KORTE BERICHTEN ALGEMEEN
nr. 47 maart 2007
voorheen Nederlands op de Werkvloer
WERKENDEN/WERKZOEKENDEN
Bijna een op de vijf inwoners van Nederland op 1 januari 2006 is allochtoon.
Iedereen die moeite heeft met de taal voor studietaken, het vinden
Deze groep bestaat uit ruim 1,7 miljoen niet-westerse allochtonen en 1,4
van werk en het functioneren op de (hoogopgeleide) werkvloer kan
miljoen westerse allochtonen. Van de niet-westerse allochtonen is 41 % van
terecht bij www.taalwinkel.nl. Het is een online adviespunt van de
de tweede generatie. Deze gegevens komen van de Integratiekaart 2006. De
Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam. U
kaart schetst een beeld van de positie van groepen allochtonen op verschil-
vindt er concrete adviezen, tips en toelichting rondom de taal voor
lende maatschappelijke terreinen, en van ontwikkelingen daarin in de tijd.
verschillende taken tijdens studie en op de werkvloer van hoogop-
Arbeidsparticipatie onder niet-westerse allochtonen van de eerste generatie
geleiden, zoals presenteren, debatteren en het schrijven van sol-
blijft, blijkt uit de Integratiekaart, ver achter bij de arbeidsparticipatie van
licitatiebrieven. De website bevat ook aanwijzingen en toelichting
autochtone Nederlanders en allochtone Nederlanders van de tweede gene-
op het gebied van spelling, grammatica, woordenschat, interpunctie
W
ratie. In 2004 ontving bijna 30% van de niet-westerse allochtonen van de
en stijl. www.taalwinkel.nl is niet alleen een bron van informatie
de arbeidskansen van anderstaligen te
eerste generatie een uitkering. De oorzaken van dit gegeven worden niet uit-
voor studenten, maar ook voor hoogopgeleide werkzoekenden en
gebreid beschreven in het rapport, maar zullen bekend zijn bij klantmanagers
werkenden. Het aantal onderwerpen is nu nog beperkt maar zal
vergroten, zal een aantal passages in het
van gemeenten en adviseurs bij het CWI: motivatie is vaak niet het punt. De
gedurende de komende jaren steeds verder uitgebreid worden.
en beperkte taalvaardigheid in het Nederlands. De Integratiekaart is gemaakt
Met de site www.hoemoetikinburgeren.nl geeft Frontoffice Inburgering
Simon Verhallen, directeur van het Instituut Taalonderzoek en Taalonderwijs
(Ministerie van Justitie) toelichting op het algemene deel van de nieuwe Wet Inburgering. De informatie is bedoeld voor inburgeraars. De site, met de wat dwingende naam (waarom niet: hoekanikinburgeren?) hoe het inburgeren werkt. De teksten zijn geformuleerd op taalniveau A2. Dit is het niveau dat, in ieder geval wat betreft de mondelinge
Met de site www.inburgeren.nl geeft de IB-groep toelichting op de inburgeringexamens, informatie over lening en vergoedingen en vele andere onderwerpen. Via de tabbladen: inburgeraars, gemeenten en instellingen kan een ieder die betrokken is bij inburgering er zijn weg vinden. Ook op
vaardigheden, met de inburgering moet worden bereikt. Wie nog niet zo ver is, zal dus hulp van vrienden of familie nodig hebben bij het raadplegen van de site. Ook voor mensen die vanuit hun functie meer willen weten over de Wet Inburgering, is deze website zeer bruikbaar.
deze website is de tekst voor de inburgeraars eenvoudig geformuleerd. Zij kunnen er oefenen met het elektronisch praktijkexamen en vinden
Anderstaligen (ITTA) van de Universiteit van Amsterdam, neemt een paar projecten en
samenleving. Ook kunnen ze oefenen met voorbeeldvragen uit de Korte Vrijstellingstoets.
band tussen CWI en de expertisecentra voor internationale diplomawaardering. Een belangrijke dienstverlening voor CWIklanten met een buitenlands diploma. (pag.3)
Wat zijn de resultaten tot nu toe? Een gesprek met de landelijk projectleider en de projectleider vanuit het CWI. (pag.6)
‘De ambitie is om alle wachtlijsten voor inbur-
een Deltaplan in het klein.
vrouwen met kinderen een inburgerings-
gerings- en taalcursussen weg te werken’. Een
Voorlopig lijkt het begrip Deltaplan vooral betrek-
cursus te volgen. (pag.8)
verrassende zin. Er zijn immers geen wachtlijsten.
king te hebben op een grotere ambitie en dus aan
Al jaren niet meer.
het versneld en op grotere schaal werken aan het
Vroeger waren er wachtlijsten omdat de nieuwko-
wegnemen van achterstanden in taalvaardigheid
mers en oudkomers alleen taalcursussen konden
en scholingsniveau.
op na. Dat kan vandaag de dag niet meer. De
Participatiebanen
gemeenten kopen zelf taalcursussen in voor de
Het lijkt er op dat de gesubsidieerde arbeid weer
groepen anderstaligen die zij een aanbod willen
terugkomt. Mooi. Met name voor de anderstalige
doen: voor werkzoekenden, voor mensen met een
volwassenen zien we hier geweldige mogelijk-
Elwine Halewijn, Jacqueline de Maa,
Reacties, suggesties, adreswijzi-
uitkering, maar ook voor moeders van opgroei-
heden. Maar dan zou het wel op een iets ander
uitgegeven door het ITTA in opdracht van het
Froukje Mulder, Petra Popma,
gingen, opzeggingen of aanvragen
ende kinderen.
leest geschoeid moeten zijn dan de melkertba-
CWI. Het ITTA is onderdeel van de Faculteit der
Simon Verhallen
voor extra exemplaren kunt u
Voor die cursussen is momenteel veel geld
nen-plannen van de jaren negentig van de vorige
Geesteswetenschappen van de Universiteit van
Redactieadres:
ITTA, Spuistraat 210
doorgeven aan het secretariaat
beschikbaar: geld uit de Wet Inburgering, geld
eeuw.
Amsterdam en houdt zich bezig met taalbeleid
1012 VT Amsterdam
van het ITTA.
uit de fondsen van de Wet Werk en Bijstand,
Nederlands voor anderstaligen.
Telefoon (020) 525 3844
geld van het ESF, geld uit de Wet Educatie en
Drie peilers zijn volgens ons onontbeerlijk:
De nieuwsbrief Taal & Arbeidsmarkt verschijnt 3 keer
Fax (020) 525 2911
Beroepsonderwijs en vaak hebben gemeenten
1.Zorg dat er altijd scholing gekoppeld wordt aan
per jaar.
[email protected] - www.itta.uva.nl
nog eigen middelen. Bijvoorbeeld: de gemeente
de baan. En onder scholing verstaan we kwalifice-
Vormgeving:
dSigned - Schürfeld & Brandt
Amsterdam heeft in 2006 19.000 volwassen
Drukwerk:
Drukkerij Koopmans Zwanenburg
anderstaligen op cursus genomen. Dat is al vast
16
samenwerkingsver-
zijn: Buurtcontactvrouwen stimuleren
Redactie:
Froukje Mulder
voortgezette
Een nieuwe MBO1 opleiding zorg en wel-
Deltaplan Inburgering
De nieuwsbrief Taal & Arbeidsmarkt wordt
Eindredactie:
Het
voornemens onder de loep.
volgen bij de ROC’s en die hielden er wachtlijsten
er een filmpje met uitleg over het examen Kennis van de Nederlandse
En verder in deze editie
Ruim een jaar Banenoffensief vluchtelingen.
richte inburgering.
geeft informatie over: wat inburgeren is, wie moeten inburgeren en
INBURGERING
c o l o f o n
regeerakkoord met genoegen lezen.
daarmee worden opgeroepen, suggereren dat er nieuw elan is voor de arbeidsmarktge-
van het Ministerie van Justitie en het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS).
verschijnen.
zich extra gaat inspannen om
INBURGERING
door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC)
op ‘Allochtonen’. Binnenkort zal de kaart in uitgebreidere variant in boekvorm
ie hoopt dat het nieuwe kabinet
Ja natuurlijk, het zijn nog slechts plannen, maar de gekozen woorden en de beelden die
afstand tot de arbeidsmarkt is vaak te verklaren door het gebrek aan opleiding
De Integratiekaart is al te vinden op www.cbs.nl. Klik op ‘dossiers’ en daarna
De nieuwe regering heeft spannende projecten op de rol.
Het SERadvies Niet de afkomst maar de toekomst en een verslag van het SER/FORUMsymposium: Kansen voor allochtonen op de arbeidsmarkt. (pag.10)
Een artikel uit Trouw over een tekortkoming in de nieuwe Wet Inburgering die mogelijk door het nieuwe kabinet wordt weggenomen. (pag.13) Het Saltoproject, een samenwerking tussen gemeente en ROC, biedt nieuwe perspectieven voor oudkomers met weinig kansen. (pag.14)
Lees verder op pagina 2
1
rende scholing die leidt tot diploma’s met civiel
Van verschillende zijden is er het afgelopen half
+ vaktaal + beroepsopleiding) zouden volgen.
effect (d.w.z. diploma’s die ook in de cao’s van de
jaar bij minister Verdonk op aangedrongen om
Daarmee kunnen zij zich beter kwalificeren op de
bedrijfstak worden genoemd). Het is een bewe-
zo veel als maar mogelijk is inburgeraars te
arbeidsmarkt en wordt de kans kleiner dat zij de
zen feit dat anderstaligen met meer succes en
stimuleren om een taal- en beroepsopleiding
arbeidsplekken gaan innemen die er zijn voor de
gemak een beroepsopleiding afronden wanneer
op mbo-2 niveau te volgen, in plaats van een
échte laaggeschoolden.
scholing aan praktijkervaringen van de werkvloer
cursus gericht op het inburgeringsexamen. Twee
Van de totale populatie potentiële inburgeraars
Actuele informatie over het Staatsexamen NT2 vindt u terug in het informatiebulletin over het diploma Nederlands als tweede taal in bedrijf en beroeps-
worden gekoppeld (leren en taalleren door en
CDA-prominenten, Arij Lans Bovenberg en Ab
is een kwart tot één derde van dat middenge-
opleidingen: Staatsexamen NT2 op de arbeidsmarkt. Het is een uitgave van het ITTA (Instituut voor Taalonderzoek en Taalonderwijs Anderstaligen) en
met hulp van de context).
Klink (inmiddels minister in het nieuwe kabinet)
schoolde niveau. Voor die groep is de gewenste
wordt samengesteld en verspreid in opdracht van het ministerie van OC&W, afdeling PVE. Het bulletin verschijnt twee keer per jaar. U kunt het (gratis)
2. Zorg dat er echte doorstroom gaat plaats vin-
schreven een opiniestuk met die strekking in de
niveauverhoging de best passende oplossing.
aanvragen bij het redactieadres: ITTA, Spuistraat 210, 1012 VT , Amsterdam, tel: 020-5253844. Het eerstvolgende nummer verschijnt in april van dit jaar.
den. Die doorstroom kan natuurlijk gemakkelijker
NRC. Ella Vogelaar (ook minister in deze rege-
Een ander deel is zelfs hoogopgeleid. Zij zouden
Het vorige nummer is verkrijgbaar via het redactieadres.
worden gerealiseerd als uitvloeisel van het vorige
ring), Arij Lans Bovenberg, Tof Thissen (Divosa)
de inburgering op minstens Staatsexamen NT2-
punt: als men diploma’s haalt kan men gemak-
en ondergetekende schreven daarover een artikel
niveau moeten kunnen afronden, opdat ze ook
Naast dit bulletin is er nog altijd de website van het Staatsexamen: www.expertisecentrumnt2.nl/staat. Hierin is eind vorig jaar informatie toegevoegd
kelijker doorstromen naar andere en vaak hogere
in Trouw (zie pag. 13 van deze nieuwsbrief, red.).
op dat niveau op de arbeidsmarkt zouden kunnen
over de wekelijkse aftoetsing op vaste examenlocaties.
functies op de arbeidsmarkt. Doorstroom kan
Tweede-kamerleden hebben zelfs moties met die
gaan functioneren.
natuurlijk horizontaal en verticaal zijn. Niemand
strekking ingediend die ook alle zijn aangenomen.
Ook daartoe wil de nieuwe regering zich inzetten.
Steeds meer werkgevers hebben te maken met sollicitanten en werk-
opleiding kunnen afronden op het vereiste niveau. Als hij of zij in het
langer dan 2 of 3 jaar op de participatiebaan zou
Niettemin heeft minister Verdonk het geheel
Het akkoord zegt: ‘Gemeenten krijgen ruimere
nemers waarvan Nederlands de tweede taal is. Natuurlijk wil een
buitenland diploma’s heeft gehaald, dan kan het zijn dat de werkge-
een goed uitgangspunt zijn.
laten liggen.
mogelijkheden om inburgeraars naar capaciteit
werkgever graag weten of het taalniveau van zijn (toekomstige) mede-
ver meer informatie wil hebben. In zulke gevallen is het handig als de
3. Zorg dat vooral allochtone vrouwen hun kans
Hier zijn dus nieuwe kansen. Het uitgangspunt is
op een hoger niveau te laten inburgeren.’
werkers toereikend is. Spreekt, schrijft, begrijpt de werknemer voldoende
sollicitant een Nederlands taaldiploma heeft.
krijgen. De behoefte aan arbeidsdeelname bij
dat inburgeraars die een opleidings- en werker-
allochtone vrouwen is enorm en dat wordt slecht
varingsniveau hebben boven lager onderwijs; het
Het is duidelijk: op de genoemde punten zal in de
onderkend. De samenleving maakt daar veel te
beste af zijn als zij een geïntegreerd traject (NT2
toekomst ander beleid moeten worden gevoerd.
1. Voorwaarde voor integratie is dat we elkaar kunnen verstaan, begrijpen en verdragen.
Staatsexamen NT2
Nederlands om succesvol te zijn in zijn nieuwe functie? Dit kan de werkgever meestal niet goed zelf beoordelen.
Sinds 1992 is er zo’n diploma: het staatsexamen Nederlands als Tweede taal (NT2). Op deze site leest u wat het Staatsexamen inhoudt en op
Hoe eerder daarmee begonnen wordt, hoe beter
Als de sollicitant of medewerker een Nederlands diploma heeft, dan is
het is.
het duidelijk dat hij voldoende taal in huis heeft. Hij heeft immers zijn
Kennis van de taal, de samenleving en gemeenschappelijke waarden en geschiedenis is
welke wijze werkgevers er gebruik van kunnen maken.
Simon Verhallen
dan ook wezenlijk voor die integratie, en voor het kunnen participeren in de samenleving.
Internationale diplomawaardering (IDW) vergroot de kansen op de arbeidsmarkt.
Inburgering is daarom noodzakelijk voor wie hier wil verblijven; de ingeburgerde mag zich vervolgens in de samenleving geaccepteerd weten. Alle inburgeringsplichtigen onder de nieuwe wet dienen te worden toegerust door een stevig inburgeringsprogramma en een verplichte toets. Er komt een uitgebreid ‘delta- plan inburgering’ voor oud- en nieuwkomers gericht op een grote inhaalslag in de komende 4 jaar. De ambitie is om alle
[Een verrassende zin. Er zijn immers geen wachtlijs-
wachtlijsten voor inburgerings- en taalcursussen weg te werken. Gemeenten en betrok-
ten. Al jaren niet meer.]
Over de voortgezette samenwerking tussen CWI, Colo en Nuffic
ken maatschappelijke organisaties zullen daarin een belangrijke rol moeten vervullen. Het streven is het niveau van de inburgeringscursus te verhogen tot het niveau van een
S
[Hier zijn dus nieuwe kansen.]
startkwalificatie. weinig goed gebruik van. Echter; hun positie is
Uit het regeerakkoord 2007, onder de pijler IV:
precair. Er liggen beperkingen zoals de beschik-
Sociale samenhang, Integratie
op die dag het CWI, Colo1 en Nuffic2 de overeenkomst waarin het samenwerkingsverband voor de komende jaren is vastgelegd. Het CWI stuurt aanvragen voor diplomawaardering naar het centrale
een parttime vervulling van de baan, de wens om voor de consequenties voor het gezinsinkomen.
loket, het Informatiecentrum Diplomawaardering (IcDW). Hier wordt het dossier ingeschreven,
Van de redactie
Laten we hopen dat er echt met bovenstaande
Hij is weer van de pers gerold: de nieuwsbrief Taal en Arbeidsmarkt. Niet alleen in de natuur klinken
peilers wordt rekening gehouden.
nieuwe geluiden, maar ook uit de stad Den Haag; Vlak voor het ter perse gaan van deze editie was
gecontroleerd op volledigheid en wordt indien nodig een vertaling aangevraagd. Daarna wijst het loket de aanvraag toe aan de expertisecentra, ofwel Nuffic, verantwoordelijk voor uitspraken op het niveau van hoger en wetenschappelijk onderwijs, ofwel Colo, verantwoordelijk voor uitspraken
er het nieuwe regeerakkoord. Simon Verhallen bijt de spits af met een nadere beschouwing van pro-
Inburgeren op niveau Startkwalificatie (of hoger als dat passender is)
jecten en voornemens die erin beschreven staan. Ook is er met ingang van dit jaar de nieuwe Wet
Het regeerakkoord bevat de passage: ‘Het streven
deze nieuwe wet. Taal en Arbeidsmarkt biedt weer volop informatie voor werkgevers, medewerkers van
is het niveau van de inburgeringscursus te verho-
het CWI, gemeenten en opleiders, kortom: voor een ieder die iets kan betekenen voor anderstalige
gen tot het niveau van een startkwalificatie’.
werknemers en werkzoekenden.
2
dering voor toeleiding tot de arbeidsmarkt. Op 12 oktober 2006 werd op de CWI-vestiging
van Den Haag Centrum de 15.000ste internationale diplomawaardering uitgereikt. Ook tekenden
baarheid van kinderopvang, de mogelijkheid voor niet te ver van huis en haard te werken en de zorg
inds 2003 werken CWI, Colo en Nuffic samen op het terrein van internationale diplomawaar-
Inburgering. Bij de korte berichten op de achterpagina vindt u websites met relevante informatie over
op het niveau van (v)mbo en de volwasseneneducatie. Deze dienstverlening vanuit het CWI is Nino Zilli (CWI) en Stan Plijnaar (Colo) 1 2
Vereniging kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs
voor de klant kosteloos. Over de samenwerking tussen CWI en Colo spraken we met Stan Plijnaar, coördinator van de afdeling IDW (Colo) en het IcDW en met Nino Zilli, landelijk beleidsadviseur doelgroepen van het CWI.
Lees verder op pagina 4
3
Korte lijnen
Vanaf 6 jaar basisonderwijs
Vrijwel dagelijks hebben ze contact met elkaar, Nino Zilli en Stan Plijnaar.
Van alle aanvragen gaat ruim 2/3 naar Nuffic en 1/3 naar Colo. Aanvragen
Ze lossen samen acute problemen op, zoals de aanpak van incomplete dos-
voor diplomawaardering van hogere beroepsopleidingen en universitaire op-
siers en helpen misverstanden tussen CWI-vestigingen en de expertise-
leidingen zijn in de meerderheid. Toch is het al interessant om een IDW aan te
centra Nuffic en Colo de wereld uit. Verder informeren ze elkaar over de
vragen wanneer men vanaf zesjarige leeftijd meer dan 6 jaar basisonderwijs
werkprocessen bij het CWI en het IcDW, het vertaalbureau en bij Colo en
heeft gevolgd. Zo kan bekeken worden binnen welk niveau van het (v)mbo
Nuffic. Nino Zilli: ‘We hebben korte lijnen en snelheid. We lossen problemen
men toegelaten kan worden. Een korte beroepsgerichte opleiding in het land
binnen twee dagen op, denken na over de kwaliteit van de dienstverlening
van herkomst moet minimaal één schooljaar hebben geduurd voor een IDW. Is
‘Behalve IDW kunnen ook EVC, duale trajecten met taal, en het
CWI, Colo en Nuffic hebben besloten de goede samenwerking voort te zetten en te verbreden. Hanneke Berben (CWI), Sander van den Eijnden (Nuffic), en Paula Swenker (Colo) hebben hiertoe op 12 oktober jl. de overeenkomst getekend, waarin het samenwerkingsverband voor de komende jaren is vastgelegd.
een opleiding niet afgemaakt, dan zijn vakkenover-
Kengetallen
zichten en een overgangsbewijs noodzakelijk. Ook
Aanvragen zijn afkomstig uit 144 verschillende landen.
Staatsexamen NT2 klanten met een buitenlandse afkomst eerder naar
dan wordt geprobeerd om een vergelijking te maken
een baan leiden.’
met het onderwijssysteem in Nederland.
Verhouding man-vrouw 35%-65% pees transfersysteem voor leerresultaten (ECVET). Nino Zilli: ‘Het heeft al
en over de efficiëntie, zowel binnen het IcDW als binnen het CWI. Jaarlijks
Voordeel voor de klant
jaren gekost om een Europees referentiekader voor talen te ontwikkelen.
Ruim 44% van de aanvragen bevat te vertalen documenten. Het grote aan-
houden we een brainstorm over hoe we de dienstverlening kunnen verbe-
Stan Plijnaar: ‘CWI-adviseurs vinden het wel eens lastig dat we vakkenover-
Voor de beroepscompetenties en daaraan gekoppeld EVC is dat zo mogelijk
bod is te verklaren uit de landen top 10: bijna 50% van de aanvragen be-
teren.’ Stan Plijnaar: ‘We proberen ook een koppeling te maken naar EVC en
zichten willen hebben, niet alle klanten hebben die namelijk in hun bezit. Ze
nog lastiger en intensiever. Er is dus nog wel een weg te gaan.’
treft landen met niet-westerse talen, waarvan het diploma (bijna) altijd in de
we doen marktonderzoek. Zo hebben we klanten gevraagd wat ze hebben
zijn echter essentieel om te kunnen beoordelen wat iemand heeft geleerd
bereikt met de IDW en hoe ze verder zijn gekomen. De adviseurs hebben we
in het land van herkomst. Zo’n overzicht werkt in het voordeel van de klant.
Puzzelstukjes
gevraagd hoe ze de diplomawaardering gebruiken bij de toeleiding naar de
Laatst kreeg het IcDW een compliment van het CWI vanwege de snelheid en
Voor een doelgerichte arbeidsmarkttoeleiding voor CWI-klanten met een
arbeidsmarkt en of er verbeterpunten zijn voor de optimale dienstverlening
kwaliteit waarmee de aanvraag was behandeld. Het ging om een spoedwaar-
buitenlandse achtergrond maakt de adviseur Werk en Inkomen een puzzel
naar de klant toe.’
dering nadat al contact was geweest tussen een werkgever en een klant van
van de volgende stukjes: de waarde van het buitenlandse diploma in Neder-
het CWI. De waardering was tot stand gekomen in samenwerking met Kenteq,
land, de werkervaring in het land van herkomst en in Nederland en de be-
CWI beste loket
het kenniscentrum voor technisch vakmanschap. Kenteq heeft aan de hand
heersing van de Nederlandse taal. Nino Zilli: ‘Het is goed te merken dat die
Meer dan 80 procent van de aanvragen zijn arbeidsmarktgerelateerd. Stan
van de vakkenoverzichten een branchespecifieke uitspraak kunnen doen. De
delen van de puzzel steeds bekender zijn onder de adviseurs. Ik wil dit inter-
Plijnaar: ‘CWI is het beste loket dat er is. Het is laagdrempelig, mensen laten
klant kon daardoor goed aan de werkgever duidelijk maken wat zijn diploma
zich er inschrijven voor een baan en/of uitkering. Bij de intake kan gelijk
waard was en werd binnen twee weken in dienst genomen.
een aanvraag voor diplomawaardering worden ingediend.’ Nino Zilli: ‘Wat
landstaal wordt aangeboden.
Totaal aantal aanvragen binnengekomen bij IcDW:
2005
5343
2006
4540
view graag gebruiken om te benadrukken dat er mogelijkheden zijn om klan-
Landen top 10 2006
Aantal aanvragen per land
Perc t.o.v. totaal in 2006
Landen top 10 2005
Aantal aanvragen per land
Perc t.o.v. totaal
ten met een buitenlandse achtergrond sneller naar een baan te leiden. Denk
Marokko
355
7,8 %
Turkije
519
9,71 %
Turkije
340
7,4 %
Marokko
437
8,18 %
Rusland
284
6,2 %
Rusland
299
5,60 %
Irak
210
4,6 %
Polen
234
4,38 %
Polen
207
4,5 %
Irak
213
3,99 %
daarbij ook aan EVC, duale trajecten met taal en het Staatsexamen NT2.’
weinig bekend is, is dat mensen die willen gaan studeren een aanvraag kun-
Grote bekendheid bij CWI, weinig bezwaren
Stan Plijnaar: ‘Bij de diplomawaardering verzorgen we een bijlage waarin we
nen doen via het opleidingsinstituut. Wanneer men zich daar meldt, kan het
Nino Zilli: ‘Alle CWI’s maken gebruik van IDW. Wat meer aandacht moet krij-
informatie geven waarmee de klant verder kan komen in zijn zoektocht naar
opleidingsinstituut contact opnemen met Nuffic of Colo. Als er een verta-
gen bij de CWI-adviseurs, is de volledigheid van aanvragen: vaak ontbreken er
werk. Dat kan informatie over EVC zijn, of informatie over vervolgonderwijs,
ling nodig is en men heeft een uitkering, kan men daarvoor een vergoeding
documenten. Mijn motto is: maak de klant duidelijk dat ze alle relevante docu-
werkvelden en van instanties waartoe men zich kan wenden.
via de gemeente aanvragen. De IDW is ook voor deze doelgroep kosteloos.
menten moeten aanleveren, anders heeft een aanvraag geen zin. Soms liggen
Indonesië
181
3,9 %
Indonesië
199
3,72 %
Alleen baanverbeteraars betalen alles zelf.’ Stan Plijnaar: ‘Om er nog meer
documenten nog in het land van herkomst en kost het meer moeite het dos-
Iran
155
3,4 %
Suriname
189
3,54 %
de nadruk op te leggen dat IDW ook ten dienste is van instroom in het on-
sier compleet te krijgen.’ Stan Plijnaar: ‘Uit het geringe aantal bezwaren (1,6%,
Met betrekking tot het behaalde diploma
Suriname
140
3,0 %
Oekraïne
165
3,09 %
derwijs, hebben we onze roc-dienstverlening vereenvoudigd. Roc’s kunnen
waarvan ¼ gegrond) kunnen we opmaken dat diplomahouders zich over het
Swiadectwo Ukonczenia Liceum (Diploma Lyceum) kan het
Oekraïne
121
2,6 %
Iran
161
3,01 %
telefonisch of per e-mail een aanvraag voor diplomawaardering doen. Zo
algemeen kunnen vinden in de waardering. Colo en Nuffic streven naar een zo
maken we de dienstverlening toegankelijker.
goed mogelijke vergelijking met het Nederlandse onderwijs. Daarnaast maakt
Egypte
110
2,4 %
(voormalig) Joegoslavië
151
2,83 %
Colo gebruik van de expertise van de kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven voor branchespecifieke aanvullingen.
Nog in ontwikkeling
4
volgende opgemerkt worden. Indien betrokkene een vervolgopleiding wil gaan doen wordt de klant aangeraden de opleiding Commercieel Medewerker marketing en communicatie te gaan volgen. Deze opleiding sluit
totaal top 10
46,56 %
48,04 %
aan op de Poolse opleiding die betrokkene heeft gevolgd. Kennis van de Nederlandse en Engelse taal is hierbij wel van belang.
www.colo.nl
Een IDW geeft zicht op de opleiding die iemand heeft gevolgd. Daarnaast
www.nuffic.nl
kunnen mensen ook kennis en ervaring hebben opgedaan tijdens werk in het
www.idw.nl (gezamenlijke website Nuffic en Colo)
buitenland. In Europa worden allerlei initiatieven ontwikkeld om die kennis en
informatie over EQF: www.minocw.nl/documenten/eqf_flyer.pdf
ervaring te laten erkennen. Voordeel is dan dat iemand op grond van werker-
Voorbeeld van een bijlage bij de waardering van een diploma op mbo-ni-
varing wellicht op een hoger niveau kan functioneren. Stan Plijnaar: ‘Binnen
veau. Gegevens van de benodigde NT2-niveaus voor de instroom in oplei-
Europa is men bezig competenties en kwalificaties inzichtelijk te maken door
dingen en werk worden niet in de bijlage vermeld. Voor deze gegevens kun-
middel van de ontwikkeling van een Europees kwalificatieraamwerk, het EQF.
nen werkzoekenden en arbeidsmiddelaars terecht op www.werk.nl onder
Daarnaast is men bezig met een voorstel voor de ontwikkeling van een Euro-
de knop: Kansen vergroten
informatie over ECVET: www.minocw.nl/documenten/evcet_folder.pdf
Froukje Mulder
5
‘We willen stevige regionale verbanden achterlaten.’
Stand van Zaken Banenoffensief Vluchtelingen na 1 jaar.
H
et drie jaar durende Banenoffensief Vluchtelingen loopt nu een jaar. Dit Banenoffensief wordt uitgevoerd door Stichting Vluchtelingstudenten UAF, Stichting Emplooi, VluchtelingenWerk Nederland en CWI. Hoe staat het met de doelstelling om
Farzad Lajmiri: ‘Door mijn eigen ervaring kan ik mij-
2500 extra vluchtelingen aan een baan te helpen? Landelijk projectleider Banenoffensief Vluchtelingen, Xanter Wilhelm, en pro-
zelf beter inleven in andere allochtone mensen die
jectleider vanuit CWI, Johan Wiggers, vertellen over de stand van zaken en de toekomstverwachting. Johan Wiggers: ‘We dachten
op zoek zijn naar werk.’
bij de start: “We moeten aan werkgeversbenadering doen, ze moeten vacatures hebben, we gaan kijken naar de mogelijkheden voor
nog eens te proberen: dat vergt veel van mensen.
dus we hebben niet alleen de makkelijke geval-
Je moet daarop iets kunnen bieden. Je moet kun-
len bemiddeld. De precieze doelstellingen zijn
nen zeggen: “Wat wij bieden deugt wél en dat
als volgt geformuleerd: een deel van de 2500
zal uiteindelijk resultaat opleveren”. Het moet
vluchtelingen vindt een betaalde baan, een deel
daarbij wel duidelijk zijn dat de vluchteling veel
komt in opleiding of stage. In 2006 zit echter het
zal moeten doen: het banenoffensief kan zetjes
grootste gedeelte van de plaatsingen in betaalde
geven, kan dingen aanreiken, ze kan dat intensief
banen. En dat juichen we uiteraard toe!’ Wiggers:
doen en in samenwerking met de vluchteling,
‘Wij beschouwen het Banenoffensief als geslaagd
maar de vluchteling zal voorál veel zelf moeten
wanneer we aan de subsidiecriteria voldoen,
doen.’
maar vooral ook als we een Nederland achterlaten waarin er stevige regionale verbanden tussen
Verwachtingen reëel maken
werkgevers, succesvolle vluchtelingen en ons als
Wilhelm vervolgt: ‘Daarnaast klopt ook vaak het
intermediaire partijen ontstaan zijn. Dán kan het
aanpak waarmee we mensen op de langere ter-
beeld niet dat vluchtelingen hebben van wat ze
Banenoffensief afgerond worden, maar zet het
opleiding en als we dat eenmaal hebben – aan vluchtelingen geen gebrek - dan kan het door die machine”. Het aparte is dat we nu
mijn op de arbeidsmarkt kunnen plaatsen.’
zouden kunnen op de Nederlandse arbeidsmarkt.
concept zich voort.’
de bovenlaag van de vluchtelingen bereikt hebben, maar echt moeite moeten doen om de vluchtelingen te bereiken die een grotere
Nu nog de vluchtelingen…
wachting, terwijl laagopgeleiden juist te beschei-
Succesvolle vluchtelingen
afstand hebben tot de arbeidsmarkt. We richten ons namelijk op de groep die misschien al 5 tot 10 jaar hier is, niet op de net afge-
Wiggers: ‘Het werven van banen is dus veel mak-
den zijn en denken dat ze het werk niet aankun-
Wilhelm: ‘In zo’n regionaal verband zouden zeker
studeerde vluchtelingen – die zijn makkelijk te bereiken en te plaatsen en hebben in feite onze hulp ook niet nodig.’
kelijker gebleken dan we dachten. Maar vluchte-
nen. Het is vaak een hele toer om de verwachting
ook vluchtelingen zelf moeten participeren. Er is
Hoger opgeleiden hebben veelal een te hoge ver-
lingen vinden die klaar zijn voor de arbeidsmarkt
van mensen reëler te maken.Vluchtelingenwerk,
al een aantal goede voorbeelden. Bijvoorbeeld in
Koudwatervrees wegnemen
de bemiddeling persoonlijk te maken: “Ik heb een
de streep. Ze bieden een baan en de sollicitant
blijkt veel minder eenvoudig. Daar is een aantal
UAF en Emplooi hebben sollicitatiecursussen en
Amsterdam waar een vluchteling-ondernemer,
Wiggers: ‘Wat je ziet bij betrokken grote bedrijven
heel goede, prettige zwarte man voor jouw va-
kan indien dat nodig blijkt te zijn naast het werk
oorzaken voor aan te wijzen: Het lukt wel goed
workshops, waarmee ze, indien nodig, vluchtelin-
die al 25 jaar in Nederland woont, zijn uitzend-
is dat zij een diversiteitbeleid voeren, waarbij ex-
cature, doe me een plezier en nodig hem in ie-
een aantal avonden in de week via de gemeente
om vluchtelingen te traceren aan de hand van
gen scholen in solliciteren, het in kaart brengen
bureau verkocht heeft en nu hier als vrijwilliger
pliciet plaats wordt ingeruimd voor allochtonen
der geval eens uit voor een gesprek”. Dan is al
verder werken aan zijn taalvaardigheid. Sluiten
historische bestanden. Van de 50.000 vluchte-
van eigen competenties, het omgaan met hun
vluchtelingen plaatst via een uitzendconstructie
en vluchtelingen. Deze bedrijven zouden zonder
een deel koudwatervrees weggenomen. De man
taalaanbieders met hun taalaanbod aan op de
lingen met status in Nederland zijn er inmid-
vooroordelen, hun verwachtingen en mogelijkhe-
op sociale grondslag. De financiën die hij daar-
Banenoffensief al doen wat zij nu doen. De vraag
komt op gesprek, zijn ogen staan goed, het klikt
functie-eisen, dan heb je een heel mooi aanbod’.
dels 23.000 getraceerd uit de bestanden van de
den en werken op de Nederlandse arbeidsmarkt.
mee binnenhaalt, pompt hij terug in opleidingen.
is daarom: welke ‘nieuwe’ werkgevers bereikt het
en dan blijkt de drempel genomen en durft een
zelforganisaties, CWI en Emplooi, aangevuld met
Zonder deze voorbereiding en begeleiding helpt
Daar verbinden wij ons mee, want wat zo iemand
Banenoffensief? En eigenlijk kunt je concluderen
werkgever een arbeidsovereenkomst aan.’
Goed werk
een klein aantal zelfmelders. Maar met een lijst
ook een werkervaringsplaats niet om vluchte-
doet in zijn gemeenschap krijgen wij als project
Wilhelm: ‘Zeker de helft van onze plaatsingen zijn
namen ben je er nog niet. Binnen de gemeenten
lingen aan het werk te
Als de vluchteling via een harde sollicitatie werk zoekt, dan is de concur-
werkervaringbanen, waar werkgevers, zowel gro-
worden vaak trajecten voor ze uitgezet en dan
krijgen.’ Wiggers: ‘We
We trekken werkgevers over de streep door de
rentie vaak te groot, terwijl het via een werkervaringsplaats wel lukt.
te bedrijven als de overheid, belangstelling voor
merken we dat het per gemeente verschilt in
hebben geen zicht op
bemiddeling persoonlijk te maken.
hebben Als de vluchteling via een harde sollici-
hoeverre onze vrijwilligers die vluchtelingen nog
wat er bij re-integratie-
dat we nu bedrijven bereid vinden, die vanwege
Taalassessments
tatie werk zoekt, dan is de concurrentie vaak te
kunnen bereiken.
bedrijven gebeurt. In sommige regio’s werkt het
nauwelijks voor elkaar. Dus de vraag is hoe we
krapte op de arbeidsmarkt niet meer kunnen kie-
Wilhelm: ‘Daar komt natuurlijk ook taalvaardig-
groot, terwijl het via een werkervaringsplaats wel
Wij kiezen er daarbij voor om niet alleen de ge-
netwerk van werkgevers, CWI, gemeenten en een
ons lokaal kunnen verbinden met succesvolle
zen voor het bekende – ‘blond haar en blauwe
heid bij kijken. Het niet goed Nederlands spreken,
lukt. Het gaat dan om góéd werk, niet om afgeleid
makkelijk plaatsbare mensen te benaderen, maar
enkel re-integratiebedrijf goed en kunnen de re-
vluchtelingen die bereid zijn iets voor de eigen
ogen’ – en dus gaan uitkijken naar tweede gene-
maakt werkgevers argwanend. We brengen in de
werk waar je als werkgever vanaf wilt. Dát is voor
juist uit de verschillende subgroepen een deel:
integratiebedrijven profiteren en leren van de ex-
groep te doen. Dat is best lastig, want niet elke
ratie allochtonen en later nog weer naar capabele
vacaturefase al in kaart wat het vereiste taalni-
het Banenoffensief interessante informatie: hoe
hoogopgeleiden, laagopgeleiden, mensen met
pertise die VluchtelingenWerk, UAF en Emplooi
succesvolle vluchteling zit erop te wachten tot
vluchtelingen. We trekken ze over de streep door
veau is voor de functie. Heeft de vluchteling geen
krijg je vluchtelingen wel aan het werk waar het
problemen, mensen met werkervaring, mensen
bieden. Maar dat is helaas niet bij alle regio’s het
het einde der dagen aangesproken te worden op
recente gegevens op papier over zijn taalniveau,
bij de harde concurrentie niet lukt? Werkgevers
zonder werkervaring, ouderen, iets jongeren. De
geval.’
zijn vluchteling-zijn: ze zijn voortgegaan, hebben
dan gaan we met het CWI-taalassessment na
zien ook dat het in hun eigen belang is: ze krij-
zogenaamde ‘kaasschaafmethode’.’
welke werkgerichte taalcompetenties de vluch-
gen mensen aangereikt die ze kunnen opleiden,
teling heeft. Alle CWI-adviseurs, intercedenten
en wanneer de persoon bevalt, kan daarna een
van uitzendbureaus en klantmanagers van ge-
een plek verworven, zijn ingeburgerd. Juist díe
Voortzetten en gas bijgeven
mensen erbij te betrekken om anderen ook die
Het vergt veel
Wilhelm: ‘In drie jaar moeten we 2500 extra
kans te bieden, dat is een uitdaging!’
arbeidscontract worden gesloten. De vluchteling
Wilhelm vult aan: ‘En vervolgens is niet iedereen
vluchtelingen plaatsen, zeg maar 850 per jaar.
meenten zouden beter op de hoogte moeten
is uit de uitkering en heeft daarna veel meer kans
geschikt. Het blijkt een uitdaging om op de klein-
In 2006 hebben we 670 vluchtelingen geplaatst.
CWI, UAF, Vluchtelingen Werk Nederland en Em-
worden gesteld van de waarde en bruikbaarheid
op een baan. De intentie van het Banenoffensief
heid en kwetsbaarheid van de doelgroep iets te
Dat betekent dat we 75% van de doelstelling
plooi voeren het Banenoffensief Vluchtelingen
van het instrument Taalassessment. Dan kun je in
is dat we blijven zoeken naar een duurzame plek
kunnen bieden: de vluchtelingen hebben al een
van dat jaar hebben gehaald, wat voor de aan-
uit in opdracht van het ministerie van SZW.
ieder geval voor die 70% laagopgeleide vluchte-
op de arbeidsmarkt. In principe voldoet het pro-
hele geschiedenis van solliciteren en afgewezen
loop van een project helemaal niet slecht is. De
www.banenoffensiefvluchtelingen.nl
Fahima: ‘Ik koos voor een beroep als verzorgende,
lingen een drempel slechten. Het inzicht in taal-
ject daaraan wanneer iemand een half jaar uit de
worden achter de rug. Ze moeten de kracht vin-
geplaatste mensen zijn bovendien ook een rede-
omdat daar in Nederland veel behoefte aan is.’
eisen en taalcompetenties trekt werkgevers over
uitkering is. Maar we streven natuurlijk naar een
den om zichzelf weer bij elkaar te rapen om het
lijke afspiegeling van de vluchtelingenpopulatie,
6
Elwine Halewijn
7
Inburgerende moeders al tijdens de opleiding aan het werk.
Buurtcontactvrouwen, een nieuwe mbo-1 opleiding zorg en welzijn
D
e nieuwe Wet Inburgering onderscheidt twee profielen: Opvoeding, Gezondheidszorg en Onderwijs (OGO) en Werk. Het profiel OGO is bedoeld voor vrouwen die (nog) niet aan het werk kunnen of willen omdat zij de zorg hebben voor (jonge) kinderen. Het
profiel werk richt zich op werkenden en werkzoekenden. Welke mogelijkheden zijn er voor vrouwen met het profiel OGO die de zorg voor hun kinderen met werk willen combineren? In Den Haag kunnen zij binnen de schooltijden van de kinderen een opleiding volgen. Ze bereiden zich voor op een baan en kunnen gebruik maken van kinderopvang. De Haagse mbo-niveau1-opleiding Buurtcontactvrouwen startte in december 2006. De verwachting is dat Amsterdam en Apeldoorn snel zullen volgen.
immers deze instellingen waar de inburgerende vrouwen hun praktijkop-
Ooievaarsbanen
drachten gaan uitvoeren.
In het tweede deel van de opleiding Buurtcontactvrouwen gaan de vrouwen
Instellingen in de wijk Escamp Geboorte en opvoeding Consultatiebureau Verloskundige Steunpunt opvoeding Gezondheidszorg Huisarts GGD Tandarts Ziekenhuis Apotheek Maatschappelijk werk Lezen en spelen Speelzaal Spelotheek Bibliotheek
Onderwijs Peuterspeelzaal Basisschool Voortgezet onderwijs ROC Vrije tijd Sportclubs Buurthuizen Veiligheid en huisvesting Politiebureau Handhavingteam Woningbouwverenigingen Betalen en verzekeren Banken Verzekeringskantoren
aan het werk als buurtcontactvrouw in de wijk. Zij komen hiervoor tijdelijk in dienst bij de stichting Werkbij (een gemeentelijk re-integratiebedrijf)of bij de Stichting Mooi en werken van daaruit bij een of meer van de instellingen in de wijk. De vrouwen met een uitkering komen in dienst bij de stichting Werkbij en kunnen gebruik maken van een zogenaamde Ooievaarsbaan. Een ooievaarsbaan is een gesubsidieerde baan waarbij mensen door de stichting Werkbij maximaal twee jaar worden gedetacheerd bij een werkgever. De werkgever betaalt niet het volledige loon, maar slechts een beperkte vergoeding. De baan is bedoeld als overgangsperiode tussen uitkering en een reguliere baan en wordt hier ingezet om de buurtcontactvrouwen werkervaring te bieden. De regeling geldt alleen voor mensen met een uitkering. De vrouwen zonder uitkering werken ook als buurtcontactvrouw en ontvangen hiervoor een stagevergoeding. De verwachting is dat de buurtcontactvrouwen door een combinatie van hun eigen achtergrond en de kennis, houding en vaardigheden die zij in de opleiding hebben opgedaan, een belangrijke steun kunnen zijn en zo de
Buurtcontactvrouwen
Onder schooltijd en met kinderoppas
Cruciale praktijksituaties (cp’s, zie kader ) staan centraal in de nieuwe Wet
Veel vrouwen met kinderen die inburgeren of net zijn ingeburgerd willen
In de eerste fase van de opleiding maken de deelneemsters kennis met
Inburgering. Inburgeraars moeten in deze praktijksituaties kunnen functio-
een opleiding volgen en aan het werk. Dit werd duidelijk door de hoge op-
deze instellingen, scholen en bedrijven. Ze krijgen bijvoorbeeld een rond-
Op weg naar een baan?
neren. Voor het OGO-profiel liggen deze praktijksituaties in drie domeinen:
komst en de grote belangstelling bij de voorlichtingsbijeenkomsten voor
leiding of volgen een informatiebijeenkomst. In tweede instantie voeren zij
De opleiding is nog maar net van start gegaan, maar de ervaringen zijn zeer
OGO, Burgerschap en Werk zoeken. De vrouwen moeten bijvoorbeeld een
de opleiding Buurtcontactvrouwen. De meeste van deze vrouwen hebben
zelf praktijkopdrachten uit bij deze instellingen om de eigen kennis, hou-
positief. De deelneemsters zijn zeer gemotiveerd, werken hard en vragen
gesprek kunnen voeren op school, aangifte kunnen doen bij de politie, en
schoolgaande kinderen, die ze liever niet willen uitbesteden buiten de
ding en vaardigheden te verbeteren. Vervolgens zullen zij vrouwen die een
de docenten zelfs om extra huiswerk. Wellicht de eerste stappen op weg
zich kunnen inschrijven als werkzoekende bij het CWI. De buurtcontact-
schooltijden om. De lesuren zijn in de opleiding Buurtcontactvrouwen dan
inburgeringstraject volgen begeleiden en ondersteunen bij hun kennisma-
naar een reguliere baan? Aan de gemeente Den Haag zal het niet liggen.
vrouw wordt opgeleid om vrouwen met kinderen te stimuleren een inbur-
ook gepland in de schooltijden van de kinderen. Ook is er kinderoppas voor
king met de betreffende instellingen.
Zij heeft toegezegd de vrouwen die na de opleiding Buurtcontacvrouwen
geringscursus te volgen en om ze te ondersteunen bij het voorbereiden
de kleine kinderen. Wel maken de vrouwen tijdens de opleiding uitgebreid
Ook in het lesprogramma staan instellingen in de wijk centraal. De oplei-
gelijk aan het werk willen, en dus niet doorstromen naar een mbo-niveau
en uitvoeren van de praktijkopdrachten bij de cp’s. De opleiding dient dus
kennis met de mogelijkheden van kinderopvang, om zo hun kansen op een
ding zorg en welzijn wordt eraan gekoppeld. Hierbij wordt aangesloten bij
2 opleiding, te begeleiden en/of bemiddelen naar een baan.
een dubbel doel: Vrouwen die inburgeren krijgen voorlichting en steun; De
vervolgopleiding of werk te vergroten.
de eerder genoemde cruciale praktijksituaties van OGO, Burgerschap en
participatie van inburgeraars in de wijk kunnen bevorderen.
Buurtcontactvrouw volgt een opleiding met uitzicht op werk en/of door-
Werk zoeken uit de inburgering én bij de zogenaamde AKA (arbeidsmarkt
stroming naar een mbo-niveau 2 opleiding.
gekwalificeerde assistent) competenties van het mbo (zie kader). De AKA competenties zijn het uitgangspunt voor de brede assistentenopleidingen
Voorbeelden CP’s profiel OGO OGO CP 1 Op het consultatiebureau • Meten en wegen • Informatieochtend op het consultatiebureau over de ontwikkeling van het kind • In gesprek met een medewerker van het consultatiebureau • Een afspraak maken met het consultatiebureau CP 10 De huisarts • In gesprek met de huisarts Burgerschap CP 5 Verzekeren • Zich laten informeren over verschillende soorten verzekeringen • Verzekering afsluiten • Een beroep doen op verzekeringen Werk zoeken CP 1 Op zoek naar werk • Inschrijven als werkzoekende • Schriftelijke vacatures zoeken • Informatie vragen over vacatures
8
Jacqueline de Maa
(mbo niveau 1). Deze kwalificatie zorgt voor de doorstroommogelijkheden van de opleiding Buurtcontactvrouwen naar werk en vervolgopleidingen. In voorlichtingsfolder
de opleiding wordt gewerkt aan de algemene AKA competenties en aan de
Buurtcontactvrouwen
relevante specifieke competenties voor zorg en welzijn.
Algemene AKA competenties
De wijk centraal De opleiding Buurtcontactvrouwen in Den Haag is gestart in de wijk Escamp. De opleiding wordt verzorgd door het roc in Den Haag (afdeling educatie én zorg en welzijn) en door de welzijnsorganisatie in de wijk: Stichting Mooi. De docenten werken intensief samen, maar zijn elk verantwoordelijk voor één deel van de opleiding: het taalonderwijs, de opleiding zorg en welzijn en de praktijkopdrachten, inclusief stage en werk. De oplei-
De assistent is in staat: 1. zijn eigen werkzaamheden voor te bereiden; 2. veilig en milieubewust te werken; 3. zorg te dragen voor kwaliteit; 4. samen te werken; 5. tijdens werkzaamheden te communiceren; 6. klantgericht te handelen; 7. om te gaan met problemen; 8. beroepscompetenties te blijven ontwikkelen; 9. de werkrelatie te onderhouden.
De relevante competenties zorg en welzijn zijn: 14. Omgaan met bezoekers; 17. Helpen bij recreatieve activiteiten; 19. Omgaan met zorgvragers/ cliënten.
ding richt zich op de voorzieningen in de wijk Escamp (zie kader). Het zijn
9
Maatschappelijk veld en sociale partners komen met ideeën voor de Participatietop.
Verslag van het symposium: Kansen voor allochtonen op de arbeidsmarkt
O
p 16 februari stelde de SER een advies vast over de arbeidsmarktpositie van allochtone jongeren. Het initiatief voor dit advies, met de passende naam Niet de afkomst maar de toekomst, kwam van FNV Jong. FNV Jong bepleit verbetering van de
positie van allochtone jongeren in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Zij hebben minder kansen dan hun autochtone leeftijdgenoten. Verbetering van hun positie is om verschillende redenen van groot belang, aldus de SER: het bevorderen van sociale cohesie en maatschappelijke integratie, het investeren in menselijk kapitaal van alle jongeren en het anticiperen op komende personeelstekorten op de arbeidsmarkt. Een paar dagen na vaststelling kwam het advies voor het voetlicht tijdens het SER/FORUM-symposium: Kansen voor allochtonen op de arbeidsmarkt. Nino Zilli, landelijk beleidsadviseur doelgroepen van het CWI, bezocht het symposium en deed verslag aan de redactie van dit blad.
De zaal met op de voorste rij rechts, v.l.n.r.: André Timmermans, Hans Kamps, Zeki Arslan, Jeanine Klaver, Mohamed el Achkar cruciale fasen voor waarin de achterblij-
ties, maar stelt zichzelf ook doelen voor
de allochtonen komen in hogere functies,
vende arbeidsdeelname kan worden aan-
instroom en doorstroom van met name
vormen een voorbeeld en zorgen zo voor
gepakt: De opleidingsfase, de instroom
allochtonen in de hogere functies. Daar-
meer doorstroom naar hogere functies.
op de arbeidsmarkt en de doorstroom en
door wenst het bedrijf te komen tot een
uitstroom op de arbeidsmarkt. Zeki Ars-
afspiegeling van de samenleving. Boven-
Bijdrage werkgevers
lan, programmamanager Arbeid en On-
dien organiseert het bedrijf
een cursus
Behalve door TNT Post werden werkgevers
derwijs FORUM, ziet in de opleidingsfase
arbeidsmarktgerichte inburgering zodat
(organisaties) ook vertegenwoordigd door
kansen door scholing kort en bondig te
minder taalvaardige allochtone werkne-
MKB Nederland en Jong Management (ge-
maken en jongeren al tijdens de opleiding
mers de kans krijgen hun taalvaardigheid
lieerd aan VNO-NCW). Zij spraken over
meer te laten doen op de arbeidsmarkt.
te verbeteren.
kansen en belemmeringen. Wolter Smit,
Zo voorkom je onder andere vroegtijdig
Ook CWI zet zich in om de arbeidsparti-
voorzitter Jong Management, schetst een
schoolverlaten. Wat betreft de instroom
cipatie van allochtone jongeren te vergro-
probleem van kleinere bedrijven ‘Het is
op de arbeidsmarkt: Arslan ziet graag ver-
ten: Zo is er eind maart een banenmarkt
moeilijk om goede keuzes te maken. Stap
andering in de bemiddeling naar werk; die
voor jongeren met bijzondere aandacht
je over het cultuurverschil heen en geef je
Kansen door verandering
vraagt veel zelfredzaamheid en daar be-
voor allochtone jongeren. En met het Ser-
iemand het voordeel van de twijfel? Waar
schikken veel jongeren (nog) niet over.
Het panel, v.l.n.r.: Piet Boekhoud, Loek Hermans, Agnes Jongerius, Hans Kamps, André Timmermans
Geen gunst maar noodzaak De voorzitter van de SER, Alexander Rin-
noodzaak. We moeten niet opnieuw dis-
Jeanine Klaver, onderzoeksmanager Re-
nooy Kan, en voorzitter van de Raad van
cussie voeren over doelgroepenbeleid,
gioplan Beleidsonderzoek, presenteerde
Bestuur van FORUM, Sadik Harchaoui,
maar specifiek beleid voeren waar dat no-
gegevens die de achterblijvende arbeids-
Goed voorbeeld doet volgen
bedrijven moeilijk om goede keuzes te maken. Stap je over het
openden het Symposium. Volgens Rin-
dig is.’ Ze sloten de opening af met een
deelname van allochtonen verklaren: al-
Mohamed el Achkar, change manager
nooy Kan is dit het moment om de werk-
oproep om tijdens het symposium met
lochtonen hebben gemiddeld een lager
Diversity TNT Post, presenteerde het di-
cultuurverschil heen en geef je iemand het voordeel van de twijfel?
loosheid onder allochtone jongeren aan
input te komen voor de participatietop.
opleidingsniveau en functieniveau en zijn
versiteitsbeleid van TNT Post. Nino Zilli
te pakken; de opbloeiende economie
Met deze top wil het kabinet samen met
vaker werkzaam in tijdelijke banen. Ook
noemt TNT post hét voorbeeld van Ne-
biedt kansen en het nieuwe kabinet biedt
sociale partners en gemeenten plannen
werken allochtonen die hetzelfde oplei-
derland als we het over diversiteit heb-
vicepunt HOA (zie ook: nieuwsbrief Taal
neem je iemand op aan?’ Loek Hermans,
mogelijkheden deze kansen te benutten.
maken over verhoging van de arbeidspar-
dingsniveau hebben als autochtonen vaak
ben: het bedrijf richt zich niet alleen op
en Arbeidsmarkt nummer 46, red.) maakt
voorzitter MKB, mede namens VNO-NCW
Sadik Harchaoui: ‘Het is geen gunst maar
ticipatie.
op een lager functieniveau. Ze noemde 3
diversiteit bij instroom in de lagere func-
het CWI een dubbele slag; hoger opgelei-
in het discussiepanel: ‘De beroepskeuze is
10
Wolters Smit, voorzitter Jong Management: ‘Het is voor kleine
Waar neem je iemand op aan?’
11
in het onderwijs onderbelicht. Jongeren
Jongerius, maakt allochtonen onderwerp
zijn daardoor vaak niet goed op de hoogte
van de komende CAO-onderhandelingen:
van de banen waar veel werk in is.’ Hij ziet
‘Verbetering van de arbeidsmarktpositie
hier een taak weggelegd voor de roc’s.
van allochtonen heeft urgentie. Er moeten hardere afspraken komen. We moeten ge-
Ketenaanpak
woon aan de slag. Er is genoeg ervaring.’
Piet Boekhoud, voorzitter van het College van Bestuur van het Albeda College in Rot-
Suggesties en ideëen ten behoeve van
terdam onderkent het probleem dat Loek
de participatietop kunt u mailen naar:
Hermans schetst, maar zoekt de oplossing
[email protected]
breder: Er moet een ketenaanpak komen. Een deel van de jongeren heeft een com-
Het SER-advies Niet de afkomst maar de
plexe problematiek (huisvesting, schul-
toekomst kunt u downloaden via:
den, drugs). Een oplossing voor die pro-
www.SER.nl
blematiek kan niet enkel bij roc’s worden
Mohamed el Achkar, change manager Diversity TNT Post: ‘Investeren in diversiteit doe je om producten beter aan te laten sluiten op de markt, om talent optimaal te benutten en om rekening te houden met de maatschappij.’ gezocht. De gemeente moet hierin sturing krijgen. Roc’s moeten jongeren inderdaad
Artikel in Trouw, 31 oktober 2006. De inleiding
zo goed mogelijk sturen in hun beroeps-
werd geschreven door de Trouwredactie.
keuze. Daartoe is in het Albeda College het CWI aanwezig. Voor de cursisten van het Albeda College is informatie over de arbeidsmarktrelevantie van opleidingen dus makkelijk te onderzoeken.
Concrete adviezen De discussieleider, Pieter Hilhorst, leidt het debat naar meer concrete adviezen voor de participatietop. André Timmermans, lid Raad van Bestuur CWI en aanwezig in het panel, herinnert aan het succes van het MKB-convenant
3
. Hij ziet kansen
voor een aanvalsplan allochtonen met CWI, MKB en roc. Hij is groot voorstander van een duale aanpak. Hans Kamps, voorzitter van de ABU (Algemene Bond Uitzendondernemingen) zegt daarop dat ook de ABU aan zo’n aanvalsplan wil meewerken. De FNV, meldt voorzitter Agnes
Froukje Mulder
3
In april 2000 sloten het kabinet, MKB-Nederland en Arbeidsvoorziening Nederland (nu: CWI) een convenant met als doel personen uit etnische minderheidsgroepen te plaatsen in banen in het MKB. Het convenant duurde tot eind 2002. Het grote aantal vacatures bij MKB-werkgevers werd gekoppeld aan allochtone werkzoekenden. De sluitende, op maatwerk gerichte, aanpak wierp haar vruchten af: ruim 60.000 allochtone werkzoekenden vervulden MKB-vacatures, bij 64 % van hen ging het om duurzaam werk. (red.)
12
13
Oudkomers in het hoge noorden krijgen de kans om werkervaring op te doen.
Het Salto-project van het Noorderpoortcollege zet anderstalige werkzoekenden in beweging.
I
De handen vol
ring. Maar de meeste deelnemers gebruiken het project als een opstap
Deelname aan het project duurt een jaar, vier ochtenden per week. In to-
naar een ander leven. Astrid Dannenberg: ‘Je merkt dat mensen in bewe-
taal gaat het om 300 uur les. Eén dagdeel per week wordt besteed aan
ging willen komen. Ze ontdekken heel nieuwe dingen, het zelfvertrouwen
oriëntatie op werk, waarvan een werkervaringsplaats een belangrijk on-
verbetert. Er treedt een mentaliteitsverandering op: mensen willen niet
derdeel vormt. De lessen Nederlands zijn vooral gericht (beter) leren lezen
meer thuis zitten.’
en schrijven. Doordat de niveauverschillen binnen de groep cursisten erg groot zijn, werken cursisten individueel aan een programma op maat. Bij
Feedback van het uitzendbureau
de sollicitatietraining leren de deelnemers te kijken naar wat ze kunnen en
In het Salto-project wordt ook samengewerkt met een uitzendbureau. Een
wat ze willen en hoe ze zichzelf kunnen presenteren. Op de groep staan
medewerker van dit uitzendbureau komt in de les uitleg geven over hoe
steeds een docent en een klassenassistent. Zij hebben hun handen vol aan
een uitzendbureau werkt, omdat deelnemers hier vaak een verkeerd beeld
de combinatie van aanbieden van onderwijs op maat en het zoeken van
van hebben. De medewerker van het uitzendbureau geeft voorlichting over
n de gemeente Hoogezand zijn vorig jaar 32 (voorna-
stages en het onderhouden van contacten. Mar-
melijk niet-inburgeringsplichtige) oudkomers gestart in
jan Fesseur, docente communicatieve vaardighe-
‘Er treedt een mentaliteitsverandering op: mensen willen
den op de werkvloer, bereidt de deelnemers met
niet meer thuis zitten.’
het Salto-project. Met een persoonlijke benadering en een
praten en oefenen voor op hun werkervaringsplek.
aanpak op maat werken zij een jaar lang aan hun ontwik-
‘De invulling is heel praktisch en het kweken van een groepsgevoel is heel
wat een werkzoekende zelf kan en moet doen bij het zoeken naar werk.
keling. Een belangrijke doelstelling van het Salto-project is
belangrijk. Veel deelnemers hebben hun leven niet op orde, komen zomaar
Het uitzendbureau wil bemiddelen, maar de werkzoekende moet zélf ac-
niet en bellen ook niet af. Dat maakt het proces moeizaam. Maar je ziet
tief zijn. Het uitzendbureau komt de cursisten van Salto wel tegemoet:
ook deelnemers enthousiast worden en opbloeien als ze in een ritme ko-
cursisten die een intakegesprek houden bij het uitzendbureau krijgen feed-
men en hun leven meer op orde krijgen.’
back op hoe ze het gesprek voeren, zodat ze daar bij volgende sollicitaties
activering van mensen die anders kansloos zouden zijn op de arbeidsmarkt. Astrid Dannenberg is docent en trajectbe-
rekening mee kunnen houden.
geleider. Ze geeft de sollicitatietraining in dit project: ‘Deze
Netwerken via stage
oudkomers krijgen een jaar de tijd kennis en vaardigheden bij
In het dagdeel Oriëntatie op werk hebben de deelnemers de gelegenheid
Oriëntatie en realisatie
te spijkeren en zich te oriënteren op werk. Ze hebben meestal
rond te kijken op de arbeidsmarkt en zich een beeld te vormen van wat
Diverse deelnemers aan het Salto-project hebben inmiddels een baan ge-
geen diploma en zijn vaak al jaren zonder werk, worden bij
voor soort werk ze kunnen doen. De docenten nemen hen bijvoorbeeld
vonden. Een aantal vond administratief werk, één vrouw vond een baan in
mee naar een fabriek, zodat ze kunnen zien wat productiewerk inhoudt
een schoenenwinkel. Ze leerde bij Salto hoe ze moest solliciteren, regelde
en hoe het is om aan de lopende band te werken. Sommigen kijken rond
zelf een stage in de schoenenwinkel en werkt er nu. Andere deelnemers
in een bejaardenhuis. Astrid Dannenberg: ‘Ze oriënteren zich niet alleen
volgen een opleiding, bijvoorbeeld bij een callcenter, of een opleiding tot
op het soort banen dat er voor ze is, maar lopen ook stage en krijgen zo
heftruckchauffeur, met baangarantie. Degenen die zich willen oriënteren
de kans te netwerken. We zagen in het bejaardenhuis waar een aantal van
op diverse soorten banen en stageplekken of die een veilige plek nodig
onze stagiaires zitten, dat er huiskamerassistenten werden gezocht. Een
hebben om werkervaring op te doen kunnen bij TRIO-bedrijven terecht,
paar van hen zouden heel geschikte kandidaten zijn, maar ze kunnen nog
een bedrijf voor sociale werkgelegenheid en re-integratie in de regio. TRIO-
sollicitaties steevast afgewezen en hebben steeds minder kans een baan te vinden. Met het Salto-project krijgen ze een kans werkervaring op te doen.’
Aan de slag bij een commercieel bedrijf: helpen met het archiveren van stukken en het bijwerken van de administratie. ‘Door het Salto-team ben ik weer bezig met me zelf en met anderen. Ik krijg steun van hen om aan een werkervaringsplaats te komen of aan een baan.’
Diverse doelgroepen
Werkervaring en werkritme
geen goede sollicitatiebrief schrijven. Door de stage hebben zij toch een
bedrijven biedt behalve een veilige plek ook persoonlijke begeleiding op
Het Salto-project is opgezet in samenwerking met de afdeling Sociale
Een traject bij Salto begint met een intake om de taalvaardigheid van
kans om met zulk werk ervaring op te doen. Een van de deelnemers leerde
werkvaardigheid.
Zaken van de gemeente Hoogezand-Sappemeer, een gemeente die uit
een deelnemer vast te stellen. Als deze voldoende blijkt om meteen werk
in het project al wel een sollicitatiebrief schrijven en heeft nu gesollici-
te kunnen gaan zoeken, wordt de deelnemer ver-
teerd op de vacature. Ze zou in een traject dat volgt op Salto het diploma
wezen naar een re-integratiebureau. Voor wie de
kunnen halen dat voor de functie nodig is.’
‘Deelnemers worden enthousiast en bloeien op als ze in een ritme komen en hun leven meer op orde krijgen.’
ondersteuning van Salto kan gebruiken wordt
meer dan 20 kleinere plaatsen bestaat. De gemeente wil de oudkomers
een trajectplan opgesteld. Het traject is niet vrijblijvend; de deelnemer
Opstap naar een ander leven
een kans bieden bij het vinden van werk. De doelgroep is divers. Een deel
ondertekent een contract met een uitstroomprofiel, dat be-
Voor de meesten is deelname aan het project een proefperiode voor het
heeft al jaren gewerkt en is op oudere leeftijd werkloos zijn geworden.
staat uit oriëntatie op de arbeidsmarkt en verhoging van het taal-
goed kunnen functioneren in een baan of op een opleiding. Wie start met
Zij spreken redelijk tot goed Nederlands, maar het schriftelijk taalgebruik
niveau met één niveau. Het roc garandeert de deelnemers geen
het project is verplicht mee te doen en zich in te zetten. Sommige deel-
verdient nog aandacht. Anderen hebben geen werkervaring. Als ze ook
baan; het re-integratiebureau zet zich in voor het vinden van werk.
nemers valt het zwaar in het project mee te doen. Er wordt van hen toch
geen diploma hebben en het taalgebruik is zwak, dan tonen werkgevers
Bij het roc kunnen ze werken aan verbetering van hun Nederlands,
verwacht dat ze vier ochtenden aanwezig zijn en zelfstandig aan het werk
en uitzendbureaus weinig interesse. En een grote groep deelnemers is
hun digitale vaardigheden, kunnen ze vacatures leren zoeken, leren
zijn. Niet iedereen kijkt evenveel uit naar een werkend bestaan. Ook zijn er
moeilijk leerbaar. Ze kunnen niet meer in de reguliere groepen van het roc
solliciteren via internet. Ook kunnen ze er oefenen met het voeren van
deelnemers die zich schamen dat ze zo’n langdurig project nodig hebben
met de les meedraaien. Met hen wordt in het Salto-project gewerkt aan
een sollicitatiegesprek. Daarbij doen cursisten werkervaring en werkrit-
voor ze aan het werk kunnen. Het roc houdt de presentie in de gaten en
voorbereiding op re-integratie.
me op in de vorm van een werkervaringsplaats in het bedrijfsleven of in
schakelt zo nodig een bedrijfsarts of de gemeente in. Wie blijft weigeren
vrijwilligerswerk.
deel te nemen of zich onvoldoende inzet kan gekort worden op de uitke-
14
Petra Popma
15
