v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure - Druk: Die Keure
O VOOR HET BASIS
LESSUGGESRTWIEIJSS
NDE
Lessuggesties basisonderwijs 2015
Beste leerkracht Beste directeur Op 5 oktober is het de Internationale dag van de Leerkracht of World Teachers’ Day. Deze dag, uitgeroepen door de UNESCO, vraagt wereldwijd aandacht voor het belang van goed onderwijs en voor de taak van de leerkracht hierbij. Terecht, want overal ter wereld willen kinderen en volwassenen leren. Overal ter wereld geven leerkrachten het beste van zichzelf. Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de bel horen en naar huis kunnen, een beetje het saved by the bell-gevoel. Maar ondanks alle inspanningen horen nog steeds 121 miljoen kinderen en jongeren vandaag de schoolbel niet luiden. Ook zij zouden graag de kans krijgen op goed onderwijs. Voor hen krijgen de woorden saved by the bell een heel andere betekenis … Onderwijs is een hefboom voor ontwikkeling. Onderwijs creëert kansen. Onderwijs maakt werk van gelijke kansen. Daarom engageerden de wereldleiders zich om via de Millenniumdoelstellingen tegen 2015 basisonderwijs te garanderen voor álle kinderen. Ondertussen zijn we al aan het einde van dat symbolische jaar 2015. Op het vlak van basisonderwijs overal en voor iedereen is er heel wat vooruitgang geboekt. De lokale overheden hebben zeker inspanningen geleverd om onderwijs aan te bieden voor alle kinderen. Toch zijn er volgens UNESCO vandaag wereldwijd meer dan 121 miljoen kinderen en jongeren die niet kunnen genieten van basis- of lager secundair onderwijs. Er zijn verschillende redenen waarom kinderen en jongeren niet (meer) naar school kunnen gaan: regionale conflicten, armoede, gebrek aan infrastructuur of ongelijkheid tussen jongens en meisjes. Daarom blijft het aanbieden van goed onderwijs hoog op de internationale agenda staan. Ook in de nieuwe Duurzaamheidsdoelstellingen (vanaf september 2015) zal er een onderwijsluik worden opgenomen met speciale aandacht voor kwaliteit.
Daarom blijft het nodig dat Studio Globo, in samenwerking met VIA Don Bosco, de symbolische actie Saved by the bell organiseert op de Internationale dag van de Leerkracht. Vorig jaar deden in heel België meer dan 410 scholen mee; goed voor zo’n 140.000 leerlingen, studenten, leerkrachten en docenten. Studio Globo en VIA Don Bosco vragen dan op maandag 5 oktober 2015 aandacht voor het belang van goed onderwijs. Laat die dag de schoolbel extra lang rinkelen uit solidariteit • met alle kinderen waar ook ter wereld die verstoken worden van hun recht op onderwijs. • met leerkrachten overal ter wereld die vaak in moeilijke omstandigheden moeten lesgeven. Om dit belmoment in je klas of school vorm te geven en voor te bereiden, vind je in deze bundel heel wat tips en lessuggesties voor het kleuter- en lager onderwijs. Al deze suggesties en de bijlagen zijn ook vrij te downloaden via www.savedbythebell.be. Op die website kan je ook het digitaal aanbod vinden voor het secundair onderwijs. Registreer vanaf 4 september je school zeker op www.savedbythebell.be. Zo kunnen we de beleidsmakers tonen met hoeveel leerlingen en leerkrachten we de eis voor goed onderwijs overal in de wereld steunen. Scholen die registreren vóór 30 september krijgen gratis affiches en folders toegestuurd om de actie zichtbaar te maken op school. Bovendien ontvang je automatisch de laatste informatie voor een geslaagde actie op je school. Overtuig je collega’s om deel te nemen aan deze actie en maak er een feestelijk schoolgebeuren van!
3
Vooraf Wat willen we met Saved by the bell bereiken? We willen de leerlingen hun blik verruimen. Door beelden uit de wereld in de klas binnen te brengen, ontdekken de leerlingen dat er meer is dan hun eigen wereld. Hiermee leggen we de basis voor een open, geïnteresseerde en respectvolle houding tegenover mensen uit andere culturen. We willen de leerlingen nieuwsgierig maken; nieuwsgierig voor onbekende dingen. We willen hen vooral laten ontdekken dat een grote diversiteit boeiend is en kansen biedt. We willen de kinderen laten zien dat er overal leerlingen zijn. We zetten gelijkenissen tussen hun eigen leven en het leven van andere leerlingen op de voorgrond. Alle kinderen, waar ze ook leven, spelen, lachen, eten, blij of boos zijn. Vanuit herkenning kan verbondenheid groeien.
Praktisch? t voor een De lessen zijn uitgewerk bod van aan lesuur met een extra uitbreidingen. ar school We staan stil bij het ‘na r de grenzen gaan’ en kijken even ove andere heen naar leerlingen in scholen in de wereld. enlijke Tot slot is er een gezam ment. eindactiviteit: het belmo e brochure Daarvoor vind je in dez ties. De ook enkele toffe sugges recht zijn actie komt het best tot rdt met alle als het een activiteit wo ten van de leerlingen en leerkrach ook actie school. Uiteraard kan je ere klassen. erd voeren met één of me
4
We willen oudere leerlingen laten begrijpen dat onderwijs een hefboom voor ontwikkeling is. Toch zijn er heel wat oorzaken waarom onderwijs niet voor iedereen toegankelijk is: conflict of oorlog, financiële redenen, onevenwicht tussen jongens en meisjes, minder goede ligging en infrastructuur, gezondheidsredenen … Tenslotte willen we oudere leerlingen ook laten inzien dat er oplossingen mogelijk zijn door goed politiek beleid. Bovendien willen we leerlingen laten beseffen dat onderwijs aanbieden alleen niet volstaat. Ook de kwaliteit van de aangeboden lessen is enorm belangrijk en daarbij spelen factoren als de opleiding van de leerkrachten, de infrastructuur van de scholen of de kwaliteit van de lesmodellen een belangrijke rol.
Lessuggesties basisonderwijs 2015
LESVERLOOP KLEUTERS EN 1STE LEERJAAR We bieden een foto-dominospel aan met afbeeldingen van een schooldag van Victor in Peru. Bij het fotoverhaal kan je de kinderen wijzen op het belang van naar school gaan en leren in de klas. Dit moet geen moraliserende les worden zoals ‘Je moet goed je best doen op school!’. De kinderen begrijpen dat ze op school dingen leren om later goed te (over) leven: lezen en schrijven, rekenen en zelfs leren om met elkaar om te gaan. We twijfelen niet aan je creativiteit om de boodschap van dit verhaal naar woordgebruik en bevattelijkheid aan te passen aan de leeftijd van de kinderen in de klas. Het foto-dominospel kan je spelen als dagopener of als aankondiging van de Dag van de Leerkracht. Je kan het ook gebruiken als directe voorbereiding op het belmoment. Het spel kan je in een kring met de hele klasgroep spelen (max. 20 kinderen) of als hoekenactiviteit aanbieden voor een kleinere groep.
HET FOTO-DOMINOSPEL Vooraf ◆◆ Registreer je school op www.savedbythebell.be en ontvang promomateriaal van Saved by the bell. ◆◆ Knip de fotokaartjes op p. 15, 18, 24, 26 en 28 uit. ◆◆ Je kan de kaartjes op een stevig karton kleven of zelfs op houten blokjes. Zo worden het echte dominostenen. ◆◆ Lees het verhaal over de schooldag van Victor op p. 7 al eens door. Alle materiaal voor dit foto-dominospel is ook terug te vinden op www.savedbythebell.be > Lesmateriaal > Kleuters en 1ste leerjaar.
Materiaal ◆◆ De affiche van Saved by the bell. Scholen die zich registeren krijgen affiches toegestuurd. ◆◆ 20 kaartjes of stenen voor het foto-dominospel ◆◆ Het verhaal over de schooldag van Victor
De foto’s voor dit dominospel komen uit het fotobestand van Broederlijk Delen. Fotograaf Thomas De Boever heeft de afbeeldingen gemaakt in Peru naar aanleiding van de campagne 2015.
Enkele foto’s zijn ook gebruikt in het fotoverhaal Victor in Peru, uitgegeven door Broederlijk Delen i.s.m. Studio Globo. Het volledige fotoverhaal (10 foto’s en de daarbij horende handleiding) zijn verkrijgbaar bij Studio Globo. Voor een overzicht van de eerder verschenen fotoverhalen verwijzen we graag naar www.studioglobo.be > kleuter >fotosets
5
Verloop van de les Kringmoment Toon de affiche van Saved by the bell aan de kinderen. Wat zien ze op de affiche? De wereldbol, (school)kinderen, juffen en meester, tekeningen van schoolmateriaal, een grote bel ... Waar zouden alle mensen op deze foto naar toe gaan? Naar school. Vertel de kinderen dat het vandaag de Dag van de Leerkracht is en dat ze straks speciaal gaan bellen om alle juffen en meesters overal in de wereld te bedanken voor wat ze doen voor alle kinderen. Vertel hen ook dat er spijtig genoeg ook kinderen zijn die geen juf of meester hebben omdat ze niet naar school kunnen gaan. Soms is er geen school in de buurt, soms is de school te duur, soms moeten kinderen thuis helpen bij mama of papa, maar heel dikwijls kunnen kinderen niet naar school gaan omdat er oorlog in hun land is. Ministers en presidenten kunnen er voor zorgen dat er overal scholen met goede juffen en meesters zijn. Daarom gaan we straks bellen zodat ze ons goed kunnen horen. Toon een foto van Victor.
Foto-dominospel De schooldag van Victor Spelregels ◆◆ Geef aan elk kind één of meerdere dominostenen (kaartjes). ◆◆ Leg het startkaartje klaar. ◆◆ Laat de kleuters nu goed kijken naar hun kaartjes: Wie heeft het kaartje met dezelfde foto? ◆◆ Laat de kleuter met het juiste kaartje de domino aanvullen door het kaartje foto aan foto te leggen. Leg de foto’s in dezelfde richting; zo kan je een ‘dominoslang’ vormen. ◆◆ De oudste kinderen kunnen bij het leggen van hun kaartjes kort aan de klasgenootjes vertellen wat ze op de foto’s zien. ◆◆ Als alle kaartjes liggen en de ‘dominoslang’ volledig is, kan je het hele verhaal van de schooldag van Victor vertellen aan de kinderen.
Slot Straks gaat het belmoment van Saved by the bell door. Dan kunnen alle kinderen bellen of luisteren naar de schoolbel om de ministers en presidenten goed te laten horen dat we willen dat alle kinderen overal in de wereld naar school kunnen gaan. Het belmoment kan aangevuld worden met een korte duiding voor de kinderen. Kijk daarvoor ook op de Saved by the bell-website. Op de website staan ook leuke liedjes: eenvoudige kinderliedjes (met een aangepaste tekst) of het speciaal gemaakte Ting Tingelinglied.
HET BELMOMENT Dit is Victor. Hij woont in Peru hoog in de bergen. Als je vanuit België naar Peru wil reizen moet je een hele dag vliegen. Victor gaat net als jullie naar school. Denk je dat zijn schooldag lijkt op die van kinderen in België? Dat gaan we nu ontdekken met het foto-dominospel.
6
In deze brochure (pagina 12) kan je heel wat suggesties vinden voor het belmoment op school. We geven er tips voor het verloop van een belmoment, voor een feestelijke aankleding en voor de duiding van de actie Saved by the bell.
Lessuggesties basisonderwijs 2015
Het verhaal van de schooldag van Victor
Victor zit in het eerste leerjaar. Vandaag leren ze het woord ‘school’ schrijven. De juf schrijft het woord op het bord om te tonen hoe dat moet.
Hier, hoog in de bergen, ligt het dorp Amancay waar Victor woont. Deze bergen zijn de Andes en vind je niet in België, maar in Peru. Peru ligt aan de andere kant van de wereld.
Grote zus Blanca kan al goed lezen en schrijven. Blanca gaat graag naar school, want daar heeft ze leuke vrienden en leert ze elke dag heel veel bij.
Victor is 6 jaar en zoals je kan zien is hij een vrolijke jongen.
In de klas van Victor hebben ze een goede manier om te leren tellen en rekenen. Met maïskolven maken de kinderen sommen. Weet jij hoeveel 6 plus 5 is?
’s Morgens staat Victor vroeg op. Hij slaapt in een groot bed samen met zijn oudere broer. Als Victor nog niet goed wakker is, springt zijn broer op het bed om hem te wekken.
Van al dat tellen krijg je dorst. Gelukkig is er tijdens de speeltijd voor iedereen een beker met warme melk en een koekje.
Na het ontbijt gaan Victor en zijn zus Blanca zich wassen en hun tanden poetsen. Daarna trekken ze hun schooluniform aan. Op de school van Victor en Blanca dragen alle kinderen een schooluniform met een das, knap hé? Ze geven mama nog een hele dikke knuffel voor ze vertrekken. Victor en Blanca moeten elke dag bijna 2 uur stappen. Bergop en bergaf. Het schoolgebouw ligt midden in de bergen. Ze hebben een prachtig uitzicht op het landschap. Als alle kinderen op school zijn aangekomen, kan de schooldag starten. Iedereen verzamelt dan op het grote grasveld. Victor vindt het leuk om al zijn vrienden uit verschillende dorpen te zien op school.
De speeltijd is om te spelen natuurlijk … Victor en zijn vrienden houden van voetballen. Samen achter de bal lopen en doelpunten maken is zo plezant! Soms spelen ze ook rustige spelletjes zoals hier bikkelen met steentjes bijvoorbeeld. Na de speeltijd is het weer tijd om verder te werken in de klas. De juf helpt zoveel ze kan. Dat vindt Victor heel fijn. Misschien wil hij later zelf meester worden. Als de schooldag voorbij is, gaan Victor en zijn zus Blanca door de bergen terug naar huis. Opnieuw 2 uren stappen! Dat is wel vermoeiend hoor! Thuis helpt Blanca met het vuur aanmaken. Dat vuurtje hebben ze nodig om het eten op te koken. Victor oefent soms ook thuis; liggend op het grote bed. Dan maakt hij nog wat rekensommen of schrijft hij woorden in een schrift. Na het eten mag Victor buiten helpen met het voederen van de dieren. Hij vindt dat wel leuk om de koeien drinken te geven met de tuinslang. Victor en Blanca poseren met het hele gezin voor de foto. Ze zijn heel fier dat ze elke dag naar school kunnen gaan. Wat ze daar leren kunnen ze allemaal goed gebruiken als ze groot zijn.
Tip Kunnen de kinderen ook gelijkenissen of verschillen vinden met hun eigen schooldag? Het is uiteraard niet de bedoeling om te gaan oordelen of om medelijden op te wekken. Probeer de kinderen gewoon te laten vaststellen: zo leeft Victor – zo leef ik. Tip Over de schooldag van Victor bestaat ook een korte film. De video kan je vinden op www.savedbythebell.be > Lesmateriaal > Kleuters en 1ste leerjaar.
7
ONTWIKKELINGSDOELEN Nederlands 1. Luisteren 1.4 De kleuters kunnen door de kleuteronderwijzer gegeven opdrachten, met betrekking tot activiteiten in de klas of op school, begrijpen. 2. Spreken 2.10 De kleuters kunnen zich inleven in duidelijk herkenbare rollen en situaties en vanuit eigen verbeelding/beleving hierop inspelen. 4. Schrijven 4.1 De kleuters kunnen een ervaring, een verhaal weergeven door middel van visueel materiaal. 4.3 De kleuters kunnen onvolledige eenvoudige beelden aanvullen.
3. Mens 3.11 De kleuters kunnen bij een activiteit of een spel in een kleine groep, controleren of de anderen zich aan de regels houden.
N-
5. Tijd 5.2 De kleuters kunnen een beperkt aantal vaste gebeurtenissen in het verloop van hun dag in een juiste volgorde aangeven. 5.5 De kleuters kunnen terugblikken op minstens twee voorbije activiteiten door deze in de juiste volgorde te rangschikken en te verwoorden. 5.6 De kleuters kunnen in de tijd vooruitzien door minstens twee activiteiten na elkaar te plannen.
Wiskundige initiatie
W.O.
VOORWERPE KOFFERS
4. Maatschappij 4.5 De kleuters beseffen dat sommige mensen een andere levenswijze hebben dan zijzelf, als ze geconfronteerd worden met beelden, informatie of mensen uit een andere cultuur.
3. Ruimte 3.4 De kleuters kunnen vanuit een patroon een rij of een reeks dingen verder zetten. In het patroon kunnen aantallen (beperkt tot 5) en/of kwalitatieve kenmerken (beperkt tot twee gemeenschappelijke) voorkomen.
NASCHOLING & VORMING
LESMATERIAAL
INLEEFATELIERS
OSETS
FOT
PUBLICATIES
BUURTWANDELINGEN
ZELF AAN DE SLAG
WERK
AAN DE
BEGELEID AANBOD
WERELD
IN JE KLAS
WWW.STUDIOGLOBO.BE KLEUTER LAGER SECUNDAIR HOGER
15
18
24
26
28
Sugges ties t n e m o m l e b t vo or he Tijdens het belmoment zetten we alle leerkrachten in de bloemetjes en laten we de schoolbel extra rinkelen voor goed onderwijs voor iedereen. Het is bij voorkeur een schoolgebeuren, maar ook één of enkele klassen kunnen een eigen belmoment organiseren. Daarbij is er zeker aandacht voor het feit dat alle kinderen van over heel de wereld recht hebben op (goed) onderwijs.
LIED EN DANS Op het themalied Saved by the bell hebben we een eenvoudig dansje gemaakt. Via www.savedbythebell.be kan je een filmpje bekijken waarin we het dansje stap voor stap aanleren.
Geen vast tijdstip voor het belmoment Je kan het actiemoment organiseren wanneer het best past tijdens de schooldag. Velen doen het ‘s morgens, bij het begin van de dag. Het kan ook aansluiten op een speeltijd of bij het einde van de dag. Er is dus geen vast tijdstip voor een belmoment in alle scholen. Het is vooral belangrijk dat we op 5 oktober extra schoolbellen horen op zoveel mogelijk plaatsen. Je kan een keuze maken uit volgend aanbod om een feestelijk belmoment te organiseren; uiteraard volgens de mogelijkheden en behoeften van je klas of school. ◆◆ Een eenvoudige duiding door een leerkracht of de directeur (zie kaderstukje Duiding Saved by the bell). ◆◆ Iedereen zingt het themalied Saved by the bell en doet het dansje. ◆◆ De leerlingen bellen om beurt met zelfgemaakte of meegebrachte belletjes. Hou wel rekening met de geluidssterkte van sommige toeters en bellen! Denk aan de mogelijke gehoorschade van bv. voetbaltoeters. ◆◆ De leerlingen creëren een feestelijk gebeuren met (zelfgemaakte) vlaggen, spandoeken, tekeningen, slingers ...
12
We hebben ook heel wat tips verzameld. Deze zijn gebaseerd op wat basis- én secundaire scholen de vorige jaren deden en op de vele reacties die ze ons toestuurden. We willen jullie deze leuke ideeën zeker meegeven, want ze dienen als inspiratie om iets meer te doen met Saved by the bell.
Lessuggesties basisonderwijs 2015
Activiteiten bij het belmoment Meerdere keren bellen
Bellen blazen
Gedurende de lesdag kan je meerdere belmomenten houden op school; op de meest onverwachte ogenblikken laat je de schoolbel horen. Zo blijft Saved by the bell de hele dag in de aandacht.
Maak er een echt belmoment van door de leerlingen bellen te laten blazen die de boodschap verder uitdragen over het dorp of de stad. Iedere leerling kan met zijn (zelfgemaakte) bellenblazer een wens naar het Zuiden blazen!
Belleman Iemand met een ouderwetse schoolbel trekt door de gangen van de school en roept: ‘Vandaag is het Saved by the bell! Kom nu naar de speelplaats!’. De leerkracht kan dan uitleggen dat het vandaag de Internationale dag van de Leerkracht is. Op de speelplaats leest de belleman de duidingstekst en iedereen roept samen een originele yell.
Krijttekening Je kan het belmoment koppelen aan het maken van een grote krijttekening op de speelplaats. Vraag alle leerlingen om rond de tekening te staan en maak een prachtige foto vanuit de hoogte.
Trek de straat op! Laat de kinderen kleine belletjes meebrengen en trek door de hele school. Je kan de belletjes, aangevoerd door een ouderwetse schoolbel, ook laten rinkelen tijdens een optocht door de straten. Op die manier trek je de aandacht van de dorpsbewoners.
Springen om te bellen Durf je de leerlingen uitdagen om 100den keren te bellen? Hang boven een springkasteel of een springmat een bel met een grote klepel. Laat de leerlingen springen en de bel raken. Dat moeten ze samen 100 keer of zelfs 1000 keer doen.
Stilte Je kan zelfs 1 minuut stilstaan als de bel gaat; letterlijk stilstaan bij het thema van onderwijs overal en voor iedereen.
Samen bellen over de grenzen heen Heb je een scholenband met een school in een ander land? Stel je partnerschool voor om samen een belmoment te houden in de loop van de dag. Probeer elkaar te zien of te horen via Skype of de GSM. Het besef dat jullie samen bellen voor het recht op goed onderwijs grijpt de kinderen heel sterk aan. Kijk ook eens naar de tips voor zo’n Skype-belmoment op www.savedbythebell.be > Lesmateriaal > Lager onderwijs
Activiteiten bij het thema Onderwijs voor iedereen Sandwich-leerlingen Hang bij enkele oudere leerlingen vooraan en achteraan een grote affiche of een zelfgemaakte slogan. Zo worden ze een sandwich-leerling. Tijdens de speeltijd laat je de sandwich-leerlingen de andere kinderen uitleggen wat Saved by the bell is. Je kan hen ook een opdrachtje meegeven: tellen in een andere taal, samen de bel luiden, samen een yell roepen …
Videofilm Via de website www.savedbythebell.be kan je een heleboel interessante videofilmpjes vinden die passen bij de onderwerpen. Laat de leerlingen zo’n video bekijken en hou een korte nabespreking in de klas.
13
Tekening maken Laat de leerlingen mooie tekeningen maken over bv. het onderwerp Iedereen kan naar school gaan. Hang de tekeningen op verschillende plaatsen in de school zodat iedereen ze kan bewonderen. De tekeningen kunnen ook de aanleiding zijn voor een klasgesprek over het thema. Wat heb je getekend? Waarom heb je dat zo uitgebeeld? …
Oude schoolbel en -bord Je kan een oude schoolbel bovenhalen en een mobiel schoolbord naar de speelplaats rollen. De kinderen krijgen, net zoals vele straatkinderen, zittend op de grond les van hun meester of juf.
En nog een laatste tip: de pers Nodig de lokale pers uit. Zij kunnen de actie naar een breder publiek brengen. Soms kan je zelf een artikel, een foto of een filmpje bezorgen aan de persmensen. Ook de website van je school kan een middel zijn om de actie te delen met bv. de ouders of de lokale gemeenschap. Je kan ons de resultaten bezorgen via
[email protected]. Wij verspreiden ze dan online. Zo kan iedereen zien hoe we overal bellen voor meer en beter onderwijs in de hele wereld.
Getuigenis Nodig iemand uit die over het onderwerp in een bepaald land in het Zuiden kan vertellen. Hou de getuigenis kort en illustreer met foto- en/of filmmateriaal.
Activiteiten voor de Dag van de Leerkracht Kaartje voor de leerkracht Laat de kinderen van je klas een kaartje bezorgen aan een andere leerkracht. De kinderen kunnen op het kaartje schrijven waarom die leerkracht zo bijzonder is. Zo verras je de collega’s op hun Dag van de Leerkracht.
Verrassing met de rode loper Als directie kan je de leerkrachten op de Dag van de Leerkracht verrassen met een geschenk. Je kan de leerkrachten vragen om feestelijk uitgedost naar de school te komen; je kan voor hen de rode loper uitrollen en hen laten defileren onder het gejuich en applaus van de leerlingen en de ouders.
Vrijstelling van taken De leerkrachten kan je laten genieten van een zalige middagpauze terwijl vrijwilligers van het oudercomité het toezicht op de speelplaats overnemen. Je stelt de leerkrachten vrij van extra taken én je trakteert hen op een stukje taart …
14
We bieden leerkrachten en directies een tekst aan met een verduidelijking waarom we de actie Saved by the bell organiseren en waarom we bellen voor meer en beter onderwijs overal en voor iedereen.
DUIDING SAVED BY THE BELL Vandaag hoor je de schoolbel luider of meerdere keren rinkelen. Dat doen we voor de actie Saved by the bell. Hier in onze school hebben we lieve en goede leerkrachten die kunnen lesgeven in goed uitgeruste klassen. Op deze Dag van de Leerkracht verdienen onze juffen en meesters / onze leerkrachten een super luid applaus! Maar overal in de wereld zijn er leerkrachten die moeten lesgeven in klassen die niet zo goed zijn uitgerust. Er is bijvoorbeeld geen bord; of er zijn geen banken of stoelen in de klas. Soms is er zelfs geen schoolgebouw. De kinderen krijgen dan les op straat of onder een boom. Op heel wat plaatsen in de wereld kunnen de kinderen niet leren lezen of rekenen omdat er in hun buurt geen school is. Soms dreigt er ook gevaar door oorlog en conflict. Heel veel presidenten en ministers uit de hele wereld hebben beloofd om daar iets aan te doen tegen 2015. Dat is dit jaar! Alle jongens en meisjes overal ter wereld zouden nu naar school moeten gaan. Dat is al goed gelukt de laatste jaren, maar toch zijn er nog altijd 121 miljoen kinderen die niet naar een basisschool of naar het secundair onderwijs kunnen gaan. Wij vinden ook dat iedereen echt de kans moet krijgen om naar school te gaan! Dus bellen we zo veel we kunnen. Zo hoort iedereen onze boodschap en ook onze eis dat alle leerkrachten moeten kunnen lesgeven in goed uitgeruste klassen.
Lessuggesties basisonderwijs 2015
ACTION 2015: laat zien dat je ‘t meent! 2015 wordt een kanteljaar. De wereldleiders beslissen in september over wat er komt na de Millenniumdoelstellingen. Het is een historische kans om onze beleids makers duidelijk te maken welke wereld we willen. We verwachten van onze politici dat ze dit nieuwe wereldplan zo scherp en ambitieus mogelijk invullen. We willen hen laten zien dat we het menen. De Doelstellingen voor Duurzame Ontwikkeling, ofwel Sustainable Development Goals (SDG’s) in het Engels, moeten de Millenniumdoelstellingen opvolgen na 2015. Ook onderwijs is opgenomen in de lijst van 17 doelstellingen.
Garandeer toegankelijk en degelijk onderwijs voor iedereen. Ondanks vooruitgang de afgelopen decennia gaan vandaag nog steeds 58 miljoen kinderen niet naar de lagere school en 63 miljoen kinderen niet naar de middelbare school. Tegen 2030 moeten alle jongens en meisjes kunnen genieten van kwalitatief lager en middelbaar onderwijs. Genderongelijkheid en onevenwichtige toegang tot onderwijs van kansengroepen moeten weggewerkt worden. In het onderwijs moeten verdere kennis en skills rond duurzame ontwikkeling worden aangeleerd.
is een initiatief van
WERELDREIS is een mondiaal maandblad voor leerkrachten van de basisschool dat aansluit bij de Wereldkalender van 11.11.11 met kant-en-klare werkbladen per graad gemaakt voor één lesuur
WERK
VERRIJK JE LESSEN MET EEN WERELDSE TOETS!
MET ELKE MAAND:
• een ander thema • een land uitgediept • een centraal kind dat je leerlingen op sleeptouw neemt ABONNEER Activiteiten NU • bij spelletjes, recepten, het thema liedjes, knutseltips, Onderwijs voor iedereen oefeningen, verhalen • digitale extra’s zoals filmpjes, kaarten, weblinks, oplossingen
€ 18
JAARABONNEMENT
AAN DE
WWW.STUDIOGLOBO.BE/WERELDREIS MONDIAAL MAGAZINE VOOR DE BASISSCHOOL
WERELD
IN JE KLAS
STOPT HET PROJECT HIER? Werken aan de wereld in je klas is een proces dat wat tijd vraagt. Het stopt niet bij dit eenmalige moment van Saved by the bell. Ideaal zou zijn als je op verschillende momenten tijdens het schooljaar aandacht hebt voor de wereld. Daarbij kijk je best vanuit verschillende gezichtspunten: ◆◆ vanuit het kind: wat heeft de leerling zelf te maken met het onderwerp? ◆◆ vanuit de aanwezige diversiteit in de klas: in de klas zitten veel verschillende leerlingen. Die verscheidenheid vormt de tweede invalshoek om te kijken naar de groep, de activiteiten, het aanbod … ◆◆ vanuit de grotere wereld: de leefwereld van de leerlingen eindigt niet aan de deur van de klas. Veel thema’s kan je verruimen en verdiepen door de wereld en de samenleving erbij te betrekken.
Concreet kan je de klas diversiteit laten inademen door: ◆◆ de klasaankleding en de klasinrichting: bv een wereldfoto op de computer, de kalender van 11.11.11, een grote wereldkaart … ◆◆ de hoeken te verrijken: bv Marokkaanse kussens in de onthaalhoek, boeken in andere talen in de leeshoek … ◆◆ de gekende materialen aan te passen: bv. welkomstlied in een andere taal … ◆◆ goede materialen: o.a. het mondiaal maandblad Wereldreis, koffers of fotosets van Studio Globo. Deze vind je bij www.studioglobo.be. ◆◆ oog te hebben voor diversiteit bij je thema’s wereldoriëntatie (wo). ◆◆ een mondiaal wo-thema te kiezen. ◆◆ in te spelen op campagnes van NGO’s met een educatief aanbod.
Wil je meer weten? Studio Globo heeft een handleiding Voorbij de Kleuren - verbondenheid en solidariteit leren in het basisonderwijs. Deze is verkrijgbaar via de website van Studio Globo. We begeleiden je schoolteam in een nascholing. Meer info www.studioglobo.be/nascholing.
COLOFON Redactie les kleuteronderwijs
Jos Schockaert, Johan Symons, Joke Scheers, Marieke De Vos en Renilde Seyssens
Redactie les lager onderwijs
Johan Symons, Jesse Noukens, Fem Theuninck, Lotte Devynck, Joke Goffin, Nele Vermeulen en Geert Van Malderen
Lied
Peter Pierre
Eindredactie
Jos Schockaert
Fotomateriaal
Broederlijk Delen en Thomas De Boever, deelnemende scholen 2014, Tine Lassuyt, Jan Debonnet, Marieke De Vos, Nele Vermeulen, Annelies Flamand en Jesse Noukens
30
Videomateriaal
Broederlijk Delen, Jeroen Broeckx - StoryLab, Annelies Flamand, Jesse Noukens, Jos Schockaert, Liese Pottie en Céline Sercu, Anne-Sophie Tirmarche en VIA Don Bosco
Lay-out
Die Keure – Brugge Filip Degryse
Druk
Die Keure - Brugge
Met dank aan
- alle leerkrachten die meewerkten aan deze lessen. - alle organisaties die helpen om deze actie te verspreiden.
VU: Piet Spanhove,
Huidevettersstraat 165, 1070 Brussel.
Studio Globo is een NGO voor ontwikke lingssamenwerking die zich specialiseert in ontwikkelingseducatie. Samen met Broederlijk Delen vormen we het samenwerkingsverband ‘Komyuniti’. De werking van Studio Globo is mogelijk dankzij de steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking via DGD (Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking), de FOD Leefmilieu, de Vlaamse Gemeenschap, de provinciebesturen van Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen, de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel, de steden Gent en Sint-Niklaas, 11.11.11 en Broederlijk Delen.
9 789074 261449 D/2015/5010/1 NUR: 193
Totaalconcept voor wereldoriëntatie Mundo bestaat uit drie lagen.
1e graad
bio mund LAAG histo1mund geo mund techno mund LAAG 2 socio mund 2e en 3e graad
LAAG 1+2 Werkkaternen waarin de ‘moet’-doelen van WO systematisch en thematisch aan bod komen.
LAAG 3 Zes boxen met specifiek materiaal om je lessen WO aan te vullen of te variëren (globo/techno/filo/game/ link/plus).
LAAG 2 en LAAG 3 kun je bij elke methode WO of eigen lessen gebruiken.
Bronnenboeken en werkkaternen waarin de ‘moet’-doelen van WO systematisch en thematisch aan bod komen.
Kopieermappen met minithema’s waarbij de ‘mag’doelen uit de verschillende WO-domeinen aan bod komen.
LAAG 3 Zes boxen met specifiek materiaal om je lessen WO aan te vullen of te variëren (globo/ techno/filo/game/link/plus).
Ontdek ook het digitale aanbod van Mundo! educatief.diekeure.be/mundoleerling Meer weten over Mundo? Contacteer een educatief adviseur uit jouw regio. Antwerpen (2000-2190, 2500-2890) Oost-Vlaanderen (9100-9790) Anje Van Biesen, GSM 0478 80 70 11, E
[email protected] Limburg (3500-3990) Antwerpen (2200-2490, 2900-2990) Nathalie Van Uytven, GSM 0478 55 47 44, E
[email protected] West-Vlaanderen (8000-8990) Oost-Vlaanderen (9000-9090,9800-9990) Steve Bogaert, GSM 0485 93 19 35, E
[email protected] Vlaams-Brabant • Brussel (1000-1990, 3000-3490) Marnik Stalmans, GSM 0473 47 38 17, E
[email protected]
Kleine Pathoekeweg 3 - 8000 Brugge - T 050 47 12 88 - F 050 47 12 87 - E
[email protected]
