België – Belgique P.B. 9300 AALST 1 3/5557
Jebron vzw waar zoekers thuis zijn Begijnhof 1 , 9300 Aalst Tel 053/77.51.16 E-mail :
[email protected] Web: www.jebron.be JAARGANG 39
Nr.10
Juli 2015
Afgiftekantoor 9300 Aalst 1
Erkenningsnummer P004342
Verschijnt maandelijks
(behalve Januari & Augustus)
Verantwoordelijke uitgever :
JEBRON VZW
De Jebrongemeenschap… Als zoekende mensen levend in deze tijd willen wij ons oefenen in een andere manier van kijken, luisteren en spreken, een andere manier van gaan en leren. Kijken doen we met de blik van de zwakken en de kleinen, met wier ogen en stemmen in de samenleving nauwelijks rekening wordt gehouden. Luisteren willen we naar vreugde en pijn in de verhalen van mensen, naar de tekenen van onze tijd, naar woorden die perspectief geven aan onze gemeenschap. Spreken oefenen wij in naam van wie monddood gemaakt wordt. Met mensen gaan we een weg waarbij we vooral oog hebben voor hen die langzaam vooruit komen, voor alles wat kwetsbaar en weerloos is, en voor allen die door een niets ontziende economie dreigen vertrapt te worden. Leren gebeurt tijdens spontane of georganiseerde leerhuizen waar de vaak dodelijke mechanismen van onze samenleving geanalyseerd worden, waar verhalen van bevrijding klinken die in ons de hoop levend houden op een andere wereld die mogelijk is, waar ons samenleven zelf kan uitgroeien tot een proeftuin van die nieuwe wereld in gerechtigheid. Om dit te kunnen, zoeken we inspiratie. De bijbel is een eeuwenoude traditie met verhalen over JHWH, de ENE, de Profeten en bij uitstek Jezus Messias waarin velen van ons inspiratie vinden. Eveneens vinden we steun in teksten van andere religies of ideeën van denkers. In deze verscheidenheid van inspiratiebronnen vinden wij verbondenheid bij elkaar. Daarom komen wij op geregelde tijdstippen samen waar we vieren rond brood en wijn met verhalen uit de hertaalde en geactualiseerde bijbel en menselijke verhalen van hier en nu, verhalen levend in onze maatschappij. Tijdens die momenten van samen vieren is er ruimte voor woorden, stilte, zang en symbolen, die het hart van de aanwezigen verwarmen en zo de gemeenschap op de been houden. In dit zoeken vinden we bondgenoten met wie we op tocht kunnen gaan en door wie wij ons gedragen weten. 2
EDITORIAAL: OVER DE KUNST VAN HET LOSLATEN. Het is een van de moeilijkste én belangrijkste menselijke opdrachten: loslaten. Vanaf de geboorte beginnen mensen aan een ononderbroken weg doorheen hun leven, die gekenmerkt wordt door afscheid nemen en loslaten. De geboorte zelf waarbij het kind de veilige geborgenheid van de moederschoot moet loslaten. En dan gaat dat verder: de eerste kleuterklas, de puberteit, het verlaten van het ouderlijk nest, de ervaring van de dood van geliefden, het ouder worden dat gepaard gaat met aftakeling, ziekte, en tenslotte het voor ieder mens wenkende levenseinde, waarbij we het leven en vooral onze nabestaanden moeten loslaten. Over de hierboven genoemde voorbeelden kunnen we zeggen dat ze onvermijdelijk bij elk mensenleven horen. Daarnaast worden individuele mensen vaak geconfronteerd met gebeurtenissen en ervaringen die eigen zijn aan hen persoonlijk: een zwaar verkeersongeluk waardoor iemand vroegtijdig in een rolstoel terecht komt; een ziekte die dromen pijnlijk aan diggelen slaat; het sterven van een geliefde moeder of vader, en zo verder. Wat voor een individuele mens geldt, kan ook voor een gemeenschap en zelfs voor een hele samenleving gelden. Heeft de Kerk in de loop van de laatste decennia niet pijnlijk – maar tegelijk ook bevrijdend – afscheid moeten nemen van maatschappelijke machtsposities. De hele seculariseringsbeweging en de radicale scheiding tussen kerk en staat hebben vooral in de ogen van behoudsgezinde christenen een ware ravage aangericht die hen doet zeggen dat het vroeger toch allemaal veel beter was. Die goede oude tijd, weet je. Maar heeft die goede oude tijd wel ooit bestaan? De Nederlandse cabaretière Jasperina De Jong heeft daar al een heel poos geleden een prachtig lied over gezongen onder de veelzeggende titel: de goede oude tijd heeft nooit bestaan. Loslaten is dus niet enkel een opdracht voor individuen, maar ook voor gemeenschappen en groepen. Dat brengt mij bij onze eigen Jebrongemeenschap. Met pijn in het hart soms hebben ook wij als bescheiden gemeenschap in de loop van de laatste jaren heel wat moeten loslaten. De illusie van de permanente groei bijvoorbeeld. Ook wij hebben moeten leren leven met een ‘krimpscenario’ en met de vragen die dat met zich meebrengt: hoe moet het nu verder met een ouder en kleiner wordende gemeenschap? Wat kunnen we als gemeenschap vandaag nog aan? Welke prioriteiten moeten we blijven hoog houden? Het zijn vragen die zich opdringen bij het begin van ons 40ste werkjaar. De lezers van Info Jebron hebben nu het laatste ‘op papier gedrukt’ nummer van ons maandblad voor zich liggen. Ook dat is een moment van loslaten, vooral voor hen – zoals de auteur van dit editoriaal – die ontelbaar veel uren hebben besteed aan het schrijven van al die bijdragen voor Info Jebron. Dat wil niet zeggen dat we niet meer zullen schrijven. Want wie schrijft, die blijft. Maar we zullen op zoek moeten blijven gaan naar andere kanalen van communicatie. Maar ook van standpunten die we willen innemen bij de maatschappelijke en kerkelijke actualiteit. Er is daarvoor onze zeer goede website. Maar ook de wekelijkse agenda zal blijven als middel tot communicatie. Op hoop van zegen!
Paul De Witte 3
Staf Corten schreef over onze liturgie volgende bemoedigende woorden: Jebron is voor mij meestal een weldaad: een open liturgie, waarbij ieder een inbreng kan hebben; niet het hiërarchische model van de offeraar, die het alleen doet en bijna uitsluitend voorbehouden aan gewijden, met voorbijgaan van de toegewijden. Jebron volgt het model van de tafelgemeenschap, een democratisch gebeuren, waar de deelnemers op voet van gelijkheid aanzitten en met elkaar omgaan. Ik vind het echt goed dat groepjes van 2 of meer de vieringen voorbereiden. Het samen bidden van de Tafelgebeden vind ik echt positief. Vieringen opbouwen rond christelijke figuren kan best, maar ikzelf ben geen specialist in heiligen.. Er wordt veel gezongen ( zonder zang geen echte liturgie). De teksten zijn veelal mooi, poëtisch, niet steeds gemakkelijk! Soms mis ik een meer Bijbelse inbreng. Bijvoorbeeld in de viering rond chaos had ik graag verwijzingen gehoord naar de teksten uit de voleindings- en laatste oordeelzondagen. Het is goed dat Jebron ons attent maakt op inzet en engagement. Groeten aan de ganse groep! Een vruchtbaar beraad en alvast veel dank voor het wekelijks vervoer!
UIT DE STILTE VAN HET WOORD SPREKENDE NAMEN Deel 6
VAN NOACH TOT ABRA(HA)M TREK WEG UIT DE GEVESTIGDE (WAN)ORDE! 1. Opnieuw bij Genesis en verder. De eerste drie dagen van het Scheppingslied in Genesis 1-2,3) horen we een verhaal over drie opeenvolgende scheidingen: - In 1,3-5 wordt geschreven over een scheiding tussen licht en donker, tussen dag en nacht. Dit wil zeggen tussen het goede leven en het leven dat steeds weer wordt bedreigd door de duistere machten van het kwaad. - In 1,6-8 herhaalt zich een gelijkaardig scenario: scheiding tussen het oerwater boven en het oerwater onder (dat chaotisch water staat opnieuw voor het leven dat de naam leven niet waard is). Door die tweede scheiding ontstaat er een ruimte waardoor adem en geest van leven mogelijk wordt. - In 1,9-10 wordt een derde scheiding aangebracht tussen het oerwater onder en het droge dat zichtbaar wordt en dat aarde wordt genoemd. Hierdoor komt er eindelijk grond onder de voeten voor alles wat leeft, maar toch vooral voor mensen. Kortom: drie scheidingen tussen een onleefbare wereld (waarin de machten van het kwaad regeren: een samenleving waarin het recht van de sterkste de dienst uitmaakt) en een aarde waarop tijd van leven (eerste scheiding), ruimte van leven (tweede scheiding) en grond onder de voeten (derde scheiding) mogelijk worden. In dit scheppingslied wordt symbolisch vooruitgelopen op wat in Genesis aan de orde is: het volk Israël, waarbinnen de droom leeft, die ook wordt uitgeprobeerd, dat er een aarde 4
mogelijk is waarin recht wordt gedaan aan de vernederden en de armen en waarin de heerszucht van de sterken aan banden wordt gelegd. Dit volk Israël krijgt de immense en quasi onmogelijke roeping om die opdracht waar te maken te midden van de wereld van de volkeren, waarin de wet van de sterkste de grondregel blijft. Begin er maar aan als volkje van niemendal in confrontatie met de elkaar in de geschiedenis opvolgende wereldmachten: Egypte, Assyrië, Babylon, Perzië, Griekenland, Rome, de christelijke geschiedenis van eeuwen antisemitisme, enzovoort… tot aan de Nazidictatuur van vorige eeuw. 2. Terug naar onze weg doorheen de eerste hoofdstukken van de bijbel. In het verhaal van de zondvloed horen we opnieuw over de oerwateren die als een alles vernietigende tyfoon over de aarde razen en ‘bijna’ alles vernietigen. Ook hier gaat het niet over blinde natuurkrachten, maar over politiek. Het zijn mensen die zich op grote schaal te buiten gaan aan onrecht en verdrukking en alle leven vernietigen. Het is steeds maar weer diezelfde wet van de sterkste die zich doorzet. En daar middenin valt de naam van Noch, de troostende rechtvaardige. Dankzij zijn trouw aan de scheppingsopdracht (de aarde bewoonbaar maken, niets meer en niets minder) wordt de goede schepping over de gruwel van de vloed heen getild, zodat nieuw leven toch mogelijk wordt. Maar wat is er toch met die mens aan de hand, dat hij zijn les maar niet geleerd krijgt? In Genesis 11,1-8 horen we een nieuw verhaal, dat zo vaak verkeerd begrepen is geworden en dat bekend is onder de naam ‘de toren van Babel’. En het geschiedde: heel de aarde één paar lippen, dezelfde woorden. En het geschiedde: zij trokken verder oostwaarts, vonden een vallei in het land Sinear en gingen daar zitten. Ze zeiden, de een tot de ander: Kom, bakstenen bakken,branden branden. De baksteen werd hun bouwsteen, pek hun cement. Ze zeiden: Kom, en nu een stad bouwen en een toren, met zijn hoofd tot in de hemel; zo maken wij naam dat wij niet verstrooid worden over het aangezicht van de hele aarde. JHWH daalde af om de stad en de toren te zien die de kinderen der mensen bouwden. JHWH sprak: Ja ja, één volk, één paar lippen met hun allen, en dit is nog maar het begin van hun doen. Maar dan zal hun ook niets meer onmogelijk zijn en doen ze alles wat ze kunnen bedenken. Kom, laten wij afdalen en hun lippen verwarren daar, zodat de een de lippen van de ander niet meer hoort. 8 JHWH verstrooide hen vandaar over het aangezicht van heel de aarde en zij hielden op de stad te bouwen. Daarom wordt haar naam geroepen: Babel-Verwarring, want daar verwarde JHWH de lippen van heel de aarde en van daar verstrooide JHWH hen over het aangezicht van heel de aarde. Ik wil jullie een detailexegese van deze tekst besparen. Ik vestig enkel jullie aandacht op de kern van het verhaal. De mensheid blijft verdergaan op de weg van het recht van de sterkste, uitgedrukt in de woorden “Kom, en nu een stad bouwen en een toren, met zijn hoofd tot in de hemel; zo maken wij naam 5
dat wij niet verstrooid worden over het aangezicht van de hele aarde.” Dit naam maken gaat dan wel ten koste van de scheppingsopdracht, zoals verwoord in Genesis 1,28: “God zegende hen en sprak tot hen: Weest vruchtbaar en wordt talrijk, vervult de hele aarde en weest machtig over haar”. De roeping van de mensheid is om de hele aarde te vervullen, en niet om op één plaats te blijven plakken en een toren te bouwen die tot in de hemel reikt. Anders gezegd: om zichzelf tot goden te maken en over anderen (andere volkeren) te gaan heersen en ze te onderwerpen. Er is een lied uit de Vlaamse liederenschat dat deze “Wille zur Macht” uitzingt: ja, we zijn de heersers der aarde, de koningen van de zee. En dat kan de verteller niet laten gebeuren. Daarom brengt hij het verhaalpersonage JHWH (de ENE, de NAAM) in het verhaal binnen als een stoorzender, die een halt toeroept aan de menselijke pretentie, die zich het (on)recht toe-eigent over anderen te heersen en naam te maken te koste van andere namen, en vooral van dé NAAM, die staat voor de gelijkwaardigheid en de autonomie van de ander (de andere volkeren). Nu de geschiedenis van de mensheid dit nieuwe dieptepunt heeft bereikt, moet er iets volkomen nieuws gebeuren. Dat beluisteren we in een ongemeen sterke tekst van de joodse filosoof en eminent bijbelvertaler Martin Buber. 3. De fundamentele visie van het Bijbelse Israël in het algemeen en van de profeten in het bijzonder. Martin Buber (in zijn boek Abraham der Seher, Verzamelde Werken II) stelt dat die fundamentele visie wordt uitgedrukt in een vers uit de profeet Jesaja waarin hij de ENE, de God van Israël aan het woord laat (19,25): “Gezegend Mijn volk Egypte, en het werk van Mijn handen Asjoer en Mijn erfdeel Israël”. Dit vers vraagt om met grote aandacht te worden gelezen. Ik denk dat Jesaja het volgende wil zeggen: JHWH is geen God die zich richt t tégen de andere volkeren, zelfs wanneer die volkeren zich tegenover Israël als schandelijke verdrukkers hebben gedragen. Zelfs die volkeren worden respectievelijk genoemd: “Mijn volk Egypte, het werk van Mijn handen Assyrië (Asjoer)”. Voor Israël wordt een andere kwalificatie gebruikt: “Mijn erfdeel”. Waarom? Ik laat nu Martin Buber zelf aan het woord. Nadat de mensheid tot tweemaal toe, in twee fasen van de wereldgeschiedenis, Gods bedoeling heeft verijdeld om hen uit vrije wil tot een echte mensheid te laten groeien, moest er een derde begin komen. De eerste fase liep uit op de Grote Vloed, de tweede op de verstrooiing na de bouw van de Toren. Dit derde begin kan nu niet meer groeien vanuit één enkele mensheidsfamilie. Er is immers geen homogene groep mensen meer, maar een wirwar van volken die geen eenheid kent. De nieuwe weg moet van dit feit uitgaan. Nu er geen ongespleten mensheid meer is, zal het doel moeten zijn: een mensheid die haar gespletenheid overwint en vandaar tot eenheid komt. Maar hoe kan dit doel worden bereikt? Wil de veelheid der volken tot eenheid komen, moet haar eerst geopenbaard worden hoe een écht volk eruit ziet. Maar van de vele volken is er niet een geschikt om dit zichtbaar te maken. De veelheid der volken is immers het gevolg van onvermogen om tot eenheid te komen. Er moest dus een nieuw volk komen. En wel een dat speciaal voor dit doel is geschapen. En dat is wat er gebeurt. De man Abram wordt apart genomen en uitgezonden. Hij wordt uit de wereld der volken gehaald om een eigen weg te gaan. En die weg betekent voor hem en zijn nakomelingen steeds nieuwe afzondering. Als hij het huis van zijn vaderen verlaat komen 6
nog familieleden met hem mee. Dat hij zich in het nieuwe land ook van hen afscheidt (Gn. 13,9: de afscheiding van Lot en de zijnen), komt omdat ze zich niet zoals hij van de volken afscheiden, maar er juist mee willen samensmelten. In de volgende generatie vindt opnieuw een afscheiding plaats, nu in zijn eigen gezin: Ismaël gaat zijn eigen weg. In de volgende generatie scheidt Esau zich af. Al deze scheidingen begeleidt God met Zijn Woord. En dan eindelijk is er een geslacht waarin geen afscheiding meer nodig is: het huis van Jakob. Maar juist dit geslacht komt in een nieuwe smeltkroes terecht: Egypte, waaruit het moet worden afgescheiden. Zoals de stamvader (Abram) uit de ene grote cultuur van Mesopotamië is weggehaald, zo wordt het huis van Jakob (onder aanvoering van Mozes) weggehaald uit die andere grote cultuur van Egypte. En wel om het volk te worden dat met uitsluiting van al het andere deze openbaring kan zichtbaar maken: een volk, eenzaam woont het; onder de volken der aarde rekent het zich niet, zo karakteriseert Bileam dit volk (Num. 23,9). Want een openbaring overkoepelt deze hele geschiedenis van apart zetten en afscheiden, geeft ze hun zin en betekenis en wijst het doel van dit alles. Want het doel van al die afscheiding is laten zien hoe uit een veelheid van stammen werkelijke eenheid kan groeien. Als voorbeeld voor de toekomstige verbondenheid van alle volken. Aan Israëls worsteling om eenheid, aan Israëls vallen en opstaan maakt God zijn oorspronkelijke plan met de mensheid zichtbaar. En over dit doel spreken de profeten. 4. Actualisering Deze tekst vraagt om binnen een leerhuis gelezen en geactualiseerd te worden. Maar één zaak is duidelijk: ook hier is, zoals in de eerste drie dagen van het scheppingsverhaal, sprake van scheidingen. Israël, afgebeeld in de stamvaders Abraham, Izaak en Jakob, wordt opgevorderd om zich af te scheiden van de wereld van de volkeren (gojim). Niet om pretentieus boven die volkeren te gaan staan, maar om een tegendraadse weg te gaan. Op zoek naar een samenleving van gelijkwaardige mensen, waarin geen mens het nog in zijn hoofd krijgt zich boven anderen te verheffen. En dit te midden van een wereld die deze heerschappij van machtigen over armen en vernederden tot grondwet heeft gemaakt en nog steeds maakt. Er gaat ook vandaag geen dag voorbij waarop niet gesproken wordt over de wereldwijde toename van de ongelijkheid. Er gaat geen dag voorbij waarop niet duidelijk wordt dat de politieke partijen die in ons land aan de macht zijn, niet willen weten van een échte taks-shift, waarbij de belasting op arbeid naar beneden gaat én waarbij het geld gezocht én gevonden wordt waar het echt te vinden is: bij de grote vermogens die overal en altijd aan de fiscale dans ontsnappen. Is het niet de opdracht van allen die zich durven plaatsen in de lijn van de Thora en de Profeten van Israël en van Jezus Messias om als stekende horzels dit onrecht te blijven aanklagen. Deze weg van afscheiding heeft de Messias Jezus de kop gekost. Wie deze zelfde weg als christen vandaag wil gaan, zal niet onthoofd of gekruisigd worden (toch niet in onze veilige landen van West Europa). Maar op veel succes zal hij of zij niet moeten rekenen. Daarom hebben we een (messiaanse) gemeente nodig om elkaar op die weg tot steun en bemoediging te zijn. Dat heet ‘kerk – zijn. Epiloog Hiermee heb ik mijn laatste artikel geschreven voor de ook laatste papieren versie van Info Jebron. 7
Ik heb met heel veel graagte ononderbroken 390 (10 X 39 jaargangen) bijdragen geschreven voor Info Jebron. Het is met enige pijn in het hart dat ik deze reeks afsluit. Het is dan ook goed dat ik dit artikel heb besloten met de woorden: Dat heet ‘kerk – zijn. Over deze vorm van kerk-zijn hoeven wij ons geen moment te schamen. Want ik blijf erbij: als messiaanse beweging zijn en blijven we nederige en vaak dwalende dragers van een groots en bevrijdend verhaal, dat in deze samenleving onverkort moet blijven klinken. Deze laatste opdracht maakt mee de zin uit van mijn menselijk bestaan. Ad multos annos! Paul De Witte
TWEE INSPIRERENDE TEKSTEN NAAR AANLEIDING VAN DE ZALIGVERKLARING VAN BISSCHOP OSCAR ROMERO
Wie waren de vijanden van bisschop Romero? De vijanden van bisschop Romero waren de andere bisschoppen en de Verenigde Staten. Zaterdag 23 mei wordt bisschop Romero officieel zalig verklaard. De katholieke kerk maakt er een geweldige happening van, met meer dan 200 bisschoppen en meer dan 1200 priesters die bij de zaligverklaring aanwezig zullen zijn. Alle priesters krijgen een hoed want er kan zon zijn. Wel vergaten ze dat het ook zou kunnen regenen, want het regenseizoen is net begonnen. De gewone gelovigen moeten op stevige afstand van de plek waar “het gebeurt” staan kijken naar grote TV-schermen, want zij zijn niet door de officiële kerk uitgenodigd. Met andere woorden. De mensen voor wie bisschop Romero zijn leven gaf, mogen er niet bij zijn, terwijl de bisschoppen en traditionele priesters die Romero verguisden toen hij aartsbisschop was, zichzelf nu in het middelpunt zetten. Carlos Dada van de cyberkrant El Faro en Mónica González van Chili hebben verder onderzoek gedaan naar wat er eind jaren 70 gebeurde rondom de bisschop. In een artikel in El Faro kunnen jullie daar meer over lezen (http://www.elfaro.net/es/201505/noticias/16989/) voor wie Spaans kan lezen. Hier een korte samenvatting van hun resultaten, die wij natuurlijk al lang wisten. Romero werd aartsbisschop van San Salvador in 1977. Zijn voorganger, bisschop Chávez y González had de weg naar een kerk met aandacht voor de armen gebaand. De katholieke kerk was, onder zijn leiding uitgegroeid tot een basisbeweging van boeren en stadsarmen. 8
Hoewel dit laatste meer het resultaat was van de vooruitstrevende priesters dan van de bisschop zelf, die een en ander oogluikend toestond en – waar nodig - verdedigde. Toen Chávez y González ontslag nam als aartsbisschop was de keuze voor Romero een kaart in het voordeel van de oligarchie en de militairen. Zij dachten met Romero de kerk te “heroveren”, want die was, door het tweede Vaticaans Concilie (1965), de LatijnsAmerikaanse bisschoppenconferentie van Medellin (1969) van het rechte pad afgeweken, dachten zij. Medellin sprak immers van een “Voorkeur keuze voor de armen” (Opción preferencial por los Pobres). Die armen zouden door politieke, economische en sociale rechten een nieuwe macht kunnen worden, samen met de Staat en de politieke macht. Gevaarlijk dus. Maar de conservatieve bisschop Romero zou dat euvel wel verhelpen, dachten de machtigen vóór zijn benoeming. Behalve de oligarchie en de Salvadoraanse militairen was ook de Amerikaanse CIA bekommerd over wat er in de kerk van El Salvador gaande was. In een rapport over de kerken in de regio zeggen ze dat in Panamá en El Salvador de Christelijke Basisgemeenschappen bestaan die de arbeidersbewegingen en de boeren organisaties steunen om hun rechten te verdedigen en hun leven te verbeteren. De Salvadoraanse elite was er zeker van dat met de benoeming van Romero als aartsbisschop de kerk weer de plaats zou innemen die haar past: “een triumviraat samen met de oligarchie en de militairen” Een maand na zijn aanstelling verraste Romero de oligarchie. Het historisch proces van wat er in het land gebeurde speelde daarin een grote rol. In maart 1977 werd pater Rutilio Grande, een goede vriend van Romero, vermoord. Romero verbaast iedereen door een “enige mis in de kathedraal” af te kondigen in heel het bisdom, waarin hij de veiligheidsinstanties van het land aanwijst als de verantwoordelijken voor de moord op Rutilio. Daarnaast laat hij ook weten dat hij bij geen enkele officiële gebeurtenis van de regering zal aanwezig zijn, zolang de moord niet opgehelderd is. Drie maanden later werd de nieuwe president, ook met de familienaam Romero, aangesteld, maar Bisschop Romero was er niet bij. Voor de rest van zijn leven is hij niet één keer naar een officiële plechtigheid geweest. Andere Salvadoraanse bisschoppen gingen verschillende keren naar Rome om Romero aan te klagen omdat hij “de kerk verdeelt en zich afzet tegen de Staat”. Vanuit Rome is het kardinaal Baglio die Romero terecht wijst; dezelfde Baglio die een maand geleden in El Salvador Romero heeft verheerlijkt. Drie collega-bisschoppen waren vriendjes met de oligarchie en de militairen. De bisschop van San Miguel, José Eduardo Alvarez, ook bekend als “de kolonel van San Miguel” omdat hij die graad had toen hij legeraalmoezenier was. De bisschop van Santa Ana, Marco René Revelo, riep de aandacht toen hij in 1981 naar de militaire luchthaven ging om de oorlogsvliegtuigen die de VS cadeau gedaan hadden in te zegenen. De derde bisschop, die van San Vicente was bekend omdat hij van President Molina een grote plantage had gekregen, en daarom ook de verdediger van de grootgrondbezitters was. Deze bisschop, Pedro Arnoldo Aparicio heeft in de begin jaren van de burgeroorlog aan de militairen een lijst gegeven van 10 van zijn priesters die “van de leer van de kerk afgeweken waren”. Op dat moment waren al verschillende priesters in El Salvador vermoord door “doodseskaders” of door het leger zelf. Wat was dan wel de bedoeling van die bisschop om 10 van zijn priesters aan te klagen?
9
Deze drie bisschoppen gingen dus tussen 1977 en 1980 op en neer naar Rome om te informeren over de afwijkingen van Romero. Het gevaar zat dus in eigen huis. In een van zijn brieven aan paus Johannes Paulus II verdedigde Romero zich met deze woorden: “Zijne heiligheid, ik heb het geprobeerd, maar die bisschoppen willen me niet vergezellen. Hoe willen zij dat ik de kerk niet verdedig als de Staat mijn priesters vermoordt? Ze moorden, martelen en mijn eerste verplichting is de kerk te verdedigen, maar zij willen me daarbij niet vergezellen: noch de nuntius, noch de bisschoppen.” Met andere woorden: zijn eerste vijanden waren zijn eigen collega bisschoppen, vriendjes van de moordende militairen. De tweede groep vijanden zaten in de VS. Die waren uiterst bang dat El Salvador het tweede Midden-Amerikaanse land zou kunnen worden dat onder “communistisch” bewind zou komen te staan. In Nicaragua was Somoza al gevallen in 1979 en de massabewegingen (gesteund door de “progressieve priesters” die door Medellin geïnspireerd waren) en de guerrilla in El Salvador werden steeds sterker. Zowel de progressieve kerk als de guerrilla’s waren dus zorgenkindjes voor de VS. Na de bisschoppenconferentie van Medellin schreef de multimiljonair Rockefeller een rapport voor Richard Nixon waarin hij zegt dat de Katholieke kerk “een potentieel gevaar is voor de belangen van de VS, want vanaf de Conferentie van Medellin heeft de kerk gebroken met haar verbond met de militairen en de grootgrondbezitters en heeft zich voorgenomen een revolutionaire verandering te ondersteunen”. Rockefeller geeft Nixon de raad: “Nauwere banden smeden met de militaire regeringen van de regio en de legers en de geheime veiligheidsorganisaties op alle manieren steunen”. Dezelfde mensen die toen bisschop Romero verguisden en aanklaagden, wat uiteindelijk tot zijn moord heeft geleid, zijn nu plotseling zijn grote aanbidders. De armen voor wie Romero zijn leven heeft gegeven staan nu totaal buitenspel. Iemand zei ons dat bisschop Romero zelf niet aanwezig zal zijn op zijn zaligverklaring. Hij beweerde immers altijd: “Als ze me vermoorden zal ik verrijzen in het volk van El Salvador”. Het volk van El Salvador is niet op de viering uitgenodigd, dus bisschop Romero zal er ook niet zijn, net zoals hij nooit op een officiële staatsplechtigheid aanwezig was... Hoe een dubbeltje (verkeerd) rollen kan. Rosa (Guadalupe) en Willibrord (Guillermo) 22 mei 2015
Een reflectie van Ludo Van de Velde – “the day after” de zaligverklaring van Bisschop Romero in El Salvador Pinksteren 2015 Sentir con la Iglesia = Sentir con Romero “Meevoelen met de Kerk, is, Meevoelen met Romero”. Zo eindigde kardinaal Paglio een korte toespraak op het einde van de officiële zaligverklaring van Romero. Toch wel heel jammer dat hij er niet aan toevoegde: is gelijk aan “meevoelen met de armen”. De beelden die we op TV konden volgen gaven niets weer van wat er bij de duizende mensen in de straten te zien, te beleven of te voelen was. De uitzending gaf beelden van de meer dan 1000 priesters, en van de hoofdfiguren (bisschoppen en kardinalen), en af en toe beelden van politici. Af en toe ook een beeld uit de lucht (via drones) met overvolle straten. Maar de TV gaf geen enkel beeld van wat de mensen op de straten voelden, 10
meemaakten,…. De CEBs (basisgroepen) gingen grote spandoeken meenemen met de boodschap dat Romero niet zou “gestolen” worden, grote foto’s van andere martelaren,… maar van dat alles was er niets te zien op TV. Alles stond onder controle! De officiële acte van de Paus, de toespraken, de homilie…. Goed. Ik had het oppervlakkiger verwacht. Er zijn daar belangrijke dingen gezegd. Het is nodig de teksten te lezen en verder uit te diepen. Het is een belangrijke publieke erkenning geweest van de “evangelische waarheid” van het leven en de boodschap van Mgr Romero. Maar toch was er onvoldoende duidelijkheid over waarom hij eigenlijk vermoord werd. Ook geen enkele verwijzing naar de noodzaak van de waarheid over die misdaad te kennen. Mogen de woorden over het voorbeeld van Romero om na te volgen toch echt kunnen wortel schieten! Daarna een gewone formele officiële mis. Allemaal traditionele liederen, met één uitzondering: het intredelied van de Salvadoraanse mis. Geen enkele bekend lied over Romero. Wel een nieuw lied (de tekst was niet goed te horen) dat blijkbaar een Romero meer light voorstelt. Toen na de officiële verklaring van de paus (eerst in ’t Latijn gelezen en dan ’t Spaans) de relikwie werd rondgedragen, liepen de tranen van mijn ogen… niet van vreugde (!!!!) , maar van ontgoocheling en van woede,….. “Neen, dat is de echte Romero niet”. Zelfs een aantal priesters trachtten in het voorbij gaan het schrijn aan te raken, het schrijn met daarin de relikwie (het doorboorde en met bloed doordrongen hemd dat Romero aan had toen hij vermoord werd). Het werd plechtig rond gedragen, heen en weer bewegend zoals in de goede week processies hier. De kardinaal bewierookte het schrijn. Vanaf deze namiddag staat het in de kathedraal en dan wordt een toer naar alle parochies georganiseerd opdat de gelovigen Romero zouden kunnen vereren! Dat is dus de weg: van de profeet Romero, over de Zalige Romero, naar het schrijn met de relikwie om “hem” te vereren!!! Terwijl ik dit schrijf loopt San Salvador terug leeg. De bussen vertrekken terug naar het binnenland. Buitenlandse bezoekers (die heten nu “pelgrims”) bezoeken misschien nog Romero’s graf en zijn woonst in het hospitaaltje. Stap voor stap worden de straten opnieuw geopend en wordt “de tempel” weer afgebroken. Alles terug naar zijn normale situatie en …. De privé-bedrijven (vliegtuigen, hotels, restaurants, vervoer, verkoop van souvenirs, verhuurders van stoelen, grote TV schermen, geluidsinstallaties,..…) hebben goede zaken gedaan. Het leven gaat verder: de strijd om te overleven, de economische uitbuiting in de bedrijven, de dagelijkse (meer dan 25) moorden, de repressiepolitiek van de regering tegen de pandillas (benden), ook de sociale projecten van de regering. Vanmorgen was ik niet aanwezig bij de ceremonie, maar seffens rijd ik wel naar de gemeenschap van El Paraíso om mensen van onze gemeenschap daar te gaan bezoeken. Op bezoek gaan bij arme mensen. Daar zal ik Romero zeker ontmoeten. Het was een belangrijk gebeuren voor El Salvador en voor Latijns-Amerika, voor de kerk en voor het volk. Maar indien er niet bewust gewerkt wordt opdat Romero zou gekend en echt nagevolgd worden, zal hij niet kunnen verrijzen in zijn volk. De volksdevoties (naar het schrijn en het bidden om mirakels en ..) zullen daartoe niet bijdragen. Alleen maar als we het aandurven te leven zoals Romero, te spreken zoals Romero, te handelen zoals Romero, te kiezen zoals Romero,…alleen dan zal hij echt “Zalig” zijn: dan zal hij – om het zo te zeggen – vanuit de hemel glimlachen! Ludo
11
ROOMSER DAN DE PAUS? Katholieke kroniek. Samenvatting van het boek van Cees Zoon, Onder de rokken van het Vaticaan. Amsterdam 2014 (264 blz.) door Kees Kok. Onder de titel: Marcial Maciel (1920-2008) - satan revisited. In EKKLESIA MAANDBRIEF, april 2015. Je hebt de wilde verhalen over de families Borgia en de Medici, die meerdere pausen voortbrachten. Verhalen, ook zeer geschikt voor spannende televisieseries van, over intriges, corrupties en seksuele escapades waarin het Pauselijk Hof een grote rol speelt. Dat was in de tijd van de renaissance, lang geleden dus. Denk je. Maar ook in recenter tijden valt 'onder de rokken van het Vaticaan' nog zeer veel smerigheid te ontdekken, waar we merkwaardigerwijs weinig van horen. De Nederlandse hispanist en freelancecorrespondent in Latijns-Amerika, Cees Zoon, schreef een boek over 'hoe een pedofiele priester miljarden verdiende voor het Vaticaan' en hoe de laatste drie pausen daarvan op de hoogte waren en systematisch alle rapporten over deze priester hebben weggewimpeld. Met een hoofdrol voor Johannes Paulus II. Het gaat over de Mexicaanse priester Marcial Maciel, die als twintigjarige seminarist in 1941 in Mexico-Stad zijn 'Legionairs van Christus' oprichtte, toen nog bestaande uit twaalf kinderen van rond de twaalf jaar oud. Net als bij de Borgia's en de Medici's is bij Maciel sprake van een innige verstrengeling van kerkelijke en wereldlijke macht. Voor alle hoofdrolspelers is het communisme, alias marxisme, alias socialisme en eigenlijk ook de sociaaldemocratie (de echte, niet de verwaterde van de laatste decennia) de aartsvijand. Maciel zelf heeft zich via het Spanje van de fascistische dictator Franco een weg naar het Vaticaan gebaand, een weg die al gauw ook resulteerde in een hechte verbinding met de dictaturen van Latijns-Amerika. Hij was het die het bezoek van Johannes Paulus II in 1987 aan Pinochet regelde. In 1993 feliciteerde deze inmiddels heilig verklaarde paus de Chileense ex-dictator nog met zijn vijftigjarig huwelijk en in 1999 pleitte hij bij de Britse regering voor diens vrijlating uit Engelse gevangenschap. En uiteraard steunde Maciel de Poolse paus in zijn campagne tegen het communisme én tegen de bevrijdingstheologie, door Wojtyla in 1983 kracht bijgezet met zijn beruchte opgeheven vingertje tegen de priester en Sandinistische minister Ernesto Cardenal. Maciel was bevriend met de Spaanse minister-president Aznar, in zijn jeugd een fervent Franco-aanhanger, en een grote fan van Mel Gibson met zijn enge The Passion of the Christ, waarvan hij voorvertoningen in het Vaticaan organiseerde. Om maar iets te noemen. Een belangrijke rol was bij dat alles weggelegd voor kardinaal Sodano, vriend van Pinochet en gedurende decennia de machtigste man van het Vaticaan, vooral tijdens de laatste jaren van JP II. De macht van Maciel berustte op drie pijlers: pedofiele terreur, zeer vrome schijn en honderden miljoenen smeergeld. En die drie waren een. Die terreur hield zijn Legioen als misbruik-reservoir vol mooie jongens bijeen, met behulp van stalinistische regels en zwijgplicht als hoogste deugd. De vrome schijn werd opgehouden door over het geheel een dikke religieuze saus te gieten met de weeïge smaak van een aartsconservatieve roomsheid. En de honderden miljoenen waarmee hij zijn religieuze imperium, zijn orde, scholen, universiteiten en natuurlijk ook de nodige charitatieve instellingen financierde, en waarmee hij ook alles en iedereen omkocht of het zwijgen oplegde - sommigen in zijn naaste omgeving kwamen onder nooit opgeloste omstandigheden om het leven - dat geld kwam 12
allemaal van superrijke vrouwen en mannen die hem om verschillende redenen aanbaden en aanspraken als 'Onze Vader'. Vooral vrouwen waren gek op hem. Hij was een grote verleider, een ware satan. Een hoge dame schonk hem vijftig miljoen dollar, de helft van haar vermogen. Carlos Slim, de rijkste man van Mexico en, voor Bill Gates, van de wereld, was een goede huisvriend en gulle weldoener. Zelfs onze eigen oer-katholieke Piet Derksen, u weet wel, van Center Parcs, schonk hem anderhalf miljoen. Behalve met dikke enveloppen en Mercedessen beloonde hij zijn mecenassen met tickets voor het bijwonen van missen en zegeningen in de privékapel van zijn pauselijke vrienden, die ook graag de kinderen van die weldoeners doopten en/of in de echt verbonden. Zelf hield Maciel zich niet bepaald aan de regels die hij zijn legionairs oplegde. Zij moesten alles inleveren en waren in alles afhankelijk van de orde. Zijn vrouwelijke volgelingen waren niet meer dan slavinnen, ze mochten geen moment alleen zijn. Hij leefde in ongekende weelde, was zwaar drugsverslaafd en leidde tussen zijn pedofiele bedrijven door een geheim leven waarin hij een relatie had met twee vrouwen waarbij hij drie kinderen verwekte. Pas in 1997, vlak voor Maciels zevenenzeventigste verjaardag, publiceerde een Amerikaanse krant het verhaal van acht voormalige Legionairs over het systematische seksuele misbruik door 'Onze Vader'. Deze ontkende natuurlijk alles, het Vaticaan hield zich doof en een half jaar later benoemde JP II Maciel tot bijzonder lid van de Synode voor Amerika die in Rome werd gehouden. Een bijzonder heilige middelvinger tegen zijn slachtoffers. Met kardinaal Sodano als influisteraar achtte kardinaal Joseph Ratzinger, de latere paus Benedictus XVI, het niet prudent de zaak te openen. In tegendeel, hij voerde een kerkjuridische verjaringstermijn in waardoor Maciels misdaden als sneeuw voor de Romeinse zon verdwenen, In 2001 feliciteerde hij hem nog allerhartelijkst met zijn eenentachtigste verjaardag en in 2002 sprak hij over de blijvende aanklachten nog als over een 'doelbewuste en gemanipuleerde campagne'. De bom barstte pas in 2006, niet vanwege de verjaarde pedofiele praktijken van de inmiddels doodzieke Maciel, maar omdat zijn relatie met de twee vrouwen en drie kinderen aan het licht kwam. Dat was voor het op celibaat gebouwde kerkelijke instituut onaanvaardbaar. Ratzinger, inmiddels Benedictus XVI, beval hem zich terug te trekken om te bidden en boete te doen. Geen woord over zijn kapitale misdaden. In 2010 verordonneerde de paus dat het snel leeglopende Legioen hervormd moest worden, maar niet te veel, want het was toch een allemachtig prachtig rooms bolwerk. Het Vaticaan ging achter de miljoenen van het Legioen aan en de Mexicaanse kardinaal Rivera bleef Maciel trouw tot de dood. Die dood kwam in 2008, nadat Onze Vader al jarenlang geen mis meer had bezocht of opgedragen, niet gebiecht en het heilig oliesel geweigerd. Hij heeft tot zijn laatste zucht liederlijk geleefd.
13
EN HET GAAT VOORUIT! Blootvoets maar vastberaden Buizingen 31 mei 2015
Honderd actieve trekkers uit parochies en andere geloofsgemeenschappen van overal uit Vlaanderen en uit Brussel, gingen gisteren met elkaar voor een tweede maal in gesprek dank zij Bezield Verband Vlaanderen dat in 2013 tot leven kwam. Krachten bundelen, ideeën uitwisselen, elkaar bemoedigen of zoeken naar nieuwe wegen, het kon allemaal. Zeg maar, een perspectiefdag. Een verscheidenheid aan uitdagingen kwam aan bod. Hoe kan je een eco-kerk worden? Hoe ontmoeten secularisatie en christendom elkaar? Welke initiatieven kunnen we nemen op het vlak van solidariteit? Er werd ook uitgewisseld over het vieren op zondag rond brood en wijn, hedendaags preken en bidden, het inrichten van de kerkruimte, de interreligieuze dialoog of hoe verantwoordelijkheid opnemen in kerkbesturen of parochiale vzw's. Ook nieuwe vormen van samenkomen zoals in Engeland brachten inspiratie. De kerkhumoristische optredens tussendoor gaven deze perspectiefdag vleugels. Op de plek van samenkomen, de Don Boscoparochie te Buizingen, leek het wel een Pinksterdag. Honderd verschillende verhalen, uit verschillende parochies of geloofsgroepen en toch verstond iedereen iedereen meteen. 'Ik kwam 's morgens met problemen toe en vertrok 's avonds met vogels in mijn hoofd'. Buitenstaanders zouden wel eens kunnen beweren, - net als bij het eerste Pinksterverhaal - 'hebben die niet te veel wijn op?'. Wat gebeurde er dan wel? Moet ik op maandagochtend mij de ogen uitwrijven als ik de slotgedachte van deze dag opnieuw lees: Het wenkt. Het staat te gebeuren. In verse kleuren. Onverpakt. Het komt. Blootvoets maar vastberaden het komt vastberaden naar ons toe. Alles is opnieuw mogelijk. Alles staat bol van verwachtingen. Het is al een tijdje geleden dat ik zoveel enthousiasme en spiritualiteit bij elkaar zag, zeker als het over de kerk in Vlaanderen gaat. Deze mensen staan er voor en ze gaan er voor. En dat kan deugd doen. Meer info via www.bezieldverband.be Sofie Verschuere
14
JARIGEN
23 JUNI
LINDA VAN DER EECKEN 25 JUNI LISE EN RANI LANCKMAN 27 JUNI TILLE DE COSTER 30 JUNI MARJOLEINE VAN ASSCHE 02 JULI TOON DE COSTER 03 JULI LIEVE CROUX 04 JULI GERMAINE DE SMEDT 05 JULI ERIC VAN DEN BOSSCHE 07 JULI BEATRIJS VAN DER PAELT 07 JULI LUC VAN DURME 10 JULI JOKE VERLEYSEN 14 JULI LUNA DE WITTE 17 JULI ANNIE MAES 27 JULI KATRIEN VAN DE VOORDE 29 JULI LIEVE DE BROUWER 30 JULI SIMONNE WAILLY 01 AUGUSTUSSARAH & RUBEN ROTTIERS 02 AUGUSTUS PIA HANSSENS
03 AUGUSTUSKATHELIJNE DE RIJCK 05 AUGUSTUS JUNO ROUX 06 AUGUSTUS FRAN D’HOOGHE 08 AUGUSTUS MARIA MAESSCHALCK 10 AUGUSTUS LANDER WANTENS 13 AUGUSTUS LANDER VAN DEN BRANDEN 13 AUGUSTUS HELENA DE COSTER 14 AUGUSTUS JANNE WANTENS 17 AUGUSTUS TREES DEBUSSCHERE 19 AUGUSTUS FILIP VAN DEN BRANDEN 24 AUGUSTUS PETER BUECKENS 26 AUGUSTUS IGNACE COPPENS 26 AUGUSTUS HANNELORE SAMYN 28 AUGUSTUS MOZES DE WITTE 30 AUGUSTUS SISKA DE BACKER(LUC en LIEVE)
KALENDER JULI EN AUGUSTUS
VANAF ZONDAG 5 JULI STARTEN DE VAKTIEVIERINGEN, telkens om 10.30 uur. ( Zie bijlage)
15
Info Jebron Wens je info jebron via mail te ontvangen, geef dan een seintje via mail. Jebron vzw Open Huis voor Vorming en Pastoraat Begijnhof 1 - 9300 Aalst Open ma, di, do en vr van 08.00 tot 16.00 uur. Tel. 053/77.51.16 Mailadres:
[email protected] Website: www.jebron.be Stortingen en financiële steun zijn welkom op BE46 0680 6230 4036 Wij bieden: Wekelijkse viering op zondagmorgen 10.30 uur. Ontmoetingsmomenten: Leefweekend, wandelingen, … Bijbels leerhuis: Eén dinsdagavond per maand. Interactieve vormingsmomenten zoals open haard gesprekken op zaterdagavond en jaarlijkse verdiepingsdag. Tijdschriftenbibliotheek met meer dan 80 verschillende tijdschriften. Alle artikels staan op trefwoord. Artikels, suggesties, tips zijn welkom bij de Redactieraad
[email protected] Raad van Bestuur Guido De Schrijver Erik Van Assche Fred Van den Branden
Inge De Bruyn Paul De Witte
Personeel Vera Baeyens Anne De Cremer Hilde De Saedeleer Linda Van Der Eecken Liturgieverantwoordelijke Paul De Witte
16
Vakantievieringen Jebron 2015 Data zondagen mogelijke lezingen Wie bereidt voor? 5 juli 2015 Ez. 2,2-7; 2 Kor. 12,7-10 Monique en Guido 10.30 uur Mc. 6,1-6 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------12 juli Amos 7,12-15; Ef. 1, 3-14 of 3-10 Ignace en Staf Mc. 6,7-13 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------19 juli Jer. 23,1-6; Ef. 2,13-18; Mia Nijs en Lieve Mc. 6,30-34 Esselens ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------26 juli 2 Kon. 4,42-44;Ef. 4,1-6; Luc Van Durme Joh. 6,1-15 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------2 augustus Ex. 16,2-4.12-15; Ef. 4,17.20-24 Stefaan en co Joh. 6,24-35 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------9 augustus 1 Kon. 19,4-8; Ef. 4,30 -5,2; Paul De Witte en Joh. 6,41-51 Fred van de Branden In deze viering zullen we stilstaan bij het overlijden van Ingrid een jaar geleden ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------16 augustus Spr. 9,1-6; Ef. 5,15-20 Luc Van Lierde Joh. 6,51-58 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------23 augustus Jozua 24,1-2a.15-17.18b; Ef. 5,21-32 Hilde Van Cutsem Joh. 6,60-69 en Luc ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------30 augustus Deut. 4,1-2.6-8; Jak. 1,17-18.21b-22.27 Luc en Lieve Mc. 7,1-8.14-15.21-23 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------6 september GEEN VAKANTIEVIERING owv CASA DEL MUNDO
Op 13 september: begin van nieuw liturgisch werkjaar – Inleiding op de vieringen rond belangrijke personen uit de geschiedenis (groep 2)
Op 20 september om 10.30 uur startviering in de Huis van Clara (groep 3) - De aangegeven lezingen zijn facultatief. Wie voorbereidt mag zich gerust de vrijheid veroorloven om andere bijbellezingen of hedendaagse verhalen te kiezen. Er is in Jebron een schat aan materiaal beschikbaar om er toffe vakantievieringen mee te maken. - De vakantievieringen gaan door in het Jebronhuis of bij goed weer in de tuin. - Spreek tijdig af met het secretariaat of met iemand van de Raad van Bestuur voor de sleutel van het Jebronhuis.
17
BIJBELS LEERHUIS 2015- 2016 Titel: MET MATTEÜS OP STAP Ondertitel: Uitgedaagd door struikelsteen-achtige woorden van hoop. Welke actuele vragen en thema’s komen in deze cursus aan bod? Het is in brede kringen geweten dat het evangelie van Matteüs reageert op het van pijn en onmacht doortrokken evangelie van Marcus. Uit de tekst van Matteüs blijkt dat hij fundamenteel de ‘depressieve’ gevoelens van Marcus deelt (na de joodse oorlog in het jaar 70 met de verwoesting van de stad Jeruzalem en de tempel en de moord op tienduizenden joodse mensen), maar toch wil hij verdergaan en zoeken naar nieuwe Messiaanse perspectieven en horizonten. Matteüs gaat daarbij zijn eigen weg, die grondig verschilt van die van Lucas en Johannes. Mensen van deze tijd, die er niet voor kiezen om weg te vluchten in een of andere (religieuze of andere) drug, maar zich bewust willen confronteren met de hedendaagse vaak onthutsende en verbijsterende werkelijkheid, kunnen zich in de zoektocht van Mattheüs herkennen en er ook hoop en levensvertrouwen in vinden. Hoe worden deze vragen benaderd? We willen met de deelnemers zowel de tekst van Matteüs als onze eigen hedendaagse verhalen lezen en analyseren. Zo willen we de weg gaan die de grote theoloog Karl Barth ons heeft aangeleerd: in onze ene hand de bijbel en in onze andere hand de krant. Begeleiding: Naam en voornaam: Paul De Witte Achtergrond: Master in de praktische theologie 10 dinsdagen, telkens van 19u30 tot 22.00 uur: 8 september, 13 oktober, 10 november, 8 december 2015; 12 januari, 16 februari, 8 maart, 12 april, 10 mei en 14 juni 2016 Locatie: Jebron, Begijnhof 1, 9300 Aalst Organisatie: VZW MOTIEF in samenwerking met Jebron vzw Inschrijven: via
[email protected], of rechtstreeks via Paul De Witte (053/834495 of
[email protected]) Deelnameprijs te betalen bij de eerste samenkomst van 8 september 2015: 50 Euro en 30 Euro voor leden van Jebron (de prijs is altijd bespreekbaar).
18