2014
Wijkspiegel Uilenstede
Bouwstenen voor preventie AANZ AMSTELVEEN
AANZ AMSTELVEEN | Dr. Willem Dreesweg 2 | 1185 VB Amstelveen
1
Voorwoord Hoe gaat het met de wijken van Amstelveen vandaag de dag? De wijkcoaches van AanZ hebben de afgelopen maanden veel tijd besteed aan het beantwoorden van deze vraag. AanZ en de gemeente vinden het in een tijd waarin welzijn en zorg nadrukkelijk op een samenhangende manier georganiseerd moet worden, belangrijk dat burgers en professionals veel, zo niet alles, van hun wijk moeten weten om in gezamenlijkheid afgewogen keuzes te maken voor de toekomst. Is dat nieuw? Nee. Beschrijvingen van de wijk, het verzamelen van gegevens over leefbaarheid, welbevinden en bevolkingssamenstelling kennen we al vele jaren. Het betreft echter telkens momentopnamen, die steeds opnieuw om bijstelling vragen. Vooral de beleving en waardering over de wijk is van groot belang voor het beleid. Antwoorden zijn daarom meer dan een opsomming van feiten. De wijkcoaches hebben er dan ook voor gekozen om deze doorkijkjes in wijken voortaan Wijkspiegels te noemen. Het betreft een reflectie voor ons allen, een spiegelbeeld wat mee verandert met de tijd. In de Wijkspiegel is dan ook meer ruimte voor de stem van de bewoners zelf. Volledig is het document niet, immers het is niet haalbaar om elke inwoner te spreken en zo alle belevingen mee te nemen. De wijkcoaches hebben wel de ambitie om steeds meer en diverse mensen aan het woord te laten en zo als het ware in de nieren van de wijk door te dringen. Wijkspiegels liggen aan de basis van keuzes om het welbevinden te verbeteren waarbij er oog is voor de sterke kanten van de wijk. Sterke kanten die ingezet kunnen worden om juist die mensen, die een steuntje in de rug nodig hebben om goed mee te kunnen en blijven doen, te helpen. De Wijkspiegel is het startdocument om met elkaar in gesprek te raken over de wijk. Het maken van de wijkspiegel verbindt en organiseert burgers en professionals bij het vaststellen van prioriteiten en het oppakken van actiepunten voor de wijk of de buurt. Het verstevigt het besef dat we elkaar nodig hebben in het verbeteren van en het samenleven in de wijk en de buurt. Dit document is tot stand gekomen door de inzet van de wijkcoaches AanZ Amstelveen. Wijkcoaches: Helma Keesom Caron Honold Betty van der Schraaff Hugo van der Kooij Backoffice Janno Meijer Marjo Fambach
WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
2
Inleiding, achtergrond en doelstelling Dichter bij de burger, efficiënter en met minder geld (noodzakelijke besparing) leidt tot het anders inrichten van het preventiebeleid. Ook in Amstelveen. Amstelveen kiest er voor om de sociale samenhang te versterken met behulp van wijkcoaches. Het werken met dit type sleutelfiguren past in de landelijke welzijnstrends. Belangrijkste vaardigheden van de wijkcoach zijn onder andere het signaleren van problemen in de wijk en het voorkomen van escalatie van deze problemen. Een passend aanbod georganiseerd door bewoners en professionals moet hier uitkomst bieden. Doel van de wijkspiegel is dan ook te komen tot heldere bouwstenen voor de sociale infrastructuur van de wijk waar in de komende periode planmatig met burgers en organisatie gewerkt kan worden.
Opzet van de wijkspiegel De combinatie van cijfers over bevolkingssamenstelling, zorggebruik, sociaalwelbevinden en het geluid van de bewoners op straat moet tot een evenwichtige en herkenbare wijkspiegel leiden, die in de wijk, bij de instellingen en bij de politiek draagvlak ondervind. De wijkcoaches zijn dan ook aan de slag gegaan met de volgende opzet: Wat zijn de meest recente wijkstatistieken van de wijken in Amstelveen? Wat zijn de ervaringen van de bewoners van de wijken in Amstelveen? Waar spreken de demografische- en ervaringsanalyse elkaar tegen, of zijn de conclusies uit de analyses eensluidend? Wat zijn de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen voor de wijken in Amstelveen, afgaand op de uitkomst van de beiden analyses? Welke aanbevelingen mogen op basis van de analyse worden gedaan? De wijkcoaches zijn aan de informatie over de wijk gekomen door vele gesprekken te voeren met de wijk. Zo hebben zij gesprekken gevoerd over de thema’s wonen, voorzieningen in de buitenruimte, voorzieningen met een binnenruimte, maar ook de betrokkenheid met de buurt. In de gesprekken is er ook geïnformeerd naar de tevredenheid over het wijkcentrum en of mensen participeren in een wijkorganisatie. De gesprekken zijn met een zo gevarieerd mogelijke groep mensen die wonen en werken in de wijken van Amstelveen. Denk hierbij aan sleutelfiguren, ketenpartners, bewonerscommissies en wijkbewoners. Wat betreft de wijkbewoners zijn de wijkcoaches het gesprek aangegaan met zowel jonge, als ook oude inwoners. Behalve deze diversiteit zijn er ook gesprekken gevoerd met allochtoon en autochtoon, alleenstaanden en samenwonenden: een diverse doelgroep dus! De duur van de gesprekken bedroeg telkens tussen drie kwartier en anderhalf uur en ze zijn gevoerd in de periode maart tot en met september. Het zijn open, zinnige en vaak enthousiaste gesprekken geweest waarbij de mensen zoveel mogelijk aan het woord waren. Speciaal is er in de gesprekken aandacht gegeven aan die groepen mensen die het lastig vinden om de regie over hun eigen leven te voeren. Vervolgens zijn de uitkomsten van deze gesprekken tegen het licht van de cijfers gehouden en zijn er eerste aannames/conclusies geformuleerd. Ook is er beschreven op welke leef terreinen er geen-of te weinig informatie voorhanden is. In een S.W.O.T.-analyse is een uitwerking gepresenteerd van de balans in de wijk tussen sterke en zwakke punten en hoe deze zich verhouden tot de mogelijkheden en bedreigingen WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
3
In elke wijkparagraaf zijn aanbevelingen opgenomen om mee aan de slag te gaan. De wijkspiegel wordt gepresenteerd aan de belangrijkste spelers van de wijk zoals daar zijn:
Bewoners Initiatief Groepen Organisatie/instellingen die betrokken zijn bij de sociale-en zorgstructuur in de wijk Wijkplatforms/bewonersplatform
Met deze partners zal bekeken worden hoe bewoners zelf hun spiegelbeeld waarderen. In gezamenlijkheid kan dan per wijk vastgesteld worden waar in de komende periode de aandacht naar moet uitgaan zodat burgers en organisaties programma’s of activiteiten kunnen ontwikkelen die de leefbaarheid in de wijk verhogen.
WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
4
Uilenstede Wijkcoach Caron Honold
Inleiding Onderstaande wijkspiegel is een beschrijving van de persoonlijke kijk van de wijkcoach op de wijk, welke openbaar is zodat ‘de wijk’ mee kan beslissen in te benoemen speerpunten. Conclusies kunnen alleen getrokken worden in de juiste context, namelijk verbonden aan het werk van de wijkcoach. Het is heerlijk om dertig jaar na mijn eigen studententijd rond te lopen door deze wijk om met studenten te praten hier en daar. Tijdens wandelingen met een DUWO medewerker, waarbij ik in zowel nieuwe als in oude flats kwam, was ik terug in memory lane wanneer ik de keukens, de lijstjes en de graffiti hier en daar bekeek. En hoe anders leven de studenten in de nieuw gebouwde flats, van alle moderne comfort voorzien. Onderstaande wijkspiegel voor Uilenstede is vooral tot stand gekomen door bovengenoemde gesprekken, door gesprekken met twee wijkbewoners die een permanent huurcontract hebben, het bijwonen van vergaderingen van het wijkoverleg Uilenstede (waarin vertegenwoordigd de wijkregisseur, verhuurder DUWO, gemeente Amstelveen, VU Cultureel centrum de Griffioen, VU Sportcentrum, projectontwikkelaar en ‘de middenstand’) en gesprekken met het VBU (Vereniging Bewoners Uilenstede). Een ‘medelezer’ van VU Cultureel centrum de Griffioen heeft ten slotte veel bijgedragen aan de spiegel door zijn aanvullingen en correcties.
Schets van de wijk Uilenstede is een studentenwijk in de eindfase van een grote herstructureringsoperatie. Er is grote bouwbedrijvigheid, sloop, nieuwbouw en midden in de wijk staan op grote borden de beelden hoe het er in de toekomst uit gaat zien: een grote moderne campus. Het is een studentenwijk. Het is geen campus in de klassieke zin omdat universiteiten, bibliotheken en dergelijk, zich in Amsterdam bevinden maar wel een campus in de zin dat er vrijwel alleen studenten wonen. Het gehele woning- en gebouwenaanbod is in beheer van de DUWO-groep (een landelijk ‘studentenhuisvester’). Het bestemmingsplan lijkt helemaal dicht te zitten, vast staat al van ieder gebouw, wat de bestemming is. Zo zijn in de plannen voor het centrumdeel rond een plein, winkels, cafés en de Griffioen (cultureel centrum VU Amsterdam) te vinden, evenals het DUWO kantoor. De wijk is in alle opzichten atypisch en niet vergelijkbaar met andere wijken in Amstelveen. Zij staat op Amstelveens grondgebied, maar de meeste inwoners hebben hun blik op Amsterdam gericht.
WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
5 Wijkatlas Als studentenwijk/campus is Uilenstede de grootste van Europa, als Amstelveense wijk is het met haar 3400 bewoners een van de kleinere wijken. Zoals gezegd: een in alle opzichten atypische wijk voor Amstelveen. De statistieken tonen een leeftijdsopbouw, gemiddelde van inkomen, geboorte en sterftecijfer conform het feit dat hier bijna uitsluitend (85% wordt genoemd) studenten wonen. De bewoning is structureel van tijdelijke aard, slechts een klein groepje bewoners (de overige 15%?) heeft vanwege historisch motief een permanent huurcontract. Het tijdelijk aspect is een factor die mede bepaalt dat de blik van de meeste bewoners niet op Amstelveen maar op Amsterdam (Universiteit, Hogeschool, werk/bijbanen) gericht is of verder de toekomst in naar waar men gaat werken. Het grote aantal VU-studenten (ten opzichte van UvA en HBO’s) maakt overigens dat niet alle student-bewoners hun blik (alleen) op de Amsterdamse binnenstad hebben gericht. Het leven van veel VU-studenten op Uilenstede speelt zich af tussen Uilenstede en VU - De Boelelaan in Buitenveldert, en in het weekend op bij ouders thuis buiten Amsterdam en Amstelveen. Het aantal internationale studenten maakt Uilenstede tot de meest internationale wijk in Amstelveen: het hoogste percentage niet-westerse allochtonen woont in deze wijk (27%)1, 461 met een Aziatische achtergrond, 90 uit Afrika en 406 uit Zuid Amerika. Allochtonen in totaal vormen bijna de helft van de bevolking volgens de CBS statistieken. In ‘Amstelveen in cijfers’ staat dat 31% van de bevolking van allochtone herkomst is.Hoe dan ook: veruithet hoogste percentage van de wijken in Amstelveen. Aardig om te weten maar wellicht niet verrassend, is dat de bevolkingsdichtheid in Uilenstede ook het hoogste is van Amstelveen.
Over de wijk gesproken Wonen en leven DUWO, VBU (Vereniging Bewoners Uilenstede) en gemeente communiceren goed naar de bewoners dat de huidige overlastsituatie van de herstructurering van tijdelijke aard is. Twee grote jaarlijkse evenementen hebben door goede coördinatie en samenwerking tussen alle partijen allen doorgang kunnen vinden. IN DE GESPREKKEN KOMT EEN Een wijkwerkgroep “Uilenstede’ (in andere wijken een wijkplatform) bestaat uit vertegenwoordigers van BEELD NAAR BOVEN VAN EEN instanties (DUWO, gemeente –bouwen -, Griffioen, WIJK WAAR MEN GRAAG Sportcentrum, Horeca, projectontwikkelaar, WOONT EN WAAR ME HOOGUIT politie/wijkagent) met een vertegenwoordiging van het EEN MENSA MIST. VBU, de bewonerscommissie van Uilenstede, als enige bewoners-uitzondering. Samen hebben ze de wijk goed in het zicht met zeer regelmatige overleggen. Vertegenwoordigers van de gemeente zijn wel vaak afwezig. Het thema veiligheid staat vast op de agenda, de buurtregisseur houdt de veiligheid, samen met de contactpersoon van DUWO, goed in de gaten. Het twitteraccount van de wijkagent krijgt veel respons.
1
Bron: CBS
WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
6 In ‘random’ gesprekken met buurtbewoners ben ik geen klacht tegengekomen. In dezelfde gesprekken komt een beeld naar boven van een wijk waar men graag woont en waar men hooguit een mensa mist. Eventueel persoonlijk leed wordt niet waargenomen. Dit beeld wordt bevestigd door de winkelier. Als buitenstaander valt op dat voor 15.00 uur weinig mensen op straat te zien zijn. Het Sportcentrum, het cultuurcentrum Griffioen en de supermarkt zijn wel vroeg open, zichtbare beweging zie ik ’s ochtends alleen in het sportcentrum. Om 16.00 uur gaat alle horeca open . Na vijven wordt er ‘intens’ samengeleefd in deze dichtstbevolkte wijk van Amstelveen, ook buiten, mensen blijven immers niet de hele dag op hun studentenkamertje Een allochtone (niet studente) weet mij te vertellen dat onder niet-westerse studenten behoefte is aan meer ondersteuning in het leven in Uilenstede.
Voorzieningen De voorzieningen in de wijk zijn in een adem te noemen en hoeven niet uitgesplitst te worden in doelgroepen: Er is een bruisend cultureel centrum: De Griffioen met een programmering die uit de rest van Amstelveen en uit Amsterdam bezoekers trekt. Het biedt vanaf 18.00 uur theater, film en allerlei creatieve en culturele cursussen. Overdag kan er ook muziek beoefend worden. Evenzo word het Sportcentrum ver buiten de wijk Uilenstede gevonden door sportlustige Amstelveners. Rond het plein staat het reeds genoemde café. Dat, samen met een facebookpagina voor bewoners van Uilenstede, vormt het aanbod aan ontmoetingsmogelijkheden. Een aantal studentes vertelde me dat de facebookpagina goed gebruikt wordt(voor het zoeken van maatjes voor uitgaan of uitruil). Ik heb niet kunnen nagaan of dit ok daadwerkelijk zo is. Aan de rand van de wijk bevindt zich een tandheelkundig centrum waar ook een psychologiepraktijk gevestigd is. Ze hebben geen directe verbanden gelegd met ‘de wijk’, andere gezondheidsvoorzieningen zijn er niet in de wijk. Een sociale voorziening is er niet, niet meer. Het maatschappelijk spreekuur is anderhalf jaar geleden gestopt omdat er weinig gebruik van werd gemaakt. Misschien deels omdat het overdag plaatsvond of anderszins de drempel te hoog werd bevonden (vermoeden van een respondent) of het te onbekend was. De meest centrale voorziening lijkt het DUWO (kantoor goed zichtbaar midden in de wijk), waar mensen terecht kunnen met alle vragen betreffende wonen (het centrale thema in Uilenstede). Na vijven kunnen mensen hiervoor terecht bij het VBU spreekuur voor woonaangelegenheden (klachten en materiaal uitleen). VBU verwijst complexere vragen (overlast, zaken van persoonlijke aard) door naar DUWO en daar komen ze veelal terecht bij het sociaal beheer. Kwetsbare groepen Uit de cijfers van Vita blijkt dat er zeer wel bewoners zijn met behoefte aan ondersteuning (studenten vormen op zich al een kwetsbare groep in haar geheel met de relatief hoge zelfmoord rato, ook in Uilenstede). Ook zijn enkele vluchtelingen en veel allochtone studenten in Uilenstede gehuisvest. Er zijn hier van gemeentewegen echter geen voorzieningen meer voor. Alle maatschappelijke problematiek komt bij Vita terecht via verwijzing van DUWO of buurtregisseur. Vita zelf heeft haar spreekuur hier echter gestopt en er functioneert ook geen WWZ-team voor deze wijk. DUWO heeft een zeer centrale rol in de wijk. DUWO sociaal beheer wordt door iedereen gevonden als het gaat om bewonerszaken, eventuele overlast wordt snel opgepakt in samenwerking met wijkagent.
WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
7 De statistieken van Vita hieronder geven de verdeling aan van hulpvraag naar aard van het probleem (NB! Ze geven geen vergelijking in percentages hulpvragen t.o.v. andere wijken) . Opvallend (en verschillend ten opzichte van andere wijken) is een relatief hoog aantal politiemeldingen ten opzichte van andere meldingen. Deze ‘uitschieter’ lijkt voort te komen uit het feit dat met name DUWO (huisvesting) en de buurtregisseur (calamiteiten) naar Vita verwijzen. Studenten zelf zijn blijkbaar niet voldoende bekend met Vita en er functioneert in deze wijk geen WWZ-team. Minder verrassend is dat de meeste vragen daarnaast huisvesting betroffen.
Kronenburg en Uilenstede 6
6
3 0 1 0 0 0 2
1 0
0 0 0 0 1 0 0 0 1
1 0 0 0 1 1
Buurtrelatie Dreigende… Eenzaam- heid Erop af melding relatie FamilieFinanciën Gezondheid… Huiselijk geweld Huisverbod Huisvesting Identiteit Juridische… Maatschap-… Onbekend Opvoeding Ouderen-… Overig geweld Overlastmelding Partner-relatie Politiemelding Relatie met werk School, opleiding Verslaving Verwerking Werk en… Zorgmelding
7 6 5 4 3 2 1 0
Betrokkenheid Sociale cohesie wordt in losse gesprekken in de wijk als volgt ervaren: “Als je iemand wilt tegenkomen gaat dat heel makkelijk want iedereen woont hier redelijk nieuw of kort dus iedereen is als het ware op zoek. Gewoon een berichtje op de facebook site, iemand aanspreken op het terrein of het café inlopen”. De twee grote events die georganiseerd worden zijn de MEN WEET NIET VAN HET Introductiedagen voor eerstejaarstudenten van de VU op BESTAAN VAN SOCIAAL LEED IN Uilenstede die gericht zijn op sport (Sportcentrum) en DE DIRECTE OMGEVING. cultuur (Griffioen) (ca. 1.200 deelnemers in augustus) en het wijkfeest georganiseerd door de VBU, de bewonerscommissie (ca. 400 deelnemers in september). Het VBU onderscheidt een bestuur en een bewonerscommissie, deze bevordert sociale samenhang middels maandelijkse feesten, het Uilenfest en activiteiten door de ESN voor de internationale gemeenschap. Het thema van de wijkwerkgroep is grotendeels het wonen en de praktische zaken rondom de talrijke renovaties op Uilenstede. De buurtregisseur meldt daar zaken omtrent veiligheid en indien daar reden toe is zorgt DUWO voor een communicatie naar bewoners. Van buitenaf gezien lijkt onderlinge betrokkenheid niet een sterk punt in Uilenstede. Het VBU legt geen nadruk op sociale verbanden en kan niet geheel gezien worden als een vrijwilligersgroep vanwege enige financiële stimulans, voordeel bij studie en nauwe verwevenheid met DUWO. Andere initiatieven vinden digitaal plaats. Bij het aankaarten van kwetsbare mensen in Uilenstede tijdens WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
8 gesprekken, was de respons helder: dat hoort thuis bij DUWO of de onderwijsvoorziening. Men weet niet van het bestaan van sociaal leed in de directe omgeving. Het VBU dicht DUWO de sociale beheerstaak toe en is vol lof over de wijze waarop ze omgaan met problemen. Niet wetende dat DUWO doorverwijst naar andere instanties (Vita) en niet wetende dat als onderneming DUWO zo zou kunnen besluiten intern accenten te verleggen (vroeger lag het aantal uren sociaal beheer beduidend hoger)2. Een klein groepje vormt een vereniging: van het prachtige ‘Uilenhof’ een terrein met volkstuinen voor bewoners van Uilenstede. Een lid van deze vereniging vertelt mij dat er een inschrijvingsstop is, een sterfhuisconstructie om na verloop van tijd iets anders met dit terrein te doen. Men lijkt zich hierbij neer te (moeten) leggen. De vraag is wat de speelruimte is voor bewoners en bewonersinitiatieven in een ‘doorgangswijk’waarin de functies en structuren sterk vastliggen en wat de behoefte aan speelruimte is bij de bewoners, gezien dat de meesten hun blik niet op Amstelveen gericht hebben. Het Sportcentrum en het Cultuurcentrum Griffioen bieden structureel veel speelruimte voor sport, cultuur en cursussen, waarin studenten elkaar ontmoeten en dingen samen doen (o.a. teamsporten, dans, zang en theater). De stadstuintjes moeten weg en de eerder genoemde allochtone wijkbewoonster vindt geen aansluiting in de structuur, om iets voor allochtone studenten te kunnen betekenen. Aardig om te vermelden is de fietsenloods: blijkbaar ontwikkelt deze zich tot een plaats, waar naast het stallen van fietsen, ook fietsverkoop en- reparatie plaatsvindt en een picknicktafel ruimte biedt aan informele ontmoeting.
Uitkomsten van de wijkspiegel Sterkte-zwakteanalyse Sterke
Zwakte
Kwetsbaren niet in beeld
Ontbreken ruimte voor eigen initiatief
Twee mooie ontmoetingsvoorzieningen met uitstraling ver buiten Uilenstede (Sportcentrum en Griffioen)
Geen regulier terugkomende georganiseerde ontmoeting
Permanent tijdelijke bewoning
Geen voorziening voor kwetsbaren
Jonge, gezonde, bruisende en intelligente bevolking
Uniek ‘urban farming’ terrein (Uilenhof), porject ‘ fietsenloods’
Goed georganiseerde en welbezochte events ter kennismaking
Strakke structuur door samenwerking professionele partijen gemeente, DUWO, Griffioen, Sportcentrum en wijkregisseur. DUWO centrale rol hierin?
2
Dit is hypothetisch: DUWO zegt dat dat niet zal gebeuren, ze nemen hun verantwoordelijkheid voor deze kwetsbare groep. WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
9
Kansen
Bedreigingen
Jonge innovatieve en homogene bewonersgroep, interessant voor bedrijfsleven en voor gemeente apparaat Amstelveen
Medisch centrum aan rand van de wijk met psychologiepraktijk kan betrokken worden bij bewoners
Interessante ambitie als wijk: grootste campus van Europa. In combinatie met het feit dat het de meest internationale wijk van Amstelveen is: kans op allure.
Profileert zich niet als Amstelveen, bevolking ‘voelt’ zich geen Amstelveen
Voelt zich als door Amstelveen ‘vergeten’ wijk . Niet alleen vanwege financiele investering maar ook in het betrekken bij events als b.v. afgelopen jaar Koninginnendag.
Sociale functie tot nog toe sterk in handen van organisatie DUWO. Vita en AanZ te weinig in beeld.
Analyse Uilenstede is een wijk met een inwaartse beweging: van wijk naar campus: ‘niet studenten’ zullen op termijn niet meer op het terrein wonen, het De beweging is momenteel beheersmatig en lijkt (nog) geen aandacht te hebben op onderlinge verbanden. Minder nog lijkt binnen de campus eigen initiatief ruimte te krijgen: met het bestemmingsplan is veel dichtgetimmerd, het kleine initiatiefje van urban farming (‘Uilenhof’) zit in een zogeheten ‘sterfhuisconstructie’.
Aanbevelingen
Nader onderzoek naar preventie op kwetsbare groepen door nieuwe vorm van contact-opcampus van Vita, AanZ, DUWO sociaal werk en wijkregisseur. Modus vinden dat studenten bereikt worden (aansluiten) Nader onderzoek mogelijkheden sociale functie Griffioen Nader onderzoek naar verbanden met rest van Amstelveen (contact bedrijven, traineeschap gemeente) Onderzoek naar behoefte aan ‘speelruimte’ bewonersinitiatieven en mogelijkheden bewonersinitiatieven. Stagiaires betrekken uit op campus wonende studenten? Onderzoek naar welke positie Uilenstede heeft voor de gemeente
Aandachtspunt: de wijkcoach zal voor het uitwerken van deze suggesties, meer dan in andere wijken, zich eerst verder moeten verdiepen in de effecten van de bestaande structuren.
WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
10
Bijlagen Methoden Voor het maken van het instrument de Wijkspiegel is gebruikgemaakt van een indeling van gegevensverzameling in twee domeinen, welke - tegen elkaar afgezet - een aantal sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen opleveren voor de wijk. De verzamelde gegevens zijn voor de helft uit een demografische analyse verkregen, die behalve demografische, ook economische, sociale en omgevingsgegevens heeft opgeleverd. Deze zijn bij de vorming van de Wijkspiegel gebruikt om aan te geven wat voor wijk het betreft. Om dieper op deze getallenbrij in te gaan, zijn we in gesprek gegaan met wijkbewoners en hebben wij hen - aan de hand van wat wij uit de gegevens al wisten gevraagd hoe zij zich in dit wijkbeeld herkennen en of zij speer- of verbeterpunten hebben voor de wijk. Dit leverde krachtige gesprekken op, waar de Wijkspiegel veel aan heeft gehad. De later opgezette matrix (in SWOT-vorm) heeft dan ook een tekstueel karakter. De gesprekken met de wijkbewoners gelden als leidend voor de 'Spiegel. Deze kijkoperatie in de wijk heeft er dus behalve voor gezorgd dat inwoners hun punten konden aandragen, ook voor gezorgd dat bewoners invloed konden uitoefenen over het wijkbeleid van het komende jaar. De bouwstenen voor preventie!
Definiëren In de Wijkspiegel zijn een aantal definities gebruikt, die het noemen waard zijn. Hieronder leggen wij deze in het kort uit: Begrip Kwetsbare
Zelfredzaamheid
Risicogroep
Focusgroep
Definitie Een kwetsbare inwoner is een persoon die niet zelfredzaam is en daardoor niet in staat tot maatschappelijke participatie. Niet zelfredzaam is iemand wanneer deze niet zelfstandig (niet op eigen kracht) of niet met behulp van zijn omgeving (eigen sociale netwerk) actief kan meedoen in de samenleving of onvoldoende draagkracht heeft om de daarvoor benodigde voorzieningen aan te schaffen. Het lichamelijke, verstandelijke, geestelijke of financiële vermogen om voorzieningen te treffen dan wel te laten treffen die deelname aan het normale maatschappelijke verkeer mogelijk maken. Een groep personen waarvan het reëel is te veronderstellen dat zij in groepsverband noch als individueel persoon binnen aanzienlijke tijd escaleren en ver- of terugvallen in zorgtrajecten. Een groep personen waarvan bekend is dat wanneer er zich bepaalde gebeurtenissen voordoen, zij in groepsverband noch als individueel persoon binnen aanzienlijke tijd tot de risicogroep gaan behoren.
Bronnen demografische gegevens Bron Stadspeiling Jongerenpeiling Demografische gegevens WIJKSPIEGEL
Jaar 2013 2013 2008 AANZ AMSTELVEEN
11 CBS
Amstelveen in cijfers Vita problematiek Veiligheidsrapportage Wijkanalyse Vita CBS in uw buurt
Beter Buren Buurthulpdienst Vluchtelingenwerk Amstelland (cliëntenwerkblad) Vita cursusbureau
2009 2010 2011 2012 2013 2013 2009 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2014 2013 2014
2014
Vraaggesprekken De wijkcoaches hebben vele gesprekken gevoerd over de volgende thema’s: wonen, voorzieningen in de buitenruimte, voorzieningen met een binnenruimte, de betrokkenheid met de buurt. In de gesprekken is er ook geïnformeerd naar de tevredenheid over het wijkcentrum, of mensen participeren in een wijkorganisatie. De gesprekken zijn gevoerd met een zo’n gevarieerd mogelijke groep mensen die wonen en werken in die wijk. Denk aan sleutelfiguren, ketenpartners, bewonerscommissies en wijkbewoners. Wat betreft de wijkbewoners zijn we het gesprek aangegaan met jong en oud, allochtoon en autochtoon, alleen en samenwonend”. De duur van de georganiseerde gesprekken varieerde van 45 minuten tot ander half uur en zijn gevoerd in de periode mei t/m september. Het zijn open gesprekken geweest waarbij de mensen zoveel mogelijk zelf aan het woord waren. Na afloop zijn deze gesprekken vastgelegd in een verslag. Deze verslagen samen, vormen één van de bronnen van deze wijkspiegel. SWOT-analyse De SWOT analyse is tot stand gekomen door de demografische gegevens te vergelijken met de beleving van de wijkbewoners en bovengenoemde gesprekspartners, zoals beschreven in ‘Over de wijk gesproken’. Dat levert constateringen op, benoemd in zwakke en sterke punten in de wijk. Uit dit alles hebben de wijkcoaches kansen en bedreigingen voor de wijk benoemd. Vervolgens wordt het wijkdocument besproken met de BIG, desgewenst aangevuld met andere wijkbewoners en sleutelfiguren. Hierbij zal een vertegenwoordiger van de gemeente Amstelveen en AanZ aanwezig zijn. In het kader van de nota ‘Bewoners aan zet’ willen we in een of meer gesprekken antwoord geven op de vraag: Wat zijn de speerpunten voor deze wijk, wat heeft deze wijk de komende jaren nodig voor optimale sociale samenhang en participatie. Hoe en met wie realiseren we dat? WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
12
WIJKSPIEGEL
AANZ AMSTELVEEN
