Waardering van ventilatie en infiltratie i d in de nieuwe i NEN 8088 Wil de Gids TNO Bouw en Ondergrond VentGuide
Vent Guide
Symposium 5 november 2009
Wat gaat er veranderen NEN (VROM) wil: • NEN 5128 EPC woningen • NEN 2916 EPC utiliteit – Samenvoegen tot één nieuwe EPN voor alle gebouwen dat wordt NEN 7120 – Aanpassen aan europa (EPBD en CEN Normen)
1
Huidige EPN woningen NEN 5128 • Geen onderscheid in ventilatie systemen – Alleen ventilatie en infiltratie worden onderscheiden in formule van de EPN
qvent = 0,47 Ag + 0,13 qv10 – Alle systemen leiden bij • qv10 van 100 dm3/s • Ag van 100 m2
tot een stroom waarmee rekening wordt gehouden in EPN van 60 dm3/s
Opbouw van de ventilatie- en infiltratiestroom in huidige EPN NEN 5128 • • • • •
Systeem stroom Infiltratiestroom Spuien Extra stroom door gebruik Totaal
36 dm3/s 13 dm3/s 3 dm3/s 8 dm3/s 60 dm3/s
2
Ventilatie en energie NEN 5128 • Standaard woning – Ag 100 m2 – Averlies 150 m2 – Energiegebruik 47,8 GJ per jaar diversen – qvent+inf+spui = 60 dm3/s verlichting 3% 11%
ventilatie 14%
infiltratie 9%
– EPC ≈ 1,00
ventilator 7%
31%
tapwater 25%
transmissie
EPC
Toename energieprestatie-eisen 1.4 12 1.2 1 0.8 0.6 0.4 02 0.2 0 1995
2000
2006
2011
jaar
2014
2020
0,1 EPC ≈ 4,8 GJ per jaar
3
Nieuwe ontwerp NEN 8088 Berekeningmethode voor vier stromen; • de ventilatiesysteemstroom • de infiltratiestroom • de spuistroom • de verbrandingsluchtstroom Voor situaties met: • warmtevraag • koudevraag
Nieuwe ontwerp NEN 8088 De belangrijkste wijzigingen zijn dat er rekening wordt gehouden met: • eigenschappen van verschillende ventilatiesystemen • 20 verschillende hill d systemen; t
• bijvoorbeeld: • kanaallekkage verliezen bij mechanische toevoer • extra infiltratie bij balans systemen • slechte regeling bij volledige natuurlijke ventilatie
• type en ligging (hoogte) van de woning: •flatwoning •eengezinswoning g g •dat komt tot uiting in de infiltratie via windbeschutting en verdeling van de luchtdoorlatendheid
• bezetting • effectieve bezetting met personen • tijd • seizoenrendement WTW
4
Nieuwe ontwerp NEN 8088 systeemstroom y
q ve; sys τ beff q ve, ve spec; sys Ag Ag beff Avloer,pers
infiltratiestroom
0,5
q ve, spec; sys f kan f reg f sys f inst q ve, spec; g
q ve; inf f wind finf q v10;spec Ag q v10; spec f type f jaar q v10;reken
q ve; spui τ beff q ve, spec; spui Ag
spuistroom
verbrandingsluchtstroom
q ve; verbr ftst τ verbr q ve, spec; verbr B
Systeem en regelfactor ontwerp NEN 8088 Tabel—Rekenwaarde ventilatiesysteemfactor en systeemregelcorrectiefactor per ventilatiesysteem bij warmtevraag
Ventilatiesysteem
fsys
freg
–
–
systemen met natuurlijke toe- en afvoer A1 A.1
standaard
A.2a
zelfregelende toevoer ≤ 1 Pa
A.2b
zelfregelende toevoer 1 Pa < ... ≤ 5 Pa
0,90
A.2c
zelfregelende toevoer 5 Pa < … ≤ 10 Pa
0,93
1 00 1,00 1,240
0,85
systemen met mechanische toevoer en natuurlijke afvoer B.1
standaard
B.2
tijdsturing zonder zonering
B.3
CO2-sturing per verblijfsruimte
1,00 1,150
0,85 0,57
systemen met natuurlijke toevoer en mechanische afvoer C.1
standaard
1,00
C.2a
zelfregelende toevoer ≤ 1 Pa
0,83
C.2b
zelfregelende toevoer 1 Pa < ... ≤ 5 Pa
C.2c
zelfregelende toevoer 5 Pa < … ≤ 10 Pa
C.3
tijdsturing afvoer zonder zonering
0,85
C.4
tijdsturing toevoer en afvoer zonder zonering
0,75
C.5
CO2-sturing per verblijfsruimte
0,57
0,88 1,090
0,93
systemen met mechanische toe- en afvoer; balansventilatie D.1a
standaard
D.1b
WTW zonder zonering en zonder sturing
1,000
1,00 1,00
5
ontwerpNEN 8088 Tabel Rekenwaarde bouwjaarcorrectiefactor
fjaar -
bouwjaar J
woningen
flats / appartementen
utiliteitsgebouwen
< 1975
4,0
1,0
1,0
1975 .. 2005
4 0 – 0,10 4,0 0 10 (J - 1975)
1 0 – 0,02 1,0 0 02 (J - 1975)
1 0 – 0,02 1,0 0 02 (J - 1975)
> 2005
1,0
0,4
0,4
Wind in ontwerp NEN 8088 Tabel —Rekenwaarde correctiefactor winddruk geïnduceerde infiltratie
Gebouwhoogte hgeb a)
fwind
-
m ≤ 13 13 < .. ≤ 70 > 70 m
1,00 0,333 0,425 hgeb 1,75
6
Energiegebruik in ontwerp NEN 8088
θsupl θe
Q ve; n H ve;n θ int,set θ supl t H ve; n ρ a c a q ve;n
Rendement WTW ontwerp NEN 8088 ηseizoen nen8088 = ηnen5138 * 0,8
Redenen: Uit praktijkmetingen blijkt dat zelfs een goed ingeregelde installatie in de praktijk nooit hoger uitkomt dan ηpraktijk ≈ 0 0,72 72 Men mag echter 0,8 wijzigen als men kan aantonen dat onder praktijkcondities wel een hoger rendement wordt gemeten gedurende 3 weken met buitentemperaturen tussen 3 en 13 0C
7
Toepassing van NEN 8088 met rekenvoorbeelden •
Vier systemen 1. Standaard systeem C •
Natuurlijke toevoer en mechanische afvoer
2. Geavanceerd systeem C •
CO2 regeling per vertrek
3. Standaard systeem D •
WTW zonder by pass
4. Geavanceerd systeem D •
Met WTW volledige bypass en CO2 regeling per zone
Toepassing van NEN 8088 met rekenvoorbeelden •
Twee woningtypen – Grote woning 100 m2 – Kleine woning 50 m2
•
Twee bezettingen – 4 personen en 2 personen
•
Twee luchtdoorlatendheden – qv10 = 100 dm3/s en 30 dm3/s
•
Twee hoogten – 13 m en hoger dan 70 m
8
Ventilatie stroom NEN 8088 60 100/13/100 100/13/30 50/13/100 50/13/30 100/70/100 100/70/30 50/70/100 50/70/30
50 dm3/s
40 30 20 10 0
C st
C co2
D st
D co2
Ventilatie stroom NEN 8088 60
dm3/s
50 40 30 20 10 0
C st
C D st co2
D co2
100/70/100 100/13/100 100/70/30 100/13/30 50/70/100 50/13/100 50/70/30 50/13/30
9
GJ per jaar
Energie NEN 8088 en NEN 7120 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
C st
C D st co2
D co2
100/70/100 100/13/100 100/70/30 100/13/30 50/70/100 50/13/100 50/70/30 50/13/30 0,1 EPC ≈ 4,8 GJ per jaar
Slotopmerkingen • Er gaat veel veranderen in de aanpak van de EPN • Ventilatie, infiltratie en spuien worden afzonderlijk b k d berekend • Er wordt rekening gehouden met een effectieve bezetting die het gebruik van de ventilatie beïnvloedt • Er wordt onderscheid gemaakt tussen warmtevraag en koudevraag situaties • Systeem eigenschappen komen zoveel mogelijk tot uitdrukking itd kki • De infiltratie wordt gebouwafhankelijk • De infiltratie wordt ligging en hoogte afhankelijk • Er wordt een seizoenrendement voor WTW ingevoerd
10
Slotopmerkingen • Oude gelijkwaardigheidverklaringen zullen vervallen • Er zullen minder gelijkwaardigheid verklaringen voor ventilatie nodig zijn • Er in NEN 8088 rekenwaarden gegeven waarvan mag worden d afgeweken f k indien i di een kwaliteitsverklaring kan worden overlegd
Slotopmerkingen • De keuze van systemen y wordt niet meer automatisch systemen met WTW • Ook systeem C komt duidelijk als keuze mogelijkheid in aanmerking • De regeling, vraagafstemming en elektriciteitsgebruik van de ventilatoren wordt belangrijker dan het verschil tussen systeem C en systeem t D • De bijdrage van de elektrische energie voor de ventilatoren wordt erg belangrijk. Dit zal zeker gaan leiden tot systemen met lagere luchtweerstanden – Op weg naar hybride ventilatie !!!!!
11
