PROGRAMMA G8 VAN DE FILOSOFIE / 18 APRIL 2014
Wij zijn onze keuzes. ~ Jean-Paul Sartre
Kies voor Filosofie Magazine. Neem nu 3 nummers voor € 19,95 en ontvang gratis het essay ‘Kunstmatig van Nature’ van Jos de Mul. ~filosofie.nl/probeer
Of geef 3 nummers cadeau aan een vriend!
Filosofie Magazine geeft de visie van grote denkers op de actualiteit. Met in elk nummer vaste columns van onder meer Bert Keizer, René Gude en Stine Jensen, uiteenlopende artikelen en interviews. Ontdek het fi losofisch standpunt op hedendaagse vraagstukken.
G8 VAN DE FILOSOFIE
INHOUDSOPGAVE // 3 DENKKRACHT NAAST DAADKRACHT
Tijdens de eerste G8 van de Filosofie buigen negen internationale denkers zich over de grootste uitdagingen van deze tijd, omdat naast daadracht behoefte is aan denkkracht.
VOORWOORD DOOR DAAN ROOVERS 4 INTRODUCTIE G8 FILOSOFEN 5 VRAGEN 8 PROGRAMMA-OVERZICHT/BLOKKENSCHEMA 10 - 11 GROTE ZAAL 12 EFFECTENBEURSZAAL 12 GRAANBEURSZAAL 14 VEILINGZAAL 15 ADMINISTRATIEZAAL 16 BERLAGEZAAL 17 KEURZAAL 18 OVERIGE ZALEN 19 “Er zijn topconferenties van politici, klimaatwetenschappers en kernfysici, maar waarom niet van filosofen?” Daan Roovers
Vergeet niet te dansen! “ En zij die dansen worden voor gek verklaard door hen die de muziek niet horen” • Friedrich Nietzsche
FILOSOFIE.NL
Nog niet genoeg gehad? Op ons geheel vernieuwd digitaal platform vindt u informatie over de grote denkers, meer over de G8 en binnenkort de opnames die vanavond worden gemaakt. Probeer filosofie.nl nu twee dagen gratis en geniet na van de G8 van de Filosofie! twitter mee via #G8Filosofie
4 // VOORWOORD
G8 VAN DE FILOSOFIE
Denkkracht ANNE REINKE
De eerste G8 van de Filosofie is een feit. Niet acht, maar zelfs negen internationaal gerenommeerde denkers komen vanavond samen in Amsterdam.
W
aarom laten wij het nadenken over onze toekomstige samen leving over aan politici? Waarom bestaat er geen serieuze internationale top voor intellectuelen? Die eenvoudige maar evengoed dringende vraag bracht mij en mijn Human-collega Marc Josten een jaar geleden op de gedachte om een G8 van de Filosofie te organiseren. Een top waar niet de korte, maar de lange termijn centraal staat. Niet het privébelang, maar het gedeelde belang. Niet de verkokering, maar de brede visie. Niet de vermeende daadkracht, maar de denkkracht.
Een onstuimige missie die uitgroeide tot realiteit Het hele idee leek aanvankelijk vooral een onstuimige en overambitieuze missie, maar door de vruchtbare en intensieve samenwerking van Filosofie Magazine met omroep Human en Hivos is deze ambitie in één jaar tijd uitgegroeid tot realiteit: de G8+1 van de Filosofie 2014, waarbij we geen
acht, maar zelfs negen internationale denkers mogen verwelkomen. We hebben het afgelopen jaar bij het publiek gepolst wie zij als de belangrijkste denkers beschouwen; we hebben vele filosofen, maar ook maatschappelijke organisaties benaderd om de agenda van deze top mede op te stellen. Het resultaat daarvan is het programma van deze avond. Wij zijn zeer verheugd dat 9 internationale topfilosofen, van zeer uiteenlopende komaf – van Syrië tot de Verenigde Staten; van Australië tot Nigeria – vanavond bij ons te gast zijn en het gesprek met het publiek aangaan. Laaf u aan de ideeën van de grote denkers van dit moment en laat u inspireren door hun denkkracht. Veel plezier.
Daan Roovers Hoofdredacteur Filosofie Magazine
FILOSOFIE NACHT 2014
INTRODUCTIE G8 FILOSOFEN // 5
BENJAMIN BARBER (1939) American political scientist
AZIZ AL-AZMEH (1947)
Syrian political philosopher and Oriental Studies theorist Aziz al-Azmeh criticizes postmodernism, (multi) culturalism and radical Islamism, all of which he argues have arisen over the past 30 years in response to the Western onslaught on the Muslim world. Al-Azmeh discusses the dominant discourses in our thinking about Islam and religion, and how we relate this to the Western tradition. He argues that the Islamic world is constructed by both Islamists and Westerners in the process of re-dividing the world ideologically.
Selection of Works:
ILLUSTRATIES: MEINBERT.COM
Islams and Modernities, Muslim Kingship
As advisor of many Ameri can politicians, such as Bill Clinton, and president of the Interdependence Movement (“Citizens Without Borders”), Benjamin Barber has become a renowned political theorist on questions of democracy. Barber reckons the nationstate system has failed and change is no longer achieved. As a remedy to this, mayors all over the world are showing their potential for addressing global problems such as sustainability, crime and economic inequality.
Selection of Works: Jihad vs. McWorld, If Mayors Ruled the World
CHANTAL MOUFFE (1943)
Belgian political philosopher and agonist Chantal Mouffe is a promi nent critic of ‘deliberative democracy’. Known from her influential theory of agonism, she argues that, instead of trying to find consensus, conflict and pluralism in society is what is most important. The tendency of current politics to discuss only rational and lifestyle matters, combined with the move towards the centre of the political spectrum by the main political parties, has left the meaningful left and right wings of political theory and action open for populists and extremists.
Selection of Works: On the Political, Agonistics
Ad Verbrugge, Anna Luyten, Beate Rössler, Bram van Ojik, Clairy Polak, Coen Simon, Daan Roovers, Erno Eskens, Haroon Sheikh, Huub Dijstelbloem, Ingrid Robeyns
6 // INTRODUCTIE G8 FILOSOFEN
G8 VAN DE FILOSOFIE
JOHN GRAY (1948)
British political philosopher and liberal theorist
DAMON YOUNG (1975)
Australian philosopher
Damon Young writes about one of the oldest philosop hical debacles: how to cul tivate ‘the good life’. In his work questions of human value and wholeness are central. New technologies – phones, tablets and laptops - diminish free time and disrupt human rhythms. Ac cording to Young we should put more effort into getting a healthy lifestyle. By exer cising intelligently, we are committing to wholeness: enjoying and enhancing our full humanity.
Selection of Works: Distraction, Philosophy in the Garden
John Gray is a sceptical liberal theorist with an inte rest in analytic philosophy and the history of ideas. He is most sceptical about capitalism, globalization, humanism and progress, stating that uncritical belief in the reality and worth of progress is dangerous, as it acts as a subverted religious vehicle that nearly always tends toward totalitarian thinking. Gray criticizes the utopian thinking of the mo dern world, he sees volition and morality as an illusion and portrays humanity as a ravenous species, engaged in wiping out other forms of life.
Selection of Works: The Silence of Animals, Straw Dogs
MARKUS GABRIEL (1980) German Epistemologist
Markus Gabriel, once the youngest professor of phi losophy in Germany, works mainly in epistemology and metaphysics, drawing his in spiration from the history of philosophy. Gabriel argues that ‘the world’ and ‘the universe’ are two different objects. To exist is to appear in a field of sense - not only things, but also facts can have real existence. Gabriel connects this revisionist on tology, which he calls ‘metametaphysical nihilism’, with urgent and important topics such as internet-algorithms, information-overload and privacy.
Selection of Works: Warum es die Welt nicht gibt
Ivana Ivkovic, Jan Verwey, Joke Hermsen, Jos de Mul, Leon Heuts, Lisa Doeland, Maartje Schermer, MarjanSlob, Marli Huijer, Miriam van Reijen, Nanda Oudejans, Pablo Tittonell, Peter-Paul Verbeek, Pieter Jonker
FILOSOFIE NACHT 2014
INTRODUCTIE G8 FILOSOFEN // 7
SOPHIE OLUWOLE (1935)
Nigerian theorist on African Philosophy
German philosopher and cultural theorist We live in a symbolic world: not only do we have an atmosphere full of oxygen, we also need an atmosphere full of symbols and meanings. All of the techniques that contribute to human civilization, such as music and literature, are called ‘antropotechniques’. Through practice and repe tition we can influence the norms of antropotechnique and maybe even change certain behaviours that, for example, are a threat to our planet. This way, the homo repetitus could out grow the homo economicus.
Selection of Works: Womanhood in Yoruba Traditional Thought, Witchcraft, Reincarnation and the God-Head
Selection of Works: Critique of Cynical Reason, Spheres-trilogy
ZYGMUNT BAUMAN (1925) Polish sociologist
Zygmunt Bauman wrote over 55 books with a number of common themes, among which are globalization, mo dernity and postmodernity, consumerism and morality. Bauman examines how we have moved away from a heavy and solid, hardware– focused modernity to a light and liquid, software–based modernity. This passage, he argues, has brought pro found change to all aspects of the human condition. The continuous uncertainties, which Bauman calls ‘liquid fears’, that come with modernity are diffuse and tough to pin down, because modern life has become fragmented.
Selection of Works: Liquid Life, The Art of Life, Collateral Damage
René Gude, René ten Bos, Rosan Hollak, Rutger Bregman, Sjoerd de Jong, Stephen Baker, Stijn Sieckelinck, Stine Jensen, Tim Fransen, Wim Brands
ILLUSTRATIES: MEINBERT.COM
PETER SLOTERDIJK (1947)
The academic philosophical tradition in Africa is still young, and Oluwole argues that there should be a separate domain for ‘African Philosophy’. She calls herself a ‘critical traditionalist’ and discusses different definiti ons of ‘philosophy’. In her latest work she mainly focusses on the Yoruba religion and aims to prove that oral traditions are of philosophical value. African philosophy should not be embedded in the conventi onal Western philosophical frameworks.
8 // VRAGEN
G8 VAN DE FILOSOFIE
De vragen van... Tijdens de voorbereidingen van de G8 hebben wij intensief samengewerkt met instanties, experts, en anderen om op die manier zoveel mogelijk draagkracht te creëren. We vroegen hen onder andere welke onderwerpen er aan bod zouden moeten komen. Op deze pagina’s hebben wij drie vragen uitgelicht.
> Programma suggestie
> Programma suggestie
PABLO TITTONELL, INGRID ROBEYNS en BRAM VAN OJIK onderzoeken in hoeverre duurzaamheid een elitair en Westers probleem is. Wat gebeurt er wanneer het streven naar duurzaamheid en de welvaart van derde wereldlanden met elkaar in conflict ko men? Welke verantwoordelijkheid weegt op dat moment zwaarder?
RENÉ TEN BOS houdt zich als hoogleraar filosofie aan de Faculteit der Management wetenschappen bezig met bedrijfsethiek en de manier waarop collectieve belangen het soms moeten afleggen tegen individu ele belangen. Welke rol kan filosofie, en dan vooral ethiek, hierin spelen? Kunnen we bedrijven beroepen op hun collectieve verantwoordelijkheid?
Gesprek World’s Choice: Sustainability or Welfare Veilingzaal > 19:15 – 20:00
Lezing De blauwe mystificatie van de wereldzeeën Keurzaal > 19:15 – 19:45
De vraag van ASN Bank
Het begrip duurzaamheid is het zorgdragen voor de behoeftes van huidige generaties op een manier waardoor toekomstige generaties ook nog in hun behoeftes kunnen voorzien. Dat klinkt logisch en als moreel juist, maar waar is dat op gebaseerd? Waarom zijn wij verantwoordelijk voor toekomstige generaties?
PLATTEGROND BEURS VAN BERLAGE
12 // GROTE ZAAL
// EFFECTENBEURSZAAL
FILOSOFIE NACHT 2014
OPENING Effectenbeurszaal > 19:00 – 19:15
RAFAEL RIJNTJES
Om de sfeer een beetje op gang te brengen zal DJ SWOOLISH in huiskamersetting de muziek verzorgen. Ga gezellig bij haar zitten en luister naar het gemoedelijke gekraak van echte platen.
BEGANE GROND
Als u even de tijd neemt om een rondje te lopen zult u de portretten van MEINBERT GOZEWIJN VAN SOEST tegenkomen. Van Soest tekent de ervaring van het kijken naar een gezicht. Hij maakte van alle negen sprekers een portret dat eveneens in dit boekje te vinden is.
Religion’s time schedule in postmodern secularisation Effectenbeurszaal > 19:15 – 20:15 The role of religion is by no means discarded or beaten in the allegedly secularised world. Just pinpoint what the function of religion is, construct a solid diagnosis of (post)modernity and then you will see how the indoctrination program of religion is being (re-)arranged in secular formats. Every generation of finite creatures has to revalue the gifts of infinity. Interview: RENÉ GUDE
Op het grote scherm komt van alles voorbij. BAS KÖHLER tekent live mee vanuit de Effectenbeurszaal.
II. Keurzaal III. Beursfoyer IV. Graanbeurszaal V. Effectenbeurszaal VI. Grote zaal
1E ETAGE
D. Roland Holst kamer H. Ontvangkamer K. Administratiezaal L. Veilingzaal M. Berlagezaal
BOY VAN DIJK
BEGANE GROND
Athenaeum Boekhandel verzorgt een ruim gesorteerde BOEKENSTAND met de belangrijkste werken van de denkers die vanavond centraal staan.
Volgens de Australische DAMON YOUNG corrumpeert de moderne manier van werken ons denken. We raken langzaam verslaafd aan de buzz van technologieën - telefoons, tablets, laptops - die ervoor zorgt dat we altijd en overal bereikbaar zijn. Ondertussen zijn bedrijven altijd en overal op zoek naar de laagste productiekosten, deze flexibiliteit zorgt voor grote onzekerheid. In zijn lezing ‘Modern Work’ analyseert Young de ontwikkelingen op werk-gebied en roept hij op tot meer reflectie. Wat was de oorspronkelijke bedoeling van werk?
Lecture Working in the Age of Flexibility Berlagezaal > 23:00 – 23.45
Sinds de Westelijke wereld kampt met een diepe economische crisis durven we weer fundamentele vragen te stellen: over de houdbaarheid van het neoliberalisme, de welvaartstaat, de kloof tussen overheid en burger of over polarisatie. Wat is vooruitgang? Wat kunnen we hierin leren van niet-westerse landen?
> Programma suggestie
> Programma suggestie
Rosan Hollak interviewt de Poolse socioloog ZYGMUNG BAUMAN, met 89 jaar de oudste G8 denker, over zijn belangrijkste werk. Vaste structuren als economische zekerheid en sociale systemen zijn weggevallen, we leven in een vloeibare moderniteit. Deze gefragmenteerde levensstijl zorgt voor een gevoel van continue, en vooral ondefinieerbare, angst. Bauman onderzoekt wat hiervan de gevolgen zijn voor de verdwijnende middenklasse..
SOPHIE OLUWOLE vecht ervoor dat de Afrikaanse filosofie niet volledig in gangbare westerse filosofische denkkaders wordt ingelijfd maar dat een grotere variëteit binnen de filosofie wordt erkend. Filosofie is niet alleen rationeel of wetenschappelijk maar moet ook ruimte maken voor spirituele en rituele tradities.
Interview Liquid Times and Collateral Damage Berlagezaal > 19:15 – 20.00
Lecture The question of African Philosophy Berlagezaal > 20:15 – 21:00
De vraag van Hivos
1E ETAGE
In de grote zaal kunt u terecht voor een DRANKJE, een HAPJE en een GOED GESPREK. Er is ruimte om na te praten over de lezingen en gesprekken, om even de benen te strekken of juist even bij te komen op een bankje.
PETER SLOTERDIJK
> Programma suggestie
De vraag van AOG
DAAN ROOVERS, hoofdredacteur Filosofie Magazine, opent de avond samen met MARC JOSTEN, hoofdredacteur van Het Filosofisch Kwintet.
Wat is de impact van technologische ontwikkelingen en de vernetwerkende samenleving op de toekomst van mens, werk en arbeid?
VRAGEN // 9
19.00
19.15
19.30
19.45
20.00
20.15
20.30
20.45
21.00
21.15
21.30
21.45
22.00
22.30
22.45
23.00 23.15
23.30
23.45
0.00
0.15
0.30
0.45
1.00
Vanaf 22:00 dj Swoolish
> pagina 12
> pagina 12
22.15
BLOKKENSCHEMA // 11
Nederlandstalig
Doorlopend: Mediacafé
Grote Zaal
Effectenbeurszaal*
**De programmaonderdelen in deze zaal worden opgenomen door HUMAN TV
*De programmaonderdelen in deze zaal worden geregistreerd op beeld en dit beeld kan worden gebruikt
10 // BLOKKENSCHEMA
The questions of African Philosophy
Peter Sloterdijk: Religion’s time Opening schedule in postmodern secularisation
The Possibility of Democratic Governance
Lecture by: Sophie Oluwole
Interview door: René Gude
Agonistic Politics and the New Protest Movements
The Myth of Progress Lecture by: John Gray
Lecture by: Benjamin Barber
Lecture by: Chantal Mouffe
Therefore I am
Graanbeurszaal**
Gathering The Philosophical Quintet
Benjamin Barber, Damon Young, Aziz Al-Azmeh, Markus Gabriel
> pagina 14
World’s Choice: Sustainability or Welfare
Veilingzaal*
De status van wetenschap
College door: Huub Dijstelbloem
Pablo Tittonell, Bram van Ojik, Ingrid Robeyns Moderator: Erno Eskens
> pagina 15
Scholierendebat
Administratiezaal*
Traditie en Moderniteit
> pagina 17
Interview door: Rosan Hollak
Duurzaamheid in bedrijven
Keurzaal*
Ethische Robotica
Verwey Kamer
Political Structures
Xenophobia in Modern Times Aziz Al-Azmeh, Haroon Sheikh, Benjamin Barber Moderator: Sjoerd de Jong
Markus Gabriel, Beate Rössler Moderator: Leon Heuts
Working in the Age of Flexibility
Lecture by: Aziz Al-Azmeh
A reflection on three recent political cases Chantal Mouffe, John Gray Moderator: Ivana Ivkovic
deFusie - DeIdee
Je bent jong en je denkt wat
Information – Internet – Privacy
Lecture by: Damon Young
Asylum by Mayors
Benjamin Barber, Nanda Oudejans Burgemeester / Moderator: Frank en Maarten Meester
FiloCafé
Filmzaal
> pagina 19
Cabaret
Arabs and Islamism
New Realism as Ideology Critique Lecture by: Markus Gabriel
Jos de Mul, Pieter Jonker, Peter-Paul Verbeek Moderator: Marjan Slob
Lezing door: René ten Bos
> pagina 18
The Limits of World Pictures
Lezing door: Haroon Sheikh
Tim Fransen
Lezing door: Rutger Bregman
Marli Huijer, Damon Young, Zygmunt Bauman Moderator: Lisa Doeland
Door: Wim Brands
Zygmunt Bauman: Liquid Modernity
Berlage Zaal*
De geschiedenis van vooruitgang
The Good Life: identity and living
Uitreiking Socratesbeker
Jury: Miriam van Reijen, Coen Simon, Jan Verwey
> pagina 16
Scholing 2.0
Stijn Sieckelinck, Joke Hermsen, Jan Verweij Moderator: Daan Roovers
The Philosophical Quintet
Peter Sloterdijk, Clairy Polak, John Gray, Maartje Schermer, Stephen Baker
Filmzaal
Door: Miriam van Reijen
Radio René
Ontvangkamer
Denk mee met de reporters van Radio Rodeo
> pagina 19
The Change in Being Human
Roland Holst Kamer
Instalation by: Ymer Marinus and Willem Stapel
> pagina 19
19.00
19.15
19.30
19.45
20.00
20.15
20.30
20.45
21.00
21.15
21.30
21.45
22.00
22.15
22.30
22.45
23.00 23.15
23.30
23.45
0.00
0.15
0.30
0.45
1.00
EFFECTENBEURSZAAL // 13 SOPHIE OLUWOLE
To the question whether or not there is a separate African Philosophy, many philosop hers give a negative answer, arguing that African thought is the search for emotive and subjective satisfaction while philosophy is rational, critical and scientific. But are these really universal features of philosophy? Or should there be a separate domain for religious and ‘traditional’ philosophy?
BMFOTOGRAFIE
Lecture: The Question of African Philosophy Effectenbeurszaal > 20:30 – 21:15
BENJAMIN BARBER
Lecture: The Possibility of Democratic Governance Effectenbeurszaal > 21:30 – 22:15 In the current anarchic world-order the question of democratic governance is once more pressing on political theory. How can the people of the world still be governed in a just and democratic way? And how do we deal with global challenges such as global warming, terrorism and poverty if governance itself is already such a challenge?
JOHN GRAY
Lecture: The Myth of Progress Effectenbeurszaal > 22:30 – 23:15 Progress in science is a fact, whereas progress in civili zation is a modern myth. Improvement in society may be real enough, at times and in places. But the myth is the belief that improvement is incremental and enduring, with one advance being fol lowed by another indefini tely. But while the increase of knowledge is cumulative, improvement in ethics and politics is not, climate change illustrates this disjunction. The cycle of gain and loss is not new, nor will it end. We do not progress in an upward linear fashion and there is no goal at the end of history.
CHANTAL MOUFFE
Lecture: Agonistic Politics and the New Protest Movements Effectenbeurszaal > 23:30 – 23:15 CHANTAL MOUFFE
BAS KÖHLER doet al tekenend op kunstzinnige wijze verslag van de lezingen in de Effectenbeurszaal. Zijn werk wordt gestreamd in de Grote Zaal
The recent Occupy move ments bring to the fore the existence of a crisis of repre sentation in liberal demo cratic societies. But do they indicate that representative institutions have become obsolete or do they call for a deepening and radicalization of representative democracy? The central problem with our current ‘post-democra tic’ societies is the lack of an ‘agonistic’ debate that allows people to have a real voice in decisions that concern their future.
14 // GRAANBEURSZAAL
G8 VAN DE FILOSOFIE
CLAIRY POLAK
HET FILOSOFISCH KWINTET The Philosophical Quintet Graanbeurszaal > 0:00 – 01:00
DUS IK BEN / THEREFORE I AM Graanbeurszaal > 19:15 – 20:30
How do I cope with the pressure of giving meaning to life? What should I do with the enormous amount of digital information that infiltrates daily life? How do we handle challenges like climate change or poverty challenges that seem to leave national politics numb? How should a highly secularized society (like the Dutch) address questions of religion? Human’s ‘Therefore I Am’ (Dus ik ben), asked MARKUS GABRIEL, DAMON YOUNG, BENJAMIN BARBER and AZIZ AL-AZMEH to find answers to some of these vital questions. The answers will be presented by them during a 12-minute talk, which will be broadcasted on television. Presentation: STINE JENSEN
What are the implications of technological advancement for our sense of humanity? Can or do moral systems have any influence on the ongoing development of technology? The central theme of this year’s series of Human’s The Philosop hical Quintet (Het Filosofisch Kwintet) is ‘Technology and Morality’. Live from the G8 of Philosophy, Human will broadcast a special edition of The Philosophical Quintet, hosted by Dutch journalist CLAIRY POLAK and G8-philo sopher PETER SLOTERDIJK. Their guests are JOHN GRAY, STEPHEN BAKER and MAARTJE SCHERMER.
DUS IK BEN JOHN GRAY
FILOSOFIE NACHT 2014
VEILINGZAAL // 15
WORLD’S CHOICE
SCHOLING 2.0
TIM FRANSEN
Is sustainability a Western problem? PABLO TITTONELL, Professor of Farming System Ecology at Wageningen University, INGRID ROBEYNS, professor Ethics of Instituti ons, and GroenLinks politi cian BRAM VAN OJIK will discuss the question whether the West can force developing countries to be sustainable, when this means decreasing their economic possibilities. Moderator: ERNO ESKENS
De generatie van de toe komst zit nu op school. Wat willen we hen onderwijzen en waar houden de taken van de leraar op? Sociaal en wijsgerig pedagoog STIJN SIECKELINCK, filosofe en schrijf ster JOKE HERMSEN en ‘docentvan-het-jaar’ JAN VERWEIJ gaan met elkaar in gesprek over de rol van het onderwijs. Moderator: DAAN ROOVERS
TIM FRANSEN is filosoof en
Sustainability or Welfare Veilingzaal > 19:15 – 20:15
Wat leren we onze kinderen? Veilingzaal > 21.15 - 22:00
Dit programmaonderdeel wordt aangeboden door AOG
Wetenschap en technologie roepen niet alleen vragen op over risico’s of nieuwe ongelijkheden maar ook over wie we zijn en hoe we willen (voort)bestaan. Filosofen doen het echter vaak voor komen alsof we ‘over’ zaken als genetische modificatie en medische technologie beslissen. De technologi sche samenleving is echter ver doorgedrongen in onze ruimtelijke omgeving: hoe kunnen wetenschap en democratie zich daarbinnen tot elkaar verhouden?
cabaretier, hij neemt zijn publiek mee langs de grote vraagstukken uit het leven. Basis voor zijn verhaal zijn filosofische beschouwingen over vrij heid, eigen verantwoorde lijkheid, individualisme en idealen. Fransen won zowel de jury –als de publieksprijs bij het Leids Cabaret Festival 2014.
DEFUSIE - DE IDEE
Je bent jong en je denkt wat Veilingzaal > 23:15 – 00:15
DE ROL VAN WETENSCHAP College van Huub Dijstelbloem Veilingzaal > 20:30 – 21:00
Cabaret Veilingzaal > 23:00 - 23:15
RUTGER BREGMAN
DE TERUGKEER VAN DE UTOPIE Lezing door Rutger Bregman Veilingzaal > 22:15 – 22:45
We zijn rijker, veiliger en gezonder dan ooit. Toch verlangen steeds meer mensen naar vroeger, naar een Gouden Tijdperk dat eigenlijk nooit heeft bestaan. In de kunsten, de commer cie en de politiek woekert de nostalgie. Hoe kunnen we het moderne onbehagen verklaren? En hoe kunnen we onze blik weer op de toekomst richten?
Bij De Idee schuiven drie jonge, getalenteerde denkers uit de stal van online opinie tijdschrift deFusie aan om te praten over de toekomst. Wat gaan de komende jaren ons brengen? Filosofen THOMAS MUNTZ, ANDREA SPEIJERBEEK en LINDE VAN SCHUPPEN bespreken kwesties uit hun interessegebied - populisme, onze verhouding tot techno logie en de hersenen. Interviews: SICCO DE KNECHT en FRANSIJN BULHOF. Idee is een tweemaandelijkse De talkshow in de SSBA Salon van de Stadsschouwburg Amsterdam.
16 // ADMINISTRATIEZAAL SCHOLIERENDEBAT
G8 VAN DE FILOSOFIE ZYGMUNT BAUMAN
Filosofen worden steeds jonger: Scholieren van het Hervormd Lyceum, 4e Gym nasium, Cygnus Gymnasium en het Vossius Gymnasium uit Amsterdam debatteren over mens en techniek. De jury, bestaande uit MIRIAM VAN REIJEN, JAN VERWEIJ en COEN SIMON, zal het winnende team bekendmaken en de prijs uitreiken.
JOOST VAN DEN BROEK
Administratiezaal > 19:15 – 20:15
THE GOOD LIFE: IDENTITY AND LIVING Administratiezaal > 21:45 – 22:30
SOCRATESBEKER Administratiezaal > 20.30 – 21.30 Wie wint de prijs voor het meest urgente en prikkel ende Nederlandstalige filosofieboek? Dit jaar zijn de boeken van Jan Bransen, Jabik Veenbaas, Jurriën Rood, Ad Verbrugge en Rudi Rotthier genomineerd. WIM BRANDS spreekt met de kans hebbers.
The very youngest and the very oldest of the G8 philo sophers join MARLI HUIJER, author of Discipline, to analyse fragmented (post-)modern life, freedom and happiness. The world we live in has changed significantly over the past decades: how do we cope with life, stress and distracti ons? How can we find ‘wholeness’ in our current modern, unstructured society? Can we discipline ourselves? With DAMON YOUNG and ZYGMUNT BAUMAN. Moderator: LISA DOELAND
INFORMATION – INTERNET PRIVACY
XENOPHOBIA IN MODERN TIMES
Administratiezaal > 22:45 - 23. 30
Administratiezaal > 23:45 - 0:45
BEATE RÖSSLER, author of The
In the age of globalisation, it is conceivable that xenophobia would likely disappear.However, this is clearly not the case. What role does xenophobia play and where do xenophobic feelings come from? With AZIZ AL-AZMEH, HAROON SHEIKH and BENJAMIN BARBER. Moderator: SJOERD DE JONG
Value of Privacy, and G8 phi losopher and epistemologist MARKUS GABRIEL partake in a Kantian investigation into the value of privacy in the age of information. What is privacy when we’re talking about the internet and what is the meaning of individual freedom and autonomy? Moderator: LEON HEUTS
FILOSOFIE NACHT 2014
BERLAGEZAAL // 17
ZYGMUNT BAUMAN
DAMON YOUNG
What if the structures we count upon disappear? According to sociologist ZYGMUNT BAUMAN, this is what has happened during the last century. Liquid Life is the fragmented life in which liquid and changeable fears come about because of the diffusion of structures such as religion, social systems and the disappearance of the Middle Class. Rosan Hollak interviews this 89-year old G8 philosopher on the most important aspects of his oeuvre. Interview: ROSAN HOLLAK
Modern work often corrupts our thinking, we are beco ming addicted to the buzz of technology. Meanwhile companies shift places in search of lower wages less regulated environmental pro tection. This new ‘flexibility’, uncertainty and unpredicta bility are part of the job. How can we encourage reflection and recognition of these new realities?
Liquid Times and Collateral Damage Berlagezaal > 19:15 – 20:15
TRADITIE EN MODERNITEIT
Lecture: Working in the Age of Flexibility Berlagezaal > 23.00 – 23.45
MARKUS GABRIEL
MARKUS GABRIEL
Lecture: The Limits of World Pictures Berlagezaal > 21.00 – 21.45 In order to detect and defeat ideology with the right form of critique, we need a strong commitment to truth and realism. Postmodernism has failed in this task and this has led to the rise of new ideologies based on the false assumption that reality itself has become virtual, algorithmic and anonymous.
Lezing door Haroon Sheikh Berlagezaal > 20:15 – 20:45
Open markten en nieuwe technologieën zouden moe ten leiden tot een kosmo politische wereld. Toch zijn er juist allerlei vormen van lokalisme in opkomst die getuigen van de menselijke behoefte aan inbedding. Het globale wordt aan lokale praktijken en tradities ver bonden. Wij zijn geen vrije subjecten in neutrale ruimte en tijd: wat betekent het om fysiek ingebed te zijn?
AZIZ AL-AZMEH
Lecture: Arabs and Islamisms Berlagezaal > 22:00 – 22:45 Islamist government is understood to be the inevitable outcome in the Arab World in view of the historical and ethnological predispositions of the Arabs, whose over whelming features are presumed to be religious. Aziz alAzmeh places these arguments in the context of common views about modernity and secularisation, and the com mon vogue of anti-secular polemics and pro-Islamist apo logetics current in the West as well as in the Arab World.
18 // KEURZAAL POLITICAL STRUCTURES Keurzaal > 21:15 – 22:15
DE BLAUWE MYSTIFICATIE VAN DE WERELDZEEËN Lezing door René ten Bos Keurzaal > 19:15 – 19:45
Tal van bedrijven fantaseren over ‘blauwe oceaan strategieën. Op de een of andere manier nodigt de oceaan uit tot mystiek gemijmer over een economie voorbij de schaarste. Maar de oceaan is allang niet meer blauw en bedrijven zien niet hoe ziek de zee eigenlijk is. Daarmee wordt de belangrijkste bron van het leven miskend en genegeerd.
Dit programmaonderdeel wordt aangeboden door AOG
CHANTAL MOUFFE and JOHN GRAY are renowned for their respective criticism of the focus on political consen sus in modern-day liberal democracies, and the utopian thinking that in ever new forms threatens the existence of those very same democracies. Together, they will reflect on three cases taken from current political reality. What does the future of the democracy in the European Union look like? What role do protest movements play in liberal democracies? And does poli tics extend beyond the pos sibility of mere co-existence? Moderator: IVANA IVKOVIC
ETHISCHE ROBOTICA
ASYLUM BY MAYORS
Keurzaal > 20:00 – 21:00
Keurzaal > 22:30 – 23:15
In het essay van de Maand van de Filosofie vraagt JOS DE MUL zich af wat nu eigenlijk het verschil is tussen mens en robot, tussen natuurlijk en kunstmatig. In gesprek met PIETER JONKER, hoogleraar robotica en kunstmatige intelligentie, en PETER-PAUL VERBEEK, hoogleraar techniekfilosofie, wordt onderzocht of het mogelijk is om de menselijke waarden die ten grondslag liggen aan human enhancement mee te nemen in technologische ontwerpen. Moderator: MARJAN SLOB
Can the international impas se on securing human rights for refugees and illegal immigrants be solved by fo cusing on the practical tools mayors have at their dispo sal? BENJAMIN BARBER, author of the book If Mayors Ruled the World, sees the inflexibility of nation-states as a sign to look elsewhere if we wish to address the pressing issues of our time. In conversation with NANDA OUDEJANS (author of Asylum) and a mayor. Moderator: FRANK EN MAARTEN
JOS DE MUL
PETER-PAUL VERBEEK
MEESTER
// OVERIGE ZALEN
FILMZAAL Verwey Kamer > 19:15 – 20:15 / 22:00 – 00:00 Zin in een rustmomentje? In de filmzaal kun je allerlei filmpjes bekijken die betrek king hebben op (the making of) de G8 van de Filosofie en Het Filosofisch Kwintet.
RADIO RENÉ
COLOFON // 19
INITIATIEF De G8 van de Filosofie is een initiatief van Filosofie Magazine, Human en Hivos
FILOSOFIE
Ontvangkamer > doorlopend Radio René rent en sluipt door de gangen van de G8 van de filosofie. De reporters dagen iedereen uit om hardop mee te denken. Radio René wordt gemaakt door radio collectief Radio Rodeo.
Daan Roovers Sophie van Balen Lietje Bauwens
FILOCAFÉ
Rosalie Langerak
Door Miriam van Reijen Verwey Kamer > 20:30 – 22:00 Het FiloCafé is een van de weinige onder delen waarbij voornamelijk bezoekers het woord voeren. De deelnemers brengen filosofische vragen of stellingen in over de thema’s die voorbij zijn gekomen in het programma. Daaruit wordt één vraag of stelling op democratische wijze gekozen, en deze is de start voor een socratisch onderzoek waarbij de filosoof zich zoveel mogelijk beperkt tot het modereren van het gesprek.
PROGRAMMERING
PRODUCTIE GRAFISCH ONTWERP RAZA (Daphne van Langen)
VRIENDEN VAN DE G8:
THE CHANGE IN BEING HUMAN Installation Roland Holst Kamer > doorlopend
Heeft de vooruitgang van moderne techno logie invloed op ons beeld van de realiteit? Een installatie over digitale menselijkheid en de vormen die we daarin aannemen. Door: YMER MARINUS (The Living Void) en
WILLEM STAPEL
PREFERRED SUPPLIER:
Online abonnement
vanaf € 4,99 per maand
Alle grote denkers binnen handbereik? Dat kan nu via het vernieuwde filosofie.nl Vanaf € 4,99 per maand krijgt u toegang tot het beste over filosofie, voor u geselecteerd en bijeen gebracht. Zo heeft u te allen tijde een duidelijk perspectief op grote en kleine vraagstukken. Op filosofie.nl leest u elke dag exclusieve achtergrondartikelen, interviews en portretten. Als abonnee kunt u bovendien thematische dossiers bekijken, uw eigen leeslijst bijhouden, auteurs volgen en nog veel meer. Scherp uw gedachten en probeer filosofie.nl nu twee dagen gratis. Ga naar filosofie.nl/actie. Bent u jaarabonnee van Filosofie Magazine? Dan heeft u via uw persoonlijke pagina gratis toegang tot filosofie.nl.
