OUWENEEL JONGENEEL
KRONIEK Fam ilieblad van de fam ilies O uweneel en Jongeneel W apen van Zevenhuizen, de bakerm at van de beide fam ilies.
N r. 16, nov 2002 A bonnem ent € 5,50
Van de redactie Het tweede num m er van de Ouweneel/Jongeneel Kroniek ligt voor u. Tegelijkertijd num m er 16 sedert de start in m ei 1995. Op zich is dat al een beetje bijzonder, om dat fam iliewerkgroepen er m eestal nog wel in slagen zo’n zeven tot acht num m ers te produceren. Daarna is m en vaak aan het eind van zijn Latijn. De bronnen drogen op; eigenlijk is alles dan al verteld. Onze kroniek bestaat intussen nog steeds. Dat is in belangrijke m ate te danken aan de huidige voorzitter van de werkgroep, W illem Ouweneel, die nu eenm aal een zeer productief schrijver is en die eigenschap ook ten goede laat kom en aan de inhoud van ons fam ilieblad. Nu wij ook aandacht besteden aan de aan ons verwante fam ilie Jongeneel is natuurlijk weer een nieuw terrein ontsloten. Intussen bestaat er ook een website van onze werkgroep. Daarop staat de volledige inhoud van de kroniek van m ei 2002 en van novem ber 2002. Het adres is: http://users.ncrvnet.nl/gouweneel/werkgroep. De site is eenvoudig van opzet en is door uw eindredacteur zelf opgezet. Om de teksten van De Kroniek te kunnen lezen heeft u Acrobat Reader nodig. Inhoud: Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pag. 01 Historische Ouweneel/Jongeneel-ontm oeting . . . . . . . . . . . . . . . . pag. 02 Een Ouweneel in Scheveningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pag. 04 Fam ilieberichten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pag. 05 Jongeneel en vier baronnen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pag. 06 Gijsbert Ouweneel, Jannigje Stout en Teuntje Johanna Ouweneel.pag. 12 Interessante fam ilie-advertenties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pag. 14 -1-
Historische Ouw eneel/Jongeneel-ontmoeting W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) Met heel wat Jongeneel-naam dragers heb ik al wereldwijd ge-em aild, m aar ik heb er zelden één ontm oet. Dat kom t doordat er zo weinig Jongenelen nog in Nederland en de m eesten in het buitenland wonen. Van de zom er echter waren m ijn vrouw Gerdien en ik vijf weken in Nieuw-Zeeland om er vakantie te houden en college te geven en dat stelde ons in de gelegenheid de enige resterende m annelijke Jongeneel-naam drager uit Jongeneel-stam V te ontm oeten: Michael Peter Craig Jongeneel, kortweg Michael, geboren te W hangarei (een prachtige stad op het Noordeiland, niet ver van de Bay of Islands) op 13 aug. 1979, dus 23 jaar, civiel ingenieur, afgestudeerd aan de universiteit van Canterbury te Christchurch en thans woonachtig en werkzaam te Auckland, verreweg de grootste stad van Nieuw-Zeeland, waar ongeveer één derde van de hele bevolking (ca. vier m iljoen zielen) woont. Hij is een broer van Am anda Jongeneel (26), thans werkzaam in Londen, die we op onze laatste reünie in Schoonhoven m ochten begroeten. Michael en Am anda zijn kinderen van W illem Jongeneel (geboren te Harderwijk in 1926, geëm igreerd naar Nieuw-Zeeland in 1952, overleden te Ham ilton aldaar in 1988) en Margaret Ann Parry. W illem was een zoon van Rokus Jan Jongeneel (1897-1975). Deze was weer een zoon van Eibert Jongeneel, deze van Rokus Jongeneel, deze van Eibert Jongeneel, deze van Rokus Jongeneel, en deze van Jan Jongeneel, die in 1754 geboren was te Linschoten en m et zijn vader Rokus Jongeneel naar Harderwijk verhuisde. Diens vader was Adrianus Laurensz. Jongeneel, geboren te Oudewater in 1684, en diens vader was Laurens Maertensz. Jongeneel, geboren ca. 1645 te Zevenhuizen. Diens overgrootvader was Cornelis (of Neel) Lourisz., bijgenaam d ‘Jonge Neel’, ca. 1525 geboren, waarschijnlijk te Zevenhuizen. Toen ik Michael voor het eerst em ailde in Nieuw-Zeeland, schreef hij terug dat zijn vader hem weinig of niets over Nederland verteld had, zodat hij er geen flauw benul van had of hij in Nederland, afgezien van een paar tantes, nog veel fam ilie bezat. En ziedaar: door m ijn em ail belandde hij ineens in een heel grote ‘fam ilie’ en kon hij zijn voorgeslacht traceren tot in de zestiende eeuw! In Auckland hebben wij hem onthaald op een diner, en naar Nieuw-Zeelands gebruik bracht hij de wijn m ee. Daar hebben we elkaar zoveel m ogelijk over onze fam iliegeschiedenis verteld. W e vinden
-2-
het leuk om een foto van Michael Jongeneel in ons blad af te drukken (sorry dat de schrijver er een beetje groter op staat dan Michael...).
-3-
Een Ouw eneel in Scheveningen W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) De beroem de schrijver P.C. Hooft verm eldt in zijn Nederlandsche Historie (blz. 118) al voor het jaar 1566: ‘Bij Scheeveringe (is: Scheveningen) een zeedorp om trent den Haagh, werd den 15en van Slaghtm aandt door JONGENEEL, een visscher, gevangen een vreem den visch. Hij had een krom m en, zwarten en harden bek haaringsgewijze, en zes lange snebben bezet m et roode napkens, van het m aaksel der geene, die van de Geuzen, zoo m en ze noem t, aan den hoed gedragen hebben’. Inderdaad kennen wij in Scheveningen in die tijd een Cornelis Cornelisz. alias Jongeneel, die schepen van Scheveningen in de Haagse m agistraat was in de jaren 1558 tot 1563, 1567/68 en 1572/73. In de periode 1564/65 was hij lid van de vroedschap. Verm oedelijk is hij gedurende de Spaanse bezetting van Den Haag ten tijde van het beleg van Leiden (1573/74) uitgeweken en niet m eer naar Scheveningen teruggekeerd. Cornelis Cornelisz. alias Jongeneel was een zoon van Cornelis Aertse alias Ouweneel, ‘stijerm an’ (is: eigenaar van een of m eer vissersschepen) op Scheveningen. Hij wordt verm eld in de W eeskam erarchieven in 1543 1 ) en nog eens in 1553 2 ) m aar dan als reeds overleden. ‘Ouwe Neel’ trouwde eerst m et Aechte Gerritsdr., weduwe van Thom as Huijge, daarna m et Baerte Matheusdr., overleden in 1546, en voor de derde keer m et Fijtgen Pietersdr., dochter van Pieter Adriaensz. Zijn verm ogen bedroeg bij zijn dood 2384 carolusguldens, een voor die dagen aanzienlijk bedrag. Uit het eerste huwelijk zijn twee kinderen bekend: 1. Cornelis Cornelisz. alias Jongeneel (zie boven). 2. Job Cornelisz., overleden vóór 1553, tr. Aeltgen Jan de Conincxdr., dochter van Jan de Coninc en Maritgen Lubbertsdr. (zij tr.(2) 5.7.1553 Fop Adriaensz.). Uit het tweede huwelijk zijn drie kinderen bekend: 1. Baertgen Cornelisdr., geb. ca. 1547, overleden vóór 1.12.1557. 2. Job Cornelisz., geb. ca. 1549, overleden vóór 1.12.1557. 3. Aernt Cornelisz., geb. ca. 1551, overleden vóór 1.12.1557. W e hebben hier een fraai voorbeeld van hoe de nam en Ouweneel en Jongeneel in één fam ilie voorkom en, m aar niet als aanduidingen voor twee broers, zoals bij onze fam ilie, m aar voor een vader en een zoon. Vader Cornelis (of Neel) Cornelisz. en zoon Cornelis (of Neel) Cornelisz. werden van elkaar onderscheiden als ‘Ouwe Neel’ en ‘Jonge Neel’. Deze -4-
behoren tot de oudste verm eldingen die we van deze nam en zijn tegengekom en. 1 2
) W eeskam er Scheveningen no. 119 f. 47 (4.6.1543). ) W eeskam er Scheveningen no. 123 f. 49 en 67 (21.7.1553).
Familieberichten: Geboren: Op 21 aug. 2002 werd geboren te Apeldoorn Noa Lisa Ouw eneel, dochter van Maurits Martijn Ouweneel (zoon van Evert Jan Ouweneel & Marianne Helena Vrijland, fam ilie IIIE9) en Maria Hillegina Develing. Voorzover thans bekend is dit de achtste Ouweneel-telg van de zeventiende generatie. Op19 oktober 2002 werd te Hoorn geboren Lianne Hélena Ouw eneel, dochter van Dennis John Ouweneel (zoon van Jan Ouweneel & Hendrika Jacoba van Schaik, fam ilie IIIE10) en Astrid Hélena W ijsman.. Voor zover thans bekend is dit de negende Ouweneeltelg van de zeventiende generatie. Getrouwd: Aly Ouw eneel, geboren op 21 juli 1965 te Nieuwpoort, dochter van Jan Ouweneel en Neeltje Goedhart, m et Jan v.d. Ham (geb. 12 juli 1956) Overleden: Op 2 m ei 2002 overleed te Nieuwerkerk a/d IJssel Elisabeth Christine Veenhoven, echtgenote van Gijsbert (‘Bert’) Ouweneel en m oeder van de zevenjarige tweeling Birgitt en Dagm ar, die al zo jong hun m oeder m oeten m issen. Mw. Ouweneel-Veenhoven was geboren te Gouda in 1959 en was dus pas 42 jaar toen zij overleed. Op 6 m ei 2002 is te Alblasserdam overleden Teuntje W illemina Ouw eneel, geboren te Nieuw-lekkerland op 14 juni 1914, echtgenote van Pieter Dirkse de Jong.
-5-
Op 8 m ei 2002 is te Alblasserdam overleden Gerrigje de Hoop, geboren te Nieuw-Lekkerland op 26 augustus 1913, echtgenote van Evert Ouweneel. Op 20 m ei 2002 is te Alblasserdam overleden Evert Ouw eneel, geboren te Nieuw-Lekkerland op 13 april 1913, sedert 8 m ei 2002 weduwnaar van Gerrigje de Hoop. Op 18 septem ber 2002 is overleden Leendert Ouw eneel, geboren te Schoonhoven op 23 okotber 1923, weduwnaar van Aaltje Gort. Op 22 septem ber 2002 is overleden Thona M cKinnon, echtgenote van Boudewijn Ouweneel. Op 23 oktober 2002 is te Ridderkerk overleden Pieter M artinus Brand, geboren te Streefkerk op 29 augustus 1913, echtgenoot van Maria Ouweneel. Koninklijke onderscheiding: Op 26 april 2002 ontving Geert Ouw eneel (lid werkgroep) de onderscheiding lid in de orde van Oranje-Nassau, wegens 45 jaar kerkorganist, bestuurslid gedurende 16 jaar van de Openbare Bibliotheek, bestuurslid en redacteur Kwartaalblad van de Historische Vereniging W est-Alblasserwaard.
Jongeneel en vier baronnen W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) U herinnert zich nog dat de Ouwenelen afstam m en van Cornelis (of Neel) Louriszoon bijgenaam d ‘Ouwe Neel’, terwijl de m et ons verwante Jongenelen afstam m en van diens broer Cornelis (of Neel) Louriszoon bijgenaam d ‘Jonge Neel’. Tot het m idden van de twintigste eeuw behoorden de Ouwenelen over het algem een tot de ‘kleine luyden’, terwijl de Jongenelen het veel verder geschopt hadden. Vandaag speelt
-6-
dat allem aal (gelukkig) geen rol m eer, m aar honderd jaar geleden was het sociale verschil enorm . De eerste baron Hoe kwam het dat veel Rotterdam se Jongenelen in de negentiende en twintigste eeuw een zoveel hogere sociale status bereikten dan veel Ouwenelen? Dat kwam door het koopm anschap van een bepaalde Jongeneel-tak. Ik heb al eens eerder beschreven hoe vanuit Zevenhuizen een tak van de Jongenelen in het stadje Oudewater was terechtgekom en. Dat kwam vooral door de overstap naar de toen al belangrijke havenstad Rotterdam . Dat ging zo. Jakobus Louwen (is: Lourensz.) Jongeneel, eerst m arktschipper van Oudewater op Schoonhoven en Gouda, werd later koopm an in teer, pek en touw en touwslager te Kralingen en Rotterdam . Ook enkele van diens broers waren touwslagers: Gerrit in Rotterdam (diens zoon en schoonzoon waren ook touwslagers) en Adrianus in Oudewater (diens zoon Rokus had hetzelfde beroep). De zoons van Jakobus, Jan en Laurens, beiden nog geboren in Oudewater, werden ook touwslagers in Rotter-dam . De Rotterdam se Jongenelen stam m en allem aal van de zojuist genoem de Jan Jacobsz. Jongeneel af. Van zijn zonen waren Jacob en Dirk koopm an in teer, pek en touw en/of touwslager, Christiaan was koopm an, Huijbertus was schout en houtkoper (zie onder), en Jan was leerlooier. Van Dirks zonen was Arij tim m erm an, Nicolaas was koopm an in teer, pek en touw en zeilm aker, en Jacob was eerst touwslager en had later een eigen loodgieterij en -handel. Diens zoon Dirk was wijnkoper. Van diens zonen was Jacob predikant en hoogleraar Nederlands en geschiedenis, en Martinus was koopm an (zie onder). De handel brengt geld, en geld opent de m ogelijkheden om te gaan studeren. Vandaar dat Jacob hoogleraar aan het Atheneum te Deventer kon worden. Diens zoon, m r. Dirk Johannes, was jarenlang bestuursam btenaar in Nederlands Indië, later had hij een hoge functie van een oliem aat-schappij. Dergelijke beroepen geven voldoende status om de dochters naar de gegoede standen uit te huwelijken. De eerste dochter heet Elisabeth Henriette en ze was geboren te Batavia op 3 septem ber 1910 (ze is dus 91 jaar). Ze trouwde m et Adrianus Marinus Constandse, geboren in 1908 te Bleskensgraaf en directeur Buitenland bij Philips. Hun oudste zoon, Allart Frans Constandse, -7-
geboren in 1938 te Eindhoven, directeur bij Albert Heyn, trouwde aldaar in 1963 m et Elisabeth barones van Ittersum , geboren in 1940 op Midden-Java. Kenden de fam ilies elkaar al van Java? De vader van de barones was Ernst Hendrik baron van Ittersum , geboren op Oost-Java (1903-1977), em ployé van Philips en van de ABN, en diens vader, Jacques Henri Agathon baron van Ittersum (1873-1931) was adm inistrateur van de suikerfabriek te Poerwodadi (Oost-Java) en lid van de gewestelijke raad van Madioen geweest. Allart en zijn barones kregen twee zonen: Ralph Jan (1967) en Alexander Robert (1972). Allart Constandse is sinds enkele jaren een internationale Rally-rijder. In 1998 nam hij deel aan de ‘London to Cape Town Classic Reliability Trial’. In 2000 nam hij m et zijn neef Richard de Nerée tot Babberich (zie onder) deel aan de ‘London-Lisbon Rally’ m et een Bentley T1 Tourer van 1970. Hij nam in 2001 ook deel aan de ‘Inca Trail’ (Rio - Lim a - Ushuaia - Rio) m et een Rover P5B van 1965, opnieuw m et zijn neef Richard de Nerée tot Babberich en m et Cees Bruin en Jaap Kroon. De tweede zoon van Elisabeth Jongeneel was Evert Jan W illem Constandse, geboren in 1946 te Eindhoven, jurist bij een Trustm aatschappij. Deze trouwde in 1973 te Am sterdam m et Astrid Elisabeth W ilhelm ina Tam iniau, geboren in 1948 te Tilburg. Ze kregen ook twee zonen: Carel Mathijs (1979) en Steven W ilco (1980). Heer van Camphuysen De tweede dochter van m r. Dirk Johannes Jongeneel heette Maria Henriette en ze was geboren te Batavia op 1 m ei 1914 (ze is in 1994 overleden). Ze deed twee m aal een (zoals dat in het sociale jargon heet) ‘goed’ huwelijk. Eerst trouwde ze in 1941 te Baarn m et een lid van een hooggestegen patriciërsfam ilie (m aar geen adel): m r. Marie Frederik Frans Antoon de Nerée tot Babberich, heer van Cam phuysen, officier in de Orde van Oranje-Nassau, geboren in 1915 te Roerm ond als zoon van m r. Richard Jan Karel Marie de Nerée tot Babberich, heer van Cam phuysen, en Marie Constance Petronille Hubertine Ghislaine Jeanne Coenen. Vader Richard was griffier van het Kantongerecht te Roerm ond. En zoon Marie Frederik Frans Antoon was niet alleen lid van de Provinciale Staten van Gelderland, m aar steeg tot Europese hoogte. Hij was secretaris van de Assem blée van de Europese Kolen- en
-8-
Staalgem eenschap, later secretaris-generaal en m edegrondlegger van het Europese Parlem ent. De fam ilie de Nerée stam t af van een Franse hugenoot: ds. Richard Jean de Nerée, die in 1759 te Caen geboren werd. Hij was aalm oezenier bij de Franse troepen (regim ent De Chastillon) onder Prins Maurits en trad ook op als diens veldprediker. In 1628 werd hij begraven in de Pieterskerk te Leiden. Het huwelijk van Maria Henriette en Marie Frederik bracht twee zonen voort, die dus rechtstreekse Jongeneel-nazaten zijn: 1. Richard Jan Philippus Lodewijk Palick de Nerée tot Babberich (de hierboven al genoem de Rally-rijder), geb. ‘s-Gravenhage 18.12.1942; hij trouwde m et D.J. Tim m erm ans. 2. Ralph Christopher Johannes Em anuel de Nerée tot Babberich, geb. ’s-Gravenhage 2.6.1946; hij trouwde m et L. W erdm üller von Elgg. Ze kregen drie kinderen: Arthur Christopher (1972), Alexander Ralph (1975) en Eline Louise (1978). Deze dochter werd interessant genoeg geboren op... ‘Cam phuysen’ te Babberich! De tw eede baron Het huwelijk van Maria Henriette werd ontbonden in 1950 en elk ging zijns weegs. Mr. Marie Frederik Frans Antoon de Nerée tot Babberich hertrouwde in 1952 te Haarlem m et Johanna Aleida Engelina barones de Vos van Steenwijk, dochter van dr. Jacob Evert baron de Vos van Steenwijk, die o.a. burgem eester van Haarlem en com m issaris der koningin in Noord-Holland is geweest. Ook Marie Henriette vond dit keer een adellijke partner. Zij hertrouwde al een m aand na de echtscheiding m et jonkheer m r. Cornelis Hendrik Beelaerts van Blokland, geboren in 1911 te ‘s-Gravenhage als zoon van jonkheer ir. Alexander Gerard Beelaerts van Blokland en jonkvrouwe W illem ine Octavia Feith. Vader Alexander was hoofdingenieur-directeur van Rijkswaterstaat. En zoon Cornelis was o.a. president van de arrondissem entskrijgsraad te ‘s-Gravenhage en kantonrechter aldaar. Mr. Dirk Johannes Jongeneel had niet alleen twee dochters, zoals we net zagen, m aar ook een zoon: Jacob Cornelis Jongeneel, geboren in 1922 te Buitenzorg (thans Bogor, op W est-Java) en eind 1946 vertrokken naar New York. Hij was Jacob, zoon van m r. Dirk, zoon van prof. Jacob, zoon van Dirk, zoon van Jacob, zoon van Dirk Jongeneel. Jacob (ÈJaapý) -9-
Jongeneel is in Am erika getrouwd en kreeg er drie kinderen: Dirk, Vicky en Jill. Dirk woont nog bij zijn ouders thuis in Brewster (New York). De derde baron Ik noem de in het begin al Huijbertus Jongeneel, die ca. 1780 naar Utrecht trok en daar de houthandel stichtte die onder de naam Jongeneel vandaag vestigingen over het hele land heeft. Zijn zoon Pieter (1770-1817) volgde hem in het houtbedrijf op, en diens twee zonen, Petrus Marinus (1802-1875) en Jan (1806-1873), zetten het bedrijf voort onder de naam fa. P.M. & J. Jongeneel. De tweede dochter van P.M., Christina Maria Jongeneel (1838-1899) trouwde m et de arts dr. Etienne Daniel Cartier van Dissel (1829-1915). Hun zoon Elie François (1863-1940) trouwde in 1890 m et Anna Elisabeth Kolff van Oosterwijk (1858-1943). Zij was een dochter van Lam bertus Constantinus Catharinus Kolff van Oosterwijk (1820-1877), burgem eester en secretaris van Stad aan ‘t Haringvliet en later ook van Den Bom m el, en Geertruida Herm ina barones van Isselm uden (1825-1897), een dochter van Roelof Hendrik Gerlach baron van Isselm uden & Herm ina van Krieken. Zo raakten de Utrechtse Jongenelen geparenteerd aan de fam ilie Van Isselm uden, die tot de oude Overijsselse adel behoort. De vierde baron Tam elijk in het begin noem de ik wijnkoper Dirk Jongeneel en diens zoon, koopm an Martinus Jongeneel. Ik heb al eens eerder verteld dat diens zoon, Pieter Christiaan Jongeneel (1886-1946), ergens na 1923 naar Zwitserland is getrokken (om geving Montreux). Bij zijn eerste vrouw, Louise Marie Albertine Arnouts (1882-1937), had hij vier kinderen. Het eerste was Charles Jongeneel (1912-1982), m et wiens zoon, de bioloog dr. Cornelis Victor Jongeneel, ik nog steeds contact hebt. Het tweede kind was Louise Gertrude Sophie Jongeneel (geb. 1915), die in 1937 in het huwelijk trad m et Oskar Carl Ludwig W ilhelm Kunz baron Von Brunn genannt Von Kauffungen (1904-1989). Deze was in 1929 getrouwd m et Ellinor Haber. Dit huwelijk werd in de jaren dertig ontbonden, waarna Kunz trouwde m et dochter Louise Gertrude Sophie Jongeneel (1937) en Ellinor trouwde m et vader Pieter Christiaan Jongeneel (1938). Daardoor werd Ellinor de schoonm oeder van haar ex-m an! Men kan zich voorstellen wat de gevoelens waren van de betreffende fam ilies in -10-
1937/38... Uit het huwelijk van Pieter Christiaan en Ellinor werd nog een nakom ertje geboren, Pieter Christiaan II, die in Spanje getrouwd is m et Carm en Anderica. Hun zoon, Pieter Christiaan III, vond ik op het internet als Spaans voetballer terug. De Von Kauffungens vorm en een oud Saksisch ridder-geslacht, waarvan de wortels teruggaan tot 1291. Genoem de Oskar is een directe nazaat van de ridder Kunz von Kauffungen die verm aard is geworden door de ‘Saksische Prinsenroof’ in 1455. In die tijd was het geslacht Von Kauffungen in het bezit van het gebied W olkenburg in Saksen. Kunz von Kauffungen had zich zeer verdienstelijk gem aakt voor de Saksische keurvorst Frederik II de Zachtm oedige, vooral in diens oorlog m et zijn broer, hertog W illem III de Dappere. Daarvoor, en voor het feit dat hij zichzelf had m oeten vrijkopen uit de gevangenschap van de hertog, had Kunz schadevergoeding ontvangen, m aar hij was daarm ee niet tevreden. Een proces over de zaak accepteerde hij niet. Daarom wilde hij de zonen van de keurvorst, Ernst en Albrecht, naar zijn slot Eisenberg in Bohem en ontvoeren teneinde zijn recht te krijgen. Hij beschouwde dit als een legitiem e vorm van eigenrichting, die terugging op oude riddergebruiken. Kunz roofde de jongens uit het slot van Altenburg op de avond van 7.7.1455 m et behulp van een spion, een keukenknecht uit het kasteel. Hij en zijn helpers verdeelden zich na de roof in twee groepen om , als één groep aangehouden werd, toch nog altijd één prins als gijzelaar te hebben. De volgende ochtend werd alarm geslagen in heel Saksen: overal werden de stadspoorten gesloten en de alarm klokken geluid. Reeds diezelfde dag werd Kunz sam en m et prins Albrecht in de buurt van het klooster Grünau opgem erkt door een kolenbrander die, wantrouwig geworden, het klooster en andere kolenbranders inlichtte. Kunz werd gevangengenom en en in Zwickau in de gevangenis gezet. Ook de groep m et prins Ernst werd opgespoord. In plaats van een eerlijk proces te krijgen werd Kunz op 14.7.1455 zonder om haal onthoofd op de Oberm arkt in Freiberg. Na zijn bijzetting in de Peterskirche werd hij op last van de keurvorst weer weggehaald en in ongewijde aarde begraven. Zijn helpers werden m et gloeiende tangen bewerkt en gevieren-deeld of levend ingem etseld. Het onrecht dat Kunz aangedaan was en de daarop volgende ‘prinsenroof’ hebben zeer tot de volksverbeelding gesproken. Al korte tijd later ontstond het volkslied over de Saksische prinsenroof, gevolgd door -11-
vele sagen, literaire werken en afbeeldingen. De com ponist Heinrich Zöllner (1792-1836) schreef zelfs een opera onder de titel Kunz von Kauffungen (1826).
Gijsbert Ouw eneel, Jannigje Stout en Teuntje Johanna Ouw eneel. De beschrijving is gegeven door de heer De Graaff uit Sneek, kleinzoon van Teuntje Johanna.
Jannigje Stout
Gijsbert Ouweneel
Gijsbertus Ouw eneel, geboren te Streefkerk op 22 novem ber 1843, was beurtschipper tussen Streefkerk en Rotterdam . Hij was getrouwd m et Jannigje Stout (1846-1910). Zijn oude dag heeft hij doorgebracht op Am m erstol, waar twee dochters woonden: Teuntje Johanna (1867-1960), gehuwd m et Cornelis de Graaff en Janna (18711953), gehuwd m et Gerrit van der Kuil. Ik weet niet veel van hem ; volgens m ijn grootm oeder en m ijn vader was hij een energiek, wat opvliegend m an, geneigd zich ook tegenover de zoons die zijn werk hadden overgenom en, sterk te laten gelden.”Zo driftig als het Oude Gijsje” was bij ons thuis een staande uitdrukking.
Teuntje Johanna Ouw eneel is geboren te Streefkerk op 23 m aart 1867 als oudste dochter van Gijsbertus en Jannigje Stout. In haar negentigste jaar schaam de ze zich nog steeds voor het feit, dat haar ouders zo haastig naar het gem eentehuis hadden gem oeten. -12-
Ze heeft m aar vier jaar school gegaan; toen ging ze al m ee op het schip van haar vader, zeilend naar Rotterdam . Ze had een helder verstand, m aar het gebrek aan scholing was niet m eer goed te m aken. Op 30 m ei 1890 trouwde ze te Am m erstol m et Cornelis (Kees) de Graaff (1864-1944), kleerm aker, geboren in den Bom m el. Met hard werken en zuinig leven bouwden ze een eenvoudig burgerbestaan op, in een dorp dat als arbeidersgem eenschap (dijkwerkers) al heel vroeg bekend stond als Moskou aan de Lek. Am bitie had opoe wel; werd haar oudste zoon Johannes nog kleerm aker, de tweede (m ijn vader Gijsbertus) ging naar de MULO in Schoonhoven. Dochter Jannigje Cornelia kwam thuis, m aar de jongste zoon W illem (in de oorlog door de Duitsers gefusilleerd) bezocht de HBS in Gouda. De herkom st van het echtpaar uit zeer orthodoxe dorpen m aakte dat ze in het zeer vrijzinnige Am m erstol gingen kerken in de “Evangelisatie”, door ons oneerbiedig het schuurtje genoem d.
Teuntje Johanna Ouweneel en haar man Cornelis de Graaff op hun 40-jarig huwelijksfeest in 1930. -13-
Mede dankzij de AOW heeft opoe Teuntje tot haar overlijden op 29 m aart 1960 in haar eigen huis een onafhankelijk bestaan geleid, gewaardeerd en gesteund door fam ilie en buren. Zij overleed te Am m erstol op 29 m aart 1960.
Interessante familie-advertenties (3) W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) Clan B2, Stam III Evert Cornelisz Ouweneel (1737-1803): Clan B Zoon: Leendert Ouweneel (1773-1851): Clan B2 Zoon: Evert Ouweneel (1803-1861) Zoon: Leendert Ouweneel (1830-1910): Stam III Zoon: W illem Ouweneel (1864-1886). Beurtschipper Leendert Ouweneel (1830-1910) trouwde in 1851 te Lekkerkerk m et Gerrigje van der Graaf (1831-1899). Zij zijn de stam ouders van de om vangrijke stam III.
-14-
Advertentie 1. In 1876 vierden zij hun 25-jarig huwelijksfeest.
Advertentie2: Dankbetuiging ter gelegenheid van het 25-jarig huwelijk van Leendert Ouweneel en Gerrigje van der Graaf in 1876.
-15-
Advertentie 3: 1884: dankbetuiging vanwege het medeleven na het ongeluk van zijn zoon W illem (1864-1886). De NRC (4.1.1886) vertelt dat W illem in 1884 ‘bij de aanvaring te IJsselmonde met de stoomboot Maas en IJssel zijn been brak en ernstige kneuzingen bekwam’.
-16-
Advertentie 4: In 1878 vierde Leendert dat hij 25 jaar het beurtveer tussen Streefkerk en Rotterdam had waargenomen.
-17-
Advertentie 5: Dankbetuiging vanwege het m edeleven na het verdrinken van zijn zoon W illem (1864-1886). De NRC van 4.1.1886 vertelt: W illem ‘viel heden m orgen van het schip, dat varende was, en hoewel hij eenigen tijd zwem m ende bleef, m oest de vader toch, zonder hulp te kunnen bieden, zijn zoon zien verdrinken.’ Pas twee m aanden later, op 1 m aart, spoelde zijn lichaam aan in Lekkerkerk. Zijn oudere broer Evert en diens zwager Klaas Hoogenboezem gaven het lijk van hun broer aan in Lekkerkerk en ook in W illem s woonplaats Streefkerk. Evert noem de zijn eerstvolgende zoon naar de verongelukte broer.
Advertentie 6: In 1891 vierden Leendert en Gerrigje hun 40-jarig huwelijksfeest. Die zoon werd m ijn
grootvader, vandaar dat ik ook W illem heet.
-18-
Advertentie 7: Nog een advertentie uit 1891 betreffende het huwelijksjubileum van Leendert en Gerrigje.
-19-
W ERKGROEP • voorzitter: dr. W .J. (W illem ) Ouweneel, Dolderseweg 25, 3712 BM Huis ter Heide, 030-2204427, e-m ail: wj.ouweneel@ wxs.nl • secretaris: L.M. (Loes) Ouweneel, O. Tuindorpslaan 10, 2015 HG Haarlem , 023-5245201 • penningm eester: J. (Jopie) Suur-Ouweneel, Binnenhaven 37, 2965 AB Nieuwpoort, 0184-601945, e-m ail: Jopie-Suur@ netnet.nl • redactie Kroniek: G. (Geert) Ouweneel, Ieplaan 21, 2951 CB Alblasserdam , 078-6914466, e-m ail: gouweneel@ ncrvnet.nl • A.N.C. (Anky) Ouweneel, Apollostraat 15, 1431 W R Aalsm eer, 0297361333 • H.M. (Iek) de Haas-Ouweneel, Populierenlaan 58, 1741 W t Schagen, 0224-296782 • P. (Peter) Ouweneel, De Dam 11, 1261 KR Blaricum , 035-5258708
Erelid: A.L. (Bram ) Ouweneel, Herm an Kruyderstraat 12, 5645 KD Eindhoven, 040-2110026, e-m ail: ouweneel@ IAE.nl Abonnem ent ƒ 12,50 per jaar, te storten op postgiro 7233309 t.n.v. W erkgroep Ouweneel, Binnenhaven 37, 2965 AB Nieuwpoort.
-20-
