Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen” DOEL: Aanreiken van richtlijnen voor het houden van toezicht en uitvoeren van ongevalsonderzoek op de
“Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
René van Dort Revisie. 7.1
Inhoudsopgave Inleiding Beleid VBS element b VBS element c VBS element d VBS element e VBS element f VBS element g VBS element h
Preventie Beleid Zware Ongevallen De organisatie en de werknemers De identificatie van gevaren en de beoordeling van de risico’s De beheersing van de uitvoering De wijze waarop wordt gehandeld bij wijzigingen De planning voor noodsituaties Het toezicht op de prestatie Audits en beoordeling
Inleiding In installaties van chemische fabrieken, raffinaderijen en tankopslagbedrijven zijn vaak weinig mensen aanwezig. De meeste werknemers verblijven op afstand van de installaties, in al dan niet beveiligde controlekamers. Deze situatie wijzigt zich zodra een Loss of Containment (LOC) zich aankondigt. Dan lopen werknemers gevaar omdat het ontstaan van een LOC bepaalde activiteiten van ze vraagt waarbij het (potentiële) effectgebied kan worden betreden. Ook blijkt een incident nog wel eens een aantrekkende werking te hebben op mensen. Aanleiding voor expliciet toezicht door de overheid is het hoge percentage incidenten waarbij werknemers risico lopen of zelfs slachtoffer worden bij de repressie van zware ongevallen.
: Pagina 2 van 12
Om het ongevalsonderzoek en toezicht op de rechterkant van de vlinderdas te bevorderen is hiertoe een werklijst opgesteld. Deze is mede gebaseerd op de MoSHE-afstudeeropdracht van René van Dort. Daarnaast is ook door Jos van Liempt, Marcel de Haan en Paul van Lieshout een bijdrage geleverd. Testen uitgevoerd met de werklijst maakten duidelijk dat; • Inspecteurs van de Arbeidsinspectie en de regionale Brandweer bij voorkeur de voorbereiding en inspectie van de “Risico’s bij de Repressie” gezamenlijk dienen uit te voeren. • De werklijst is veel omvattend. Vooraf dient een selectie van inspectie- onderwerpen gemaakt te worden. De werklijst bij het toezicht op de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen” heeft tot doel toezichthouders een handreiking te bieden. Een handreiking bij het houden van toezicht en het uitvoeren van ongevalonderzoek bij bedrijven die onder de werkingssfeer van het Besluit risico’s zware ongevallen 1999 (Brzo 1999) of Ariebesluit (ARIE) vallen. Alle elementen van het Veiligheidsbeheerssysteem spelen een rol bij het beheersen van de risico’s bij repressie van zware ongevallen. Zodoende zijn voor alle VBS elementen aandachtspunten geformuleerd. -
-
Kernvragen bij een inspectie op dit onderwerp: o zijn de risico’s bij repressie onderkend, o zijn de risico’s beheerst en o zijn er overtredingen. Kernvragen bij ongevalonderzoek: o hebben werknemers zich tijdens de repressie begeven in het effectgebied van het zware ongeval o zijn werknemers slachtoffer geworden tijdens de repressie, o waren de risico’s bij repressie beheerst en o wat waren de eventuele overtredingen.
De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid van zijn eigen werknemers en voor anderen die op het terrein werkzaamheden verrichten, ook voor degenen die bedrijfsbrandweertaken uitoefenen. Indien onder gezag van een Officier van Dienst (OvD) van een Veiligheidsregio taken worden uitgeoefend is deze voor hun veiligheid verantwoordelijk. De OvD moet daarbij kunnen vertrouwen op kennis en kunde van de bedrijfsbrandweer en de kwaliteit van repressieve maatregelen. De werkgever is verantwoordelijk voor de aspecten, kennis en kunde van de bedrijfsbrandweer en de kwaliteit van repressieve maatregelen. Het toezicht daartoe is een gedeeld belang van toezichthouders van de regionale brandweer, bevoegd gezag Wm en de Arbeidsinspectie. Het is echter de eigen werkgever die zorg dient te dragen dat aan deze eisen voldaan wordt, onder andere ter bescherming van de eigen werknemers. Daarmee is de organisatie rondom de bedrijfshulpverlening, bedrijfsbrandweer en repressieve maatregelen zeker ook een aangelegenheid voor de Arbeidsinspectie. Werknemers met bedrijfsbrandweertaken zijn bedrijfshulpverleners met een specifieke taak. Daar waar in de onderstaande werklijst bedrijfshulpverleners worden genoemd worden ook bedoeld werknemers met bedrijfsbrandweertaken. Zodra een OvD van de Veiligheidsregio de leiding over de repressie van het zware ongeval neemt valt de groep werknemers met bedrijfsbrandweertaken buiten het bestek van de werklijst. Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 3 van 12
Beleid
Preventie Beleid Zware Ongevallen
Nr. Managementthema
Toelichting en aandachtspunten
0.1
De aanloop naar een zwaar ongeval kenmerkt zich door opeenvolgende falende barrières. De oorspronkelijke (lage) kans op het zware ongeval is niet meer van toepassing. In deze situatie kan het onderhavige scenario dat zich voltrekt in het onaanvaardbare gebied van de risicomatrix liggen. Risico’s als gevolg van repressieve acties in het effectgebied kunnen dan niet meer aanvaardbaar zijn overeenkomstig het PBZO-beleid. Zie de toelichtende vlinderdas en gekoppelde risicomatrix, figuur 1. In een dergelijk geval moet de werkgever er toe besluiten werknemers en bedrijfhulpverleners (BHVers) niet in te zetten bij de repressie van dat zware ongeval of moet hij de geplande wijze van inzet veranderen.
0.2
0.3
Het aanvaardbaar zijn van risico’s moet ook in geval van repressie van zware ongevallen worden beoordeeld. Het uitgangspunt is dat géén enkele omstandigheid onaanvaardbare risico’s aanvaardbaar maakt.
Het is beleid om bij zware ongevallen alleen met een aanvaardbaar risico installaties veilig te stellen.
Het is beleid installaties te stoppen als; - een veilige repressie dit vereist, - deze door het zware ongeval niet meer veilig bedreven kunnen worden,
Alleen voor politie en brandweer kunnen bepaalde omstandigheden onaanvaardbare risico’s rechtvaardigen, zie artikel 1.17 Arbobesluit. Verifieer of het een uitgangspunt is dat het risico van repressie met de diverse organisatorische en technische maatregelen aanvaardbaar is. In laatste instantie, als redelijkerwijs geen veiliger maatregelen mogelijk zijn, kan de laagste trede in de arbeidshygiënische strategie worden toegepast. Te weten, persoonlijke beschermingsmiddelen geschikt voor gebruik in het (potentiële) effectgebied. Persoonlijke bescherming tegen brand en/of explosie is echter maar beperkt mogelijk. De exploitant / werkgever kan op deze wijze inzicht geven in zijn visie ten aanzien van de genomen maatregelen. De hoogte van de risico’s bij repressie van zware ongevallen en de getroffen maatregelen dienen met elkaar in evenwicht te zijn, dit ten behoeve van een aanvaardbaar risico. Dit uitgangspunt zal degene die belast is met de leiding en coördinatie van de maatregelen ter bestrijding van het zware ongeval helpen in de keuze tussen productie en veiligheid.
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 4 van 12
deze een nadelig effect op het zware ongeval hebben, - vanwege BHV inzet onvoldoende personeel beschikbaar is voor een veilige procesvoering. Het is beleid om voor of tijdens een zwaar ongeval op veilige wijze een installatie in te blokken of buiten bedrijf te stellen (bijvoorbeeld door middel van op afstand bedienbare inblokafsluiters, zodat werknemers zich niet in het (potentiële) effectgebied behoeven te begeven. -
Preventieve Maatregelen KANS op LOC
Persoonlijke bescherming tegen brand en/of explosie is maar beperkt mogelijk. Op veilige afstand inblokken of stoppen van een installatie verdient altijd de voorkeur boven het betreden van het (potentiële) effectgebied van een zwaar ongeval om op locatie handafsluiters te bedienen of pompen te stoppen.
Repressieve Maatregelen KANS op slachtoffers
Effect
LOC
EFFECTEN
BASISOORZAKEN
10-0
10-1 10-0
10-2
10-3
Kans
0.4
10-4
10-4
Figuur 1; Het risico van vlinderdas naar risicomatrix Als een zwaar ongeval zich aandient of tijdens het zware ongeval is dit omdat LOD’s gefaald hebben. De oorspronkelijke (lage) kans op het zware ongeval is niet meer van toepassing. In deze situatie kan het onderhavige scenario dat zich voltrekt in het onaanvaardbare gebied van de risicomatrix liggen. Repressieve acties in het effectgebied kunnen dan niet meer aanvaardbaar zijn overeenkomstig het PBZO-beleid.
VBS element b
De organisatie en de werknemers
Nr. Managementthema
Toelichting en aandachtspunten
Organisatiestructuur 1.1
1.2
De werkgever laat zich ten aanzien van de maatregelen bij zware ongevallen bijstaan door een of meer door hem aangewezen BHV’ers. Door middel van onderzoek en training is vastgesteld of voor het
Volgens artikel 15 lid 1 van de Arbeidsomstandighedenwet
Bij een zwaar ongeval dienen meerdere activiteiten, uit te voeren door verschillende
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 5 van 12
leiding geven aan een calamiteit voldoende capaciteit aanwezig is.
1.3
De BHV’ers zijn zodanig in aantal en zodanig georganiseerd dat zij hun taken naar behoren kunnen vervullen.
personen, gecoördineerd te worden. Te denken valt aan de herkenning van het scenario en het risico, het coördineren van de noodorganisatie, de communicatie met diverse in- en externe functionarissen, afbouw van de productie, managen van alle informatiestromen. Bovenstaande activiteiten vergen een hoge capaciteit van de operationele werknemers. Bij het inrichten van de coördinatie dient de samenwerking met een eventuele OvD te worden beschouwd. Volgens artikel 15 lid 3 van de Arbeidsomstandighedenwet. De BHV organisatie dient op de geïnventariseerde risico’s te zijn afgestemd.
Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden 1.4
1.5
1.6
Het is voor leidinggevenden van de calamiteitenorganisatie en leidinggevenden van de verschillende installaties duidelijk wanneer de installatie uit bedrijf kan worden genomen en dus prioriteit moet worden gegeven aan de veilige repressie van het zware ongeval, dit ten koste van operationele en/of financiële aspecten.
De taken van de BHV organisatie zijn duidelijk beschreven: - het verlenen van eerste hulp bij ongevallen - het beperken en bestrijden van brand - Het beperken van de gevolgen van ongevallen, het in noodsituaties alarmeren en evacueren van alle werknemers en andere personen in het bedrijf of inrichting Vastgelegd is welke functionarissen een emergency shut down (ESD) mogen initiëren en wanneer dat mag.
Het is voor leidinggevenden soms moeilijk de “productie pet” af te zetten en de installatie(s) uit bedrijf te nemen. Dit hangt ook samen met de complexiteit van het “down” nemen van de installatie. Verifieer of concrete situaties aangegeven zijn waarbij de installatie(s) gestopt moet(en) worden. Verifieer op welk operationeel niveau in de organisatie de beslissingsbevoegdheid ligt in het stoppen van de installatie. Volgens artikel 15 lid 2 van de Arbeidsomstandighedenwet. Bij zware ongevallen zal het beperken en bestrijden eveneens betrekking hebben op (potentiële) explosies en toxische wolken.
Verifieer aan de hand van b.v TBV’s en/of andere documentatie. Zijn er afspraken over wie bevoegd is na gebruik de ESD weer te ontgrendelen.
Communicatie 1.7
De werkgever zorgt ervoor dat de bedrijfshulpverleners kennis kunnen nemen van:
Volgens artikel 15a van de Arbeidsomstandighedenwet
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 6 van 12
1.8
de ongevalsrapportages en de lijst van arbeidsongevallen De voorbereiding op noodsituaties is gecommuniceerd. De resultaten uit ongevalsonderzoeken zijn gecommuniceerd.
Verifieer of hierbij aandacht is voor een veilige repressie.
Opleiding en Training 1.9
Het intern noodplan wordt ten minste eenmaal per drie jaar beproefd, geëvalueerd en indien nodig gewijzigd.
1.10
Werknemers zijn getraind in basisscenario’s zodat scenario’s herkend worden en de juiste beslissingen kunnen worden genomen als deze scenario’s zich voordoen.
1.11
Werknemers zijn getraind om het (potentiële) effectgebied van een zwaar ongeval niet te betreden
1.12
Tijdens training van repressieve activiteiten zijn álle stappen in een ongevalsscenario beschouwd.
1.13
Werknemers zijn getraind in het toepassen van organisatorischeen technische repressieve maatregelen (LOD’s) zodat deze LOD’s in calamiteuze situaties kunnen worden toegepast.
Volgens artikel 22 lid van het Brzo 1999 Volgens artikel 2.5c. lid 3 van het Arbobesluit (ARIE) Het intern noodplan is niet vereist voor PBZOplichtige inrichtingen. Artikel 5 lid 3, juncto bijlage II onder f van het Besluit risico’s zware ongevallen 1999 is uiteraard wel van kracht voor PBZO bedrijven. Het leren herkennen van het LOC scenario dat zich afspeelt is van belang bij het inschatten van de potentiële effecten. Vooral scenario’s waarbij een explosieve atmosfeer kan accumuleren tot een krachtige explosie geven veel slachtoffers. Verifieer of werknemers de maatgevende scenario’s kennen en herkennen en daarbij hun rol (in de repressie) kennen. Verifieer of werknemers getraind worden onder welke omstandigheden een (potentieel) effectgebied niet betreden kan worden en een veilige afstand in acht dient te worden genomen. Verifieer of werknemers getraind zijn voor de bijzondere omstandigheden waarin een (potentieel) effectgebied wel moet worden betreden. De repressie is onder te verdelen in de stappen; 1) verkenning van het (potentiële) zware ongeval 2) evacuatie 3) inperking LOC 4) inzet externe hulpdiensten 5) opruimen van een ontstane spill Verifieer de criteria die men gebruikt bij een veilige verkenning en evacuatie. Werknemers zijn getraind in noodprocedures om installaties veilig uit bedrijf te kunnen nemen en repressieve maatregelen toe te passen ter beperking van de effecten van het zware ongeval.
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 7 van 12
1.14
1.15
De leden van de BHV organisatie zijn getraind voor de taken; het verlenen van eerste hulp bij ongevallen het beperken en bestrijden van brand Het beperken van de gevolgen van ongevallen, het in noodsituaties alarmeren en evacueren van alle werknemers en andere personen in het bedrijf of inrichting De opleiding geldt behalve voor de werknemers van de inrichting, daar waar nodig ook voor in de inrichting werkzame werknemers van aannemers en onderaannemers.
VBS element c
Zoals vereist volgens artikel 15 lid 3 van de Arbeidsomstandighedenwet. Bij zware ongevallen zal het beperken en bestrijden eveneens betrekking hebben op (potentiële) explosies en toxische wolken.
Denk hierbij aan het herkennen van diverse alarmen en het evacueren bij noodsituaties.
De identificatie van gevaren en de beoordeling van de risico’s
Nr. Managementthema
Toelichting en aandachtspunten
Systematiek voor identificatie van ongewenste gebeurtenissen 2.1
2.2
Het bedrijf beschikt over procedures voor de systematische identificatie van noodsituaties en de beoordeling van de risico’s van deze noodsituaties. De risico’s met betrekking tot de repressie van zware ongevallen zijn structureel geïnventariseerd en gewogen.
2.3
Installatie-scenario’s zijn voorzien van een uitwerking van repressieve inzet
2.4
Maatregelen zijn bij voorkeur zodanig van aard dat werknemers ten behoeve van de repressie het (potentiële) effectgebied niet
Verifieer of de gevaren van noodsituaties zijn geïdentificeerd en of de risico’s van deze noodsituaties zijn beoordeeld met deze procedures. Verifieer of door middel van veiligheidstudies de risico’s van werknemers aanwezig in het (potentiële) effectgebied zijn beoordeeld. Te denken valt aan; 1) verkenning van het (potentiële) zware ongeval 2) evacuatie door BHV 3) inperking LOC door operators 4) inzet externe hulpdiensten 5) opruimen van een ontstane spill In de zogenaamde LOC scenario’s is de gebeurtenisboom van repressieve inzet van werknemers uitgewerkt. Wat er exact aan organisatorische en technische repressieve maatregelen nodig is om de effecten te beperken is beschreven. Aangezien menselijk gedrag in calamiteuze situaties niet te voorspellen is, is het van belang maatregelen te nemen die onveilig gedrag overbodig maakt. Denk aan;
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 8 van 12
behoeven te betreden.
2.5
De maatregelen leiden er toe dat het (potentiële) effectgebied van een zwaar ongeval beperkt wordt.
2.6
De operability, de bedienbaarheid en bereikbaarheid van de repressieve maatregelen tijdens een zwaar ongeval, is beschouwd.
VBS element d
het op veilige afstand uit bedrijf nemen van een installatie - containment door middel van inblokken op afstand Maatregelen zoals; - dubbel containment - een fijnmazig gasdetectie netwerk en/of gasdetectie met een lage detectiegrens nabij potentiële emissiebronnen zodat een snelle reactie mogelijk is en accumulatie wordt voorkomen óf veilige afstand is geboden ingeval van een explosieve atmosfeer - het opvangen van een spill via een op afschot liggende vloer naar een daartoe bestemde opvangbak - sprinklers (brandbestrijding en verdunning gaswolk) - blusmonitoren (brandbestrijding en verdunning gaswolk) - afdekken van een spill met blusschuim In de literatuur lijkt geen methode beschikbaar te zijn. Bedrijf dient dit met behulp van “expert judgement” op een systematische wijze te beoordelen. -
De beheersing van de uitvoering
Nr. Managementthema
Toelichting en aandachtspunten
3.1
Organisatorische en technische repressieve maatregelen (LOD’s) met een safetykritische functie zijn geïdentificeerd.
3.2
Organisatorische en technische repressieve maatregelen (LOD’s) worden onderhouden zodat deze beschikbaar en betrouwbaar zijn.
Maatregelen met een geïdentificeerde safetykritische functie zoals inblokafsluiters, ESD’s, gasdetectieapparatuur, second containment, koelinstallaties, sprinklers, blusmonitoren, blusschuiminstallaties, sirenes, etc. dienen te worden geïdentificeerd. Deze maatregelen dienen periodiek te worden onderhouden. Handafsluiters in de bodem van een destillatietoren of tankafsluiters zijn voorbeelden van handafsluiters die kritisch kunnen zijn bij een calamiteit. De gangbaarheid van kritische handafsluiters controleren is een optie om meer grip te krijgen op de beschikbaarheid van deze handafsluiters. Dit zou dan voor geselecteerde handafsluiters met een inblokfunctie, geborgd en gecontroleerd moeten zijn uitgevoerd.
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 9 van 12
VBS element e
De wijze waarop wordt gehandeld bij wijzigingen
Nr. Managementthema
Toelichting en aandachtspunten
4.1
De wijziging mag een repressie met een aanvaardbaar risico niet onveiliger maken.
De veiligheidsaspecten van wijzigingen die kunnen leiden tot veranderingen ten aanzien van de repressieve inzet zijn beschouwd.
VBS element f
De repressieve LOD’s zijn als zodanig te herkennen. Hierdoor wordt voorkomen dat deze per ongeluk worden gewijzigd of zelfs verdwijnen omdat niet onderkend was dat zij een veiligheidsfunctie hadden.
De planning voor noodsituaties
Nr. Managementthema
Toelichting en aandachtspunten
5.1
Verifieer of de maatregelen genoemd ter beheersing en beperking van het zware ongeval leiden tot aanvaardbare risico’s voor werknemers volgens het geformuleerde PBZO.
5.2
5.3
5.4
Voorzienbare noodsituaties zijn opgesteld en gebaseerd op de inventarisatie van gevaren en evaluatie van risico’s. Deze noodsituaties zijn voorzien van de te nemen maatregelen ter beheersing van het zware ongeval en ter beperking van de gevolgen van het zware ongeval. Met inbegrip van een beschrijving van de beschikbare veiligheidsuitrusting en -middelen. Duidelijk is wanneer de procesvoering van de betreffende installatie en omringende installaties gestopt kan worden indien een veilige repressie dit vereist
De BHV’ers beschikken over de uitrusting nodig om de taken naar behoren te vervullen. Uit de beschrijving van de noodsituaties blijkt dat werknemers zich zelf niet bloot stellen aan een onaanvaardbaar
Het kenbaar maken met voorbeelden, welke risico’s aanvaardbaar en welke onaanvaardbaar zijn zal richtsnoer voor werknemers kunnen zijn bij het maken van keuzes.
In het intern noodplan wordt een beschrijving gegeven van de maatregelen ter beheersing en beperking van voorzienbare scenario’s die leiden tot een zwaar ongeval. Dit kan onder andere door concrete situaties te beschrijven die dwingen de procesvoering te stoppen. Bijlage IV onder c van het Brzo 1999 en artikel 2.5c. van het Arbobesluit (ARIE). Het intern noodplan is niet vereist voor PBZOplichtige inrichtingen. Artikel 5 lid 3, juncto bijlage II onder f van het Besluit risico’s zware ongevallen 1999 is uiteraard wel van kracht voor PBZO bedrijven. Volgens artikel 15 lid 3 van de Arbeidsomstandighedenwet Verifieer of werknemers aan een onaanvaardbaar risico kunnen worden blootgesteld om andere werknemers of installaties te redden of effecten van de
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 10 van 12
risico bij het vaststellen van de aard en omvang van een (potentieel) LOC, bij het evacueren en bij het uitvoeren van repressieve werkzaamheden.
5.5
Er zijn (ruwe) plannen gemaakt voor het veilig opruimen van spills en het weer veilig opstarten na een zwaar ongeval. De bijbehorende risico’s zijn beoordeeld.
5.6
Ontruimingssignalen ten behoeve het op gang brengen van de evacuatie hebben de juiste (lees: de bedoelde) impact.
5.7
De BHV organisatie is toegerust op; het verlenen van eerste hulp bij ongevallen het beperken en bestrijden van brand het beperken van de gevolgen van ongevallen, het in noodsituaties alarmeren en evacueren van alle werknemers en andere personen in het bedrijf of
gevaarlijke stoffen naar de omgeving (buiten het terrein van de inrichting) te beperken. Het is gebruikelijk een (potentieel) zwaar ongeval te verkennen en eventueel repressieve handelingen in het effectgebeid te plegen. Het kan zelfs gebruikelijk zijn een explosieve gaswolk met een persoonlijke explosiemeter te benaderen om de omvang van deze gaswolk vast te stellen. Werknemers betreden hierbij het potentiële effectgebied van een brand of explosie. Volgens artikel 3.5g lid 3 onder c van het Arbobesluit is er gevaar voor brand of explosie indien in de atmosfeer de concentratie van zuurstof hoger is dan 21 volumeprocent of de concentratie van brandbare gassen of dampen hoger is dan 10 volumeprocent van de onderste explosiegrens (10% LEL). Soms bestaan er contracten met externe firma’s die zich gespecialiseerd hebben in het opruimen van gevaarlijke stoffen. Voorkomen wordt dat een externe firma onveilige handelingen zal uitvoeren. Het heeft weinig zin om heel gedetailleerd vast te leggen hoe een spill veilig kan worden opgeruimd en hoe een installatie na een calamiteit weer veilig kan worden opgestart. Het is wel pro-actief om vooraf in een multidisciplinair team aandachtspunten te formuleren van belang bij het opruimen en bij het weer opstarten van de installatie. Deze signalen dienen aan criteria te voldoen zodat bij activeren, voor werknemers (met inbegrip van de in de inrichting werkzame werknemers van aannemers en onderaannemers), de ernst duidelijk is. Het evacueren dient voldoende getraind en geëvalueerd te zijn zodat een ontruiming aan de vooraf gestelde eisen voldoet. Volgens artikel 15 lid 2 onder a, b en c van de Arbeidsomstandighedenwet Bij zware ongevallen zal het beperken en bestrijden eveneens betrekking hebben op (potentiële) explosies en toxische wolken.
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 11 van 12
5.8
inrichting Er zijn plannen gemaakt om na afloop van het zware ongeval nazorg te besteden aan BHV’ers en werknemers betrokken bij het zware ongeval.
VBS element g
Dit kan betreffen het debriefen van BHV’ers en werknemers als ook aandacht voor psychischeen lichamelijke schade.
Het toezicht op de prestaties
Nr. Managementthema
Toelichting en aandachtspunten
Systematische beoordeling van veiligheidsprestaties 6.1
Relevante veiligheidsprestatieindicatoren worden naar een hoger kwaliteitsniveau gestuurd.
6.2
Het ongevalsonderzoek richt zich ook op de risico’s van repressieve inzet van werknemers.
De veiligheidsprestatie-indicatoren zijn geschikt om de processen en procedures gerelateerd aan de repressie te monitoren. Daarnaast dient de geschiktheid, beschikbaarheid en betrouwbaarheid van repressieve LOD’s gemonitord te worden.
Onderzoek zware ongevallen
VBS element h
Uit de ongevalsonderzoek-procedures en uit uitgevoerde ongevalsonderzoeken blijkt dat de repressieve inzet beoordeeld wordt en verbeterpunten geïmplementeerd worden. Vastgesteld zal moeten worden of de risico’s van de repressieve inzet van werknemers aanvaardbaar waren, ook als er geen slachtoffers gevallen zijn. De volgende aspecten kunnen onderwerp van onderzoek zijn: 1) verkenning van het (potentiële) zware ongeval 2) evacuatie 3) inperking LOC 4) inzet externe hulpdiensten 5) opruimen van een ontstane spill
Audits en beoordeling
Nr. Managementthema
Toelichting en aandachtspunten Audits
7.1
Periodiek zijn interne audits uitgevoerd ter verbetering van de voorbereiding op een veilige repressie en deze audits zijn tevens een controle op de realisatie van het geformuleerde PBZO (VMS).
Verifieer of met de interne audits de voorbereiding op een veilige repressie is vastgesteld. Tevens dient via de audits getoetst te zijn of het VBS nog in staat is de doelstellingen van het PBZO te realiseren en borgen.
Managementreview/directiebeoordeling Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
: Pagina 12 van 12
7.2
De geschiktheid van de repressieve maatregelen voor het bereiken van beleidsdoelstellingen (fit for purpose) is vastgesteld. Indien nodig, gevolgd door het aanpassen van het veiligheidsbeleid en bijstellen van repressieve maatregelen.
Ga na of de doeltreffendheid van het intern noodplan en/of de BHV organisatie aan de orde komt bij de periodieke directiebeoordeling.
Werklijst bij het toezicht en ongevalsonderzoek ten aanzien van de “Risico’s bij Repressie van Zware Ongevallen”
