Winstpakken met de BAG De BAG: Niet omdat het moet, maar omdat u er wijzer van wordt!
Winstpakken met de BAG De BAG: Niet omdat het moet, maar omdat u er wijzer van wordt!
De Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) biedt een kwalitatief hoogwaardige, landelijke registratie van alle gebouwen en adressen in Nederland. Deze gegevens worden ter beschikking gesteld aan zowel overheden als private partijen. Heeft u een beeld wat de BAG voor uw organisatie kan betekenen? Wat het nut en de noodzaak is van de BAG? Deze folder (2e editie) met ‘Winstpakken met de BAG’ laat zien welke toepassingen mogelijk zijn. De toepassingen komen uit verschillende sectoren en kunnen worden benut in verschillende processen. Sommige van de gepresenteerde winstpakkers zijn al heel concreet en kunnen worden toegepast zodra de BAG-gegevens beschikbaar worden gemaakt in de organisatie. Andere behoeven een verdere uitwerking voordat ze ook daadwerkelijk kunnen worden toegepast. Vaak betreft het toepassingen waarin de BAG wordt ingezet in combinatie met andere (basis)registraties. De winstpakkers zijn bedoeld als illustratie en inspiratie. Wij hopen dat u met de voorbeelden uit deze folder in het achterhoofd nog veel meer toepassingen van de BAG in uw eigen omgeving ziet en wij zijn benieuwd naar uw ideeën en ervaringen. Regelmatig verschijnen er updates op onze website: www.bag.vrom.nl waar we ook de ‘Winstpakker van de maand’ publiceren.
Inhoud Wat is de BAG?
5
Thema: Algemeen
9
Serviceverlening, lastenverlichting en kostenbesparing Gemeenteoverstijgende gegevens Gemeentelijke belastingen Vergelijking van adresbestanden Automatisch invullen gegevens in elektronische formulieren Communicatie met burgers en bedrijven over panden Elektronisch loket afhalen grofvuil
9 10 11 11 12 12 12
Thema: Openbare Orde en Veiligheid
15
Locatie bepalen Digitale bereikbaarheidskaart Sneller en beter opstellen logistiek plan vaccinatiecampagnes Communicatie tijdens calamiteiten Aanwezigheid van zuurstofflessen
16 17 18 18 20
Thema: Fraudebestrijding
23
Opsporen van fraude en criminaliteit Inschrijving Kamer van Koophandel Koppeling BAG en GBA Controle Subsidieregelingen
24 24 24 25
Winstpakken met de BAG | 3
Thema: Vergunningverlening, toezicht en handhaving
29
Informatie over objecten en omgeving bij vergunningverlening Handhaving Inspectie, uitwisseling van gegevens VROM-inspectie en brandveiligheid Inspectie van risicopanden Het Asbestdossier
30 31 31 31 32 33
Thema: Ruimtelijke Ordening en Milieu
35
Economische gebiedsontwikkeling Woonruimtebeleid Woningdossier Kwalitatief en kwantitatief onderzoek Atlas voor de leefomgeving Luchtkwaliteit en geluid Provinciale taken ruimtelijke ordening
36 36 37 37 38 39 39
Thema: Zakelijke dienstverlening
41
Einde van spookrekeningen Assetmanagement voor Netbeheerders Effectiever informatie uitwisselen door woningcorporaties Informatie bij brandschade Toepassing van BAG-gegevens in de verzekeringsbranche Vastgoedbeheer Identificatie bouwkundige risico’s
42 42 43 43 44 45 45
4 | Winstpakken met de BAG
Wat is de BAG? Om gegevens te kunnen delen zet de Nederlandse overheid het stelsel van basisregistraties op. Door de registraties aan elkaar te koppelen kan de overheid snel over betrouwbare en actuele gegevens beschikken. En dat is belangrijk. Bijvoorbeeld bij de bestrijding van rampen of fraude. Bovendien hoeven burgers en bedrijven niet telkens opnieuw hun gegevens te verstrekken aan gemeenten, provincies en andere overheden. Ten slotte bespaart het stelsel van basisregistraties kosten, aangezien gegevens op minder plekken beheerd hoeven worden. Eén van die basisregistraties is de BAG. Daarin worden alle adressen in Nederland eenduidig, juist en volledig vastgelegd. Daarnaast wordt van alle gebouwen in Nederland geregistreerd waar ze precies staan (coördinaten) en worden daarbij enkele gegevens vermeld, zoals bijvoorbeeld gebruiksdoel, oppervlakte en bouwjaar. Tevens biedt de BAG unieke identificatienummers, zodat het leggen van relaties met andere (basis)registraties eenvoudiger te realiseren is. Maar niet alleen de overheid kan profiteren van de BAG. De BAG wordt beschikbaar gesteld aan alle bedrijven en burgers die daarin geïnteresseerd zijn. Omdat er in de BAG geen privacy gevoelige informatie staat, wordt de BAG volledig opengesteld, gratis of tegen marginale kosten. Dit biedt tal van mogelijkheden voor de realisatie van nieuwe producten en diensten of kostenbesparing op bestaande producten en diensten. Ook daarover gaat deze folder. De voorbeelden in deze folder zijn bijna allemaal gebaseerd op vijf kernpunten waarin de BAG zich onderscheidt: • De kwaliteit van de gegevens in de BAG is hoger dan van bestaande registraties (volledigheid, eenduidigheid, juistheid, actualiteit). • De BAG maakt het mogelijk gegevensbestanden op basis van het adres of object te vergelijken en te koppelen door gebruik te maken van de unieke BAG-identificatienummers. • De BAG maakt het eenvoudiger administratieve gegevens af te beelden op de kaart. • De BAG is één landelijke bron: dus bij het verzamelen van gegevens zijn er geen afzonderlijke bevragingen van gemeenten meer noodzakelijk en inkoop van adres- en gebouwgegevens bij derden is niet meer nodig. • Historie, toekomst en monitoren ontwikkelingen: Met de BAG kun je de levenscyclus van panden bekijken. BAG maakt duidelijk of een gebouw gepland, in aanbouw of gesloopt is. M.a.w. of een pand er ‘komt’, al ‘bestaat’ of ‘ooit is geweest’. Winstpakken met de BAG | 5
In het filmpje ‘De BAG in 5 minuten’ te vinden op YouTube wordt het bovenstaande verder toegelicht.
Figuur 1 Wat biedt de BAG?
6 | Winstpakken met de BAG
Winstpakken met de BAG | 7
8 | Winstpakken met de BAG
Thema: Algemeen Serviceverlening, lastenverlichting en kostenbesparing Met het stelsel van basisregistraties kunnen overheden – maar ook andere organisaties – gegevens met elkaar delen. Dit leidt enerzijds tot meer service voor burgers en bedrijven (klanten) en anderzijds tot een administratieve lastenverlichting en kostenbesparing. Bijvoorbeeld bij het aanvragen van vergunningen voor de (ver)bouw van een huis, voor grondwateronttrekking of bomenkap. Op dit moment beheren verschillende organisa ties alle benodigde gegevens, zoals gegevens over perceelgrenzen of bestemmings plannen. Met behulp van basisregistraties hoeven gegevens die al bekend zijn niet nogmaals te worden uitgezocht of ingevuld.
Winstpakken met de BAG | 9
Gemeenteoverstijgende gegevens Diverse gemeenten kennen samenwerkingsverbanden ten behoeve van de uitvoering van de Wet WOZ en andere lokale belastingen. Voor de uitvoering van de werkzaamheden moet een dergelijk samenwerkingsverband bij verschillende gemeenten vastgoed- en adresgegevens inwinnen. Dit betekent dat met elke gemeente koppelingen onderhouden moeten worden die meestal niet gelijk zijn aan elkaar, dus verschillende verbindingen, protocollen, beveiligingsmechanismen, inleesroutines en hardware. Door aan te sluiten op de landelijke voorziening BAG hoeft men straks voor deze gegevens nog maar één koppeling te onderhouden. Dit levert een kostenbesparing op. Tevens is de kwaliteit van de gegevens hoger waardoor er een kleiner foutpercentage en dus een hogere opbrengst zal zijn.
Figuur 2 De BAG maakt koppelingen met afzonderlijke gemeenten overbodig
10 | Winstpakken met de BAG
Gemeentelijke belastingen Gemeenten kennen diverse belastingsoorten en een deel daarvan is gericht op gebouwde objecten (OZB en Rioolrechten). Met de BAG ontstaat binnen de gemeente een completer beeld van gebouwen en kenmerken zoals oppervlakte, bouwjaar en gebruiksdoel. Dit zal leiden tot meer correcte waardevaststellingen en belastingaanslagen, waardoor ook minder bezwaar- en beroepschriften te verwachten zijn en een rechtvaardige belastingheffing wordt bevorderd. Daarnaast wordt met de BAG het inwinnen van dit soort gegevens efficiënter en daarmee werkt de BAG kostenbesparend.
Vergelijking van adresbestanden Elke organisatie die met grote adressenbestanden werkt heeft last van ‘adresvervuiling’. Verschillende schrijfwijzen, afwijkende nummeraanduiding, onjuist afgekorte straat namenzorgen voor fouten in systemen en registraties. Komt dezelfde klant misschien wel vier keer voor in het klantensysteem? Of worden klanten gemist, omdat adressen fout zijn? Met behulp van de BAG kunnen adressenbestanden eenvoudig met elkaar worden vergeleken. Het eenduidige, juiste en complete BAG-bestand vormt daarvoor de basis. Met deze simpele toepassing van de BAG kan veel geld worden bespaard. Bovendien is het aanschaffen van vaak kostbare adressenbestanden niet meer nodig.
Figuur 3 De BAG voorkomt adresvervuiling Winstpakken met de BAG | 11
Automatisch invullen gegevens in elektronische formulieren Steeds meer organisaties maken gebruik van elektronische formulieren. Bij het automatisch invullen van formulieren kunnen BAG-gegevens worden gebruikt. Met behulp van het BAG-ID wordt burgers, bedrijven en overheden het steeds weer opnieuw aanleveren van dezelfde gegevens bespaard en verkleint het automatisch invullen van formulieren ook de kans op fouten.
Communicatie met burgers en bedrijven over panden Gebruik van adressen in communicatie is duidelijk als bij het adres maar één pand hoort. Maar als er meer panden bij het adres horen kan het lastiger worden. Stel dat een zorginstelling moet opgeven aan de gemeente of provincie in welke gebouwen van de instelling patiënten gehuisvest zijn en in welke gebouwen chemicaliën liggen opgeslagen. Nu moet men terugvallen op lijsten of omschrijvingen van de betreffende panden: ‘de schuur naast het gastenverblijf’ of ‘Gebouw C’. Op basis van de BAG wordt het mogelijk veel eenduidiger te communiceren in dit soort gevallen. De volgende toepassing ligt binnen handbereik: de vragende overheid biedt de bevraagde instelling een kaartje met de panden aan via internet, waarna deze instelling de betreffende panden kan aanklikken en de gevraagde gegevens invullen. Na elektronische verzending van deze opgave, kunnen de gegevens direct en eenduidig worden ingelezen in de registratie van de overheid die de gegevens vroeg.
Elektronisch loket afhalen grofvuil Veel gemeenten in Nederland zijn al enkele jaren flink bezig om de elektronische dienstverlening aan burgers en bedrijven uit te bouwen en te verbeteren. Hierin komt het belang van de BAG nadrukkelijk naar voren. Eén van de diensten waarmee een aantal jaren geleden in een middelgrote gemeente is gestart, was het elektronisch aanvragen van het ophalen van grofvuil. Hiervoor was het nodig GBA informatie te koppelen aan informatie van de reinigingsdienst.
12 | Winstpakken met de BAG
Helaas gingen beide systemen niet uit van dezelfde adresgegevens: het systeem van de reinigingsdienst kende een aantal adressen uit de GBA niet en accepteerde die dus niet. Daardoor zouden enkele honderden burgers dit elektronische loket niet hebben kunnen gebruiken. Uiteraard een zeer ongewenste situatie. Inmiddels is de BAG in deze gemeente tot stand gebracht. De gemeente is bezig deze systemen structureel op de BAG aan te sluiten via het gegevensdistributiesysteem. Voor de komende periode staat onder meer het aansluiten van het meldingensysteem openbare ruimte op de agenda. Want het realiseren van robuuste elektronische dienstverlening is alleen mogelijk indien alle systemen uitgaan van dezelfde, eenduidige gegevens. De winst zit in betere dienstverlening en vindbaarheid van gegevens.
Winstpakken met de BAG | 13
14 | Winstpakken met de BAG
Thema: Openbare Orde en Veiligheid Het stelsel van basisregistraties levert een bijdrage aan de openbare orde en veiligheid. Bijvoorbeeld bij een ramp moet er adequaat gehandeld worden en moeten gegevens snel beschikbaar zijn. Denk aan gedetailleerde kaarten van het rampgebied, de eventuele aanwezigheid van gevaarlijke stoffen of de persoonsgegevens van de mensen in het getroffen gebied. Door het stelsel van basisregistraties zijn de benodigde gegevens eenvoudiger en sneller voorhanden.
Winstpakken met de BAG | 15
Locatie bepalen Nog te vaak komt het voor dat hulpdiensten niet beschikken over de exacte of juiste locatie van adressen, soms met ernstige gevolgen voor slachtoffers. De oorzaak is dat gangbare adresbestanden niet altijd volledig en niet actueel zijn. Ook wordt soms gewerkt met locaties van postcodegebieden, en niet van afzonderlijke adressen, wat met name in landelijk gebied voor afwijkingen kan zorgen. Het mag als een basiseis aan de Openbare Orde en Veiligheidssector worden gesteld dat alle hulpdiensten van ieder adres en object de locatie weten. De BAG legt van alle adressen en gebouwen de locatie vast. Momenteel wordt daarom onderzocht hoe de BAG gebruikt kan worden als bron voor de locatiebestanden die worden gebruikt in de meldkamers.
Figuur 4 De BAG-Extract functionaliteit helpt de OOV-sector snel ter plaatse te zijn 16 | Winstpakken met de BAG
Digitale bereikbaarheidskaart Voor de brandweer is het van groot belang bij het uitrukken een goed beeld te hebben van het object waarnaar men onderweg is. Hoe ziet het object eruit? Wat is de functie van het gebouw? Waar is de ingang? Hoeveel mensen wonen er? Hiervoor moet informatie uit een groot aantal bronnen bijeen worden gebracht en verrijkt. Dit is nu grotendeels een handmatig en tijdrovend proces. De gegevens zijn daarnaast moeilijk actueel te houden en te ontsluiten. Om hierin verbetering te brengen heeft de brandweer de Digitale Bereikbaarheidskaart (DBK) ontwikkeld. Dit systeem verzamelt gegevens uit de diverse bronnen, waaronder de BAG en legt de zelf ingewonnen gegevens daarbij vast. Wanneer er bijvoorbeeld in een pand met meerdere gebruikers brand uitbreekt, is het handig om te weten dat er ook een bedrijf zit dat met gevaarlijke stoffen werkt. Daarnaast is informatie over aansluitingen op gas en licht handig voor de brandweer, of informatie waaruit blijkt dat zich in dat leegstaande pand al eerder incidenten hebben afgespeeld. Die informatie wordt nu nauwelijks gedeeld, omdat die niet snel en adequaat beschikbaar is. Met de BAG wordt het uitwisselen van deze informatie veel beter mogelijk.
Figuur 5 Door het verzamelen en uitwisselen van gegevens in 1 systeem kan de brandweer efficiënter werken Winstpakken met de BAG | 17
Sneller en beter opstellen logistiek plan vaccinatiecampagnes Voor een vaccinatieplan zoals bij de grieppandemie is een goed (kaart)beeld van de situatie in de regio noodzakelijk. Wat is de plaats van huisartsenposten? Waar wonen hoeveel personen uit de doelgroep? Welke post kan waar worden bijgeschakeld als een andere post de aanloop niet aan kan. Nu moeten hiervoor diverse overzichten en lijstjes handmatig worden verwerkt. Het resultaat daarvan is moeilijk te beheren: bij een volgend vaccinatieplan moeten opnieuw alle ‘lijstjes’ worden opgevraagd en bij elkaar worden gevoegd. Als de betrokken overheden met de BAG gaan werken wordt het mogelijk het overzicht snel en goed af te leiden uit de beschikbare bronregistraties en bovendien op een onderhoudbare wijze. Op basis van de GBA en de BAG adressen kunnen (anoniem) overzichten worden gemaakt van het aantal burgers per leeftijdscategorie per wijk, buurt et cetera. De gegevens uit het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg), het register zorginstellingen en diverse gemeentelijke registraties kunnen ook worden geprojecteerd op de kaart. Dubbelingen in de verschillende registraties kunnen op basis van adres worden opgespoord.
Communicatie tijdens calamiteiten Goede communicatie tussen politie, GHOR (Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen), brandweer, de meldkamer, de gemeenten, provincies en rijk kan tijdens een calamiteit van levensbelang zijn. Informatie afkomstig van één van de partijen moet snel en trefzeker kunnen worden verwerkt door de andere partijen. Regelmatig moet informatie afkomstig van verschillende gemeenten worden samengevoegd. Dit vraagt om een gemeenschappelijk begrippenkader, één gedeeld (kaart)beeld. Er mag geen verwarring bestaan over locaties, adressen en gebouwen. Eén gemeenschappelijke en gemeenteoverstijgende identificatie van objecten en locaties is noodzakelijk. De BAG biedt deze eenduidigheid en biedt zo een bijdrage aan effectieve communicatie tussen organisaties, bij zowel het bestrijden van calamiteiten als ook bij de preventie hiervan. Alle hulpdiensten kunnen werken met dezelfde adressen, met dezelfde pandenkaart, verkregen uit één bron. Alle panden hebben in de BAG een uniek nummer. Dit is vooral van belang indien bij één adres meerdere panden horen, zoals bijvoorbeeld bij fabriekscomplexen.
18 | Winstpakken met de BAG
Niet alleen andere overheden zijn van belang voor de bestrijding van calamiteiten maar ook netbeheerders. Denk aan een grote stroomstoring. Omdat ook deze partijen de BAG mogen gebruiken, biedt de BAG ook in deze situaties een goede gemeenschappelijke basis.
Figuur 6 BAG helpt inzichtelijk te maken wat er zich in de panden van een getroffen gebied bevindt.
Winstpakken met de BAG | 19
Aanwezigheid van zuurstofflessen Steeds vaker hebben patiënten met ernstige longaandoeningen zuurstofflessen in huis. Voor de brandweer is het van groot belang te weten in welke huizen dat is: bij brand is de aanwezigheid van zuurstof een gevaar dat vraagt om specifieke acties bij het betreden van het pand. De registratie van adressen waar zuurstofflessen zich bevinden, berust echter bij de GGD en/of de regionale GHOR (Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen). En uiteraard hebben ook de leveranciers van zuurstof hun registraties. De uitdaging is deze informatie efficiënt en actueel te verstrekken aan de brandweer, maar daarbij vormen verschillen in adresdefinities (schrijfwijze, gebruik huisnummertoevoegingen) een probleem. De BAG biedt hier een belangrijke mogelijkheid voor verbetering: als de deelnemers in de keten adressen en objecten volgens de BAG vastleggen in hun systemen wordt het mogelijk de gegevens geautomatiseerd uit te wisselen.
20 | Winstpakken met de BAG
Winstpakken met de BAG | 21
22 | Winstpakken met de BAG
Thema: Fraudebestrijding De benodigde informatie om fraude te bestrijden is op dit moment sterk versnipperd over verschillende registraties. Met het stelsel van basisregistraties kunnen gegevens snel en overzichtelijk naast elkaar worden gelegd en fraude in een vroeg stadium worden ontdekt.
Winstpakken met de BAG | 23
Opsporen van fraude en criminaliteit Het koppelen van verbruiksgegevens van bijvoorbeeld energie aan de verblijfsobjecten in de BAG, waarbij een relatie kan worden gelegd tussen de oppervlakte, het bouwjaar, het gebruiksdoel en energieverbruik, kan een indicatie opleveren voor aanwezige frauduleuze of criminele activiteiten. Bijvoorbeeld geen of een zeer laag energieverbruik zou er op kunnen duiden dat dit illegaal wordt afgetapt van een andere bron.
Inschrijving Kamer van Koophandel De KvK zal bedrijven alleen nog maar inschrijven als zij zijn gevestigd op een BAG-adres. Hiermee wordt voorkomen dat bedrijven zich (opzettelijk) vestigen op niet bestaande locaties. Een eenmalige opschoning ligt uiteraard ook in de rede. Dit komt ten goede aan de betrouwbaarheid van het (Nieuw) Handelsregister als informatiebron voor particulieren, bedrijven en overheden.
Koppeling BAG en GBA Als de BAG en de Gemeentelijke Basis Administratie aan elkaar gekoppeld zijn, wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het bestrijden van manipulatieve inschrijvingen waardoor fraude met bijvoorbeeld vergunningen en subsidies kan worden voorkomen of opgespoord. Een paar voorbeelden: • Status van het object is zichtbaar in de BAG en voorkomt dat iemand zich in een gesloopt object kan inschrijven. • De oppervlakte van een object biedt een indicatie over de realiteit van het aantal ingeschreven personen op dat object. Dat kan voor studiefinanciering, parkeervergunningen, huurtoeslag en andere zaken belangrijke informatie zijn. • De BAG legt eenduidig vast op welk ‘verblijfsobject’ het adres betrekking heeft. Daardoor kan er geen misbruik meer worden gemaakt van het feit dat bijvoorbeeld één hoekwoning twee adressen heeft. De BAG zal in dat geval aangeven dat beide adressen aan hetzelfde object gekoppeld zijn, en zo is ook in deze situatie altijd duidelijk hoeveel mensen er in het object staan ingeschreven. 24 | Winstpakken met de BAG
Figuur 7 Door de BAG kan iemand zich niet meer ongemerkt op een niet bestaand adres inschrijven.
Controle Subsidieregelingen De overheid wil woningeigenaren stimuleren om energiebesparende maatregelen te nemen. Hiervoor is onder andere de subsidieregeling ‘Duurzame warmte voor bestaande woningen’ van kracht. De subsidie is alleen van toepassing op bestaande woningen die vóór 1 januari 2008 zijn opgeleverd. Met behulp van de BAG is het bouwjaar snel gecontroleerd. Specifiek voor het laten plaatsen van isolatieglas is met ingang van 1 oktober 2009 de ‘Tijdelijke subsidieregeling isolatieglas’ in werking getreden. De regeling geldt voor bestaande woningen die uiterlijk op 1 januari 1995 zijn gebouwd en gereedgekomen. Recreatiewoningen en bedrijfspanden komen niet in aanmerking voor deze subsidie. In de BAG is het bouwjaar en het gebruiksdoel van panden te vinden. Hierdoor is een snelle controle van de aanvraag mogelijk.
Winstpakken met de BAG | 25
Ook kan de BAG worden ingezet bij subsidieverlening die is gekoppeld aan een bepaald geografisch gebied, bijvoorbeeld subsidies voor geluidsisolatie of subsidies gerelateerd aan beschermde (natuur)gebieden. Met de BAG kan eenvoudig worden getoetst of het gebouw waarvoor de subsidie wordt aangevraagd zich binnen het aangewezen gebied bevindt.
26 | Winstpakken met de BAG
Winstpakken met de BAG | 27
28 | Winstpakken met de BAG
Thema: Vergunningverlening, toezicht en handhaving Bij het verstrekken en controleren van vergunningen, maar ook bij het handhaven van wetgeving bieden verschillende basisregistraties waardevolle informatie. Met name de koppeling van geografische informatie aan administratieve data is hierbij van belang. Gegevens uit het (Nieuw) Handelsregister, de GBA, het Kadaster en de BAG leveren gezamenlijk een schat aan informatie op over eigendommen, locaties, personen en bedrijven. Gecombineerd met bestemmingsplannen, verleende vergunningen en registraties van overtredingen kunnen vergunningsaanvragen sneller worden getoetst en inspecties efficiënter worden gepland.
Winstpakken met de BAG | 29
Informatie over objecten en omgeving bij vergunningverlening Bij het verstrekken van vergunningen is het belangrijk een beeld te krijgen van het object en van de directe omgeving waarop de vergunning betrekking heeft. Ook is het van belang gericht te kunnen zoeken en gegevens met andere instanties uit te kunnen wisselen. Indien vergunningverlenende instanties gaan werken met BAG-adressen en -identificatienummers, wordt het mogelijk om vergunninggegevens object- en gebiedsgericht te verzamelen en ontsluiten. Afgezien van deze functie van de BAG bij het vastleggen en vindbaar maken van vergunningen, biedt de BAG ook kwalitatief goede gegevens voor de inhoudelijke toetsing bij het verlenen van vergunningen. Denk aan het verlenen van een vergunning voor de plaatsing van een vuurwerkfabriek. Of bijvoorbeeld voor het verlenen van een vergunning voor een coffeeshop is de afstand tot een schoolgebouw van belang. Met behulp van de coördinaten, de geometrie en het gebruiksdoel in de BAG is hier snel een overzicht van te krijgen.
Figuur 8 De BAG kan gebruikt worden bij de toetsing voor het verlenen van vergunningen.
30 | Winstpakken met de BAG
Handhaving In handhaving is het vaak van belang om niet alleen de overtreder maar ook de plaats waar overtredingen worden begaan te registreren, ten behoeve van analyse en opvolging. Dit is bijvoorbeeld het geval bij illegale bewoning van een pand. Voor zover overtredingen worden begaan in gebouwen biedt de BAG hiervoor eenduidige brongegevens, zodanig dat alle overtredingen in het betreffende gebouw later kunnen worden teruggezocht en uitgewisseld. Ook zal het bij inspecties vaak voor de inspecteur relevant zijn om snel inzicht te hebben in de op een gebouw of adres uitgegeven vergunningen. Door in de vergunningenregistratie het BAG-adres en identificatienummer op te nemen kan dit inzicht snel worden gegeven. Het belang van deze ‘uitwisselingsfunctie’ van de BAG zal toenemen naarmate vergunningverlening meer wordt uitbesteed en de keten van vergunningverlening en handhaving complexer wordt.
Inspectie, uitwisseling van gegevens “Inspectieview bedrijven” is een voorziening waarmee inspectiediensten onderling gegevens uitwisselen over inspecties en handhaving bij bedrijven. Hierbij zal gebruik worden gemaakt van adresgegevens uit de BAG en informatie over het bedrijf uit het Nieuw Handelsregister. Die gegevens kunnen worden gebruikt bij het maken van een selectie van te bezoeken bedrijven. Als een bedrijf bij een recent bezoek de zaken goed op orde had, kan een andere inspectie besluiten het bedrijf niet te bezoeken. Op deze manier kan de inspectie gerichter en efficiënter informatie opvragen en ervaart het bedrijf minder last van het toezicht.
VROM-inspectie en brandveiligheid De VROM-Inspectie controleert met name of de brandveiligheid van gebouwen waarin grote aantallen of minder of niet-zelfredzame personen verblijven in orde is. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om scholen, zorginstellingen en gevangenissen. Soms werkt de VROMInspectie bij dergelijke onderzoeken samen met andere rijksinspecties, zoals de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (IOOV), de Arbeidsinspectie (AI) en de Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt) en met de Brandweer. De VROM-inspectie kan door gebruik te maken van de gegevens uit de BAG, en door deze te koppelen aan de gegevens van de brandweer, beter nagaan welke panden aan de brandveiligheid voldoen. Winstpakken met de BAG | 31
Uit onderzoek van de VROM-Inspectie is bijvoorbeeld gebleken dat de vergunningverlening en het onderhoud van brandblusinstallaties bij bedrijven met opslag van gevaarlijke stoffen in veel gevallen niet in orde is. Door de koppeling van gegevens van de BAG met het NHR en het omgevingsloket kan snel bepaald worden om welk bedrijf het gaat, op welk adres en in welk pand het bedrijf zich bevindt en kan toezicht gehouden worden op de vergunningverlening.
Inspectie van risicopanden Bij het aanpakken van problemen in oude stadwijken wordt steeds meer gebruik gemaakt van het integraal doorlichten van de panden in de wijk op risicofactoren zoals meldingen van buurtbewoners, administratieve leegstand en aanschrijvingen voor achterstallig onderhoud. Na identificatie van een risicopand vindt inspectie plaats door een multidisciplinair team. Deze aanpak impliceert dat alle gegevens over panden van verschillende (gemeentelijke) organisaties bijeen moeten worden gebracht en aan elkaar moeten worden gekoppeld. Een dergelijke integratie van gegevens is alleen mogelijk met een adressen- en pandenbestand, zoals geleverd door de BAG. Ook koppelingen met andere basisregistraties zoals GBA, NHR en Kadaster zijn hierbij van belang.
Figuur 9 Digitale schouw voor wijkaanpak
32 | Winstpakken met de BAG
Het Asbestdossier Alle huizen gebouwd voor 1994 worden geacht asbest te bevatten, tenzij kan worden aangetoond dat dit niet zo is. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu houdt toezicht op sanering en verwijdering van asbest. Daartoe zijn gegevens nodig over bouwjaren en sloopvergunningen van panden. Dit is makkelijk terug te vinden in de landelijke voorziening van de BAG. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu hoeft dus niet bij alle gemeenten afzonderlijk deze gegevens op te vragen. En de gemeenten hoeven reeds bekende gegevens niet nogmaals te verstrekken. Daarnaast wordt informatie-uitwisseling over deze panden met bijvoorbeeld arbeidsinspectie, woningcoöperaties en gemeenten ook een stuk eenvoudiger indien gebruik wordt gemaakt van de unieke BAG-identificatienummers.
Winstpakken met de BAG | 33
34 | Winstpakken met de BAG
Thema: Ruimtelijke Ordening en Milieu In het kader van ruimtelijke ordening en milieu zijn er verschillende beleidsvraagstuk ken die met behulp van basisregistraties beter kunnen worden onderzocht en beant woord. Bijvoorbeeld op het gebied van (economische) gebiedsontwikkeling, wonen, milieu en leefomgeving.
Winstpakken met de BAG | 35
Economische gebiedsontwikkeling De Kamer van Koophandel geeft ieder bedrijf dat zich inschrijft in het Handelsregister een code die de economische activiteit van een bedrijf aanduidt. Dit codesysteem heet ‘Standaard Bedrijfsindeling 2008’, afgekort SBI (opvolger van BIK). Door SBI codes toe te voegen aan winkelpanden, kantoren en bedrijfsgebouwen (die in de BAG, via gebruiksdoel allemaal selecteerbaar zijn) kan een (gemeentelijke) organisatie passende diensten bieden aan het bedrijfsleven. Helemaal interessant wordt het wanneer tevens informatie over de beschikbaarheid (te koop/huur) en het bestemmingsplan wordt gekoppeld aan de panden. Op deze wijze krijgen (potentiële) vestigingskandidaten een mooi inzicht wat er binnen de gemeente mogelijk is. Als alles via de kaart ter beschikking wordt gesteld maakt dat het zoeken bovendien bijzonder makkelijk. Maar ook voor beleidsdoeleinden is deze toepassing bijzonder geschikt. Welke type bedrijvigheid zit waar en is dat gewenst? Of kan dat beter worden benut? Moeten er daar al dan niet voorzieningen aan worden toegevoegd?
Woonruimtebeleid Als de BAG en de GBA aan elkaar gekoppeld zijn komt er een schat aan informatie vrij over een breed scala aan (gemeentelijke) beleidsvraagstukken. Zo heeft bijvoorbeeld de gemeente Heiloo met behulp van de WOZ gegevens bepaald in welke woningcategorie van het CBS (starterswoningen, doorstoomwoningen enz.) de panden van de BAG vallen. Omdat de gemeente al in een vroeg stadium de WOZ aan de BAG heeft gekoppeld, kon zij vrij eenvoudig deze WOZ-gegevens op de pandenkaart van de BAG tonen. Naast de koppeling met WOZ heeft de gemeente ook een koppeling gemaakt tussen de BAG en de GBA. Via de GBA bepaalde de gemeente de leeftijdscategorie en de gezinssamenstelling van inwoners. Deze gegevens zijn vervolgens over de kaart met woningcategorieën gelegd. Met deze toepassing van de BAG is in één oogopslag duidelijk dat in een bepaalde wijk er allang geen sprake meer is van een groot aantal starterswoningen. Daarnaast blijkt dat in de overgebleven starterswoningen geen starters meer wonen.
36 | Winstpakken met de BAG
Deze inzichten kan men in de toekomst gebruiken bij het toetsen en het op termijn aanpassen van beleid. Hierdoor kan de gemeente beter vraaggestuurd werken op het gebied van planontwikkeling en huisvestingsbeleid.
Woningdossier De gemeente Nijmegen werkt al jaren met een centrale adresregistratie, dit gaf bij het realiseren van de BAG een belangrijke voorsprong. Via de unieke adressen in de BAG is in de gemeente Nijmegen vrijwel alle informatie via het adres op te zoeken en te ontsluiten. Op basis van dit principe heeft de gemeente Nijmegen het ‘Digitaal Woningdossier’ ontwikkeld. Deze toepassing stelt de inwoners van de gemeente Nijmegen via hun persoonlijke internetpagina (MijnNijmegen) in staat alle informatie in te zien die over de eigen woning bekend is. Het gaat dan om informatie uit het bouwarchief, kadastrale informatie, enzovoorts. Begin 2010 zal het Digitaal Woningdossier beschikbaar zijn. In een volgende stap zal het Digitaal Woningdossier publiekelijk beschikbaar worden gesteld. Nijmegen werkt onder meer samen met jaap.nl om de openbare gemeentelijke informatie over een in de verkoop zijnde woning digitaal beschikbaar te stellen voor potentiële kopers. Hiermee bereikt de gemeente Nijmegen dat iedereen die iets van een bepaalde woning wil weten, digitaal inzage heeft in de openbare gegevens die over de woning beschikbaar zijn. De Gemeente Nijmegen heeft al veel ervaring met het op deze manier ontsluiten van openbare gegevens. Zo kennen zij ondermeer al langer de Milieu@tlas, het Digitaal Bouwarchief en Procedures online. Deze internettoepassingen worden intensief gebruikt, met vaak rond 200 bezoekers per dag. Dit intensieve gebruik heeft ertoe geleid dat Nijmegen minder telefonische informatieaanvragen krijgt over deze onderwerpen, omdat de informatie eenvoudig en snel via internet te vinden is.
Kwalitatief en kwantitatief onderzoek De data van de BAG kunnen worden gebruikt voor zowel kwantitatief als ook kwalitatief onderzoek, ten behoeve van beleidsvraagstukken en verantwoording. Hierbij valt te denken aan stedenbouwkundige analyses van voorbeeldgebieden of vergelijkende studies tussen verschillende wijken of gemeenten. Winstpakken met de BAG | 37
In de gemeente Utrecht is bijvoorbeeld bij het nieuwe bestemmingsplan Uithof een voorwaarde opgenomen over het maximaal aantal m2 gebruiksoppervlakte wat er beschikbaar mag zijn. De vraag van Stedenbouw was echter, hoe dat te monitoren. Met de BAG is de gemeente Utrecht in staat hieraan invulling te geven. De gemeente Utrecht zit in het traject van het actualiseren van het bestemmingsplan voor de Uithof. Hierin worden nieuwe ambities voor het bestemmingsplan geformuleerd, onder meer om de balans tussen groen, bebouwing en verkeersruimte te bewaken. Binnen deze normering wordt onderscheid gemaakt naar de diverse gebruiksfuncties. Daarmee ontstaat direct de vraag: hoe kan men meten hoeveel gebruiksoppervlak van welk type er nu is binnen het gebied, en hoe kan men de ontwikkeling hiervan monitoren. Utrecht gebruikt daarvoor de BAG-gegevens. En met de BAG is ook de toekomstige actualisering van de benodigde gegevens geborgd. In deze actie is intensief samengewerkt met de dienst Belastingen: BAG en Belastingen hebben in deze actie hun gegevens gesynchroniseerd, vooruitlopend op een structurele koppeling van gegevens als de BAG operationeel is.
Atlas voor de leefomgeving De ‘Atlas voor de leefomgeving’ geeft op een kaart de milieu- en geluidskwaliteit in een bepaald gebied weer. Met behulp van de BAG is eenvoudig zichtbaar te maken hoeveel panden zich binnen deze contouren bevinden en bovendien wat de gebruiksdoelen van deze panden zijn. Hiermee kan de inschatting van de overlast die bepaalde waarden met zich meebrengen sterk worden verbeterd. Immers in een gebied met panden met industriefuncties zal het effect van bijvoorbeeld geluidsoverlast kleiner zijn dan in een gebied met panden met voornamelijk woonfuncties. Ook kan men bij toekomstplannen plotten in de kaart en zo bijvoorbeeld de gevolgen van de aanleg van een nieuwe weg in de buurt van een woonwijk qua geluid- en milieuoverlast bekijken.
38 | Winstpakken met de BAG
Luchtkwaliteit en geluid Het hebben van juiste informatie over bebouwing is van belang voor het juist berekenen van luchtkwaliteit en geluid. Deze gegevens zijn nodig bij de advisering en handhaving. Het gaat in de rekenmodellen niet om globale informatie (zoals te vinden op een gewone topografische kaart) maar om nauwkeurige gegevens van plaats, hoogte en functie. Zo is onder andere de exacte afstand tussen gevel en weg-as van belang. De BAG biedt één landelijke bron voor informatie over gebouwen met een zeer hoge nauwkeurigheid. Een enorm voordeel bij gemeente-overstijgende studies. Het gebruiksdoel uit de BAG geeft aan of we te maken hebben met woonhuizen of bedrijfsgebouwen. De relatie tussen BAG en GBA maakt het mogelijk het aantal bewoners in een gebied met blootstelling vast te stellen. (De hoogte van gebouwen zit niet in de BAG, maar kan worden afgeleid uit bijvoorbeeld het Actueel Hoogtebestand Nederland). Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) heeft inmiddels de eerste ‘vingeroefeningen’ met de BAG gedaan. In 2010 is in dit programma het gebruik van de BAG verder beproefd. Ook in soortgelijke studies in opdracht van ProRail en Rijkswaterstaat zal de BAG worden toegepast.
Provinciale taken ruimtelijke ordening De provincie heeft verschillende taken op gebied van ruimtelijke ordening en milieu. Dit zijn taken waarbij van belang is te weten welke gebouwen zich waar bevinden. Bijvoorbeeld bij het beheren van objecten en het aanleggen van wegen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van verschillende kaartlagen, waar ook de BAG onderdeel van zal zijn. Over het algemeen zijn de provinciale taken op het gebied van ruimtelijke ordening en milieu gemeenteoverstijgende vraagstukken. Daarom is het nu lastig alle informatie bij elkaar te halen. De BAG biedt gemeenteoverstijgend inzicht waar gebouwen staan en via de BAG-identificatienummers kan in andere registraties verdere informatie ingewonnen worden zoals aantal ingeschrevenen in gebouwen. Ook verstrekt de provincie veelal gegevens aan derden die dan natuurlijk correct en betrouwbaar moeten zijn. Te denken valt aan bodeminformatie, informatie over de locatie van bedrijven of industrie, locatie van cultuurhistorische objecten, informatie ten behoeve van het omgevingsplanportaal. Winstpakken met de BAG | 39
40 | Winstpakken met de BAG
Thema: Zakelijke dienstverlening Vastgoedbeheer, verzekeraars, nutsbedrijven De BAG is er voor iedereen. Hoewel in eerste instantie bedoeld om overheden beter te laten functioneren, heeft de hele maatschappij baat bij de BAG. Gegevens zijn eenduidig en kwalitatief hoogwaardig en tegen geringe kosten beschikbaar. Op deze manier worden kosten bespaart en ontstaat administratieve lastenverlichting voor burgers en bedrijven. Maar ook kunnen nieuwe kansen worden benut. Met de BAG kunnen nieuwe producten of diensten sneller en beter worden ontwikkeld.
Winstpakken met de BAG | 41
Einde van spookrekeningen De facturering van producten en/of diensten die aan vrijwel elk verblijfsobject worden geleverd (zoals gas, water en elektra) kan met behulp van de BAG worden geoptimali seerd. Vergelijking van de verblijfsobjecten in de eigen registratie met de verblijfsobjec ten in de BAG levert een kwalitatief hoogwaardiger bestand op. Op die manier kan bijvoorbeeld voorkomen worden dat rekeningen voor vastrecht worden gestuurd naar panden die allang gesloopt zijn (de zogenaamde spookrekenin gen). Omgekeerd kan er ook worden gecontroleerd of er panden bestaan waar administratief geen aansluiting is of waar geen rekening over wordt verstuurd, terwijl hier toch een dienst wordt geleverd.
Assetmanagement voor Netbeheerders ‘Het is rond en zit in de grond, maar de vraag is waar?’ Dat was vroeger de kreet die de energiebedrijven hanteerden bij hun GIS-systemen. Tegenwoordig komt er bij het inrichten van assetmanagement- en GIS-systemen veel meer kijken. Het datamodel van de BAG kan prima dienen als uitgangspunt voor dergelijke toepassingen. Als het energiebedrijf aan de BAG-objecten, haar eigen objecten (die niet in de BAG zitten, zoals hoogspanningsleidingen of windmolentjes of schakelkasten) toevoegt,
Figuur 10 Eenduidige communicatie met identificatienummers uit de BAG 42 | Winstpakken met de BAG
ontstaat er een compleet, correct, eenduidig, en uitwisselbaar bestand. Dit bestand kan als basis dienen voor vele toepassingen. Door het object (en niet het adres) centraal te stellen kunnen aan dit bestand vele zaken worden gekoppeld. Zoals bijvoorbeeld aansluitingen, leidingen, klanten, meters en installaties.
Effectiever informatie uitwisselen door woningcorporaties Woningcorporaties bezitten en beheren tienduizenden objecten. Het zal dan ook geen verrassing zijn dat bij woningcorporaties veel informatie vastgelegd wordt over gebouwen en dat daarover met veel partijen gecommuniceerd wordt. Denk bijvoorbeeld aan de gemeentebelastingen (WOZ), netbeheerders, bewoners, onderhoudsbedrijven etc. Maar ook worden bij steeds meer gemeenten afspraken gemaakt dat de woningcorporatie verhuizingen doorgeeft aan de gemeente. In al deze informatiestromen is een goede en gedeelde definitie van panden en verblijfs objecten belangrijk om efficiënt te kunnen werken en fouten te kunnen voorkomen. Nu moet bij het uitwisselen van informatie nog veel handmatig vergeleken en/of overgeklopt worden; met de BAG komen geautomatiseerde koppelingen binnen handbereik.
Informatie bij brandschade Bij brandschade wordt een eerste opname gedaan door een organisatie die namens alle verzekeraars werkt. De bevindingen moet deze organisatie doorgeven aan de verzekeraar. Door deze informatie-uitwisseling te baseren op de BAG-identificatienummers kan de informatie-uitwisseling sneller en beter verlopen. Bovendien kunnen standaardgegevens die in de BAG staan vermeld zoals oppervlakte, bouwjaar en gebruiksdoel, helpen om schades te beoordelen. Dat geldt overigens ook voor het beoordelen van bijvoorbeeld aanvragen voor opstalverzekeringen.
Winstpakken met de BAG | 43
Toepassing van BAG-gegevens in de verzekeringsbranche Bij het verzekeren van vastgoed is het belangrijk om goede gegevens te hebben over het te verzekeren pand. De BAG biedt een aantal van deze gegevens. Bouwjaren; het bouwjaar biedt een belangrijke eerste indicatie voor de aanwezige bouwkundige voorzieningen en het materiaalgebruik. De aard van deze bouwkundige voorzieningen geeft informatie over bijvoorbeeld het brandrisico en de mogelijke schade bij brand. Pandcontour; de pandcontour geeft een indicatie van het dakoppervlak. Dit is bijvoorbeeld van belang in verband met. het risico op waterschade en ook het risico van instorting door sneeuwdruk. Pandstatus; het statusveld is onder andere van belang omdat bij brand de uitkering van een slooppand (de sloopwaarde) vele malen lager is dan de vervangingswaarde van een pand. De BAG helpt zo fraude te bestrijden en de verzekeringspremies binnen de perken te houden. De combinatie van adresgegevens en geo-informatie is voor verzekeraars van belang: Hoe liggen verzekerde panden ten opzichte van elkaar? Worden meerdere verblijfsobjecten binnen één pand verzekerd? Door de BAG hoeven verzekeraars minder gegevens op te vragen en kunnen zij eenvoudiger en efficiënter een risico-inventarisatie maken.
Figuur 11 Bouwjaren zijn van invloed op risicoprofiel van gebouwen 44 | Winstpakken met de BAG
Vastgoedbeheer Door de BAG identificatienummers kunnen (vastgoed)bedrijven éénduidig communiceren met andere partijen. Het datamodel van de BAG kan met andere relevante gegevens worden verrijkt.
Identificatie bouwkundige risico’s Bouwkundige gebreken hangen regelmatig samen met methoden of producten die gedurende een bepaalde periode zijn gebruikt. Als zich ergens een schadegeval voordoet is het wenselijk vergelijkbare panden te identificeren. Bijvoorbeeld is gebleken dat in een bepaald bouwjaar een firma knelfittingen heeft gebruikt die nu, 10 jaar later, massaal loslaten. Hierdoor ontstaat waterschade. Om hier proactief op te kunnen anticiperen wil de verzekeringsmaatschappij graag weten om welke gebouwen het gaat, zodat zij de eigenaren kunnen waarschuwen en schade kunnen voorkomen. De BAG levert locatie en bouwjaar en maakt het mogelijk de administraties van verzekeraars en bouwbedrijven met elkaar te vergelijken.
Winstpakken met de BAG | 45
Dit is een publicatie van het Ministerie van Infrastructuur & Milieu Postadres Project BAG/Postbus 20951 2500 EZ Den Haag Interne postcode 866 Meer informatie vindt u op www.bag.vrom.nl E
[email protected] T 070 339 4660 november 2010