OUWENEEL JONGENEEL
KRONIEK Fam ilieblad van de fam ilies O uweneel en Jongeneel W apen van Zevenhuizen, de bakerm at van de beide fam ilies.
N r. 15, m ei 2002 A bonnem ent € 5,50
Van de redactie Een nieuwe lente, een nieuw geluid. In dit geval een nieuw logo voor De Kroniek, die trouwens ook van naam is veranderd. De reden is dat W illem J. Ouweneel, voorzitter van de werkgroep, heeft ontdekt dat er nog nazaten bestaan van de ‘oer-Jongeneel’ die uit hetzelfde gezin uit Zevenhuizen afkom stig is als de voorvader van alle Ouwenelen. Het gaat dus om nakom elingen van twee broers, rond 1550, wonend in Zevenhuizen. Zoals bekend waren er in dat gezin twee broers m et dezelfde naam : Cornelis. Dat kwam om dat de beide grootvaders vernoem d behoorden te worden en die heetten alle twee Cornelis. De broers werden door bijnam en uit elkaar gehouden: de Oude Cornelis, oftewel ‘Ouweneel’ en de Jonge Cornelis, oftewel ‘Jongeneel’. Die bijnam en zijn fam ilienam en geworden. Het verschil is, dat de naam Ouweneel toch zo uniek is, dat voor zover we nu weten iedereen die Ouweneel heet tot deze fam ilie behoort. Dat is niet het geval m et m ensen die Jongeneel heten. Die naam is op vele plaatsen onafhankelijk van elkaar ontstaan. Vandaar dat het eigenlijk heel bijzonder is, dat onze voorzitter nazaten van uitgerekend de broer van de eerste Ouweneel heeft gevonden. Om dat de fam ilies dus zo nauw aan elkaar verwant zijn, heeft de werkgroep besloten voortaan ook aandacht te besteden aan de Jongenelen. Vandaar dat het logo en de naam van De Kroniek ook is aangepast. Intussen zoeken we nog naar een Jongeneel die lid van de werkgroep wil en kan worden.
-1-
Jong en edel !? W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) Onze trouwe lezers weten dat ik allang op zoek ben naar verwante Jongenelen. Ouwenelen zoeken is gem akkelijk, want alle nog levende Ouwenelen zijn fam ilie van ons. Maar m et Jongenelen is dat m oeilijker, aangezien verreweg de m eeste nog levende Jongenelen juist geen fam ilie van ons zijn. Te m idden van die hooiberg van niet-verwante Jongenelen zoek ik steeds naar die paar spelden... En de aanhouder wint! Vorige zom er ontdekte ik de Harderwijkse stam (V) en afgelopen winter ontdekte ik de Bodegravens-Aarlanderveense stam (VI). Neel Lourensz. (geb. ca. 1525), bijgenaam d ‘Jonge Neel’, had een zoon, Louris Cornelisz. Jongeneel geheten (geb. ca. 1560), en die had een zoon, Maerten Lourisz. Jongeneel (geb. ca. 1610). Uit hem zijn (voorzover nu bekend) zes Jongeneel-stam m en gesproten. Vijf daarvan stam m en uit zijn zoon Laurens Maertensz. Jongeneel, die zich in Oudewater vestigde. Maar nu heb ik een nieuwe stam ontdekt, en wel uit Laurens’ broer Jan Maertensz. Jongeneel, geboren ca. 1645, die zich in Boskoop vestigde. Diens zonen blijken Rem onstrants te zijn, en ook vader Jan zal dat geweest zijn. Hij trouwde te Zevenhuizen in 1670 voor het gerecht, en wel m et Marrigje Jacobs Versigh. Jacob Jong en Eel Hun zoon Jacob Jansz. Jongeneel (geb. ca. 1675-80) nam een opm erkelijk besluit. Hij besliste dat hij en zijn nazaten door het leven zouden gaan onder de naam ‘Jong en Eel’. W e zouden dolgraag willen weten waarom hij daarvoor koos, m aar dat verm eldt de geschiedenis niet. Misschien deed hij het vanuit de foute veronderstelling dat ‘eêl’ in deze naam een sam entrekking van edel is: ‘jong en edel’ klinkt goed! Uit deze Jacob Jong en Eel is een fam ilie voortgesproten die tot op heden voortbestaat, zij het niet m eer onder de naam Jong en Eel. Opm erkelijk genoeg is in de fam ilie Ouweneel ook wel eens de parallelle schrijfwijze ‘Ouw en Eel’ voorgekom en, en wel bij een zekere W illem Ouw en Eel in Zwam m erdam . (Zelfs m ijn leraar Nederlands wilde m ij destijds wijsm aken dat Ouweneel ‘oud en edel’ betekent...) Het zal wel geen toeval zijn dat dit juist in Zwam m erdam gebeurde, waar de naam Jong en Eel zo bekend was (zie onder). De fam ilie Jong en Eel was in ieder geval tot ver in de negentiende eeuw
-2-
consequent Rem onstrants. Jacob Jansz. Jongeneel alias Jong en Eel trouwde in 1708 te Boskoop m et Adriana Snellem ans en vestigde zich in Zevenhoven (niet te verwarren m et Zevenhuizen). Ze kregen twee dochters en twee zonen, Arij en Cornelis, die zich allem aal consequent Jong en Eel noem den en consequent Rem onstrants waren. Cornelis Jong en Eel, geboren te Zevenhoven in 1724, trouwde te Bodegraven in 1753 m et Aagje Maartens Ravensberg. Ze kregen m aar één dochter, en ook één zoon, Jacob Jong en Eel, in 1759 geboren te Bodegraven en Rem onstrants gedoopt in het naburige Zwam m erdam . In 1783 trouwde hij te Bodegraven m et Marrigje Thom asdr. Spijker. Ze kregen veertien kinderen, die allem aal Rem onstrants gedoopt werden te Zwam m erdam . Ik ken slechts nazaten van twee zonen: Cornelis en Thom as. Cornelis Jong en Eel, geboren te Bodegraven in 1786, trouwde in 1807 m et Antje (de) Zeeuw. Hij was achtereenvolgens kaarsenm aker, loodasbrander, ‘splitter in de loterijen’ (d.i. iem and die loten bij onderdelen verkoopt), daarna weer loodasbrander, en stierf tenslotte als winkelier. Ze kregen dertien kinderen. Zijn broerThomas Jong en Eel, geboren te Bodegraven in 1796, trouwde in 1823 m et Cornelia van der Starre. Hij was achtereenvolgens bouwm ansknecht, leerlooiersknecht en touwslagersknecht. Zij kregen veertien kinderen. Alleen Thom as’ zoon, schoenm aker Jacob Jong en Eel (1825-1870), heeft voorzover bekend m annelijke nazaten nagelaten. Hij trouwde in 1858 te Aarlanderveen m et Gerritje de Jeu. Van hun zes kinderen overleefde alleen de zadelm aker Thomas Jong en Eel (1861-1930), die in 1886 te W arm ond trouwde m et Johanna Louisa Christina van Bladel. Hun zoon, de boekhouder Jacob Jong en Eel (1887-1942), trouwde in 1912 te Bodegraven m et Jacoba W ilhelm ina van Aalst. Zij kregen te Oudshoorn en Alphen a/d Rijn vier zoons, Thomas (‘Tom ’, 1913-2001), Jacob Adriaan (‘Jaap’, 1916-1993), Johan Louis Christiaan (‘Joop’, 1920-1995) en Adriaan Jongeneel (‘Aad’, geb. 1924). Tom adopteerde de zoon van zijn tweede vrouw: Jan Jongeneel, die twee dochters heeft. Jaap trouwde in 1945 te Den Haag m et Antoinette Elisabeth Huguenin en kreeg ook twee dochters. Joop trouwde in 1948 te Nijm egen m et Louise Elisabeth Rubens en kreeg twee zoons: Jacob (‘Tako’, geb. Nijm egen 1949; geen kinderen) en Ruben Israël (‘Illya’, geb. Eindhoven 1950; twee dochters en twee Jongeneel-zonen). Aad kreeg een dochter en twee zoons: Michiel Johan (geb. 1954; twee dochters) en Jacob Adriaan (geb. 1959; ongehuwd). In de jongste generatie zijn er dus slechts twee m annelijke Jongenelen, nl. de twee zoons van Illya: Louis (1977) en Frank (1980).
-3-
Ook deze tak van de fam ilie hangt dus aan een zijden draadje! Verwarring Het is te begrijpen dat de am btenaren van de burgerlijke stand m et de naam Jong en Eel nogal eens m oeite hadden en steeds de neiging vertoonden er weer Jongeneel van te m aken. In Bodegraven waren zij voldoende aan de naam gewend en m aakten er geen fouten m ee. Integendeel, ze begonnen te overdrijven: in 1856 trouwde in Bodegraven de helem aal niet verwante Arie Jongeneel, die in de geboorteakten van zijn kinderen verwarrend genoeg steeds als Arie Jong en Eel wordt aangeduid! Er wonen in en rond Bodegraven nog steeds naam dragers Jong en Eel die van deze Arie afstam m en en in het geheel niet tot ‘onze’ fam ilie behoren... Het om gekeerde gebeurde natuurlijk vaker. In Aarlanderveen werden de leden van ‘onze’ fam ilie Jong en Eel consequent ingeschreven onder de naam Jongeneel. Maar als de leden zelf akten m oesten ondertekenen, schreven ze consequent Jong en eel (XIa), of Jong en Eel (XII), of JongenEel (XIII)! Aad Jongeneel (XIVd) vertelde m ij dat hij op de lagere school ook nog zijn naam als JongenEel schreef. Al deze fam ilieleden wisten dus beter hoe het ‘hoorde’ dan de eigenwijze am btenaren. Maar deze laatsten kregen natuurlijk hun zin: toen het gezin van Jacob JongenEel (XIII) naar Den Haag verhuisde, werd de overgeleverde schrijfwijze van zijn naam door de burgerlijke stand niet geaccepteerd. De nazaten van Thom as Jong en Eel heten vandaag dus weer gewoon Jongeneel. De naam Jong en Eel bestaat dus nog wel, m aar... in de ‘verkeerde’ fam ilie. De fam ilie Jong en Eel was, in ieder geval tot in de negentiende eeuw, consequent Rem onstrants. Hun naam is vooral verbonden m et de kleine Rem onstrantse Gem eente te Zwam m erdam (het kerkgebouwtje en de gem eente bestaan nog steeds). C.H. Langeveld publiceerde in 1983 een interessant boekje over deze gem eente onder de titel: In en uit het Verborgene: Geschiedenis van de Remonstrants Gereformeerde Gemeente van Zwammerdam 1619-1982. De bijlagen in dat boekje verm elden verscheidene leden van de fam ilie Jong en Eel (in de kerkelijke notulen vaak ook gewoon Jongeneel genoem d!). Ze hebben binnen de gem eente een soort ‘dynastie’ gevorm d: * Cornelis Jong en Eel (1724-1772) was diaken tussen 1754 en 1771. * Zoon Jacob Jong en Eel (1759-1810) was diaken van 1782 tot 1794 en ouderling tussen 1795 en 1808.
-4-
* Diens zoon Cornelis Jong en Eel (1786-1857) deed al op 16-jarige leeftijd belijdenis en werd als directe opvolger van zijn vader al op 23jarige leeftijd ouderling en bleef dat m et onderbrekingen tot en m et 1855; van 1849 tot twaalf dagen vóór zijn dood was hij ook penningm eester /boekhouder van de gem eente. * Diens zoon Dirk Jong en Eel (1808-1862) was als directe opvolger van zijn vader ouderling van 1855 tot 1861. Doordat hij ongehuwd was, hield de dynastie hier op. Afgezien van onderbrekingen hebben leden van de fam ilie Jong en Eel dus gedurende 108 jaren kerkelijke am bten in de Rem onstrantse Gem eente van Zwam m erdam vervuld. Gemeenteraad Het is wel frappant dat er tussen 1974 en 1982 in de gem eenteraad van Eindhoven een Ouweneel en een Jongeneel zaten, die ook nog eens beiden in dienst waren van Philips. De Ouweneel was Abraham Leendert (‘Bram ’) (geb. 1917) van Ouweneel-stam I, erevoorzitter van onze werkgroep. De Jongeneel was de bovengenoem de Johan Louis Christiaan (‘Joop’). Bram vertelt dat hij in de Eindhovense gem eenteraad woordvoerder van de VVD was en Joop van de PvdA-fractie. Ze waren dus elkaars ‘opponenten’. Gekscherend noem de Bram Joop wel eens ‘m ’n volle neef’, toen zonder te weten dat ze ook werkelijk uit dezelfde wortel waren gesproten. Joop was, zo vertelt Bram , een zeer vasthoudende debater. Als hij gelijk dacht hebben, kon je praten als Brugm an, m aar dat hielp nauwelijks. Bram en Joop konden redelijk goed m et elkaar overweg, wat o.a. bleek tijdens de vele gezellige bijeenkom sten buiten het raadswerk.
Interessante familie-advertenties (2) W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) Clan B1, Stam II Evert Cornelisz Ouweneel (1737-1803) Zoon: Arij Ouweneel (1768-1809): Clan B1 Zoon: Pieter Ouweneel (1795-1852): Stam II
-5-
Zoon: Arie Ouweneel (1823-1856) Zonen: (a) Jan Ouweneel (1851-1885), zoon W illem (1884-1958) (b) Pieter Ouweneel (1852-1896), zoon Arij (1883-1957) W illem Ouweneel (18841958) was los werkm an, glazenwasser, later 1e adjunct gem eentebode. Hij trouwde in 1904 m et Gorina Meyer. Adv. 1: op 11 nov. 1908 voerde W illem een proces tegen zijn echtgenote (toen ze net haar vierde kind gekregen had), om dat zij ervandoor was: zij diende op 27 novem ber te verschijnen. Toch m oet het weer goed gekom en zijn, want zij kreeg negeneneenhalve m aand later alweer een baby - als W illem daar tenm inste de vader van was. Ook daarna werden er nog zeven kinderen uit het huwelijk geboren, onder wie ‘Helen’ en ‘Eddy’.
Adv. 2: bericht van het verongelukken van Helen Ouweneel (Maria Helena, geb. 1911) te Am sterdam 1944, die werkzaam was in het Montessori-onderwijs.
-6-
Adv. 3: verloving van ‘Conny’ van Leerdam en ‘Eddy’ Ouweneel, ‘2e stuurm an’ (Ferdinand Theodorus, 1915-1977, stuurm an op de grote vaart, havenloods, onderhavenm eester, trouwde Rotterdam 1947 Johanna Maria van Leerdam).
Arij Ouweneel (1883-1957) was werkzaam in de scheepsbouw, fabrieksarbeider en m etaalboorder. Hij trouwde te Schiedam in 1908 m et Grietje Hamerslag. Adv. 4: In 1933 vierden zij hun 25jarig huwelijksfeest.
Vier beroemdheden: een graficus, een politicus, een dichter en een acteur W illem J. Ouweneel (Huis ter Heide) Als je m aar lang genoeg grasduint in je fam ilie, kom je de m eest opm erkelijke dwarsverbanden tegen. Zo kent toch wel iedere Nederlander die schoolgegaan heeft, de nam en van deze drie beroem dheden: de graficus M.C. Escher, de dichter Rem co Cam pert en de acteur Eduard Verkade. Alle drie waren zij m et onze zusterfam ilie Jongeneel geliëerd!
-7-
Escher In eerdere artikelen vertelde ik al over de Utrechtse houthandelaar Petrus Marinus Jongeneel (1802-1875). Deze trouwde in 1835 m et Margaretha Henrietta Cornelia van Hall (1814-1884), een dochter van m r. Maurits Cornelis van Hall (1768-1858) en Christina Maria Klinkham er. Mr. M.C. van Hall was heer van Hei- en Boeicop, president van de arrondissem entsrechtbank, lid van de Eerste en Tweede Kam er, staatsraad in buitengewone dienst en letterkundige, oud-patriot en tegenstander van G. Groen van Prinsterer. Een ander kind uit dit huwelijk was m r. Anne Maurits Cornelis van Hall (18081838), advokaat, gehuwd m et Helena Suzanna van Scherm beek (1816-1844). Een dochter van hen, Johanna Justina van Hall (18371884), trouwde m et m r. Johan Georg Gleichm an (1834-1906), die o.a. directeur van de Nederlandse Bank, m inister van financiën en voorzitter van de Tweede Kam er was. Een dochter van hen, Sara Adriana Gleichm an, trouwde m et ir. Georg Arnold Escher (18431939, directeur Rijkswaterstaat). Een zoon van hen was de graficus Maurits Cornelis Escher (1898-1972; let op de bekende voornam en!). Eschers grootvader m oest dus ‘oom ’ zeggen tegen een Jongeneel. Escher is vooral beroem d geworden om de logisch-absurde wereld die hij in zijn lithografieën oproept. Het echtpaar Van Hall-Van Scherm beek had ook een zoon m r. Maurits Cornelis van Hall (1836-1900, bankier te Am sterdam , lid van de Eerste Kam er). Diens zoon, m r. Adriaan Floris van Hall (18701959), eveneens bankier te Am sterdam , was de vader van mr. Gijsbert van Hall (1904-1977), die o.a. burgem eester van Am sterdam was, lid van de Eerste Kam er, president-curator van de Universiteit van Am sterdam , vice-voorzitter van de Assem blée van de Raad van Europa (Straatsburg) en van de Assem blée van de W est-Europese Unie (Parijs). Hij was de m an die prinses Beatrix en Claus von Am sberg op 10.3.1966 in de echt verbond, m aar een jaar later ontslagen werd vanwege de gezagscrisis die in Am sterdam was ontstaan. Campert Over bekende persoonlijkheden gesproken: als je naar dwarsverbindingen op zoek bent, zijn er altijd weer interessante te vinden. Zo is de bekende journalist, schrijver en dichter Remco W outer Campert (geb. 1929) een zoon van de eveneens bekende dichter Jan Remco Theodoor Campert (1902-1943) (gehuwd m et de -8-
actrice Joekie Broedelet), die weer een zoon was van de arts Petrus Rem co Cam pert (1874-1921) en Johanna Maria Anna van Hall (1871-1950), een dochter van dr. Herm an van Hall (1830-1890) en Anna Maria jonkvrouwe Rengers Hora Siccam a (1831-1905). Herm an van Hall was een zoon van prof.dr. Herm annus Christiaan van Hall (gehuwd m et Maria Anna van Scherm beek), ook al weer een zwager van Petrus Marinus Jongeneel. Ook Rem co’s overgrootvader m oest dus ‘oom ’ zeggen tegen een Jongeneel. Jan Rem co Theodoor Cam pert is vooral bekend geworden door zijn laatste bundel Sonnetten voor Cynara (1942) en vooral Het lied der achttien doden. De bekendheid van zoon Rem co Cam pert begon m et diens rom andebuut Het leven is vurrukkulluk (1961). Zijn jongste rom an heet Als in een droom (2000). Verkade Een dochter van de nu al twee keer genoem de Petrus Marinus Jongeneel (1802-1875) en Margaretha Henrietta Cornelia van Hall was Christina Maria Jongeneel (1838-1899), die trouwde m et de arts dr. Etienne Daniel Cartier van Dissel (1829-1915). Het zevende van hun veertien kinderen was de chirurg Maurits Cornelis (let weer op die bijzondere voornam en!) Cartier van Dissel (1867-1937), die trouwde m et Annie Marie IJzerman (1873-1932). Hun enige dochter was dr. Eline Françoise Cartier van Dissel (geb. 1906), die in 1935 de vierde echtgenote werd van Eduard Rutger Verkade (deze was al drie m aal gescheiden). Verkade (1878-1961) was een zoon van Ericus Gerhardus Verkade, oprichter van de Zaanse fa. Verkade & Co., Stoom -, Brood- en Beschuitbakkerij De Ruyter en van de fa. E.G. Verkade & Zn, fabriek voor waxine-, nacht-, thee- & illum inatielichten. De Verkade-fabrieken zijn bekend genoeg; m aar zoon Eduard Verkade werd op zijn eigen m anier bekend: hij was een van Nederlands bekendste toneelacteurs en -regisseurs, o.a. verm aard om zijn vertolkingen van Shakespeare’s Hamlet en Macbeth.
| Anne M .C . van H all ______ |_______ | |
M aurits van Hall | | | M argaretha H .C . van H all H erm annus C hr. van H all xPetrus M arinus Jongeneel | | |
-9-
| Johanna J.v.H . | S .A . G leichm an | M .C . E scher
| M C .v.H . | A .F.v.H . | G ijsbert v.H .
| C hristina Jongeneel | M .C . C arrtier van D issel | E line F. C artier van D issel x E duard R . V erkade
| H erm an v.H . | Johanna M .A .v.H . | Jan R . T h. C am pert | R em co W . C am pert
Familieberichten Op 22 m ei 2001 overleed te Zoeterm eer Thomas Christiaan Jongeneel, geboren te Alphen a/d Rijn 14.7.1913 en gehuwd m et Catharina Beijersbergen van Henegouwen. Hij behoorde tot ‘onze’ Jongeneel-stam VI (zie elders in dit num m er) en was de oudste van vier broers Jongeneel, van wie nu alleen de jongste nog leeft. In de vorige Kroniek berichtten we dat de vierde Ouweneel van de zeventiende generatie geboren was. Thans weten we echter dat dit al m instens de zesde telg was, want intussen zijn we erachter gekom en dat ook Eddy Ouweneel uit stam III.E8 allang een gezin gesticht heeft. Eddy (voluit Evert Eddy), geboren te Dordrecht 5.6.1962 en croupier van het Holland Casino, is een zoon van Leendert Ouweneel (geb. Nieuw-Lekkerland 22.12.1937, slager, instellingeninkoper) en Neeltje van Dieren (geb. Brandwijk 13.7.1937). Leendert is een zoon W illem Adrianus Ouweneel (geb. Nieuw-Lekkerland 15.9.1912, vertegenwoordiger in levensm iddelen, overl. Rotterdam 16.8.1990) en Neeltje de Jong (geb. Alblasserdam 19.7.1914, overl. Dordrecht 29.2.1960). Eddy is op 17.12.1987 te Rotterdam getrouwd m et Frederika Clasina Inka W ijmans (geb. Rotterdam 27.3.1969). Uit dit huwelijk werd op 30.3.1988 te Rotterdam geboren Charlène Marleen Ouweneel, die daarm ee echt de allereerste telg uit de zeventiende generatie is! Het huwelijk is ontbonden in 1992 en sindsdien is Jolanda Petronella van der W aal (geb. Rijsoord 11.2.1968) de partner van Eddy. Uit deze relatie is geboren te Rotterdam op 7.6.1998 Larissa Diane Ouweneel. Op 8 oktober 2001 overleed te Gouda de heer W illem Ouweneel, behorend tot stam V, fam ilie V.I. Hij was geboren te Am m erstol op 27.8.1917 en gehuwd m et Trijntje Zwart. Zij hadden vier kinderen en drie Ouweneel-kleinkinderen. -10-
Op 25 oktober 2001 overleed te Montreux-Clarens Simone Margaretha Jongeneel, geboren te Rotterdam op 6.5.1923. Zij was gehuwd m et Leo Koschevnikov. Haar vader, Pieter Christiaan Jongeneel, was geboren te Rotterdam op 1.5.1886 (Jongeneel-stam III) en em igreerde na 1923 m et zijn gezin naar Zwitserland. Zoals we eerder berichtten, wonen daar nog steeds Jongeneel-nazaten. Op 29 novem ber 2001 werd te Apeldoorn geboren Julia Marianne Ouweneel, dochter van Mark Jan Ouweneel (zoon van Evert Jan Ouweneel & Marianne Helena Vrijland, fam ilie IIIE9) en Heleen Francisca Bosse, en een zusje van Colin Pieter. Voorzover thans bekend is dit de zevende Ouweneel-telg van de zeventiende generatie. Op 7 novem ber 2001 overleed te Zaandam Marie Evelina W illemina Ouweneel, geboren op 17.8.1949 te Am sterdam , dochter van W illem Ouweneel en Jozina Schotm a.
Overzicht Ouw eneel-stamboom Van de redactie Vanaf Kroniek 4 tot en m et 13 hebben we de nam en en gegevens van alle Ouwenelen uit onze stam boom gepubliceerd, voorzover die ons bekend waren. Vooral van de hedendaagse situatie is het m oeilijk een nauwkeurig beeld te krijgen, om dat de archieven daarover niet openbaar zijn en niet alle fam ilieleden even toeschietelijk zijn m et het verstrekken van gegevens. Maar dat daargelaten: het lijkt ons zinvol aan het eind het geheel nog eens in een overzicht sam en te vatten. W e onderscheiden één aartsvader, Cornelis Ouw eneel (geb. 1708). Zijn beide zonen Evert (1 737) en Laurens (1 740) zijn de twee oervaders. Daaruit stam m en vier voorvaders, Arij (1 768), Leendert (1 773), W illem (1 775) (zonen van Evert) en Eldert (1 774) (zoon van Laurens). Daaruit stam m en vijf clanvaders, Evert (1 792), Pieter (1 795), Evert (1 803), Teunis (1 805) en Louw rens (1 799). Daaruit stam m en negen stamvaders,
-11-
die belangrijk zijn om dat wij in de Kroniek regelm atig naar de betreffende negen 'stam m en' (I-IX) verwijzen. Uit deze stam vaders stam m en zeventien geslachtsvaders, en uit hen weer vijfendertig familievaders. VIl: CORNELIS 1708. VIlla. EVERT 1737. IXa. ARIJ 1768. Xa. EVERT 1792. Stam 1: Xia. Dirk 1828. Geslacht l.A: XIIa. Leendert 1854. Familie I.A1: XIIla. Gerrit 1880. Familie I.A2: XIIIb. Dirk Johannes 1888. Geslacht I.B: Xiib. Johannes 1862. Familie I.B3: XIIlc. Izaak 1893. Xb. PIETER 1795. Stam 11: XIb. Arie 1823 Geslacht II.C: XIIc. Jan 1851. Familie lI.C4: XIIId. Arie 1874. Familie II.C5: XIIle. Willem 1884. Geslacht II.D: Xl Id. Pieter 1852. Familie lI.D6: XIIIf. Arij 1883. Familie lI.D7: XIIIg. Simon 1890. IXb. LEENDERT 1773. Xc. EVERT 1803. Stam III: XIc. Leendert 1830. Geslacht III.E: XIIe. Evert 1851. Familie III.E8: XIIIh. Leendert 1885. Familie III.E9: XIIIi. Willem 1887. Familie III.E10: XIIIj. Adrianus 1889. Geslacht III.F: XIIf. Egbert 1852. Familie lll.F11: XIIIk. Hendrik 1899. Geslacht lll.G: XIIg. Hendrik 1860. Familie III.G12: XIIIl. Willem 1891. Familie III.G13: XIIIm. Pieter 1895. Familie lll.Gl4: XIIIn. Hendrik 1898. Familie lll.GI5: XIIIo. Leendert Cornelis 1908. Stam IV. XId. Cornelis 1834. Geslacht IV.H: Xl lh. Teunis 1869. Familie IV.H16: XIIIp. Cornelis 1907. Stam V. XIe. Gijsbert 1843. Geslacht V.I: XIIi. Evert 1878. Familie V.I.18: XIIIq. Pieter 1906. -12-
Familie V.I.19: XIIIr. Gijsbert 1907. Familie V.I.20: XIIIs. Willem 1917. Geslacht V.J: XIIj. Jan Willem 1880. Familie V.J21: XIIIt. Leendert 1914. Familie V.J22: XIIIu. Paulus 1920. Familie V.J23: XIIIv. Evert 1922. Geslacht V.K: XIIk. Leendert 1883. Familie V.K24: XIIIw. Gijsbert 1910. Familie V.K25: XIIIx. Jan Cornelis 1913. Familie V.K26: XIIly. Boudewijn 1917. Familie V.K27: XIIlz. Willem 1921. Familie V.K28: XIIlaa. Leendert 1923. Geslacht V.L: XIII. Willern Pieter 1887. Familie V.L29: XIIIbb. Gijsbert 1914. Stam VI: XIf. Krijn 1845. Geslacht VI.M: XIIm. Evert 1870. Familie VI.M30: XIIlcc. Krijn 1890. Stam VIl: XIg. Hendrik 1848. Geslacht VII.N: XIIn. Jan 1878. Familie VII.N31: XIIIdd. Hendrik 1913. IXc. WILLEM 1775. Xd. TEUNIS 1805. Stam VIII: XIh. Willem 1836. Geslacht VIII.O: XIIo. Williarn 1871. Familie VIII.032: XIIlee. Williarn Edwin 1897. Familie VIll.033: XlII.ff. Harold lrvin 1910. Geslacht VIII.P: XIIp. Abraham 1877. Familie VIII.P.34: XIIIgg. Williarn Anton 1900. VIIIb. LAURENS 1740. IXd. ELDERT 1774. Xe. LOUWRENS 1799. Stam IX. XIi. Wouter 1825. Geslacht IX.Q: XIIq. Louwrens 1862. Familie IX.Q35: XIIhh. Wouter 1888.
-13-
Stam zeven van de redactie Hendrik Ouw eneel, geboren 6-10-1848 Getrouwd 4-2-1876 m et Janna Gelderblom Overleden 18-3-1902 te Nieuwpoort (ZH)
H endrik O uweneel
Janna G elderblom
Hendrik Ouweneel was schipper. Hij bewoonde een huis aan de W est Buitenhaven in Nieuwpoort. In april 1888 kreeg hij van burgem eester en wethouders van de gem eente Nieuwpoort toestem m ing voor het bouwen van een bergplaats voor steenkool onder voorwaarde dat de bergplaats gem aakt zou worden van hout m et een pannendak en dat de bergplaats m inim aal zeven m eter van de openbare weg zou worden geplaatst. Hendrik en Janna kregen 9 kinderen van wie er twee op heel jonge leeftijd zijn overleden. W illem ina Margaretha en Pietertje Johanna waren beiden niet de eerste m et deze nam en in dit gezin. Bijzonder is wel dat de tweede W illem ina evenals de tweede Pietertje een zeer hoge leeftijd hebben bereikt. In 1920 werden drie leden van het gezin getroffen door de longpest en zijn daaraan ook overleden. Het betrof zoon Evert, dochter Elizabeth en m oeder Janna. Zij overleden alledrie binnen drie dagen.
-14-
Jan Ouw eneel, geboren 6-1-1878 te Nieuw poort (ZH) Gehuwd m et Merrigje van de werken Overleden 27-3-1965 te Nieuwpoort (ZH) Jan was, na één oudere zus, de oudste broer in het gezin van Hendrik en Janna. Hij leek van alle broers het m eest op zijn vader, m et nam e door de vorm van het hoofd en de haarinplant. Hij is dan ook goed te herkennen op foto van het koor: achterste rij , links van het vaandel.
Links: Jan O uweneel
Jan O uweneel m et opvallende gelijkenis op zijn vader.
Een m eer recente foto van Jan Ouweneel, optredend als getuige bij een huwelijk.
-15-
Achterste rij, links van het vaandel: Jan O uweneel.
W illem Ouw eneel, geboren 17-5-1894 te Nieuw poort (ZH) Gehuwd m et Elizabeth van Rooijen op 24-3-1937. Overleden 2-12-1961 te Rotterdam . W illem was de jongste zoon in het gezin van Hendrik en Janna. Ook hij was schipper, al heeft hij in de loop van zijn werkzam e leven ook andere functies uitgeoefend in het havengebied van Rotterdam . Hij bezat een eigen boot, genaam d Christina, die gedurende de oorlog gevorderd werd. Er bestaan nog indrukwekkende aktes handelende over het recht op vergoeding van oorlogsschade. De Christina werd in 1950 verkocht. Daarna heeft W illem gewerkt als havenarbeider, als schipper op een bedrijfsschip dat m ateriaal vervoerde binnen het havengebied van Rotterdam , als lid van de bem anning op een sleepboot en zelfs als loods. W illem en Elizabeth kregen één dochter: Janna Ouweneel (1947). Henk Ouweneel jr, geboren 23-4-1913 te Nieuw poort (ZH) Zoon van Jan Ouweneel en Merrigje van de W erken. Gehuwd m et Merrigje van Gelderen op 28-9-1934 te Am eide. Overleden 11-6-1993.
-16-
H enk O uweneel. N ieuwe fiets?
Jan O uweneel en M ergje van de W erken m et hun zoon H enk.
H enk en M errigje bij een onbekende feestelijke gebeurtenis.
-17-
H enk O uweneel, sam en m et zijn neef H enk de R uiter (zoon van zijn tante Everlina) op de wal in N ieuwpoort.
H enk O uweneel (m et hoed), sam en m et fam ilie en een stadsgenoot. Van links naar rechts: Gerrit de R uiter, H enk de R uiter, H enk O uweneel en W im de Jong, oktober 1931.
-18-
Kinderdijk Maria Hendrika Jacoba Hooijm eijer, geb. 24-10-1913 en haar dochter lek Ouweneel. W ij woonden aan de Kinderdijk, de dijk m et het ‘Huis te Kinderdijk’, waar de gevelsteen m et de wieg m et kat en kind op prijkt. Volgens de overlevering is die wieg ten tijde van de Sint-Elisabethsvloed van 18 novem ber 1421 aangedreven. Volgens het oude verhaal was het kind Beatrijs genoem d. Mijn vader Aart Hooijm eijer (1885-1958) had op Kinderdijk via zijn m oeders fam ilie werk gekregen en was daar op een scheepswerf "baas", zoals dat heette. Daar waren de m olens van de Neder- en Overwaard. Som s draaiden ze allem aal tegelijk en dan was het ons streng verboden om de kaden te betreden. 's Zondags ging m ijn vader dikwijls m et ons roeien op de brede boezem s, waarin honderden witte waterlelies dreven. Er was een griezelig sm al bruggetje tussen de Neder- en Overwaard, hoog gebogen over het water. W e hoorden het vreem de roepen van de roerdom p, probeerden een otter te ontdekken en we keken huiverend in de diepte, naar hoe het grote m olenrad door het groene schuim ende water sloeg. W e woonden op de Noorddijk (W est-Kinderdijk) no. 100 buitendijks. Een eenvoudig dijkhuisje, m aar wel m et strom end water. Dankzij de scheepswerven waren de huizen op de dijk eerder op de waterleiding aangesloten dan de boerderijen beneden in de Alblasserwaard en in 1918 kregen we zelfs al elektriciteit! De plee m et beerput stond buiten en werd door slechts drie gezinnen gedeeld. Als de beerput geleegd werd, m ochten we de hele dag niet achter op het plaatsje kom en. In de winter dreigde altijd het gevaar van het water. Bij een Noordwestenwind m oest dan beneden in de keukenkam er m et het fornuis en de kraan , waar wij in de week woonden, de vloedplank in de deur worden gezet. Het eerst een plank van ongeveer 60 cm . hoog, waar je als klein kind nauwelijks overheen kon kijken. Ik leerde toen al het woord springvloed kennen, want dat betekende dat de ‘hoge plank' ingezet m oest worden. Die vulde bijna de hele deuropening. Daarna konden we alleen de voordeur op de bovenverdieping gebruiken, die op de dijk uitkwam . Dan begon ook het eindeloze gesleep de trap op m et alle voorwerpen van enige waarde. Het allereerst m ijn m oeders naaim achine. Mijn m oeder -19-
Hendrina Maria Visser (1885-1971) placht op zulke dagen voortdurend zachtjes te jam m eren. Zij kwam van het oude, hoge land van Barendrecht. Zij vreesde en haatte de Noord. Geen wonder. Eenm aal huilde ze - ik hoor haar nog -: "Daar gaat m ijn inm aak". Zij had nam elijk de drie zware potten beneden op de eettafel gezeuld, in de hoop, dat het water laag zou blijven en de tafel zou blijven staan, m aar toen het water bleef stijgen, kantelde hij en ging een gedeelte van de wintervoorraad aan groente verloren. Maar wij kinderen genoten op zulke dagen, vooral als het water werkelijk in huis kwam . W e woonden dan boven in de 'm ooie zondagse kam er’, waar gelukkig ook een kachel was en we liepen de trap af tot waar het water stond. Als het in de keuken was weggetrokken, konden we de dode visjes van de vloer oprapen. Mijn m oeder hield niet van het water, m aar ze stapte wel de Noord in om haar oudste 4-jarige dochter Jannie eruit te halen die daar op haar rokjes ronddreef. Er kwam zelfs een stukje in de krant: "Dappere m oeder redt kind". Haar reactie op dat joum alistenwerk was: "Gekke m ensen!". Er waren ook de feestelijke dagen, wanneer er een schip te water werd gelaten, dat op de scheepswerf was gebouwd. Oud en jong m ocht op de werf kom en kijken en onder luid gejuich gleed het schip, eerst langzaam en dan steeds sneller van de helling in de Noord. Een andere verrassend feestelijke dag was toen de fam ilie van Eesteren 25 jaar getrouwd was. Alle schoolkinderen kregen een bruiloftstuut m et snoep op school uitgedeeld. Een traktatie! Bij ons thuis werd er som s één sinaasappel gekocht en dan kreeg ieder een partje. Ik was m et het toen verplichte "pokkenbriefje" toegelaten op een heel klein driem ans-schooltje. Twee klassen in één lokaal, en één kraan op de gang en twee w.c. 's. Een nieuwe school was al in aanbouw (op het Scheepsbouwplein). Toch was het een goed schooltje. Ik heb er de beste herinneringen aan. De letters kende ik al; het lezen was een kwestie van een paar lessen. Gelukkig waren er thuis altijd boeken, want in de avonduren was m ijn vader bezig m et een colporteurschap voor boeken. De eerste, die m e in handen werden gegeven waren de boekjes van W .G. van der HuIst. Ik beleefde ze zo intens, dat rnijn vader m e verbood ze 's avonds voor het naar bed gaan te lezen. Eentje ging over klokgelui, kerstm is en sneeuw. Dat sloeg in: kerstrnis in de sneeuw! Kerstm is betekende kerkgang m et m ijn ouders die orthodox protestant waren. En ik hoopte en droom de alsm aar dat het zachtjes zou gaan sneeuwen als we langs de dijk, -20-
m et de koude grijze Noord aan de westkant beneden ons, onder het geluid der kerkklokken naar de kerk zouden wandelen. Het licht zou door de kerkram en naar buiten schijnen en we zouden de m ensen al horen zingen. Maar het storm de en regende die kerstm orgen. Op de Kinderdijk stonden ook grote huizen van de directie van de scheepswerven, o.a. een huis m et een balkon. Som s stond daar een m eisje op in de prachtigste witte kanten kleren. Ze stond dan een beetje te wuiven naar de schoolkinderen die langs kwam en. Als m ijn m oeder die kleren zag wilde ze die gelijk nam aken voor haar dochtertjes. Zij en haar drie zusters hadden zelf niet voor niets de bijnaam ‘de hofdam es van Barendrecht’ gekregen. Het was wonderlijk van m ijn m oeder, want als we m et die prachtige kleren aan gingen vissen en onder de m odder thuiskwam en, was ze niet
D e trouwfoto van M aria H endrika Jacoba H ooijm eijer en Leendert C ornelis O uweneel, 19 juni 1935.
-21-
boos. In 1922 verhuisden we naar Rotterdam . W e gingen op zuid in Tuindorp-Vreewijk wonen. Vreewijk was toen nog grotendeels in aanbouw, een idealistisch opgezet wijkje, m aar m ijn broertje W illem en ik vonden het er vreselijk. Ik m iste m ijn schooltje en m ijn eigen m eester. Ik was bang voor de nieuwe juf en al dat vreem de. Mijn broertje en ik verlangden terug naar de m olenkade, waar we vroeger uren rondzwierven. W e hadden echt heim wee. Maar toen kwam kerstm is, de eerste kerstm is in Rotterdam en in de kerstnacht van 1922 viel er een dik pak sneeuw! Het leek m e niet m eer of m inder dan een wonder, die volkom en veranderde wereld. Langzaam drong het besef tot m e door, dat hier, in deze vreem de om geving, toch iets kon gebeuren, waarnaar ik zo verlangd had op de Kinderdijk. Door de "Kerstm is in de sneeuw", begonnen wij, W illem en ik, Rotterdam m eer te waarderen. W ij hadden een aanknopingspunt m et de stad gevonden. Natuurlijk was Tuindorp-Vreewijk voor kinderen ideaal. Eindeloos dwaalden we door de laantjes tot we overal de weg wisten. Ik kreeg weer een m eester die prachtig vertellen kon en er werd een bibliotheek geopend. W e vonden een slootje om in te vissen, heel belangrijk voor ons. Het kwam een beetje goed tussen de stad en m ij. Veel later, toen m ijn vaders ideaal, een eigen boekhandel, werkelijkheid kon worden, woonden we aan de Hillevliet en aan de overkant op kam ers bij Mevrouw A. Crucq woonde Leendert Com elis Ouweneel , geb. 12- 2-1908. W e leerden elkaar kennen toen ik 16 jaar was, bij de Christelijke Korfbal Vereniging Rapiditas. Na enige jaren zijn we op 19 juni 1935 getrouwd. Op onze vijftigste huwelijksdag zijn we naar de Kinderdijk gereden en hebben naar m ijn ouderlijk huis gekeken. De hele rij stond op het punt afgebroken te worden, de huizen waren dichtgetim m erd, behalve no. 100, m ijn geboortehuis. Daar stonden de bloem etjes voor de ram en en de bewoonster vertelde ons, dat ze er nog m aar kort zou wonen. Voor haar, m aar ook voor m ij zou alleen de herinnering aan het dijkhuisje op de Kinderdijk overblijven.
-22-
O p 19 juni 1985, op de dag van hun 50-jarig huwelijk bezochten M aria H endrika Jacoba Hooijm eijer en Leendert C ornelis O uweneel het huisje in Kinderdijk waarin M aria was opgegroeid.
WERKGROEP • • • • • • • • •
voorzitter: dr. W .J. (W illem ) O uweneel, D olderseweg 25, 3712 BM H uis ter Heide, 030-2204427, e-m ail: wj.ouweneel@ wxs.nl secretaris: L.M . (Loes) O uweneel, O. Tuindorpslaan 10, 2015 H G H aarlem , 0235245201 penningm eester: J. (Jopie) Suur-O uweneel, Binnenhaven 37, 2965 AB N ieuwpoort, 0184-601945, e-m ail: Jopie-Suur@ netnet.nl redactie Kroniek: G. (G eert) O uweneel, Ieplaan 21, 2951 C B Alblasserdam , 0786914466, e-m ail: gouweneel@ ncrvnet.nl A.N .C . (Anky) O uweneel, Apollostraat 15, 1431 W R Aalsm eer, 0297-361333 J. (Janny) van O s-O uweneel, Beekenstein 24, 3328 ZB D ordrecht, 078-6176929, e-m ail: vanos@ worldonline.nl J.P. (Jan Pieter) O uweneel, Van Beverenstraat 4a, 3117 KV Schiedam , 0104732863 H .M . (Iek) de H aas-O uweneel, Populierenlaan 58, 1741 W t Schagen, 0224-296782 P. (Peter) O uweneel, De D am 11, 1261 KR Blaricum , 035-5258708
Erelid: A.L. (Bram ) O uweneel, H erm an Kruyderstraat 12, 5645 KD Eindhoven, 0402110026, e-m ail: ouweneel@ IAE.nl
-23-
Abonnem ent € 5,50 per jaar, te storten op postgiro 7233309 t.n.v. W erkgroep O uweneel, Binnenhaven 37, 2965 AB N ieuwpoort.
Inhoud Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jong en Edel !? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Interessante familie-advertenties .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vier beroemdheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Familieberichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overzicht Ouweneel-stamboom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stam zeven, foto’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kinderdijk .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werkgroep. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
È
-24-
pag. 01 pag. 02 pag. 05 pag. 07 pag. 10 pag. 11 pag. 14 pag. 19 pag. 23
