Werken met JCreator en JavaLogo

Bijlage

Werken met JCreator en JavaLogo

1

Installatie van de software

We gaan JavaLogo-programma’s schrijven en uitvoeren met behulp van het programma JCreator LE v3.1. JCreator is een ontwikkelomgeving voor Java-programma’s afkomstig van Xinox Software uit Delft, waarvan de LE-versie (light edition) gratis gedownload en verder verspreid mag worden. Zoals Word helpt met het schrijven van teksten en Paint met het maken van tekeningen, zo helpt JCreator met het schrijven van Javaprogramma’s. JCreator maakt zelf weer gebruik van standaardsoftware voor de taal Java, waar we JavaLogo dan nog aan toe moeten voegen. De installatie van de benodigde software wordt daarom uitgevoerd in drie stappen: – eerst moet Java op uw computer geïnstalleerd worden – dan moeten we aan Java de JavaLogo-software toevoegen – tot slot installeren we JCreator. 1.1

INSTALLATIE VAN JAVA

Als eerste stap dient u de taal Java te installeren. Alle benodigde files zijn in een zipfile ingepakt, getiteld JavaLogoSoftware.zip. Deze zipfile kunt u downloaden vanaf de cursussite. Na downloaden dient u de volgende stappen te doen om Java te installeren. - Maak een tijdelijke map aan op uw C-schijf (noem die bijvoorbeeld tempdir) - Open de zipfile (bv. vanuit de Windows Verkenner) - Extract de files naar de tijdelijke map. Vink daarbij de optie “Gebruik mapnamen” (Use folder names) aan. Als U dat aanvinken achterwege laat zal de mappenstructuur die in figuur 1 staat afgebeeld niet aanwezig zijn. Als u het goed gedaan heeft is er in tempdir de mappenstructuur ontstaan die in figuur 1 staat afgebeeld.

1

Starten met programmeren

FIGUUR 1

De map JavaLogoSoftware in de tijdelijke directory

Dubbelklik op het bestand j2sdk-1_4_2_05-windows-i586-p.exe; Java wordt nu geïnstalleerd. U krijgt achtereenvolgens het volgende te zien (waarbij u meestal niets hoeft te doen): – een scherm met logo’s van Java en Sun, en tegelijk een scherm van de InstallShield Wizard, Preparing to install – het welkomscherm van de InstallShield Wizard – een licentieovereenkomst. Hier dient u ‘I Accept’ aan te vinken en vervolgens op Next te klikken. Het volgende scherm heeft de titel Custom Setup; u klikt hier meteen op Next. Het scherm daarna, met de titel Browser Registration, heeft een vinkje bij Microsoft Internet Explorer (mogelijk worden ook andere browsers vermeld, als u die hebt). Wij raden u aan alle vinkjes weg te halen, zodat er niets in de instelling van uw browser(s) verandert (zie figuur 2).

FIGUUR 2

2

Selecteer geen browsers

Klik vervolgens op Install. De installatie kan een tijd duren; terwijl deze bezig is, krijgt u nog vanzelf zo af en toe een ander scherm te zien. Als laatste is dat een scherm van de InstallShield Wizard, die aangeeft dat de installatie voltooid is. Klik dan op Finish. Op uw bureaublad blijkt nu een snelkoppeling geplaatst te zijn met de naam Java Webstart. U kunt deze weggooien. 1.2

INSTALLATIE VAN JAVALOGO

Om JavaLogo te installeren, hebt u slechts één bestand nodig uit de map JavaLogoSoftware (zie figuur 1) en wel het bestand javalogo.jar. Kopieer dit bestand naar de map C:\j2sdk1.4.2_05\jre\lib\ext (zie figuur 3); C:\j2sdk1.4.2_05 is de map die is aangemaakt bij de installatie van Java.

FIGUUR 3 1.3

Plaats het bestand javalogo.jar in deze map

INSTALLATIE VAN JCREATOR

De map JavaLogoSoftware in de tijdelijke map (zie figuur 1) bevat ook een map JCreator, met daarin een bestand Setup.exe. Dubbelklik op dit bestand om de installatie van JCreator te starten. Voer dan de volgende stappen uit. – Klik op Next om te bevestigen dat u JCreator wilt installeren. – Het volgende scherm is een licentie-overeenkomt; lees desgewenst de tekst van deze overeenkomst, klik ‘I accept the agreement’ aan en klik op Next. – Kies een map waarin u JCreator wilt installeren. Wij raden u aan te kiezen voor C:\JCreatorV3 LE (zie figuur 4).

3


FIGUUR 4

Installeer JCreator in C:\JCreatorV3 LE

– Klik op Next, bevestig dat u de map wilt creëren en klik nogmaals op Next. – Klik in het scherm Select additional tasks op Next. – Klik in het scherm Ready to install op Install. – Klik op Finish; JCreator wordt nu onmiddellijk gestart (mocht dit niet zo zijn, start het dan zelf via het startmenu of via de icoon op uw bureaublad). U krijgt (omdat dit de eerste start is), nu enkele vragen voorgelegd. Het eerste scherm vraagt naar File Associations (zie figuur 5). Dit betekent dat als u dubbelklikt op een bestand met de getoonde extensies, JCreator wordt gestart om deze te tonen. U kunt bij dit scherm gewoon op Next klikken, tenzij u al een andere ontwikkelomgeving gebruikt voor .java, .jsp en/of .xml en u de associatie daarmee wilt behouden. In dat geval moet u deze extensies uit de lijst verwijderen.

FIGUUR 5

4

Welke bestanden moeten standaard door JCreator geopend worden?

Het volgende scherm vraagt naar de map waar de Java-installatie staat (figuur 6). Mogelijk is de map waar u zojuist Java hebt geïnstalleerd, al door JCreator zelf gevonden; zo niet, dan moet u die via de knop Browse zelf aanwijzen.

FIGUUR 6

Waar staat Java?

Klik tenslotte op Finish. Sluit JCReator nu onmiddellijk weer af; we moeten namelijk nog één ding doen voor we JavaLogo-programma’s kunnen gaan maken. De map JavaLogoSoftware in de tijdelijke map bevat een submap JavaLogoProject (zie figuur 1). Kopieer deze map naar C:\JCreatorV3 Le\Templates (zie figuur 7).

FIGUUR 7

Plaats JavaLogoProject in Templates

JCreator is nu gebruiksklaar. U kunt nu de tijdelijke map en alle bestanden en submappen daarin verwijderen.

5


2

JCreator gebruiken

In deze paragraaf laten we u stap voor stap zien hoe u een JavaLogoprogramma kunt maken en uitvoeren. De aanwijzingen in deze paragraaf gaan uit van het JavaLogo-programma Bergen (opgave 1.2a), maar gelden uiteraard ook voor andere JavaLogo-programma’s. We gaan met behulp van JCreator eerst een nieuw project maken (in feite een map waarin alles komt te staan dat met dit programma te maken heeft), dan het programma intypen, dan het vertalen (herinner u dat een computer geen Java begrijpt, maar dat moet omzetten in machinetaal) en tot slot het uitvoeren. We behandelen daarbij van JCreator niet meer dan strikt noodzakelijk is voor dit doel. 2.1

EEN NIEUW PROJECT MAKEN

Start om te beginnen JCreator, via het startmenu of via de icoon op uw bureaublad (figuur 8).

FIGUUR 8

JCreator-icoon op uw bureaublad

Voor we de opbouw uitleggen van het scherm dat u dan te zien krijgt, laten we u eerst een nieuw project maken; dan is er namelijk wat meer te zien. Kies daarom meteen uit het menu File (linksboven) eerst voor New en dan voor Project. U krijgt dan het scherm van figuur 9 (links); kies in dat scherm voor JavaLogo project. Vul in het volgende scherm (figuur 9 rechts) de naam in van het programma dat u wilt maken, bijvoorbeeld Bergen (voor uw eerste programma) of Huisje (voor het programma uit opgave 1.3). U zult zien dat de drie mapnamen die daaronder staan, vanzelf worden aangepast. Klik vervolgens op Finish.

FIGUUR 9

6

Maak een JavaLogo-project en geef dat een naam.

JCreator heeft nu het uiterlijk getoond in figuur 10 (misschien is het rechtervenster nog leeg). We bespreken de opbouw van dit scherm. menu's en knoppen

projectvenster code-editor

meldingenvenster

FIGUUR 10

Opbouw van JCreator-scherm

Bovenaan vindt u (net als in andere programma’s waar u mee werkt, zoals Word of Internet Explorer), een menubalk en daaronder een balk met allerlei knoppen. Het scherm bevat verder vier vensters. Het venster linksboven (File View; zie figuur 11) noemen we het projectvenster. In dit venster worden de mappen en bestanden getoond die bij dit project horen. De meeste zijn alleen relevant voor JCreator zelf. Het belangrijkste bestand voor ons is het bestand dat eindigt op .java; hier staat namelijk de tekst van het JavaLogo-programma in.

FIGUUR 11

Het projectvenster

Het venster daaronder (Data view) is voor ons niet van belang. Het grote venster rechts (figuur 10) is de code-editor: daarin typt u uw programmatekst. Als de code-editor nog leeg is, dubbelklik dan in het projectvenster op Bergen.java (figuur 11); er verschijnt dan in de codeeditor een (leeg) JavaLogo-programma. In de volgende paragraaf bekijken we de code-editor nader.

7


Het onderste venster tenslotte heet het meldingenvenster; als u het programma straks gaat vertalen en uitvoeren, dan kunnen daarin mededelingen van JCreator verschijnen. Tot slot geven we een belangrijke aanwijzing voor het creëren van volgende projecten. Sluit, voor u een nieuw project start, altijd eerst het voorgaande project af. U doet dat door in het menu File eerst te kiezen voor Save Workspace en vervolgens voor Close Workspace. Beantwoord de vraag of u alle vensters wilt sluiten, met Ja en maak pas dan een nieuw project aan. Als u dat niet doet, dan wordt het nieuwe project op een onlogische plek geplaatst. Figuur 12 toont wat er gebeurt als u een project Huisje maakt, terwijl ook het project Bergen nog open is: Huisje wordt binnen de map Bergen geplaatst. U kunt dit voorkomen door de mapnamen te veranderen en de optie Add to current workspace te wijzigen in Create new workspace, maar het is handiger om het oude project eerst te sluiten.

FIGUUR 12

2.2

Een nieuw project komt niet goed terecht als het oude nog open is.

PROGRAMMATEKST INVOEREN

Figuur 13 toont een uitvergroting van de code-editor, meteen na het maken van het nieuwe JavaLogo-project Bergen.

8

FIGUUR 13

Een nieuw JavaLogo-programma Bergen in de codeeditor

Het programma begint met een commentaar (zie paragraaf 1 van dit hoofdstuk, helemaal aan het eind), dat de naam van het project, de datum en het type project bevat. Daarna volgt alvast een beginnetje van het programma (vergelijk deze tekst met die uit figuur 1.4): de kop en de twee methoden initialiseer() en tekenprogramma(). Voor uw eerste programma hoeft u dus alleen de opdrachten in de methode initialiseer() en tekenprogramma() zelf in te voeren (later komen daar extra methoden bij). U kunt ook zien dat de code-editor verstand heeft van JavaLogo: woorden die een speciale betekenis hebben en die daarom door ons vet gedrukt worden (zie bijvoorbeeld figuur 1.4), zijn in de code-editor van JCreator blauw. Voer nu de opdrachten voor het tekenen van het berglandschapje in, zodat de code-editor er uit komt te zien als getoond in figuur 14.

9


FIGUUR 14

De opdrachten van tekenprogramma zijn ingevoerd.

Tijdens het typen zal het u opvallen, dat de code-editor u een beetje meehelpt. Als u bijvoorbeeld een linkerhaakje invoert, dan vult de editor meteen het bijbehorende rechterhaakje aan. Vergeet echter niet de puntkomma die daar nog achter moet komen! 2.3

HET PROGRAMMA VERTALEN NAAR ‘MACHINETAAL’

In paragraaf 1 van hoofdstuk 1 hebben we uitgelegd, dat een programma in een hogere programmeertaal niet direct kan worden uitgevoerd; er is eerst een vertaalslag nodig die het programma omzet in een vorm die wél uitgevoerd kan worden. Bij Java is dat overigens niet echt de machinetaal van uw pc, maar daar gaan we hier niet nader op in. U geeft de opdracht tot vertalen van het programma door uit het menu Build te kiezen voor Compile project. Hetzelfde bereikt u met behulp van de functietoets F7 of door gebruik te maken van een knop op de knoppenbalk onder de menu’s (zie figuur 15).

10

FIGUUR 15

Het vertalen van het programma

Bij het vertalen van een programma zijn er twee mogelijkheden: – Het programma bevat geen vormfouten en kan probleemloos vertaald worden. In het mededelingenvenster verschijnt dan de tekst ‘Process completed’. – Het programma bevat vormfouten. Figuur 16 toont een methode tekenprogramma met drie fouten: in regel 22 ontbreekt de puntkomma aan het eind van de regel, in regel 23 staat voouit in plaats van vooruit, en in regel 24 zijn de aanhalingstekens rond geel vergeten.

FIGUUR 16

Methode tekenprogramma met fouten

Het programma kan door deze vormfouten niet vertaald worden. Bij de eerste poging tot vertalen, ziet het meldingenvenster er uit als getoond in figuur 17.

FIGUUR 17

Foutmelding: puntkomma vergeten

De foutmelding vermeldt het regelnummer waar de fout ontdekt werd. Merk op dat dat pas op regel 23 is; dat komt omdat een puntkomma ook op de volgende regel zou mogen staan. Pas als het vertaalprogramma op regel 23 het woordje pen leest, is het duidelijk dat die puntkomma er echt niet staat. Kijk bij een fout dus ook voor de zekerheid in de regel daarvoor! De andere twee fouten worden pas ontdekt bij de volgende vertaalpoging, nadat de puntkomma in regel 22 weer is toegevoegd. Figuur 18 toont het meldingenscherm.

11


FIGUUR 18

voouit en geel in plaats van vooruit en "geel"

– JavaLogo maakt onderscheid tussen hoofdletters en kleine letters. Er is dus verschil tussen pen en Pen en tussen vooruit en Vooruit. – Niet alle foutmeldingen zullen voor u even begrijpelijk zijn, omdat ze soms meer kennis van Java veronderstellen dan u hebt. Kijk dus vooral goed op en vlak voor de regel waar de foutmelding staat; meestal zult u dan wel zien wat er mis is. 2.4

HET PROGRAMMA UITVOEREN

Om het programma uit te voeren, kiest u uit het menu Build voor Execute project. Hetzelfde bereikt u met behulp van de functietoets F5 of door gebruik te maken van een knop op de knoppenbalk onder de menu’s (zie figuur 19).

FIGUUR 19

Het uitvoeren van het programma

U zult zien dat er eerst een DOS-venster wordt geopend, en daarna een venster van 500 ∗ 500 pixels met de tekening. Als u het programma Bergen (opgave 1.2a) op deze wijze hebt uitgevoerd, ga dan verder met opgave 1.2b; als u ook die opdracht naar tevredenheid hebt uitgevoerd, sluit dan het project af. U doet dat door in het menu File eerst te kiezen voor Save Workspace en vervolgens voor Close Workspace. Beantwoord de vraag of u alle vensters wilt sluiten, met Ja. U kunt JCreator nu afsluiten of weer een nieuw project aanmaken.

12

Werken met JCreator en JavaLogo

Recommend Documents