Web:

België – Belgique P.B. 9300 AALST 1 3/5557

Jebron vzw waar zoekers thuis zijn Begijnhof 1 , 9300 Aalst Tel 053/77.51.16 E-mail : [email protected] Web: www.jebron.be JAARGANG 39

Nr.2

Oktober 2014

Afgiftekantoor 9300 Aalst 1

Erkenningsnummer P004342

Verschijnt maandelijks

(behalve Januari & Augustus)

Verantwoordelijke uitgever :

JEBRON VZW

De Jebrongemeenschap… Als zoekende mensen levend in deze tijd willen wij ons oefenen in een andere manier van kijken, luisteren en spreken, een andere manier van gaan en leren. Kijken doen we met de blik van de zwakken en de kleinen, met wier ogen en stemmen in de samenleving nauwelijks rekening wordt gehouden. Luisteren willen we naar vreugde en pijn in de verhalen van mensen, naar de tekenen van onze tijd, naar woorden die perspectief geven aan onze gemeenschap. Spreken oefenen wij in naam van wie monddood gemaakt wordt. Met mensen gaan we een weg waarbij we vooral oog hebben voor hen die langzaam vooruit komen, voor alles wat kwetsbaar en weerloos is, en voor allen die door een niets ontziende economie dreigen vertrapt te worden. Leren gebeurt tijdens spontane of georganiseerde leerhuizen waar de vaak dodelijke mechanismen van onze samenleving geanalyseerd worden, waar verhalen van bevrijding klinken die in ons de hoop levend houden op een andere wereld die mogelijk is, waar ons samenleven zelf kan uitgroeien tot een proeftuin van die nieuwe wereld in gerechtigheid. Om dit te kunnen, zoeken we inspiratie. De bijbel is een eeuwenoude traditie met verhalen over JHWH, de ENE, de Profeten en bij uitstek Jezus Messias waarin velen van ons inspiratie vinden. Eveneens vinden we steun in teksten van andere religies of ideeën van denkers. In deze verscheidenheid van inspiratiebronnen vinden wij verbondenheid bij elkaar. Daarom komen wij op geregelde tijdstippen samen waar we vieren rond brood en wijn met verhalen uit de hertaalde en geactualiseerde bijbel en menselijke verhalen van hier en nu, verhalen levend in onze maatschappij. Tijdens die momenten van samen vieren is er ruimte voor woorden, stilte, zang en symbolen, die het hart van de aanwezigen verwarmen en zo de gemeenschap op de been houden. In dit zoeken vinden we bondgenoten met wie we op tocht kunnen gaan en door wie wij ons gedragen weten. 2

EDITORIAAL

Ik las onlangs een korte bezinning van Frans De Maeseneer onder de titel DE SCHATKIST Ik vond het een sterke tekst, die ons in deze herfst wat kan voorbereiden op de kerkelijke feesten van Allerheiligen en Allerzielen, waarnaar we onderweg zijn. Het was een zwaar ontroerend moment: een vrouw werd begraven. Daar was zeer veel aan voorafgegaan: een lang leven met veel vrome, trouwe en mensen liefhebbende inzet. Te veel om op te noemen. Een rijk gevuld en een rijk vervuld bestaan. Totdat - wat tot onze onvermijdbare logica behoort - de biologische dood het einde betekende van zoveel gelovige investering in liefde en hoop en geloof. Zo vol. Het is haast een schande deze veelheid van leven hier te resumeren in zo weinig woorden. Een lang en vol leven kan je niet uitzeggen in drie zinnen. Dat beseften ook de vele mensen in de uitvaartliturgie: ze zongen, ze zwegen gewijd stil, ze getuigden met oprechte schamele verhalen, ze zwegen. Kortom, een begrafenisdienst met warmte van gedenken. Mooi. Die vrouw die werd uitgedragen, was deze piëteit meer dan waard. Ik mocht aanwezig zijn. Heel van harte zelfs. Toch werd het mooiste woord uitgesproken op de plaats en op een moment waar enkel de 'intimi' bij aanwezig konden zijn. Het was op de begraafplaats, het laatste afscheidsritueel...stil, woordeloos, met ogen die keken naar wat zogezegd nog overblijft. Maar, vóór de onhandige gebaren met palmen, zegeningen en gewijd water, zei een meisje van 16 jaar (?), dit éne woord: deze kist van moeke is eigenlijk een schatkist! Een schat van een vondst! Dat is een heilig mooi woord. Vooreerst voor de mens die is heengegaan. Hier is meer dan wat overblijft. Een dode is meer dan een overschot die ooit verwaait. In die kist ligt het residu van een menselijk leven, met het verhaal van plannen en dromen, van talenten en fouten, van kwalen en van feesten. Wie diep heeft bemind, ziet liever een parel van goedwillendheid in het lichaam dat heengaat. Een s c h a t k i s t dus. Voor de gemakkelijkheid noem ik dat meisje maar Sonja. Welnu, eigenlijk zegt Sonja dat wijzelf gepromoveerd worden tot het statuut van schatbewaarders. Wij zullen verder leven met de adem die op één plek is stilgevallen, maar die in ons tot leven opengaat. Een mens als schatbewaarder, een schattige definitie. Maar deze woorden herinneren ons ook aan onze startviering, waarin ‘de kracht van kleine verhalen’ centraal stond. Zijn wij als Jebrongemeenschap ook niet een beetje geroepen om schatbewaarders te zijn van de vele kleine bijbelse en andere verhalen die ons zijn overgeleverd en waaraan we soms zelf wat hebben meegeschreven? Bescheiden schatbewaarders, dat mogen we zijn. Paul De Witte

3

OVER VRIJHEID EN MENSENRECHEN – NEGATIEF EN POSITIEF

1.Enkele jaren geleden werd mij gevraagd om voor de leerlingen van het Aalsters ‘Scholierenparlement’ te getuigen over mijn engagement binnen JUNA (Opvangcentrum voor buitenlandse niet begeleide minderjarigen in Aalst). Nu houd ik er echt niet van om ergens te gaan "getuigen" over mijn bescheiden inzet voor Mensenrechten, want mijn inzet voor migranten beschouw ik als een inzet voor mensenrechten. Getuigen klinkt in mijn oren nogal perfectionistisch en zelfs wat pretentieus. Ik probeer maar op mijn manier en met de tijd en talenten die mij ter beschikking staat, iets te doen rond een paar maatschappelijke probleemvelden, waarin mensenrechten vaak in de problemen komen. De vraag is: welke mensenrechten? Daarover wil ik het in deze bijdrage hebben, omdat ik denk dat het belangrijk is mijn woorden te plaatsen binnen een visie van waaruit ik tracht te handelen. 2.In de politieke filosofie wordt een onderscheid gemaakt tussen negatieve vrijheid en positieve vrijheid, met daaraan respectievelijk gekoppeld: negatieve en positieve mensenrechten. Onder negatieve vrijheid wordt verstaan dat mensen vrij zijn van allerlei vormen van druk die op hen worden uitgeoefend, zodat ze in alle vrijheid hun mening kunnen zeggen, hun godsdienst of andere levensbeschouwing kunnen beleven, hun politieke visies kunnen ontwikkelen en omzetten in partijprogramma's, enz.... Onder positieve vrijheid wordt verstaan de vrijheid voor... Deze positieve vrijheid wordt dan vertaald in allerlei sociale mensenrechten, zoals recht op arbeid voor iedereen, recht op gezondheidszorgen voor alle mensen zonder onderscheid, recht op onderwijs, enz. Onze westerse samenleving heeft zich onder invloed van de Verlichting vooral gespecialiseerd in de verdediging van de negatieve vrijheden en hecht heel veel belang aan het respect voor de mensenrechten die met deze negatieve vrijheid samenhangen. Dit zien we ook weerspiegeld in de Conventie van Genève, waarin bepaald is wie al dan niet als politiek vluchteling kan worden herkend. Zo kunnen mensen die het slachtoffer zijn van honger en ondervoeding ten gevolge van het nationaal of internationaal gevoerd economisch beleid strikt genomen niet als politiek vluchteling worden herkend. Honger, massale ziekte lijken dan geen schendingen van de elementairste mensenrechten te zijn. In de meer utopische tradities, die zich ook binnen onze westerse wereld hebben ontwikkeld, te beginnen met het boek van Thomas More "Utopia", wordt veel meer de nadruk gelegd op de sociale mensenrechten: alle mensen moeten kunnen werken, kunnen genieten van gratis gezondheidszorgen, gratis onderwijs tot en met de universiteit. Maar het probleem is dat in die utopische maatschappijen - en dit niet alleen in de boeken, maar ook in de werkelijkheid van landen met een zogezegd gerealiseerde utopie - de negatieve mensenrechten nogal eens onder de mat geveegd worden. Ik denk dat een samenleving maar rechtvaardig kan zijn, wanneer ze erin slaagt een evenwicht te vinden tussen de individuele rechten van de mens en de sociale mensenrechten. En wie oog heeft voor dit evenwicht zal het onderscheid tussen politieke vluchtelingen en economische vluchtelingen op zijn minst kunstmatig vinden. Stilaan begint dit toch ook door te dringen bij bepaalde beleidsmensen, die de moed hebben om te zeggen dat het geen zin heeft een streng asielbeleid te voeren wanneer niet tegelijk op grote schaal werk gemaakt worden van een ander ontwikkelingsbeleid met bijvoorbeeld rechtvaardige 4

handelsverhoudingen, massale kwijtschelding van schulden, die op de keper beschouwd geen schulden meer zijn, omdat ze eigenlijk al lang zijn terugbetaald onder de vorm van veel te hoge interesten en kunstmatig goedkoop gehouden grondstoffen, die door het rijke Westen in het arm gemaakte Zuiden worden aangekocht. Vanuit deze misschien wat theoretische gedachten wil ik mijn heel bescheiden maatschappelijke inzet situeren: namelijk als een strijd voor de vooral in onze maatschappij wat stiefmoederlijk behandelde positieve vrijheden en mensenrechten. 3.Hans Achterhuis heeft in zijn boek "De erfenis van de utopie" op magistrale wijze aangetoond hoe de meeste utopieën heel snel in hun tegendeel verkeren en verworden tot dystopieën, omdat vrij vlug de negatieve vrijheden van de individuele burgers onder de mat geveegd worden omwille van het zo geheten algemeen belang. De beroemde dystopien van deze eeuw wijzen op deze gevaren: "Brave new world" van Aldous Huxley en "1984" van Georges Orwell. De communistische maatschappijen, die in de loop van de vorige eeuw werden gerealiseerd, zijn hiervan concrete voorbeelden. En wij zeggen dat in die landen de mensenrechten op grote wijze werden geschonden. Cuba is hiervan een uitstekend voorbeeld én slachtoffer. Enerzijds is in Cuba gratis onderwijs, gratis geneeskundige verzorging, gegarandeerd recht op arbeid voor allen. Maar anderzijds worden (werden?) andersdenkenden wellicht soms zwaar aangepakt. De boycot van Cuba door de USA wordt verantwoord met een verwijzing naar de schendingen van de mensenrechten, en hiermee worden duidelijk de negatieve vrijheden bedoeld. De USA stellen geen boycot in tegen andere Latijns-Amerikaanse landen, waar deze negatieve vrijheden wel formeel worden erkend, maar waar de positieve sociale mensenrechten op grote schaal met de voeten worden getreden: werkloosheid, analfabetisme, ondervoeding, krottenwijken. Nicaragua was hiervan een sterk voorbeeld. 4.Daarbij komt dat het toch niet kan dat open grenzen geëist worden voor kapitaal en goederen, en dat tegelijk de grenzen gesloten worden voor mensen, die direct of indirect het slachtoffer zijn van diezelfde open grenzen-politiek voor de economische goederen. Daarbij komt ook dat "vreemd" kapitaal (van bijvoorbeeld multinationale ondernemingen) een grote en beslissende vinger in de pap heeft in het economisch, sociaal en politiek reilen en zeilen van een land. Hier kunnen we denken aan de vaak desastreuze gevolgen van de SAP's (Structurele AanpassingsProgramma’s) die door het IMF aan landen van het Zuiden worden opgedrongen. Maar in de laatste jaren ontsnappen ook Europese landen (zoals Griekenland) niet aan dezelfde maatregelen, die oorzaak zijn van een collectieve verarming. Ook de sluiting van grote bedrijven zoals Renault-Vilvoorde en Ford-Genk past in ditzelfde plaatje. Maar ondertussen krijgen ‘vreemde’ mensen, ‘allochtonen’ genoemd, nog steeds geen stemrecht in dit land. Ik denk dat hier op grote schaal bepaalde mensenrechten worden geschonden: het recht namelijk om als mens mee te beslissen in het land waar men woont, werkt, belastingen betaalt, enz.... 5.Democratische politici zouden hun politieke en sociale agenda niet mogen laten bepalen door de simplistische demagogen van extreem-rechts, maar wel door wat ik de cultuur zou willen noemen. En onder "de" cultuur versta ik - en dit in de lijn van Alain Finkielkraut - alles wat hier in onze westerse wereld aan waarden en normen is gegroeid onder invloed én van de joodschristelijke ethiek én van het humanisme: namelijk de gedachte dat alle mensen fundamenteel gelijkwaardig zijn; dat het behoren tot een land geen kwestie is van bloed en bodem of van andere irrationaliteiten, maar wel van een bewuste persoonlijke keuze van 5

een mens. De wetenschap ook dat er vaak grotere verschillen bestaan tussen mij en mijn broer dan tussen blanke of zwarte of gele mensen. Dat er maar één ondeelbaar menselijk ras bestaat. Is het niet vanuit deze fundamentele gedachten dat mensen initiatieven nemen om deze wereld en deze samenleving te humaniseren. En de graad van humaniteit van een samenleving wordt afgemeten aan graad van gastvrijheid en openheid, die een samenleving opbrengt voor de "andere" mens, waaruit dat anders-zijn ook mag voortkomen: huidskleur of afkomst, hetero of homo, gelovig of vrijzinnig. 6.Bij wijze van epiloog wil ik het dan toch even over mezelf hebben. Vanuit deze hierboven uitgeschreven gedachten heb ik samen met andere mensen zo’n dertig jaar geleden het initiatief genomen om ‘iets’ te beginnen met en voor migranten, die toen nog ‘gastarbeiders’ werden genoemd en nu tot ‘allochtonen of Belgen van vreemde origine’ zijn gepromoveerd. Het waren vrij goede tijden toen voor mensen die met migranten wilden werken. Het racistisch gedachtengoed was niet uitgesproken aanwezig. Toch ijverden we toen reeds voor stemrecht, maar de democratische partijen hebben in die tijd de kans gemist om op die vraag "ja" te zeggen zonder angst te moeten hebben voor stemmenverlies. Ik vind deze inzet nog steeds en meer dan ooit belangrijk, als is hij moeilijker geworden ten gevolge van het veranderend klimaat, waarin het "eigen volk eerst- gedachtengoed, gepaard gaande met holle slogans, een geperverteerd etnocentrisme en een simplistische nietanalyse van de samenleving, er bij brede lagen van de bevolking als zoete koek ingaan. Tot voor kort door een duidelijk ondemocratische en racistische partij met fascistische trekken, nu door een zeer succesvolle zich democratisch noemende Vlaams nationalistische partij. Vanuit deze gegevenheid is het belangrijk onze medeburgers vooral de jongeren op te roepen om het racistisch denken geen toegang te verlenen tot hun gedachten. Want van zodra we aan dat denken een millimeter geven, zijn we gezien en worden we meegezogen in een spiraal van discriminatie, uitsluiting en uiteindelijk etnische zuivering, zoals die in het 70 puntenprogramma van het Vlaams Blok was opgenomen. Daarmee begint onze inzet voor mensenrechten, al zullen we met die inzet in de tegenstroom moeten durven gaan staan. Daarom ook zullen we elkaar nodig hebben. Medestanders dus die elkaar niet loslaten en die elkaar kunnen genezen van beginnende racistische trekjes. 7.Ondertussen heeft zich bij de traditionele migrantenbevolking de nieuwe stroom van vluchtelingen en asielzoekers gevoegd. Ook hier spelen, zoals ik reeds aanduidde, de negatieve en positieve mensenrechten een belangrijke rol. Maar binnen die stroom van vluchtelingen bevinden zich vaak kinderen en jongeren, die niet begeleid zijn door hun ouders of hun wettelijke voogd. Zij dreigen in de smeltkroes van onze samenleving en van grote asielcentra ten onder te gaan, zeker wanneer het gaat om jonge meisjes. Daarom heb ik tijdens de grote vakantie van 1998 geen seconde geaarzeld om "ja" te zeggen, wanneer mij gewaagd werd om mee het initiatief van 't Huis (nu JUNA) te dragen, waar in het begin plaats werd geboden aan 16 minderjarige niet begeleide vluchtelingen, die er een voorlopig onderdak vonden in afwachting van een meer definitieve regeling. Wij leefden van de hoop dat Aalst een gastvrije stad zou zijn voor deze kinderen en jongeren. We hoopten dat 't Huis – JUNA een plaats mocht worden waar deze kwetsbare jonge mensen tot hun (mensen)recht zullen kunnen komen en dat dit huis zo teken zou blijven zijn van een telkens te herwinnen humaniteit midden deze stad. Mensen en mensenrechten. Jonge mensen voor mensenrechten. Het blijft een heel belangrijke opgave. Hiertoe is het belangrijk dat wij ons allen goed en degelijk blijven informeren, zodat we in staat zijn de maatschappij te lezen en te verstaan. We moeten leren 6

weten waarover het gaat zodat we ons niet in allerlei ideologische doeken laten doen; zodat we slogantaal leren ontmaskeren en het leren uithouden in de maatschappelijke tegenstroom en sterk worden om te kunnen incasseren. 8.Bij wijze van afsluiter. Tijdens de vakantieviering van 3 augustus 2014 met als thema “ LEVE DE VRIJHEID! MAAR DAN WEL INGEBED IN BROEDERLIJKHEID EN GELIJKHEID”, citeerde ik de vrijzinnige Nederlandse wetenschapper Maarten van den Heuvel: “Onze maatschappij is helemaal niet waardevrij. Ze wordt gedomineerd door één waarde: vrijheid, en ik denk dat die te schamel is om een maatschappij op te bouwen. Vrijheid, gelijkheid en broederschap zijn de waarden waarop onze westerse democratieën zijn gebouwd. Wat ik me afvraag, is in hoeverre die waarden nog een rol spelen. En wat kunnen we leren van de ontdekkingen in de neuropsychologie, de epidemiologie en de gedragseconomie? Ik denk dat er geen vrijheid kan bestaan zonder gelijkheid en broederschap. Maar dat zijn we een beetje vergeten: vrijheid wordt gekoppeld aan een puur economische kijk op de wereld. Economen claimen dat hun wetenschap waardenneutraal is, maar we weten intussen toch allemaal dat dit nonsens is.” Paul De Witte Alicja Gescinska: De verovering van de vrijheid zelfde pleidooi voor een gecorrigeerde vrijheid.

MOSLIMGELEERDEN ROEPEN IS TOT DE ORDE 25/09/2014 om 20:54 door hrt | Bron: Reuters In een open brief roepen meer dan 120 vooraanstaande moslimgeleerden de militanten van Islamitische Staat (IS) tot de orde en weerleggen ze de religieuze argumenten die IS hanteert om hun daden te rechtvaardigen. In een “uitgebreid document” , uitvoerig gelardeerd met citaten uit de Koran en andere islamitische bronnen, laten de ondertekenaars niet veel aan de verbeelding over: de folteringen, moordpartijen en andere misdaden die de militanten van IS begaan hebben worden hartstochtelijk afgekeurd.‘Jullie hebben de islam verkeerd geïnterpreteerd en er een hardvochtige, brutale religie van gemaakt met folteringen en moord’, klinkt het. ‘Dit is verkeerd en een belediging voor de islam, voor moslims en voor de hele wereld.’ Opvallend is dat er tal van religieuze argumenten aangedragen worden om te staven dat de redeneringen van IS ongegrond zijn. De brief is niet alleen gericht aan IS, maar ook aan iedereen die overweegt zich daarbij aan te sluiten.

7

1. Het is verboden fatwa’s uit te vaardigen zonder de nodige kennis. 2. Het is verboden wettelijke bepalingen uit te vaardigen zonder kennis van het Arabisch 3. Het is verboden de sharia al te simplistisch voor te stellen en vastgestelde islamitische wetenschappen te negeren 4. Islamkenners mogen van mening verschillen over allerlei zaken, behalve over de fundamentele beginselen die elke moslim geacht wordt te kennen. 5. Het is verboden de hedendaagse wereld te negeren bij het uitvaardigen van wettelijke bepalingen 6. Het is verboden onschuldigen te doden. 7. Het is verboden afgevaardigden, ambassadeurs of diplomaten te doden en het is dus ook verboden journalisten en hulpverleners te doden. 8. Jihad is een defensieve oorlog die niet toegelaten is zonder de juiste reden; het juiste doel en zonder regels. 9. Het is verboden mensen als niet-moslims te bestempelen, tenzij zij zelf openlijk verklaren dat ze niet gelovig zijn. 10. Het is volgens de islam verboden christenen of mensen van het ‘Heilig schrift’ kwaad te berokkenen of mishandelen 11. Het is verplicht yazidi als mensen van het ‘Heilig schrift te beschouwen. 12. De herintroductie van slavernij is verboden 13. Het is verboden mensen te verplichten zich te bekeren 14. Het is verboden vrouwen hun rechten te ontzeggen 15. Het is verboden kinderen hun rechten te ontzeggen 16. Het is verboden wettelijke straffen uit te voeren zonder de geëigende procedures, die rechtvaardigheid en genade moeten waarborgen, te volgen. 17. Het is verboden mensen te folteren 18. Het is verboden de doden te verminken 19. Het is verboden kwade handelingen toe te schrijven aan God 20. Het is verboden graven en schrijnen van profeten te vernietigen 21. Gewapende opstand is verboden voor elke andere reden dan een duidelijk ongeloof door de heerser en het niet toelaten van gelovigen om te bidden 22. Het is verboden een kalifaat uit te roepen zonder de consensus van alle moslims 23. Trouw aan een natie is toegelaten in de islam 24. Na de dood van de profeet eist de islam niet dat iemand ergens naartoe emigreert.

De 126 moslims die de brief ondertekenden komen uit de hele wereld. Onder hen ook Mohammad Wadgiri, die wordt voorgesteld als ‘hoofd van de moslimgemeenschap in België’. 8

HEIMWEE EN VISIOEN

We zijn eind augustus 2014. Stille tijd. Veel regen en herfstelijk koud. Tijd om 'onverhit' na te denken. Over heimwee en visioen bij voorbeeld. Ik besef dat ik gematigd positief en met dubbelzinnige wijsheid naar het verleden kijk. Dat is nogal cryptisch, ik weet het. Waarheid is en was immers altijd een teer gegeven. Zelfs als iets in de boeken en de encyclopedieën wetenschappelijk correct is vastgelegd. Als je over geschiedenis praat, heb je iets in handen wat verifieerbaar is. Je kan het voor wáár noteren. Betrouwbare documenten behoeden ons voor gevaarlijke fantasie. Daarom zijn vele mensen zo gesteld op het vak geschiedenis. Het is geen fictie noch een rubriek van wensdromen. De lering van wat vroeger is geweest plus het onthouden van verleden wijsheid zijn een betrouwbare blikopener op vandaag en morgen. Dat is de weldaad van de geschiedenis. Wellicht zucht ik daarom zo vaak luidop: waarom stoten we ons vandaag nog altijd aan de stenen waarover mensen en volkeren vroeger zijn gestruikeld? Hebben mensen van deze eeuw dan niets geleerd van de Grieken, de Germanen, de Arowaks, de Romeinen, de Chinezen en de andere Afrikanen en Russen? Er zijn toch ook vele vragen die zij vroeger hebben gesteld en opgelost? Waarom beginnen mensen voor hun verhaal telkens opnieuw in de kleuterklas terwijl ze vanaf hun geboorte gratis en zomaar een diploma van geschiedenis-deskundige hebben geërfd? Soms begrijp ik dat niet goed. Ik heb intussen wel geleerd dat mensen telkens weer het vak geschiedenis graag gebruiken en hanteren als bewaar-goed of als bewaar-middel. Om de oude wijsheid niet te hoeven activeren? Of te actualiseren? Zo wordt levenswijsheid van vroeger versteend en dus onvruchtbaar. Zo wordt het zoiets als een angstige reflex om aanpassingen en toepassingen buiten de deur te houden. Om aan het oude verhaal liefst geen toekomst te geven. De geschiedenis krijgt, zo gezien, niet de kans om een tweede leven te zoeken, of om een tweede adem te vinden. Het mag niet waar zijn dat l' histoire se répète. Zo wordt nostalgie een gesloten dogma. Daarom zoek ik voor mezelf naar de diepere redenen voor onze steriele koppigheid. Zou het kunnen zijn dat we in de lessen van de geschiedenis niet enkel de feiten mogen onthouden? Dat fixeert ons denken en remt ons handelen. Maar al te duidelijk. Is er een andere grond, een andere uitweg voor onze vastgeroeste overtuigingen en gedragingen omtrent het te bewaren erfgoed? Zijn filosofen en krijgsmeneren vandaag zoveel anders dan meer dan twintig eeuwen geleden? In hun methodes zijn ze dat heel zeker. Maar zijn ze dat eveneens in wat hen beweegt en drijft, in wat hen dromen en vechten doet? Waren hun ambities, hun passies en hun visioenen zoveel anders? Kennelijk niet. Er bestaat dus iets als 'de eeuwige mens'! Tot spijt van de verlichte geesten van deze tijd die 'vroeger' als naïef en onvolwassen afdoen? Een gemakkelijke leugen, als je het mij vraagt. De keuze tussen heimwee en/of visioen heeft daar van nabij mee te maken. Wie inslaapt in het bed van de nostalgie wordt nooit wakker als geen enkele engel hem met een visioen de ogen opent. Zodat alles staat of valt met het visioen dat de mens openen en leiden mag! Daarom zijn en waren profeten zo belangrijk voor de kwaliteit en de toekomst van ons leven op aarde: zij zijn bij machte alle heimwee te openen op toekomst. Valse profeten - die zijn er altijd - herleiden de geschiedenis tot een voetnoot...die wij liefst niet lezen. Intussen regent het opnieuw........Af en toe is het zoals vruchtwater: het laat het leven geboren worden. Frans De Maeseneer 9

GELD, BRON VAN JALOEZIE EN ANGST

Gemor en kritiek van mensen die minder bezitten over deze die in dit ondermaanse meer luxe genieten wordt dikwijls afgedaan als ongepaste jaloezie. Benijden - 'Invidia' (nijd - jaloezie - afgunst) - is des mensen, een van de zeven hoofdzonden. Jongeren zijn op dat vlak onontgonnen gebied, waar deze uiting van de menselijke drift welig tieren kan, merkkledij, mobiele gadgets, popfestivals, je moet er bij horen om geen loser te zijn en niet ten prooi te vallen aan het nefaste gevoel van afgunst. Buren en families willen niet onderdoen voor elkaar. Auto's worden met elkaar vergeleken en dan financieel gewikt en gewogen. Desnoods kan een lening op afbetaling een oplossing bieden, het risico dat men levenslang met schulden opgezadeld zit, wordt erbij genomen. In een maatschappij waarin de mens waard is naarmate hij meer of minder bezit, is het niet te verwonderen dat jaloezie gemakkelijk de wat minder begoeden treft. Hoe minder begoed, hoe erger de jaloezie? Niet per se. Echte armen hebben tijd noch goesting om jaloers te zijn, ze hebben andere katten te geselen om te overleven. Jaloezie, lijkt mij, treft men vooral aan bij dezen die al ruimschoots hebben en vinden niet genoeg te hebben. Niet alleen omdat ze minder bezitten dan anderen, maar omdat ze weten, denken, vrezen dat ze, zoals het past in onze samenleving, minder waard zijn. Men is wat men heeft. Wereldwijd en dramatisch doorgetrokken betekent dit dat een (onthoofde) Britse journalist meer waard is dan vijfhonderd woestijnbewoners en een Amerikaanse staatsburger duizend keer meer, tenzij hij zwart is of van vreemde origine en dus normaal gesproken geen gezwollen geldbeugel met zich meedraagt. Maar er zijn grenzen aan het meer hebben. Eens de stapel geld te hoog wordt, wordt het geconcentreerde bezit tegennatuurlijk, pervers. Dan wordt kritiek meer dan ooit gewettigd. Er kan dan geen sprake meer zijn van jaloezie. Maar eerder van verontwaardiging, huiver, woede, zelfs angst. Angst? Jawel, want het gaat niet meer louter over mensen die minder of meer hebben. Geld is immers niet onschuldig. Geld is macht. En hoe meer men over geld beschikt hoe meer macht men heeft. Dan wordt geldaccumulatie machtaccumulatie. Zo komt het dat individuen op zeker ogenblik meer macht hebben dan regeringsleiders en republieken. In de Europese Unie worden besluiten genomen en andere geblokkeerd onder de dwingende druk van lobbyisten die ten dienste staan van machtige bedrijven. Hoe is het anders te verklaren dat onlangs de Europese Commissie haar eigen actieplan tegen voedselverspilling en voor een Europees duurzaam voedselsysteem blokkeert en dat een nieuw democratisch Europees Burgerinitiatief over de omstreden onderhandelingen van een vrijhandelsverdrag tussen de Europese Unie en de VS niet zal toegelaten worden??? Men zegt wel: geld heeft geen naam. Maar als het over onwaarschijnlijk veel geld gaat, dan worden er namen opgeplakt, heel concrete namen. Die individuen worden heersers, financiële dictators, in het ergste geval criminelen, moordenaars, genocidairs. Genoeg redenen om niet jaloers te zijn, maar angst te hebben voor diegenen die te veel geld bezitten. Om nog niet te spreken over het lot van de miljoenen waterdragers, slaafjes die moeten meedraaien met de accumulatie van het grof geld en er tegelijk slachtoffer van zijn. Een democratie - ook als die niet echt is, enkel maar parlementair - poogt paal en perk te stellen aan de politieke macht van de superrijken. In feite echter is de macht die het vele geld hen geeft zo groot dat ze zonder expliciete politieke mandaten te bekleden erin slagen het beleid naar hun hand te zetten en de richting in te sturen die zij bepalen.

10

Europese basisbeweging Tijdens het weekend van 19 tot 21 september kwamen om en bij de 140 personen samen op het terrein van de Don Boscoparochie in Buizingen. Zij vertegenwoordigden christelijke basisgemeenschappen uit Euskadi (Baskenland), Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Spanje, Zwitserland, Vlaanderen en Wallonië. Er werd onder meer gewerkt in gespreksgroepen. Een van de thema's, door de Spanjaarden aangebracht, ging over: 'Het geld ten dienste van een meer rechtvaardige en solidaire samenleving.' Er werden ervaringen van gemeenschappen uitgewisseld die streven naar een economie die de personen en het algemeen welzijn dienen en bovendien in harmonie zijn met de natuur. Het neoliberaal systeem waarin we leven en ademen en dat ons met huid en haar probeert op te slorpen, wil ons als burgers verkleinen tot hippe consumenten. Het probeert onze cultuur te doordrenken met kapitalistische economische wetten. Tegenover deze situatie is een evangelisch antwoord vereist. De aandacht voor de personen moet terug naar voor geschoven worden, waarbij alternatieve economische structuren in de steigers gezet worden. We zijn vanzelfsprekend economische wezens, daar is niets mis mee, kan ook niet anders. De vraag die zich opdringt is: 'Voor wie werkt ons geld? Ten dienste van wie functioneert mijn economie, mijn geld? Voor de speculatieve economie of voor een die ten dienste van de mensen staat? Democratie en een rechtvaardige samenleving kunnen niet langs de economie noch langs een bepaalde levensstijl die bevrijdend is voor het geheel van de maatschappij. De Spaanse deelnemers hadden het over leden van christelijke gemeenschappen die zich inzetten voor de opbouw van ethische financiën. Verder haalden ze een citaat van paus Franciscus aan: 'Ik roep u op voor een onbaatzuchtige solidariteit en een terugkeer van de economie en de financiën naar een ethiek ten voordele van de mens.' (Evangelii Gaudium) Ze verwezen ook naar de Encycliek Populorum Progressio - Over de ontwikkeling van de volken van paus Paulus VI gepubliceerd in 1967: 'U allen, die de noodkreet van de lijdende volken hebt gehoord en hun leed tracht te verlichten, u beschouwen wij als bewerkers en de apostelen van de heilzame en waarachtige ontwikkeling, die niet bestaat in een egoïstische rijkdom, welke om zichzelf wordt gezocht, maar in een economie, die ten dienste staat van de mens, in het dagelijks brood, dat aan allen wordt geschonken, als een bron van broederlijke liefde en als een teken van Gods Voorzienigheid.' Om te eindigen haalden ze er de Braziliaanse 'eco-theoloog' Leonardo Boff bij om het perspectief van ons handelen te duiden: 'De vraag is niet: hoe het economisch systeem dat in crisis is te redden? Maar wel, hoe kunnen we de problemen van de mensheid oplossen?' Van daaruit worden dan de economische ervaringen, die her en der wel degelijk bestaan, kracht bijgezet als zaad van een meer rechtvaardige en solidaire maatschappij. Guido De Schrijver

11

HOOFDDOEK: 'WAAROM RELIGIEUZE PRAKTIJK BEKNOTTEN OMDAT ER OOIT, ERGENS ELEMENTEN DAARUIT ROL SPELEN IN GEWELDDADIG CONFLICT?'

Knack online 13 september 2014 Het is bij momenten bevreemdend te zien hoe mensen die in de traditie staan van de Verlichting, wanneer het over godsdienst gaat, plots bereid zijn de grootste vooroordelen en dogma's over de religie boven te halen, reageren Mieke Berghmans en Pieter De Witte (KUL) op de hoofddoekendiscussie op Knack.be. 'Waarom komt de religieuze levensstijl zo bedreigend over?' De hoofddoek blijft stof tot discussie. Op Knack.be hield de 22-jarige studente Safâa Achnak een assertief pleidooi voor het recht te zélf te beslissen wat ze al of niet op haar hoofd zet. 'Aan al wie denkt mij te moeten bevrijden van mijn hoofddoek: mijn hijab belemmert mijn vrijheid niet, dat doen jullie', zo klonk het aan het adres van politici en vrouwenrechtenactivisten. Achnak kreeg repliek van Philipp Bekaert van de liberale denktank Liberales, die schrijft dat de discussie niet gaat om de vrijheid van de hoofddoekdraagster, maar die van de ander. 'Wie het recht opeist om in een Westerse stad een symbolisch beladen accessoire als de hoofddoek te allen tijde en in alle omstandigheden te dragen, mag niet verwonderd zijn dat niet iedereen dat even leuk vindt'. Zijn denkoefening zette daarop Mieke Berghmans en Pieter De Witte, wetenschappelijke medewerkers van de KULeuven (faculteit Theologie en Religiewetenschappen), aan het schrijven, waarmee we deze boeiende discussie op onze opiniepagina's - alvast tijdelijk afronden. In zijn opiniebijdrage argumenteert Philipp Bekaert dat de vrijheid om niet verontrust, geprovoceerd of gemuilkorfd te worden door de aanblik van een hijab primeert op de vrijheid deze hoofddoek te dragen. Hij reageert daarmee op de bijdrage van Safâa Achnak. Achnak wees er op dat de echte hedendaagse onderdrukking van de vrouw niet in het dragen van een hoofddoek ligt, maar aanwezig is in de Westerse cultuur onder de vorm van dwingende schoonheidsidealen. Volgens Bekaert een 'anti-Westerse karikatuur'. In zijn artikel trekt Bekaert vervolgens echter zelf een blik karikaturen over godsdienst open. Vooreerst herhaalt Bekaert een argument dat ook al ten overvloede verwoord is door Etienne Vermeersch, de bekende neutrale waarnemer wat betreft het verschijnsel godsdienst. Het argument gaat als volgt. Wie een hoofddoek draagt, toont dat zij de Koran volgt. De Koran is tegen homoseksualiteit. Daaruit volgt op dwingende wijze: wie een hoofddoek draagt is tegen homoseksualiteit, en dus ook tegen homo's. Godsdienst wordt hier voorgesteld als een soort systeem van ideeën waarbij je uit A en B als buitenstaander vlotjes C en D kan concluderen. Daarbij kan er blijkbaar zonder problemen overgesprongen worden tussen vandaag en eeuwen geleden. Ik maak als christen een 12

kruisteken, dus keur ik de kruistochten goed en vind ik dat ik wanneer ik een huidziekte heb, ik naar een priester moet gaan om te checken of er wit haar en wild vlees op zit (Lev 13,9). Als klap op de vuurpijl wordt de hoofddoek ook nog eens verbonden met het moslimextremisme waar ook ter wereld. Ook de fundamentalisten willen de hoofddoek, merkt Bekaert op. Dus... Dwarsverbanden Door deze dwarsverbanden bloot te leggen, begint de hoofddoek te baden in een sfeer van geweld en intolerantie. Dat de moslima die de hoofddoek draagt zelf niet extremistisch of intolerant is, is irrelevant voor Bekaert: 'Het is van een grote naïviteit een symbool te dragen dat uw eigen interpretatie ervan overstijgt'. Niet de moslima, maar Bekaert kent de juiste interpretatie en weet welke terreur achter de hoofddoek schuilgaat. Maar hij toont daardoor hoe weinig hij begrijpt van wat godsdienst is, dat het een dynamisch en divers gegeven is, waarbij er heel wat ruimte is voor individuele autonomie. Vervolgens geeft Bekaert ook een duidelijke uitleg aan het fenomeen godsdienst: het is een idee (en 'meer niet'). En de hoofddoek is een manifestatie van dit idee en dus ermee voor de ogen van anderen koketteren is een subtiele vorm van het opdringen van een idee. De hoofddoek niet willen afzetten is een teken dat het idee niet wil bekritiseerd worden. En vermits alle ideeën bekritiseerd moeten kunnen worden, moet ook de hoofddoek kunnen afgezet worden. We weten niet welke literatuur Bekaert heeft doorgenomen over religie, maar misschien kan hij reflecteren over het volgende voorstel : religie is een praktijk. Deze praktijk omvat ideeën, maar ook symbolen, rituelen, gezangen. Het is, met andere woorden, een soort levensstijl. Allicht is het geen slecht idee om bepaalde levensstijlen uit bepaalde maatschappelijke sferen te weren (de nudistische levensstijl bijvoorbeeld). Maar daar moeten (in onze liberale samenleving) zeer goede redenen voor zijn (in het geval van de nudist: goede zeden). Waarom komt de religieuze levensstijl zo bedreigend over? Een kernvraag in het hele debat - een vraag waar wij ook het antwoord niet op weten - is bijgevolg waarom de religieuze levensstijl zo bedreigend overkomt. Een standaardantwoord is hier het wijzen op het geweld dat religies zouden veroorzaken. Als we met een nuchtere blik naar de geschiedenis en naar de wereld kijken, dan zien we dat geweld vooral een menselijk probleem is. Wij zien niet in waarom er een sterkere band zou zijn tussen religie en geweld dan tussen mens en geweld. Wij zien zeker niet in waarom een religieuze praktijk van mensen moet beknot worden omdat er ooit en ergens elementen uit die praktijk een rol spelen in een gewelddadig conflict. Dat deze levensstijl vaker dan andere levensstijlen tot geweld moet leiden is een onbewezen en onbewijsbare hypothese, en dus geen hypothese, maar een dogma. Biografische noot: ooit op de luchthaven van Heathrow eens een sikh met tulband achter de monitor van de bagagescanner zien staan. Vluchtig rondkijken leerde: niemand was verontrust. We waren duidelijk niet meer in het Vlaanderen, dat nog niet in het reine is met zijn religieuze verleden en waar bij momenten hysterisch wordt gedaan over godsdienst. 13

Een lange weg Nog een laatste punt. Een interessante casus die Bekaert naar voren schuift is die van een discussiërende klasgroep waarin een aantal vrouwen met een hoofddoek aanwezig zijn. Hij weet uit eigen ervaring dat niet-gesluierde mensen niet altijd vrijuit durven spreken geconfronteerd met al dat textiel. Wij zouden hierop het volgende willen zeggen. Er is inderdaad nog een lange weg af te leggen op het gebied van burgerschap en omgaan met diversiteit in onze samenleving. Mensen zouden inderdaad moeten durven hun mening te uiten, ook als ze weten dat ze daarmee in conflict komen met overtuigingen die anderen dicht op de huid zitten. Dit betekent dat de niet-gesluierden onder Bekaert zijn studenten zullen moeten leren toch hun mening te uiten in de omstandigheden die hij beschrijft en dat mensen die eventueel problemen hebben met homoseksualiteit ook een respectvol gesprek moeten kunnen aangaan wanneer in het gezelschap van twee mannen die liefdevol elkaars hand vasthouden. Het is duidelijk dat voor Bekaert religieuze symbolen bijzonder explosieve en gevaarlijke elementen zijn in de samenleving, die goed onder controle gehouden moeten worden. De vraag is echter of hij inderdaad de karikaturen die Safâa Achnak van het Westen zou maken niet beantwoord met karikaturen over de godsdienst. Het is bij momenten bevreemdend te zien hoe mensen die in de traditie staan van de Verlichting, wanneer het over godsdienst gaat, plots bereid zijn de grootste vooroordelen en dogma's over de religie boven te halen. Daarom één advies aan Bekaert: sapere aude, of: durf te weten!

14

DE VERRASSENDE KRACHT VAN KLEINE VERHALEN

(Predikatie startdag door Luc Van Durme) "De verrassende kracht van kleine verhalen" – het opschrift voor deze viering, bedoeld als een rode draad voor al onze vieringen en zo ook als ruggesteun voor ons handelen dag in dag uit. Maar om in de verf te zetten wat er bedoeld wordt met deze titel neem ik jullie eerst mee op een ander spoor, dit van de "onmacht van de grote verhalen". Altijd al stellen mensen zich vragen over de oorsprong en doel van hun leven, vragen ook over de betekenis van ziekte en lijden, oorlog en bezit, natuurverschijnselen allerhande en ook over hoe om te gaan met elkaar. Diverse religieuze systemen poogden als godsdiensten, een allesomvattend kader te scheppen waarbinnen deze vragen een passend antwoord kregen. Voor onze huidige westerse cultuur zijn vooral de joodse, de christelijke en in mindere mate ook de islamitische van belang. Andere systemen zijn verdwenen – die van Mesopotamië en van het oude Egypte, die van Mithras, de mysteriegodsdiensten, enz. Sommige systemen en godsdiensten deemsterden weg maar werkten door in andere: het gnosticisme bijvoorbeeld en vooral het Zoroastrisme. Die laatstgenoemde werkt door in de joodse, christelijke en islamitische (vooral sjiitische) godsdiensten. Naast de godsdienstige verklaringen zochten ook de Griekse filosofen antwoorden. Nieuwsgierig gaan ze op zoek naar “de archè van de fysis van de kosmos” – de motor die de kosmos in gang zette. Daarvoor bestuderen zij de wetmatigheden van de natuur en pogen daarachter te zien wie of wat de oorzaak is van al wat bestaat. Zij vertrouwen daarbij vooral op de kracht van de menselijke rede en schuiven de godsdienstige verklaringen terzijde. Beiden claimen de weg, de waarheid en het leven te zullen vinden. Het is de tijd van de grote Griekse en Romeinse beschavingen. De titanenstrijd tussen godsdienst enerzijds en de menselijke rede anderzijds lijkt gewonnen te worden door de eerste. Wanneer in 476 het westromeinse rijk definitief valt worden even later, in 529, op last van keizer Justinianus ook de door Plato gestichte Academie en alle andere heidense scholen gesloten. De godsdiensten nemen een hoge vlucht; in het westen vooral de joodse en christelijke, in het oosten vooral de islamitische. Deze godsdiensten beheersen niet alleen het geestelijke leven maar ook het materiële welzijn van mensen. De Kerk claimt alle wijsheid in pacht te hebben en heeft op alles een antwoord klaar, zowel geestelijk als materieel. De paus voelt zich oppermachtig en schuift zelfs de wereldlijke autoriteiten aan de kant: de Duitse keizer moet boete doen en de Engelse koning Jan verliest zijn land. De paus kroont zichzelf met de tiara, de driedubbele kroon – hij is op aarde de plaatsvervanger van God, hoofd van de kerk en heerser over de wereld. De kruik gaat zolang te water tot ze barst en die barst komt er in 1453. De Turkse sultan neemt Constantinopel in, het Byzantijnse rijk valt definitief. Grote aantallen geleerden nemen hun boeken en hun wijsheid mee naar het westen, dat zo na duizend jaar, opnieuw in contact komt met de oude filosofen. Vanaf de Renaissance worden zij en hun wetenschappen druk bestudeerd. De ontdekkingsreizigers openen voor ons de poorten van de wereld; we komen in contact met andere volkeren en vooral ook met hun grondstoffen. De combinatie van dit alles brengt een nieuw ontstuimig elan teweeg. Reeds de Griekse filosoof Parmenides leerde dat de mens de maat is van alle dingen. Een zekere mijnheer Descartes zegt “je pense donc je suis”, ik denk dus ik ben. De westerse mens wordt zich bewust van zijn eigen kracht en kunnen en worstelt zich stilaan van onder de godsdiensten vandaan – verklaringen vinden we zelf wel en op alles vinden we wel een antwoord. In 1789 rekent de Franse revolutie af met de wereldlijke macht van de kerk, de tiara verliest haar onderste kroon, de paus bestuurt alleen nog de kerk als plaatsvervanger 15

Gods. De andere kerken en de godsdiensten kampen met gelijkaardige problemen want onder invloed van de wetenschappen slaat de twijfel over de alwetendheid van de oude geschriften toe: is wat daar geschreven staat ook wel allemaal juist? Weten die ambtsdragers eigenlijk wel waarover ze praten? De tiara dreigt ook de tweede kroon te verliezen. Paus Pius IX ziet de bui hangen en neemt een aantal anti-modernistische maatregelen: een hele reeks wetenschappelijke werken vliegt op de index en priesters moeten een eed van trouw zweren aan de opperherder. Vanaf nu moeten ze vooral zieltjes winnen en zich enkel bezig houden met sacramenten, zo doen ze het minste kwaad. Wat ze vooral niet moeten doen is zich met wetenschap bezig houden of nadenken. Pius IX, een paus om hout op te kappen, op en top reactionair. Aan de andere kant van het spectrum, waar mensen menen zich van godsdienst en God en zijn gebod ontdaan te hebben, nemen kunsten en wetenschappen een hoge vlucht. Wij allemaal kunnen er elke dag de zalige vruchten van plukken. Maar ook hier zit een vlieg op de lamp: de veelgeroemde Ratio, de Rede, kent zo ook zijn eigen grote verhalen, zijn eigen godsdiensten. Mensen zweren nu bij Liberalisme, bij industrialisatie, bij kapitalisme, bij communisme en nationalisme. Stuk voor stuk blijken ze toch niet het langverwachte heil te brengen. Liberalisme en kapitalisme ontaarden in hebzucht en de grote crisis van 1929, het communisme verzandt in bruut Stalinisme en kapseist in 1991. Ongebreidelde industrialisatie ontspoort in wereldwijde vervuiling met alle gevolgen vandien. Het nationalisme blijkt een pest te zijn en leidt tot de catastrofes van1914/18 en van 1940/45 met de nooit eerder geziene Sjoah. De 20e eeuw is de bloedigste tot nog toe. Alleen het kapitalisme lijkt de dans te ontspringen en wordt de nieuwe godsdienst met eigen bijbel en al. Daarvoor zorgt een Amerikaanse van Russische afkomst: Ayn Rand. Zij schrijft Atlas Shrugged (in het Nederlands vertaald als Wereldschok). Het wordt na de Bijbel het meest verkochte boek van de 20e eeuw. Het is inderdaad een schokkend boek want daarin verkondigt zij onomwonden “de deugd van het egoïsme (sic)”. "iedereen heeft de vrijheid te doen en laten wat hij wil, zolang hij geen geweld gebruikt om iemands persoon of eigendom aan te tasten. Het wordt de grondslag van het neoliberalisme met zijn verheerlijking van de vrije markt en van het ongeremde kapitalisme. Ze krijgt een massa enthousiaste volgelingen, Alan Greenspan bijvoorbeeld maar ook politici zoals Ronald Reagan en de hele trits economen en politiekers ter rechterzijde die zweren bij de vrije markt en een ongeremde economie. De gevolgen van dit denken, dat zelf uitgroeide tot een nieuwe religie, beginnen volop zichtbaar te worden, de lijken beginnen uit de kast te vallen. Maar of we daaruit veel leren? Wat nu? Hoe kunnen wij nu verder gaan en waar vinden we de nodige inspiratie? Want de grote verhalen zijn allemaal gestrand of zijn bezig in de gracht te rijden. Als die grote verhalen geen soelaas brengen kunnen we misschien kijken naar kleine verhalen. En die hebben we volop. Vrienden, op deze tafel liggen een heleboel bijbels. Bijbels in verschillende talen,voor volwassenen en voor kinderen in allerlei vormen en kleuren, maten en gewichten. Je moet er straks maar eens naar kijken, er aan voelen en er in bladeren. Allemaal staan ze vol met kleine verhalen. Ze vragen om gelezen te worden, aan elkaar verteld te worden, over nagedacht te worden, bestudeerd te worden, over gepraat te worden. Maar bovenal willen ze in praktijk gebracht worden. Dat is trouwens de eerste bedoeling van onze samenkomsten: uit die vele kleine verhalen inspiratie op doen en er kracht uithalen om ons denken en ons handelen te richten. Want uit die teksten leren wij dat onze deugd niet bestaat in egoïsme maar veeleer stoelt op gerechtigheid en barmhartigheid – de twee grondkenmerken van de bijbelse God. Vrienden laten wij deze taak ter harte nemen, aandachtig en zorgvuldig, want op dit ogenblik zijn wij weer als lammeren tussen de wolven. We hebben nu geen andere wapens dan deze kleine verhalen. Onooglijke verhaaltjes, maar samengebundeld vormen zij het Woord van God. Zo vormen zij de vuist die op tafel klopt en 16

het opneemt voor gelukkige mensen in een gezonde schepping. Wij moeten niet weer op het voorplan treden met paleisachtige kerken of in goudbrokaat gehulde gemijterde prelaten. Ik pleit voor een op mensenmaat geschoeide “Kerk -op-de-achtergrond” , die in kleine gemeenschapjes als deze, onvermoeibaar maar begeesterd, in stilte werken aan een andere, menswaardige maatschappij en dat alles in intense samenwerking met andere opvattingen uit Jodendom, islam, boedhisme, vrijzinnigen en noem maar op. Laten we als een mug stekelig te werk gaan in de pels van de egotrippers. Leer van de mug en weet dat alle beetjes helpen. Heel ons doen en laten moet dooraderd zijn van die Bijbelse Boodschap, opdat zij geen woord blijve maar vlees worde. Veel creatief lees- en luistergenot toegewenst, vandaag en nog vele komende sabbatsdagen.

Jarigen

JEBRON KALENDER – OKTOBER – NOVEMBER 2014 EN ANDERE ACTIVITEITEN Dinsdag 30 september om 20 uur: OPEN RAAD VAN BESTUUR Zaterdag 4 oktober om18.30 uur: wekelijkse viering in het Jebronhuis. Voorgestelde lezingen: Jesaja 5,1-7; Filippenzen 4,6-9 en Mattheüs 21,33-43 Deze viering wordt voorbereid door groep 3. Dinsdag 7 oktober van 19.30 tot 22 uur: Bijbels leerhuis. We staan verder stil bij het thema: “Opstaan zal in de nacht gebeuren” en lezen teksten uit Eerste en Tweede Testament in verband met opstaan, opstanding, verrijzenis. Zaterdag 11 oktober om18.30 uur: wekelijkse viering in het Jebronhuis. Voorgestelde lezingen: Jesaja 25,6-10a; Filippenzen 4,12-14.19-20 en Mattheüs 22,1-14 Deze viering wordt voorbereid door groep 2. 17

Donderdag 16 oktober om 20 uur: Eric Gruloos, al meer dan 30 jaar priester onder de Maya-indianen zal getuigen over hoe multinationals goud roven uit de grond, eigendom van de Maya’s … Met alle gevolgen van dien op sociaal, economisch en ecologisch vlak. Verschillende bewegingen, w.o. de vrienden van Eric Gruloos, alsook ‘Solidair met Guatemala’ (Guido De Schrijver en Monique Batavia) en Broederlijk Delen zetten zich hier al jaren heel sterk voor in! Een aanrader! Stint Pauluszaal, botermelkstraat 63, Aalst Zaterdag 18 oktober om18.30 uur: geen viering in Jebron. We zijn uitgenodigd op de doopviering van JASPER Van den Bossche op zondagmiddag om 12 uur in de Sint Annakerk. Zaterdag 18 oktober om 14.00 uur op het Werfplein , Aalst: start van de optocht met als thema “Waardigheid van mensen in armoede’. Een optocht met positieve boodschappen met als focus (gelijk)waardigheid van mensen in armoede. Spandoek, vlag zijn welkom Info: Werkgroep Stop de Armoede, [email protected], Dinsdag 21 oktober: HUIZEN VAN VREDE – tweede avond. In de reeks Huizen van Vrede nemen we het samenleven in diversiteit onder de loep. De rode draad doorheen de gespreksavonden van dit najaar is 50 jaar migratie. Elke avond belichten we een ander thema. We gaan in gesprek met deskundige gastsprekers en met Aalstenaars die op een inspirerende manier met diversiteit bezig zijn. Begeleiding: Rosalie Heens, moderator LDC DeToekomst, Sint Kamielstraat 85 in Aalst Deelnameprijs: €4 per avond. Jongeren (-18 jaar) betalen €2 per avond Inschrijven via Vormingplus Vlaamse Ardennen Dender (www.vormingplus-vlad.be of 054141.48.02) Organisatie: Aalst Mixt, Emmaüs, Kevser Moskee, KMS Oost Vlaanderen, vzw Motief, ODiCe, Vormingplus Vlaamse Ardennen Dender Thema tweede avond: OUDER WORDEN IN EEN DIVERSE SAMENLEVING Op deze avond bespreken we hoe ouderen met en zonder migratieachtergrond kijken naar 'ouder worden’. Hoe ervaren zij dit? Welke zorg en ondersteuning verwachten zij van hun familie, van de ouderenzorg, van de samenleving? Welke verschillen zijn er op dit vlak tussen ouderen met en zonder migratieachtergrond? Woensdag 22 oktober om 20u: Raad van Bestuur. Tijdens een deel van deze samenkomst zal de nieuwe Deken Marc Verwaeren aanwezig zijn voor een openhartig en toekomstgericht gesprek. Zaterdag 25 oktober om 18u30: wekelijkse viering in het Jebronhuis. Voorgestelde lezingen: Exodus 22,20-26; 1 Tessalonicenzen 1,5c-10 en Mattheüs 22,34-40 Deze viering wordt voorbereid door groep 1. Zaterdag 1 november: FEEST VAN ALLERHEILIGEN EN ALLERZIELEN. Om 18u30: wekelijkse viering in het Jebronhuis 18

Voorgestelde lezingen: Apocalyps 7,2-4.9-14; 1 Johannes 3,1-3 en Mattheüs 5,1-12a Deze viering wordt voorbereid door groep 2. Zaterdag 8 november om 18u30: wekelijkse viering in het Jebronhuis. Voorgestelde lezingen: Ezechiël 47,1-2.8-9.12 of Genesis 28,11-18; 1 Korintiërs 3,9-13, 1617 en Johannes 2,13-22 of Lukas 19,1-10 Deze viering wordt voorbereid en voorgegaan door Ignace Dinsdag 11 november: SOEPVERKOOP VOOR 11.11.11-actie Zaterdag 15 november om 18u30: wekelijkse viering Voorgestelde lezingen: Spreuken 31,10-13.19-20.30-31; 1 Tessalonicenzen 5,1-6 en Mattheüs 25,14-30 Deze viering wordt voorbereid en voorgegaan door Stefaan Dinsdag 18 november: HUIZEN VAN VREDE - derde avond. In de reeks Huizen van Vrede nemen we het samenleven in diversiteit onder de loep. De rode draad doorheen de gespreksavonden van dit najaar is 50 jaar migratie. Elke avond belichten we een ander thema. We gaan in gesprek met deskundige gastsprekers en met Aalstenaars die op een inspirerende manier met diversiteit bezig zijn. Begeleiding: Rosalie Heens, moderator LDC DeToekomst, Sint Kamielstraat 85 in Aalst Deelnameprijs: €4 per avond. Jongeren (-18 jaar) betalen €2 per avond Inschrijven via Vormingplus Vlaamse Ardennen Dender (www.vormingplus-vlad.be of 054141.48.02) Organisatie: Aalst Mixt, Emmaüs, Kevser Moskee, KMS Oost Vlaanderen, vzw Motief, ODiCe, Vormingplus Vlaamse Ardennen Dender Thema derde avond: DIVERSITEIT OP DE WERKVLOER Moeten we in onze refter halalvoedsel aanbieden? Wat als collega's vragen om verlengd verlof tijdens de zomer, zodat ze hun familie in het land van herkomst kunnen bezoeken? Moeten we iedereen gelijk behandelen of net rekening houden met verschillen? Op deze avond gaan we op zoek naar inzichten en praktijken die kunnen helpen om op een werkbare manier rekening te houden met diversiteit op de werkvloer. Donderdag 20 november om 20u: Raad van Bestuur

JEBRON Werkjaar 39 , 2014-2015 Wil je op de hoogte blijven van alle activiteiten in en rond het Jebrongebeuren, HERABONNEER je dan op Info Jebron.. Voor 10€ ontvang je 10 nummers in de brievenbus of voor 8€ ontvang je info Jebron in je mailbox.

19

Info Jebron: Het tijdschrift dat maandelijks verschijnt (behalve juli en augustus) Het abonnement kost 10€ voor een gedrukt exemplaar. Wens je info jebron via mail te ontvangen, dan vragen wij 8€. Jebron vzw Open Huis voor Vorming en Pastoraat Begijnhof 1 - 9300 Aalst Open ma, di, do en vr van 08.00 tot 16.45 uur. Tel. 053/77.51.16 Mailadres: [email protected] Website: www.jebron.be Stortingen en financiële steun zijn welkom op BE46 0680 6230 4036 Wij bieden: Wekelijkse viering op zaterdagavond om 18.30 uur. Ontmoetingsmomenten: Leefweekend, wandelingen, … Bijbels leerhuis: Eén dinsdagavond per maand. Interactieve vormingsmomenten zoals open haard gesprekken op zaterdagavond en jaarlijkse verdiepingsdag. Tijdschriftenbibliotheek met meer dan 80 verschillende tijdschriften. Alle artikels staan op trefwoord. Artikels, suggesties, tips zijn welkom bij de Redactieraad [email protected] Raad van Bestuur Guido De Schrijver Judith Spitaels Erik Van Assche Fred Van den Branden

Luc Rottiers Inge De Bruyn Paul De Witte

Personeel Vera Baeyens Anne De Cremer Hilde De Saedeleer Linda Van Der Eecken Liturgieverantwoordelijke Paul De Witte

20