Winnende preek - Ben jij een dappere twijfelaar? Geplaatst: 13 november 2008 22:05, laatste wijziging: 22 september 2011 13:32 Almatine Leene, Stellenbosch (Zuid-Afrika)
Bijbeltekst: Rechters 6:1-40Uit onderzoek door Sensor, een christelijke bezinningsorganisatie, onder zevenhonderd gereformeerde studenten, blijkt dat zeventig procent worstelt met geloofstwijfel. Dat kan je misschien zorgen baren. Ik was eerder verbaasd dat het geen 100% is.
Ik denk namelijk dat er niemand is, in welke tijd en van welke leeftijd dan ook, die niet weet wat geloofstwijfel is en daar af en toe of voortdurend mee worstelt. Op zijn of haar eigen manier. Getrooste vertwijfeling Daarom is het goed dat we het eens hardop zeggen. Want we praten er niet vaak over, tenminste niet in de kerk. Geloofstwijfel klinkt namelijk zo negatief en zwak. Twijfel, denken we algauw, is het tegenovergestelde van geloven en dus niet goed. Toen ik het verhaal van Gideon las kwam ik erachter dat dit helemaal niet klopt! Het lijkt zelfs of Gideon twijfelt omdat hij gelooft en twijfel een instrument is naar een diepere relatie met God. Pascal, een natuur en wiskundige en tevens filosoof uit de 17e eeuw zei: 'ik zie te veel bewijzen om te ontkennen dat God bestaat en te weinig bewijzen om er helemaal zeker van te zijn'. In deze uitspraak klinkt twijfel, het is niet altijd zo makkelijk te onderscheiden: God bestaat, of niet, zo van; je moet het maar gewoon geloven! Maarten Luther noemt geloven 'getrooste vertwijfeling'. Dit betekent natuurlijk niet dat twijfelen fijn is en er gewoon bij hoort. Tenminste, ik heb nog niemand gehoord die uitriep: ik twijfel en dat is heerlijk! Daarom is het belangrijk om te weten wat geloofstwijfel eigenlijk is en nog belangrijker wat we daarmee moeten doen.
1/6
Verschillende geloofstwijfels Voor iedereen is geloofstwijfel wat anders en kent het verschillende oorzaken en vormen. Als je studeert krijg je al snel met zekere cognitieve twijfels te maken, met betrekking tot bijvoorbeeld wetenschap en schepping, de historiciteit en dus de betrouwbaarheid van de Bijbel en de vraag of God bestaat. Uit de na haar dood gepubliceerde dagboeken en brieven blijkt dat moeder Theresa voor meer dan vijftig jaar lang twijfelde aan Gods bestaan! Maar ook twijfel op het emotionele vlak. 'Houdt God echt van mij? Ben ik uitgekozen? Bemoeit God zich met mijn leven? Ga ik naar de hemel? De dappere Gideon worstelt ook met beide en we zien wat hij en vooral God ermee doet. Het thema voor deze preek is; Ben jij een dappere twijfelaar? Allereerst kijken we naar Gideon's twijfel. Vervolgens naar zijn vraag om wonderen en al laatste kijken we naar de angsttwijfels van Gideon. 1: Gideon's twijfel, Gods antwoord: Ik wil jou gebruiken...toon dus je moed. Gideon's vragen Het eerste wat we uit Gideon's mond horen komen zijn vragen van twijfel 'Als God bestaat waarom lijkt God dan niks te doen aan alle ellende en waar zijn Gods machtige daden, en wonderen zoals met de bevrijding uit Egypte?' Hij is toch God? Gideon en de Israëlieten hadden redenen voor deze vragen. Zoals we hebben gelezen leefden de Israëlieten al zeven jaar in grote armoede door het toedoen van de Midjanieten. Als volk van de Here snapte Gideon niet dat God dit toeliet. Het leek of God hun was vergeten en of God onmachtig was. Onze vragen De vragen die Gideon duizenden jaren geleden stelde, zijn mij en jullie vast niet vreemd. We kennen deze waarom vragen heel goed, juist in moeilijke tijden zoals bij Gideon. 'Als God dan bestaat waarom doet Hij dan niks aan mijn depressie?' Of waarom maakt God mijn moeder, oma, broer of vriend niet beter? Waarom grijpt God niet in als het gaat om armoede en aids in Afrika en waarom is er nog steeds oorlog, in Soedan, Afghanistan en nu weer in Kongo, met miljoenen zinloze doden? We hebben 11 november de eerste wereldoorlog herdacht. Een zinloze oorlog met 10 miljoen, meestal jonge, dode soldaten op 100 kilometer slagveld. God leek er niks aan te doen. Juist voor christenen is dit een moeilijke vraag. Want zoals Gideon heb je verhalen in de Bijbel gelezen van wonderen en verwacht je dus veel van God. Veel mensen zullen het feit dat er zoveel ellende bestaat als reden geven waarom ze niet (meer) kunnen geloven. Maar, net zoals bij
2/6
Israël, vergeten we de Here ook al gauw als het goed gaat en beginnen we te twijfelen. God lijkt nergens voor nodig, het lijkt of we het alleen heel aardig redden. Wij hebben toch alles onder controle en ons geld goed belegd? Hij zal dus wel niet bestaan. Israel roept tot God die antwoord Israël twijfelde aan God toen het goed ging, ze vergaten Hem, maar ook nu het slecht gaat twijfelen ze. Het verschil is dat ze nu na zeven moeilijke jaren al twijfelend naar God beginnen te roepen omdat ze er zelf niet uitkomen. We lezen dat niemand dapper genoeg is om iets aan de situatie te doen, als dat al zou helpen. Daarom roept Israël twijfelend naar God. Dit laat me denken aan een verhaaltje over een atheïst die in een bootje zat op een meer toen hij plotseling de lucht in werd geslingerd door het monster van Log-ness. 'God, help' riep hij. Daarop antwoordde God: 'je dacht toch dat ik niet bestond?' 'Toe nou God' zei de atheïst, 'tot nou toe dacht ik ook niet dat het monster van Log-ness bestond!". Israel is in nood en roept tot God en dan antwoord God door een profeet te sturen. Dat neemt niet gelijk de twijfel weg en brengt ook nog geen verlossing en antwoord op gebed. De profeet bevestigt eerst de wonderen en Gods nabijheid in het verleden maar ook het pijnlijke feit dat ze niet naar God luisterden. Na de profeet stuurt God een engel naar Gideon. God zoekt de twijfelende Gideon op en zegt: 'De Here is met je dappere man!'. 'Wat voor een uitspraak is dat nou' moest Gideon hebben gedacht want dit was juist waaraan hij twijfelde! God zegt ook: 'Toon je moed, dat is mijn opdracht'. God wil Gideon gebruiken en dat vraagt dapperheid. God laat niet in een keer de hongersnood ophouden of de Midijannieten door een storm verdwijnen, Hij geeft ook geen direct theologisch of wetenschappelijk antwoord op onze vragen, hoe makkelijk dat ook zou zijn. Op al je geloofstwijfels geeft God een antwoord waarvoor Hij jou wil inzetten. Dat is een antwoord wat we niet verwachten! God vraagt als antwoord op ons twijfelaarsgebed dat we ons inzetten en actief bezig gaan met onze twijfel. Er is dapperheid voor nodig om je twijfel bij God neer te leggen maar ook om je te laten inzetten en te geloven dat God je juist ten midden van je twijfel roept! Maar, zul je zeggen, Gideon zag een engel dus hij wist dat God hem zag en dan zou ik me ook wel laten inzetten! Toch twijfelt hij nog steeds. Gideon is de jongste, dus emotioneel ziet hij zichzelf niet als dapper en dat laat hem twijfelen aan het feit dat God hem juist wel wil inzetten. Wat kan hij nou aan alle ellende doen? Is onze reactie ook niet vaak hetzelfde: Ik ben maar een zondig mens die veel twijfelt, waarom zou God mij willen gebruiken. Of 'ik ben te rationeel om te geloven'. Uit het verhaal van Gideon leren
3/6
we dat God juist die mensen inzet die je niet had verwacht; jonge mensen, vrouwen, armen, buitenlanders, hoeren, zondaars, twijfelaars dus. Maar hoe kunnen we zo dapper zijn? God zegt tegen Gideon in zijn twijfel 'dat kun je omdat ik je bijsta'. God kon alleen de Midjanieten verdrijven, maar dat doet Hij niet omdat Hij Gideon wil helpen met zijn twijfel. Door Jezus weten we dat God met ons is en ons bijstaat. Twijfelaars zijn tot alles in staat omdat God ze bijstaat. Twijfel wordt geloof als we God aan het werk zien door ons. Want als we niks zien twijfelen we. En geloof me, Gods kracht in jou is veel groter dan je denkt. 2: Wonderen als bevestiging van twijfel? Gods antwoord: ja, graag. Gideon twijfelt dus nog steeds al zag hij een engel en kreeg Hij de bevestiging dat God bij hem was. Omdat hij nog twijfelt, vraagt Gideon om een aantal wonderen. God laat die gebeuren. Ik denk dat velen van ons God graag om een wonder willen vragen en sommigen van ons dat al wel hebben gedaan. Ik wil dat ook vaak wel maar doe het meestal niet omdat ik bang ben dat ik als een twijfelaar overkom en er aan twijfel of het wonder gaat gebeuren. Uit het verhaal van Gideon leren we dat we het juist mogen doen als we twijfelen. Als God jou iets vraagt of beloofd nadat je Hem iets gevraagd hebt dan kun je maar om bevestiging vragen want het doel is voor Hem belangrijker dan de wonderen zelf. Daarom mogen we in al onze twijfel bidden om wonderen. Zo kan twijfel de deur naar wonderen worden. Je bent een dappere twijfelaar als je daarom vraagt. Gideon vraagt een eerste wonder en dit gebeurd terwijl de engel nog bij hem is. De engel steekt met zijn staf het offervlees aan en verdwijnt. Na dit richt Gideon een altaar op en noemt het "de Here geeft rust". Je zou eerder verwachten: 'de Here is aan mij verschenen' of 'er is hoop'. Maar deze naam zegt meer. Er was onrust in het land, maar Gideon begint te beseffen dat de rust gaat terugkeren en dat God iets gaat doen. Hij krijgt rust in zijn twijfels. Toch twijfelt hij nog steeds en lezen we van de wonderen op het land en nog veel meer wonderlijke bevestigingen. 3: Gideon's vrees, Gods antwoord: gehoorzaamheid God vraagt van Gideon om dapper te wezen. Die dapperheid moet Gideon al gauw tonen want God vraagt of Gideon het altaar om wil hakken. Dat vraagt zeker dapperheid. Hij twijfelt want hij is bang voor zijn familie. Maar toch doet hij het dan dapper, al is het in de nacht. Toch komen de mensen erachter dat Gideon het heeft gedaan en Gideon kan vrezen voor zijn leven. Dit door hij overigens ook na hij de engel heeft gezien.
4/6
Gideon vrees is deel van zijn twijfels. Hoe zit dat bij u en bij jou? Vrees voor je familie of angst voor de dood, of voor Gods straf? Of vrees voor je vrienden, medestudenten of collega's? Houd je vrees je tegen om echt te zoeken naar God terwijl je twijfelt? Om dapper te zijn? Gideon's vrees voor zijn familie en de dood bleek uiteindelijk voor niets want zijn vader neemt het voor hem op. 'Als Baal dan bestaat dan zal hij dat zelf laten zien, dan hoeven mensen niet voor hem op te komen'. Een joodse student, die bij mij in de klas zat antwoordde eens op mijn vraag, of de Islam of het christendom waar is: 'Ik heb de waarheid niet maar de waarheid heeft mij'. Het hangt niet van ons af, zelfs niet van onze twijfel en vrees. Gideon krijgt zelfs een nieuwe naam om hem daaraan te herinneren. Ook wij krijgen nieuwe namen bij de doop: Christenen. Zodat vrees niet in de weg staat om God te gehoorzamen als Hij onze dapperheid vraagt. Het verhaal van Gideon gaat nog verder en we zien hoe God door deze dappere twijfelaar, Gideon, Israël uiteindelijk verlost van hun twijfels en de ellende van de Midjanieten. Afsluiting Ben jij dapper genoeg om met je twijfels naar God te gaan? Twijfel kun je juist aangrijpen om God te leren kennen en om zelf een wonder en teken te zijn van Gods bestaan. De Engelse prediker Spurgeon zei: menig gelovige woont in een hut van twijfels, terwijl hij of zij kan wonen in een paleis van geloof. Zijn we dapper genoeg om uit deze hut te stappen? Geloven is dus niet altijd kiezen tussen alles geloven of niet, het is dapper zijn zodat twijfel getrooste vertwijfeling word. De Here is met u en jou dappere man of vrouw! Wees een dappere twijfelaar! Almatine Leene (24) komt uit Stellenbosch (Zuid-Afrika). Ze studeert daar aan de Universiteit van de Nederduits Gereformeerde Kerk (richting systematische theologie). Ze is momenteel bezig met een promotiestudie naar triniteit, gender en ambt. Ze is van gereformeerd-vijgemaakten huize. Links: Beluister hier de preek van Almatine Leene
5/6
Het hele verslag van de preekwedstrijd werd uitgezonden door het EO-radioprogramma Kerk in beweging opzaterdag 15 november. Hier kunt u die uitzending beluisteren.
6/6
