Werken na Werken na het bereiken het bereiken van de van de pensioenpensioengerechtigde gerechtigde leeftijd leeftijd
Deze brochure is een samenwerkingsproduct van:
Inleiding
Werken na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd is nog niet vanzelfsprekend. Veel regelingen zijn er zelfs op afgesteld dat medewerkers uiterlijk op 65-jarige leeftijd het werkende leven afsluiten. De laatste jaren komt het in de sportsector vaker voor dat de werkgever een werknemer die de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt in dienst wil houden of nemen. In de praktijk blijkt dat beide partijen vervolgens op zoek zijn naar een goede manier om aan deze wens invulling te geven. In deze brochure vindt u informatie over de verschillende mogelijkheden en knelpunten waarmee u als werkgever te maken krijgt.
inhoudsopgave
1 Relevante bepalingen in de CAO Sport 2 Einde dienstverband 3 Arbeidsvoorwaarden 4 Sociale verzekering
Relevante bepalingen in de CAO Sport
In de CAO Sport is bepaald dat de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt wanneer de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Het exacte moment ligt op de eerste dag van de maand waarin de medewerker 65 jaar wordt 1. Voor medewerkers die na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd bij de werkgever blijven werken geldt dat de CAO Sport van toepassing blijft. Ook voor de werknemers die na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd bij de werkgever komen werken geldt dat de CAO Sport van toepassing is.
Vanaf 1 januari 2012 wordt de dag waarop iemand zijn pensioenleeftijd daadwerkelijk bereikt, de dag waarop iemand voor het eerst AOW krijgt. 1
1.
Einde dienstverband
2.
Net als in vele andere cao’s is in de CAO Sport de bepaling opgenomen dat de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt op de eerste dag van de maand waarin de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Enige opzegging hiertoe is dus niet vereist. Dat een arbeidsovereenkomst van rechtswege kan eindigen, is geregeld in het Burgerlijk Wetboek. Hierin is alleen niet geregeld dat een arbeidsovereenkomst ook van rechtswege eindigt wanneer een werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. In de praktijk blijkt dit zelden een probleem op te leveren, want (bijna) elke werknemer accepteert dat zijn arbeidsovereenkomst eindigt omdat de pensioengerechtigde leeftijd is bereikt. In de rechtspraak wordt in het algemeen aangenomen dat een arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt indien de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Dit blijkt bijvoorbeeld uit uitspraken van het Hof Amsterdam (JAR 2005/132) en, meer recenter, de kantonrechter Dordrecht (LJN B19086). Ook het kabinet onderschrijft het standpunt dat een arbeidsovereenkomst van rechtswege kan eindigen, bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Zo blijkt uit haar reactie op het SER-advies “wegnemen van belemmeringen voor doorwerken na 65 jaar”. Het Hof van Jusititie EU heeft zich onlangs
ook uitgelaten over deze casuistiek (Rosenblatt-arrest). Het Hof heeft overwogen dat het automatisch eindigen van een arbeidsovereenkomst bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd niet in strijd is met Europese regelgeving (omtrent gelijke behandeling in arbeid en beroep). Hoewel de algemene lijn is dat een arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt indien een werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, is dit (nog) geen wetgeving. Ook de Hoge Raad heeft zich hierover nog niet uitgesproken. Zo lang dit het geval is, bestaat de kans dat de arbeidsovereenkomst niet van rechtswege eindigt wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De werkgever doet er daarom verstandig aan een ontslagvergunning voor zover vereist bij UWV Werkbedrijf aan te vragen als onduidelijk is of de werknemer het eens is met het eindigen van de arbeidsovereenkomst. Dit geldt ook in de situatie als de werknemer na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd bij de werkgever blijft werken.
De ontwikkelingen rondom werken na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd volgen elkaar in snel tempo op. Werkgevers in de sport die een medewerker na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd in dienst willen houden, wordt aangeraden contact op te nemen met de WOS. Werknemers wordt geadviseerd contact op te nemen met hun vakbond.
ADVIES!
Contract vanaf 65 jaar Besluiten werkgever én werknemer de arbeidsrelatie voort te zetten, nadat de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, dan moet een nieuwe arbeidsovereenkomst worden afgesloten. De oude arbeidsovereenkomst eindigt, zoals hiervoor beschreven, van rechtswege wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Het staat partijen vervolgens vrij te kiezen een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd af te sluiten, onder toepassing van de CAO Sport. Voordat de nieuwe arbeidsovereenkomst wordt afgesloten is het van belang kennis te nemen van het volgende. Het Burgerlijk Wetboek biedt extra bescherming aan werknemers die binnen drie maanden na het (be)ëindigen van hun vaste dienstverband voor bepaalde tijd in dienst treden bij dezelfde werkgever. In dat geval moet de (nieuwe) arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd aan het eind van de overeenkomst worden opgezegd. De werknemer geniet feitelijk de rechtsbescherming die hij had toen hij nog een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd had. In de wet wordt één uitzondering gemaakt. Voorafgaande opzegging hoeft niet indien de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd rechtsgeldig is opgezegd via UWV Werkbedrijf. In dat geval gelden de gebruikelijke regels bij
de beëindiging van de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd loopt dan, tenzij anders is overeengekomen, van rechtswege af. Wat betekent dit voor de werkgever en de werknemer die de arbeidsrelatie voor bepaalde tijd willen voortzetten nadat de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt? Hierboven is aangegeven dat er nog geen volledige zekerheid bestaat over de vraag of het eindigen van de arbeidsovereenkomst wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd een rechtsgeldige opzegging is. In het algemeen wordt dat wel aangenomen. Als sprake is van een rechtsgeldige opzegging of de werkgever heeft aangevraagd, dan geldt het volgende. De werknemer geniet geen extra ontslagbescherming aan het eind van zijn nieuwe arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Op de arbeidsovereenkomst zijn de normale rechtsregels van toepassing.
ADVIES! Indien partijen, nadat werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd willen afspreken, dan kan de werkgever een ontslagvergunning voor zover vereist aanvragen. Werkgevers kunnen bij vragen contact opnemen met de WOS. Werknemers kunnen contact opnemen met hun vakbond.
ARBEIDSVOORWAARDEN
3.
Voor medewerkers van 65 jaar of ouder gelden dezelfde bepalingen uit de CAO als voor jongere medewerkers voor wat betreft, salaris, functie-indeling, vakantie en verlof. Bij oudere werknemers is het raadzaam om goed te kijken naar de bepalingen omtrent loondoorbetaling bij ziekte en de re-integratie.
Loondoorbetaling en ziekte
Re-integratie tijdens ziekte
Werknemers die tijdens hun dienstverband ziek worden, hebben recht op doorbetaling van hun loon van 70% van het loon gedurende 104 weken. Dit is geregeld in art. 7:629 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Binnen de CAO Sport wordt het loon gedurende de eerste 52 weken aangevuld tot 100%, in het tweede jaar van ziekte tot 70%. Ook werknemers van 65 jaar en ouder hebben bij ziekte recht op doorbetaling van loon. Indien de werknemer op therapeutische basis werkzaamheden verricht, dan wordt het loon ook in het tweede jaar aangevuld tot 100% van het maandsalaris. Deze bepaling geldt ook als de werknemer zijn eigen werkzaamheden blijft verrichten maar voor minder uren of tijdelijk aangepast werk verricht.
Aangezien de werknemersverzekeringen niet van toepassing zijn op werknemers boven de 65 jaar, hoeft de werkgever formeel geen reintegratieplan aan het UWV op te sturen. Wel geldt een verplichting tot re-integratie op grond van goed werkgeverschap en art. 7:658a BW. Als werkgever doet u er verstandig aan re-integratieactiviteiten op te starten zoals dit gebeurt voor de andere werknemers.
Veel verzuimverzekeringen keren echter niet uit ingeval van ziekte van werknemers boven de 65 jaar. De werkgever kan hiervoor in de regel een aanvullende verzekering afsluiten.
Het ontslagverbod tijdens ziekte kent geen uitzondering op grond van leeftijd, dus de eerste twee jaar lijkt ontslag (op grond van de arbeidsongeschiktheid) niet mogelijk, in elk geval niet door middel van opzegging.
Sociale verzekering
4.
In Nederland zijn veel voorzieningen gericht op het feit dat een werknemer bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar met pensioen gaat. Daardoor hoeven werknemer die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt niet in alle gevallen nog premies te betalen. Een aantal aspecten op een rij.
4.1 Algemene Ouderdomswet In de Algemene Ouderdomswet (AOW) wordt het basispensioen voor ingezetenen van Nederland van 65 jaar en ouder geregeld. De AOW-uitkering gaat in vanaf de eerste dag van de maand waarin iemand 65 jaar wordt en duurt voort tot en met de maand van overlijden. De hoogte van de AOW-uitkering is een vast uitkeringsbedrag, gerelateerd aan het minimumloon, en afhankelijk van de gezinssituatie. De AOW-uitkering gaat in ongeacht of iemand met pensioen gaat of blijft werken. Werknemers vanaf 65 jaar hoeven echter AOW-premie meer te betalen.
4.2 Pensioen In de sportsector is de pensioenvoorziening van de werknemers ondergebracht bij het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). PFZW kent een flexibele pensioenregeling. Dat houdt in dat de werknemer verschillende keuzes kan maken ten aanzien van de ingangsdatum en de hoogte van zijn pensioen.
De werknemer kan kiezen wanneer hij zijn pensioen in wil laten gaan. De werknemer die de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt en doorwerkt, hoeft geen premie meer te betalen en bouwt daardoor ook geen pensioen meer op. Wanneer de werknemer ervoor kiest om minder uren te werken, dan gaat het pensioen in voor het gedeelte dat de werknemer niet meer werkt. Bij een latere ingangsdatum van het pensioen, is de pensioenuitkering hoger. Medewerkers kunnen ook kiezen voor een hoog/laagconstructie. Als de werknemer met pensioen gaat, kan hij kiezen om steeds hetzelfde bedrag aan pensioen te ontvangen of eerst meer en daarna minder of juist omgekeerd. De werknemer maakt die keuze eenmalig voordat het Ouderdomspensioen ingaat. De werknemer kan zelf bepalen op welke datum de hoogte van het pensioen verandert. Dus naar beneden gaat of juist omhoog. Die datum moet tussen de leeftijd van 65 en 75 jaar liggen. De Belastingdienst heeft wel grenzen gesteld. Er is op 65-jarige leeftijd een bedrag dat werknemer maximaal mag ontvangen, en
• Als werknemer na zijn 65ste doorwerkt en overlijdt, dan heeft de partner recht op het Partnerpensioen dat de werknemer heeft opgebouwd. • Wanneer de werknemer na zijn 65ste arbeidsongeschikt raakt, dan is hij niet langer verzekerd voor Arbeidsongeschiktheidspensioen. • De werknemer kan na zijn 65ste mee blijven doen aan Extra Pensioen. Dit kan tot het moment dat hij definitief met pensioen gaat.
GOED OM TE WETEN
Tot slot kan de werknemer ook het Partnerpensioen dat hij eventueel vanaf 2006 heeft opgebouwd gebruiken om het Ouderdomspensioen te verhogen. De partner krijgt dan niets meer als de werknemer overlijdt. Wil de werknemer een hoger Partnerpensioen voor zijn partner? Dan kan hij een deel van het Ouderdomspensioen ruilen voor een hoger Partnerpensioen. Deze keuze moet de werknemer maken op zijn 65ste.
Daarnaast is iedere inwoner van Nederland verplicht zich te verzekeren in het kader van de Zorgverzekeringswet, dus ook de medewerker die na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd doorwerkt. De premie voor de ziektekostenverzekering loopt gewoon door. De werkgever moet de verplichte werkgeversbijdrage over het salaris van de medewerkers boven de pensioengerechtigde leeftijd dan ook betalen. Dit geldt ook voor de tegemoetkoming in de ziektekosten die de werkgevers in de sport betalen.
4.3 Werknemersverzekeringen
4.4 Loonheffingen
Werknemers zijn verplicht verzekerd voor de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) en de Werkloosheidswet (WW). Deze verzekeringen garanderen een tijdelijk inkomen dat gerelateerd is aan het laatstverdiende inkomen in geval van arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Onder werknemer wordt in dit geval verstaan: de natuurlijk persoon, jonger dan 65 jaar, die in privaatrechtelijke of in publiekrechtelijke dienstbetrekking staat. Werknemers die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt zijn dus niet verzekerd en kunnen geen aanspraak maken op deze voorzieningen. Daarom hoeven zij ook geen premies meer te betalen.
De loonheffingen bestaan uit een drietal onderdelen. In de eerste plaats de loonbelasting en premie volksverzekeringen, in de tweede plaats premies werknemersverzekeringen en tenslotte de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw). Wanneer een werknemer in dienst is op basis van een arbeidsovereenkomst is de werkgever verplicht om loonheffingen in te houden op het loon dat de werknemer uit de dienstbetrekking geniet. De werkgever moet de ingehouden loonheffingen vervolgens afdragen aan de belastingdienst. Aangezien er voor de werknemer ouder dan 65 geen premies WIA en WW hoeven te worden afgedragen, is de loonheffing voor deze medewerkers lager.
ook een bedrag dat werknemer minimaal moet ontvangen.
Meer informatie over het Ouderdomspensioen is te vinden op: www.pfzw.nl. Werknemers kunnen voor meer informatie over hun persoonlijke situatie worden doorverwezen naar de Pensioenplanner: www.pensioenplannerpfzw.nl
