Web:

België – Belgique P.B. 9300 AALST 1 3/5557

Jebron vzw waar zoekers thuis zijn Begijnhof 1 , 9300 Aalst Tel 053/77.51.16 E-mail : [email protected] Web: www.jebron.be JAARGANG 38

Nr.6

Maart 2014

Afgiftekantoor 9300 Aalst 1

Erkenningsnummer P004342

Verschijnt maandelijks

(behalve Januari & Augustus)

Verantwoordelijke uitgever :

JEBRON VZW

De Jebrongemeenschap… Als zoekende mensen levend in deze tijd willen wij ons oefenen in een andere manier van kijken, luisteren en spreken, een andere manier van gaan en leren. Kijken doen we met de blik van de zwakken en de kleinen, met wier ogen en stemmen in de samenleving nauwelijks rekening wordt gehouden. Luisteren willen we naar vreugde en pijn in de verhalen van mensen, naar de tekenen van onze tijd, naar woorden die perspectief geven aan onze gemeenschap. Spreken oefenen wij in naam van wie monddood gemaakt wordt. Met mensen gaan we een weg waarbij we vooral oog hebben voor hen die langzaam vooruit komen, voor alles wat kwetsbaar en weerloos is, en voor allen die door een niets ontziende economie dreigen vertrapt te worden. Leren gebeurt tijdens spontane of georganiseerde leerhuizen waar de vaak dodelijke mechanismen van onze samenleving geanalyseerd worden, waar verhalen van bevrijding klinken die in ons de hoop levend houden op een andere wereld die mogelijk is, waar ons samenleven zelf kan uitgroeien tot een proeftuin van die nieuwe wereld in gerechtigheid. Om dit te kunnen, zoeken we inspiratie. De bijbel is een eeuwenoude traditie met verhalen over JHWH, de ENE, de Profeten en bij uitstek Jezus Messias waarin velen van ons inspiratie vinden. Eveneens vinden we steun in teksten van andere religies of ideeën van denkers. In deze verscheidenheid van inspiratiebronnen vinden wij verbondenheid bij elkaar. Daarom komen wij op geregelde tijdstippen samen waar we vieren rond brood en wijn met verhalen uit de hertaalde en geactualiseerde bijbel en menselijke verhalen van hier en nu, verhalen levend in onze maatschappij. Tijdens die momenten van samen vieren is er ruimte voor woorden, stilte, zang en symbolen, die het hart van de aanwezigen verwarmen en zo de gemeenschap op de been houden. In dit zoeken vinden we bondgenoten met wie we op tocht kunnen gaan en door wie wij ons gedragen weten. 2

REDACTIONEEL Campagne Broederlijk Delen 2014

PLANT DE TOEKOMST. Is het je ook al opgevallen? Er is wereldwijd wat aan de hand met de landbouw en het voedsel. Wij zijn in deze dagen getuige van een aantal anomalieën rond onze voedselwinning. Mag ik er enkele opsommen? Onze landbouwers moeten hard werken, en krijgen te weinig voor hun producten. Anderzijds betalen wij een mooie prijs voor een bloemkool of een liter melk in het grootwarenhuis. Sommige multinationals proberen greep te krijgen op de landbouw door de hand te leggen op de meststoffen, de geselecteerde zaden die soms genetisch gemanipuleerd zijn, tot en met de verwerking van de oogst en de distributie tot bij de consument. En daar liggen ze dan, de prachtig gevormde rechte komkommers, want voor de kromme is er geen plaats in de bakjes. De appelen zonder één enkel vlekje. De perfect ingepakte sla, die na twee dagen geconsumeerd moet worden. Hectaren regenwoud in Zuid-Amerika wordt platgelegd om soja te verbouwen, dat vervoerd wordt naar Europa om onze veestapel te voorzien van eiwitten, terwijl de alternatieven hier aanwezig zijn. Wereldwijd gaat 1,3 miljard ton voedsel verloren. Door verkeerde opties die landbouwers (moeten) nemen, door onhandigheid bij de oogst en verwerking, door het transport, door overproductie in bepaalde sectoren, door de versheidsdata die overschreden worden, door zoveel andere factoren. Ondertussen lijden miljoenen mensen honger of hebben een substantieel tekort aan degelijke voedingswaren. Hoe gaan we in de toekomst voedsel produceren? Nadenken over hoe een land/stad aan voedsel zal geraken is van alle tijden. Weinig zaken zijn voor een overheid zo cruciaal, als de zorg om voldoende voedsel voor haar onderdanen te voorzien. Geen voedsel betekent een boze bevolking, die zich snel tegen de overheid keert. De geschiedenis is dan ook bezaaid met voedselopstanden of broodrellen. Heel recent, na de voedselprijsstijgingen in 2007- 2008 zagen we dit fenomeen terugkeren in steden als Port-au-Prince, Mogadishu, Dakar en vele andere. De crisis in ‘07-‘08, die zich nog eens 2 jaar later herhaalde, gaf wel aan waar het om draait. Door snel gestegen wereldvoedselprijzen, was basisvoedsel voor veel mensen niet meer betaalbaar. Terwijl het globale aanbod niet dramatisch gedaald was, waren de prijzen wel dramatisch gestegen en de toegang tot voedsel werd onzeker voor miljoenen arme mensen. Er was voldoende voedsel, maar niet voor de mensen die het nodig hadden.

3

De toekomstige voedselproductie moet aan drie voorwaarden voldoen: ze moet zoveel mogelijk mensen voedselzekerheid bieden, ze moet de ecologische grenzen respecteren en ze moet economisch leefbaar zijn voor de voedselproducenten. In 2014 staat Senegal in de kijker. Senegal heeft een slecht verdeelde regenval, niet alleen in tijd, maar ook in hoeveelheid. Hierdoor schommelt de oogst sterk van jaar tot jaar. Bovendien werd landbouw vele jaren verwaarloosd door de overheid. In de vorige eeuw gaf de Senegalese regering onevenwichtige subsidies aan de boeren voor de teelt van pindanoten… tot de gronden uitgeput raakten door te weinig diversiteit van landbouwgewassen. Men draagt er nog altijd de gevolgen van. Een gevolg is dat Senegal er niet in slaagt zijn bevolking te voeden en jaarlijks de helft van het nodige graan invoert, hoewel 77 % van de Senegalese bevolking leeft van de landbouw. Broederlijk Delen kiest bewust om in Senegal de partners te steunen die de kleinschalige familiale landbouw ondersteunen. Alleen deze vorm van landbouw zal voldoen aan de drie voorwaarden. Senegal staat voor grote uitdagingen: in het noordelijk deel kampen de boeren met de droogte. Nog altijd kampt men tegen de verwoestijning in het Sahelgebied. Daarnaast kennen ze het probleem van de erosie op het plateau van Thiès: tijdens het regenseizoen stroomt er op korte tijd zoveel aarde weg, dat landbouwgronden, maar ook hele dorpen dreigen te verdwijnen door de erosie. Plaatselijk zijn een aantal organisaties actief die de mensen ondersteunt om op een goede en duurzame manier aan landbouw te doen. Het platteland weer vruchtbaar en leefbaar maken, en familiale landbouw winstgevend maken op het Plateau van Thiès en in de vallei van de Grote Baobolong: dat is de opdracht van Broederlijk Delen en zijn partnerorganisaties. Met deze partnerorganisaties werkt Broederlijk Delen actief mee: de technici van ADT-GERT, dat instaat om de erosie tegen te gaan op het plateau van Thiès, Caritas Kaolack, die zich vooral richt op de plaatselijke landbouwfamilies, en Agrecol Afrique, die de boeren helpt in de overschakeling naar biologische landbouw. Ignace Coppens

Een omvangrijk programma. Om de werkgroep Broederlijk Delen in Aalst te steunen, en om meer te weten te komen over deze problematiek wordt iedereen uitgenodigd op een infovergadering, met de nodige animatie op maandag 17 maart, om 19.00 uur in de Sint-Pauluszaal, Botermelkstraat 63, in Aalst. Op het programma: minister van landbouw Vera Dua en Jo Dalemans zullen uitleg geven over de voedselproblematiek. De muzikale omlijsting gebeurt door Mong Rosseel. De Afrikaanse gemeenschap staat met de hapjes klaar, en een aantal organisaties zullen een minitentoonstelling houden. Deze organisaties zijn: kvlv, landelijke gilden, EVA, Wervel, Velt Aalst, De Loods Aalst, de Voedselteams, Wereldwinkel.

4

ONS VERHAAL EN DAT VAN ANDEREN (deel 6) MAAR HOE VERANDEREN? "bij een winterstorm raken alle bomen hun dode takken kwijt" (een haiku gevonden in een mail van Luc Versteylen)

Even recapituleren

Ik eindigde mijn vorige bijdrage (Info Jebron februari 2014) met de vraag: “Wat staat ons vandaag als christelijke gemeenschappen te doen?” Als antwoord op die vraag suggereerde ik twee mogelijke wegen: (1) Geen grote gebouwen en hiërarchische structuren meer, maar kerkelijke paviljoenen als telkens voorlopige tenten van vergankelijkheid en beweeglijkheid. (2) Durven kiezen voor verscheidenheid in verbondenheid. Maar we weten het allemaal uit eigen ervaring: andere wegen dúrven gaan is een moeilijke opgave, want veranderen is altijd loslaten en verliezen. Maar als we vandaag en zeker in de toekomst partners van mensen willen blijven, die deel hebben aan het leven van onze tijdgenoten (dit is een belangrijke zin uit het conciliedocument Gaudium et Spes), dan hebben we geen andere keuze.

Het verhaal van anderen is ook steeds meer ons verhaal geworden.

De titel boven deze artikelenreeks is “ons verhaal en dat van anderen”. Ik wil in deze bijdrage die zin omkeren en uitgaan van de stelling dat het verhaal van de anderen in de loop van de laatste eeuwen steeds meer ook ons verhaal is geworden. Alvorens hierop door te gaan, wil ik de lezer, maar op de eerste plaats mijzelf waarschuwen: Paul, pas op dat je niet terecht komt in een hopeloos en niet constructief wij-zij denken.

Wat bedoel ik hier met ‘het verhaal van de anderen’?

Laat ik om onze tijd te begrijpen – Kierkegaard indachtig, zie de bijdrage van vorige maand – beginnen met een moment van retrospectie. Even terugblikken in onze Europese geschiedenis. Tot aan de Renaissance leek Europa een christelijk monolithisch blok. Europeaan zijn viel bijna samen met (bij name) christen zijn, zelfs met rooms-katholiek zijn. We noemen dat vandaag met een wat moeilijk klinkend woord: het sociologisch christendom. Vanaf de Renaissance worden dus de eerste barsten in het bastion voelbaar en zichtbaar. De opkomst en doorbraak van het protestantisme in zijn verschillende vormen en denominaties doorbreekt het roomse monopolie op de christelijke zingeving. Maar reeds één of misschien zelfs twee eeuwen voor Luther en Calvijn (eerste helft van de 16de eeuw) was de rede aan haar opmars begonnen als eerste en belangrijkste middel om de werkelijkheid te doorgronden. Steeds meer werd duidelijk dat niet langer het geloof, dat heel vaak een kolenbrandersgeloof was (dixit Schillebeeckx), de toegang tot de werkelijkheid verschafte. Nadenkende mensen kwamen tot het ontzettende en ontnuchterende inzicht dat het geloof, zoals dat toen opgedrongen en beleefd werd, de mens eerder vervreemdde van zichzelf, van de anderen en van de werkelijkheid.

Vanaf de eeuw van de Verlichting (18de eeuw) zal dit proces worden versterkt, versneld en

uiteindelijk voltrokken. Ik denk hierbij spontaan aan de zogenaamde denkers of filosofen van de twijfel: Feuerbach, Marx, Freud en Nietzsche. Ik zal deze denkers heel kort (veel te bondig natuurlijk) situeren. Voor 5

een goede hedendaagse verstaander zal onmiddellijk duidelijk worden hoe onze tijd aan die denkers nog steeds schatplichtig is. Zie elders in dit nummer enkele fragmenten uit een opiniestuk van Dirk Verhofstadt in De Morgen van 16 januari 2014 en mijn reactie daarop. Wat deze denkers hebben gezegd, kunnen we omschrijven als vormen “reductionisme”, waarbij godsdienst/god worden gereduceerd of herleid tot een deel van het geheel, hieronder uitgedrukt in de woorden “niets anders dan …”.

Ludwig Feuerbach (1804-1872) is vooral bekend geworden door zijn projectie-theorie. Hij stelde dat God niets anders is dan een ‘projectie’ van de menselijke geest. De mens projecteert zijn diepste mogelijkheden (kennis, wil, liefde, enz…) in een wezen buiten zichzelf, dat hij god noemt. Hierdoor vervreemdt de mens van zichzelf. Daarom moet elk godsgeloof verdwijnen en vervangen worden door het atheïstisch geloof in de goede natuur van de mens en in de vooruitgang.

Karl Marx (1818-1883) stelde dat godsdienst niets anders is dan opium van (niet voor) het volk.

De mens droomt zich een hemel omdat hij zich op deze aarde niet thuis voelt. De mens heeft de troost van de religie nodig omdat hij van zichzelf vervreemd is door de sociaaleconomische verdrukking. Godsdienst ontstaat uit een onrechtvaardige, ongelukkig makende maatschappij en zal vanzelf verdwijnen wanneer de rechtvaardige, klasseloze maatschappij zal gerealiseerd zijn.

Sigmund Freud (1856-1939) ontwikkelde zijn infantiliteitstheorie, waarin hij stelde dat godsdienst niets anders is dan een illusie van de mens, een uiting van psychische onrijpheid

(infantiliteit), ja zelfs va neurose en regressie. Godsdienst ontstaat uit het verlangen van de mens om te ontkomen aan de harde feiten van de werkelijkheid. Godsdienst is zo de bevrediging van de wensen van mensen naar veiligheid en geborgenheid. Een soort van surrogaat-moederschoot, waardoor de mens zijn verantwoordelijkheid ontvlucht.

Friedrich Nietzsche (1844-1900) wordt vaak in verband gebracht met een diep doorleefd en compromisloos nihilisme. Godsdienst en zeker de christelijke godsdienst is niets anders dan een poging om het vrijheidsstreven van de sterke mens te onderdrukken en de wil van de mens om te heersen te beknotten. Godsdienst moet dus verdwijnen zodat de mens echt vrij kan worden om zijn “Wille zur Macht” ongehinderd te kunnen uitleven. Dit proces is volop aan de gang, zo stelde Nietzsche, maar het verdwijnen van god zal een totaal verlies van zingeving met zich meebrengen (vandaar de aanduiding nihilisme: niets is nog uiteindelijk zinvol). Er is geen enkele waarde meer die groot genoeg is om voor te leven.

Het denken van deze mensen (mannen) heeft tot op vandaag zijn weg gevonden doorheen onze cultuurgeschiedenis. Waar de invloed van hun denken aanvankelijk beperkt bleef tot intellectuele milieus, daar zal in een proces van geleidelijkheid hun denken meer en meer gemeengoed worden in onze samenleving. Ik heb hierbij altijd graag het beeld van de motregen gebruikt. Als het stortregent, dan blijven we binnen of nemen onze paraplu. Maar als het motregent hebben we de neiging te denken dat we wel niet zo nat zullen worden. Dat is echter verkeerd gedacht, want wie onbeschermd lang in de motregen loopt, wordt ook kletsnat. Hiermee wil ik dus zeggen dat via deze geruisloze weg (van de motregen) het denken van de filosofen van de twijfel ons allen is gaan beïnvloeden. Dit proces wordt de secularisatie genoemd. Die secularisatie kunnen we omschrijven als een proces waarbij steeds meer domeinen van het mens-zijn (wetenschap, kunst, ethiek, het sociale leven, enz.) zich onttrekken aan de geestelijke religieuze dominante sfeer, hun vroeger vanzelfsprekend geachte relatie tot het goddelijke verliezen en dus autonoom worden. We kunnen stellen dat dit proces vandaag grotendeels is voltrokken. 6

Dit verhaal van de anderen (niet christenen, vrijzinnige humanisten, enz…) is dus onontkoombaar ons verhaal geworden. Ook als christenen zijn we steeds meer seculier en (in de ruime betekenis van het woord) “vrij-zinnig” en “vrij-denkend” geworden.

En in het beste geval heeft deze secularisatie een bevrijdend proces van “geloofszuivering” op gang gebracht, want "bij een winterstorm raken alle bomen hun dode takken kwijt" (Luc Versteylen) Maar niet bij iedereen natuurlijk, want sommige christenen en christelijke groepen hebben zich voor deze evolutie afgesloten, omdat ze figuurlijk binnen gebleven zijn en het veilige of veilig gewaande huis niet hebben (durven) verlaten, uit vrees voor de boze geseculariseerde buitenwereld.

Deze angst voor verandering is van alle tijden, en het is goed om er rekening mee te houden, bijvoorbeeld ook in de pastoraal. De Duitse exegeet Andreas Bedenbender opent zijn magistrale commentaar op het Marcusevangelie met volgend citaat van Johann Gottfried Eichhorn, die dit heeft geschreven in

1795.

“Een schrijver, die vindt dat op het vlak van theologie heel wat moet opgeruimd worden (..) bevindt zich in een moeilijke positie. Als hij alle nieuwe resultaten van zijn onderzoekingen in één keer uit de doeken doet, loopt hij het gevaar alles tegen zich in het harnas te jagen en uitgerekend bij zijn directe en meest nabije tijdgenoten geen toegang meer te vinden.” Deze Eichhorn was een verlichtingstheoloog en exegeet van vooral het Oud Testament. Zijn door de Verlichting beïnvloede nieuwe visies op Bijbel en traditie botsten met heel wat traditionele inzichten. Dit ter verklaring van het citaat, waarin hij mensen uitnodigt om met de angsten voor veranderingen van hun tijdgenoten omzichtig en respectvol om te gaan. Zonder echter de toekomst uit het oog te verliezen.

Kiezen voor verandering is kiezen voor de toekomst.

Ik wil deze bijdrage afronden met twee citaten, die mij zeer dierbaar zijn, omdat ze mij hebben geïnspireerd en gemotiveerd om binnen onze Jebrongemeenschap en erbuiten onafgebroken te blijven zoeken naar nieuwe woorden voor het oud verhaal. Want de misverstanden zijn op dit, ogenblik bijna onoverbrugbaar geworden. Er wordt voortdurend in meer dan twee talen gesproken, ook al hanteren we dezelfde woorden. Reeds in 1977 schreef de Franse dominicaan Jacques Pohier zijn beruchte boek ‘Quand je dis Dieu’. Wat zeg ik wanneer ik God zeg? Hier de twee beloofde citaten, die echte doordenkertjes zijn: Niet de woorden, maar hetgeen ze oproepen, beslist of en hoe God achter een chiffre te voorschijn komt. (in deze zin bedoelt hij met chiffre: beeld, symbool, teken, enz…) (Henk Abma) Ik geloof niet in God, hemel, heilig wanneer geloven wordt opgevat in de vulgaire zin van het woord: voor waar aannemen zonder bewijs. Ik geloof wel in God, hemel, heilig, wanneer geloven wordt opgevat als een werkzaamheid van de scheppende verbeelding. Daardoor krijgen die woorden wel een heel andere lading. Maar zo’n vertaling loont, want er is een tijd geweest waarin 7

“grote woorden het leven hebben geheiligd in plaats van vernietigd, de menselijke maat hebben geëerd en niet gekleineerd”. Ze hebben het verlangen vorm en richting gegeven, ze hebben gemeenschap gesticht. Ik denk dat het mogelijk moet zijn ze in die zin te reconstrueren - en volgens mij is dat ook nodig – omdat je misschien wel onze grote woorden kunt afschaffen, maar niet het verlangen waarvan ze altijd hebben geleefd! (Frans Kellendonk)

Behoedzame en schuchtere epiloog

En hoe zou dit proces zich ook kunnen realiseren bij Europese Moslims? Hoe komen zij tot een andere lezing van hun heilig geschrift, de Koran? Kunnen ook zij op een bepaald moment de weg opgaan van de lezing van de Koran als een contextueel geschrift? Zal het ooit mogelijk zijn dat onze Moslimzusters en -broeders kunnen zien dat het een prachtige mythe is dat Allah de Koran aan Mohammed heeft gedicteerd, en dat het gegeven dat dit een mythe is niets afdoet van de waarde en heilige betekenis van de Koran. Maar Gottfried Eichhorn (zie het citaat hierboven) wist reeds in 1795 dat dit binnen het christendom een moeilijke weg zou worden met vallen en opstaan. En dat er veel tactisch vernuft nodig zou zijn en blijven om dergelijke denkprocessen op gang te brengen zonder angst en tegenwerking te veroorzaken. (Wordt vervolgd) Paul De Witte

“WE MOETEN DE MENS BEVRIJDEN VAN GODS WOORD.” Onder deze titel schreef Dirk Verfofstadt (broer van) een opiniestuk in De Morgen van 16 januari 2014. Ik citeer enkele fragmenten. Terzake van dinsdag 14 januari zocht naar de redenen waarom Vlaamse jongeren van allochtone afkomst naar Syrië trekken om er te gaan vechten tegen het Assadregime. Twee islamitische woordvoerders weigerden een verband te leggen met de Islam en wezen vooral op de sociale situatie van de betrokkenen. Het wordt hoog tijd dat we deze argumentatie counteren en duidelijk maken dat het probleem wel degelijk te maken heeft met religie. In moskeeën en via het internet wordt door zogenaamde 'Korankenners nadrukkelijk een verband gelegd tussen de islam en de strijd in Syrië. Natuurlijk gaat het hier om kwetsbare en beïnvloedbare jongeren die opgezweept door anderen dergelijke gruwelijkheden begaan. Maar in essentie ligt religie hier aan de basis van het probleem. Het geloof in die ene en ware Allah of God kan mensen er blijkbaar toe aanzetten om de meest vreselijke daden te stellen. Dat is niet nieuw. Tal van mensen werden in de loop van de geschiedenis vermoord omwille van een 'verkeerd' geloof. Zelfs binnen specifieke religies, het christendom, het jodendom en de islam zie je hoe de meest radicale 'gelovigen' bereid zijn om te moorden, in naam van Allah of God. Denk aan Mahatmi Ghandi die vermoord werd door radicale hindoes, denk aan Anwar Sadat die vermoord werd door radicale moslims, denk aan Yitzhak Rabin die vermoord werd door een radicale jood, denk aan 8

abortusdokter George Tiller die vermoord werd door radicale christenen (in een kerk notabene). De oorzaak van al dit geweld is religie, de overtuiging dat Allah of God, altijd de juiste weg toont en de dader zal belonen omwille van zijn vastberaden geloofsovertuiging. Niet zozeer sociale problemen, discriminatie of racisme zorgen ervoor dat jonge mensen naar Syrië trekken. Het zijn de imams, de zogenaamde 'islamkenners' en religieuze internetsites die de geesten van jongeren vergiftigen. Het zijn de absurde teksten die 1.400 jaar geleden zogezegd werden neergeschreven door een kamelenhoeder - net zoals de Bijbel die ronduit immorele teksten bevat - die jongeren vandaag aanzetten tot monsterlijke daden. Dostojevski schreef ooit dat 'als God niet bestaat dan is alles toegelaten'. Maar dat klopt niet. 'Omdat God bestaat is alles toegelaten', dat is de waarheid. Godsdienst is geen opium voor het volk dat het volk verdooft, zoals Marx beweerde, het is eerder een agressief makende drug die de grendels van het persoonlijk geweten opzij schuift, waardoor mensen tot alles in staat zijn. Voor alle duidelijkheid, niet alleen de islam, maar ook de andere godsdiensten kampen met dergelijke problemen. Ik veroordeel dus niet alleen de Islam, maar ook andere geloven. En wat dan met de atheïsten hoor ik de lezer zeggen. Wat met Stalin, Hitler, Mao en Pol Pot? Maar de moorden die zij begingen, deden ze niet omdat ze ervan overtuigd en dat er geen God bestond, wel omdat hun 'onderdanen' hun geloof (het communisme of het asme) niet omhelsden. Het waren 'ersatz-religies' met eigen dogma's, eigen 'onfeilbare' leiders, eigen 'martelaren', eigen 'heilige' boeken (zoals Mein Kampf). Ik heb in een opiniestuk op dit artikel gereageerd en het naar De Morgen opgestuurd, maar de onafhankelijke kwaliteitskrant heeft het niet opgenomen. Ik plaatste mijn reactie onder de titel:

WIJ MOETEN DE MENSENWERELD BEVRIJDEN VAN ONRECHT EN WIJ-ZIJ DENKEN. Als ik de bijdrage lees van Dirk Verhofstadt, dan denk ik bij mezelf: moet ik daar nu echt op reageren? Is deze verstandige mens nu alleen maar in staat om telkens opnieuw dezelfde mantra te herhalen: dat alle ellende in de wereld het gevolg is van het gegeven dat er nog steeds mensen zo dwaas zijn in een God te geloven? En dat een groot deel van diezelfde ellende als sneeuw voor de zon zal verdwijnen wanneer elk godsgeloof uit de wereld zou worden geholpen? Ik denk dat Dirk Verhofstadt lijdt aan een zeer selectieve vorm van blindheid, en dat is zeer erg voor een intelligent mens. Dietrich Bonhoeffer was een diepgelovige protestantse dominee, die had deelgenomen aan de voorbereiding op een aanslag tegen Hitler. Toen hij wachtte op zijn executie in het concentratiekamp van Flossenburg, schreef hij het volgende: “Vast staat, dat domheid geen gebrek is aan intelligentie, maar een moreel tekort. Er zijn mensen met een buitengewoon snel verstand die dom zijn, en mensen met een traag verstand die allesbehalve dom zijn.” Selectieve blindheid, die voortkomt uit haat tegen alles wat met godsdienst te maken heeft en niet in staat is te zien dat godsdiensten ook het beste in mensen en gemeenschappen kunnen naar boven halen, is een teken van domheid en gebrek aan wijsheid. Daarom drie bedenkingen en een slotakkoord. Eén. Dat moslimjongeren naar Syrië gaan vechten is volgens zijn mening “alleen” het gevolg van de islam die, zoals alle godsdiensten, bij definitie een funeste invloed heeft op mensen. Volgens de auteur hebben de sociaaleconomische omstandigheden en de permanente confrontatie met blijvende discriminatie hiermee niets te maken. Deze gedachte is voor de neoliberaal Verhofstadt zeer comfortabel. Hij kan dan rustig vergeten dat het economisch neoliberale kapitalisme op dit eigenste moment de directe en indirecte oorzaak is van de jaarlijkse dood van miljoenen mensen, die wereldwijd in armoede worden gehouden door deze moorddadige “ersatz-religie”. Dit neoliberale kapitalisme maakt wekelijks evenveel doden als de hele Tweede Wereldoorlog. Maar een neoliberaal wil dit maar al te graag vergeten. Twee. Wat bezielt een verstandig mens als Dirk Verhofstadt om telkens weer opnieuw te schelden op bepaalde teksten uit de oude geschriften, die mensen zouden aanzetten tot gewelddadig optreden. Ik weet als bescheiden kenner van de bijbel natuurlijk dat daar teksten in 9

staan die om grote omzichtigheid vragen. En dat kan door bijvoorbeeld deze oude teksten contextueel te leren lezen en hertalen binnen onze eigen context. Ook weten mensen die met de bijbel bezig zijn, dat we niet te maken hebben met geschiedenis, maar met verhalen en mythen, die natuurlijk vragen om interpretatie. Het getuigt van gebrek aan eerlijkheid en van vooringenomenheid dat verstandige mensen dit niet willen zien. Drie. Verhofstadt maakt het onderscheid tussen enerzijds mensen die in God geloven en dus geprogrammeerd zijn om mensen te vermoorden die niet in hun God geloven; en anderzijds leiders als Stalin, Pol Pot en Hitler die alleen maar hun onderdanen vermoordden, die hun ideologie niet wilden omhelzen. Dit onderscheid is een sofisme, dat gewoon te gek is om los te lopen. Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat Verhofstadt alles doet om zijn punt te scoren: godsdienst is de oorzaak van alle ellende en dus vele malen erger en gevaarlijker dan de ideologieën, die de 20ste eeuw hebben geteisterd (stalinisme, nazisme, enz…) en nog steeds teisteren (het neoliberale kapitalisme). Tenslotte een vraag: is het te veel gevraagd om te luisteren naar wat mensen écht gaande houdt en zin geeft aan hun bestaan? Worden wij als mensen van goede wil, welke levensbeschouwing wij ook volgen, niet uitgenodigd om samen bezig te zijn met de vragen die er echt toe doen: hoe kunnen we de armoede en het onrecht uit de wereld helpen? Hoe kunnen we de groeiende ongelijkheid in onze samenleving en in de wereld tegengaan? En hoe kunnen we het wij-zij denken overwinnen? Ik heb mijn wortels in de katholieke traditie van het christendom. Ik steek dat niet weg, ook al ben ik niet altijd fier op wat die traditie heeft veroorzaakt aan ellende. Maar ik ben ook niet blind voor de goede dingen die uit die traditie zijn voortgekomen en nog steeds voortkomen. Wat ik merk in een tekst als die van Dirk Verhofstadt is: het dogmatisch katholicisme, waartegen de auteur terecht van leer trekt, heeft blijkbaar in hemzelf een goede navolger gevonden. Want op het ogenblik dat in de Roomse kerk, zelfs door de huidige paus, meer en meer wordt gebroken met dat kerkelijk dogmatisme, zie ik een vrijzinnig en atheïstisch dogmatisme te kop opsteken, dat ik in deze tijden niet meer voor mogelijk had gehouden. Paul De Witte Master in de Praktische Theologie Woordvoerder van het Netwerk van Kritische Christenen en Basisgroepen.

Mijn goede vriend Marc Loos (protstantse dominee in Gent aan wie ik mijn reactie ter lezing doorstuurde, antwoordde: Dag Paul, Proficiat voor je reactie. Die zit! Op de ontvangst van de Afghanen in de Voorruit in Gent was er vanuit georganiseerde vrijzinnige hoek kritiek op het feit dat er veel verwezen werd naar de (St. Anthonius-) kerk die haar deuren openzette en op het feit dat bisschop Van Looy en en ik er ook hebben gesproken. Maar de vrijzinnige organisaties en de logevrienden schitterden alweer door afwezigheid! Wie trekt zich nog het lot aan van de meest kwetsbaren? Beste groeten, Marc

DOMINEE HENK VAN ANDEL (IEPER) REAGEERDE OOK, ONDER DE TITEL: WOORD VAN VERHOFSTADT Dirk Verhofstadt legt de bal van extreme uitwassen steeds weer bij de geloofsovertuigingen en hun bronnen. Hij laat zelf zijn lezers de vraag stellen: en de atheïsten dan? Stalin, Pol Pot enz.? 10

Zijn uitweg: die eisten het geloof van hun onderdanen op, hij noemt dat Ersatzreligies. Maar waar zit dan nog het verschil of liever de bron van het fanatisme? Krijgt zijn ´sterke hypothese´ toch al niet de kleur van een dogma: zijn eigen gelijk – voor bevrijding van Gods Woord - wordt er mooi in geperst. Mijn idee: blijkbaar kan elke (anti-)levensbeschouwing tot uitwassen komen. Gebaseerd op dezelfde bronnen, die door anderen op een menselijke manier worden geïnterpreteerd. Want waarom Gandhi en Rabin noemen als slachtoffers van extreem geloofsgeweld, zonder te melden dat zij menselijk gevolg gaven aan hun geloofsovertuiging? Zo zijn er tallozen te noemen: Bonhoeffer, Roza Parks, King, Mandela, Malala, en vele onbekenden. Is de vraag niet veel meer: hoe komt het dat er mensen zijn die – vanuit welke levensovertuiging dan ook – menselijk handelen en dat er anderen zijn die zich fanatiek vastklampen aan iets of iemand van buitenaf, een zekerheid die blijkbaar houvast moet geven. Misschien dat toch de situatie van het dagelijks bestaan te weinig ingedaald houvast geeft? En hoe zit het bij Verhofstadt met al die andere goden? Met het blindelingse vertrouwen in de vrije markt, de bonuscultuur en het geloof in geld, het heilige geloof in de zelfregulerende kracht van het kapitalisme (klimaatvriendelijk of vernietigend?), het onstuitbare geloof in neoliberale oplossingen zoals privatisering? Dat absolute geloof dat Fyra´s baart, in plaats van dat we weer kunnen geloven (!) in mensvriendelijk treinen. Minder godsdienstig zulk geloof? Hoe vaak worden we niet opgeroepen om ‘offers’ te brengen´? Of zeggen de reclamegoden waar we het weekend beslist heen moeten? Vandalisme als toevallige uitwas? Toch niet godsdienstig, alhoewel, er zijn voetbalgoden, en elke sportuitzending heeft zijn voorgangers, met hun vaste liturgie en rituelen. Bevrijding dus van alle sport? Hoe zit dat met het geloof in wapengeweld als oplossing van conflicten, wie heeft er belang bij? Laatst hoorde ik een lezing over Hannah Arendt. Zij zette ons op het spoor van de ´gedachteloosheid´ als oorzaak van het banale kwaad. In haar spoor zou ik verder willen zoeken, vanuit alle levensbeschouwing naar: wat geeft inzicht en bevredigend houvast, wat geeft mensen ook sociaal-economisch zekerheid (politiek), wat geeft ons (zelf)vertrouwen (opvoeding, onderwijs, vorming), veiligheid (vredesonderwijs), gezondheid (ecologische bewustzijn), en vooral helder inzicht (openhartig debat), bevrijding van angst voor ´de ander´ (alternatieve beeldvorming, ontmoeting)? Als de bronnen van levensbeschouwing niet de menselijkheid dienen, dienen ze tot niets. We kunnen elkaar hopelijk duidelijk maken hoe ´onze´ levensbeschouwing aan inzicht helpt, een wijze van leven is, die de vrede mét recht dient. Zo´n ´ingedaalde´ levensovertuiging ga je niet buiten het publieke debat houden, lijkt mij. Want wat is er mooier dan jezelf met vertrouwen én overtuiging ontwapenend op het spel te kunnen zetten? Om er samen een eerlijk en vredelievend samenspel van te maken? Menswaardig samenleven heet dat.

ZATERDAG 22 MAART: GEMEENSCHAPSMOMENT Hannah Arendt en de uitdaging van godsdienstonderwijs na de Holocaust (Zie kalender) Pieter De Witte, die een studieopdracht rond dit thema uitvoert aan de Hogeschool Hasselt, zal deze avond inleiden.

11

WAAR HAAL JE DE WOORDEN VANDAAN?

Deze vraag wordt me vaak gesteld: waar haal je de woorden altijd vandaan? Ik heb daarbij de indruk dat mensen daar liever een uitroepteken bij plaatsen dan een vraagteken. Zo komt het in ieder geval bij me over. En ik weet na al die jaren nog steeds niet voor welk teken ikzelf kiezen mag. Ik wil dat tot eeuwigheid openhouden. Indien de lezer me tenminste deze lange tijd van wachten gunnen wil. Eenvoudig is dat in geen geval: ik schrijf onder geen enkel beding iets op wat een of andere engel me toefluistert. Noch Gabriël, noch Daniël, noch Rafaël. Ik weet trouwens niet hoe verder zijn (engelse) naam ook klinken mag. Inspiratie vanuit hogere sferen ervaar ik allerminst. Transpiratie vanuit de diepte des te meer. Vanuit gestage stilte. Lawaai en geruchten en berichten en andere drukte inspireren me nooit. De stilte is mijn broedplaats. Het is alsof ik steeds de plek zoek waar mijn ziel zelf op aandringt: adem eens stevig in en uit. Dan wordt iets als een (klein) wonder geboren, als een (klein) kind. Ik heb dan telkens weet van wat barensweeën zijn: plezierige pijn, zaligheid. Die ik voor geen goud missen wil. Maar of ik dat nu juist benoemen kan of niet, ik kraai het uit met heel mijn gemoed 'quand l'enfant paraît'. Nu sprak ik daar onlangs over met een wijze, een vriend. Hij wist het ook niet. Toch zei hij iets. Hij zei dat een dichter woorden voelt en maakt die elke spraakkunst te boven gaan. De weemoed is elke exegese en elke ontleding altijd vóór. Ik schrok van dat wijze woord, want nog nooit is het in me opgekomen dat ik iets als 'een' dichter zou zijn...Zelfs nu, na het wijze woord van de wijze, geloof ik dat nog niet. Dat weemoed intussen inspiratie geeft, geloof ik evenwel wel. Weemoed die om heling vraagt, daar is veel over te zeggen. Ik herken mezelf daar ten volle in. En plots ervaar ik dat ook als een soort bevrijding: weemoed is geen tweelingbroer van a n g s t! Dat verschijnt nu, in dit avonduur, op het scherm van dit blanke blad. En ik heradem. Ik veradem. Ik adem uit. Dát is het geheim. En ik zou mezelf niet zijn als ik daarbij niet spontaan zou denken aan Sint-Jan: 'en het woord is vlees geworden, en het is voorgoed onder ons komen wonen'. Ik droom daar even op door. God is het van alle eeuwigheid beu om alleen maar God te zijn, zomaar God op zijn ééntje al de tijd door. Hij wilde zich openen en baren. Hij is communicator van nature. Ten leven. Dat is de ultieme functie en roeping van het woord: het wil zijn eigen circuit verlaten en zich openen op leven. Van anderen. Voor anderen. Dat is dus mijn ontdekking van dit uur. Dat God weemoed is en dus bescheiden spreekt, is een lief geheim. Of het aankomt of niet, of het succes heeft of niet, dat is niet het beslissende punt. Gods weemoed bezit draagkracht genoeg om zichzelf te dragen en uit te dragen. Toen ik een half uur geleden aan dit stuk begon, besefte ik niet dat ik zou landen aan de stranden van Gods wezen. En of iemand dan een uitroepteken dan wel een vraagteken wil plaatsen, is dan zelfs de moeite van het vermelden niet meer waard. Als ik maar bij de wieg mag staan van het woord! Het is een lamp voor mijn voet, een licht op mijn pad. Weemoed is, tussen haakjes, een nauwe bloedverwant van m e d e d o g e n. Frans De Maeseneer

12

EX-CHANGE VZW, WAT DOET DAT MET EEN MENS? Officiële versie. 'Ondernemers in het Zuiden maken lokale ontwikkeling mogelijk. Zij stimuleren groei, ze zijn de grootste kans van het Zuiden om ontwikkelingshulp overbodig te maken. Alleen hebben zij niet altijd toegang tot expertise en globale netwerken. Aan die nood wil Ex-Change tegemoet komen door experten uit het Noorden voor korte expertise-opdrachten beschikbaar te stellen. We steunen jaarlijks zo'n 200 KMO’s in het Zuiden, wat een aantoonbare impact heeft op meer dan 13.000 werknemers en hun families. We werken enkel vraag gestuurd en op maat. Ex-Change wil internationale samenwerking ontwikkelen, eerder dan 'ontwikkelingssamenwerking' internationaliseren. Ex-Change vzw is een groeiende beweging van meer dan 1.000 vrijwilligers en sympathisanten, die gelooft in de kracht van ondernemerschap. Kom meer te weten via de website www.ex-change.be' Hoe kom ik daarin terecht? In 1978 trokken Judith en Ik naar Zaïre (nu RDC). We hadden honger naar kennis over deze wereld. We wilden reizen en zelf inzicht verwerven over wat er in de wereld gaande was. Het was nog de glorietijd van de missionarissen. We vertrokken in gelijkaardige omstandigheden en er was nog geen GSM of internet, alleen de radiofonie… We zijn daar 7 jaar gebleven tot wij moesten beslissen over scholing voor onze kinderen. Zouden ze op internaat gaan in de buurt of zouden ze alle dagen 40 km op en af reizen naar de dichtstbijzijnde school? En dat met de 1.5 landrover waarover het project beschikte? Dat konden we niet over ons hart halen en daar minister Tindemans, die in 1985 ons project bezocht, vertelde dat de werkgelegenheid in België goed zat hebben we besloten om terug te keren. Toen pas hadden we een echte cultuurschok. Waar zijn de mensen hier allemaal mee bezig? Leven is toch eenvoudiger dan dat. Een goed humeur en tevreden zijn met wat je hebt is toch het belangrijkste? We proberen ons noch altijd aan te passen aan de plaatselijke cultuur. Maar dan groeien de kinderen, komen er kleinkinderen, zijn de contacten met de familie hersteld. Je kan/wil niet meer weg, maar toch blijft het knagen. Al die vluchtelingen hier! Waarom kunnen we ze niet helpen om bij hun eigen familie te blijven. De stabiliteit in hun land is zoek, mensen worden uitgebuit door koninkrijkjes, maar ook hier worden koninkrijkjes opgericht met de bedoeling macht en rijkdom te vergaren. Wat is genoeg? Ik weet het niet meer, of liever, ik blijf zoeken. Zo ben ik in contact gekomen met een expertenorganisatie, waar mijn ervaring in Zaïre en de vele multinationale ondernemingen waarin ik werkte van toepassing kunnen zijn. Daar hangt ook een netwerk aan… Zelf trek ik twee maal per jaar naar een of andere onderneming in Afrika. Meestal een tiental dagen, maar met enkele weken voorbereiding en enkele weken , maanden of jaren nazorg. Ondertussen zijn reeds een tiental ondernemingen bezocht en ondersteun ik vanuit de thuisbasis tientallen projecten waarvoor ik experts heb gezocht. Mijn eerste opdracht had plaats in Bujumbura. De ondernemer met wie ik afgesproken had overleed een paar maanden voor de afreisdatum. Zijn vrouw stond er echter op dat ik toch kwam. Ik zie me nog toekomen zonder valies (die was onderweg verloren geraakt). Ik werd naar een hotelletje gebracht en de volgende ochtend liet de vrouw van de overleden ondernemer kleren brengen (en ja, van haar overleden echtgenoot). Onnodig te vertellen dat het project goed afliep en dat ik daar nog eens teruggekeerd ben met Judith. Bij andere opdrachten hebben deze waar ik bij Moslimgezinnen logeerde mij cultureel sterk getroffen. Je eet andere dingen, op andere momenten, er is het gebed en er zijn dezelfde problemen als bij christelijke gezinnen. Bovendien leven alle geloofsovertuigingen vreedzaam samen. De “gelovigen” en “ongelovigen” werken in mekaars bedrijven en als ik voor verschillende bedrijven cursus geef, sta ik ook voor de hele waaier van geloofsovertuigingen, mannen en vrouwen. Gelukkig is er altijd iemand die me attent maakt op de gevoeligheden van de ene of de andere. Zo krijg ik van een rondborstige mama gemakkelijk drie zoenen, maar aan 13

een jonge gesluierde vrouw mag ik zelfs geen handdruk geven…Toch verlopen de cursussen prima en is er interactie met iedereen. Evolutie in mijn denkpatroon De opbouw van ervaring bracht ook een evolutie in mijn denkpatroon mee. Het is goed om ginder kleine ondernemingen te steunen, maar wat als ze concurrentie ondervinden van multinationale ondernemingen die door geautomatiseerde massaproductie met 3 man 10 keer meer produceren dan 30 man ginder? Niet te verwonderen dat de lonen daar zo laag blijven en dat onder andere wij Belgen zo productief zijn. Het kan toch niet de bedoeling zijn om sinaasappelsap, uit Brazilië geïmporteerd, af te vullen in Gent en te verslepen naar Bujumbura? Wetende dat het daar verkocht wordt aan prijzen die lager liggen dan wat de Burundezen zelf kunnen produceren. Ze hebben in Afrika zo veel goede vruchten om sappen van te maken! De mensen zijn ginder zoals hier. Als de verpakking mooi is, denken ze, zal het product ook wel goed zijn. Toekomst Iets wat me ook bijblijft is het aantal ontwikkelingsorganisaties dat overal iets probeert te doen. Ze lopen mekaar regelmatig voor de voeten en willen alles in eigen beheer doen. Ook een uiting van macht en rijkdom? Iedere organisatie rijdt daar rond met zijn eigen landrovers… Nee, ze zitten allemaal vol goede bedoelingen, we zitten op hetzelfde schip, maar ieder werkt in zijn kleine kajuit, met een aantal vaste normen en waarden. De toekomst ligt, denk ik , in het erkennen van mekaars waarden, samenwerken waar het kan en met open geest de toekomst tegemoet te gaan. Geen bastions, geen koninkrijkjes, maar als een kind met open geest de dingen aanschouwen en het beste proberen voor iedereen. Ondertussen heb ik ook kracht van de diaspora ontdekt. Misschien een nieuwe piste… Guy Dohogne

Zin in een stevige wandeling of fietstocht? Een frisse neus halen en genieten van een terrasje? Een deugddoende babbel? Zin om even aan de drukte ontsnappen? … Ga dan mee op

leefweekend!

We kunnen terecht in de Jeugdherberg De Peerdevisser te Oostduinkerke van vrijdagavond 11 april tot zondagmiddag 13 april! Warm aanbevolen! Graag dus zo snel mogelijk inschrijven! Je kan je naam doorgeven via Jebron of rechtstreeks aan Inge De Bruyn (053/21.23.37)

14

Ter gelegenheid van de Uitreiking Vredesprijs 2014 Guido De Schrijver en Monique Batavia: Waarom doe ik het? Soms vraagt er wel eens iemand waarom ik zo onverdroten begaan ben met alles waar ik mee bezig ben. Een concreet verhaal kan een verhelderend licht werpen op deze materie. Er was eens een westers bedrijf dat rook met een smaak, een geurtje en een kleurtje produceerde. Na een bescheiden start groeide het allengs uit tot een internationale trust. Miljoenen consumenten maakten gretig gebruik van de geparfumeerde rook. De directeurs en managers werden aan de luchthavens van de wereldsteden opgehaald in minibusjes en naar de kantoren van de dochtermaatschappijen gevoerd. Maar, zoals we allemaal weten, de megametropolen zoals São Paulo, Mexico, Dubay, Sjanghai, Istanboel, Los Angeles en Londen slibden dicht door het overmatig autoverkeer. De managers kregen aperitieven, een lunch en uitklapbare steuntjes voor de laptop in de wagen gepresenteerd om de uren onderweg door te komen. Ook een plasticfles van twee en een halve liter, leeg en met aangepaste opening om te plassen. Naderhand vervingen dezelfde directeurs en managers de wegen voor de lucht en verplaatsten zich van dakplatform tot dakplatform op de schedel van de wolkenkrabbers. Er moest wel rekening gehouden worden met een supplementair probleem. Door de files op de weg bereikten ze te laat de gebouwen met de heliplatforms. Om een lang verhaal kort te maken. De westerse mogendheden van beide kanten van de Atlantische Oceaan besloten om een handelsakkoord af te sluiten. Het geparfumeerde rookbedrijf stuurde 999 lobbyisten naar Brussel en 999 naar Washington. Het belangrijkste punt op de agenda was de bescherming van de investeringen van het rookconcern. Er zaten natuurlijk ook vele andere transnationale bedrijven aan de tafel van de Europees-Amerikaanse gesprekken. Allemaal samen lieten ze 30.000 lobbyisten aanrukken. Na veel gewiewauwel en lobbywerk kwamen de mogendheden tot een besluit. Er wordt een internationaal arbitragehof opgericht, bemand door drie rechters. Dat hof kan staten bestraffen wanneer de belangen van de bedrijven schade oplopen door lastige decreten van de regeringen. Als gevolg voelen staten zich nu verplicht decreten uit te vaardigen die hun eigen burgers dewelke zich verdedigen tegen de multinationals als terroristen te behandelen. Politici, parlementsleden en senatoren, rechters en magistraten, vakbondsbureaucraten, kardinalen en universiteitsprofessoren, kranten en teeveemagnaten en bankdirecteurs, ze keken ernaar, omdat de grote meerderheid onder hen niet wist of niet wílde weten wat hen overkwam. Maar bij nader toezien - en hier kan ik niet verder zonder eerst bepaalde onderzoeksjournalisten de hemel in te prijzen, die oudtestamentische profeten, die klokkenluiders, die kanarievogels in de kolenmijnen, inderdaad sommigen onder hen sterven eraan, want multinationals zijn niet vies van misdaden, dat hebben we onder meer gezien in de zogenoemde bananenrepublieken - bij nader toezien dus bleek dat een deel onder de voornoemde financiële, ideologische, juridische en andere gestelde lichamen van de samenleving enerzijds en anderzijds de directeurs en de managers van de multinationale bedrijven, de privé advocaten, de lobbyisten en de drie rechters van het pas gestichte Internationaal Arbitragehof allemaal familie van elkaar zijn, sommigen weliswaar in het zevende knoopsgat.

15

Kort daarop maakte de regering in Australië antipropaganda tegen de geparfumeerde rook, die wel lekker, maar niet zo gezond bleek te zijn. Het land werd voor de drie internationale rechters gesleurd met een joekel van een schadeclaim. De rechters van het Hof gaven het bedrijf gelijk, ze hadden immers begrepen dat het niet ging om de schade aan de longen van de bevolking. Kort daarop wilde de regering van Brazilië in een waterarme streek aan de rand van het Amazonewoud waterputten boren en bekostigen in de tuinen van de verpauperde inwoners. Niet te doen, zei een westerse multinational, het water hier is van ons en wordt duur afgeleverd. Een internationale farmaceutische holding liet Canada opdraaien voor een megaboete omdat de staat weigerde een patent te verlenen tenzij het bedrijf zou kunnen aantonen dat zuivere lucht geëmballeerd in tetraverpakking van twee liters wel nuttig zou zijn voor de bevolking. Het argument van het bedrijf was dat zelfs staten propere lucht kopen, kijk maar naar België, wisten ze te vertellen, waarom zou de man met de pet er dan geen recht op hebben. Regeringen die de minder begoede bevolking proberen vooruit te helpen ondervinden knarsetandend dat ze door de machtige internationale concerns gegijzeld worden. Tot hier mijn verhaal, het gebeurt wel in het echt. 'We zijn met 99% en zij zijn met 1%,' zeggen de 'indignados', de verontwaardigden. Wanneer men vraagt naar mijn motivatie, dan zeg ik: solidariteit en gemeenschappelijkheid, ook verontwaardiging, want wanneer mensen ontwaard worden in hun waardigheid dan treedt verontwaardiging op, maar vooral dorst naar vrede en gerechtigheid. Ik dank u. Guido De Schrijver

VREDESPRIJS Ik heb in mijn hand een boekje van Herman Van Veen, namelijk ALFRED JODOCUS KWAK. Toen ik les gaf in de lagere school heb ik elk jaar dit verhaal verteld om met de leerlingen te zoeken naar gerechtigheid. Alfred J.K ging naar de dierenkoning om zijn geleende dukaten terug te eisen voor de familie MOL die geen eten en water meer hadden. Hij ging niet alleen! Uiteindelijk is het de goed georganiseerde zwerm bijen die de koning uit het paleis jaagt. En daar is het me om te doen. Toen wij in Aalst kwamen wonen zochten we hoe we hier kameraden in de solidariteit konden vinden en eigenaardig genoeg zou ik namen kunnen noemen van vorige personen die de prijs al ontvangen hebben. In de basisgemeenschap van Jebron leerden we veel mensen kennen en ook zij die ons mee in het engagement van de Wereldwinkel hier in Aalst brachten. Tijdens de vergadering in WW ontmoette ik dan weer geëngageerde mensen van de groep MENSEN VOOR MENSEN. Al vlug kregen we de naam van de voorzitter van de RIS te pakken. We wonen hier 9 jaren en hebben reeds 8 maal actief het wereldfeest CASA DEL MUNDO meegemaakt. Maar het meest onthoud ik de 2 grote evenementen, de 16

AJUINENDAG (daar heeft Antoon Cogen 30 liter uiensoep gemaakt op het podium). Maar de actie rond LICHT VOOR LEVEN staat gekerfd in mijn hart: we zouden 25.000 lichtjes aansteken voor de 25.000 kinderen die dagelijks sterven; het werden 250 grote tuinkaarsen en dat was een actie met een sterke bewustmakingsgraad. Nu zouden we 2 miljoen kaarsen moeten aansteken voor de miljoenen vluchtelingen in Syrië, Soedan en Centraal Afrika. Engagement met Internationale Samenwerking betekent ook 11.11.11–actie en dat doet me dan weer denken aan 1966 toen we op de grote markt van Eeklo stonden met de jeugdbeweging om van daaruit alle straten die ons toegewezen waren van huis tot huis aan te doen: onvergetelijk. Het opkomen voor rechtvaardigheid was me door een reeds overleden broer en zus met hun actieve deelname aan kajotteractiviteiten meegegeven. En de laatste actie rond IK KOOK VAN WOEDE hebben we kunnen samenwerken met AALST MIXT een multiculturele groep die Aalst wat kleur geeft, hopend op een verdere solidariteit. En al deze groepen weten ook de weg naar het VREDESHUIS te vinden. Ik zou hier een anekdote willen vertellen. Op zondag 23 oktober 1983 betoogden meer dan 400.000 mensen tegen de plaatsing van de kernraketten. Eigenlijk ging het om drie grote betogingen die richting Noordstation in Brussel trokken: de grootste manifestatie die ons land ooit gekend heeft. Rijen en rijen autobussen stonden op de invalshoeken van Brussel en toen de eerste betogers al lang thuis waren stapten de laatste nog op. Nu 30 jaar nadien was er een herdenking in het jubelpark en er was één autobus op de parking, MAAR die bus kwam uit Aalst dankzij Jef De Loof en Rita Mol die dit georganiseerd hadden: en wij waren blij dat we op deze bus zaten: dank u.

En deze week werden wij opnieuw verrast door een brief van FAIRFIN, ondertekend door iemand die in 1992 met onze groep ‘SOLIDAIR MET GUATEMALA’ naar Guatemala trok samen met andere jongeren op inleefreis. Zo hebben we 7 inleefreizen georganiseerd. Wij waren blij verrast dat veel van deze jongeren zich nu in alternatieve taken engageren. En zo zou ik alle aanwezigen hier bij naam kunnen noemen: familie, vrienden en kennissen, want wij hebben iedereen nodig die ons op een of andere manier mee ondersteunt op zoek naar plekken van gerechtigheid. Hartelijk dank aan iedereen. Monique Batavia 17

JARIGEN

1 MAART

CHRISTINE SLAGMULDER

2 MAART 4 MAART 6 MAART 10 MAART 11 MAART 13 MAART

ANNEMIE SEMINCK FRED VAN DEN BRANDEN SOFIE VERLEYSEN PETER ANSEEUW DRIES YPERMAN RENILDE BRACKE

13 MAART 19 MAART 24 MAART 25 MAART 31 MAART ABBEELE 5 APRIL 9 APRIL

MARIEKE VRIJDAG HILDE DE SAEDELEER GUIDO DE SCHRIJVER INE COPPENS SENNE VAN DEN MIA NIJS LIZE COPPENS

LEEFWEEKEND JEBRON op 11, 12 en 13 april 2012 in Oostduinkerke. Wie graag meewil, kan zichl inschrijven door een mailtje te sturen naar Jebron of door zijn/haar naam in te vullen op de lijst in de gang. Meer uitleg op pg.14.

De werkgroep BROEDERLIJK DELEN AALST nodigt je uit op de infovergadering met de nodige animatie Op het programma: MINISTER VAN LANDBOUW VERA DUA EN JO DALEMANS die uitleg zullen geven over de voedselproblematiek. De muzikale omlijsting gebeurt door MONG ROSSEEL. De AFRIKAANSE GEMEENSCHAP staat met de hapjes klaar, en een aantal organisaties zullen een minitentoonstelling houden. Deze organisaties zijn: kvlv, landelijke gilden, EVA, Wervel, Velt Aalst, De Loods Aalst, de Voedselteams, Wereldwinkel.

Vrijdag 28 maart om 19.30 uur: ALGEMENE VERGADERING VAN JEBRON VZW.

“tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren” (Willem Elsschot)

18

“Plant de toekomst Dekenale Werkgroep Broederlijk Delen Aalst

Wandel- en fietstocht op zondag 30 maart 2014. Wij doen kilometers voor het Zuiden! Start tussen 13.00 en 14.00 u. in de Sint-Pauluszaal Botermelkstraat 63 9300 Aalst Deelname:

Volwassenen: 5€ Kinderen 3 -12 jaar: 2€ Kinderen - 3 jaar gratis Einde van de wandeling : 18 uur.

19

Info Jebron: Het tijdschrift dat maandelijks verschijnt (behalve juli en augustus) Het abonnement kost 10€ voor een gedrukt exemplaar. Wens je hem via mail te ontvangen, dan vragen wij 8€. Jebron vzw Open Huis voor Vorming en Pastoraat Begijnhof 1 - 9300 Aalst Open ma, di, do en vr van 08.00 tot 16.45 uur. Tel. 053/77.51.16 Mailadres: [email protected] Website: www.jebron.be Stortingen en financiële steun zijn welkom op BE46 0680 6230 4036 Wij bieden: Wekelijkse viering op zaterdagavond om 18.30 uur. Ontmoetingsmomenten: Leefweekend, wandelingen, … Bijbels leerhuis: Eén dinsdagavond per maand. Interactieve vormingsmomenten zoals open haard gesprekken op zaterdagavond en jaarlijkse verdiepingsdag. Tijdschriftenbibliotheek met meer dan 80 verschillende tijdschriften. Alle artikels staan op trefwoord.

Artikels, suggesties, tips zijn welkom bij de Redactieraad [email protected] Raad van Bestuur Guido De Schrijver Judith Spitaels Erik Van Assche Fred Van den Branden

Luc Rottiers Inge De Bruyn Paul De Witte

Personeel Vera Baeyens Anne De Cremer Hilde De Saedeleer Linda Van Der Eecken Liturgieverantwoordelijke Paul De Witte

20

KALENDER Zaterdag 1 maart: Carnavalsweekend Wekelijkse viering om 18.30 uur – Stilteviering Voorgestelde lezingen: Jesaja 49,14-15; 1 Korintiërs 4,1-5; Matteüs 6,24-34 Deze viering wordt voorbereid en voorgegaan door groep 2 Woensdag 5 maart om 20 uur: Aswoendagviering Voorgestelde lezingen: Joël 2,12-18; 2 Korintiërs 5,20 - 6,2; Matteüs 6,1-6.16-18 Deze viering wordt voorbereid en voorgegaan door groep 1 Zaterdag 8 maart: eerste weekend van de Vasten. Om 18.30 uur: wekelijkse viering Deze viering wordt voorbereid en voorgegaan door groep 3 Dinsdag 11 maart van 19.30 tot 22 uur: Bijbels Leerhuis. We staan stil bij de Nieuwtestamentische teksten rond “Lam Gods”, vooral de teksten uit het laatste bijbelboek, de Apocalyps van Johannes. Zaterdag 15 maart: tweede weekend van de Vasten: - Van 10 tot 16 uur: BIJBELDAG in JEBRON, georganiseerd door CVS ( via de website) Begeleiding: Bijbelcollectief van Christenen voor het Socialisme Plaats: Jebron, Begijnhof 1 in 9300 Aalst Deelnameprijs: € 6 Middagmaal: Boterhammen meebrengen, voor soep en koffie wordt gezorgd. Organisatie, inlichtingen en inschrijving (gewenst): CvS, Belgradestraat 80, 2800 Mechelen, 015-41.64.84 [email protected]

- Om 18.30 uur: wekelijkse viering Deze viering wordt voorbereid en voorgegaan door Monique en Guido Maandag 17 maart: van 13.30 tot 15.30: interlevensbeschouwelijke dialoog voor en met jongeren in het Onthaalcomplex van de Keizershallen. Georganiseerd door VODCA. Maandag 17 maart, om 19.00 uur in de Sint-Pauluszaal, Botermelkstraat 63, in Aalst. De werkgroep BROEDERLIJK DELEN AALST nodigt je uit op de infovergadering met de nodige animatie zie pg 4 in dit boekje. Dinsdag 18 maart om 20 uur: Raad van Bestuur Zaterdag 22 maart: gemeenschapsmoment – geen viering - 0m 18.30 uur: maaltijd met krentenbrood

21

- Van 19.30 tot 21.30 uur: gespreksavond: nadenken over de inhoud van levensbeschouwelijke vakken in het algemeen en (christelijk/katholieke) godsdienst in het bijzonder binnen het secundair onderwijs. Pieter De Witte, die een studieopdracht rond dit thema uitvoert aan de Hogeschool Hasselt, zal deze avond inleiden. Hannah Arendt en de uitdaging van godsdienstonderwijs na de holocaust Hannah Arendt (1906-1975), de joodse filosofe die haar vaderland Duitsland moest ontvluchten omwille van de Jodenvervolging onder het nazi-regime en die zich uiteindelijk in de Verenigde Staten vestigde, kan gerekend worden tot de belangrijkste politieke denkers van de 20e eeuw. Zij heeft niet veel over onderwijs en opvoeding geschreven en al helemaal niet veel over godsdienst. Toch bieden haar politieke beschouwingen, die getekend zijn door de herinnering aan de holocaust, een onverwacht perspectief op de problematiek van het hedendaagse godsdienstonderwijs. Ik zal focussen op drie thema’s in haar werk: het belang van traditie in het onderwijs, de relatie tussen opvoeding en politiek en de ervaring van het ‘radicale kwaad’. Ik zal aantonen hoe haar denken bepaalde ideeën over godsdienstonderwijs die we als evident beschouwen op onverwachte manier in vraag stelt. Woensdag 26 maart om 15 uur ten huize van Jef De Loof en Rita: vergadering van VODCA. Vrijdag 28 maart om 19.30 uur: ALGEMENE VERGADERING VAN JEBRON VZW.

Zaterdag 29 maart: vierde weekend van de Vasten Om 18.30 uur: wekelijkse viering Deze viering wordt voorbereid en voorgegaan door Ignace Zaterdag 5 april : 5de weekend van de Vasten Om 18.30 uur: wekelijkse viering Deze viering wordt voorbereid en voorgegaan door Stefaan Van vrijdag 11 tot zondag 13 april: Leefweekend in Oostduinkerke zie pg. 14 LET OP: Zaterdag 12 april: GEEN VIERING omwille van het LEEFWEEKEND

PASEN VIEREN IN JEBRON thema: de uitspraak van de beroemde Chassidische leraar Baäl Sjem

Vergeten is ballingschap, Gedenken is bevrijding. Op WITTE DONDERDAG willen we DANKBAAR GEDENKEN Op GOEDE VRIJDAG willen we MEELEVEND EN SOLIDAIR GEDENKEN Op ZATERDAG - Om 12 uur : SOLIDARITEITSMAALTIJD -Om 18.30 uur:PAASVIERING: GEDENKEN TOT BEVRIJDING EN OPSTANDING Meer informatie: Zie in het volgende nummer van Info jebron

22