Welkom bij de training ‘Hoe begin ik een (energie)burgerinitiatief?
Even voorstellen …
5plus1:
Weten wat de mens écht drijft Gedragsveranderingsadvies, uitmondend in verleidingsstrategieën, communicatie en projectuitvoering Oprichters Stichting Duurzame Winkelstraat Oprichters Helpdesk Burgerinitiatieven (samen met o.a. Nyenrode)
Werkzaam voor o.a.:
4 Blok voor Blok-projecten: Den Bosch, Deventer, Hardenberg, Tilburg 11 gemeenten Meters Maken (stadsregio Arnhem Nijmegen; o.a. Arnhem, Rheden, Wijchen, ..) Gemeente Den Haag: verduurzaming VVE’s AgentschapNL/ RVO Ministerie EZ Alliander Greenchoice Bouwfonds Ziekenhuis Gelderse Vallei ING
Programma … Kennismaking .. Deel 1: Niels Götz –theorie + eigen praktijk Inzicht in drijfveren van de mens, i.r.t. ‘Hoe verleidt u uw wijkgenoot mee te doen met uw initiatief?’ Waar lopen andere starters van burgerinitiatieven tegenaan? Enkele ervaringen .. Mogelijke inzet van geo data
Deel 2: Yvonne Feuerhahn – praktijk Amersfoort Samen Energie besparen is leuk .. Hobbels bij het starten collectief Mogelijke inzet van geo data
Aan de slag!
Programma … Deel 1: Niels Götz Inzicht in drijfveren van de mens, i.r.t. ‘Hoe verleidt u uw wijkgenoot mee te doen met uw initiatief?’ Waar lopen andere starters van burgerinitiatieven tegenaan? Enkele ervaringen .. Mogelijke inzet van geo data
Deel 2: Yvonne Feuerhahn Samen Energie besparen is leuk .. Hobbels bij het starten collectief Mogelijke inzet van geo data
Aan de slag!
Deel 1: Drijfveren van de mens ..
De rationele mens bestaat – vrijwel – niet .. De mens = onbeschreven blad, jij bent de eerste die erop gaat schrijven Gedrag wordt altijd eerst ‘overwogen’
Kennis
Houding
Denken is luxe …
Gedrag
Verklaring …
Sleutel tot persuasion: niet 1 maar 3 hersenen …
het reptielenbrein: 5 mln jaar oud het zoogdierenbrein: 2 mln jaar oud het mensenbrein: 100 tot 200 duizend jaar oud
Uitdaging 1: Praten met het reptielenbrein
Gebruikelijk
Nieuw
Zelfbescherming …
Uitdaging 2: door muur heenbreken
Verleiden vs overtuigen Engelse taal: ‘to persuade’ en ‘to convince’ ‘Marketers persuade, engineers convince …’ – –
Persuading : inhaken op emoties, angst en verbeelding Convincing = leveren argumenten om al bestaande verlangen goed te praten … Onderzoek: 75% mannelijke autokopers leest pas na aanschaf advertenties …
‘Beïnvloedings-schema’ 1. Aandacht 2. Honger kweken 3. Aan tafel
Cialdini - de 6 onzichtbare drijfveren ..
1. Autoriteit 2. Schaarste
3. Sociaal bewijs 4. Wederkerigheid 5. Sympathie/ liking 6. Committment en Consistentie
Sociaal bewijs ..
Sympathy/ liking: ‘puur’ afzenderschap + hoge ‘doordringingsfactor’!!
Schaarste: unieke prijs door groepskorting
Behoeftes startende buurtinitiatieven
Algemeen Belangrijkste sentimenten anno nu: bang en boos Oerbrein actief (‘Harry’ is wakker …) Qua boodschap (framing) rekening mee houden .. Niet perse over duurzaamheid als motief hebben ..
Belangrijke psychologische mechanismen, afkomstig uit neuromarkting:
Liking: OSM afzenderschap Sociale vergelijking Sociale bewijskracht Schaarste
Behoeftes - algemeen Geen ervaring met opzetten buurtproject onzeker (vaak onnodig) hulp gewenst bij eerste stappen Grote belangstelling voor ervaringen ‘lotgenoten’ organiseer actief ‘buddy-schap’/ intervisie Allergisch voor / neus voor hulp omzetgedreven/ commerciële partijen wees hier vanaf het begin glashelder over, ook als bewoner het initiatief – op termijn – wil omzetten naar werk .. Ga niet iets ‘voor de doelgroep’ ontwikkelen .. Gandhi: “Whatever you do for me but without me, you do against me”.
Behoeftes - geo specifiek In kaart brengen buurt, algemeen: Profiel bewoners: leeftijd, huishoudens samenstelling, politieke kleur Bouwjaar woning Type woning + eenvormigheid (als e-scan woning 1 voor welke andere woningen ook meteen geldig?) Ligging woning (zonatlas!)
Energieverbruik (vertaald naar kosten; vooral belangstelling voor laagste rekening) Initiatieven op andere gebieden (sociaal, inbraakveiligheid ..) werving leden In kaart brengen meest directe buren …
Straat OUDE BAAN JACQ PERKSTRAAT ANNA BLAMANSTRAAT HUYGENSSTRAAT BREDESTRAAT BURG MAZAIRACLAAN SPORTLAAN VIVALDILAAN HILDEBRANDSTRAAT RECTOR ZWIJSENLAAN HEIRUST FELIX TIMMERMANSLAAN CHURCHILLLAAN HEER EN BEEKSTRAAT HEIBLOEM GRAAFSEBAAN WILLEM ELSSCHOTSTRAAT HOEFBERG
Minimum Maximum Gemiddelde Elektriciteit 2012 Elektriciteit 2012 Elektriciteit 2012 (kWh) (kWh) (kWh) 1.750 9.031 4.382 1.435 6.568 3.816 1.338 6.328 3.784 863 8.612 3.937 1.236 8.699 3.813 1.168 7.941 3.862 902 9.132 4.126 783 7.747 4.108 1.294 4.937 2.998 1.451 9.817 4.381 2.529 9.275 4.900 790 5.915 3.306 1.695 8.119 3.850 2.272 9.022 4.865 3.246 9.664 5.350 1.466 6.307 3.217 1.417 6.460 3.330 1.211 8.908 4.252
Minimum Gas 2012 (m3) 723 883 1.207 828 870 861 1.233 1.167 1.279 1.348 1.193 846 1.457 862 947 783 952 1.135
Maximum Gas Gemiddelde Gas 2012 (m3) 2012 (m3) 7.319 2.494 2.762 1.729 4.581 2.265 3.318 1.937 5.431 2.442 5.732 2.475 4.774 2.276 3.103 2.134 4.698 2.343 3.551 2.388 4.939 2.450 3.008 1.959 5.304 2.613 4.889 2.464 2.826 1.732 2.738 1.539 2.319 1.632 3.508 2.024
Enkele tips uit onze praktijk …
www.weetmeer.nl : veel info over – inwoners van - buurten en wijken
www.energielabelatlas.nl : overzicht van alle energielabels woningen
http://www.greenchoice.nl/over-greenchoice/partners/cooperaties : overzicht energiecoöperaties
Vragen? Bedankt
Samen energie besparen is leuk! Yvo n n e Fe u e r h a h n
11 juni 2014
Yvonne Feuerhahn ambassadeur – adviseur - architect
Voor gemeentes en energie coöperaties
Trainen en begeleiden huiseigenaren van labestap tot energieneutraal wonen
Voor particulieren
Voor mijn wijk
‘Op weg naar energieneutraal wonen’
Actief lid Vereniging Duurzaam Soesterkwartier
Wat gebeurd(e) in de Roerstraat?
Wens: Spouwmuurisolatie Dubbel glas
Wat gebeurd(e) in de Roerstraat?
Gemeenschappelijke verbetering van onze huizen 2010: 13 huizen spouwmuurisolatie Verbetering energielabel (van E naar D) Tot 25% besparing op gas (300 euro/jaar) minder stoken voor dezelfde binnentemperatuur 10.000 kg minder CO2 uitstoot = 60.000 km autorijden
Groepskorting ca. €2700 De uitvoering: Geen overlast, maar begrip
Wat gebeurd(e) in de Roerstraat? Energieborrel – op het moment dat de energierekeningen vergeleken werden kwam de discussie tot leven!
naam huisnr.
Een jaren 30 straat in Amersfoort gemiddeld
gemiddeld NL
x
x
x
x
x
x
tussen
hoek
hoek
tussen
tussen
tussen
tussen
5
4
3
3
4
3
3
gas euro (0,62)
1728
1900
1290 800
1095
2600 1612
2298
1789
1814
1560
elektriciteit euro (0,21)
3221
1746 366
2500
2628
3130
4193 880
3016
2919
3510
bouwjaar soort woning aantal bewoners
x
1930
Wat gebeurd(e) in de Roerstraat?
Meer mensen
Prijs zakt
Wat gebeurd(e) in de Roerstraat?
Meer mensen
Prijs zakt
Nog meer mensen
Film Straatproject Puntenburgerlaan https://www.youtube.com/watch?v=tXtTB4sOh8k Het liefst niet via internet om storing te voorkomen ik stuur de gehele film als bestand mee.
Wat zijn hobbels bij het starten van een collectief?
aanbellen = eng – willen niet als verkoper overkomen.
Een simpel persoonlijk zwart-wit briefje werkt het best.
Je kan ook een briefje schrijven voor je buren. Buren en wijkbewoners zijn dankbaar dat je aanbelt. Je krijgt waardering voor je inzet!
Je komt verschillende mensen tegen Grootste groep! Mensen die al lang van plan waren om iets aan hun woning te doen …. maar er niet aan toe komen.
Mensen die geen idee hebben wat hun energieverbruik is en dat hun huis geïsoleerd kan worden, maar wel geïnteresseerd zijn.
Mensen die in een periode van hun leven zitten waar energiebesparing absoluut geen prioriteit heeft.
Wat zijn hobbels bij het starten van een collectief?
Geen tijd om het te organiseren.
Niet voldoende kennis van energiebesparing
Het kost zeker tijd, maar het is ook maar een traject van 2-5 maanden. Jij krijgt ook hulp. Probeer ook hulp in je buurt te vinden. De gemiddelde bewoner haakt juist af bij te technische informatie. Het gaat erom mensen te interesseren voor het idee om samen de woningen te verduurzamen, niet voor een bepaalde soort isolatie. Het is belangrijker dat jij een eigen belang hebt, omdat je zelf deelneemt aan het collectief en dat je communicatief bent. Weet iemand meer dan jij, vraag hem om actief mee te doen?!
Waarom werkt het?
Het is 100% afgestemd op de woning!
Het is laagdrempelig en concreet!
De afzender is bekend en betrouwbaar!
Burenkorting = eenmalige kans die je niet wil missen!
Mijn buurvrouw doet het ook, dan zal het wel goed zijn!
Motivaties van energieambassadeurs Samenwerken vind ik leuk; ook leuk om anderen te leren kennen
Ik vind energiebesparing belangrijk om klimaatredenen
Samen de handen uit de mauwen!
Kostenreductie, en minder werk als meer mensen meedoen.
goed om anderen mee te nemen bij het realiseren van iets waar je echt achterstaat
Wat zijn de leuke verassingen? Samen isoleren leidde tot meer sociale cohesie in de straat.
Samen Daken uitbouwen
auto’s delen, feesten, op kinderen passen, groentepakket delen, …
Wat kun je met data? Bewustwording!
In het Soesterkwartier betalen wij
€5.000.000 ieder jaar aan energie!
Wat kun je met data? Bewustwording! Zonnescan Amersfoort
Wat kun je met data? Bewustwording! Warmtescan Amersfoort
Wat kun je met data? Bewustwording!
www.bespaarnu.nl
Wat kun je met data? Bewustwording!
Slimme meters, bordjes langs de straat, monitor op school, …
U rijdt 56 km/uur – Uw huis gaat 356Watt hard
Het Soesterkwartier wekt momenteel
40
kW
Duurzame Energie op!
Wat kun je met data? Bedrijven: veel gerichter aanbod maken Gemeente: veel concreter toekomstscenario maken! – welstand wordt een keuzemenu per wijk – per blok – per huis
www.woonconnect.nl
Wat kun je met data? Gemeente: veel gerichter goed gedrag te belonen! Bewoners die lager dan gemiddeld verbruik hebben verdienen iets extra’s. Bij voorbeeld: extra korting op de energierekening.
Tip 1
Erik Perelkamp zorgde ervoor dat in Soest dat >100 daken werden voorzien zonnepanelen
Denk na een inspanning om ambassadeurs te werven niet: Oh, wij hebben maar één iemand bereid gevonden om mee te werken.
Een iemand kan een hele beweging in de wijk losmaken!
Tip 2
Een straatproject met energieambassadeurs = Bottom-up
Misbruik de open data niet voor een top-down benadering.
Gebruik open data vooral om bottom-up initiatieven te faciliteren en groot te maken!
Tip 3 Laat de bewoner het verhaal zelf vertellen.
Onderschat de bewoner niet! Als je bewoners/burgers behandelt alsof je het beter weet, ben je ze ook meteen kwijt.
Iedereen is bewoner/burger! Iedereen is professional als het gaat om hun woning en hun wijk!
Hou het leuk!
