuigd atheïst en veganist.
38
De (on)zin van het studentenleven Thijs van de Ven
H
et ideale studentenleven is er één van balans. Acht uur slaap, acht uur studie en acht uur vermaak in een dag. De gouden driehoek. Toegegeven, voor de meeste studies maak je geen veertig uur per week en de tijd die we overhouden besteden we aan andere zaken. Een bijbaan, een commissie, en astronomische hoeveelheden drank, drugs en seks zijn de manier om met volle teugen te genieten van je studententijd. Hoe vaak rolt een student ’s nachts vanuit de kroeg naar huis? Hoe vaak zit een student brak in zijn hoorcollege en hoe vaak vergeet een student het vuilnis of de afwas? Deze zaken hebben één ding gemeen en dat is waar het studentenleven om draait: zelfstandigheid.
maar één keer student! Terugkijkend op de afgelopen jaren realiseer ik me steeds meer de waarde van deze irreële schijnwereld die het studentenleven heet. Als student ben je een ambigue verschijning die tussen ‘volwaardig volwassene’ en ‘kind’ in staat. Men neemt je serieus en neemt daarbij voor lief dat je nog niet alles weet en kan. De best mogelijke uitgangspositie voor iemand die nog alle opties open heeft! Ikzelf heb ook de tijd gekregen om te ontdekken wat ik leuk vind, ook door een keer een verkeerde studie te kiezen. Blij met alle keuzes die ik gemaakt heb ben ik niet, maar over wat het me gebracht heeft, ben ik wel tevreden. Of ik al bijna klaar ben? Nee! Vierdejaars LAS en nog altijd meer bezig met de activiteiten naast mijn studie dan met de studie zelf. En ik kan je alleen maar aanmoedigen om hetzelfde te doen. Haal het beste uit deze jaren waarin je nog niet zoveel hoeft. Studiepunten zijn overrated, right?
Beter gezegd: keuzevrijheid. Pas als je in staat bent om op een verantwoorde manier met je keuzes om te gaan (half zes dronken thuis, toch 9 uur naar college) wordt het zelfstandigheid. Een van mijn favoriete uitspraken is ‘studeren is combineren’. Dit zul je je hele leven blijven doen, alleen leer je het in deze ongedwongen jaren. De zijwieltjes gaan er af en je staat alleen in de wijde wereld. Je kiest je eigen vakken, brengt een dag (of meerdere) brak in bed door en doet alles wat je niet laten kunt. Je bent immers
Thijs studeert Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht met als hoofdrichting geschiedenis. Hij neemt op dit moment zitting in de universiteitsraad en is een prominente pik. Ad fundum!
39
Daar op die Tonny Vlastuin
H
et leven kabbelde voort. Altijd die vaste patronen van zaaien, wieden en oogsten. Het enigszins ruige landschap wisselde haar uiterlijk met ieder seizoen, maar bleef ieder jaar in hetzelfde patroon. Paulo staarde vanaf zijn heuvel over de vele groene olijfbomen onder hem. Koeien graasden vrij rond, terwijl de zon haar intensiteit verspreidde over alles wat groen was en haar energie wilden absorberen. Terwijl hij kauwde op een olijftak, staarde Paulo zijn ogen in een oneindige diepte van groene heuvels. Zijn gezin vloog voorbij in zijn mijmerende geest. Beelden van geluk, boosheid, liefde en tranen wisselden elkaar af. Paulo staarde, zijn geest daalde dieper af en zijn hart bleef stromen. Alles heeft een vaste orde, bedacht hij. Na angst komt altijd weer vreugde, na de winter altijd weer de lente. Terwijl de zon hem toelachte, wilde Paulo die natuurlijke orde weleens tarten. Een wild idee borrelde op in zijn brein. Ondeugend glimlachend als een klein jongentje staarde hij nog steeds voor zich uit. Heel langzaam maakte zijn vastgevroren blik zich los en begon de lucht te trillen van opwinding. In een stevige pas liep hij naar zijn zwarte hengst. Noir hief zijn hoofd op toen hij Paulo hoorde aankomen, zijn zwarte manen zweefden hierdoor majestueus in de wind. Noir’s huid lichtte glanzend op door de glimlach van de zon. Met ronde passen liep hij recht op Paulo af. Hun ogen ontmoetten elkaar, terwijl hun zielen keken. Zonder woorden klom Paulo in één beweging op Noir’s rug. Galopperend stoven ze langs de olijven die daardoor hevig schudden in hun windvlaag. Het grind stuiterde ruw omhoog. Gras danste en vogels strekten snel hun vleugels uit. De ene heuvel was nog niet af of de volgende diende zich al aan. Paulo bukte onder de takken door en schuurde regelmatig zijn hoofd. Noir rende maar door en Paulo liet hem gaan. Beiden wisten de weg in dit woeste landschap waar weinig mensen woonden en weinigen de weg wisten. Urenlang vlogen ze daar, soms zelfs letterlijk als ze over een omgevallen eucalyptusboom sprongen. De
lucht tintelde nog steeds van opwinding, terwijl de zon langzaam daalde naar andere aarddelen. Noir begon zijn pas steeds meer in te houden en zijn flanken bewogen steeds sneller tot de avond inviel en ze bij een watertje abrupt stilstonden. Paulo hief zijn blik omhoog en telde drie sterren. Hij klopte goedkeurend op de nek van Noir, terwijl deze liefdevol zijn hoofd tegen Paulo aanschuurde. Onder een boom sliepen ze samen. De beek hield die nacht de wacht over deze slapende zielen. De volgende morgen was kalm en rustig. Bruine reeën omringden het stel. Een jonge ree sloot vriendschap met Noir en kuste hem op de mond. Elfjes kwamen aanruisen met hun doorzichtige vleugeltjes. In een gesloten cirkeltje vlogen ze om Paulo heen. Vervolgens sloot deze zijn ogen en was niet meer. Noir bracht hem stappend thuis. Op de heuvel werd hij neergelegd waar zijn vader, moeder en verre voorvaderen hem omringden. Noir waakte over hem en stampte de grond aan met krachtige hoefslagen. Een rode klaproos groeide ieder jaar op deze plaats en markeerde een vredig oorlogsgebied. De witte boerderij met de roze rozen omringd door een tuin vol eeuwenoude olijfbomen, werd tientallen jaren later bezocht door een zoekende vrouw. Noir was niet meer en rustte tussen de eucalyptusbomen. De boerderij was zonder mensen, doch vol oude huisraad en taai stro. De koeien waren verkocht en Paulo’s familie leefde voortaan onder de heuvel in het dorp waar iedereen een groentetuin heft, gevuld met vooral veel kool voor in de winter. Toch was het daar op die heuvel plotseling een hemel op aarde. De glimlachende zon omstraalde een knoestige olijfboom die al veel te lang niet gesnoeid was en daardoor gevangen was in zichzelf. Engelenhaar van een nieuwe vurige hengst was daar weer aanwezig, te midden van ruisende korenhalmen. De zoekende vrouw vond daar wat ze zocht. Het waanzinnige leven greep haar ook vast in z’n betovering. Tonny is eerstejaars studente Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht…
40
heuvel
41
Het Atlasbestuur Esmee Haverkort
Een waanzinnige achtbaan, gevuld met waanzin
I
k herinner het me als de dag van gisteren. Het telefoontje van Sander die zei: “Hallo, leuk hè!”, toen we net vijf minuten wisten dat wij het tiende bestuur van Atlas zouden worden. Een kwartier later waren er al 100 berichten verstuurd in de gloednieuwe bestuurs-whatsapp en een paar dagen later kwamen we voor het eerst bijeen. Op Siegerts dakterras bespraken we wat we eigenlijk voor Atlas wilden gaan betekenen in dit lustrumjaar. Minder dan acht weken later stonden we op een rij, in onze bestuurskleding, in de Senaatszaal en werd het allemaal echt.
mensen die we mochten en nog steeds mogen leren kennen en alle gave activiteiten waarbij we aanwezig waren. Wat is het nou eigenlijk? Waanzin of waanzinnig? Krankzinnig of fantastisch? Twee uiterste die zo enorm verschillen, maar die toch beide meer dan een perfecte omschrijving bieden van ons bestuursjaar tot nu toe. We vragen ons allemaal wel eens af waarom we in hemelsnaam al die waanzin in onze levens hebben gehaald door er aan te beginnen. Al snel is het weer duidelijk: het is en blijft waanzinnig. De wekelijkse, urenlange bestuursvergadering, de zorgen voor commissies, het contact met alle belangrijke organen van de Universiteit, andere besturen, borrels, activiteiten, feesten en dan ook nog eens vriendschappen onderhouden én studeren en dat alles elke maand, elke week, dag in, dag uit. Dat is toch waanzin? Ja, klopt. Aan de andere kant zijn alle bovenstaande dingen net zo waanzinnig als dat ze krankzinnig zijn. Ondanks de krankzinnigheid, zal ik elke minuut missen wanneer het voorbij is.
Voordat ik het wist begon de meest chaotische, drukke, maar zeker ook fantastische week van het jaar: de Kick-Offweek. Drie dagen lang buffelen op het introkamp samen met de Introcommissie en toen moest het allemaal nog beginnen. Die week realiseerden we ons, denk ik, voor het eerst hoe zwaar, maar geweldig het dit jaar zou gaan worden. Nu is het alweer maart en staat ons weer, misschien wel net zo’n chaotische, drukke maar zeker ook leuke week te wachten: de Lustrumweek. Nu is het nog maar twee maanden en balen we stiekem wel dat het alweer bijna voorbij is. Het is niet niks om op zoek te zijn naar ons opvolgende bestuur. We zijn nog elke dag bezig met het behalen van de doelen die we op Siegerts dakterras hebben bedacht.
Esmee is tweedejaars studente Liberal Arts and Sciences met hoofdrichting Cognitieve Neurobiologische Psychologie. Zij is secretaris van het 10e bestuur der USLAS Atlas. Esmee is helemaal fan van olifanten, omdat ze ooit een olifantenknuffel heeft gekocht op de markt op Koninginnedag.
Het rappe tempo waarin alles voorbij vloog, alle
42
43
[Terug(blik] vooruit)
E
en lustrum vraagt niet alleen om een blik vooruit, maar ook om stilstaan bij het verleden. Weten waar het ooit allemaal begonnen is. Het is namelijk een luttele (of lange, zo u wil) 7,5 jaar geleden dat de allereerste editie van de LASpost uit kwam! In dat haast verre verleden was Anita van Rootselaar de hoofdredacteur. Op een zonnige dag, of op een regenachtige dag, wie het weet mag het zeggen, in september van 2007 schreef zij het volgende: Voor jullie ligt de eerste editie van Laspost, het magazine van onze opleiding. Een vraag die sommigen wellicht zullen stellen is: waarom? Wat voegt een magazine toe? En waar zou een LAS-magazine over moeten gaan. Immers, iedereen heeft andere interesses en bezigheden. Het antwoord ligt nabij: juist dáárover, en dáárom. Om die variëteit bijeen te brengen; En óver die variëteit te vertellen: over dat, wat verschillende zaken bindt, en wat ze doet verschillen. Laspost stelt discussie centraal: onderwer- pen vanuit meerdere perspectieven bezien en besproken, maar ook onderwerpen uit hun gangbare omgeving gehaald en vanuit een andere context bekeken. Dat, en daarnaast hebben wij onze naam als mondig natuurlijk hoog te houden... ‘onze’ zeg ik, en ook daarom een Laspost: om niet alleen wat verschillende ‘disciplines ‘ (ik heb vruchteloze pogingen gedaan het woord waarmee wij zo worden doodgegooid te vermijden in dit betoog, maar hier staat hij dan toch weer) bindt en onderscheid te leren kennen, maar ook ‘ons’zelf; over de lasser en las. En tot slot natuurlijk, niet geheel onbelangrijk: om iedereen simpelweg iets leuks te lezen te geven.