1
“Wat is nu de waarheid over jaarlijks enten ?“
De Jaarlijkse Entingen bij Kat & Hond,
Nodig of Onnodig? Een paar maanden terug volgde ik een lezing van Drs. Vet. Tannetje Koning over dit onderwerp. Zie hierna mijn synthese over wat we in dit verband hebben bijgeleerd. De discussie over dit onderwerp wakkert steeds verder aan. In de media lees je zeer kritische geluiden over het jaarlijks enten en de daarmee gepaard gaande (soms ernstige) bijwerkingen. Er is op dit moment reeds één farmaceutisch fabrikant van cocktails, die aangeeft nog slechts eens in de 3 jaren te enten. Verwacht mag worden, dat meerdere fabrikanten zullen volgen… Om dit onderwerp klaar en duidelijk te begrijpen, is het aanbevelenswaardig om een keer een lezing van Drs. Vet. T. Koning of Monique Bladder of andere persoon met kennis ter zake over dit onderwerp te volgen, ergens ten lande. Tijdens zo’n lezing wordt het ook jou duidelijk wat virussen en/of bacteriën zijn, hoe het immuunsysteem werkt met antigenen, wat het verschil is tussen aspecifieke en specifieke afweer. Enten. Hoe werkt het precies? In wezen wordt geprobeerd een virale infectie na te bootsen door een levende of dode entstof in te spuiten, zonder dat het dier er ziek van wordt. Levende entstof bevat virus dat zich traag, in kleine hoeveelheden en verzwakt vermenigvuldigt. Ondertussen kan het lichaam van de gastheer antilichamen ertegen aanmaken, hopelijk zonder ziekt te worden. Er zit helaas wel een risico aan vast voor dieren met een verminderde weerstand. Die kunnen er dus wel ziek van worden, ja, zelfs aan overlijden. Verminderde weerstand treedt bijvoorbeeld en onder andere op wanneer het dier al dan niet zichtbaar met de één of andere ziekte worstelt. Daarom is het van het grootste belang dat je ook jouw dier eerst grondig laat onderzoeken en kerngezond verklaard wordt door je dierenarts,
2
vooraleer te enten. De door enting ziek geworden dieren gaan het virus vervolgens uitscheiden en alzo verspreidt zich de ziekte. Een voordeel van vaccineren met dit soort vaccin is anderzijds wel, dat opgewekte immuniteit sneller werkt, langer actief blijft, betere bescherming biedt en de dosis van het vaccin lager kan zijn.. Dode entstof daarentegen is iets heel anders. Er zit namelijk in stukjes verhakt virus in de enting Die stukjes/deeltjes virus heten antigenen. Hiervan kan het geënte dier de ziekte niet ontwikkelen, omdat dit virus zich niet meer vermenigvuldigt, want het betreft dood virus. Aan dit soort vaccin worden stoffen toegevoegd die ervoor zorgen dat het lichaam van je huisdier reageert op het dode virus en vervolgens antilichamen gaat aanmaken. Deze stoffen heten adjuvantia. Nadeel is weliswaar dat deze enting kortere tijd bescherming biedt en zodoende herhaald dient te worden. De adjuvantia geven ook wel eens vervelende neveneffecten (reacties). Pro is dat de eigenlijke ziekte niet opgewekt kan worden en geen verspreiding van het virus kan plaatsvinden.
Weet, dat deze verhakte virusdeeltjes in formaldehyde (bewaarmiddel) zijn bewerkt; een kankerverwekkende stof die mee bij je huisdier naar binnengaat. Bij sommige fabrikanten treft men tevens soms alumiumhydroxyde aan in de entstof Om het goedkoper te maken worden er meestal meerdere entstoffen in 1 preparaat gedaan. Alzo wordt er dan tegen meerdere ziektes in 1 keer geënt. Dit is de bewuste “cocktail enting”. Het is niet onbelangrijk hierbij te weten, dat enten een zeer onnatuurlijke manier is om met een virus in contact te komen (besmet te worden). De aspecifieke weerstand wordt overgeslagen. Het lichaam van het dier wordt in één keer belast met verschillende virussen waartegen het plotsklaps antilichamen moet aanmaken. Dit overbelast behoorlijk zijn/haar immuunsysteem voor enige tijd. Het komt daarbij voor dat andere virussen en bacteriën in deze periode hun gang gaan en ziek maken. Daarom is het van groot belang dat het te enten dier kerngezond is en vooral niet lijdt aan een verminderde weerstand (door opportunistische ziekte) op het moment van toediening van de enting(en). Eveneens kunnen tumoren zomaar
3
ineens de kop opsteken t.g.v. een enting. Daarbij niet te vergeten dat sommige allergieën, zoals bvb voor kip, ei en/of rundvlees, kunnen voortspruiten uit de entingen. Dit als gevolg van de restanten van celkweek, die in de entstof aanwezig blijven, wetende dat die celkweek heeft plaatsgevonden in kippenembryo’s en/of niercellen van rund. Naast de hiervoor genoemde ontwikkelingen mogen we er vanuit gaan dat ook AIHA = auto-immuunziekte zoals bvb myositis, kan voortspruiten uit entingen. Een zekere Jean Dodds in de US heeft tijdens onderzoek bij honden ontdekt, dat er na enting meer antilichamen tegen eigen schildklierweefsel in het bloed v.d. geënte dieren aanwezig waren, waardoor het dier dus afstotingsverschijnselen van zijn eigen schildklier ontwikkelt. Weet ook, dat dierenartsen bekend zijn met het sporadisch optreden van bloederige diarree, of kennelhoest, of lymfosarcoom (lymfenklierkanker), …, kort na de cocktailenting, waarschijnlijk veroorzaakt door een tijdelijk onderdrukt immuunsysteem. Naast deze, zijn er ook nog de acutere reacties mogelijk, de allergische reacties zoals o.a. het plots opzwellen van de kop, ontstaan van jeukende bulten, in katzwijm vallen, koorts, hoesten, soms zelfs vervelende tumoren die ineens komen opzetten. Bij de kat zijn deze tumoren hardnekkig en kwaadaardig. Bij jonge dieren kan het moeilijk zijn om een goeie bescherming te verkrijgen. Soms komt er geen reactie op de enting. Maternale immuniteit (die ze hebben meegekregen via de biest van het moederdier) kunnen ingeënte virussen namelijk neutraliseren en alzo wordt er nog geen eigen afweer tegen opgebouwd. Na alle nare verhalen hierboven, is er nog een vrolijke noot te melden. De “geldigheidsduur” van een succesvolle enting is “lang”. Zelfs veel lander dan je denkt. Alvast langer dan een jaar, waardoor jaarlijkse enting overbodig is. Onderzoek in de VS bij 1400 willekeurige honden heeft uitgewezen dat 95% beschermd is tegen parvo en 98% tegen hondenziekte. Een ander onderzoekt wijst uit dat 85% van alle honden, die meer dan 4 jaar niet geënt werden, nog bescherming heeft tegen hondenziekte. Gelijksoortig onderzoek als in de VS loopt er momenteel in Utrecht. Soms komt het voor dat een hond binnen de vier jaar na de laatste enting een keer een te lage weerstand toont op titer tegen parvo. Dit komt voor bvb bij de dobermann en de rottweiler. Dan betreft het geen gevoeligheid voor parvo, doch heeft dit te maken met het onvermogen van het dier om antilichamen aan te maken, zegt Tannetje Koning. Weet ook dat enten tegen bacteriën, zoals bvb de ziekte van Weil, niet lang werkt (slechts een paar maanden) en slecht aanslaat. Daardoor ontwikkelt een groot deel van de geënte dieren geen antilichamen n.a.v. de enting. Een tegen Weil geënt dier kan dus alsnog leptospirose krijgen. Wil je je dier alsnog tegen Weil enten, dan wel jaarlijks te herhalen, best bij aanvang van de lente.
4
Enten tegen HCC (hondenhepatitis) is 1 x voor levenslang voldoende. Adeno2 en kennelhoest zijn geen gevaarlijke, onbehandelbare ziektes. Je dier hiertegen enten, biedt geen garantie dat je dier de ziekte niet krijgen kan. Als je reist naar ’t buitenland is rabiësenting verplicht. Er is al een fabrikant die aangeeft dat zijn entstof slechts om de 3 jaar hoeft. Als je niet buiten Nederland reist, kan je je afvragen of je jouw dier wel wil enten tegen rabiës. Niet onbelangrijk te weten, is dat jonge honden gevoeliger zijn voor hondenziekte en parvo. Zij moeten dus wel goed beschermd worden. Tricky, want zoals eerder gezegd, slaan entingen niet altijd evengoed aan bij puppy’s, vanwege de maternale antilichamen die lang actief blijven in het jonge dier. Deze maternale weerstand houdt op bescherming te bieden bij een leeftijd van ergens tussen de 6 en x- weken. Zolang deze maternale weerstand sterk of zwak actief is, zal het jonge lichaam geen antilichamen aanmaken op de ingebrachte entstoffen. Dat doet dit jonge lichaam wel wanneer alle maternale weerstand volledig is uitgewerkt. Er treedt dus een niet te omzeilen kwetsbare periode op. T.Koning raadt aan zo laat mogelijk, d.i. bvb 1 week vóór vertrek naar nieuw gastgezin, de puppy te enten. Enten bij 6 weken vindt zij te vroeg en dus nutteloos. Eerste keer enten met 7 of 8 of 9 weken vindt zij aanbevelenswaardiger (als de puppy vertrekt met respectievelijk 8 – 9 of 10 weken). Vervolgens kan er op de leeftijd van 12 weken de cocktail enting gegeven worden. Bij de titer-bepaling met 16 weken zal de dierenarts kunnen vaststellen of de cocktail enting zijn werk al dan niet goed heeft gedaan. Daarna zou het mooiste zijn, om pas weer te enten als de titer te laag aanduidt. Helaas kan het niet anders dan te enten volgens de voorschriften van pensions, shows en cursussen, m.u.v. van de fabrikanten die 2 tot 3 jaar dekking garanderen.
titer Geresumeerd kan men bijgevolg stellen, dat er geen standaard entingplan opgesteld kan worden. Jouw uitgangspunt zou derhalve kunnen zijn: “hoe minder enten, hoe beter”, zonder daarbij risico’s te willen lopen. Dus, altijd in goed overleg en met gebruik van gezond verstand. Helaas werken niet alle dierenartsen hier graag aan mee. Bekend is dat gemiddeld ca. 70% van hun inkomen afhankelijk is van de “jaarlijkse herhalingsentingen”. Laat je ook niet afschrikken door sommigen die beweren dat titerbepalingen onbetaalbaar duur zouden zijn. Een titer zou niet boven de € 40,- mogen kosten bij je dierenarts.
5
Eigen ervaring: Om het gemiddelde te kennen van de graad van bescherming van onze roedel tegen parvo - hepatitis en hondenziekte, hebben we in augustus 2014 onze riesenschnauzer Xantor, dwergschnauzer Diva en Ierse Wolfshond G.G. laten titeren bij Hondenschool Cunos in Drachten waar drs. vet. Tannetje Koning voor die gelegenheid was komen opdraven. Xantor al ruim 7 jaar niet meer geënt en nog super goed beschermd ! Eerstvolgende titermoment is voor hem pas over 4 jaar weer (als 't ie dan nog leeft zou dan 16 zijn). Diva al ruim 8 jaar niet meer geënt en nog even goed beschermd als onze Xantor. Eerstvolgende titermoment is voor haar pas over 4 jaar weer (als zij dan nog leeft zou dan ook 16 zijn). Onze G.G. is nog beschermd maar zwakker dan de twee vorige honden. Hij wordt over 1 jaar opnieuw getiterd. Nu enten heeft geen zin want een beetje weerstand is ook weerstand (antilichamen) waardoor enten een pleister op houten been betekent en dus volkomen overbodig. M.a.w. zullen onze Schnauzers niet meer hoeven geënt te worden voor de rest van hun leven, vermits ze alle 5 boven de 11 jaar zijn en hebben nog weerstand tegen de drie dodelijkste ziektes bij honden. Volgend jaar G.G. opnieuw titeren en dan ineens ook maar Ish & Hercules & Diesel checken.
Als we het geluk mogen hebben om in 2014 of '15 van Ish puppy's te krijgen, worden ook de kleintjes vanaf hun 6e week getiterd en pas op "le moment suprême" slechts 1 x geënt (precies dan wanneer de maternale bescherming is verdwenen). Korte tijd later een titerbepaling om te kijken of die ene cocktail enting spontaan antilichamen heeft doen aanmaken en … we zijn voor jaren klaar. Zo hoeven die kleine mormeltjes niet nutteloos 3 x kort na mekaar die schadelijke vloeistoffen te verduren. Wij zullen verwittigen wanneer we drs. Vet. Tannetje Koning vanuit Otterlo naar De Willco State uitnodigen in 2015 om te komen titeren. Iedereen die interesse heeft, mag zich vanaf nu reeds inschrijven en op de wachtlijst zetten. We verwittigen alle belanghebbenden over de datum en uur dat het titeren zal plaatsvinden. Dit jaar (2014) kost een titerbepaling €36,- per hond. Het resultaat wordt door haar officieel genoteerd in het paspoort / entingoverzicht van uw dier en is geldig voor de meeste instanties. Titeren is een prachtige uitvinding. Sta er voor de volle 100% achter en is niet eens kostbaar in vergelijking met vele andere veterinaire rekeningen.