Whitepaper
Zonne-energie voor de zaak
Zonne-energie voor de zaak Zonne-energie is in opmars. Het opgestelde vermogen verdubbelde in 2013* ten opzichte van het jaar daarvoor. Deze trend zet zich door in 2014 en naar verwachting ook in 2015. Zonne-energie wordt financieel steeds interessanter voor bedrijven die slim willen inkopen, doordat de prijzen van zonnepanelen dalen. Zonne-energie is een schone bron die meer energie oplevert dan ze kost. In twee jaar tijd is al de energie opgewekt die nodig is om zonnepanelen te produceren. Dat past goed bij organisaties die duurzaam willen ondernemen. Maar hoe werken zonnepanelen eigenlijk? Welke soorten panelen zijn er? Is uw dak geschikt? Hoe zit het met terugleveren? Zijn er aantrekkelijke subsidie- of belastingregelingen?
*Bron: HollandSolar
1. HOE WERKT ZONNE-ENERGIE? Zonne-energie is een relatief eenvoudige en betrouwbare techniek, mits bij ontwerp en realisatie met een aantal zaken rekening wordt gehouden. Er zijn relatief veel factoren van invloed op de opbrengst, zowel in euro’s als in kilowattuur.
1.1 WERKING ZONNEPANELEN Zonne-energie kent twee vormen. Er zijn systemen die zonnewarmte genereren (zonnecollectoren/zonneboilers) en er zijn systemen die elektriciteit opwekken (zonnepanelen). Een zonnepaneel bestaat uit meerdere cellen en werkt met twee laagjes silicium. Als hier licht op valt, ontstaat er een spanningsverschil tussen de twee lagen van de cel. Dit heet een fotovoltaïsche reactie (photo voltaic ofwel pv). Om die reden spreken we ook wel van pv-systemen. Een systeem bestaat uit verschillende elementen die stuk voor stuk invloed hebben op het rendement. Dit zijn panelen, maar ook kabels en een of meer omvormers. Een omvormer zet de gelijkstroom die panelen opwekken om in wisselstroom, waar apparatuur bij bedrijven op werkt. Zo kan de opgewekte stroom direct worden gebruikt.
1.2 SOORTEN EN MATEN ZONNEPANELEN De meest gangbare zonnepanelen zijn 99x165 cm groot. Een zonnepaneel weegt ongeveer twintig kilogram. In bepaalde gevallen, zoals op een plat dak, wordt extra ballast gebruikt, om het paneel op zijn plaats te houden. Zonnepanelen zijn er in verschillende soorten: • Monokristallijn Monokristallijne panelen hebben cellen van zuiver kristallijn. Het oppervlak ziet er geordend uit en de kristallen zijn zwart.
De meest gangbare zonnepanelen zijn 99x165 cm groot. Een zonnepaneel weegt ongeveer 20 kilogram.
De panelen hebben een hoger vermogen. Optioneel zijn de monokristallijne panelen ook in een volledig zwarte variant beschikbaar: Een volledig zwart paneel, dat wil zeggen met een zwart frame en zwarte onderlaag (All black). • Polykristallijn Polykristallijne zonnepanelen bevatten cellen met meerdere siliciumkristallen. Voor deze panelen is een korter productie proces nodig, waardoor het paneel goedkoper blijft. De kristallen zien er donkerblauw uit. Ook deze panelen zijn optioneel beschikbaar in een zwarte uitvoering, een zwart frame en een zwarte onderlaag, de cellen blijven hierbij wel nog zeer donkerblauw gekleurd (Poly Black). • Dunne-film Een relatief nieuwe ontwikkeling is die van dunnefilmzonne panelen. Deze bevatten geen kristallen maar siliciumpoeder. Voordeel is dat deze licht, buigzaam en goedkoper zijn, waardoor ze flexibeler toepasbaar zijn dan de traditionele zonnepanelen. De dunnefilmzonnepanelen kennen wel een lagere energieopbrengst dan kristallijne panelen.
1.3 STROOMOPBRENGST ZONNEPANELEN In Nederland schijnt de zon voldoende om een aanzienlijke hoeveelheid elektriciteit op te wekken. Het aantal zonuren is in ons land redelijk stabiel. Dit maakt de opbrengst van zonneenergie aanzienlijk meer voorspelbaar dan die van windenergie. Niet overal in Nederland is de opbrengst overigens hetzelfde. Anders dan verwacht, schijnt de zon in Nederland niet het meest in het zuiden en oosten, maar juist in het noorden en westen. De meeste zonuren werden in 2013 gemeten in het noordwesten van het land. De Kooy op Texel haalde 1.906 uur. Het schaduwrijkst was Deelen, bij Arnhem, met 1.505 zonuren.
Een punt van aandacht bij de aanschaf van zonnepanelen is kwaliteit van de gebruikte materialen en het productieproces. Fouten hierin, zoals een inferieure kit dat het paneel afdicht, of een fout in het productieproces, kunnen ervoor zorgen dat op den duur water in het paneel binnendringt. Dit kan de levensduur aanzienlijk verkorten of het paneel kan er defect door raken. De omvormer is eveneens een belangrijke schakel in de opbrengst. Omvormers zetten de gelijkstroom van zonnepanelen om in wisselstroom van het energienet. Omvormers moeten bij de panelen passen, en worden geconfigureerd op basis van onder andere: type en aantal panelen, oriëntatie ten opzichte van het zuiden, hellingshoek, verschillende dakvlakken en weersomstandigheden van de locatie. Ze hebben een levensduur van ruwweg de helft van die van de panelen, dus moeten in de looptijd van het project eenmaal vervangen worden. Verbeteringen in de techniek maken op dit moment omvormers en zonnepanelen geleidelijk efficiënter.
1.4 SALDEREN
Bron: KNMI, Jaaroverzicht van het weer 2013
Direct zonlicht is niet noodzakelijk om energie op te wekken. Ook op bewolkte dagen genereert een zonnepaneel stroom. De opbrengst is wel beduidend minder. Tussen een korte bewolkte dag in december en een lange zonnige dag in juni zit een groot verschil, maar systemen in Nederland zijn zo ontworpen, dat ze bij het Nederlandse klimaat het best presteren. Een zonnepaneel kent een vermogen van 240-300 wattpiek (Wp). Dit vermogen is onder Standaard Test Condities bepaald. Die zijn niet hetzelfde als de werkelijke omstandigheden. Een zonnepaneel levert dus niet altijd dit vermogen. Zonnepanelen hebben een verwachte levensduur van dertig jaar. De opbrengst neemt met het vorderen van de jaren langzaam maar zeker af, ongeveer 0,8 tot 1,0% per jaar. Dit is een natuurlijk proces van de zonnecellen, degradatie genaamd. Goede adviseurs houden in hun berekeningen van het verwachte rendement en garanties altijd rekening met deze afname. De garantie is minimaal 90% van de originele opbrengst na tien jaar en 80% na vijfentwintig jaar. Een TÜV-certificering is een belangrijke indicatie voor kwaliteit. Aanvullend is het verstandig ook informatie te raadplegen over de daadwerkelijke prestaties van de beoogde componenten in de praktijk of bij testen door onafhankelijke instanties.
Wie zonnepanelen heeft, gebruikt direct de zelf opgewekte stroom. Daardoor hoeft er minder ingekocht te worden bij de leverancier. Het kan ook voorkomen dat de zonnepanelen op bepaalde momenten meer stroom opwekken dan dat er gebruikt wordt. In dat geval mag de stroom aan het einde van het jaar gesaldeerd worden. De energieleverancier van de betreffende afnemer moet de geproduceerde stroom verrekenen met de verbruikte stroom. Salderen kan mits de aansluiting een kleinverbruikersaansluiting (maximaal 3x80 Ampère) betreft, en zolang per jaar minder wordt opgewekt dan het eigen verbruik . Verbruikers ontvangen voor de terug geleverde stroom dezelfde prijs als ze betalen aan hun leverancier. Dit is de prijs inclusief energiebelasting, dus is een geproduceerde kWh. Als een verbruiker meer levert dan hij zelf op jaarbasis verbruikt, dan gaat hij terugleveren aan het net. Dan geldt een lager teruglevertarief voor de extra geproduceerde kilowatturen. Deze vergoeding verschilt per energieleverancier. Afnemers die geen kleinverbruikersaansluiting(-en) hebben, moeten aparte afspraken maken met hun leverancier. Bron: RVO
1.5 TERUGLEVERMETER Om bij te houden hoeveel stroom aan het net terug is geleverd, is een geschikte meter nodig. Dat is een meter met een teruglever-telwerk of een slimme meter. Voordat aan het net geleverd kan worden, moet de installatie worden aangemeld bij de netbeheerder of via www.energieleveren.nl. De netbeheerder moet weten welke belasting van het net verwacht kan worden. Ook kan zo gecontroleerd worden of de meter geschikt is.
2. WANNEER IS ZONNE-ENERGIE AANTREKKELIJK? Investeren in zonne-energie past bij bedrijven met een visie die verder reikt dan de korte termijn. Voor een verstandige afweging is inzicht in de financiering, het energieverbruik en de energierekening belangrijk. Er zijn ruwweg twee achterliggende redenen om tot aanschaf over te gaan: duurzaamheid en rentabiliteit. 2.1 EEN GOEDE INVESTERING Verstandige inkopers kijken verder dan de korte termijn. Of zonnepanelen op lange termijn interessant zijn, verschilt sterk per situatie. Zelfstandige ondernemers kunnen uitkomen op terugverdientijden vanaf 3-5 jaar, voor grotere ondernemingen is dat meer. Of de investering uit kan, oftewel betaalbaar is, hangt af van verschillende factoren, zoals bedrijfsgrootte, rechtsvorm, kapitaal, energieconsumptie en energieprijs. In het algemeen geldt: hoe kleiner het verbruik, hoe eerder de investering terugverdiend. Dit heeft te maken met de energiebelasting. In Nederland geldt: hoe kleiner het verbuik, hoe meer energiebelasting per kWh wordt betaald. Daarmee zijn zonnepanelen voor kleinverbruikers eerder terugverdiend (zie kader Energiebelastingen). • Inkomstenbelasting/vennootschapsbelasting Voor eenmanszaken, vof’s, of maatschappen zijn investeringen in zonnepanelen vaak gunstig vanwege fiscale voordelen. Want dit type ondernemer kan kosten aftrekken van de relatief hoge inkomstenbelasting. Voor bv-ondernemers zijn de fiscale voordelen doorgaans minder gunstig vanwege het lagere tarief van de vennootschapsbelasting (dus: aftrek levert minder op). • Energiebelasting Een andere belangrijke factor in de businesscase is de energiebelasting. Grootverbruikers betalen in verhouding veel minder belasting per kilowattuur dan kleinverbruikers (zie tabel). Bij een verbruik van minder dan 10.000 kilowattuur is de energie-
Energiebelastingen De energieleverancier is verplicht namens de overheid Energiebelasting te innen. Dat zijn de REB (Regulerende Energie Belasting) en de ODE (Opslag Duurzame Energie). U krijgt van de overheid € 377,33 heffingskorting per elektriciteitsaansluiting die wordt verrekend via uw elektriciteitsnota. Voor een elektriciteitsaansluiting zonder verblijfsfunctie is de h effingskorting per 1 januari 2015 komen te vervallen. Zowel voor elektriciteit als gas wordt op basis van het werkelijke v erbruik het juiste Energiebelastingtarief in rekening gebracht. Verbruik elektriciteit 0 – 10.000 kWh 10.000 – 50.000 kWh 50.000 – 10 mln. kWh
REB per kWh € 0,1447 € 0,0567 € 0,0151
ODE per kWh € 0,004356 € 0,005566 € 0,001452 Bron: E.ON
belasting relatief hoog waardoor de investering relatief snel terugverdiend kan worden. Ook onder de 50.000 kWh is de energiebelasting nog hoog genoeg, om interessant te zijn voor zonnepanelen. • Aftrekposten Een ondernemer die zonnepanelen aanschaft, kan gebruik maken van een aantal aftrekregelingen.
2.2 DUURZAAM ONDERNEMEN Steeds meer zelfstandigen, bedrijven en organisaties kiezen voor duurzaam. In hun strategie kunnen zij niet om de energievoorziening heen. Energieverbruik is een belangrijk deel van de CO2 footprint van het bedrijf. Ze zullen zuinig met energie willen omgaan en bij voorkeur duurzame energie inkopen of zelf opwekken, bijvoorbeeld via zonnepanelen. Zonnepanelen zijn zichtbare visitekaartjes voor duurzame bedrijven. Ze passen goed in een innovatief en duurzaam energiebeleid, bijvoorbeeld in combinatie met elektrisch vervoer. Duurzaam beleid maakt bedrijven aantrekkelijker voor talenten en klanten die dit ook belangrijk vinden. Stroom uit zonlicht is duurzamer dan stroom uit fossiele brandstoffen, zoals gas of kolen, waarbij onder meer het broeikasgas CO2 vrijkomt. De zon is een onuitputtelijke bron en bij de opwekking van elektriciteit met zonnepanelen komen geen broeikasgassen vrij. Voor de productie van de panelen is wel andere energie (uit fossiele brandstoffen) nodig. Zonnepanelen wekken in 2,5 à 3 jaar net zoveel energie op als nodig was om het systeem te produceren. Zonnepanelen zijn recyclebaar. Het hoofdbestanddeel, silicium, wordt gewonnen uit zand. Daarbij dient rekening gehouden te worden met ketenverantwoordelijkheid. De ene producent werkt schoner dan de andere. Het recyclen van zonnepanelen wordt uitgevoerd door PV Cycle, dat in 2007 is opgericht door enkele producenten van zonnepanelen. Zij betalen lidmaatschapsgelden aan PV Cycle, afhankelijk van het aantal geproduceerde zonnepanelen. PV Cycle neemt de inzameling, transport en recycling van zonnepanelen voor haar rekening. De organisatie is in 2010 gestart met het daadwerkelijk recyclen van panelen. Eind 2012 zijn er 249 bedrijven lid van PV Cycle, en heeft zij al 4.820 ton aan panelen opgehaald en gerecycled. Bron: PV CYCLE
1. De Energie Investeringsaftrek EIA. Hiermee kunnen profit bedrijven eenmalig 41,5% van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst, bovenop hun gebruikelijke afschrijving. Investeringen moeten tijdig gemeld worden bij www.rvo.nl. 2. De Kleinschaligheidsaftrek (KIA) kan gelijk opgaan met de EIA. De KIA is bedoeld om kleine investeringen boven € 2.300,- te bevorderen. Tussen € 2.301,- en € 55.745,- geldt bijvoorbeeld een extra (naast de EIA) aftrek van 28%. 3. De Milieu Investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige Afschrijving Milieu-investeringen (VAMIL). De MIA en VAMIL zijn twee verschillende regelingen die vaak gecombineerd worden. Met de MIA kunnen bedrijven tot 36% van het investeringsbedrag aftrekken van de fiscale winst, bovenop hun gebruikelijke investeringsaftrek. De VAMIL biedt de mogelijkheid om 75% van het investerings-bedrag af te trekken op een gewenste termijn. De EIA/KIA enerzijds en de MIA/VAMIL anderzijds mogen niet tegelijk worden ingezet. Bron: Belastingdienst • Subsidies Vooral het fiscale component maakt zonnestroom aantrekkelijk. Wat betreft subsidies is de spoeling relatief dun. Toch is er een aantal: 1. Het ministerie van Economische Zaken kent de subsidiepot Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE+). Deze leent zich voor grote installaties, met een vermogen van meer dan vijftien kilowattpiek. Dat betreft installaties met minimaal zestig panelen van 250 Wp. Deze pot is bovendien beperkt. www.rvo.nl. 2. Ook lokale en regionale overheden hebben subsidieregelingen. Een overzicht daarvan is te vinden op: www.energiesubsidiewijzer.nl. 3. Een bekende regeling die door meerdere provincies aan agrariërs wordt verstrekt, is ‘Asbest eraf, zonnepanelen erop’. Deze is bedoeld om asbestdaken te vervangen door daken met zonnepanelen. Raadpleeg voor de recente voorwaarden: www.asbestvanhetdak.nl. • Beschikbaar kapitaal Bedrijven met veel kapitaal en een langetermijnvisie kunnen aanschaf van zonnepanelen beschouwen als een alternatief voor beleggen of sparen. Het rendement van een investering in zonnepanelen is vergelijkbaar met een rente van 6% op een spaarrekening (bron: Milieu Centraal, gebaseerd op een particuliere businesscase). Het rendement hangt af van onder meer de mogelijkheid tot salderen, de kwaliteit van de installatie en de energieprijzen. Stijging van de stroomprijs, zoals de laatste jaren plaats heeft gevonden, lijkt te kunnen leiden tot hoge rendementen.
Zonnepanelen zijn zichtbare visitekaartjes voor duurzame bedrijven.
• Meerwaarde pand en behoud huurder Zonnepanelen kunnen een pand aantrekkelijker maken voor toekomstige kopers of huurders, vanwege lage energielasten. Zonnepanelen kunnen ook tot gevolg hebben dat het pand hoger wordt ingeschaald bij het bepalen van het energielabel (A-G). Dit is verplicht bij nieuwbouw, verkoop of verhuur. Het energielabel is een indicatie voor duurzaamheid en kan de waarde laten stijgen.
3. WAAR AAN DENKEN BIJ HET PLAATSEN VAN PANELEN? Om de gewenste hoeveelheid stroom op te wekken, moeten de panelen op de juiste orientatie en hellingshoek geplaatst worden. Houd rekening met schaduwvorming en vergunningen.
3.1 LOCATIE PANELEN
3.3 VERGUNNING
Hoewel panelen ook op vlakke stukken terrein of in masten voorkomen, is de meest voorkomende locatie het dak. Platte of schuine daken van bedrijfspanden zijn meestal geschikt. Zonnepanelen kunnen op platte daken staan dankzij speciale draagconstructies. Die krijgen doorgaans extra ballast, zodat ze bestand zijn tegen windbelasting. De panelen staan in een hellingshoek om een optimale opbrengst te krijgen. Vanwege het gewicht is het aan te raden om de dakconstructie te laten controleren. Niet alle constructies hebben voldoende draagkracht om een zonnepanelensysteem te (mogen) dragen. Daken van woningen zijn ontworpen op hogere belastingen dan bedrijfsdaken, dus hier speelt dit minder een rol. Mocht een constructie met ballast te zwaar worden, dan is een lichtgewicht constructie die geen ballast nodig heeft nog een optie. Die is nodig om de wind geen vat op de panelen te laten krijgen. Bij schuine daken speelt de kwestie van draagkracht eigenlijk nooit, omdat geen ballast nodig is.
Eigenaren van de daken of de grond waar de panelen komen te staan of te liggen, hebben doorgaans geen vergunning nodig. Behalve als het pand een monument is of behoort tot beschermd stadsgezicht. En bovendien gelden enkele voorwaarden over de plaats van ligging, zoals afstand tot de dakrand. Bij schuine daken geldt dat de panelen evenwijdig aan de dakhelling geplaatst moeten worden. Controleer op www.omgevingsloket.nl welke vergunningen er nodig zijn. Zonnepanelen kunnen het aanzicht van een pand in sommige gevallen veranderen. Dat verschilt enigszins per type zonne paneel. Over smaak valt niet te twisten, maar liefhebbers van design hebben doorgaans een voorkeur voor compleet zwarte panelen. Ook de huurder van een pand of grond kunnen panelen laten plaatsen als de huurder zelf energiecontracten sluit. Daarvoor zijn natuurlijk wel waterdichte afspraken met de verhuurder nodig.
3.2 ORIENTATIE PANELEN EN SCHADUW • Een zuidoriëntatie geeft de beste opbrengst. • Ook de hellingshoek van de panelen is van invloed. Deze moeten schuin staan, maar niet te schuin. Een vuistregel voor de ideale oriëntatie: zuid bij een hellingshoek van vijfendertig graden. Voor een exacter beeld, zie onderstaande tabel van Hespul. Dergelijke tabellen zijn ook weer gebieds gebonden, vanwege de geografische verschillen in stralingshoek van de zon. • Schaduw is de grootste vijand van zonne-energie. Het is dus cruciaal dat een plek beschikbaar is die niet wordt gehinderd door bomen, pijpen of andere obstakels die vrije instraling van het licht in de weg staan. Er zijn technische oplossingen mogelijk om de opbrengst te optimaliseren, ondanks schaduwwerking.
Oriëntatie zonnepanelen De opbrengst van een zonne systeem hangt af van de hoeveelheid licht die de panelen vangen. Het is de kunst om die zo te plaatsen dat ze zoveel mogelijk worden blootgesteld aan de zon. De tabel van Hespul geeft goede aanwijzingen in welke stand ze het beste kunnen staan.
Schaduw is de grootste vijand van zonne-energie. Het is dus cruciaal dat een plek beschikbaar is die niet wordt gehinderd door bomen, pijpen of andere obstakels.
4. WAT KOMT ER NOG MEER BIJ KIJKEN? Zonnepanelen zijn duurzaam en leveren rendement, mits goed geplaatst. Voor wie zonnepanelen wil, loont het om ook zorgvuldig na te denken over installatie, garanties, monitoring, onderhoud, diefstalpreventie en verzekering. 4.1 INSTALLATEUR
4.4 ONDERHOUD AAN PANELEN OF DAK
Doordat zonnepanelen booming business zijn, zijn er veel onervaren installateurs actief. Een indicatie voor mensen die weten wat ze doen, is een zogeheten SEI-erkenning voor zonnesystemen. Het gaat hierbij overigens wel om een relatief nieuw initiatief van de installatiebranche. U kunt voor meer infomatie ook terecht bij brancheverenigingen HollandSolar of Uneto-VNI.
Er is weinig onderhoud aan zonnesystemen nodig. De meeste zonnepanelen zijn voorzien van een vuil- en waterafstotende coating. Regen spoelt de gecoate zonnepanelen regelmatig schoon. Een keer per jaar met water reinigen is aan te raden op locaties met veel uitstoot, bijvoorbeeld in industriegebieden. Hetzelfde geldt voor locaties met veel andere kleine deeltjes, bijvoorbeeld in de buurt van bossen, aan de kust of bij een snelweg. Schoonmaakmiddelen zijn uit den boze. Die kunnen de coating beschadigen. Alle goede kwaliteit panelen zijn voorzien van een coating, om meer licht door te laten en/of vuil af te stoten. Als ander onderhoud nodig is aan het dak, zoals het vervangen van dakbedekking, moeten de panelen losgemaakt en verplaatst worden. Soms geldt als voorwaarde voor een garantie dat dit losmaken en verplaatsen, wordt gedaan door een erkend installateur. Bij oude bitumen daken (ouder dan 10 jaar) is de kans groot dat deze vervangen moet worden na plaatsing van het PV-systeem. Ook is het mogelijk om een onderhoudscontract te sluiten, zoals een 24/7 storingsdienst, preventief, schoonmaken en storingen of all-in inclusief ver vangen van onderdelen, zoals de omvormer.
4.2 GARANTIES De achilleshiel van zonnepanelen zijn de gebruikte materialen en de kwaliteit van de installatie. Die bepalen de prestaties op lange termijn. Het is daarom verstandig om te letten op garanties. Voor zonnepaneleninstallaties gelden product garanties en installatiegaranties van de installateur. Ook zijn er vermogens- en opbrengstgaranties. De vermogensgarantie geeft zekerheid over het vermogen in wattpiek. Bij zo’n garantie wordt rekening gehouden met een geleidelijke (lineaire) afname van het vermogen, met gemiddeld zo’n 0,8% per jaar. Dit geldt voor alle PV-panelen, dit is een eigenschap van het materiaal. Om na te gaan of een paneel niet doet wat het had beloofd, moet het worden doorgemeten, bijvoorbeeld op het dak. De opbrengstgarantie garandeert een zeker aantal kilowattuur dat moet worden opgewekt. Neemt de opbrengst sneller af dan verwacht, dan kan aanspraak gemaakt worden op de garantie, mogelijk een vergoeding in de vorm van een ver vangend paneel.
4.5 VERZEKERING Een installatie op een schuin dak is aan het dak verankerd en valt daarom onder de opstalverzekering van het pand. Check bij uw eigen verzekering of dit zo is en of er een hogere premie voor geldt.
4.3 ENERGIEMONITORING
SAMENVATTING
Energiemonitoring is om twee redenen belangrijk: het meten van de exacte stroomopbrengst en het constateren van storingen. Let bij het meten van stroomopbrengst goed op het onderscheid tussen geproduceerde zonnestroom (gemeten bij de omvormer) of aan het net teruggeleverde stroom (gemeten bij de energiemeter). De meeste omvormers hebben een monitoring website of app, waarmee de opbrengst op afstand gemeten kan worden. Het meten van storingen is vooral van belang bij grotere systemen. Omvormers met internetverbinding kunnen storingsmeldingen (bijvoorbeeld defecte omvormer of lagere opbrengst) automatisch doorgeven aan de gebruiker.
Zonnesystemen zijn een steeds interessantere investering geworden. Dit komt doordat zonnepanelen steeds meer energie opleveren, en de prijzen voor panelen sterk gedaald zijn. Zonne systemen passen in een duurzaam strategisch beleid en zijn een meerwaarde voor het gebouw. Of zonnepanelen op lange termijn interessant zijn, verschilt sterk per situatie. Gerenommeerde adviseurs zullen hun klanten scherp voorrekenen welke systemen welk rendement opleveren. Kwaliteit van de panelen op lange termijn is een punt van aandacht. De garantieperiode die fabrikanten afgeven is een belangrijke graadmeter. Of de investering uit kan, hangt af van verschillende factoren, zoals beschikbare investering, rechtsvorm, energieconsumptie en de energieprijs. In het algemeen geldt: hoe kleiner het verbruik, hoe eerder de investering terugverdiend wordt. Ondernemers kunnen uitkomen op terugverdientijden vanaf drie jaar (zelfstandigen). Voor grootverbruikers gelden langere terugverdientijden die ook interessant kunnen zijn. Tot slot, laat u bij de aanschaf van zonnepanelen altijd goed voorlichten.
E.ON Benelux Dr. Holtroplaan 2-28 5652 XR Eindhoven www.eon.nl/zakelijk E
[email protected] T 040 257 7600
E.ON Benelux heeft bij de samenstelling van deze whitepaper gestreefd naar uiterste betrouwbaarheid en zorgvuldigheid, maar kan niet aansprakelijk worden gesteld voor directe of indirecte schade die voortvloeit uit eventuele fouten of onjuistheden in deze uitgave. Laat u bij aanschaf van zonnepanelen altijd goed voorlichten. April 2015
