werkbladen boomfeestdag 23 maart 2011 Schoolvoorstellingen met goochelen en buikspreken door Aarnoud Agricola,

werkbladen boomfeestdag

23 maart 2011

Schoolvoorstellingen met goochelen en buikspreken door Aarnoud Agricola, www.goochelaar.biz

14


Boomfeestdag op 23 maart 2011 De 55-ste Boomfeestdag wordt gevierd op woensdag 23 maart met een toepasselijk thema: “Bomen smaken naar meer”. Het thema is ingegeven om nadrukkelijk aandacht te vragen voor de waarde en het belang van bomen in ons stedelijk gebied, in de wijken. Bomen langs straten, op pleinen en speelplekken maken een buurt leefbaar. Bomen zorgen voor schone lucht, voor het welzijn en de gezondheid van mensen en dieren. Uit onderzoek blijkt tevens dat bomen ook economisch van belang zijn, want mensen wonen graag in sfeervolle, groene wijken met bomen, waardoor woningen hier over het algemeen sneller verkocht worden. ‘Smaken naar meer’ verwijst ook naar de vruchten van bomen, Denk in dit kader aan hazelnoten, beukennootjes, kersen, appels. Ze zijn niet alleen lekker maar zorgen er ook voor dat insecten en vogels op de boom af komen; ze dragen bij aan biodiversiteit. Het aanplanten van bomen is ook van belang als één van de gemeentelijke maatregelen tegen CO2-vervuiling: dit in het kader van het Kyoto-protocol. 2011 is het VN Internationaal Jaar van de Bossen en Boomfeestdag onderstreept het belang van aandacht voor dit thema. Nog steeds is het kappen van bossen een groot wereldprobleem. Het belang van bossen om bijvoorbeeld erosie tegen te gaan is nog steeds actueel en wordt te zeer onderschat.


8


Boomfeestdag lied: Het is tijd Tekst en muziek: Han Kooreneef

Als je goed bent voor de bomen in de buurt Krijg je van die bomen elke dag iets terug, Iets belangrijks dat je hele leven duurt Hun cadeau aan jou is gratis frisse lucht ’t is onzinnig dat de mensen voor het geld zoveel bossen in de wereld blijven kappen Want wat kunnen we nou kopen voor ons geld Als we straks massaal naar zuurstof moeten happen Of vind je onze wereld mooier dan misschien Als er straks geen stukje groen meer is te zien….. Neeeeeeeeeeeeeeee………….! Refrein: Dan wordt het tijd om iets te doen Aan een zorgeloze toekomst, Aan je eigen stukje groen Want als de bomen het niet pikken Nou dan laten ze ons stikken, Frisse lucht is veel meer waard dan een miljoen Als je samen een begin maakt in het klein Door te knokken voor het bos in je omgeving Zul je zien dat er steeds vaker mensen zijn Die gaan werken voor een groene samenleving Dus doe maar mee en zet je in voor de natuur, Die natuur zal je met liefde terugbetalen En door jou kan iedereen weer op den duur In een groene wereld rustig ademhalen Of vind je onze wereld mooier dan misschien Als er straks geen stukje groen meer is te zien Neeeeeeeeeeeeeeee………….! Refrein

Muziek en zang audio: surf naar http://magictime.webs.com/boomfeestdag.htm


10



6


Boomkwekerij (vul de ontbrekende letters in) De bo_mkweker_j bi_dt v_el va_iatie. De bo_en la_gs de str_at, ma_r o_k roze_ en conifere_ zi_n prod_cten va_ de boomk_ekerij. En sierh_esters, v_ste plan_en en vij_erplante_. In Ne_erland tele_ de o_geveer 5.000 boom_wekerijen w_l 20.000 vers_hillende soor_en p_anten. H_t v_kmansc_ap v_n de Nederlan_se boomkweke_s is g_oot en he_ klima_t gunsti_. Nederla_d s_aat beken_ als de kraamkam_r va_ de _nternation_le k_ekerij, o_dat ve_l jon_e _lanten en _omen a_n buit_nland_e kweke_s worde_ gelever_ d_e er verde_ me_ werke_. V_n de Neder_andse _oomkweker_jproducti_ word_ 65 procent uitgevoer_ naa_ tachtig lan_en in v_ijwel _lle dele_ van de werel_. Nieuwe producten De kwek_rs z_jn voor_durend op _oek _aar _ieuwe _oorten. Ze gaa_ kijke_ bij col_ega's in he_ buitenlan_ of nem_n e_n stekj_ m_e v_n ee_ _lant di_ ze in de vri_e natuu_ ontdek_en. Dat is ni_t van va_daag of _isteren. Beg_n vor_ge eeu_ w_s de Dui_se art_ Von Siebold als chirurgi_n-majoo_ ve_bonden a_n h_t _ederlandse _eger. Hi_ br_cht v_n _ijn rei_en n_ar A_ië 730 so_rten plante_ en mee_ d_n 400 soorte_ za_en me_. De _akomeling_n va_ di_ p_anten en za_en _ijn _og s_eeds in o_s lan_ te vin_en. Tuinieren populair De boo_kwe_erij is de laa_ste ja_en s_erk ge_roeid. Da_ is te d_nken _an de _opularitei_ di_ h_t t_inieren genie_. Bo_mkweke_ijprodu_ten wor_en nie_ al_een in tuin_entra ve_kocht ma_r o_k v_ak in supe_markte_ en bou_markten. M_t de o_komst v_n de tuincentr_ is in de _oomkwekerij de p_t- en containert_elt tot _ntwikkelin_ _ekomen. Da_ is de tee_t in po_ten of z_kken v_n _llerlei groot_e. G_ond va_ e_ke _amenstelling k_n hie_in worde_ mee_egeven aa_ de plante_. Bo_endien _unnen de _lanten in el_ s_adium _an hu_ groe_ of bloe_ wo_den ge_ocht en _epoot. Wac_ten m_t ver_laatsen t_t ze in wi_terrust zijn, is ni_t mee_ nodi_.


4


Zoek de 23 soorten bomen


5


De oplossing van de bovenstaande rebus is: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

De oplossing van de bovenstaande rebus is: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


9


de juiste weg door dit doolhof leidt tot de spreuk: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


12


Verhaal: Van bomen en de dingen die voorbij gaan Vriend Boom en ik hadden weer een gesprek. "Heb je dat ook niet af en toe", vroeg ik hem, "dat je bepaalde dingen aan jezelf zou willen veranderen?" Boom schudde zijn takken heen en weer, een teken dat hij nadacht. Een paar bladeren vielen op de grond. "Je bedoelt dat ik zou willen dat m'n takken wat dunner of dikker zouden zijn of dat mijn bladeren een andere vorm zouden moeten hebben?", vroeg hij uiteindelijk. "Inderdaad, zoiets." Hij schudde bedachtzaam het hoofd. "Ik kan me niet heugen dat ik daar ooit bij heb stilgestaan", zei hij. "Maar er bestaat een verhaal van een boom die dat soort gedachten wel had. Hij leefde in een bos hier niet zo ver vandaan en toen hij van twijg was uitgegroeid tot een flinke boom, kreeg hij op een dag een slanke berk in de gaten die aan de overkant stond. Vanaf dat moment leek het wel alsof hij bezeten was van de mooie vormen van de berk, hij zaagde maar door over de slanke vormen en de elegante bewegingen. We werden er allemaal nogal moe van, kan ik je vertellen." Boom zweeg. "Ja, en toen?", vroeg ik ongeduldig, "wat gebeurde er verder?" "We probeerden hem allemaal ervan te overtuigen dat hij goed was zoals hij was, dat het nou eenmaal niet de bedoeling is dat we er allemaal precies hetzelfde uitzien." "Dat had zeker geen effect?", vroeg ik. Boom keek mij even aan en ik kon hem bijna horen denken. "Dat klopt", vervolgde hij zijn verhaal. "Het werd nog erger toen hij op een gegeven moment zichzelf kon zien in het beekje dat zich vlak naast hem bevond. De hele dag maakte hij zich druk over zijn buitenkant waardoor hij als het ware vergat te leven. Het gevolg was dat hij er steeds slechter uit ging zien, zijn bladeren verloren langzaam hun glans en kleur.". "Wat is er van hem geworden?", vroeg ik nieuwsgierig. "Het werd herfst en zijn bladeren vielen van hem af. De bladeren bedekten het beekje en hij kon zichzelf niet langer zien. Hij werd tegen wil en dank geconfronteerd met de naakte waarheid: zichzelf. Zijn aandacht verplaatste zich van de buitenkant naar de binnenkant, want het zou niet lang meer duren voordat de winter zijn intrede zou doen en hij moest zien te overleven. Dat zat nou eenmaal in zijn natuur." Ik kon als het ware de wijze glimlach zien die door de woorden van Boom heenklonk. "Toen het weer lente werd, was hij de berk allang weer vergeten. Hij was trots op de hernieuwde kracht van zijn grove takken en op zijn glanzend groene bladeren. Vanaf dat moment stond hij alleen maar zichzelf te wezen in dat bos." "Mooi verhaal", zei ik peinzend. "Ik heb het toch al vaker gezegd", grinnikte Boom. "Groen is geen kleur, het is een zienswijze." En hij strooide vrolijk nog wat bladeren in het rond. Claudia Mulder bron: http://www.poetryalive.nl


13



11


Lied: Mijn boom Bij ons in het dorp staat een prachtige boom Ze zeggen al honderden jaren Misschien is het raar Maar die boom is m'n vriend Hij mag m'n geheimen bewaren Hij staat heel alleen op het plein bij de kerk Ik kan hem verstaan als ie fluistert De anderen hebben nog nooit iets gehoord Maar ik denk dat niemand goed luistert. Ik ken hem nou al zoveel jaar We zwaaien altijd naar elkaar Als ik naar bed ga kijk ik even Dag lieve boom, lang zal je leven De mooiste boom van alle bomen Mijn boom Het dorp wordt maar groter En soms is het vol Met mensen die komen kamperen De straat wordt wat breder, eenrichtingsverkeer Zodat ze ook kunnen parkeren M'n boom ziet het aan op z'n plek bij de kerk Het lijkt of ie zacht staat te praten Hij zucht en het klinkt als een angstig geluid Hij heeft het al lang in de gaten Hij kent ons nou al zoveel jaar Hij weet het al, er dreigt gevaar Ik zou hem graag bescherming geven Dag lieve boom, lang zal je leven De mooiste boom van alle bomen Mijn boom Bij ons in het dorp stond een boom in de weg Die boom bij de kerk moest verdwijnen Ze kwamen met zagen, met bijlen en touw Ik riep nog: blijf af, 't is de mijne Maar niemand die 't hoorde, er kwam zo'n lawaai Van al die gemene motoren Hij kraakte, hij schreeuwde, ik hoorde zijn stem Die klonk nog lang na in mijn oren Om bomen heb je geen verdriet Om bomen huilen doe je niet Toch voel ik telkens tranen komen Ik zal nog vaak eng van hem dromen De mooiste boom van alle bomen Dag boom. Muziek en zang: surf naar: http://magictime.webs.com/mijnboom.htm Schoolvoorstellingen met goochelen en buikspreken door Aarnoud Agricola, www.goochelaar.biz

7

boomfeestdag

Schoolvoorstellingen met goochelen en buikspreken door Aarnoud Agricola: www.goochelaar.biz

boomfeestdag


boomfeestdag


DE GOOCHELACADEMIE

Verbluffende, amusante en geestig e goochelshow van Aarnoud Agricol a. www.goochelaar.biz

AARNOUD AGRICOLA , goochelaar en buikspreker Keizerstraat 37 3512 EA Utrecht 06 - 39 48 93 37 www.goochelaar.biz

Goochelshow “De Goochelacademie” Zeven redenen om Aarnoud Agricola Hoe kun je leren goochelen? Door goochelboeken te lezen en veel te oefenen!

boeken voor een schoolvoorstelling

Goochelaar Aarnoud Agricola uit Utrecht heeft dat gedaan. Het resultaat kun je ervaren in de verbluffende goochelshow "De goochelacademie van Aarnoud Agricola”’.

• Aarnoud heeft meer dan 30 jaar ervaring met het verzorgen van optredens voor kinderen

Goochelaars moeten zich houden aan twee regels:

• Aarnoud is een grote kindervriend • De goochelshow maakt een

1. Vertoon alleen trucs die je beheerst 2. Bewaar de geheimen van je trucs De Magische Kring Centraal Nederland (MKCN) heeft Aarnoud Agricola toestemming gegeven om kinderen enkele goocheltrucs te leren.

onvergetelijke indruk op de kinderen • Kinderen vinden het geweldig om enkele trucjes te leren die ze zelf kunnen uitvoeren • De buikspreekact is altijd een groot succes. • De gevarieerde jeugdshow is in alle

In de amusante goochelshow De Goochelacademie onthult Aarnoud Agricola enkele geheimen van de goochelkunst, zodat de kinderen uit het publiek zelf kunnen gaan goochelen.

!

opzichten volkomen verantwoord • Ook oudere kinderen en volwassenen genieten van de voorstelling

Boomfeestdag

Wereld Bomen Plant bomen en laat de aarde ademen

Boomboekje van

Centrum Natuur en Milieueducatie Regio Venlo

!

Boompaspoort Wat heb je nodig: een boom Mijn boom is een: Mijn boom staat in (plaats):

Zomer

Herfst

Teken hier de hele boom (stam, dikste takken en omtrek).

Teken hier een vrucht van je boom.

Om 12 uur ’s middags is de schaduw

meter lang.

Teken hier een blad van je boom en kleur het.

Vul telkens de datum in: Bladverkleuring begint op: De helft van de bladeren eraf op: Bladeren er bijna allemaal af Boom helemaal kaal op: Stormdagen: Droog een blad van je boom tussen kranten en neem het dan mee naar school

Invuldatum:

Winter Teken hier de kale boom.

Invuldatum:

Om 12 uur ’s middags is de schaduw

meter lang.

Teken hier een knop van je boom.

Lente Vul telkens de datum in: Blaadjes komen hier en daar uit de knoppen: Er zitten bloemen in mijn boom: Mooie lentedagen:

Teken hier een stukje stam

Teken hier een stukje bloem van je boom.

van je boom.

Teken hier nesten of bijzondere dingen in je boom. Schrijf erbij wat het is. Vogels in mijn boom:

Invuldatum:

Invuldatum:

Hallo jongens en meiden, Met het boekje dat je nu in je hand houdt, ga je op ontdekkingsreis. Zoals je al gezien hebt gaat het over de Boomfeestdag en het Wereld Bomen project. De naam zegt het al, we vieren op de jaarlijkse Boomfeestdag het bestaan van bomen en zorgen er met jullie voor dat Nederland weer een stukje groener wordt. We besteden daarbij extra aandacht aan het belang van bomen, niet alleen hier maar overal ter wereld.

!

Dit boekje zal je meenemen op een reis, waarin je gaat ontdekken waarom bomen eigenlijk zo belangrijk zijn voor de aarde. Door het maken van verschillende opdrachten, kom je er achter dat bomen overal ter wereld op verschillende manieren gebruikt worden.

We gaan twee bomen die veel in Nederland voorkomen eens beter bekijken en daarna gaan we ook de grens over. Ben je nieuwsgierig geworden? Blader dan maar snel door! Goede reis!

Inhoudsopgave Op ontdekkingstocht

3

Wat gebeurt er in een boom?

5

Bomen in Nederland

7

De binnenkant van een boom

10

Bomen over de grens

11

Op ontdekkingstocht dichtbij je in de buurt en in de verte klinkt het gekrijs van een kraai. Je schrikt van een plotselinge beweging in je ooghoek: een grote bonte specht vliegt van de ene tak naar de andere. Je gaat eens op je hurken zitten om de grond beter te kunnen bekijken. Ineens valt je een mierenkolonie op. Ze banen zich een weg tussen de vers gevallen bladeren en zijn op weg naar hun hoop een eindje verderop.

!

Je loopt een stukje verder en merkt dat de zon begint door te komen. Je ziet de zonnestralen tussen de bladeren door mooie lichtbundels vormen tot aan de Een bos vol bomen. Het is er een beetje

grond. Nu bereik je een open plek in het

schemerig en vochtig. Herfstig gekleurde

bos. De schaduw verdwijnt en je moet

bladeren ritselen onder je voeten en

knipperen tegen het felle zonlicht. De

plakken af en toe tegen je broek. Je staat

zoetige geur van vochtige, rottende

stil en luistert naar de geluiden om je

herfstbladeren wordt langzaam minder en

heen. Je hoort geritsel in de struiken

je ademt de frisse, schone boslucht in.

Het voorgaande stukje geeft een indruk van een wandeling die je door het bos zou kunnen maken. In het bos staan verschillende soorten bomen, onze grootste planten! Zo’n boom is opgebouwd uit verschillende onderdelen. Zo heb je de kroon of kruin. Dit is de top van de boom en bestaat uit takken en bladeren. Ook bloemen en vruchten

groeien hier. Daaronder bevindt zich de stam. Ook deze bestaat uit verschillende onderdelen, zoals je kunt zien op de tekening hiernaast.

kruin zijtakken takken schors

Dan is er nog het gedeelte van de boom dat je niet ziet, dit zit onder de grond. Het zijn de wortels. Deze bestaan uit de hoofdwortels, zijwortels en haarwortels.

wortels zijwortels haarwortels

Net zoals dat jij en iedereen ! om je heen een ander kapsel heeft, zo hebben bomen ook verschillende kapsels.

Ook hebben ze allemaal een ander soort jas.

Je kunt vaak raden hoe de wortels er uit zien door naar de kruin van de boom te kijken. Ze zijn namelijk vaak het spiegelbeeld hiervan.

!

Wat gebeurt er in een boom? Net als mensen, moeten bomen ook eten. Zij doen dit alleen niet zoals wij dat gewend zijn. Je zou kunnen zeggen dat wij van boven naar beneden eten en bomen precies andersom: van beneden naar boven. Zoals al eerder gezegd, bestaan de wortels uit verschillende soorten. Zo heb je de hoofdwortels, zijwortels en haarwortels. De haarwortels zijn erg dun en een boom gebruikt ze om voedingsstoffen mee uit de bodem te halen. Ze zuigen namelijk water op waar mineralen in zijn opgelost.

Dit voedsel gaat door de stam omhoog naar de bladeren. Het water stroomt door de vaten in de bomen en komt uiteindelijk in de kleinste vertakkingen van deze vaten terecht: de nerven in een blad.

ontstaat er suiker, wat de boom weer energie geeft om te groeien.

Hierbij ontstaat ook zuurstof wat de huidmondjes weer uitademen.

De bladeren van bomen hebben huidmondjes die ademen: zij ademen het koolzuurgas in. De bladgroenkorrels voegen dit samen met de voedingsstoffen uit de bodem en maken suiker.

! De nerven vervoeren het voedsel uiteindelijk naar de bladgroenkorrels. Deze bladgroenkorrels eten niet alleen het voedsel, ze nemen ook energie op uit zonlicht dat op hen schijnt. De zonneenergie zorgt ervoor dat koolzuurgas (uit de lucht) en het voedsel (uit de bodem) samen komen. Hierdoor

Mensen en dieren kunnen niet zonder planten leven. Planten zorgen er voor dat er zuurstof in de lucht zit die wij in kunnen ademen. Dit hebben we nodig om te kunnen leven. De hele wereld kan dus ademen door wat bomen voor ons doen. Ze worden niet voor niets wel eens de longen van de aarde genoemd!

Je hebt net gelezen dat bomen energie halen uit voedingsstoffen in de grond en uit zonlicht: bomen maken dus hun eigen energie. Ook mensen hebben energie nodig om te kunnen leven en groeien maar wij kunnen die energie niet zelf maken. Wij gebruiken de energie van planten of van dieren die planten eten: wij verbruiken energie.

Je kunt bomen en mensen op allerlei manieren met elkaar vergelijken. Ze eten, groeien en ademen allebei. Alleen doen ze veel dingen precies andersom. Denk maar eens aan de zuurstof die jij gebruikt en het koolzuurgas dat je uitademt. Bomen en alle andere (groene) planten gebruiken dat koolzuurgas uit de lucht en ademen zuurstof uit.

Jij ademt dus de zuurstof in die de boom uitademt en de boom ademt het koolzuurgas in dat jij uitademt. Ook de manier waarop bomen en mensen eten verwerken is precies andersom: Wij breken eten af (verbranden het) zodat er energie vrij komt (warmte) en de boom bouwt het eten juist op en bewaart het.

! De energie die de boom maakt wordt opgeslagen in de stam en in de wortels. Omdat deze energie uit suiker bestaat, smaken de wortels vaak zoet. Denk maar eens aan peentjes en bietjes. Dit zijn wortelsoorten en smaken ook zoet.

Vraag 1 Kun jij bij de volgende boom de missende woorden eens invullen? De bladeren gebruiken:

Om te doen Je kunt het eens zelf proberen met een aardappel. Als je een rauw stukje aardappel in je mond stopt en er op kauwt gaat het vanzelf zoet smaken. Het zetmeel van de aardappel wordt in je mond omgezet in suiker. Deze suiker is energie uit de plant. De energie die vrij komt gebruiken wij bijvoorbeeld om onszelf warm te kunnen houden, te kunnen sporten of te kunnen leren. Niet alleen energie is hiervoor van belang, ook andere bouwstoffen zoals eiwitten en mineralen zorgen er voor dat je gezond en fit kunt blijven.

Bladgroenkorrels maken

van en

Lucht erin eruit

De boom gebruikt

uit de lucht. De -wortels zuigen water op.

Bomen in Nederland Ga in gedachten maar weer eens terug naar die open plek in het bos waar we het net over hadden. Je geniet van de zon die warm op je huid schijnt en wilt bijna op de grond gaan zitten om even lekker weg te dromen, tot dat je beseft dat het herfst is en de grond erg vochtig van alle regen die er de afgelopen dagen is gevallen. Als je ogen weer wennen aan het licht valt het je op dat er verschillende bomen om de open vlakte heen staan. Sommige bomen zijn nog helemaal groen en anderen hebben al flink wat bladeren verloren door de herfstige wind. Hoe kan dat? vraag je je af en je gaat de bomen eens van wat dichter bij bekijken. niet zo veel voedsel nodig en kan op een arme zandgrond prima leven. In deze grond zitten namelijk maar weinig voedingsstoffen en als je het in je handen houdt, valt het zo tussen je vingers door.

De eerste boom waar je voor staat is een den. Deze boom wordt ook wel eens pijnboom genoemd. Vroeger gebruikten mensen bijna alle delen van de den om er ziekten mee te genezen. De den is een typische boom voor in het bos, in de stad zul je ‘m niet zo snel tegen komen. De den heeft namelijk

Boven aan de stam is de schors lichtrood en de takken zijn niet glad. Als je er over heen wrijft voel je allemaal ribbels en soms worden je vingers plakkerig. Dit komt door de hars. De den gebruikt deze hars om zijn wondjes dicht te maken of insecten te verjagen.

Vraag 2 Weet jij waar hars nog meer voor gebruikt wordt?

De bladeren van de den heten naalden. Er zitten steeds twee naalden aan elkaar vast. In de herfst en winter blijft de den mooi groen, zoals je al was opgevallen in het bos. Er vallen maar een paar naalden af en de rest blijft zitten. Dit is het grote verschil tussen naalden loofbomen: naaldbomen blijven groen en loofbomen verliezen hun blad in de herfst. De vruchten van een den noemen ze dennenappels. Het zijn houten kegels waar zaadjes, de pijnboompitten,

Vraag 3 Is de kerstboom ook een den?

!

in zitten. Mensen vinden pijnboompitten heel lekker, maar ook eekhoorns smullen er van. Ze knagen de schubben van de kegels af om bij de zaadjes te kunnen komen. Ze laten deze afgeknaagde kegeltjes overal slingeren, let er maar eens op als je de volgende keer in het bos bent!

Om te doen Met een dennenappel kun je een leuke proef doen, probeer het maar eens! Leg een dennenappel in een glas water, zodat hij helemaal onder staat. Laat hem een poosje er in liggen en kijk wat er gebeurt Leg hem daarna ook eens op de verwarming en kijk wat er nu verandert.

Nadat je de den eens goed bestudeerd hebt loop je verder richting een stuk grond waar een aantal bomen staan waarvan de bladeren wel loslaten, geholpen door de wind: het overgrote deel van de bladeren ligt om de boom heen op de grond. Je pakt een van de bladeren op en ziet dat het gelobd (met ronde kartels) is. Je staat voor een eik! !

De bladeren van de eik zijn erg gastvrij. Veel dieren gebruiken ze om in te wonen. Galwespen leggen er bijvoorbeeld hun eitjes op. Uit het blad groeit dan een bolletje om het eitje heen, dit wordt ook wel een galappel genoemd. Uit dit eitje komt een larve en deze larve eet van het bolletje. Na de winter komt er dan een hele kleine wesp uit tevoorschijn, die niet steekt. Net zoals de takken van een den, zijn ook de takken van de eik niet glad. Waar een den

ribbels heeft op zijn takken, heeft een eik veel bobbeltjes. Aan het einde van de takken zitten meerdere knoppen bij elkaar. Deze knoppen hebben een bijzonder verhaal. Zij heten namelijk het “Sint Janslot”; het zijn reserve knoppen. Als er voor 24 juni (dan is het St. Jan) iets met de bladeren gebeurt, als ze bijvoorbeeld door rupsen opgegeten worden of bij late nachtvorst bevriezen, komen er nieuwe bladeren uit de reserveknoppen. In de herfst worden de bladeren van de eik bruin, maar ze vallen niet meteen af. Ze blijven nog best lang aan de takken hangen en dat is fijn voor vogels en andere kleine dieren, zij kunnen zich er namelijk in verstoppen.

Als de winter voorbij is, groeien er in de lente bloemen aan de eik. Dit gebeurt wel pas heel laat, pas in mei kun je de

geelgroene bloemetjes zien hangen. Van het hout van de eik worden vooral meubels gemaakt, het is stevig en sterk hout. De vruchten die aan de eik groeien heten eikels. Ze worden niet gegeten door mensen, maar wel door veel verschillende dieren.

Vraag 4

!

Zoek in deze tekening dieren die graag eikels eten.

Ook al eten wij ze niet, we gebruiken ze wel voor van allerlei dingen: voer voor varkens, als speelgoed, eikeltjeskoffie en -thee of als zaaigoed door de boomkweker. Ook de stam van de eik wordt door mensen gebruikt. De stam bevat namelijk een zure stof, looizuur genaamd. Met dit looizuur wordt leer bewerkt, misschien zit er ook wel wat van in je eigen schoenen.

!

De binnenkant van een boom Terwijl je bij de eik vandaan loopt kijk je

mee te maken heeft. Je hebt wel eens

eens naar boven en vraag je je af hoe oud

ooit gehoord hoe je de leeftijd van een

de boom waar je nu voor staat eigenlijk

boom kunt meten, maar wat was het ook

is. Je probeert het in te schatten door

al weer? Ergens verderop zie je een aantal

te kijken hoe lang de boom is en hoe

omgezaagde bomen liggen en er begint

oud de schors er uit ziet. Het schiet je

iets te dagen….

ineens te binnen dat de lengte er niks

Doordat de bomen omgezaagd zijn kun je de binnenkant van de stam goed bekijken. Deze bestaat uit verschillende lagen.

!" De schors: Dit is de buitenste laag van de stam en bestaat uit dood hout. De schors beschermt de boom tegen kou, hitte, zwammen en insectenvraat. De schors ontstaat uit de bast, die eronder ligt. De bast: De bast is levend hout. In de bast zitten vaten die zorgen voor het voedseltransport van de bladeren naar de rest van de boom. De buitenkant van de bast sterft voortdurend af en verandert in schors.

Vraag 5 Als je je naam in een boomstam kerft, wat gebeurt er dan mee?

schors

bast

cambium

Het cambium: Het cambium bevindt zich aan de binnenkant van de bast. Het cambium zorgt voor de diktegroei van de stam en de takken. Aan de buitenkant groeit de bast aan en aan de binnenkant groeit het hout aan. Het cambium is slechts één cellaag dik en daardoor met het blote oog niet te zien. Het spinthout: Nu komen we bij het eigenlijke hout. Elk jaar vormt het

spinthout

kernhout

cambium een nieuw laagje hout, de jaarringen, waardoor de boom dikker wordt. In het voorjaar groeit de boom snel. Het hout dat dan gevormd wordt, is meestal lichter van kleur omdat het naar verhouding uit grote cellen bestaat. In de zomer groeit het hout trager. Het laagje dat in dit jaargetijde gevormd wordt is dan ook dunner. Door de vaten in het buitenste deel van het spinthout loopt het water vanuit de bodem naar de bladeren.

Bomen over de grens Nadat je de boomstammen van dichterbij bekeken hebt besluit je weer terug te lopen naar de open plek in het bos. De zon is nu zelfs in de schaduw van de bomen zo warm dat je zin krijgt om toch op de open plek te gaan liggen. Je trekt je jas uit en legt deze op de grond. Je gaat liggen en doet je ogen dicht. Nu je niks meer ziet, lijken alle geluiden om je heen Je kunt de leeftijd van de boom nagaan door de jaarringen te tellen.

extra duidelijk: het getjilp van een merel, het gezoem van een vlieg, in de verte het geblaf van een hond. Je denkt aan de vruchten die je net hebt gezien van de den en eik. Je bedenkt je dat je er nog nooit bij stil

Het kernhout: Terwijl het cambium een nieuwe laag spinthout vormt, verandert bij de oudere bomen de binnenzijde van het spinthout in kernhout. Dit kernhout, dat donkerder van kleur is, is heel sterk en vormt de ruggengraat en draagkracht van de boom. Achteraan in dit boekje zit een bomenpaspoort. Met dit bomenpaspoort kun je de kenmerken van een bepaalde boom vastleggen door het jaar heen. Er is vast wel een boom in de buurt van je school of huis waarvan je de gevraagde gegevens in kunt vullen. Als je dit ieder seizoen doet, kun je na een jaar precies zien wat er veranderd is aan jouw boom!

Vraag 6 Hoe oud is de oudste boom van Nederland?

gestaan had dat dit ook vruchten zijn….

Jullie hebben nu gezien hoe twee veel in Nederland voorkomende bomen groeien en welke vruchten en zaden hier vanaf komen. De vruchten en zaden van de den en de eik worden veel door dieren gegeten. Wisten jullie dat er overal ter wereld andere vruchtenbomen groeien? Heb je bijvoorbeeld wel eens gehoord van een papaja, banaan, kokosnoot of vijg?

Vraag 7 Jullie kunnen vast wel 5 bomen opnoemen waarvan de vruchten of zaden ook veel gegeten worden door mensen. Wat vind jij bijvoorbeeld lekker fruit?

!!

Vraag 8 Vul de namen van al deze exotische vruchten maar eens in:

f l

a

g m

b !" h n c

i o

d

j p

e

k

q

Jullie kennen de Nationale Boomfeestdag ondertussen. Op deze feestdag voor de natuur worden door heel Nederland bomen geplant. Het belang van de boom is jullie eerder al uitgelegd: bomen zorgen voor zuurstof en energie en houden ons daardoor in

leven. Dit geldt niet alleen voor jullie, maar ook voor kinderen ergens anders ter wereld. Niet alleen nu maar ook in de toekomst. Nu planten niet alleen jullie hier in Nederland bomen, overal ter wereld zijn kinderen

gevraagd om ook bomen te planten ter gelegenheid van de Boomfeestdag. Dit gebeurt in het kader van het project “Wereld Bomen”. In de zes continenten worden bomencirkels geplant. Deze bomencirkels zijn dan over de hele wereld verspreid.

Om te doen Hieronder vind je een wereldkaart. Teken cirkels in de volgende landen. India, Indonesië, Ethiopië, Ghana, Uganda, Malawi, Nicaragua, Guatemala, Nederland, China, Frankrijk, Australië.

!" Op al deze plekken (in sommige landen doen twee verschillende dorpen mee) worden bomen geplant. Van mango tot kers en van appel tot kokosnoot, overal ter wereld worden het smakelijke cirkels! Smakelijk omdat de meeste

bomen vruchten gaan dragen die gegeten kunnen worden. Ook worden er bomen geplant die een vrucht dragen die niet gegeten wordt. Aan één boom in Malawi, een land in Afrika, zit bijvoorbeeld een bijzonder verhaal:

Muli bwanji! Mijn naam is Nyanda en ik woon in Malawi. Bij mij in het dorp, Muona, zijn bomen geplant voor het Wereld Bomen project. Er zijn verschillende bomen geplant, maar de Neem is erg bijzonder. Het wordt ook wel de wonderboom genoemd omdat alle onderdelen van de boom wel ergens voor gebruikt kunnen worden. De takjes worden namelijk gebruikt om op te kauwen zodat de tanden en het tandvlees gezond blijven. Ik heb gehoord

wc, in de bedden of in de keukenkasten.

dat jullie hier een tandenborstel voor

Als iemand ziek is, wordt er vaak iets van

gebruiken? Als iemand last heeft van zijn

de Neemboom gebruikt om hem of haar

huid, smeert hij deze in met het sap van

beter te maken. Ook worden de zaden

de boom. Ook wordt er thee van het sap

verzameld om olie van te maken. Deze

van de boom gezet als iemand buikpijn

olie wordt niet alleen gebruikt tegen

heeft. Om ongedierte te weren worden de

allerlei kwalen, maar ook als brandstof

bladeren door het hele huis gelegd: op de

om op te koken bijvoorbeeld.

!" Zo zie je maar dat vruchten, noten en zaden van dezelfde boom op verschillende manieren gebruikt kunnen worden. Kinderen uit Noord-Limburg hebben samen met enkele burgemeesters op Venlo GreenPark, het terrein van de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade 2012, een bomencirkel geplant in de buurt van het Wereldpaviljoen.

Vraag 9 Kun jij misschien bedenken welke delen van de kokosnoot gebruikt worden? Wat zullen ze daar allemaal mee doen, denk je?

De bomen die bij het Wereldpaviljoen komen te staan vormen een cirkel en zullen goed verzorgd worden zodat ze er heel lang blijven staan. Als

je een keer een bezoek brengt aan de Floriade of het Wereldpaviljoen, loop dan eens langs de bomen.

Vraag 10 Planten jullie ook bomen dit jaar? Welke bomen zijn dat?

Puzzel 1 2 3 4

!" 5 6 7 8 9 10 11

Vul het antwoord in bij het goede cijfer. Je kunt alle antwoorden in deze krant terugvinden. Het antwoord op de puzzel staat in het witte verticale vlak.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

In welk land groeit de wonderboom? Welk hout is de ruggengraat van de boom? Wat gebruiken wij en ademt de boom uit? Vaten in een blad. Vrucht van de eik. Waarmee ademt de boom koolzuurgas in? Een aap eet dit heel graag. Ander woord voor kruin. Hierin kun je de kenmerken van een boom bijhouden. Waar zitten de pijnboompitten in verstopt? Wat is suiker voor de boom?

Je schrikt wakker van een luid geritsel vlak naast je, je bent in slaap gevallen! Je kijkt op je horloge en ziet dat je een kwartiertje geslapen hebt, voor je gevoel ben je veel langer weggeweest! Je staat op en klopt een aantal bladeren van je broek, het is tijd om naar huis te gaan. Je bent nieuwsgierig geworden naar alle exotische vruchten die je gezien hebt tijdens je droom. Je vraagt je af hoe ze zouden smaken! De volgende dag op school vertel je over je droom en de juf of meester heeft een goed idee….

Mondiale partners: INDIA: SOS Meerlo-Wanssum en Helpende Handen Venray bij project Udavum Karangal in Chennai INDIA: Stichting Kans Venlo bij project in Kerala INDONESIË: Stichting Bintang Sumba Roermond bij project van de Stichting Harapan Sumba INDONESIË: Stichting Nativitas en het Citaverde College Horst bij project van Mamma België op Flores GHANA: Vrienden van Christopher uit Sevenum bij plattelandproject UGANDA: Kumi Hospital Swalmen en Fontys Hogeschool Venlo bij het ziekenhuis en de te bouwen boerderij in Kumi MALAWI: Trinity Malawi uit Venlo bij het plattelandziekenhuis ETHIOPIË: Stichting Lalibela uit Helden bij hun project GUATEMALA: San Mateo uit Venray bij het educatief centrum in Mateo NICARAGUA: GESP Gennep bij hun projecten in San Pedro FILIPIJNEN: Stichting Ontwikkelingssamenwerking Maasbree bij de Dana Foundation

Dit bomenboekje is samengesteld door CNME Regio Venlo en Malou Buddiger dankzij de medewerking van:

Illustraties: Renée den Besten, Grafische vormgeving: www.ultramarijn.nl

Lerarenblad Suggesties Verhaaltje over typisch Nederlandse vruchten en over het steeds groter wordende aanbod van exotisch fruit in de winkels. Geef de kinderen de opdracht om in de supermarkt (in groepjes) op zoek te gaan naar een vrucht die niet uit Nederland komt en deze mee te nemen naar school. Je zou ook zelf een aantal exotische vruchten mee kunnen nemen. Je verdeelt de klas in groepjes en laat ze op internet informatie zoeken over de eigenschappen van de vrucht, de herkomst ervan en de manier waarop deze verbouwd wordt. Ook de reis die de vrucht heeft afgelegd kan opgezocht worden. Als kinderen hier klaar mee zijn, kunnen ze een spreekbeurt geven over hun bevindingen. Om een vervolg te geven aan en verder in te gaan op fairtrade, kan het ‘cacao-spel’ aangevraagd worden bij het Mondiaal Platform Venlo. Dit is

Antwoorden vragen lesbrief: 1: De bladeren gebruiken: zonlicht. Bladgroenkorrels maken suiker van koolzuurgas en voedsel. Lucht erin zuurstof eruit. De boom gebruik koolzuurgas. De haar -wortels zuigen water op. 2: Voor strijkinstrumenten om de strijkstok in te wrijven, als ontharingsmiddel, bij handbal voor betere grip op de bal, in wierrook, in verf. 3: Nee, de kerstboom is een spar, wel een naaldboom 4: een muis, een eekhoorn, een vlaamse gaai, een kever. 5: De naam wordt steeds groter en breder (vervormt), maar blijft wel ongeveer op dezelfde hoogte. 6: Quercus robur (zomereik), bijgenaamd De dikke boom, Laren (Gld), omvang 763 cm, hoogte 25 meter, leeftijd 450 jaar

een inlevingsspel waardoor de leerlingen wegwijs gemaakt worden in de Wereldhandel, eerlijke lonen en gezonde werkomstandigheden. Het spel wordt begeleid door een medewerker van Mondiaal Platform en is voor scholen uit de gemeente Venlo gratis en voor scholen buiten de gemeente Venlo wordt een bedrag van € 75,- gevraagd. Voor aanmelden kan contact opgenomen worden met het Mondiaal Platform Venlo, telefoon: 077-3519831 (boodschap kan ook ingesproken worden), e-mail: [email protected]. De Boomfeestdag geeft een gratis te downloaden lesbrief uit op de website www.boomfeestdag. nl die geheel in het teken staat van het thema: Bomen smaken naar meer. Ook is er een kids4trees-krant uitgebracht die geheel in hetzelfde teken staat. Deze is ook via onze site te bestellen voor alle leerlingen (gehele schooljaar in te zetten).

7: Appel, peer, kers, pruim, walnoot etc. 8: a. Banaan, b. Vijg, c. Limoen, d. Sterfruit of Carambola, e. Passievrucht, f. Kokosnoot g. Kiwi, h. Lychee, i. Kaki, j. Avocado, k. Kaapse bes of Goudbes, l. Ananas, m. Mango, n. Papaya, o. Dadel, p. Sinaasappel, q. Kumquat 9: Vruchtvlees = eten, melk = drinken, verwerkt tot sterke drank, palmsuiker, bast = decoratie, vloermatten, drainagebuizen, souvenirs, brandstof etc. Antwoorden puzzel lesbrief 1. Malawi, 2. Kernhout 3. Zuurstof 4. Nerven 5. Eikel 6. Huidmondjes 7. Banaan 8. Kroon 9. Bomenpaspoort 10. Dennenappels 11. Energie Juist ingevuld krijg je verticaal het woord Wereldbomen.

RIJMENDE DIEREN VAN DE AXENROOS

Leuke, leerzame en ludieke Buikspreekshow van Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

AARNOUD AGRICOLA, buikspreker en goochelaar Keizerstraat 37 3512 EA Utrecht 06 - 39 48 93 37 www.goochelaar.biz

Buikspreekshow Rijmende dieren

Wat doen de tien dieren van de axenroos?

Buikspreker Aarnoud dicht met dieren uit het woud.

• Umberto de Uil houdt geheim

Hoe gaan mensen om met elkaar? De axenroos maakt dat bespreekbaar!

• Harmke de Havik valt aan

Het gedrag van scholieren herkennen we in dieren. In deze verrassende en grappige jeugdshow presenteert buikspreker en goochelaar

• Kasper de Kameel volgt • Kers de Bok weerstaat • Sebastiaan de Schildpad trekt zich terug

Aarnoud Agricola de tien dieren van de zogeheten axenroos: prachtige poppen die

• Bea de Bever zorgt

allemaal iets bijzonders doen.

• Pien de Poes geniet • Patrick de Pauw toont zich • Wieske de Wasbeer waardeert • Leonardo de Leeuw leidt

!

werkbladen boomfeestdag 23 maart 2011 Schoolvoorstellingen met goochelen en buikspreken door Aarnoud Agricola,

Recommend Documents