Weekbrief van De Stem van Nederland

redactie: Maurice de Hond verschijnt in principe wekelijks email abonnement: gratis aanmelden/afmelden bij [email protected]

Weekbrief van

De Stem van Nederland

Nr 10: 24 november 2003

Gebaseerd op het dagelijkse aktualiteitenonderzoek in opdracht van SBS6

Eerste landelijk referendum! Er is besloten dat er in juni a.s. een referendum gehouden zal worden over de nieuwe grondwet van de Europese Unie. Daarmee zijn we het laatste Europese land dat sinds 1900 een landelijk referendum gaan houden! Een referendum dat wel eens grote gevolgen kan hebben voor het gehele Nederlandse politieke systeem. Het overgrote deel der Nederlanders geeft aan bij dat referendum te gaan stemmen. Ervaring leert dat mensen bij onderzoek vaker zeggen dat ze gaan stemmen dan ze in de werkelijkheid doen. Derhalve is er op basis van onderzoek (vooralsnog) niets te zeggen over de uiteindelijke opkomst. Maar het lijkt wel waarschijnlijk te zijn dat de opkomst bij dat referendum een positieve invloed zal hebben op de opkomst van de verkiezingen voor het Europese Parlement (in 1999 was dat iets minder dan 30%). Het zal mij niet verbazen als die opkomst door het houden van het referendum zal stijgen naar een niveau tussen de 40 en 50%. Het is zeer boeiend om in te schatten wat er rondom dat referendum gaat gebeuren. 14% van de Nederlanders denkt dat er echt over die grondwet gestemd gaat worden. 31% denkt dat het een algemene uitspraak zal worden over de EU en 25% denkt dat het een uitspraak wordt over de euro. Een behoorlijk deel zegt nog niet te weten wat men gaat stemmen, maar als men wel een uitspraak doet geeft 60% aan dat ze tegen gaan stemmen. Dit betekent ook nog niets over de mogelijke uitslag van deze verkiezingen. Veel belangrijker is het

Inhoudsopgave Eerste landelijke referendum! Weinig verschuivingen Varia Column: Feest der Herkenning 7 miljoen bondscoaches II Column: Blij met 6-0!

CDA PvdA VVD SP

17/11 34 48 26 15

24/11 34 49 26 14

verschijnsel dat de verkiezingen voor een groot deel van de Nederlanders niet echt over die nieuwe grondwet zal gaan. Verwacht mag worden dat het vooral een uitlaatklep zal worden voor onlustgevoelens over Europa, euro, de regering en/of de politiek. Als we in Nederland al veel referenda gehad zouden hebben en een politiek systeem kende met een veel sterkere relatie tussen uitspraak van de kiezer en de politieke vertegenwoordiging dan zou dit een veel “zuiverder” uitspraak opleveren. Maar nu kan je op je vingers natellen wat er voor en na het referendum gaat gebeuren. Dit referendum zal een nieuwe katalysator opleveren van de veenbrand, die in Nederland al een hele tijd bezig is. Dat zal de diverse politieke partijen nogal in verwarring brengen. Want moet men nu de kiezers oproepen voor of tegen te stemmen, terwijl als men zelf in de regering had gezeten had deze grondwet ongetwijfeld zou hebben goedgekeurd. Het zou dus best kunnen zijn dat een nieuwe groepering of een bepaalde nieuwe personage de kern van de “Stem Nee” beweging zal worden. Nog veel interessanter wordt het vervolg van dit referendum. Stel nu eens dat er in meerderheid “Nee” tegen het referendum wordt gezegd met een opkomst van 45%. De regering lijkt sowieso al niet erg voor dit referendum te zijn en als de VVDfractie niet voor zou hebben gestemd dan zou het referendum niet doorgegaan zijn. Het lijkt dan ook niet onwaarschijnlijk dat bij een negatieve uitspraak bij het referendum er redenen worden aangevoerd om de uitslag van het referendum niet over te nemen (“te lage opkomst”, “referendum ging niet alleen over de Europese Grondwet”, “we hebben onze 1 eigen verantwoordelijkheid”). En mocht 2 dat gebeuren wat zal dat dan gaan 2 betekenen voor het vertrouwen in de 3 politiek en regering? Dat zou best eens het 4 startpunt kunnen worden van een nieuwe 4 heftige periode in de Nederlandse politiek.

Weekbrief van De Stem van Nederland, nr. 10, 24 november 2003 -

TK 44 42 28 9

-1

Gratis heroïne? 48% is ervoor om heroïne gratis te verstrekken aan zwaar verslaafden en 47% is er tegen. De antwoorden lopen volledig langs de links-rechts schaal. Groen Links-kiezers zijn sterk voor (87%), LPF-kiezers het minst (35%). PvdA-kiezers scoren De stabiliteit blijft groot. Ook deze week 62% voor en CDA-kiezers 40%. Als de vraagstelling amper verschuivingen tussen de verschillende duidelijk wordt gespecificeerd (alleen aan mensen politieke partijen. die absoluut niet meer kunnen afkicken) dan verklaart 61% zich voor. 68% denkt dat er bij gratis verstrekking van heroïne minder Verk. in zetels Tweede Kamer TK 2003 7/4 17/11 24/11 criminaliteit zal plaatsvinden. CDA 44 38 34 34 Programmering Publieke Omroep? PvdA 42 34 48 49 81% wordt door de informatieve VVD 28 30 26 26 programma’s bij de Publieke Omroep LPF 8 8 5 5 aangetrokken. Amusement scoort dan 51% Groen Links 8 12 10 10 en Sport 50%. De helft is tevreden het van de Publieke SP 9 13 15 14 programma-aanbod D66 6 9 5 5 Omroep en de wijze waarop het overheidsgeld wordt besteed. 53% zou ChristenUnie 3 4 5 5 meer informatieve programma’s bij de SGP 2 2 2 2 Publieke Omroep willen zien. 31% is het Totaal 150 150 150 150 eens met de staatssecretaris dat een deel Deze week zien we zowel voor de premier als de van de amusementsprogramma’s moeten worden twee vice-premiers een verhoging met enkele omgezet naar informatieve en culturele tiende punten van het vertrouwen dat men in deze programma’s. 61% is het daarmee oneens. personen heeft. Daarmee scoren ze circa een half punt hoger dan het dieptepunt. Pim Fortuynzaal in de Tweede Kamer! 56% is het eens met de beslissing van de Tweede Kamer om alsnog een zaal naar Pim Fortuyn te Ik nodig lezers uit om te reageren op de infornoemen. matie van deze weekbrief. Deze zal (wellicht in verkorte vorm) desgewenst in deze weekbrief DNA-onderzoek om criminaliteit te voorkomen? worden geplaatst. En ik nodig de lezers ook uit Men is sterke voorstander van het afnemen van DNA om suggesties te opperen over de onderwerpen om misdaden op te lossen of criminaliteit te van onderzoek. Zo mogelijk zal daar uitvoering voorkomen. 75% vindt dat het Engelse systeem waar aan gegeven worden. van alle veroordeelden (ook als dat minder dan vier jaar is) DNA bewaard moet blijven. 56% vindt dat van verdachten die vrijgesproken worden het DNA ook bewaard moet blijven. 53% vindt zelfs dat het beter is om van alle Nederlanders het DNA af te nemen en te bewaren. Verschillen naar politieke voorkeur zijn vrij klein. Alleen bij SP- en Groen Links kiezers is een meerderheid tegen.

Weinig verschuivingen

Varia

OS in Rotterdam? 51% vindt het een goed idee als Rotterdam zich kandidaat stelt voor de Olympische Spelen van 2016. 28% denkt dat Rotterdam dan ook echt een kans maakt. 63% vindt het een goed idee als Rotterdam en Antwerpen gaan samenwerken.

Het totale overzicht van de resultaten van alle onderzoeken die, gedaan worden in het kader van Stem van Nederland, treft u aan op de website www.stemvannederland.nl/stemburo. Heeft u suggesties voor onderzoeken, vragen of commentaar, stuur dat dan naar [email protected].


-2

Feest der Herkenning Veel van de gebeurtenissen rondom de play-offs tussen Nederland en Schotland deden mij denken aan de periode van de sterke opkomst van Fortuyn: Onderschatting van het publiek door betrokkenen. Commentaren in media die sterk worden beïnvloed door belangen. Een land dat radeloos, redeloos, maar dankzij Sneijder en Van Nistelrooy nog niet reddeloos was. Alles wijst er echter op dat zowel bij het voetbal als in de politiek het ergste absoluut niet achter de rug is. De periode van de opkomst van Pim Fortuyn werd getypeerd door het feit dat de kiezers veel beter en veel sneller dan media en de betrokken verantwoordelijken herkenden wat er aan het gebeuren was. Zowel politici als een groot deel van de media deden laatdunkend over zowel Fortuyn als degenen die hem aanhingen. Pas later werd er erkend en herkend dat Fortuyn toch ook zijn goede kanten had en allerlei voornemens uitgesproken om beter te volgen wat er onder de mensen leeft. De afgelopen anderhalve week liet in een soort pressurecooker diverse patronen zien die sterk op de periode van de opkomst van Pim Fortuyn doen denken. Twee elementen vond ik daarbij zeer opvallend. Ten eerste het verschijnsel dat een groot deel van de mensen die in de media hun oordeel gaven over het Nederlands Elftal (gevraagd of ongevraagd) duidelijk geremd of gestuurd werden door expliciete belangen. En ten tweede dat op vele plekken oordeel en mening van de voetbalkijker onderschat dan wel genegeerd werd. Vele journalisten en commentaren die actief zijn met het voetbal hebben bepaalde banden met spelers en trainers. Die relaties betekenen dat men goede bronnen heeft en dat men bepaalde spelers of trainers voor camera of microfoon krijgen, of interviews met ze kunnen doen. En je zag ze rondom de play-offs ontzettend zitten vechten tussen die “loyaliteit” en frank en vrij de eigen mening geven. Degenen die Frits Barend en Henk van Dorp nog kennen als harde en kritische sportjournalisten konden zien dat ze zaten te worstelen met hun loyaliteiten. Spelers die met name onder vuur lagen (zoals Kluivert en Seedorf) werden mild behandeld. Dat zouden ze twintig jaar geleden zeker anders gedaan hebben. Bij Kees Jansma druipt het commerciële belang en zijn relaties met Van Hanegem en Advocaat er vanaf. Maar ook op andere plekken leek het erop dat velen zich in het openbaar inhielden. Dat betrof zeker ook de diverse coaches die bij de sportprogramma’s opereerden. De vriendschappelijke relaties met Dick Advocaat (iemand die blijkbaar makkelijk vrienden maakt) werden meerdere malen expliciet genoemd. Kritiek werd dan ook vaak nogal verpakt. Gullit zat helemaal in een onmogelijke positie. In feite is Advocaat zijn baas en het was wellicht verstandiger geweest als hij geen commentaar gegeven zou hebben. Jan Mulder vervulde

zijn hofnar rol weer met verve (en zij volgens mij veel terechte dingen) en ook Hugo Borst leek zich weinig van relaties aan te trekken. Maar ook hij lijkt soms de hofnarrol te ambiëren. Dat wat je de coach kan verwijten –dat hij blijkbaar moeite heeft om hard op te treden tegen mensen met grote verdiensten uit het verleden en die nu te weinig kunnen leveren- kan je eigenlijk ook veel van de mensen verwijten die rondom de play-offs actief op de televisie waren. Het is in dat verband jammer dat Henk Spaan een scheve schaats heeft gereden, omdat hij zich altijd heeft gemanifesteerd als een goede en onafhankelijke voetbaldeskundige. Maar ook vond ik dat op diverse wijzen de voetbalkijker/ voetbalkenner werd onderschat. Ook bij eerdere onderzoeken over wedstrijden van het Nederlands elftal was duidelijk dat men weinig verwachtte van de combinatie Kluivert-Van Nistelrooy en ook een vernieuwingsslag wenste (Seedorf en De Boer niet). Het leek er sterk op dat de bondscoach juist omdat zovelen (zowel in de media als onder de supporters) die verandering wensten hij het juist niet deed met alle gevolgen van dien. En daar kom je alleen mee weg als je dan toch succesvol bent. Als je na de wedstrijd Schotland-Nederland vaststelt dat je mis zat en bij de wedstrijd Nederland-Schotland met de verjonging echt scoort dan is het enige wat je kan doen meegaan met de stroom en in woord en daad erkennen dat de gevolgde lijn helaas fout was, maar toch nog tijdig het licht was gezien. Maar Advocaat deed precies het tegendeel. Zijn invalbeurten betroffen de oude spelers. De tactiek zou hetzelfde geweest zijn als afgelopen zaterdag. Verjonging had amper plaatsgevonden. Volgens mij was het boegeroep in het stadion niet zozeer gericht op de spelers die invielen, maar gericht op de coach. (Daarbij had het handig geweest als in het stadion was omgeroepen dat Ooyer geblesseerd was en Frank de Boer daarom in moest vallen). Ik zal niet willen beweren dat een bondscoach per definitie moet doen wat een meerderheid van de supporters wil, maar een open en heldere communicatie-lijn met supporters en het mee in beschouwing nemen van hun voorkeuren is volgens mij geen slechte strategie. En als je dat niet wil of kan dan ben je niet geschikt als bondscoach. En zo lijken politiek en sport in het Nederland anno 2003 veel meer op elkaar dan je als oppervlakkige toeschouwer zou denken.

Maurice de Hond


-3

7 miljoen bondscoaches II In onze vorige nieuwsbrief lieten wij zien wat Nederland dacht van Schotland-Nederland en wat ze wilde bij Nederland-Schotland. De dagen voor de wedstrijd in Amsterdam en de dag ernaar hebben we een serie vragen gesteld, waarbij weer bleek dat Nederland vele goede bondscoaches bezit. Voor de wedstrijd -

-

65% vond niet dat er te sterk verjongd zou worden. 85% vond dat Advocaat te laat ingegrepen had 45% vond dat Advocaat wel mee moest gaan naar Portugal als Nederland zich zou plaatsen en 44% niet. 44% dacht dat Nederland zich zou plaatsen voor Portugal en 46% niet.

Na de wedstrijd -

-

-

-

-

-

86% vond Sneijder tot de twee beste spelers behoren, 46% vond Van Nistelrooy dat. Davids werd door 17% genoemd. 26% vond de wissel van Seedorf voor Bouma een juiste keuze. 14% vond de wissel van Kluivert voor Van Nistelrooy een juiste keuze. 38% vond dat toen Van Hooydonk had moeten invallen. 57% vond dat de media zich te negatief over het Nederlands Elftal hadden uitgelaten. 47% vond het een juiste keuze van de spelers om de pers te boycotten, 48% vond dat geen juiste keuze. 28% vond dat Advocaat de spelers van de boycot had moeten weerhouden. 37% dacht dat de verjonging door het publiek is afgedwongen en 24% door de media. 23% denkt dat het komt door het eigen inzicht van de bondscoach. 26% vond na de wedstrijd dat Advocaat als coach vervangen moest worden en 61% vond van niet. De volgende spelers scoorden meer dan 50% bij de vraag welke spelers niet mee moesten gaan naar Portugal: Frank en Ronald de Boer, Seedorf en Kluivert. Davids en Van Bronkhorst scooreden 20%. 42% denkt dat Nederland een kanshebber is in Portugal. 46% denkt dat Nederland minimaal de halve finale zal halen. 12% denkt dat Nederland de winnaar wordt van het toernooi.

Blij met 6-0! De vorige week heb ik uitgelegd waarom ik de uitslag van 1-0 in Schotland de best denkbare uitslag vond. Het effect was precies zoals ik gehoopt had. Advocaat deed wat hij allang had moeten doen en het team liet zien dat het in deze nieuwe combinatie goed kan voetballen. Maar of dit een goed resultaat gaat betekenen in Portugal waag ik te betwijfelen. De wedstrijd van woensdagavond liet zien dat een goede combinatie van ervaren spelers en jeugd, alsmede ruimte voor van Nistelrooy (dus Kluivert er niet achter of naast) werkt. Dat was precies mijn hoop na de 1-0 nederlaag. Dat ook eindelijk de bondscoach zag wat de meerderheid van de Nederlandse voetballiefhebbers al lang zagen. Hoewel ik niet denk dat Nederland, zelfs onder optimale omstandigheden, de grote kanshebber is voor de titel in Portugal, denk ik wel dat het team daar in principe ver kan komen. Maar woensdagavond gebeurde er een aantal dingen, die mijn optimisme aanzienlijk temperde en dat betrof zowel het optreden als de beslissingen van de bondscoach. Allereerst moet ik stellen dat ik heel vaak vind dat coaches zich aan de kant ontzettend aanstellen. Ik zit vrij dicht achter de dug-outs in Amsterdam Arena en het valt me op hoe vaak (top-)coaches zich beklagen bij de 4e official. En dat gaat dan niet om cruciale (mogelijk foute) beslissingen, maar ook bij kleine overtredingen. Ook zie je de coaches regelmatig instructies roepen en fluiten over het veld. Ook daar vraag ik me van af wat het nettorendement ervan is. Woensdagavond heb ik Advocaat zich meer aan de kant zien “aanstellen” dan ik ooit een coach heb zien doen. En niet bij de stand 1-0 of zo, maar vooral bij 3-0 en verder. Ik had zelfs last van een soort plaatsvervangende schaamte. Hoewel ik van mening ben dat nog voor Portugal op een nette wijze afscheid van Frank de Boer genomen moet worden als international (misschien tijdens de wedstrijd tegen Duitsland) was deze wissel in het licht van een blessure van Ooyer nog wel begrijpelijk, maar de overige twee wissels baren mij in het licht van de EK in Portugal ernstig zorgen. Juist als je toekomstgericht wil opereren dan ga je bij een stand van 4-0, waar niets meer aan de hand is, jeugd een kans geven ervaring op te doen. Dat houdt in dat je Bouma de hele wedstrijd laat spelen en de wissel die je dan doe bij voorbeeld Robben voor Overmars is. Maar de wissel van Kluivert voor Van Nistelrooy was echt het ultieme moment waarvan ik dacht dat de coach de weg volledig kwijt is. Dat je Van Nistelrooy een publiekswissel wil geven kan ik bij 6-0 inkomen. Maar welke logica heb je dan om Kluivert op die positie te zetten. Dan lijkt nog het meest logische om Van Hooydonk erin te zetten. (Die als pinch-hitter zaterdag in plaats van Makaay had moeten invallen). Blijkbaar speelde Van Hooydonk zo een centrale rol bij


-4

de sfeer in het team dan zou een invalbeurt een aardige beloning geweest zijn. De persconferentie van Advocaat na afloop liet trouwens zien wat vermoedelijk de beweegredenen van de wissels van Advocaat waren geweest. Uit zijn reactie op de vraag hoe de verjonging hem was bevallen gaf hij aan dat dit toch niet echt verjonging was geweest (alleen maar van der Vaart en Sneijder volgens hem). En de tactiek was hetzelfde als bij de uitwedstrijd volgens hem. En dat was het dus geweest: aan het eind van de wedstrijd stonden er 8 spelers in het veld die in de basis van de uitwedstrijd hadden gestaan: alleen Van Bronckhorst was vervangen door Sneijder en Van Nistelrooy door Van der Vaart (en Stam door Reiziger, maar dat was gedwongen door de twee gele kaarten die Stam had opgelopen). Met 3 andere wissels zouden er nog slechts 5 spelers van de basis in het veld gestaan hebben en zou (althans blijkbaar in de psyche van Advocaat) dat een “nederlaag” betekent hebben. Ten slotte moest hij als het ware nog steeds zijn gelijk halen voor de diverse keuzes die hij in het recente verleden had gemaakt. Met deze coach lijkt het erop dat we voortdurend suboptimale keuzes maken. Dat er niet in de toekomst wordt geïnvesteerd (waardoor we na de zomer voor de plaatsing voor de WK in Duitsland met mensen moeten gaan voetballen die voorheen nog nooit in het Nederlands elftal hebben gespeeld). En dat de coach teveel verbonden is met bepaalde mensen, die in het verleden grote verdiensten hebben gehad, maar nu –om welke reden dan ook- niet meer kunnen leveren wat er nodig is om echt in Portugal te scoren. Ik ben dus zeer somber over de resultaten van Nederland tijdens de EK in Portugal. Een vriend maakte me echter op iets attent dat toch nog hoop kan geven. Volgens hem vertoonde Advocaat de laatste week het gedrag van iemand die overspannen is. Hoewel dat bij een topcoach eigenlijk niet zou mogen gebeuren is het toch mogelijk dat Advocaat als hij eenmaal alles rustig op een rijtje heeft toch de juiste beslissingen neemt. De komende vriendschappelijke wedstrijden zullen dat laten zien, waarbij je trouwens kan verwachten dat als Advocaat toch vooral op het oude team terugvalt er in de media een sfeer gaat ontstaan die nog heftiger is dan in de afgelopen week.

Maurice de Hond P.S. Henk Spaan vind ik van alle journalisten die wel eens iets over voetbal schrijven de meest deskundige. Elke keer weer zijn de cijfers die hij geeft juweeltjes van zowel voetbalkennis als schrijfstijl. Hij is natuurlijk erg uitgegleden toen hij dinsdag zijn stuk schreef over het vermeend uitgaansgedrag van spelers van het Nederlands Elftal. (Hoewel het uiteindelijk misschien een positieve werking op de groep heeft gehad). Maar wat zeer voor hem te pleiten valt is dat hij woensdag zich op dezelfde plek in Het Parool uitgebreid verontschuldigde en zaterdag door zichzelf een “2” te geven nogmaals het boetekleed aantrok. Iets wat –zoals ik uit eigen ervaring weet- uiterst ongebruikelijk is voor mensen die in de media actief zijn.


-5

Weekbrief van De Stem van Nederland

Recommend Documents