Werkwijze verdelen en verrekenen in echtscheidingsprocedures per 1 april 2013 oktober 2013
mr T.G. Gijtenbeek
De auteur heeft grote zorgvuldigheid betracht in het weergeven van delen uit het geldende recht. Evenwel noch de auteur noch Boers Advocaten kan aansprakelijk worden gesteld voor schade van welke aard dan ook gebaseerd op onjuiste en/of onvolledige informatie. Deze uitgave althans delen daarvan mag uitsluitend worden verveelvoudigd met volledige vermelding van de naam van de auteur. Copyright © 2013
De wijze waarop verdelings- en verrekeningszaken door de Rechtbanken werden behandeld, was tot 1 april 2013 zeer verschillend. Het belang van uniformering werd zowel door de advocatuur als door de gerechten onderkend. Per 1 april 2013 wordt door de advocatuur en de Rechtbanken uitvoering gegeven aan een uniforme werkwijze.
In dit artikel zal ik deze nieuwe werkwijze kort uiteenzetten en bespreken welke processuele gevolgen dit heeft binnen de verzoekschriftprocedure en de dagvaardingsprocedure.
Verzoekschriftprocedure Voor echtscheidingszaken, waarin tevens een verzoek betreffende de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap of de verrekening van inkomsten of vermogen in het kader van de afwikkeling van huwelijksvoorwaarden is gedaan (hierna kort gezegd: verdelings- of verrekeningsverzoek), is er per 1 april 2013 een landelijke uniforme werkwijze van kracht.
Daarbij is het uitgangspunt dat het echtscheidingsverzoek en alle nevenverzoeken op de eerste zitting in de echtscheidingsprocedure worden behandeld en dat behandeling van het verdelings- of verrekeningsverzoek derhalve niet wordt afgesplitst en aangehouden, zoals voor 1 april 2013 het geval was.
Partijen dienen op basis van artikel 22 Rv, met het oog op een efficiëntere behandeling, ter onderbouwing van hun verdelings- of verrekeningsverzoek een digitaal ingevulde vragenlijst in te dienen, het zogenaamde webformulier. Dit betreft een formulier met juridisch inhoudelijke vragen die door de advocaat, namens de cliënt, dient te worden ingevuld. Het webformulier verschaft de Rechtbank en partijen feitelijke informatie over de samenstelling en de waardering van het te verdelen vermogen in het geval partijen in gemeenschap van goederen gehuwd zijn (geweest) en over het te verrekenen vermogen indien sprake is van huwelijkse voorwaarden. Het webformulier kan schriftelijk of, na indiening van het verzoekschrift en zaaksregistratie door de Rechtbank, digitaal worden ingediend, zo mogelijk onderbouwd met producties.
Bij gebreke van indiening van een webformulier door beide partijen, dan wel door één partij, krijgt de betreffende partij van de Rechtbank de mogelijk het webformulier alsnog binnen 4 weken in te dienen. Hiervoor wordt door de Rechtbank geen uitstel verleend.
Na ontvangst van het laatste verweerschrift, danwel na het verstrijken van de genoemde hersteltermijn van 4 weken voor het indienen van het webformulier, wordt door de Rechtbank een mondelinge behandeling ingepland. De duur van de mondelinge behandeling hangt af van de complexiteit van de zaak.
Effectieve samenwerking tussen cliënt en advocaat Partijen dienen bedacht te zijn op de gevolgen, indien zij weigeren een webformulier in te vullen; danwel dat zij het webformulier onvolledig invullen en niet, althans onvoldoende onderbouwen met stukken. Hierdoor bestaat namelijk de mogelijkheid dat het verdelings- of verrekeningsverzoek wordt afgewezen wegens onvoldoende onderbouwing, dan wel een toewijzing van het verzoek wegens een onvoldoende gemotiveerd verweer.
De advocaat en zijn cliënt dienen dit te allen tijde te voorkomen. Dit vraagt om een effectieve samenwerking tussen advocaat en cliënt. Alvorens een verzoekschrift tot echtscheiding met nevenverzoeken in te dienen, dan wel het indienen van een verweerschrift met zelfstandige verzoeken, is de advocaat erbij gebaat dat hij over alle relevante informatie beschikt ten behoeve van het verdelings- of verrekeningsverzoek.
Voor cliënten zijn checklisten ontwikkeld aan de hand waarvan het webformulier ingevuld kan worden. Op basis van deze checklist is het voor cliënten eenvoudig te beoordelen welke stukken zij aan hun advocaat moeten geven en of zij alle relevante stukken in hun bezit hebben. De checklist behandelt dezelfde onderwerpen als welke in het webformulier ingevuld moeten worden.
De advocaat doet er verstandig aan om de betreffende checklist direct aan het begin van de zaak aan zijn cliënt te geven met het verzoek de checklist in te vullen en alle gevraagde stukken aan hem te doen toekomen.
Indien cliënt niet alle stukken, waarom wordt gevraagd in de checklist, in zijn bezit heeft, kan de advocaat dit bij de wederpartij opvragen. Immers, beide partijen zullen erbij gebaat zijn dat de omvang en de waarde van het te verdelen of te verrekenen vermogen inzichtelijk wordt gemaakt.
In geval van een spoedzaak, waarbij het meesturen van een compleet webformulier met onderliggende stukken niet kan worden afgewacht, heeft de advocaat alsnog de mogelijkheid om binnen de hersteltermijn van 4 weken de ontbrekende stukken c.q. informatie aan de Rechtbank en wederpartij te verstrekken. Een partij kan bijvoorbeeld gebaat zijn bij een spoedige indiening van het verzoekschrift tot echtscheiding, omdat de wederpartij veel schulden maakt. Per datum van indiening van het verzoekschrift is de huwelijkse gemeenschap namelijk ontbonden en komen de schulden per die datum voor rekening van de partij die de schulden is aangegaan.
Hieronder treft u aan een link naar de checklist verrekenen en verdelen als u in gemeenschap van goederen bent gehuwd, alsmede een checklist in geval van huwelijkse voorwaarden:
http://www.rechtspraak.nl/Procedures/Landelijke-regelingen/sector-familie-enjeugdrecht/Documents/checklist-verdelen-en-verrekenen-gemeenschap-van-goederen.pdf
http://www.rechtspraak.nl/Procedures/Landelijke-regelingen/sector-familie-enjeugdrecht/Documents/checklist-verdelen-en-verrekenen-huwelijkse-voorwaarden.pdf
Dagvaarding Als een partij een vordering indient tot verdeling of verrekening, geldt voor een groot deel hetzelfde als bij de verzoekschriftprocedure. Voor een efficiënter verloop van de comparitie na antwoord - de mondelinge behandeling in dagvaardingsprocedures - moet de desbetreffende partij het webformulier indienen, zo mogelijk onderbouwd met producties. Artikel 22 Rv geldt voor deze procedure namelijk ook. Partijen moeten de rechter de juridisch inhoudelijke informatie verschaffen.
Het webformulier kan schriftelijk of digitaal worden ingediend bij de dagvaarding en de conclusie van antwoord (met al dan niet een eis in reconventie).
Nadat de conclusie van antwoord is ingediend, wordt in een comparitievonnis een datum voor de comparitie van partijen bepaald. Als er geen of een onvolledig webformulier is ingediend, dan wordt in het comparitievonnis vermeld dat het webformulier alsnog moet
worden ingediend uiterlijk binnen 2 weken voor de zitting. De hersteltermijn in dagvaardingsprocedures is dus korter dan bij een verzoekschriftprocedure.
Als een partij weigert het ingevulde webformulier en de onderbouwende stukken over te leggen, kan de rechter daaruit de gevolgtrekking maken die hij geraden acht. Hierdoor volgt een mogelijke afwijzing van de verdelings- of verrekeningsvordering wegens onvoldoende onderbouwing, dan wel een toewijzing van de vordering wegens een onvoldoende gemotiveerd verweer.
De hierboven besproken checklisten gelden ook voor de dagvaardingsprocedure. Cliënt en advocaat zullen erop toe moeten zien dat ten behoeve van een vordering tot verdeling of verrekening de benodigde informatie op korte termijn compleet is, althans dat duidelijk is welke gegevens eventueel bij de wederpartij moeten worden opgevraagd. De tot beschikking zijnde informatie kan dan direct worden meegenomen in de dagvaarding en/of conclusie van antwoord (met al dan niet een eis in reconventie).
Hieronder treft u aan een link naar het handboek Werkwijze verdelen en verrekenen:
http://www.rechtspraak.nl/Procedures/Landelijke-regelingen/sector-familie-enjeugdrecht/Documents/werkwijze-verdelen-en-verrekenen-handboek-advocatuur.pdf
Wilt u meer informatie over het bovenstaande of heeft u andere juridische vragen op het gebied van personen- en familierecht, neemt u dan gerust contact op met mr. T.G. Gijtenbeek op telefoonnummer 0318 – 522 404 of via
[email protected].
