CO2-Servicepunt Noord-Holland Werkplan 2011 vandaag werken aan de duurzame provincie van morgen
Auteur
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Datum
juni 2011
Auteur
CO2-Servicepunt Noord-Holland Contactpersoon: dhr. R. (René) Jansen Postbus 3005 2001 DA HAARLEM Telefoon: (023) 514 31 11 E-mail:
[email protected]
Opdrachtgever
Provincie Noord-Holland Contactpersoon: dhr. ing. P.S. (Pim) van Herk Postbus 3005 2001 DA HAARLEM Telefoon: (023) 514 36 91 E-mail:
[email protected]
Project
CO2-Servicepunt Noord-Holland
Datum
Juni 2011
Status
Definitief
2
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
Inhoud Voorwoord ............................................................................................................................................... 5 1
Inleiding ........................................................................................................................................... 7 Leeswijzer ....................................................................................................................................................... 7
2
3
Beleidscontext, werkwijze en visie .................................................................................................. 9 2.1
Beleidscontext ....................................................................................................................................... 9
2.2
Werkwijze .............................................................................................................................................. 9
2.3
Visie 2030 ............................................................................................................................................ 10
2.4
Organisatie en projectenoverzicht ....................................................................................................... 11
Projecten en activiteiten 2011 ....................................................................................................... 14 3.1
Algemene communicatie ..................................................................................................................... 14
3.2
Algemene netwerkbijeenkomsten ........................................................................................................ 14
3.3
Regioconsulenten ................................................................................................................................ 15
3.4
Dubo-consulent ................................................................................................................................... 15
3.5
Subsidieadviseur ................................................................................................................................. 16
3.6
BespaarDaar ....................................................................................................................................... 16
3.7
BouwTransparant ................................................................................................................................ 16
3.8
Innovatiesnelweg ................................................................................................................................. 17
3.9
Corporaties in Beweging...................................................................................................................... 18
3.10 Energiebesparing bij gemeentelijke gebouwen ................................................................................... 18 3.11 Biomassa op de kaart .......................................................................................................................... 18 3.12 Ondersteuning vergunningverlening biomassaprojecten ..................................................................... 19 3.13 Monitoring ............................................................................................................................................ 19 3.14 Openbare Verlichting ........................................................................................................................... 20 3.15 Steunpunt Duurzame Gebiedsontwikkeling ......................................................................................... 20 3.16 Duurzame Scholen Noord-Holland ...................................................................................................... 21
4
Planning ......................................................................................................................................... 23
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
3
4
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
Voorwoord Voor u ligt het werkplan van het CO2-Servicepunt voor 2011. In dit jaar zal het CO2-Servicepunt haar bestaande activiteiten in 15 succesvolle projecten continueren. In opdracht van en in samenwerking met de Provincie Noord-Holland zoekt het CO2-Servicepunt naar de aansluiting tussen gemeentelijke en provinciale doelstellingen. Samenwerking, kennisontwikkeling en kennisoverdracht zijn de drie belangrijke pijlers waarop de verschillende projecten gebaseerd zijn. Al lange tijd wordt duidelijk dat duurzaamheid geen op zichzelf staand thema meer is. Duurzaamheid is een integraal onderdeel van bouw- en ontwerpprocessen, van gebiedsontwikkeling, van kwaliteitstoetsing en een drijfveer voor innovatie. In 2010 bleek dat onder andere uit de aandacht voor producten als BouwTransparant en het project Duurzame Scholen. Daarnaast toont het Kroonprojectenboek ‘Klimaatbeleid in uitvoering’ aan dat Noord-Holland een innovatieve, duurzame provincie is met veel slagvaardige gemeenten waar voorbeeldprojecten gerealiseerd worden die landelijk in de belangstelling staan. In 2011 zetten wij deze lijn voort. Ondanks lastige economische tijden heeft duurzaamheid zijn plek verworven en zal de aandacht en focus voor duurzaamheid blijven bestaan. Daarnaast kan duurzaamheid en innovatie juist bijdragen aan economische groei en het vergroten van de aantrekkingskracht van de regio. Het project Innovatiesnelweg laat zien dat er veel denkkracht zit bij bijvoorbeeld bouwbedrijven in Noord-Holland. Door samenwerking tussen deze bedrijven, gemeenten en de provincie wordt de realisatie van duurzame bouwprojecten een kleine stap. Duurzaamheid ontstijgt in 2011 daarmee het thema milieu en heeft betrekking op de thema’s Bouwen, Ruimtelijke Ordening, Wijkbeheer, Gebouwbeheer en Economische Zaken. Wij kijken vooruit naar een mooi jaar met intensieve samenwerking. Samen met u werken wij aan een mooiere en duurzame samenleving. Heeft u ook ideeën voor een duurzame samenleving? Laat het ons weten via
[email protected].
Jaap Bond Gedeputeerde voor Landbouw en Visserij, Natuur en Landelijk Gebied, Klimaat en Duurzame Energie, Gebiedsgedeputeerde Kop van Noord-Holland. Provincie Noord-Holland
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
5
6
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
1
Inleiding
In opdracht van en in samenwerking met de Provincie Noord-Holland werkt het CO2-Servicepunt vandaag aan de duurzame provincie van morgen. Het CO2-Servicepunt ondersteunt Noord-Hollandse gemeenten met het formuleren en uitvoeren van klimaatbeleid door vragen te beantwoorden, ideeën uit te werken en uitwisseling en samenwerking via netwerken te stimuleren en te ondersteunen. Dit alles doet het CO2-Servicepunt via een praktische en resultaatgerichte aanpak in verschillende projecten waar steeds een ander aspect centraal staat. In 2011 wil het CO2-Servicepunt de vele succesvolle activiteiten en projecten van de afgelopen jaren voortzetten. Daarbij geldt dat de behaalde resultaten dit jaar nog breder bekend worden gemaakt. Waar draagt het CO2-Servicepunt allemaal aan bij? Wat zijn onverwachte positieve neveneffecten? Onder andere via de website www.CO2-servicepunt.nl, de nieuwsbrief CO2-Impuls en tussenrapportages zullen antwoorden op deze vragen gepresenteerd worden aan de diverse stakeholders van het CO2-Servicepunt.
Leeswijzer In dit werkplan worden de projecten, activiteiten en verwachte resultaten voor 2011 omschreven. Hoofdstuk 2 zet de beleidscontext en visie van het CO2-Servicepunt neer. Waar staat het CO2Servicepunt voor en hoe gaan we te werk? De overzichten in paragraaf 2.4 geven de hoofddoelstellingen van de projecten van het CO2-Servicepunt weer. In hoofdstuk 3 zijn deze doelstellingen per project uitgewerkt in werkzaamheden en resultaten. In de hoofdstukken 4 en 5 zijn ten slotte een planning en globaal overzicht van de financiën opgenomen.
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
7
8
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
2
Beleidscontext, werkwijze en visie 2.1
Beleidscontext
De transitie naar een duurzame samenleving is hard nodig. Door de uitstoot van broeikasgassen verandert het klimaat met alle gevolgen van dien. Daarnaast worden door de groei van de wereldeconomie energiebronnen schaars. Dit heeft gevolgen voor de energieprijzen en de leveringszekerheid van energie. Energie wordt een steeds belangrijker middel voor machtspolitiek. De transitie naar een duurzame energievoorziening biedt kansen. Investeringen in duurzame energie en energiebesparing kunnen de regionale en lokale economie stimuleren. In Noord-Holland zijn de eerste contouren van een ‘groene’ economie al zichtbaar. De Provincie Noord-Holland heeft haar klimaatbeleid beschreven in o.a. het Provinciaal Milieubeleidsplan 2009-2013. De provincie wil hierbij enerzijds inzetten op de reductie van de uitstoot van broeikasgassen in Noord-Holland en anderzijds zich voorbereiden op de gevolgen van klimaatverandering. De provincie wil deze ambitie samen met andere overheden, maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven en de inwoners van de provincie in 2011 continueren. Daarbij geeft zij zelf het goede voorbeeld door de verduurzaming van de eigen organisatie. De duurzame renovatie van het Provinciehuis is een aansprekend voorbeeld. De provincie zet fors in op duurzame energie en energiebesparing. Daarbij geeft zij in 2011 prioriteit aan de categorieën windenergie, biomassa, duurzaam bouwen en duurzame innovatie. Het beschikbaar stellen van het CO2-Servicepunt aan de Noord-Hollandse gemeenten is één van de concrete maatregelen om de provinciale ambities handen en voeten te geven. Ook in het recent gepubliceerde Coalitieakkoord 2011-2015 van de Provincie Noord-Holland, ‘Verantwoord en duidelijk gericht op de toekomst’, wordt ruim aandacht besteed aan duurzame energie. Er wordt ingezet op innovatieve vormen van duurzame energie. Wind op land (grootschalig) hoort daar niet bij.
2.2
Werkwijze
Namens de Provincie Noord-Holland ondersteunt het CO2-Servicepunt de Noord-Hollandse gemeenten bij de uitvoering van effectief klimaatbeleid. De Provincie geeft hiermee de gemeenten een steun in de rug voor het opstellen en uitvoeren van doeltreffend klimaatbeleid. Doel van het CO2Servicepunt is in onderlinge samenwerking de uitvoering van het klimaatbeleid in Noord-Holland te intensiveren en daarmee mede invulling te geven aan de landelijke, provinciale en gemeentelijke klimaatdoelstellingen op het gebied van energiebesparing, toepassing van duurzame energie en CO2-reductie.
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
9
Het CO2-Servicepunt kiest voor een praktische en resultaatgerichte aanpak. Zij coördineert collectieve deelprojecten en brengt betrokken partijen bij elkaar. Ook ontwikkelt het CO2-Servicepunt instrumenten waarmee gemeenten hun klimaatbeleid kunnen toetsen en monitoren. Het CO2Servicepunt adviseert gemeenten, corporaties, ontwikkelaars en particulieren over de toepassing van duurzame energie in de gebouwde omgeving. Onder andere de uitvoering van het provinciale Actieprogramma Duurzaam Bouwen wordt voor een belangrijk deel vormgeven met de activiteiten van het CO2-Servicepunt.
2.3
Visie 2030
De focus van het CO2-Servicepunt ligt met name – maar niet uitsluitend – op de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Samen met de gemeenten heeft het CO2-Servicepunt een visie op de toekomst. Onderstaand een aantal belangrijke ingrediënten, zonder daarbij volledig te zijn. Zuinig omgaan met energie en grondstoffen In een duurzame provincie anno 2030 wordt zuinig omgegaan met energie, grondstoffen en materialen. Enerzijds om het milieu niet onnodig te belasten, anderzijds omdat de energie- en grondstoffenprijzen in de afgelopen 20 jaar fors zijn gestegen. Voor zowel bedrijven als consumenten is energie-efficiency en energiebesparing belangrijk om de bedrijfsc.q. woonlasten op een acceptabel en betaalbaar niveau te houden. Hoe krijgen we dat voor elkaar? • • •
verbetering energieprestatie bestaande woningvoorraad; nieuwbouw met verscherpte EPC; uitwisseling reststromen door bedrijven;
•
benutten restwarmte bedrijven in woningen.
Opwekken duurzame energie Ook in een duurzame provincie wordt energie gebruikt. Dat is niet erg, mits deze energie duurzaam is en afkomstig van hernieuwbare bronnen. Noord-Holland biedt goede mogelijkheden voor de opwekking van duurzame energie, zoals: • • • • • • • • •
zonne-energie op daken van bedrijven en woningen; energieneutrale kassen; energie uit asfalt; warmtekoudeopslag bij kantoren; energiewinning uit water (‘blue energy’); gebruik van geothermie in grote renovatieprojecten; energie uit biomassa (reststromen); windenergie op geschikte plekken; lokale energiecoöperaties.
Duurzame mobiliteit Mobiliteit blijft belangrijk voor een gezonde economie. Duurzame mobiliteit betekent: schoner, anders en slimmer reizen. De provincie, gemeenten, ondernemers en consumenten willen in 2030 niet anders meer! De ingrediënten? • • • • •
10
groen gas vervoer en een netwerk van vulpunten; elektrisch vervoer en oplaadpunten; ‘het nieuwe werken’ bij steeds meer bedrijven; schoon transport en vervoer over water; slim netwerk openbaar vervoer.
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
Duurzame leefomgeving Duurzaamheid is meer dan energie. De inwoners van Noord-Holland willen wonen en werken in een duurzame en aantrekkelijke leefomgeving. De landschappelijke inrichting is van groot belang. Wijken zijn leefbaar en kinderen kunnen spelen. Consumenten en agrariërs helpen daarbij. Speerpunten zijn: • • •
landschapsbeheer door agrariërs; gebruik van streekproducten door consumenten; esthetische inpassing energietechnieken.
Groene economie De economie hoeft niet te lijden onder de verduurzaming van de Provincie, integendeel. De investeringen in duurzaamheid leveren een groot aantal groene banen op. De Noord-Hollanders verdienen hun boterham met de assemblage en het onderhoud van windturbines, het plaatsen van zonnepanelen en het verkopen van biogas. Innovaties in duurzame energie hebben daarnaast verschillende fases van doorontwikkeling bereikt, waardoor veel mensen werkzaam kunnen zijn in deze branche. De Green Deal vindt in Noord-Holland plaats. Noord-Holland wordt koploper als het gaat om een groene economie!
2.4
Organisatie en projectenoverzicht
Het CO2-Servicepunt wordt in 2011 uitgevoerd door een alliantie van DWA installatie- en energieadvies, SME Advies en Rebel Group. Overkoepelend coördinator is René Jansen van DWA. Per project is er een projectleider bij DWA aangewezen. DWA voert het grootste gedeelte van de activiteiten uit en is verantwoordelijk voor het projectmanagement. SME Advies geeft uitvoering aan de algemene communicatie en vult de communicatie-onderdelen van een aantal projecten in. Rebel Group ondersteunt bij een aantal projecten op financieel inhoudelijk vlak. Schema 1 geeft een overzicht van alle onderdelen en projecten van het CO2-Servicepunt in 2011. Schema 2 geeft de centrale doelstellingen van de verschillende projecten weer.
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
11
Maatwerkondersteuning
Schema 1 - projectoverzicht
Regioconsulenten
Communicatie en netwerken
Jaap Neeleman (DWA)
Netwerkbijeenkomsten
Algemene communicatie
Bregje van den Brand (SME)
Bregje van den Brand (SME)
Dubo-consulent
Subsidieadviseur
Jaap Neeleman (DWA)
Laurens Jongepier (DWA)
Gemeente intern
Biomassa op de kaart Erik Kosse (DWA)
Energiebesparing Gemeentelijke Gebouwen Gabrielle Uitbeijerse
(DWA) + SME
Monitoring Wilfred van der Plas (DWA) + SME
Samenwerking met marktpartijen
CO2-Servicepunt Algemene coördinatie: René Jansen
Jaap Neeleman (DWA) + Rebel + SME
Gabrielle Uitbeijerse (DWA)
Hans van der Heide (DWA)
Machiel Karels (DWA) + SME
Corporaties in Beweging
Openbare Verlichting
Ondersteuning vergunningverlening biomassaprojecten
Duurzame Scholen
Gebiedsontwikkeling
Bouwtransparant Jaap Neeleman (DWA)
Steunpunt Duurzame Gebiedsontwikkeling Myrte Koch (DWA)
Innovatiesnelweg René Jansen (DWA)
BespaarDaar Gabrielle Uitbeijerse (DWA) + SME
Maatwerkondersteuning gemeenten Schema 2 - Doelstellingen
Communicatie en netwerken
-
Door de cross mediale algemene communicatie en de organisatie van netwerkbijeenkomsten zijn alle stakeholders aangehaakt bij de activiteiten van het CO2-Servicepunt en worden resultaten en kennis met een breed publiek gedeeld.
-
-
Organisatie van drie bijeenkomsten in de drie regio’s door de drie regioconsulenten waar de gemeenten (klimaat coördinatoren etc.) regionale uitdagingen bij het behalen van hun duurzaamheidsambities bespreken en oplossingen bedenken om deze uitdagingen aan te gaan. Een goed bereikbare helpdesk als loket waar alle vragen snel en accuraat worden beantwoord met een aangetoonde mate van tevredenheid. De regionale dubo-consulent laat kansrijke, vernieuwende en aanvullende mogelijkheden zien voor duurzaam bouwen bij (gemeentelijke) projecten. De subsidieadviseur beantwoordt vragen van gemeenten, bundelt kansen tot collectieve aanvragen en borgt de financiering van vooruitstrevende projecten met de verkregen subsidies.
Samenwerking gemeenten & marktpartijen -
-
Projecten gemeente-intern -
-
-
-
De website CO2-Monitor geeft gemeenten inzicht in de voortgang van hun klimaatbeleid en biedt zo een platform voor resultaatgerichte en succesvolle projecten. Het potentieel van biomassa in de provincie is in beeld gebracht, in samenwerking met gemeenten is een uitvoeringsprogramma voor kansrijk gebieden opgesteld en middels een rekenmodel is de financiële haalbaarheid getoetst. CO2-Servicepunt verleent o.a. ondersteuning in de vergunningverleningstrajecten. Gebouwbeheerders van gemeenten hebben de mogelijkheden voor Energiebesparing bij Gemeentelijke Gebouwen in beeld en werken aan verbetering. Het leertraject voor Energiezuinige Openbare Verlichting borgt de duurzame oplossingen in het OVL-beleid in tenminste 25% van de Noord-Hollandse gemeenten.
-
CO2-Servicepunt algemeen Ondersteunen Noord-Hollandse gemeenten bij uitvoeren klimaatbeleid
Projecten gebiedsontwikkeling -
Met BouwTransparant is aangetoond dat gemeenten en bouwende partijen samen een beter resultaat bereiken en aantoonbaar een scherpe EPC op de bouwplaats realiseren.
-
-
Woningcorporaties en gemeenten gaan in samenwerking op zoek naar mogelijkheden voor energiebesparing en duurzaamheid in het sociale woningbestand. In drie pilotprojecten worden deze mogelijkheden in uitvoering gebracht. BespaarDaar biedt gemeenten een campagne voor de benadering van particuliere woningeigenaren gericht op energiebesparing in de woning. Via de website krijgen woningeigenaren een indicatie van besparingsmogelijkheden, inzicht in subsidiemogelijkheden en verwijzingen naar lokale installateurs. De Menukaarten Duurzaam Bouwen worden hierbij als product door gemeenten en makelaars in de provincie ingezet. In het programma Duurzame Scholen Noord-Holland werken gemeenten en schoolbesturen/scholen samen aan energiebesparing en verbetering van het binnenmilieu vanuit zowel fysiek, financieel als gedrags-/educatief oogpunt. De Innovatiesnelweg is het vliegwiel voor de versnelling van duurzaam bouwen in de provincie waar alle partners uit de bouwkolom elkaar ontmoeten om kennis te delen en samenwerkingspartners te vinden.
3
Projecten en activiteiten 2011 3.1
Algemene communicatie
Op de website www.CO2-servicepunt.nl is informatie te vinden over alle projecten van het CO2Servicepunt, nieuws uit de provincie en overige relevante informatie. Het is het verzamelpunt van alle activiteiten van CO2-Servicepunt.Op de website van de Provincie Noord-Holland is tevens een directe link te vinden naar de CO2-Servicepunt website. Daarnaast verzendt het CO2-Servicepunt acht keer per jaar de (digitale) nieuwsbrief CO2-Impuls. In de CO2-impuls staan de belangrijkste nieuwsberichten van de afgelopen periode en is een afspiegeling van de verschillende activiteiten van het CO2-Servicepunt. Ook resultaten van projecten zijn hierin opgenomen en kunnen zodoende breed worden gecommuniceerd. Naast de website en de nieuwsbrief worden de CO2-Servicepunt accounts op LinkedIn en Twitter gebruikt om het netwerk te attenderen op nieuwsberichten, bijeenkomsten of interessante resultaten te verspreiden. Nieuws vanuit de diverse projecten, maar ook over interessante ontwikkelingen vanuit het CO2-Servicepunt algemeen worden uiteraard ook nog via de ‘oude’ manier, zoals persberichten naar landelijke, provinciale en lokale media, in de publiciteit gebracht. In 2011 is het CO2-Servicepunt ook aanwezig op de vastgoedbeurs Provada (in de stand van de Provincie Noord-Holland). Via dit werkplan, een tussenrapportage halverwege het jaar en een jaarverslag worden de plannen en de behaalde resultaten gebundeld en bekend gemaakt aan de diverse stakeholders van het CO2Servicepunt. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Beheren en onderhouden www.CO2-servicepunt.nl • Verzenden nieuwsbrief CO2-Impuls • LinkedIn- en Twitteraccount beheren en onderhouden • (Algemene) persberichten opstellen en verspreiden • Opstellen en verspreiden werkplan, tussenrapportage en jaarverslag
•
Stand (en eventueel workshop) op de Provada
3.2
Algemene netwerkbijeenkomsten
Het CO2-Servicepunt organiseert twee keer per jaar algemene netwerkbijeenkomsten, één keer voor de contacten op ambtelijk niveau, één keer voor de contacten op bestuurlijk niveau. Doel van deze bijeenkomsten is het uitwisselen van kennis en ervaring tussen de stakeholders en doelgroepen van het CO2-Servicepunt. Het Ambtelijk Café richt zich primair op de ambtelijke contactpersonen bij de NoordHollandse gemeenten. In het programma staat uitwisseling op beleidsmatig en projectniveau centraal. Het Bestuurlijk Congres richt zich op bestuurders van provincie, gemeenten en marktpartijen. Doel
14
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
is het vergroten van draagvlak voor de visie en activiteiten van het CO2-servicepunt. Het accent ligt op netwerken en kennisoverdracht. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Organiseren netwerkbijeenkomst ambtelijke contacten • Organiseren netwerkbijeenkomst bestuurlijke contacten
3.3
Regioconsulenten
De Provincie Noord-Holland is opgedeeld in drie regio’s. Per regio heeft het CO2-Servicepunt een regioconsulent aangesteld. Deze consulent heeft, als een spin in het web, inzicht in wat er in de gemeenten en stadsdelen leeft en hoe het CO2-Servicepunt hen kan ondersteunen. Overkoepelend doel van de regioconsulent is om gemeenten meer te laten samenwerken en zorg te dragen dat zoveel mogelijk gemeenten meedoen met de aangeboden projecten. Het organiseren van regionale overleggen is één van de manieren om op een efficiënte wijze kennis tussen de provincie, landelijke partijen zoals AgentschapNL, het CO2-Servicepunt en gemeenten uit te wisselen. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Drie regiobijeenkomsten per regio; • Helpdeskfunctie per regio; • Opzetten regionetwerken via Viadesk; • CO2-Servicepunt zichtbaar bij zes lokale bijeenkomsten in de provincie; • Ondersteuning drie lokale initiatieven.
3.4
Dubo-consulent
De provincie Noord-Holland heeft zich als doel gesteld Duurzaam Bouwen (DuBo) te verankeren in het beleid en de organisatie bij minimaal 75% van de gemeenten. Uiteindelijk doel is het realiseren van DuBo in bouwprojecten van gemeenten en marktpartijen. Om dit doel te realiseren en gemeenten te motiveren aan de slag te gaan met DuBo heeft de provincie sinds 2004 haar eigen DuBoconsulent ondergebracht bij het CO2-Servicepunt. De DuBo-consult ondersteunt, informeert en motiveert gemeenten over DuBo. De consulent laat mogelijkheden zien of levert op verzoek van een gemeente input over de verbeteringen die aangebracht kunnen worden (een second opinion). Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Vervullen van helpdesk functie; • Uitvoeren van drie second opinions; • Het project ‘Toekomst in de Kop’ ondersteunen; • Inhoudelijke bijdrage leveren aan bijeenkomsten georganiseerd door gemeenten of milieudiensten; • ‘Menukaarten’ promoten; • Netwerkonderhoud en uitbreiding.
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
15
3.5
Subsidieadviseur
De subsidieadviseur van het CO2-Servicepunt adviseert gemeenten, de provincie en, op verzoek van gemeenten, marktpartijen over de Deelverordening Duurzaam Energiepakket (DE) Noord-Holland of andere subsidiemogelijkheden. Met de provincie is periodiek overleg over de inhoud, bruikbaarheid en toepasbaarheid van de Deelverordening DE. Tegelijkertijd is de subsidieadviseur ook vraagbaak over de deelverordening en andere subsidiemogelijkheden op lokaal, regionaal, nationaal en Europees niveau. Ook is de subsidieadviseur aanspreekpunt voor marktpartijen. Deze partijen verwijst hij door naar sites waar meer informatie over specifieke regelingen staat, brengt hij in contact met de juiste personen binnen Agentschap NL of een dergelijke instantie en draagt ideeën aan op welke wijze subsidieaanvragen moeten worden opgesteld. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Provincie adviseren over DE-regeling; • Communicatie naar gemeenten over regeling in algemeen; • Beantwoorden vragen vanuit gemeenten en marktpartijen (telefonische Helpdesk); • Uitvoeren van vijf subsidiescans; • Uitvoeren evaluatie van de regeling duurzame energiepakket (2008 – 2011); • Opstarten van één collectieve subsidieaanvraag.
3.6
BespaarDaar
BespaarDaar is een campagne gericht op energiebesparing in de bestaande woningvoorraad. Doel is particuliere woningeigenaren te stimuleren tot het laten uitvoeren van een energieadvies op maat en het nemen van energiebesparende en duurzame maatregelen aan hun woning. Het CO2Servicepunt faciliteert Noord-Hollandse gemeenten in de uitvoering van deze campagne. Centraal in de campagne staat de website www.bespaardaar.nl. Via deze website kunnen particuliere woningeigenaren informatie verkrijgen over energiebesparende en duurzame maatregelen, subsidiemogelijkheden en middels een online energiescan een indicatief energielabel voor hun woning verkrijgen. Ook zijn op de site bedrijven in de buurt (via postcode-applicatie) te vinden die de geadviseerde energiemaatregelen kunnen uitvoeren. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Het werven en (re)activeren van Noord-Hollandse gemeenten om de campagne BespaarDaar uit te voeren; • Ondersteunen gemeenten bij uitvoering van de campagne BespaarDaar; • Vergroten betrokkenheid van leveranciers/bedrijven; • Verkennen samenwerkingsmogelijkheden BespaarDaar met andere partijen; • Deelnemende gemeenten stimuleren om extra activiteiten gericht op particulieren in te zetten om het bereik en effect van de campagne te vergroten; • Onderhouden en beheren website www.bespaardaar.nl.
3.7
BouwTransparant
BouwTransparant is een instrument waarmee gemeenten op een effectieve manier de energieprestatienormering op de bouwplaats kunnen handhaven. Het doel van BouwTransparant is de CO2-uitstoot te verminderen door bouwfouten zichtbaar te maken en een prikkel te geven deze fouten aan te pakken.
16
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
Begin 2008 is het instrument BouwTransparant ontwikkeld en vanaf dat moment kunnen geïnteresseerde gemeenten het instrument implementeren. In het jaar 2010 zijn 22 organisaties, waarvan acht buiten Noord-Holland, begonnen met ervaring op te doen met BouwTransparant en zijn 43 inspecties uitgevoerd. In 2011 wordt ingezet op het afronden van de leertrajecten vanuit Leren voor Duurzame Ontwikkeling, het verder verbeteren van BouwTransparant, verspreiding van opgedane kennis en het zoeken van één of meerdere organisatie die BouwTransparant naar een landelijk niveau willen tillen. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Afronden vier tot vijf leertrajecten • Helpdesk voor gemeenten • Bijdrage leveren aan bijeenkomsten (Provada, landelijke seminar DWA) • Organiseren afsluitende kennisoverdrachtbijeenkomst • Onderhouden instrument en verbeteren rapportage (beter aansluiten op mensen met weinig kennis, waar mogelijk oppakken bij versieverbetering (2.0)) • Mogelijkheden creëren zodat een andere partij dan de provincie eind dit jaar start met BouwTransparant naar een landelijk niveau te brengen • Ontwikkelen 2e factsheet in najaar 2011 over ventilatie of aanbrengen isolatiemateriaal • Analyse geconstateerde afwijkingen en rapportage op internet • Vergroten aantal inspecties van 42 naar 75 metingen • Vergroten aantal gebruikers van 23 naar 30 • Deelname klankbordgroep Kop-staart-aanpak • Eindrapport leertraject in de vorm van een film, internetpagina en/of brochure
3.8
Innovatiesnelweg
Het project Innovatiesnelweg is in 2009 gestart. Het project is tot stand gekomen na constatering dat de ontwikkeling van kennis en uitvoering van duurzaam bouwen binnen de bouwkolom in NoordHolland achter bleef bij verwachtingen van provincie en gemeenten. Om versnelling in de toepassing van duurzaam bouwen te realiseren is het project ‘Innovatiesnelweg: de route naar een duurzaam gebouwde omgeving in Noord-Holland’ gestart. Doel van het project is een trendbreuk in de bouwkolom te realiseren en zo de noodzakelijke energietransitie in de gebouwde omgeving te realiseren. Het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord (NHN) is penvoerder van het project. Het CO2-Servicepunt ondersteunt NHN bij de uitvoering van het project. Binnen het project worden drie inhoudelijke activiteiten onderscheiden: Marktintroducties, Kennisontwikkeling en verspreiding en Ontwikkelen kwaliteitslabel. Succesvolle marktontwikkelingen gaan gepaard met en worden verspreid door middel van kennisoverdracht. Een kwaliteitslabel draagt bij aan de acceptatie van een nieuwe ontwikkeling door de markt. Zo dragen alle drie onderdelen bij aan het doel van het project. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
17
• • • •
3.9
Ontwikkelen van aanbodkant voor duurzaam bouwen Communicatiestrategie bedenken en uitvoeren rondom Innovatiesnelweg Kennisniveau van duurzame technieken bij ondernemingen verhogen Verkleinen risicoperceptie bij ondernemers en eindgebruikers
Corporaties in Beweging
Energiebesparing in de sociale woningbouw is een door woningcorporaties en gemeenten gedeelde doelstelling. Woningcorporaties brengen hiermee de woonlasten voor hun huurders omlaag en gemeenten werken aan de klimaatdoelstellingen. In dit project ondersteunt het CO2-Servicepunt gemeenten en corporaties bij het maken van evenwichtige (prestatie)afspraken op het gebied van energiebesparing en het uitvoeren van duurzame proefprojecten. Centraal staat de samenwerking tussen gemeenten en corporaties en de vraag hoe gemeenten de juiste randvoorwaarden (subsidies, grond(uitgifte)beleid, vergunningen, etc.) kunnen creëren om projecten mogelijk te maken. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Actieve deelname Ecoplatform corporaties Noord-Holland Noord; • Organiseren twee regionale (thema)bijeenkomsten voor gemeenten en corporaties; • Maatwerkadvies op verzoek van corporaties; • Corporaties ondersteunen bij communicatie en energiegedragsverandering bewoners; • Ondersteunen van drie projecten (één nieuwbouwproject en twee renovatieprojecten).
3.10 Energiebesparing bij gemeentelijke gebouwen In 2009 hebben 28 gemeenten in de provincie Noord-Holland meegedaan aan de collectieve aanbesteding voor het uitvoeren van een maatwerkadvies (EPBD) voor gemeentelijke gebouwen. In 2010 is gebleken dat de gemeenten die een dergelijk advies hebben ontvangen in de praktijk nog weinig maatregelen hebben getroffen. Monitoring en besparing op verlichting zijn eenvoudige maatregelen die het CO2-Servicepunt in 2011 op de kaart wil zetten. Het CO2-Servicepunt stimuleert gemeenten om de geadviseerde maatregelen uit te voeren, onder meer door middel van bijeenkomsten waar kennis en ervaringen worden gedeeld. Op deze bijeenkomst bespreken gebouwbeheerders en klimaatcoördinatoren met elkaar welke mogelijkheden zij zien om de geadviseerde maatregelen uit te voeren. Om nog een extra stimulans te bieden organiseert het CO2-Servicepunt een benchmark van het energiegebruik van gemeentelijke gebouwen. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • 50 gemeenten weten wat het energielabel is van hun gemeentelijke gebouwen • 25 gemeenten hebben deelgenomen aan de benchmark • twee kennisuitwisselingsbijeenkomsten zijn georganiseerd met elk 20 deelnemers.
3.11 Biomassa op de kaart In de provincie Noord-Holland is veel biomassa beschikbaar. In 2008 heeft het CO2-Servicepunt een visie opgesteld voor het benutten van deze biomassa. Inmiddels zijn er verschillende ideeën en /of initiatieven gestart om biomassastromen te
18
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
benutten. Gemeenten hebben een faciliterende en stimulerende rol bij het realiseren van biomassaprojecten door marktpartijen. Daarnaast kan de gemeente zelf komen tot het realiseren van een biomassacentrale. Om gemeenten in een vroeg stadium te kunnen ondersteunen bij het van de grond krijgen, faciliteren, stimuleren en toetsen van biomassa-initiatieven is het van belang om inzicht de hebben in de lopende initiatieven. Het CO2-Servicepunt draagt bij aan de initiatie en realisatie van biomassaprojecten en biedt procesmatige en inhoudelijke ondersteuning aan gemeenten. Dit heeft geleid tot enkele concrete lokale projecten waar met biomassa gewerkt wordt. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Ontwikkeling toetsing haalbaarheid projecten • Kennisdeling • Breder verspreiden van resultaten • Stimuleren van samenwerking • Ondersteuning bieden aan gemeenten
3.12 Ondersteuning vergunningverlening biomassaprojecten Gemeenten spelen een belangrijke rol in de realisatie van biomassaprojecten door marktpartijen, onder meer in de rol van vergunningverlener. Het CO2-Servicepunt ondersteunt lokale overheden en/of regionale milieudiensten bij het zo optimaal mogelijk benutten van deze rol. Vanuit het netwerk en de kennis en ervaring die het CO2-Servicepunt heeft vanuit het project ‘Biomassa op de kaart’, wordt specialistische kennis over het vergunningtraject geleverd. Indien gewenst worden gemeenten ondersteund bij het faciliteren en stimuleren van partijen om biomassaprojecten een stap verder te brengen richting daadwerkelijke realisatie. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • In kaart brengen lopende initiatieven • Samenwerking met belangrijke kennispartners • Informeren van gemeenten over de ondersteuningsmogelijkheden bij vergunningverlening van biomassaprojecten via onder meer de reguliere communicatiekanalen van het CO2Servicepunt • Per project in overleg met de betrokken partijen knelpunten en kansen in beeld brengen • Maatwerkondersteuning per project, zowel procesmatig als inhoudelijk
3.13 Monitoring Monitoring is van belang voor het zo efficiënt en doelmatig mogelijk uitvoeren van klimaatbeleid. Gezien de politieke ontwikkelingen op nationaal en provinciaal niveau wordt het steeds belangrijker om gericht klimaatbeleid te voeren. Het monitoren van de voortgang is daarbij van belang. Dit kan op provinciaal, regionaal of gemeentelijk niveau. Het CO2-Servicepunt onderhoudt en beheert de website waar gemeenten monitoren welke effecten projecten hebben op het verminderen van CO2-uitstoot. Daarbij brengt het CO2-Servicepunt de duurzaamheidsinitiatieven van de provincie Noord-Holland in kaart en biedt inzicht in de doelen die daarmee bereikt worden. In 2011 wil het CO2-Servicepunt de database verder invullen en aandacht genereren voor de mogelijkheid tot monitoring en uitdragen welke successen gemeenten en provincies hebben geboekt.
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
19
Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Ondersteunen gemeenten bij het bepalen en monitoren van ambities • Helpdesk voor gemeenten • Organiseren van een gebruikersbijeenkomst • Met AgentschapNL masterclasses over monitoring organiseren voor de regio Noord-Holland • Organiseren Awards 2011 • Koppelen databestanden (Agentschap NL, CBS, et cetera aan monitor) • Verbeteren website (invoer en rapportages) • Tussenstand monitoringsresultaten communiceren • Media-aandacht voor monitor en resultaten Noord-Holland genereren • Kennis uitwisselen met stakeholders
3.14 Openbare Verlichting Het CO2-Servicepunt organiseert een serie leertrajecten ‘Zuinig met openbare verlichting’ om gemeenten meer zicht te geven op openbare verlichting en het mogelijke besparingspotentieel. In 2010 zijn twee leertrajecten succesvol afgesloten. Het derde en laatste leertraject is gestart in maart en zal in mei 2011 aflopen. Het voornaamste doel van de leertrajecten is dat de medewerkers openbare verlichting (OVL) de duurzaamheidprincipes in de gemeentelijke OVL nieuwbouw- en renovatieprojecten zelfstandig toepassen. De gemeentelijke OVL-medewerker kan na het leertraject nut en noodzaak van de duurzaamheidaanpassing op politiek niveau aantonen en kan de inzichten verwerken in een OVL-beleidsplan. Deelnemende gemeenten weten elkaar beter te vinden en kunnen hun ervaring en kennis uitwisselen en onderling verspreiden. Een netwerkbijeenkomst op 18 mei 2011 geeft alle deelnemers van de leertrajecten de gelegenheid om elkaar te ontmoeten. De deelnemers bespreken met bedrijven in een LED-workshop van Agentschap NL de laatste stand van zaken over deze energiezuinige verlichting. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • • • •
27 gemeenten nemen deel aan één van de drie leertrajecten ‘Zuinig met openbare verlichting’ en vormen een netwerk met collega’s; Organiseren netwerkbijeenkomst 18 mei 2011; Monitoren OVL-projecten bij gemeenten die deelnemen aan het leertraject; Deelnemende gemeenten hebben in de leertrajecten hun kennis vernieuwd en ervaring met duurzame projecten gedeeld.
3.15 Steunpunt Duurzame Gebiedsontwikkeling Het Kenniscentrum Duurzaam Bouwen werd begin 2010 omgedoopt tot het Steunpunt Duurzame Gebiedsontwikkeling (SDG). Het SDG ondersteunt gemeenten en ontwikkelaars bij het realiseren van hoge duurzaamheidambities in gebiedsontwikkeling.
20
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
Gemeenten stellen hoge ambities in gebiedsontwikkelingsprojecten. Uit de praktijk blijkt dat naarmate het traject vordert er economische, organisatorische, juridische of politieke belangen zijn die de overhand nemen. Om dit te voorkomen, blijft het SDG aandacht vragen voor duurzaamheid gedurende het gehele proces. Het steunpunt biedt procesmatige ondersteuning bij het integreren van duurzaamheid in gebiedsontwikkeling en legt de nadruk op rendementen voor de lange termijn. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011 • Ondersteunen van acht gebiedsontwikkelingsprojecten met: o actorenanalyse (in kaart brengen stakeholders, belangen en risico’s); o procesmanagement (stappenplan, betrekken partijen, aandachtspunten en valkuilen); o kennisondersteuning (checken beleidsmatige, technische, financiële en juridische uitgangspunten, bieden inhoudelijke ondersteuning); o organiseren samenwerking ( inperken risico’s door samenwerking, partijen bij elkaar brengen, samenwerking contractueel vormgeven). • Initiëren en/of ontwikkelen van producten: o Catalogus Duurzame Zelfbouw (instrument voor gemeenten en ontwikkelaars die kavels verkopen aan particulieren); o Duurzame bedrijvengids (dynamische database met lokale ontwikkelaars, aannemers en bouwers die in staat zijn duurzame projecten te realiseren); o Ambitiemonitor (model waarmee gemeenten en ontwikkelaars meer inzicht krijgen in de technische haalbaarheid van ambities); o Vastleggen en delen van de ervaringen opgedaan vanuit het Steunpunt Duurzame Gebiedsontwikkeling.
3.16 Duurzame Scholen Noord-Holland Duurzame Scholen Noord-Holland is een programma waarin het CO2-Servicepunt scholen en gemeenten motiveert en faciliteert bij het uitvoeren van energiebesparende maatregelen en maatregelen om het binnenklimaat te verbeteren. Aan de hand van een lespakket voeren leerlingen metingen uit en komen zo tot tips om de school energiezuiniger te maken. Tegelijkertijd doorloopt de school ook een professioneel traject om inzicht te krijgen in mogelijke maatregelen om het binnenklimaat te verbeteren en energie te besparen. Het CO2-Servicepunt ondersteunt alle betrokken partijen en organisaties met informatie, instrumenten en advies om het programma op lokaal niveau bij de Noord-Hollandse scholen uit te voeren. In 2010 zijn er verschillende informatiebijeenkomsten georganiseerd om zoveel mogelijk gemeenten en scholen te bereiken. Focus voor 2011 ligt op het verder implementeren van het programma Duurzame Scholen bij scholen in Noord-Holland waarbij wordt aangesloten bij de provinciale subsidieregeling ‘Zonnestroom voor Scholen’. Werkzaamheden en beoogde resultaten 2011
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
21
•
• • • •
22
Extra module ‘Zonnepanelen’ bij het lespakket Energieke Scholen voor de scholen die interesse hebben getoond voor het plaatsen van zonnepanelen met behulp van de provinciale subsidieregeling voor PV-panelen; 30 scholen voeren het lespakket Energieke Scholen uit (en treffen maatregelen); Organiseren kennisuitwisselingsbijeenkomst voor deelnemende scholen en gemeenten; Organiseren informatiebijeenkomsten voor werving nieuwe scholen en gemeenten; Begeleiden en adviseren van scholen in de plaatsing en monitoring van zonnepanelen en andere energiebesparende en/of binnenmilieu verbeterende maatregelen.
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
4
Planning
evenementen, bijeenkomsten en bijzondere data Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Juli
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Algemene communicatie a. Website b. CO2-Impuls c. Provada d. Werkplan, tussenrapportage, jaarverslag Netwerken a. Ambtelijk Café b. Bestuurlijk Congres Regioconsulenten a. Regiobijeenkomsten
??
??
DuBo-consulent Subsidieadviseur BespaarDaar a. Lancering hernieuwde campagne BouwTransparant Innovatiesnelweg a. Klankbordgroep overleg b. Voortgangsrapportage
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
23
Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Juli
Aug
Sep
Okt
Nov
Corporaties in Beweging a. Ecoplatform corporaties NHN b.(Thema)bijeenkomsten Energiebesparing gemeentelijke gebouwen a. Kennisuitwisselingsbijeenkomsten Biomassa op de kaart Monitoring a. Gebruikersbijeenkomst b. Masterclasses monitoring c. Awards 2011 Openbare verlichting Steunpunt Duurzame Gebiedsontwikkeling Duurzame Scholen a. Kennisuitwisselingsbijeenkomst b. Informatiebijeenkomsten
24
CO2-Servicepunt Noord-Holland – Werkplan 2011
Dec