Wegwijs tijdens uw behandeling
1. Inleiding Als cliënt van Vincent van Gogh informeren wij u graag over alle aspecten die van belang kunnen zijn voor uw behandeling. Ons streven is om uw behandeling zo optimaal mogelijk te laten verlopen.
U heeft een belangrijke stap gezet door hulp te vragen voor uw problemen. Met het inschakelen van Vincent van Gogh, voor geestelijke gezondheidszorg spreekt u uw vertrouwen in ons uit. Dat waarderen wij ten zeerste.
In deze brochure vindt u informatie over: • de intake: kennismaking; • de behandeling; • rechten en plichten; • opname op een afdeling; • aanvullende informatie.
Inhoudsopgave 1. Inleiding
3
2. De intake: kennismaking
3
3. De behandeling
4
4. Rechten en plichten
5
5. Opname op een afdeling
9
6. Aanvullende informatie
11
Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen of opmerkingen? Aarzelt u dan niet om deze te bespreken met uw behandelaar.
Huisreglement Vincent van Gogh
12
Belangrijke adressen
13
2. De intake: kennismaking
Wegwijs binnen de geestelijke gezondheidszorg
14
Om te beginnen voert u één of meerdere gesprekken met een hulpverlener om vast te stellen wat de kern van uw probleem is. Daarna bespreken we in overleg met u hoe wij uw probleem het beste kunnen aanpakken. Pas als er overeenstemming is over het probleem en de oplossing, beginnen we met de behandeling.
2
3
3. De behandeling Algemeen Uw behandeling binnen Vincent van Gogh kan ambulant zijn of in deeltijd. Het is ook mogelijk dat wij u opnemen op een klinische afdeling. Ambulant Bij ambulante of poliklinische hulp bezoekt u de behandelaar volgens afspraak. Uw dagelijkse leven gaat zo veel mogelijk door. Soms bieden wij de hulp bij u thuis. Ambulante hulp varieert van enkele gesprekken per week tot een enkele afspraak per maand en van een enkele afspraak tot langdurig contact. Naast individuele therapie is ook gezinstherapie of groepstherapie mogelijk. Deeltijd Deeltijdbehandeling vindt overdag plaats en lijkt veel op een opname op een afdeling. Het verschil is dat u ’s avonds weer naar huis gaat. De behandeling kan variëren van een dagdeel per week tot meerdere dagen per week. Klinisch Bij een klinische behandeling verblijft u dag en nacht in de instelling: u wordt opgenomen. Dit gebeurt alleen als het echt nodig is. Een opname duurt enkele dagen tot enkele maanden of langer. Tijdens een opname combineren wij meestal verschillende vormen van behandeling. Een opname op een afdeling kan vrijwillig zijn of gedwongen. Vrijwillig komt het meest voor. Bij een gedwongen opname bent u tegen uw wil opgenomen op basis van een wettelijke regeling. Aanvullende informatie over uw rechtspositie tijdens een opname kunt u vinden in hoofdstuk 5; ‘Opname op een afdeling’.
4
De behandelovereenkomst Vincent van Gogh als instelling sluit met u als cliënt een overeenkomst over de te volgen behandeling. Dat noemen wij een behandelovereenkomst. Het belangrijkste onderdeel daarvan is het behandelplan. Uitgangspunt is dat het welzijn van u als cliënt voorop staat. De relatie tussen u en de behandelaar moet gebaseerd zijn op wederzijds vertrouwen en respect. De behandelaar/instelling heeft respect voor uw persoonlijke opvattingen en (levens)overtuigingen. Omgekeerd verwachten wij van u dat dit wederzijds is. De behandelovereenkomst eindigt als: • u daar samen met de behandelaar toe besluit; • u de overeenkomst opzegt; • de behandelaar de overeenkomst opzegt; • de rechter dat bepaalt; • u overlijdt. Het behandelplan De afspraken tussen u en uw behandelaar leggen we vast in een behandelplan. Dit behandelplan maakt deel uit van de behandelovereenkomst. In het behandelplan staat de hulpvraag, de diagnose, de gekozen hulpverlening of therapie en de naam of namen van uw behandelaar of behandelaren. Nadat wij deze zaken hebben vastgelegd, vragen wij u toestemming te geven voor de hulpverlening. Het behandelplan bespreken we periodiek met u en -waar nodig- stellen we het bij. Als het behandelplan verandert, vragen wij u opnieuw uw toestemming te geven. Het is altijd mogelijk om uw toestemming in te trekken en samen met uw behandelaar een andere oplossing te zoeken.
4. Rechten en plichten Algemeen Als cliënt van een zorginstelling heeft u bepaalde rechten. De algemene cliëntenrechten staan beschreven in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). De Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ) omvat uw rechten en beperkingen als u gedwongen bent opgenomen (zie 5. Opname op een afdeling). Tijdens de ontwikkeling van deze brochure worden een aantal wetsvoorstellen behandeld ter vervanging van genoemde wetgeving. Informatie hierover is verkrijgbaar bij het Informatiepunt Vincent van Gogh. In dit hoofdstuk geven wij een uitgebreide beschrijving van de algemene cliëntenrechten. Informatie Tijdens uw behandeling zullen wij u zo volledig mogelijk informeren over de gang van zaken binnen Vincent van Gogh. Daar heeft u recht op. Uw behandelaar informeert u over
uw gezondheidstoestand. Hij1 vertelt u wat het doel en de inhoud van uw behandeling is en bespreekt alternatieve behandelmogelijkheden met u. Daarnaast heeft u zonodig recht op een second opinion. In principe mag de behandelaar geen informatie voor u achterhouden. Alleen als hij denkt dat de informatie ernstig nadeel voor u zou kunnen opleveren en als een andere arts is geraadpleegd, mag hij u de informatie (tijdelijk) onthouden. Als u bepaalde informatie niet wenst te ontvangen, kunt u dat vooraf aangeven. Duidelijke taal U heeft recht op informatie in voor u begrijpelijke taal. U kunt altijd om nadere informatie vragen en een familielid of een goede bekende meenemen naar een gesprek. Wanneer u de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheerst, kunt u en/of uw behandelaar ook altijd vragen om een tolk.
1 Waar ‘hij’ of de mannelijke vorm staat beschreven, kunt u ook ‘zij’ of de vrouwelijke vorm lezen.
5
gegevens gebruikt om resultaten van onze behandelingen te vergelijken met die van andere zorgverleners. Hiermee willen we onze zorg verbeteren. De gegevens worden anoniem opgeslagen; dit wil zeggen dat zij niet meer tot u herleidbaar zijn. Mocht u bezwaar hebben tegen het gebruik van uw gegevens, neem dan contact op met uw behandelaar. Als u gedwongen opgenomen bent, moeten wij op grond van de Wet BOPZ inlichtingen geven aan de officier van justitie en de inspecteur voor de gezondheidszorg. Ook moeten wij uw wettelijke vertegenwoordiger en naaste familiebetrekkingen een bericht sturen dat u gedwongen bent opgenomen. Toestemming Uitgangspunt is dat iedere cliënt voor elk onderzoek en elke behandeling toestemming geeft.
Privacy Zonder uw toestemming geeft niemand die bij Vincent van Gogh werkzaam is en betrokken is bij uw behandeling informatie over u aan derden, tenzij dit wettelijk geregeld of verplicht is. Dit geldt ook voor uw dossier. Zonder uw toestemming of die van uw vertegenwoordiger krijgt niemand informatie uit uw dossier. Alleen degenen die direct bij uw behandeling betrokken zijn. Wie dat zijn, kunt u navragen bij uw behandelaar. Er bestaan wettelijke regelingen en verplichtingen tot het verstrekken van informatie. Zo zijn wij bijvoorbeeld verplicht de zorgverzekeraar te informeren over opname en ontslag. Daarnaast gebruiken we de gegevens uit vragenlijsten, die bij u zijn afgenomen in het kader van de evaluatie van de behandeling, voor wetenschappelijk onderzoek en worden 6
De afspraken die u samen met de behandelaar maakt, liggen vast in uw behandelplan. U heeft het recht om het behandelplan te allen tijde op te zeggen. Ook kunt u veranderingen voorstellen. Als de behandelaar wijzigingen in het behandelplan nodig vindt, zal hij dit eerst met u doorspreken en met uw toestemming aanpassen. Bij gedwongen opgenomen cliënten kan de behandelaar in uitzonderlijke gevallen een behandeling, middel of maatregel toepassen zonder dat u daarvoor toestemming heeft gegeven. Er moet dan sprake zijn van gevaar of van overbrugging van een acute tijdelijke noodsituatie. Een voorbeeld hiervan is als er zonder dwangbehandeling een te lange opname dreigt. Dossier Als u bij ons in behandeling bent, dan legt de behandelaar een medisch dossier aan.
Dit is het zogenoemde Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Hierin verzamelen we alle relevante informatie en afspraken. U of uw wettelijke vertegenwoordiger heeft er recht op het dossier in te zien, het te kopiëren en een aanvulling te doen opnemen. De eventuele kosten hiervan zijn voor uw rekening. Uw dossier wordt in ieder geval 15 jaar bewaard, tenzij er redenen zijn om uw dossier langer te bewaren. U of uw wettelijke vertegenwoordiger kunt tussentijds schriftelijk vragen om vernietiging van (een deel van) uw dossier. In dat geval zal de behandelaar het dossier binnen drie maanden vernietigen, tenzij er een zwaarwegende reden is om dit niet te doen. Vertegenwoordiging U beslist zelf over uw behandeling wanneer u 16 jaar of ouder bent. U kunt hierbij steun vragen van anderen, bijvoorbeeld een familielid of de patiëntenvertrouwenspersoon. Het kan zijn dat u (tijdelijk) niet in staat bent om over uw behandeling te beslissen. In dat geval kunt of moet u zich laten vertegenwoordigen door iemand anders. Wanneer u tussen de 12 en 16 jaar bent, is het uitgangspunt dat u samen met uw ouders/voogd beslist over de behandeling. Huisreglement en afdelingsregels Binnen Vincent van Gogh gelden bepaalde huis- en afdelingsregels. Het huisreglement vindt u op pagina 12 van deze brochure. Alle cliënten dienen zich hieraan te houden. Deze regels zijn uitsluitend bedoeld voor een goede gang van zaken op de afdeling en binnen de instelling. De regels mogen uw bewegingsvrijheid niet verder beperken dan nodig is. Het is mogelijk dat in uw behandelplan afspraken met u worden gemaakt die afwijken van deze regels. Deze individuele afspraken gaan vóór op de algemene regels.
Wat verwachten wij van u? U geeft de behandelaar zo duidelijk en uitgebreid mogelijk de informatie en medewerking die deze nodig heeft voor het uitvoeren van de behandelovereenkomst. ‘Medewerking’ betekent dat u bereid bent u aan de afspraken te houden die nodig zijn voor de uitvoering van de behandeling. Daar hoort ook bij dat u zich houdt aan de huis- en afdelingsregels. Klacht indienen Wanneer u het niet eens bent met een beslissing of het gedrag van medewerkers kunt u dit op verschillende manieren kenbaar maken. U kunt: • uw klacht bespreken met degene tegen wie de klacht gericht is; • een beroep doen op bemiddeling door de leidinggevende van de afdeling; • als u opgenomen bent, een beroep doen op de onafhankelijke patiëntenvertrouwenspersoon (PVP); • als ambulante cliënt voor hulp terecht bij de Helpdesk van de Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon; • klachten, die voor meerdere cliënten gelden, ook melden bij de Cliëntenraad. Verloopt de klachtenprocedure niet naar wens of wilt u geen gebruik maken van bovenstaande mogelijkheden? Dan kunt u een klacht indienen bij de Klachtencommissie van Vincent van Gogh (zie: ‘Belangrijke adressen’ achter in deze folder). Voor meer (schriftelijke) informatie over de klachtenprocedure kunt u terecht bij uw eigen behandelaar, verpleegkundigen van de afdeling of het Informatiepunt Vincent van Gogh.
7
5. Opname op een afdeling Algemeen Bij een klinische behandeling bent u dag en nacht in de instelling: u wordt opgenomen. Dit gebeurt alleen als het echt nodig is. Wij behandelen cliënten zo veel mogelijk in hun eigen omgeving. Een opname duurt enkele dagen tot enkele maanden. Tijdens een opname combineren wij meestal verschillende vormen van behandeling. Bij een opname maken we onderscheid tussen vrijwillig en gedwongen opgenomen cliënten. Bij een gedwongen opname bent u als cliënt tegen uw wil opgenomen op basis van een wettelijke regeling, de Inbewaringstelling (IBS) of de rechterlijke machtiging (RM). Bewegingsvrijheid In principe heeft iedereen recht op bewegingsvrijheid. Dit betekent dat u de afdeling en de instelling kunt verlaten als u dat wilt. Vanuit het oogpunt van uw veiligheid stellen wij het wel op prijs als u meldt wanneer u de afdeling verlaat. Uiteraard mag u de afdeling pas verlaten als uw behandeling daar geen hinder van ondervindt. Door persoonlijke omstandigheden kan het nodig zijn uw bewegingsvrijheid (tijdelijk) te beperken. Dit gebeurt altijd in overleg tussen de behandelaar en u. De afspraken die u hierover maakt, leggen we vast in uw behandelplan. Cliënten die gedwongen zijn opgenomen kunnen de instelling of het terrein niet zomaar verlaten. Daarvoor hebben zij een verklaring van de behandelaar nodig, dat zij verlof hebben. Voor het overige hebben ook zij recht op bewegingsvrijheid binnen de afdeling (en binnen het terrein). Beperking van de bewe8
gingsvrijheid mag alleen om de goede orde binnen de instelling te bewaren, om strafbare feiten te voorkomen of om gevaar voor de cliënt zelf of anderen te voorkomen. Huisreglement en afdelingsregels Binnen Vincent van Gogh gelden, zoals al eerder gezegd, bepaalde huis- en afdelingsregels. Alle cliënten, zowel vrijwillig als gedwongen opgenomen dienen zich aan deze regels te houden. Deze regels zijn uitsluitend bedoeld voor een goede gang van zaken op de afdeling en binnen de instelling en zij mogen uw bewegingsvrijheid dan ook niet verder beperken dan nodig is. Het is mogelijk dat in uw behandelplan afspraken met u zijn gemaakt die afwijken van deze regels. Deze afspraken gaan vóór deze algemene regels. Post, telefoon, internet en bezoek Tijdens uw opname kunt u uiteraard contact hebben met uw omgeving. U kunt gebruik maken van radio, TV en (zo mogelijk) internet. U kunt post ontvangen en versturen en telefoneren. Natuurlijk kunt u ook bezoek ontvangen tijdens de bezoekuren. Bij cliënten die gedwongen zijn opgenomen kunnen deze rechten worden ingeperkt. Dit kan alleen: • als er gevaar bestaat voor de veiligheid van de cliënt; • ter voorkoming van strafbare feiten; • wanneer de goede gang van zaken binnen Vincent van Gogh in gevaar komt. Wanneer er sprake is van beperking van uw recht op contact legt uw behandelaar dit vast in uw behandelplan. Als u het niet eens bent met deze beperking en de reden hiervan, dan kunt u hiertegen een klacht indienen.
9
Eigendom Wij raden u af om kostbaarheden mee te nemen. Voor uw persoonlijke bezittingen heeft u de beschikking over een afsluitbare kast. Opslag van goederen is in beginsel niet mogelijk. Bij gedwongen opgenomen cliënten kunnen wij voorwerpen in bewaring nemen. Dat gebeurt als die voorwerpen mogelijk een gevaar opleveren voor de veiligheid van de cliënt of de goede gang van zaken in de instelling. Als er concrete aanwijzingen zijn, kunnen wij de cliënt aan zijn kleding en aan het lichaam onderzoeken. Hij krijgt een bewijs van ontvangst waarop de afgenomen voorwerpen zijn omschreven. Voorwerpen die bij de wet zijn verboden, zoals drugs en steek/vuurwapens, nemen wij in beslag. Deze geven wij anoniem af bij de politie.
Met een aantal mensen kunt u altijd contact hebben: • de patiëntenvertrouwenspersoon; • de geneesheer-directeur; • het bestuur van Vincent van Gogh; • uw advocaat; • de officier van justitie; • de (hoofd)inspectie voor de gezondheidszorg. Privacy Wanneer u bent opgenomen, zijn er meer mensen om u heen dan u gewend bent. Dat maakt het soms moeilijk om aan uw behoefte aan privacy te voldoen. U kunt zich terugtrekken, als u maar rekening houdt met de privacy en gevoelens van anderen. Dit betekent bijvoorbeeld dat u alleen met toestemming van de ander diens kamer betreedt. Ook dat u rekening houdt met andere mensen met wie u eventueel een kamer deelt. 10
Interne overplaatsing In het belang van uw behandeling kan het nodig zijn om u over te plaatsen. De behandelaar kan ook kiezen voor een kortdurende crisisplaatsing. Voor het zover is, overlegt de behandelaar eerst met u over deze interne overplaatsing. Verzekeringen Ziektekostenverzekering / WA-verzekering U dient zelf te zorgen voor een ziektekostenverzekering en WA-verzekering. Inboedelverzekering Tijdens uw verblijf is de door u meegebrachte inboedel verzekerd. Dit is per cliënt voor een maximum van 5000 euro in het geval van diefstal na braak, brand en waterschade.
6. Aanvullende informatie Meten is weten Voor u en uw behandelaar is het belangrijk om te weten of de gekozen behandeling het gewenste effect heeft. Daarom is het zinvol om uw behandeling consequent te meten, waardoor we meer inzicht krijgen in de ontwikkeling of het resultaat. Op basis hiervan kunnen wij namelijk tussentijds uw behandelplan eventueel bijstellen. Het meten gebeurt door middel van vragenlijsten die u via internet invult. De lijsten worden vertrouwelijk behandeld. Uw behandelaar ontvangt een samenvatting van de uitkomsten en bespreekt deze met u. Daarnaast kunnen deze gegevens anoniem gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek en om resultaten van onze behandelingen te vergelijken met die van andere zorgverleners. Mocht u hiertegen bezwaar hebben dan kunt u dit uiteraard kenbaar maken . Meer uitleg en informatie over de vragenlijsten krijgt u van uw behandelaar. Familieraad Behandeling of opname in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg kan voor de cliënt, maar ook voor familie/naasten een ingrijpende gebeurtenis zijn. Om elkaar en anderen tot steun te zijn hebben familieleden de krachten gebundeld als Familieraad. De Familieraad behartigt de gezamenlijke belangen van familieleden/naasten van cliënten binnen Vincent van Gogh. Familievertrouwenspersoon Als u familie of naastbetrokkene bent van een cliënt in de geestelijke gezondheidszorg dan kunt u steun krijgen van een familievertrouwenspersoon (FVP). Dat kan wanneer uw naaste een ambulante behandeling volgt, maar ook als hij vrijwillig of gedwongen is opgenomen. Kijk voor meer informatie op
www.lsfvp.nl of neem contact op met het Informatiepunt Vincent van Gogh. Kosten Uitgangspunt is dat de kosten van uw behandeling (deels) worden vergoed via de Zorgverzekeringswet, de AWBZ, de WMO en/ of andere overheidsregelingen. Het kan echter zijn dat er een eigen bijdrage voor uw behandeling wordt gevraagd. Hierover kunt u altijd informatie inwinnen bij uw eigen zorgverzekeraar.’ Wetenschappelijk onderzoek Het kan voorkomen dat wij u vragen om mee te werken aan wetenschappelijk onderzoek. In dat geval informeren wij u van te voren over de aard en het doel van het onderzoek. Ook vragen wij vooraf altijd uw toestemming voor deelname. De Wet Medisch Wetenschappelijk Onderzoek met Mensen nemen wij hierbij in acht. Audiovisuele hulpmiddelen Het maken van audiovisuele opnamen kan van belang zijn voor uw behandeling of voor het onderwijzen van medewerkers. Hiervoor vragen wij vooraf uw toestemming. Op elk gewenst moment kunt u de toestemming weer intrekken. De behandelaar gebruikt de audiovisuele opnamen alleen intern. Als de behandelaar de opnamen wil gebruiken voor andere doeleinden, dan vraagt hij daarvoor expliciet uw toestemming. Als de behandelovereenkomst is afgesloten, wissen we de opnamen. Het kan voorkomen dat de behandelaar de opnamen nog langer wil gebruiken in het kader van wetenschappelijk onderzoek en/of onderwijs. Dat is alleen mogelijk met uw toestemming.
11
Huisreglement Vincent van Gogh 1. Wij houden rekening met elkaar, bieden elkaar hulp als dat nodig is, respecteren andermans gevoelens en we gaan vertrouwelijk om met persoonlijke informatie.
2. Discriminatie, lichamelijk geweld, ongewenste intimiteiten en agressief taalgebruik zijn niet toegestaan.
3. Fotograferen en filmen zonder toestemming is niet toegestaan.
4. In het geval van brand of een ongeval moet u de instructies opvolgen van de bedrijfshulpverleners, medewerkers en externe hulpverleners (brandweer, politie).
5. Wij verzoeken u dringend binnen de instelling niet onderling te handelen, te ruilen of geld te lenen.
6. Het veroorzaken van geluidsoverlast is niet toegestaan.
8. In onze gebouwen mag niet gerookt worden, behalve in ruimtes die hiervoor beschikbaar zijn gesteld of op plaatsen die op basis van persoonlijke afspraken hiervoor zijn aangewezen.
9. Vincent van Gogh hanteert ten aanzien van alcoholgebruik een ontmoedigingsbeleid. Het gebruik van alcoholhoudende dranken binnen VvG* is daarom niet toegestaan, tenzij hierover andersluidende afspraken zijn gemaakt. In de afdelingsregels en/of in uw behandelplan kunnen regels/afspraken staan over alcoholgebruik die afwijkend zijn van het algemene VvG beleid.
10. U mag geen drugs in uw bezit hebben. Handelen en gebruiken is niet toegestaan in en om gebouwen en terreinen van Vincent van Gogh.
11. Op de terreinen van Vincent van Gogh gelden verkeersregels. U ziet dit aan de verkeersborden en wegaanduidingen.
7. U mag geen voorwerpen in uw bezit hebben die een gevaar kunnen opleveren voor u of voor de goede gang van zaken in de instelling. Wapens of gevaarlijke voorwerpen nemen wij in beslag. Bij bezit van vuurwapens doen wij aangifte.
Het huisreglement met een uitgebreide toelichting vindt u ook op onze website, www.vvgi.nl.
12
* Hiermee worden alle terreinen en gebouwen van VvG bedoeld.
Belangrijke adressen Raad van Bestuur Vincent van Gogh Stationsweg 46 Postbus 5, 5800 AA Venray Tel. 0478 - 527 558 Collectieve Cliëntenraad Vincent van Gogh Postbus 5, 5800 AA Venray Tel. 0478 - 527 280 Familieraad Vincent van Gogh Postbus 5, 5800 AA Venray Tel. 0478 - 527 280 Patiëntenvertrouwenspersoon (PVP) Polikliniek/deeltijdbehandeling: Helpdesk Stichting PVP Tel. 0900 - 444 88 88 (€ 0,10 p/m) Afdelingen: Naam en telefoonnummer PVP: zie folder / poster op uw afdeling of neem contact op met: Informatiepunt Vincent van Gogh Tel. 0478 - 527 066 Voor meer informatie en advies over uw rechten in de GGZ: www.pvp.online.nl Klachtencommissie Vincent van Gogh Postbus 5, 5800 AA Venray Tel. 0478 - 527 597 Inspectie voor de Gezondheidszorg Postbus 90137, 5200 MA ‘s-Hertogenbosch Tel. 073 - 620 03 00 Officier van Justitie Postbus 404, 6040 AK Roermond Tel. 0475 - 771 300
13
Wegwijs binnen Vincent van Gogh
‘Wat zijn de behandel mogelijkheden?’
‘Wat is schizofrenie?’ ‘Wie behartigt de belangen van mijn naaste(n)?’ ‘Waar kan ik terecht met een klacht?’ Heeft u vragen? Neem dan contact op met het
[email protected] of tel. 0478 - 527 066.
14
Schilderij ‘De roze perzikboom’, 1888 door Vincent van Gogh (1853-1890) Credits: Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Informatiepunt Vincent van Gogh Postbus 5 5800 AA Venray Stationsweg 46 5803 AC Venray Tel. 0478 - 527 066
[email protected]
www.vvgi.nl
December 2012