Warmtepompen Weldadige warmte op het hoogste niveau
Innovatief – ELCO warmteoplossingen voor duurzame energie
Hoogste tijd om te handelen Zeker sinds de wereldklimaatconferentie van Kopenhagen bestaat er geen twijfel meer: wanneer we niet in de onmiddellijke toekomst concrete maatregelen voor klimaatbescherming nemen, zijn dramatische gevolgen voor de mensheid onvermijdelijk. In Europa zijn de wissels reeds omgezet: een besluit van de Europese raad van maart 2007 verplicht de lidstaten de energieeffieciëntie in gebouwen tot 2020 met 20% te verhogen bij gelijkmatige toename van het aandeel duurzame energie met 20% en een reductie van de CO2-emissies met eveneens 20%. ELCO – innovativiteitsleider voor duurzame energie Lang voordat thema’s als „klimaatverandering“, „CO2-reductie“ en „hulpbronnen ontzien“ de brede publiciteit bereikten, had ELCO de tekenen des tijds al onderkend en in zijn strategie verwerkt. Het begin maakte voor meer dan 30 jaar de ontwikkeling van zonne-installaties mogelijk, een terrein waarop we momenteel met de modernste vacuümbuistechnologie leidinggevend zijn. Ondertussen hebben we door eigen onderzoek en ontwikkeling onze deskundigheid op het gebied van duurzame energie systematisch uitgebouwd. Resultaat: ELCO behoort momenteel tot de meest innovatieve ondernemingen op dit gebied en is één van de weinige aanbieders van complete oplossingen. Ons aanbod: • Zeer efficiënte zonne-installaties voor warmwaterbereiding en verwarmingsondersteuning. • AEROTOP® T & G en AQUATOP® T – een volledig nieuwe generatie warmtepompen voor verwarmingswarmte door middel van gratis energie uit de omgeving. ELCO – uniek vermogen oplossingen te brengen ELCO verwarmingsoplossingen, die enthousiast maken, omdat ze het beste overeenkomen met de voorstelling van comfort, doordat ze de hoogste energie-efficiëntie combineren met minimale emissies van schadelijke stoffen. Ons aanbod is omvangrijk. Een ELCO verwarmingsoplossing is steeds individueel en reikt van advies en planning via kwalitatief hoogwaardige producten en de bijbehorende systeemtechniek tot op maat gesneden onderhouds- en serviceprestaties over de totale levensduur van de installatie.
Systeemoplossingen voor industrie en utiliteit Voor industrie en utiliteit ontwikkelen we complete systeemoplossingen, die optimaal zijn toegespitst op de specifieke eisen van ieder detail. Het toepassingsspectrum reikt van installaties voor de productie van verwarmingswarmte tot aan thermische grote installaties in de industrie.
individual
optimized
guaranteed
2I3
Alles spreekt voor de warmtepomp
Wie momenteel een huis bouwt of renoveert, kent de vraag naar de optimale verwarming het allergrootste belang toe. Steeds vaker kiest men voor een warmtepomp. Om een goede reden: momenteel is er geen enkele verwarmingstechniek, die het wat betreft energieefficiëntie, economisch rendement en milieuvriendelijkheid kan opnemen tegen de warmtepomp. De economisch beste oplossing Terwijl toenemende olie- en gasprijzen het verwarmen met fossiele brandstoffen jaarlijks duurder maken, produceren warmtepompen verwarmingswarmte grotendeels door middel van gratis energie uit de omgeving. Een vergelijking tussen de bedrijfskosten valt daarom duidelijk in het voordeel van de warmtepomp uit. De investeringskosten verdient u binnen een aantal jaren automatisch terug door de enorme besparingen op de bedrijfskosten.
Een markt met grote toekomst Toenemend strengere milieuwetten maken in de nieuwbouw reeds het gebruik van duurzame energie verplicht. Tegelijkertijd verhogen stimuleringsprogramma’s bij opdrachtgevers de bereidwilligheid om in een warmtepomp te investeren. Deze combinatie leidt in de markt tot een grotere vraag, die in de toekomst zelfs nog duidelijk zal toenemen. De juiste beslissing: een warmtepomp van ELCO ELCO behoort tot de toonaangevende producenten van warmtepompen in Europa. De modellen van de serie AEROTOP® T & G en AQUATOP® T behoren wat betreft prestaties en betrouwbaarheid tot de besten in de markt. Met de C-modellen (Compact) bieden we warmtepompen, waarin reeds alle onderdelen in de fabriek zijn geïntegreerd. Dat maakt de installatie eenvoudig en bespaart tijd.
Het milieu sparen Ook op het punt milieuvriendelijkheid spreekt alles voor de warmtepomp. Bij deze techniek wordt de verwarmingswarmte niet geproduceerd door een verbrandingsproces en daarom treden er ook geen emissies van schadelijke stoffen op. Er komt met name geen CO2 vrij, een belangrijke bijdrage aan de bescherming van de aardatmosfeer.
Vergelijking van bedrijfskosten en afschrijving Euro per jaar
Ton CO2 per jaar
jaarlijkse bedrijfskosten
4.000
4,0
jaarlijkse afschrijving
3.500
3,5
jaarlijkse CO2 uitstoot
3.000
3,0
2.500
2,5
2.000
2,0
1.500
1,5
1.000
1,0
500
0,5
0
0 gas condenserend
individual
optimized
oliegestookt condenserend
guaranteed
grond-waterwarmtepomp
lucht-waterwarmtepomp
pellets verwarming
Eengezinswoning nieuwbouw, zeer comfortabel. Verwarmingslast van het gebouw 7,5 kW (150 m2 verwarmd woonoppervlak met radiatoren 35º C) inclusief warmwaterproductie voor 4 personen.
De voordelen van de warmtepomp in een oogopslag Eén principe, drie energiebronnen Warmtepompen onttrekken de in de omgeving opgeslagen energie en produceren daaruit verwarmingswarmte. Volgens dit principe laten lucht, de bodem en grond- en oppervlaktewater zich gebruiken als gratis energiebron. Warmtepompen onderscheiden zich door de volgende voordelen:
Milieuontlasting Warmtepompen leveren een belangrijke bijdrage aan de reductie van CO2-emissies. Duurzaam De zon vernieuwt de in de aarde, de lucht en het water opgeslagen energie continu en is ook voor toemkomstige generaties beschikbaar.
Hoog financieel rendement De bedrijfskosten van warmtepompen liggen duidelijk lager dan die van conventionele verwarmingssystemen. Onafhankelijkheid Dankzij de energie-efficiëntie verhoogt de warmtepomp de onafhankelijkheid van economisch en politiek geïnitieerde energieprijsschommelingen en met name van olie en gas.
Bruikbare omgevingsenergie staat overal ter beschikking
Buitenlucht
Warmteterugwinning uit uitlaatgassen en afvalwarmte
Aardcollectoren
Aardsonden
Oppervlaktewater
Grondwater
4I5
Warmtebron Warmtebronlucht: lucht: lucht-water-warmtepompen
lucht-water-warmtepompen
Hoge opbrengst, lage investeringskosten Lucht is overal in onbeperkte hoeveelheden aanwezig en is als warmtebron eenvoudig en direct te benutten. Ventilatoren voeren de buitenlucht door de verdamper van de warmtepomp, waarbij de energie ervan in de vorm van warmte wordt onttrokken. De afgekoelde lucht wordt naar Hoge opbrengst, lage investeringskosten buiten Lucht-water-warmtepompen worden Lucht isteruggebracht. overal in onbeperkte hoeveelheden aanwezig en is gewoonlijk als zelfstandige warmteopwekkers gerealiseerd, als warmtebron eenvoudig en direct te ontsluiten. Ventilatoren maar kunt ze ook door met de eenverdamper tweede warmteopwekker voerenu de buitenlucht van de warmteinzetten. pomp, waarbij de energie ervan in de vorm van warmte wordt onttrokken. De afgekoelde lucht wordt naar buiten teruggeHoog ook bij lage temperaturen bracht.comfort Lucht-water-warmtepompen worden gewoonlijk als Zelfs bij zeer lage buitentemperaturen zelfstandige warmteproducenten gerealiseerd,zorgen maar u luchtkunt ze water-warmtepompen voor een comfortabel, ook met een tweede warmteproducent inzetten. behaaglijk klimaat. Daartoe wordt bij buitentemperaturen onder circa –5° C comfort meestalook eenbijelektrische aanvullende verwarming Hoog lage temperaturen bijgeschakeld, diebuitentemperaturen de warmtepomp ondersteunt en in veel Zelfs bij zeer lage zorgen lucht-waterapparaten reedsvoor in de fabriek is ingebouwd. In klimaat. bijzondere warmtepompen een comfortabel, behaaglijk gevallen kan debijwarmtepomp ook worden Daartoe wordt buitentemperaturen onder gecombineerd circa –5° C met een conventionele bijvoorbeeld een meestal een elektrische warmteopwekker, aanvullende verwarming bijgeschagasgestookte verwarmingsketel. keld, die de warmtepomp ondersteunt en in veel apparaten
Binnenopstelling
Binnenopstelling
reeds in de fabriek is ingebouwd. In bijzondere gevallen kan Monovalente werkwijze de warmtepomp ook worden gecombineerd met een convenMonovalente werkwijze dateen degasverwarmingswarmtepomptionele warmteproducent,betekent, bijvoorbeeld installatie apparaat. als enige warmteopwekker de gehele verwarmingsbehoefte van het gebouw dekt. Bivalente werkwijze Bivalente werkwijze betekent, dat de warmtepompinstallatie in combinatie met een andere warmteopwekker werkt. Een bivalente bedrijf is ook mogelijk met conventionele warmteopwekkers zoals een verwarmingsketel op olie of gas.
Buitenopstelling
Buitenopstelling
Monovalente werkwijze Monovalente werkwijze betekent, dat de warmtepompinstallatie als enige warmteproducent de gehele verwarmingslast van het gebouw dekt.
individueel individual
optimaal optimized
gegaranguaranteed deerd
Bivalente werkwijze Bivalente werkwijze betekent, dat de warmtepompinstalltie in combinatie met een andere warmteproducent werkt. Een bivalente bedrijf is ook mogelijk met conventionele warmteproducenten als een verwarmingsketel op olie of gas.
Warmtebron aarde: grond-water-warmtepompen Hoog rendement en lage bedrijfskosten Grond-water-warmtepompen benutten de in de grond opgeslagen energie nog efficiënter. Voor de warmtewinning uit de aarde staan twee alternatieven ter beschikking: de verticale aardsonden of de horizontale aardcollector.. Horizontale aardcollector Waar voldoende grondoppervlak voorhanden is, wordt op circa 1,5 meter diepte vorstvrij een horizontale aardcollector aangelegd. Daarbij gaat het om een buizensysteem, waarin glycol (een mengsel van water en antivriesmiddel) circuleert. Het zorgt voor het transport van de in de bovenste aardlaag opgeslagen energie naar de verdamper van de warmtepomp. Grond-waterwarmtepompen worden in het algemeen als zelfstandige warmteopwekker gerealiseerd, maar u kunt ze ook met een tweede warmteopwekker inzetten. Aardsonden Wanneer de overheid u een vergunning verleent, zijn aardsonden een optimale oplossing met hoge levensduur, die u ook kunt realiseren bij kleinere grondoppervlakken. Deze methode is bijzonder effectief, om de in de aarde opgeslagen energie te benutten voor verwarmingsdoeleinden. Vooraf moet een geologisch onderzoeksrapport informatie geven over de hoedanigheid, de lagenstructuur en de warmtegeleiding van de aardbodem.
Aardwarmtegebruik met aardcollector
Aardwarmtegebruik met aardsonden
6I7
Warmtebron grond- en oppervlaktewater: water-water- warmtepompen Bijzonder constante opbrengst Grondwater heeft het hele jaar een vrijwel constante temperatuur en daarmee is het een ideale warmtebron. Zelfs op koude winterdagen heeft het nog een temperatuur tussen 8 en 12 °C. Het water wordt uit een bron naar de verdamper van de warmtepomp getransporteerd. De verdamper onttrekt energie aan het grondwater in de vorm van warmte, voordat het het grondwater via een retourput weer terugvoert in de bodem. Wanneer geen grondwater ter beschikking staat, zijn ook nabijgelegen meren, rivieren of beken uitstekende energiebronnen. Waterwater-warmtepompen worden meestal als zelfstandige warmteopwekker gerealiseerd, maar u kunt ze ook in combinatie met een tweede warmteopwekker gebruiken. Wettelijke voorschriften Voor afname van grondwater, maar ook voor het gebruik van oppervlaktewater, is een vergunning nodig. Bij grondwater maken pomptesten duidelijk of er voldoende grondwater aanwezig is en op welke diepte zich dat bevindt. Een wateranalyse geeft duidelijkheid over de samenstelling van het water. De bronnen moeten in de stromingsrichting van het grondwater minstens 15 meter van elkaar zijn verwijderd en moeten licht- en luchtdicht worden afgesloten, opdat zich geen algen kunnen vormen en de bron niet dichtslibt.
individual
optimized
guaranteed
Onttrekking van de energie uit grondwater
Techniek en functie van de warmtepomp Warmtepompen: omgevingsenergie intelligent toegepast
Kengetallen om het rendement van warmtepompen te bepalen
1. Verdamper De omgevingsenergie laat het in de warmtepomp circulerende koelmedium (laag kookpunt) verdampen.
Het arbeidsgetal (COP-waarde) Het arbeidsgetal (ook COP-waarde genoemd (COP = coëfficiënt of performance)) van een warmtepomp geeft de verhouding tussen het afgegeven warmtevermogen (kW) en het opgenomen elektrische vermogen (kW), gemeten op een bepaald moment.
2. Compressor De elektrisch aangedreven compressor zuigt het verdampte koelmedium aan. Daar wordt het verdicht en op een hoger temperatuurniveau gebracht. 3. Condensor De omgevingsenergie op hoog temperatuurniveau wordt afgegeven aan het verwarmingsmedium. Het gasvormige koelmedium koelt daarbij af en wordt vloeibaar. 4. Expansieventiel De druk wordt afgebouwd en de kringloop begint van voor af aan.
COP =
afgegeven warmte Qh toegevoerd elek.vermogen Wel
Het arbeidsgetal op jaarbasis Het arbeidsgetal op jaarbasis ß van een warmtepomp is de verhouding tussen het afgegeven thermisch vermogen (kW) en het opgenomen elektrisch vermogen (kW), over een jaar gerekend. Hoe hoger het arbeidsgetal op jaarbasis, hoe hoger het rendement van de warmtepomp. Arbeidsgetal op jaarbasis ß =
W(bruikbare thermische energie in kW/a) W(toegevoerd elek. vermogen in kW/a)
Heet gas
Compressor Aanvoer verwarming Lucht Water Aarde
Expansieventiel
8I9
Warmtepompen – algemene ontwerpkennis De warmtebehoefte bepalen Wie een verwarming nieuw installeert of renoveert, moet vooraf de vereiste omvang bepalen. Bij warmtepompen is een nauwkeurige dimensionering bijzonder belangrijk. Uitsluitend een optimaal op de warmtebehoefte van het betreffende gebouw afgestemde installatie werkt met maximale efficiëntie. U vindt de warmtebehoefte door het aantal vierkante meters van het te verwarmen oppervlak te vermenigvuldigen met de specifieke warmtebehoefte per vierkante meter. Renovatie van een olie- respectievelijk gasgestookte verwarmingsinstallatie met een warmtepomp Bij de renovatie kunt u de benodigde warmteopbrengst berekenen aan de hand van het bestaande gemiddelde brandstofverbruik.
Richtwaarden om de warmtebehoefte per m2 te bepalen in een nieuwbouwsituatie Warmtebron lucht
Warmtebehoefte
Gangbaar thermisch geïsoleerd huis
70 W/m2
Goed geïsoleerd huis
50 W/m2
Laagenenergiehuis
30 W/m2
Gangbaar gebouw van dienstverlenend bedrijf
80 W/m2
Oliegestookt
met warm water
< 800 m boven zeeniveau
Qh =
> 800 m boven zeeniveau
Qh =
olieverbruik (ltr)
> 800 m boven zeeniveau
met warm water gasverbruik (m ) x 0,93 300
optimized
guaranteed
gasverbruik (m3) x 0,93 Qh =
gasverbruik (m3) x 0,93 Qh =
330
295
zonder warm water
3
Qh =
265 olieverbruik (ltr)
Qh =
330
Qh = warmtebehoefte in kW
individual
olieverbruik (ltr) Qh =
300 olieverbruik (ltr)
Gasgestookt < 800 m boven zeeniveau
zonder warm water
265 gasverbruik (m3) x 0,93
Qh =
295
Ontwerpkennis 1: lucht-water-warmtepompen Warmtepompen – algemene ontwerpkennis Op de weinige bijzonder koude dagen van het jaar waarop de Lucht-water-warmtepompen hebben het voordeel dat het warmtepomp de vereiste ontsluiten van de warmtebron relatief weinig moeite vraagt. opbrengst niet kan leve- Daarom en verbruikt het thermische buitenproportioneel veel stroom. Lucht-water-warmtepompen hebben het voordeel dat Daarom is deze variant bijzonder voordelig. Een lucht-waterren, zal een elektrische aanvullende verwarming de pomp wordt voor het juiste ontwerp een temperatuurpunt het onttrekken van de energie van de warmtebron relatief warmtepomp kunt u altijd en overal zonder overheidsvergunautomatisch ondersteunen. Bij de lucht-water-warmtepomp gekozen, dat boven de minimale buitentemperatuur ligt. weinig moeite vraagt. Daarom is deze variant bijzonder ning plaatsen. Een lucht-water-warmtepomp kunt u meestalwordt een afdekking van circa 95% van de warmtebehoefte voordelig. aanbevolen. Een afdekking van 85% en minder is niet meer Op de weinige bijzonder koude dagen van het jaar waarop zonder overheidsvergunning plaatsen. economisch. Van beslissend belang: de juiste dimensionering de warmtepomp de vereiste thermische opbrengst niet Lucht-water-warmtepompen vragen een bijzonder zorgvuldig kan leveren, zal een elektrische aanvullende verwarming Van beslissend belang: de juiste dimensionering ontwerp. Wanneer de warmtepomp voor een te laag tempede pomp automatisch ondersteunen. Bij de lucht-waterLucht-water-warmtepompen vragen een bijzonder ratuurpunt is ontworpen, is het apparaat voor het grootste warmtepomp wordt een afdekking van circa 95% van de zorgvuldig ontwerp. Wanneer de warmtepomp voor een te gedeelte van het jaar overgedimensioneerd en verbruikt het warmtebehoefte aanbevolen. Een afdekking van 85% en laag temperatuurpunt is ontworpen, is het apparaat voor buitenproportioneel veel stroom. Daarom wordt voor het juiste minder is niet meer economisch interessant. het grootste gedeelte van het jaar overgedimensioneerd ontwerp een temperatuurpunt gekozen, dat boven de minimale buitentemperatur ligt.
Optimaal ontwerp van een lucht-water-warmtepomp
Optimaal ontwerp van een lucht-water-warmtepomp
Warmteopbrengst in kW Warmteopbrengst in kW Ontwerptemperatuur -8°C Ontwerptemperatuur -8 °C
Opbrengstcurve van de de warmtepomp warmtepomp Opbrengstcurve van bij bij Tv Tv == 35°C 35 °C
8 Bivalentiepunt Bivalentiepuntbij bij-7°C -7 °C
7
Q bij ontwerptemperatuur °C Qhh bij ontwerptemperatuur==6,1 6,1kW kW/ /Tv Tv35 35°C
6
Kamertemperatuur 20 °C Kamertemperatuur 20°C
5
4 Buitentemperatuur in °C
3 -20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
Buitentemperatur in °C Bivalentiepunt: Bivalentiepunt: het bivalentiepunt beschrijft beschrijft de het bivalentiepunt de buitentemperatuur tot waar de verwarmingslast uitsluitend wordt gedekt door de warmtepomp. buitentemperatuur tot waar de verwarmingslast uitsluitend wordt gedekt door de warmtepomp.
Warmtebehoefte die de lucht-water-warmtepomp Warmtebehoefte die de lucht-water-warmtepomp afdekt. afdekt. Warmtebehoefte die de elektrische aanvullende Warmtebehoefte die de elektrischeverwarming aanvullendeafdekt. verwarming afdekt.
Qh
= Warmtebehoefte in kW
Tv
= toevoertemperatuur
Qh = Warmtebehoefte in kW Tv = toevoertemperatuur
10 I 11
10 I 11
Ontwerprichtlijnen voor de binnen- en buitenopstelling Binnenopstelling Bij de binnenopstelling tonen de AEROTOP® T lucht-waterwarmtepompen zich uiterst flexibel. Dit biedt een vrijwel onbeperkte vrijheid bij de keuze van de opstellingslocatie. Opstellingslocatie en aansluitmogelijkheden De betreffende ruimte moet minstens één buitenmuur hebben. Bij twee buitenwanden is een plaatsbesparende hoekopstelling ideaal. Daarbij zijn geen luchtkanalen nodig. Met weinig moeite kan de uitblaasopening naar links of rechts worden gericht. Alternatief voor de hoekopstelling is met speciale toebehoren de aanzuigrespectievelijk uitblaasopening flexibel te kiezen. De richtlijnen van de ontwerpdocumenten naleven De uitsparingen voor de aanzuig- respectievelijk uitblaaszijde moeten reeds bij het ontwerp van de opstelruimte aandacht krijgen. De gedetailleerde gegevens daarvoor kunt u ontnemen aan de ontwerpdocumenten voor AEROTOP® T.
Buitenopstelling De lucht-water- warmtepompen kunnen niet alleen binnen, maar ook buiten opgesteld worden. Om warmteverliezen te vermijden, moeten de aanvoer en de retour van de verwarming geïsoleerd worden. Ook de afvoer van condens dient geïsoleerd te worden en is zo ook beschermd tegen vrieskou. De uitvoering van kabelgoten voor aanvoer en retour van de verwarming evenals voor de elektrische kabels moet conform de voorschriften gebeuren. Kabels met een lage spanning (voelers en regelaars) moeten afgeschermd worden.
individual
optimized
guaranteed
Opstellingsvarianten met aanzuigen uitblaaszijde vrij te kiezen
Ontwerpkennis 2: grond-water- warmtepompen Hoge rendementen Grond-water-warmtepompen benutten de in de aarde opgeslagen energie om warmte op te wekken. De temperatuur van de bodem schommelt over het jaar niet sterk en daarom halen grond-water-warmtepompen constant hoge rendementen. Zelfs wanneer in de winter de buitentemperatuur diep onder het vriespunt daalt, dekken grond-water-warmtepompen de gehele warmtebehoefte van een huis af. In principe kunt u voor het onttrekken van de grond als warmtebron kiezen uit twee systemen. In de eerste plaats een aardcollector en in de tweede plaats één of meer aardsonden. Warmtewinning door middel van een aardcollector Aardcollectors bestaan uit een gesloten systeem van PEbuizen, waarin een mengsel van water en antivriesmiddel circuleert. De collector neemt de warmte van de aarde op en leidt deze naar de verdamper van de warmtepomp. Van beslissend belang is de juiste dimensionering van het oppervlak van de aardcollector. Deze hangt weer af van overdrachtwaarde, die varieert met de bodemgesteldheid.
Aardcollector / aardsonde juist dimensioneren Bij aardcollectors en ook bij aardsonden is de juiste afstemming op de warmtebehoefte van het gebouw erg belangrijk. Een niet optimaal gedimensioneerde installatie kan leiden tot het bevriezen van de bodem. Wanneer het dooit, kan de aarde rond de aardcollector of de sonde een buffer vormen. Daardoor is de warmteoverdracht niet meer gegarandeerd. Het effect: het rendement van de installatie verslechtert jaarlijks en het is niet mogelijk dit achteraf te herstellen. Naast de warmtebehoefte van het gebouw is de toestand van de bodem de tweede belangrijke factor, waar u serieus rekening mee moet houden bij de juiste dimensionering van de warmtebroninstallatie. Hier geldt: hoe vochtiger de aarde, des te beter functioneert de warmteoverdracht tussen grond en collector en des te meer warmte onttrekt het systeem aan de bodem.
Warmtewinning door middel van een aardsonde Momenteel worden veel meer aardsonden in plaats van aardcollector gebruikt om de energie uit de bodem te benutten. Afhankelijk van de plaatselijk geldende voorschriften moet u voor de nodige boringen voor de sonden eventueel een vergunning aanvragen. Wanneer de vergunning is verleend, moet u de geologische toestand van de bodem laten onderzoeken. Vervolgens vindt de boring plaats. ELCO helpt u graag bij het vinden van partners met een goede reputatie.
12 I 13
Ontwerpkennis 2: grond-water- warmtepompen
Richtwaarden voor de overdrachtwaarde van aardregisters
Richtwaarden voor de overdrachtwaarde van aardcollector
50 W/m
Sonde d = 32 mm
55 W/m
Sonde d = 40 mm
20-30 W/m2
vochtige / lemige / zanderige bodem, zonnige plek
Algemene berekening van de aardsondenlengte
8-12 W/m2
steenachtige / droge bodem, schaduwachtige plek
Lengte van de aardsonde (m) =
warmteopbrengst (W) overdrachtwaarde (W/m)
Algemene berekening van het oppervlak van de aardcollector Oppervlak van de aardcollector (m2) =
individual
optimized
guaranteed
warmteopbrengst (W) overdrachtwaarde (W/m)
Ontwerpkennis 3: water-water- warmtepompen Minimale plaatsbehoefte, hoogste rendementen Onder alle varianten behalen water-water-warmtepompen de hoogste rendementen. Waar geen grondwater beschikbaar is, kan indien mogelijk water uit beken, meren, of rivieren als energiebron gebruikt worden. De betreffende gemeentelijke instanties kunnen de benodigde vergunning voor het onttrekken van energie uit grond- of oppervlaktewater verstrekken.
voldoende kwaliteit aanwezig is. Uitsluitend water, dat vrij van sedimenten is, is geschikt als energiebron. Daarom moet men onder bepaalde omstandigheden een filter monteren. De warmtebroninstallatie van een water-water-warmtepomp bestaat uit een opnameen een afgifteschacht, die circa 15 meter uit elkaar in de bodem worden aangelegd. De brondiepte moet minstens 2 meter onder de diepste waterstand liggen. De grondwaterspiegel kan immers veranderen.
Het grondwater als warmtebron Wanneer u grondwater als energiebron gebruikt, moet eerst een geologisch rapport worden opgesteld over de vraag of er water in voldoende hoeveelheid en van
Opnameschacht
Afgifteschacht
14 I 15
Koelen met de warmtepomp
Een welkome extra toepassing Warmtepompen dienen in eerste instantie om verwarmingswarmte te leveren aan gebouwen. Bovendien kunt u de techniek ook gebruiken om in de zomer een gebouw te koelen. Freecooling Bij zogenaamde freecooling wordt de overtollige warmte van het gebouw opgenomen via de vloer- en wandverwarming en via een warmtewisselaar afgegeven aan de warmtebron (de grond of het grondwater). De compressor van de warmtepomp werkt niet bij dit type koeling en daarom blijft de warmtepomp passief. Dit type koeling geeft slechts minimale bedrijfskosten, omdat alleen de circulatiepomp elektrische energie gebruikt. Koelvermogen en –energie van de grond Naast het temperatuurverschil tussen bodem- en kamertemperatuur moet u op de beschikbare respectievelijk bruikbare overdrachtwaarde en koelenergie voor de koeling letten. In de tabel wordt een richtwaarde voor buizen met een diameter van 32mm genoemd, in het concrete geval zijn de resultaten van een geologisch rapport maatgevend.
individual
optimized
guaranteed
Freecooling
Overdrachtwaarde
Koelenergie/jaar
Aardsonde verticaal
circa 30 W/m2
20 - 30 kWh/mm/a
Aardcollector horizontaal
circa 15 W/m2
10 - 30 kWh/mm/a
AEROTOP G lucht-water- warmtepompen Met de AEROTOP G verlegt ELCO grenzen op het gebied van lucht-water- warmtepompen voor buitenopstelling in de tuin. Deze pomp is vervaardigd van hoogwaardig roestvrijstaal en voldoet aan de hoogste eisen ten aanzien van verwarmingswarmte en warm water. Bovendien is de AEROTOP G stiller dan een openbare bibliotheek, zeer efficiënt en harmonieus in elke omgeving in te passen. Deze pomp is bij uitstek geschikt voor gebruik bij bestaande eengezinswoningen en nieuwbouw-woningen. De comfortabele verwarmingswarmte wordt goedkoop uit de omgevingslucht gehaald. Verbluffend stil Door een combinatie van meerdere factoren heeft deze buiten geplaatste warmtepomp een uiterst laaggeluidsniveau. Door de grote afmetingen van de cilindervormige verdamper is een laag luchtdebiet per oppervlakte-eenheid voldoende. De grote, langzaamdraaiende ventilator is naar boven gericht en bovendien wordt de compressor afgeschermd door een speciaal ontworpen behuizing. Hierdoor heeft de AEROTOP G al op een afstand van zes meter een geluidsniveau van minder dan 35 dBA. Dit is minder dan het geluidsniveau in een openbare bibliotheek. Zeer efficiënt De AEROTOP G behoort tot de meest efficiënte buiten geplaatste lucht-water- warmtepompen. Het rendement van een warmtepomp wordt gemeten aan de hand van energie en de daarmee gegenereerde verwarmingscapaciteit. Het verdamperoppervlak van de AEROTOP G is significant groter dan bij de conventionele lucht-waterwarmtepompen. De ventilator kan hierdoor met lagere toerentallen werken en heeft daarom naast een optimale warmte-uitwisseling en een zeer gering drukverlies ook een lager stroomverbruik. Tegelijkertijd zorgen hoogwaardige componenten in het koelcircuit voor een energiezuinige werking van de compressor. Door deze maatregelen gaat de AEROTOP G niet alleen zuinig om met schaarse hulpbronnen, maar worden ook vermogenswaarden (COP) bereikt van 3,7 bij A2W35.
Hoge kwaliteit en energie-efficiëntie zijn lonend Als toonaangevend leverancier van verwarmingsoplossingen investeert ELCO al jaren in warmtepomptechnologie. ELCO-warmtepompen worden in Zwitserland ontwikkeld en geproduceerd. Ze staan garant voor hoge kwaliteit. De exploitatiekosten van de AEROTOP G-warmtepompen zijn aanzienlijk lager dan die van conventionele verwarmingssystemen. Dankzij hun hoge energie-efficiëntie verminderen AEROTOP G-warmtepompen de afhankelijkheid van economisch of politiek bepaalde schommelingen van de energieprijzen, zijn ze minder belastend voor het milieu en verlagen ze de CO2-uitstoot.
16 I 17
AEROTOP G in één oogopslag
Technische gegevens AEROTOP G lucht-water
Vermogen verwarming/COP volgens EN14511
Maximale aanvoer temperatuur
Geluidsniveau binnen
Akoestieke druk 3m
Aanvoertemperatuur
35°C
35°C
35°C
55°C
65°C
Buitentemperatuur
7°C
2°C
-7°C
-10°C
-7°C
-10°C
Type
kW/-
kW/-
kW/-
kW/-
kW/-
°C
Lw (A)
Lp (A)
G07
8,7/4,7
6,4/3,7
5,3/3,1
5,0/2,1
-
56
56
39
G10
12,5/4,7
9,2/3,7
7,7/3,1
7,3/2,1
-
56
56
39
G10 met HIDRON HT800-10
12,5/4,7
9,2/3,7
7,7/3,1
10,5/2,3
10,2/1,8
58
58
40
Breedte
Hoogte
Diepte
Gewicht
Type
Technische gegevens AEROTOP G lucht-water
mm
mm
mm
kg
G07
1470
1290
960
248
G10
1470
1290
960
260
G10 met HIDRON HT800-10
1470
1290
960
260
• Geïntegreerd elektrisch verwarmingselement van 2, 4 of 6 kW • Circulatiepomp van energieklasse A is in het standaard model geïntegreerd • Optimale ontdooifunctie • Werkt zeer geluidsarm • Perfect aangepaste koelingstechniek • Behuizing in roestvrij staal van hoge kwaliteit, corrosiebestendig • Axiale HyBlade ventilator met stille werking • Hermetisch afgesloten koudecircuit, elektronisch expansievat inbegrepen
individual
optimized
guaranteed
AEROTOP G: concept en componenten
Grote prestaties dankzij bewezen techniek Bewust omgaan met milieu en resources: AEROTOP G-warmtepompen zijn hiervan een schoolvoorbeeld. Deze serie warmtepompen laat zien tot welke prestaties de verwarmingstechniek tegenwoordig in staat is. Ventilator met gereduceerde ventilatiesnelheid Dankzij de grote diameter van de ventilator en grote verdamperoppervlakte van AEROTOP G, draait de ventilator trager. Dat vermindert het effect van de luchtversnelling en produceert minder geluid.
AEROTOP G-warmtepompen verbruiken geen fossiele brandstoffen en zijn gebouwd op basis van bewezen techniek en met de beste componenten. Daarom zijn ze een veilige investering voor de toekomst. Driedubbele isolatie De compressor van AEROTOP G steunt op 3 niveaus op rubber pootjes. Op die manier geeft de compressor geen mechanische trillingen door aan de omkasting en wordt geluidsproductie vermeden.
Eivormige omkasting
Groot verdamperoppervlak
Het gebogen zijvlak van de behuizing van AEROTOP G garandeert geringe mechanische vibraties van de luchtwater warmtepomp die daardoor geluidsarm werkt.
De vergroting van het verdamperoppervlak reduceert de snelheid van de lucht en de drukverliezen en garandeert een optimale warmteuitwisseling. Ook de rotatiesnelheid van de ventilator wordt gereduceerd en daardoor het elektriciteitsverbruik.
Hoogrendementspomp van energie-efficiëntieklasse A De standaard geïntegreerde hoogrendementspomp voldoet aan de strengste maatstaven. De inschaling in energie-efficiëntieklasse A staat garant voor een zeer laag stroomverbruik en is tegelijkertijd een voorwaarde voor mogelijke overheidssubsidies. Volgens berekeningen van de Duitse organisatie Stiftung Warentest kan met deze moderne pomp jaarlijks 90 tot 120 euro worden bespaardt en opzichte van een standaardpomp.
18 I 19
AEROTOP® T 07-35 Lucht-water-warmtepomp Opstelling binnen en buiten mogelijk AEROTOP® T warmtepompen produceren comfortabele verwarmingswarmte met gratis energie uit de omgevingslucht. U kunt ze zowel binnen als buiten gebouwen plaatsen. Dat verschaft opdrachtgevers en architecten de grootst mogelijke speelruimte bij de planning en realisatie van nieuwbouwprojecten en renovaties. Bovendien overtuigen AEROTOP® T warmtepompen door de voordelige installatie, aangezien de totale regeltechniek reeds geheel is geïntegreerd. Flexibele onderbrenging in gebouwen Bij de binnenopstelling wordt duidelijk dat AEROTOP® T warmtepompen uitermate flexibel zijn. Talrijke verscheidene aansluitmogelijkheden maken een opstelling op vrijwel iedere locatie mogelijk. Bij twee aanwezige buitenwanden in de opstellingslocatie is een hoekopstelling bijzonder plaatsbesparend. AEROTOP® T warmtepompen overtuigen door minimale moeite bij de eerste installatie. De geringe bouwhoogte, een geïntegreerd elektrisch verwarmingselement voor de modellen T07 tot T16 en uiterst lage bedrijfsgeluiden zijn verdere voordelen van de AEROTOP® T warmtepompen. Wanneer iedere vierkante meter telt Wanneer in het gebouw slechts weinig ruimte is, kunt u AEROTOP® TC handig in een compacte bouwwijze plaatsen. Het apparaat bevat naast een ingebouwd buffervat ook de benodigde pompgroepen voor het rondpompen. De geringe plaatsbehoefte van AEROTOP® TC (Compact) gaat nauwelijks ten koste van de opbrengst. Met maximaal 12 kW produceert bijvoorbeeld het model T 12 C voldoende energie voor de comfortabele verwarming van een eengezinswoning.
individual
optimized
guaranteed
Perfect uitgerust voor weer en wind Wanneer er in het gebouw geen ruimte is om de warmtepomp onder te brengen, is dat geen probleem: AEROTOP® T warmtepompen zijn perfect uitgerust voor de buitenopstelling. Daartoe beschikken ze over een uiterst robuuste en corrosiebestendige behuizing. De behuizing zorgt voor optimale bescherming tegen weersinvloeden. Bovendien kunt u de behuizing gemakkelijk reinigen en behoudt hij vele jaren zijn perfecte oppervlakte-kwaliteit. Hoog rendement, aantrekkelijk ontwerp AEROTOP® T warmtepompen werken zeer efficiënt: door de toepassing van 1 kWh elektrische energie produceert de warmtepomp gemiddeld ruim 3 kWh verwarmingsenergie. Deze hoge rendementen worden bereikt in combinatie met laagtemperatuur- of vloerverwarmingen. Ook optisch maken AEROTOP® T warmtepompen een sterke indruk. Het aansprekende ontwerp geeft de pomp een tijdloos elegante uitstraling.
AEROTOP® T in een oogopslag
AEROTOP® T warmtepompen onderscheiden zich door hoogste kwaliteit en betrouwbaarheid. We verwerken uitsluitend de beste materialen. Dat zorgt voor een maximale corrosiebescherming voor vele jaren. AEROTOP® T warmtepompen voldoen aan de strenge Europese kwaliteitsnormen en bezitten het in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland erkende warmtepompenwaarmerk “Geprüfte Qualität”.
Type
Verwarmingsopbrengst bij luchttemperatuur 2°C en toevoertemperatuur van 35°C
Opbrengstgetal bij A+2/W35 COP
Sterk door toptechniek AEROTOP® T warmtepompen zijn voorbeelden voor de bewuste omgang met milieu en hulpbronnen. Deze serie toont aan tot welke oplossingen moderne verwarmingstechniek momenteel in staat is. Het ontzien van fossiele brandstoffen, de toepassing van innovatieve techniek en de beste onderdelen maken AEROTOP® T warmtepompen tot een veilige investering voor de toekomst.
Totaalbreedte
Totaalhoogte
Totaaldiepte
Totaalgewicht
T 07, T 07C
6,6 kW
3,5
995 mm
1.510 mm
650 mm
203/233 kg
T 10, T 10C
9,7 kW
3,5
1.095 mm
1.560 mm
750 mm
237/267 kg 265/295 kg
T 12, T 12C
11,6 kW
3,6
1.195 mm
1.660 mm
750 mm
T 14
13,6 kW
3,5
1.195 mm
1.660 mm
750 mm
271 kg
T 16
15,1 kW
3,7
1.195 mm
1.660 mm
750 mm
277 kg
T 20
19,9 kW
3,2
1.195 mm
1.680 mm
880 mm
337 kg
T 26
26,2 kW
3,4
1.195 mm
1.680 mm
880 mm
347 kg
T 32
32,6 kW
3,3
1.295 mm
1.890 mm
1.000 mm
418 kg
T 35
34,4 kW
3,4
1.295 mm
1.890 mm
1.000 mm
428 kg
C = Compact-warmtepomp
• Erg efficiënt: arbeidsgetallen (COP) tot 3,7 • Tot 34,4 kW verwarmingsopbrengst • Flexibele luchtaansluitingen geven vrijwel onbeperkte opstellingsmogelijkheden • Productrange zonder hiaten, voor de binnen- en buitenopstelling • Gemakkelijk te installeren door ingebouwde onderdelen tot model T 12 C • Ingebouwd elektrisch verwarmingselement tot model T 16 • Werkt zeer geluidsarm • Waarmerk • Ontdooien afgestemd op de vraag • Optimaal afgestemde koeltechniek
20 I 21
AQUATOP® T grond-water- en water-water- warmtepompen Bijzonder hoge toevoertemperaturen AQUATOP® T heet de nieuwe generatie warmtepompen van ELCO, die de aarde respectievelijk het grond- en oppervlaktewater gebruiken als gratis energiebron voor comfortabele verwarmingswarmte. AQUATOP® T warmtepompen bereiken bijzonder hoge aanvoertemperaturen, wat naast de aansluiting op vloerverwarmingen ook het gebruik op nieuwe en onder omstandigheden zelfs op bestaande radiatorverwarmingen mogelijk maakt. Eén warmtepomp, twee energiebronnen Afhankelijk van de uitrusting kunnen AQUATOP® T warmtepompen energie uit water of aardwarmte gebruiken. Voor laagenergiewoningen kunt u kiezen uit uitvoeringen vanaf 5,4 kW warmteopbrengst. De uiterst geringe stroomopname van slechts 1,2 kW komt overeen met het verbruik van een kleine, draagbare verwarmingsventilator. Voor grotere objecten en renovaties biedt ELCO modellen met maximaal 44,4 kW (58,6 kW = bij water als warmtebron). AQUATOP® TC Compact – het plaatsbesparende allinclusive-apparaat Een keus uit negen verschillende compactmodellen zorgt voor een optimale aanpassing aan iedere behoefte. Compactmodellen zijn leverbaar tot 18,5 kW. Hierbij zijn alle onderdelen zoals expansievaten, circulatiepompen, veiligheidsinrichtingen en elektrische elementen reeds ingebouwd. Dat reduceert de montagetijd aanzienlijk. Kant en klaar gemonteerde en bedrade onderdelen vereenvoudigen de installatie. Het elektrische element kunt u gebruiken als aanvullende warmteopwekker. Overigens: AQUATOP® TC overtuigt ook op het punt servicevriendelijkheid. Alle onderdelen zijn overzichtelijk ingedeeld en gemakkelijk toegankelijk.
individual
optimized
guaranteed
FLuisterstil AQUATOP® T warmtepompen werken zeer geluidsarm. De geluidsemissies liggen onder 35 dBA. Direct naast het apparaat gemeten komt deze waarde ongeveer overeen met het geluidsniveau van een moderne koelkast. Het geluidsarm functioneren wordt bereikt doordat de compressor tweevoudig gelagerd en vrijhangend is. De behuizing van de warmtepomp is eveneens optimaal geluidsgeïsoleerd. Dat minimaliseert de geluidsoverdracht door de lucht.
AQUATOP® T in een oogopslag
Technische gegevens AQUATOP T grond-water
Verwarmingsvermogen B0/W35
Type T05C T06C T08C T10C T12C T14C T17CH T07CHT T11CHT T22H T28H T35H T43H Technische gegevens AQUATOP T water-water
Type T05C T06C T08C T10C T12C T14C T17CH T07CHT T11CHT T22H T28H T35H T43H
kW 5,4 6,5 8,2 9,6 12,0 14,4 17,7 7,0 10,2 21,0 28,7 36,7 44,4
B0/W50(1) B0/W55(2) kW 5,0(1) 6,1(1) 7,7(1) 9,0(1) 11,3(1) 13,5(1) 16,6(2) 6,6(2) 9,3(2) 20,4(2) 24,8(2) 34,7(2) 41,3(2)
Verwarmingsvermogen
Koelvermogen
Arbeidsgetal COP
B0/W35
B0/W35
kW 4,2 5,0 6,3 7,4 9,2 11,1 13,7 5,4 7,9 16,4 22,2 28,4 34,4
EN 255 4,5 4,3 4,4 4,5 4,3 4,3 4,8 4,4 4,5 4,8 4,6 4,6 4,6
Koelvermogen
W10/W35 W10/W50(1) W10/W35 W10/W55(2) kW kW kW 5,9 7,1 6,7(1) 7,2 8,7 8,1(1) 9,1 11,0 10,2(1) 10,8 12,9 12,0(1) 13,3 15,9 14,7(1) 15,6 19,1 17,5(1) 18,9 22,9 21,1(2) 8,0 9,8 8,9(2) 11,8 14,3 12,8(2) 21,2 25,9 25,6(2) 28,5 35,5 34,2(2) 39,7 48,9 46,0(2) 47,3 58,6 54,5(2)
EN 14511
4,5 4,2 4,4 4,6 4,4 4,4 4,4
Arbeidsgetal COP
Totale breedte
Totale hoogte
Totale diepte
Totaal gewicht
mm 670 670 670 670 670 670 670 670 670 670 670 670 670
mm 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050
mm 950 950 950 950 950 950 950 950 950 950 950 950 950
kg 185 190 196 204 203 218 220 203 221 245 315 330 360
Totale breedte
Totale hoogte
Totale diepte
Totaal gewicht
mm 670 670 670 670 670 670 670 670 670 670 670 670 670
mm 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050 1050
mm 950 950 950 950 950 950 950 950 950 950 950 950 950
kg 185 190 196 204 203 218 220 203 221 245 315 330 360
W10/W35 EN 255 5,9 5,8 5,9 6,0 6,0 5,5
EN 14511
5,7 5,5 5,7 5,5 5,1 5,3 5,2
• Eenvoudige en snelle montage door fabrieksmatig compleet ingebouwde onderdelen • Minimale elektrische installatiewerkzaamheden • Breed assortiment • Lage investeringskosten dankzij optimale afstemming op de warmtebron • Hoge aanvoertemperatuur, ideaal voor de renovatie en drinkwatersysteem-oplossingen • Hoog rendement COP • Fraai gevormd ontwerp • Eenvoudige en overzichtelijke bediening • Werkt zeer geluidsarm • Waarmerk
22 I 23
Energiebronnen, wettelijke voorschriften en efficiëntie van warmtepompen vergeleken Energiebronnen voor warmtepompen vergeleken Plaatselijke beschikbaarheid Benodigde oppervlakte t.b.v. brononttrekking Gemiddelde temperatuur van de warmtebron in de winter Wettelijke vergunningsplichtig Gemiddeld rendement COP warmtepomp
Aardsonde overal gering
Aardcollector overal hoog
Oppervlakte-/ grondwater niet overal gering
lucht overal gering
0 tot +10 ºC
-5 tot +5 ºC
+8 tot +12 ºC
-25 tot 15 ºC
vrijwel altijd tot 4
nee tot 4
altijd tot 5
nee tot 3,5
Stap voor stap naar de warmtepomp: werkwijze aan de hand van een voorbeeld van een grond-waterwarmtepomp Bij de uitvoering van een grond-water-warmtepomp moet u rekening houden met enkele contacten naar andere disciplines respectievelijk de plaatselijke autoriteiten. Met ELCO is dat heel eenvoudig. We ondersteunen u met onze omvangrijke expertise en leveren u de ELCO vakpartner voor het aansluiten van de warmtebron. Controlelijst voor de uitvoering van een warmtepomp Contact
Onderzoek
Gemeentelijke instanties
Boorvergunning halen.
Boring voor aardsonde
Onderzoeken, verzekeringstechnische voorwaarden.
Geoloog
Geologisch rapport: belangrijke gegevens voor correcte dimensionering van de warmtebroninstallatie!
Glycol-pompgroep
Op verzoek bieden we u een compleet vervaardigde pompgroep.
Elektriciteitscentrale
Aansluittarieven bepalen.
Lokale transporttarieven
Navragen bij de elektriciteitscentrale of bij de gemeentelijke instanties.
Metselaar / aannemersbedrijf
Sleuven voor verbindingsleidingen graven, bij renovaties eventueel kernboring voor verbindingsleiding.
Elektricien
Elektrisch schema doorgeven. Aanbrengen aansluitleiding, circulatiepompen, voelers enzovoort.
Inbedrijfstelling door ELCO
Datum met elektricien afspreken.
De ELCO vakpartner verricht voor u iedere afzonderlijke stap, tot aan de voltooide installatie.
individual
optimized
guaranteed
ELCO systeemtechniek voor warmtepompen Onderdelen perfect op elkaar afgestemd Bij een ELCO verwarmingssysteem vullen de onderdelen elkaar optimaal aan: warmteopwekker, pompgroepen, buffer, zonne-installaties, regeltechniek – alles is perfect op elkaar afgestemd. Het voordeel: vrijwel onbeperkte mogelijkheden bij de planning en de uitvoering van afzonderlijke, voor energieverbruik geoptimaliseerde, systemen. Zo kunt u bijvoorbeeld de warmtepompen AEROTOP® T & G en AQUATOP® T combineren met onze zeer efficiënte zonne-installaties van het type AURON® voor de warmwaterbereiding en verwarmingsondersteuning.
ELCO complete systemen – bijzonder aantrekkelijk De Belgische overheid ondersteunt systemen om warmte uit duurzame energie te winnen met subsidies en eventueel gunstige kredietverlening. De maximale subsidie geldt voor opdrachtgevers van moderne laagenergiewoningen, omdat ze de inbouw van een systeem uit warmtepomp en zonne-installatie aanvullen met een installatie voor ventilatie. Deze installatie verhoogt het wooncomfort aanzienlijk en vermijdt tegelijk schimmelvorming en te hoge concentraties van schadelijke stoffen.
24 I 25
Bij ons bent u in goede handen
Service die al uw wensen vervult In samenwerking met uw verwarmingsbedrijf biedt ELCO servicepakketten die zich qua omvang volledig richten naar uw individuele wensen en behoeften. Het aanbod reikt van standaard inbedrijfstelling tot service en zekerheid voor een volledige periode van 5 jaar. De voordelen zijn lonend: naargelang het servicepakket nemen we in geval van een reparatie alle kosten op ons – en dat gedurende een periode van 5 jaar. Dit betekent langdurige kostenzekerheid bij reparaties en wisselstukken. Regelmatige onderhoudswerkzaamheden maken eveneens deel uit van onze servicepakketten. Daarenboven kunt u erop vertrouwen dat uw verwarming energiebesparend werkt en dat de wettelijke grenswaarden voor rookgassen langdurig nageleefd worden. Informeer bij uw verwarmingsbedrijf naar de servicepakketten van ELCO en kies vanaf het begin voor professionele service en zekerheid.
We are always close to you
www.elco.net 26 I 27
Editie: 04/2012. Wijzigingen voorbehouden. Het gebruik van de teksten, foto’s en/of tekeningen is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming strafbaar.
