Wat werkt voor wie in reïntegratie? Overwegingen voor de Gemeenteraad Nijmegen Presentatie in opdracht van: Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen
Nijmegen, 12 oktober 2011 Lucy Kok www.seo.nl -
[email protected] - +31 20 525 1630
Agenda
1. Opening door Ad van Ruth (voorzitter rekenkamer) 2. De gemeentelijke gereedschapskist 3. Wat werkt voor wie? 4. Overwegingen voor Nijmegen
1. Inleiding Door Ad van Ruth Voorzitter Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen
Onderzoek in opdracht van de rekenkamer RWI rapport “Gemeentelijk reïntegratiebeleid vergeleken” Ervaringen van 74 gemeentelijke onderzoeken Quick scan beleidsstukken Nijmegen
2. De gemeentelijke gereedschapskist Instrumenten gericht op: de werkzoekende de werkgever aansluiting werknemer en werkgever
Instrumenten gericht op de werkzoekende
Aanpakken tijdelijke belemmeringen Sociale activering Vakgerichte trainingen en scholing Werkervaringsplaatsen Work First Volledig gesubsidieerd werk Werken met behoud uitkering
Instrumenten gericht op de werkgever Loonkostensubsidie Tijdelijk Langdurig Loondispensatie (toekomstig instrument)
Tijdelijk Langdurig Garantie ziekteverzuimkosten
Aansluiting werkgever en werknemer Sollicitatietraining Bemiddeling
Zelf doen of uitbesteden? Ook uitbesteden vereist actieve rol Contracteren Controleren Afrekenen Alleen uitbesteden als: Gemakkelijk contracteerbaar (op resultaat of op activiteiten) Gemeente het niet beter kan Gemeente het niet goedkoper kan
2. Wat werkt voor wie? Waar nodig belemmeringen aanpakken Verslaving Schulden Indelen op basis van arbeidsproductiviteit Groep 1. Negatieve arbeidsproductiviteit Groep 2. Blijvend onder minimumloon Groep 3. Tijdelijk onder minimumloon Groep 4. Op of boven minimumloon
Groep 1: Negatieve arbeidsproductiviteit
Arbeidsproductiviteit: lager dan begeleidingskosten Wie: mensen met behoorlijke verstandelijke beperking Doel: maatschappelijke participatie, niet op de arbeidsmarkt Instrumenten: Sociale activering Welzijn- en zorgtrajecten
Groep 2: Arbeidsproductiviteit blijvend onder het minimumloon Arbeidsproductiviteit: blijvend onder minimumloon Doel: op de arbeidsmarkt, blijvend afhankelijk van de gemeente Instrumenten: Langdurige loonkostensubsidie Langdurige loondispensatie Volledig gesubsidieerd werk Werken met behoud van uitkering Flankerend aan loonkostensubsidies Scholing: om subsidie te minimaliseren Garantie ziekteverzuimkosten: flankerend voor werkgever
Groep 3: Arbeidsproductiviteit tijdelijk onder het minimumloon
Arbeidsproductiviteit nog te laag, maar snel te verbeteren Wie: langdurig werkzoekenden Doel: arbeidsproductiviteit naar minimumloon en uitstroom Instrumenten: Kennis en vaardigheden Vakopleiding, scholing Werkervaring Tijdelijke loonkostensubsidie of kortdurend loondispensatie Tijdelijk werk met behoud uitkering, gesubsidieerd werk Werkervaringsplaats Arbeidsritme Work First Werkervaringsplaats etc.
Groep 4: Arbeidsproductiviteit op of boven minimumloon
Arbeidsproductiviteit op of boven minimumloon Wie: mensen die niet handig zoeken, schoolverlaters Doel: zo snel mogelijk regulier werk Instrumenten: Geen Sollicitatietraining Bemiddeling Work First
Overwegingen voor Nijmegen
Doelstellingen van Nijmegen (uit Werk staat voorop! 28 september 2011) Werk staat voorop “mensen kunnen zekerheid, participatie en persoonlijk welbevinden het beste bereiken via betaald werk” Richt alleen reïntegratie-instrumenten op mensen met perspectief op regulier werk “we kiezen ervoor te investeren in mensen met perspectief op de arbeidsmarkt, maar die wel een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt”
Doelgroepen in Nijmegen (uit Werk staat voorop! 28 september 2011) Groep a. De zelfredzamen Groep b. De kwetsbare middengroep. Hebben wel perspectief op werk, maar hebben hierbij substantiële hulp nodig (incourante opleiding of gebrek aan werkervaring) Groep c. De groep die niet binnen afzienbare termijn zal kunnen functioneren in betaald werk Nijmegen richt zich op de kwetsbare middengroep (en nog enkele groepen zoals jongeren)
Instrumenten in Nijmegen (uit Werk staat voorop! 28 september 2011) 1. Leren en werken in werkcorporaties Groepsaanbod werkervaring opdoen 2. (Leer)werkplekken Individueel traject, werkervaring, bemiddeling en scholing) 3. Voortrajecten voor kwetsbare bijstandsgerechtigden Ondersteuning aan specifieke doelgroepen: risicojongeren en mensen met een arbeidsbeperking Afbouw brugsubsidies Afbouw gesubsidieerd werk Nu 1.700, volgend jaar 1.440 (leerwerk)plekken/trajecten.
Zelf doen versus uitbesteden in Nijmegen Sinds 2007 heeft Nijmegen reïntegratie in eigen beheer Nu wil Nijmegen meer gaan uitbesteden omdat: Bezuinigingen op formatie Nieuwe doelgroep: specifieke deskundigheid nodig Inzetten op werkcorporaties
Overwegingen (groep 4) De indeling van Nijmegen lijkt op die op arbeidsproductiviteit. Is deze dat ook? Worden de doelgroepen op deze manier ingedeeld? Zelfredzamen zijn vergelijkbaar met groep 4 Daar doet de gemeente niets aan. Dat is op zich prima. Work First trajecten kunnen voor sommigen nuttig zijn Opvallend dat Nijmegen geen Work First kent voor groep 4 (bv schoolverlaters)
Vervolg overwegingen (groep 3) De kwetsbare middengroep Is dat groep 2 of groep 3 of allebei? Voor groep 3 klinken de plannen als een uitstekend idee De plannen voor de kwetsbare middengroep klinken heel geschikt voor groep 3 Het beleid (werkcorporaties gericht op uitstroom) voldoet hier uitstekend aan, mits efficiënt ingericht. Echter, let op bij de werkcorporaties. Werken met behoud van uitkering is vaak duurder dan loondispensatie, vooral bij groep 3! Verzuimkosten werkgever overnemen neemt risico’s weg Nijmegen zoekt naar manieren om risico werkgever op te vangen
Vervolg overwegingen (groep 2) Maar wat gaan Nijmegen met groep 2 doen? Als zij uitstroominstrumenten gaat inzetten voor groep 2 gaat dat leiden tot teleurstelling bij mensen en verspilling van gemeentelijke middelen. Als zij niets doet met groep 2 betaalt zij uitkeringen. Soms is dat duurder dan een loonkostensubsidie. Meest gunstig voor gemeentefinanciën: productie minder dan 30% = werken met behoud uitkering productie 30% of meer = loondispensatie Niet alleen gunstig voor gemeentefinanciën, maar ook voor werkzoekende. Meer loon en werk dat meer richting regulier werk gaat.
Vervolg overwegingen (uitbesteden) Uitbesteden vanwege bezuinigingen Zelf doen soms goedkoper (groep 4, moeilijk contracteerbaar) Uitbesteden vanwege inkoop specifieke kennis Prima idee Bemiddeling uitbesteden aan werkcorporatie Gemeenten zijn beter in bemiddeling naar regulier werk
