16
Windows Verkenner Wanneer we een bestand willen bewaren, is het van belang goed te weten waar we het gaan opslaan. Hiervoor is het nuttig om eerst de structuur van onze computer te bekijken. Dit kunnen we doen met behulp van de " Verkenner" ("Explorer") die we kunnen opstarten via Start -> Programma’s (Programs) -> Windows Verkenner (Windows Explorer). Deze toepassing stelt ons in staat de computer te verkennen en alle bestanden te beheren. 1. Enkele basiselementen
1. Bestanden Informatie wordt op een computersysteem opgeslagen in een bestand. Een bestand is eigenlijk een verzameling van gegevens die logisch bij elkaar horen. Bijv. indien we werken met een tekstverwerker en een brief aanmaken, dan zal die brief weggeschreven worden onder de vorm van een bestand (of file), dat alle tekens (en andere codes) bevat van dat document. Om bestanden te kunnen identificeren, krijgen zij allemaal een bestandsnaam (filename). Deze naam mag volledig willekeurig gekozen worden en mag maximaal 255 karakters lang zijn. Enkele speciale tekens mogen echter niet gebruikt worden. Deze naam wordt meestal nog verlengd met een extensie. Deze extensie heeft ook een willekeurige lengte, maar is in de praktijk beperkt tot 3 karakters. Veelal wordt deze extensie automatisch gekozen en zal ze ons weergeven om welk type bestand het gaat. De naam van het bestand en de extensie worden gescheiden van elkaar d.m.v. een punt. Enkele voorbeelden: Cursus Windows.doc Het bestand met als naam "Cursus Windows" van het type "document" (een Word- document). Brief aan M. Janssens.txt Een tekstbestand ("txt") met als naam "Brief aan M. Janssens". Het onderscheid met een "document" is dat er in een tekstbestand geen opmaak (lettertypes, enz...) aanwezig is. Verkoopcijfers 1999.xls Een rekenblad in Excel ("xls") met als naam "Verkoopcijfers 1999". Opmerkingen : De volledige omschrijving van het bestand (pad + naam van het bestand + naam van de extensie) mag niet groter zijn dan 255 karakters.
Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
17
Hoewel het perfect mogelijk is om lange bestandsnamen te kiezen waarin er bijvoorbeeld spaties voorkomen, is het soms af te raden dit te doen. Lange bestandsnamen zijn immers enkel toegelaten in Windows 95, 98 en NT en de toepassingen die hiervoor ontworpen zijn (bijv. Word 7, Word 97, Excel 97 en Excel 97). Wil men een zelfde bestand gebruiken in deze toepassingen en in toepassingen die draaien onder Windows 3.11 of DOS (bijv. Word 6, Excel 5) dan mogen er maximaal 8 karakters gebruikt worden voor de naam van het bestand en drie voor de extensie en zijn spaties niet toegelaten. Onder Windows 3.11 en DOS is er bovendien geen onderscheid tussen hoofd- en kleine letters. In de Verkenner ziet men standaard de extensies niet op het scherm staan. De meeste bestandstypes hebben wel een specifiek icoon. Om deze extensies toch zichtbaar te maken zal men eerst een instelling moeten veranderen.
2. Gegevensdragers De twee meest gebruikte gegevensdragers zijn: de flexibele schijf (diskette of floppydisk, kortweg floppy) en de harde of vaste schijf (harddisk). Het onderscheid kunnen we ons best voorstellen door het feit dat een diskette op een eenvoudige wijze uit de computer kan worden gehaald, terwijl de harddisk meestal vast zit intern in de systeemkast van de computer. Een harddisk werkt veel sneller en kan veel meer informatie opslaan dan een diskette. Deze laatste is echter veel eenvoudiger overdraagbaar, maar helaas ook kwetsbaarder en dus minder betrouwbaar. Je moet een floppy dus eerder zien als een medium om gegevens tussen computers die niet met elkaar verbonden zijn over te dragen. Ook is het best om niet rechtstreeks op een floppy te werken, maar de nodige bestanden op de harde schijf te kopiëren, te bewerken en dan terug naar de diskette te kopiëren. Bij veelvuldig overschrijven gaan diskettes namelijk al snel fouten vertonen. Een computer heeft minimaal één diskettestation. Om te kunnen verwijzen naar een diskettestation zal Windows hieraan een naam geven. Deze naam bestaat uit een letter gevolgd door een dubbele punt. Het eerste diskettestation wordt A: genoemd, het tweede B:. De harddisk heet C:. Indien er meerdere harddisks gemonteerd zijn, of indien de harddisk in meerdere onderverdelingen of "partities" verdeeld is, krijgen deze elk ook een eigen driveletter. 3. Folders Gegevens zullen meestal worden opgeslagen op één van voornoemde gegevensdragers. Aangezien de harddisk echter een grote opslagcapaciteit heeft, zal men hierin een bepaalde structuur aanbrengen omdat men anders na verloop van tijd een 'slordige' harde schijf krijgt waarin men geen bestanden meer terugvindt. Deze Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
18
structuur wordt voorgesteld m.b.v. "folders" (of ook "mappen" of "directories"). Men kan folders het best beschouwen als mappen of kaften op een rek. Het rek stelt de harddisk voor die verdeeld wordt in folders (de kaften op het rek). In de verschillende folders bewaart men dan de uiteindelijke bestanden (papieren in de kaften). In één folder plaatst men dus het best enkel die bestanden die iets met elkaar te maken hebben. Wanneer in één folder te veel bestanden terechtkomen, kan men deze folder ook nog eens onderverdelen in folders, enz... 2. De Verkenner Om de structuur van onze harddisk te bekijken of te wijzigen, of om in het algemeen de bestanden te beheren, maken we gebruik van de Verkenner. Starten we deze nu op via Start -> Programma’s (Programs) -> Windows Verkenner (Windows Explorer). We krijgen dan volgend venster:
Als we nu in de linkerhelft van het scherm even naar boven gaan met behulp van de verticale schuifbalk en klikken op elk -teken dat we zien, dan krijgen we volgend beeld.
Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
19
We zien dat de structuur begint vanaf het Bureaublad (de Desktop). Dit is eigenlijk niets meer dan de achtergrond op onze monitor. Ons Bureaublad bestaat uit 3 objecten. "Deze computer" ("My computer"): onze eigen computer. "Mijn Documenten" ("My Documents"): hier staan alle documenten die jij hebt opgeslaan. o o.a."Prullenbak" ("Recycle Bin"): Hier worden alle verwijderde bestanden in weggegooid om ze eventueel later te kunnen terugzetten. o o
Wanneer we nu in de linkerhelft een object aanklikken verschijnt de inhoud ervan in de rechterhelft van het venster. "Deze Computer" bestaat bijvoorbeeld uit: een 3,5"-diskettestation genaamd A:, de harddisk C: een CD-ROM D:, het "Configuratiescherm" ("Control Panel"): een folder om de instellingen van Windows te veranderen, o de folder "Printers": de geïnstalleerde printers en biedt de mogelijkheid printers te verwijderen of te installeren, o de folder "Geplande taken": hier staan een aantal taken die de computer automatisch uitvoert als jij ze hebt ingegeven (vb. schijfopruiming). o o o o
Ons interesseert nu de structuur van de harddisk C:. We klikken hiervoor op het -teken voor "Deze computer". Er valt een lijst naar beneden met de structuur hiervan. We klikken vervolgens op het -teken voor de Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
20
harddisk C om diens structuur te bekijken. We kunnen dus de structuur van een object weergeven of verbergen door respectievelijk op het -teken of het -teken te klikken. De inhoud van een object kunnen we bekijken in de rechterhelft van het venster, wanneer we in de linkerhelft het object selecteren. We merken nu dat de "C:-schijf" een aantal folders bevat zoals "Windows". Deze folders zijn zodanig aangemaakt dat alle bestanden die nodig zijn om Windows op te starten en ermee te werken, opgeslagen zijn in die folder "Windows". Analoog zijn alle bestanden die nodig zijn voor Traxi opgeslagen in de folder "Traxi" enz.... Het is dus uitermate belangrijk om onze eigen bestanden niet zomaar op te slaan in één van deze folders en dit om verschillende redenen. Omdat meerdere personen op dezelfde PC met Windows werken zouden de bestanden van die verschillende personen met elkaar vermengd raken. o Om bestanden te zoeken is het interessant te weten in welke folder(s) er gezocht moet worden. Een folder "School Aartrijke" zal duidelijker zijn dan de folder "Windows". o
3. Aanmaken van folders Als we bestanden willen opslaan in een folder dan moet deze folder ook bestaan. Als voorbeeld maken we een folder "Kaarting" aan en verdelen deze in de folders "Zedelgem", "Loppem" en "Aartrijke". We doen hiervoor het volgende. o
We selecteren de plaats waar de nieuwe folder moet aangemaakt worden. Onze folder "Kaarting" moet op "Deze computer" op de "C:schijf" komen; we selecteren we dus "C:". Vervolgens gaan we naar het menu "Bestand" ("File"), en kiezen voor "Nieuw" ("New") en "Map" ("Folder").
Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
21
Er verschijnt dan in de rechterhelft van het venster een nieuwe folder met als naam "Nieuwe Map" ("New folder"). We tikken nu de naam "Kaarting" in en drukken op ENTER. o De folder is nu aangemaakt en verschijnt ook in de linkerhelft van het scherm. o
Voor de andere folders gaan we op dezelfde manier te werk. We moeten er enkel op letten dat we eerst de juiste plaats selecteren waar de folder moet aangemaakt worden. (In dit geval "Werven".) 4. Opslaan van bestanden We openen nogmaals Kladblok en tikken de volgende tekst in. Om de organisatie van de kaartavond in Zedelgem goed te laten verlopen, rekenen wij op de medewerking van enkele helpende handen bij het uitschenken van de koffie. Om deze tekst nu op te slaan kiezen we in het menu "Bestand" ("File") voor "Opslaan" ("Save"). Er verschijnt een dialoogvenster waar we moeten aanduiden in welke folder onze tekst moet bewaard worden en onder welke naam.
Eerst en vooral moeten we dus de folder aanduiden. In dit geval wordt er door Windows voorgesteld het bestand op te slaan op het Bureaublad. Onze folder "Kaarting" bevindt zich op de "C:-schijf" van "Deze computer" ("My computer"), dus daar moeten we eerst naartoe gaan. Dat kan door op het keuzepijltje te klikken achter Bureaublad. Er verschijnt dan een keuzelijst met in het kort de structuur van onze PC. We kiezen dus voor de "C:-schijf". Onder deze keuzelijst, in het grote witte kader, verschijnen dan alle folders op deze "C:schijf". We gaan naar de bewuste folder door te dubbelklikken respectievelijk op "Kaarting" en "Zedelgem". Vervolgens geven we bij "Bestandsnaam" ("Filename") de naam van ons bestand in (bijv. "Medewerkers"). De extensie mag, maar moet niet worden ingegeven. Deze zal door Windows zelf worden toegevoegd, afhankelijk van het gekozen bestandstype (hier "txt"). Een klik op "Opslaan" ("Save") zal ervoor zorgen dat het bestand daadwerkelijk zal worden opgeslagen.
Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
22
5. Openen van bestanden Het openen van bestanden verloopt analoog. o o o o
Kiezen voor Bestand (File) -> Openen (Open). Naar de juiste folder gaan. Het te openen bestand aanklikken. Op "Openen" ("Open") klikken.
6. Opslaan - Opslaan als Er bestaan twee opdrachten om een bestand op te slaan. Wanneer het de eerste keer is dat men het bestand opslaat, kan men kiezen welke van de twee men gebruikt. Het resultaat zal hetzelfde zijn. Er wordt gevraagd naar een naam en een plaats. Als men een bestaand bestand opent, er eventueel wijzigingen in aanbrengt en het opnieuw wenst op te slaan, dan zal de opdracht "Opslaan" ("Save") tot gevolg hebben dat het oorspronkelijke bestand zal overschreven worden met de nieuwe gegevens. Er zal ons dus niet naar een naam of plaats gevraagd worden. Windows kiest zelf de oorspronkelijk naam en plaats. Het kan echter voorkomen dat men de oorspronkelijke tekst toch ook nog wil bewaren. Dan moet men kiezen voor "Opslaan als" ("Save as"). Men krijgt dan weer hetzelfde dialoogvenster van daarnet waar men een nieuwe naam en een nieuwe folder kan aanduiden. Dit is vooral interessant wanneer we van het zelfde bestand verschillende varianten willen maken. Stel dat we in ons geval die brief betreffende de kaartavond te Zedelgem ook willen versturen naar de kaartavond te Loppem. We openen hiervoor die brief en veranderen "Zedelgem" in "Loppem". Vervolgens kiezen we voor "Bestand" ("File") -> "Opslaan als" ("Save as"), gaan naar de map "Kaarting" en dan "Loppem" en geven weer als naam "Medewerkers" in. Als we gaan kijken in de Verkenner merken we dan er 2 bestanden staan, één in de folder "Zedelgem" en één in de folder "Loppem". 7. Kopiëren van bestanden (folders) Er bestaat ook de mogelijkheid om bestanden te kopiëren rechtstreeks in de Verkenner en dit op verschillende manieren. Stel dat we nog een zelfde brief willen aanmaken, ditmaal voor de kaartavond te Aartrijke. o o o o
In de Verkenner selecteren we het te kopiëren bestand. In het menu "Bewerken" ("Edit") kiezen we voor "Kopiëren" ("Copy"). We selecteren de folder "Kaarting" en "Aartrijke". In het menu "Bewerken" ("Edit") kiezen we voor "Plakken" ("Paste").
Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
23
Een andere methode zou zijn. Zorg ervoor dat het te kopiëren bestand zichtbaar is in de rechterhelft van het venster van de Verkenner. o Zorg ervoor dat de folder waar het bestand moet gekopieerd worden zichtbaar is in de linkerhelft van het venster. o Versleep vervolgens (linkermuistoets indrukken en ingedrukt houden en de muis verplaatsen) het te kopiëren bestand naar de juiste folder. o Kies in het menu voor "Hierheen Kopiëren" ("Copy here"). o
Men kan zien dat men in datzelfde menu nog 3 andere mogelijkheden heeft. 8. Wanneer men zich van folder vergist heeft kan men de handeling annuleren door op "Annuleren" ("Cancel") te klikken. 9. Om het bestand niet te kopiëren, maar te verplaatsen naar een andere folder, kiest men voor "Hierheen verplaatsen" ("Move here"). 10. Men kan ook i.p.v. een kopie, een "Snelkoppeling" of "Shortcut" maken naar het bestand. De tekst van deze kopie kunnen we nu aanpassen door dubbel te klikken op het bestand. Het bestand wordt dan geopend. We veranderen de tekst en kiezen voor "Opslaan" (Save). 8. Naam wijzigen van bestanden (folders)
o o o o o
Ga naar de Verkenner. Selecteer het betreffende bestand (folder). Kies in het menu "Bestand" ("File") voor "Naam wijzigen" ("Rename"). Tik de nieuwe naam in. Druk op ENTER.
Op deze wijze kunnen we bijvoorbeeld het bestand "Medewerkers” de folder "Zedelgem" veranderen naar "Medewerkers Zedelgem". Hier moet er wel opgelet worden dat indien de extensie van het bestand (hier "txt") zichtbaar is, dan moet deze ook ingetikt worden bij het wijzigen van de naam. Op analoge wijze veranderen we de andere bestanden naar "Medewerkers Loppem" en "Medewerkers Aartrijke". Als oefening kan je nu deze drie bestanden verplaatsen naar de folder "Kaarting". Aangezien de folders "Zedelgem", "Loppem" en "Aartrijke" overbodig zijn geworden, kan je ze verwijderen.
Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
24
9. Verwijderen van bestanden (folders)
o o o o
Ga naar de Verkenner. Selecteer het betreffende bestand (folder). Kies in het menu "Bestand" ("File") voor "Verwijderen" ("Delete"). Antwoord "Ja" ("Yes") op de vraag of je zeker bent het bestand te willen verwijderen.
10. Terugzetten van bestanden (folders) Indien men te vlug een bestand of folder heeft verwijderd die men eigenlijk nog nodig had, kan men dat terugzetten. o o o o
Ga naar de Verkenner. Ga naar de folder "Prullenbak" ("Recycled" of "Recycle Bin"). Selecteer het terug te zetten bestand. Kies in het menu "Bestand" ("File") voor "Terugzetten" ("Restore").
11. Formatteren van een diskette
o o o o
Ga naar de Verkenner. Klik met de rechter muistoets op het diskettestation. Kies in het menu voor "Formatteren..." ("Format..."). Er verschijnt volgend dialoogvenster.
Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
25
Kies de capaciteit (1.44 Mb of 722 Kb). Kies het gewenste formatteringstype Snel (Quick): om de diskette te wissen. Volledig (Full): om de diskette te wissen en opnieuw in te delen in sectoren en clusters. Ook wordt de diskette op fouten getest. o Geef desgewenst een label in: dit is een naam voor de diskette. o Opgelet: door te formatteren gaan alle gegevens verloren! o o
12. Een diskette kopiëren
Ga naar de Verkenner. Klik met de rechter muistoets op het diskettestation. Kies voor "Diskette kopiëren" ("Copy Disk"). Steek de brondiskette in het diskettestation (de diskette met de te kopiëren gegevens). o Wanneer er naar gevraagd wordt, verwissel je de bron- en de doeldiskette (de diskette waar de gegevens naar moeten gekopieerd worden). o o o o
Computercursus voor Beginners
Marc Vanneste VEKBA
