LESSUGGESTIES. v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Isabelle Tilleman - Die Keure - Druk: Die Keure

SBB_kleuter_lager_2014.indd 1

v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel – vormgeving: Isabelle Tilleman - Die Keure - Druk: Die Keure

LESSUGGESTIES

voor het basisonderwijs

21/08/14 10:03

INHOUD Vooraf • Bespreken we ‘het recht op onderwijs’ met onze leerlingen? ......................................................... 4 • Wat willen we met Saved by the bell bereiken? ....... 4 • Praktisch?................................................................................ 4

Lesverloop kleuters en 1ste leerjaar • Poppenspel ........................................................................... 5

Lesverloop lager onderwijs • • • • •

Lesdoelen............................................................................... 8 Benodigdheden .................................................................. 8 Instap: aankondiging spel Samen naar school ........ 8 Het spel Samen naar school ............................................ 9 Slot: mondiaal spel en luide bel ................................... 10

Spelﬁches • Fiche Daniël en fiche Nandini .......................................11 • Fiche Thais en fiche Ricanara ....................................... 13 • Fiche Jona en fiche Mateo..............................................19

Speelbord

16

Getuigenissen • Daniël, Nandini en Ricanara ......................................... 21 • Thais, Jona en Mateo ...................................................... 23

Stokpoppen • • • • •

Pop Sanne vertrekt........................................................... 15 Pop Sanne in de Filippijnen .......................................... 18 Pop Ricanara ...................................................................... 22 Pop Erna................................................................................ 24 Pop Jemuel ......................................................................... 25

Mondiale spelletjes lager onderwijs

26

Eindtermen

26

Suggesties voor het belmoment

27

De tijd loopt door … 2015

30

Stopt het project hier?

31

Colofon

31

FILMPJE ‘IEDEREEN NAAR SCHOOL?’ We verzamelden in een nieuwe collage van enkele minuten de getuigenissen van kinderen, leerlingen en leerkrachten. Daarin vertellen mensen uit verschillende landen over hun ervaringen en verwachtingen op vlak van onderwijs. Het filmpje is vanaf september online te bekijken op www.savedbythebell.be. De video (6 min) kan gebruikt worden als lesopener, tijdens het belmoment of als opener op een personeelsvergadering om alle collega’s te overtuigen een kwartiertje vrij te maken voor Saved by the bell naar aanleiding van de Internationale dag van de Leerkracht. Mogelijk zijn er op vrijdag 3 oktober geen leerlingen op school omwille van een pedagogische studiedag. Ook dan kan je school deelnemen door de dag te openen met het filmpje ‘Iedereen naar school?’. Je kan dan je school ook als deelnemer registreren op de website.

2

LESSUGGESTIES BASISONDERWIJS 2014


21/08/14 10:03

Beste leerkracht Beste directeur Op zondag 5 oktober heeft de Internationale dag van de Leerkracht plaats. Deze dag, uitgeroepen door de UNESCO, vraagt wereldwijd aandacht voor het belang van goed onderwijs en vooral de taak van de leerkracht hierbij. Terecht, want overal ter wereld willen kinderen en volwassenen leren. Overal ter wereld geven leerkrachten het beste van zichzelf. Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de bel horen en naar huis kunnen, een beetje het saved by the bell-gevoel. Maar ondanks alle inspanningen horen nog steeds 57 miljoen kinderen vandaag de schoolbel niet luiden. Ook zij zouden graag de kans krijgen op (goed) onderwijs. Voor hen krijgen de woorden saved by the bell een heel andere betekenis … In 2000 engageerden de wereldleiders zich via de Millenniumdoelstellingen1 om tegen 2015 basisonderwijs te garanderen voor álle kinderen. We moeten hen daaraan herinneren. Want de tijd loopt … Onderwijs is een hefboom voor ontwikkeling. Onderwijs creëert kansen. Onderwijs maakt werk van gelijke kansen. Daarom organiseert Studio Globo in samenwerking met VIA Don Bosco de symbolische actie Saved by the bell, naar aanleiding van de Internationale dag van de Leerkracht. Vorig jaar deden bijna 400 scholen mee; goed voor zo’n 140.000 leerlingen, studenten, leerkrachten en docenten. Dit jaar valt 5 oktober op een zondag, vandaar dat we de actie laten plaatsvinden op de vooravond van de Dag van de Leerkracht nl. vrijdag 3 oktober. Studio Globo vraagt dan aandacht voor het belang van (goed) onderwijs, wereldwijd. Laat daarom die dag de schoolbel bij jullie op school extra luid en extra lang rinkelen uit solidariteit - met alle kinderen waar ook ter wereld die verstoken worden van hun recht op onderwijs. - met leerkrachten overal ter wereld die vaak in moeilijke omstandigheden moeten lesgeven. Om dit belmoment in je klas of school vorm te geven en voor te bereiden, vind je in deze bundel heel wat tips en lessuggesties. Al deze suggesties zijn ook vrij te downloaden via www.savedbythebell.be Als abonnee van Wereldreis bezorgen we je graag deze brochure met lessuggesties voor het basisonderwijs. Enkel bepaalde bijlagen (opdrachtkaarten en foto’s) moet je nog downloaden. Mogen we vragen je school ook te registreren op onze website www.savedbythebell.be. Scholen die registreren vóór 30 september krijgen gratis affiches en folders toegestuurd om de actie zichtbaar te maken op school. Wacht niet met de registratie tot de laatste dag. Ook al zijn de acties op jullie school niet helemaal duidelijk, aanpassingen kunnen na de registratie nog gebeuren. Door de plannen van jullie school door te geven bij de registratie, kan je andere leerkrachten inspireren. Overtuig je collega’s om deel te nemen aan deze actie en maak er een feestelijk schoolgebeuren van! 1 De Millenniumdoelstellingen zijn 8 doelstellingen met betrekking tot armoedebestrijding in de wereld: er is een doelstelling rond het bestrijden van honger, een doelstelling rond moedersterfte, een doelstelling over kindersterfte, bestrijden van ziekten enz. De doelstellingen zijn tot stand gekomen binnen de Verenigde Naties in het jaar 2000 en moeten gehaald worden tegen 2015. 191 landen hebben deze verklaring getekend.

3


21/08/14 10:03

VOORAF Bespreken we ‘het recht op onderwijs’ met onze leerlingen? Je wil graag meedoen met de hele school en mee instappen met het project Saved by the bell, want het recht op onderwijs gaat immers alle kinderen aan, ook de leerlingen van de lagere school. Maar anderzijds lopen we misschien het gevaar te ver te gaan en uitsluitend te focussen op thema’s als kinderarbeid, straatkinderen, armoede … Beelden van honger en ellende zullen de verbondenheid bij de leerlingen niet bevorderen. Het zal medelijden opwekken of hen angstig maken. En dat is nu net niet de bedoeling van Saved by the bell. Met de lessuggesties willen we kinderen in de eerste plaats laten mee-voelen, hen laten openstaan voor andere kinderen in de wereld die ook naar school gaan, voor nieuwe en andere dingen rondom hen. Als we daar in slagen, zijn we al een heel eind op de goede weg.

Wat willen we met Saved by the bell bereiken? We willen de leerlingen hun blik verruimen. Door beelden uit de wereld in de klas binnen te brengen, ontdekken de leerlingen dat er meer is dan hun eigen wereld. Hiermee leggen we de basis voor een open, geïnteresseerde en respectvolle houding tegenover mensen uit andere culturen. We willen de leerlingen nieuwsgierig maken; nieuwsgierig voor onbekende dingen. We willen hen vooral laten ontdekken dat een grote diversiteit boeiend is en kansen biedt. We willen de kinderen laten zien dat er overal leerlingen zijn. We zetten gelijkenissen tussen hun eigen leven en het leven van andere leerlingen op de voorgrond. Alle kinderen, waar ze ook leven, spelen, lachen, eten, blij of boos zijn. Vanuit herkenning kan verbondenheid groeien. We willen oudere leerlingen laten begrijpen dat onderwijs een hefboom voor ontwikkeling is. Toch zijn er heel wat oorzaken waarom onderwijs niet voor iedereen toegankelijk is: conflict of oorlog, financiële redenen, onevenwicht tussen jongens en meisjes, minder goede ligging en infrastructuur, gezondheidsredenen … Tenslotte willen we oudere leerlingen ook laten inzien dat er oplossingen mogelijk zijn door goed politiek beleid. Bovendien willen we leerlingen laten beseffen dat onderwijs aanbieden alleen niet volstaat. Ook de kwaliteit van de aangeboden lessen is enorm belangrijk en daarbij spelen factoren als de opleiding van de leerkrachten, de infrastructuur van de scholen of de kwaliteit van de lesmodellen een belangrijke rol.

Praktisch? De lessen zijn uitgewerkt voor 50 minuten met optioneel een aanbod van uitbreidingen. We staan stil bij het ‘naar school gaan’ en kijken even over de schoolgrenzen heen naar leerlingen in andere scholen in de wereld. Tot slot is er een gezamenlijke eindactiviteit: het belmoment. De actie komt zeker het best tot zijn recht als het een activiteit wordt waaraan alle leerlingen en leerkrachten van de school deelnemen. Toch kan je ook actie voeren op school met één of meerdere klassen.

4



21/08/14 10:03

LESVERLOOP KLEUTERS EN 1STE LEERJAAR Dit jaar kiezen we voor een poppenspel om de boodschap van recht op onderwijs en het gebrek aan degelijk onderwijs bij kleuters en kinderen van het eerste leerjaar over te brengen. We schreven een scenario voor een poppenspel uit. We twijfelen niet aan de creativiteit van de kleuterleider/leidster of juffen/meesters om dit scenario naar woordgebruik en bevattelijkheid aan te passen aan de leeftijd van de kinderen in de klas. Het aantal personages in het poppenspel is beperkt tot 3 spelers. D.w.z. dat je het poppenspel in je eigen klas kan spelen mits je de stokpoppen voorziet van een ‘voetje’ door een kurk of een klompje klei. Het poppenspel met meerdere leerkrachten spelen voor een grotere groep kinderen kan natuurlijk ook en heeft zeker een meerwaarde. Het poppenspel kan je spelen als opener van de dag of als aankondiging van de Dag van de Leerkracht. Je kan het evengoed spelen als inleiding van het belmoment op het einde van dag. Zo kan je ook (groot)ouders betrekken bij deze bijzondere dag.

POPPENSPEL Vooraf - Lees vooraf het poppenspel. - Knip de 5 stokpoppen uit, bevestig een stokje aan de pop, kleef indien nodig een blanco blad over de bedrukte achterkant en voorzie ze eventueel van een voetje d.m.v. een kurk of klompje (boetseer)klei. (zie afbeeldingen stokpoppen verspreid in deze brochure) - Download de extra afbeeldingen via www. savedbythebell.be; doorklikken naar lesmateriaal kleuters. Druk de foto’s af of installeer een laptop met beamer en scherm of activeer een smartboard. - Optioneel: bij scène 5 krijgt Sanne koekjes van Ricanara. Koop voor elk kind een kokoskoekje.

Materiaal - 5 stokpoppen: Sanne met een reiskoffer, Sanne met zonnebril en hoed, Ricanara, Erna, Jemuel met zijn hondje Bayani - Eventueel een poppenkast - Eventueel de 6 extra afbeeldingen

- Bijlagen Een bel Deze bijlagen zijn vanaf september als gratis download ook beschikbaar op www.savedbythebell.be Stokpoppen - Sanne met reiskoffer p. 15 - Sanne met zonnebril en hoed p. 18 - Ricanara p. 22 - Erna p. 24 - Jemuel met zijn hondje Bayani p. 25 Afbeeldingen te downloaden via www.savedbythebell.be - foto 1: Ricanara - foto 2: Ricanara met haar zusje en broer op het paard - foto 3: het gezin van Ricanara - foto 4: een jeepney - foto 5: mama van Erna verkoopt mango’s - foto 6: boer met waterbuffel

Foto 2 en foto 5 werden genomen uit het fotoverhaal ‘Raichel in de Filippijnen’, een fotoset die werd uitgegeven door Broederlijk Delen i.s.m. Studio Globo. Het volledige fotoverhaal (10 foto’s en de daarbij horende handleiding) zijn verkrijgbaar bij Studio Globo. Voor een overzicht van de eerder verschenen fotoverhalen verwijzen we graag naar www.studioglobo.be > kleuteronderwijs > fotosets.

5


21/08/14 10:03

Poppenspel scene 1 één personage: Sanne Sanne komt tevoorschijn met een koffer in de hand.

S: Hallo kinderen, ik ben Sanne. Zien jullie mijn grote koffer. Hij is heel zwaar. Wat denk je dat ik ga doen? Kinderen geven antwoorden.

S: Dat heb je goed geraden! Ik ben op weg naar de luchthaven, want ik maak vandaag een hele verre reis. Ik ga naar de Filippijnen. Ik zal heel lang in het vliegtuig moeten zitten. En weet je wat ik daar ga doen? Ik ga er op bezoek bij Ricanara. Ken je haar? Wacht, ik zal even een foto van haar tonen. Er wordt een foto van Ricanara getoond of geprojecteerd op een scherm/digitaal schoolbord. (foto 1 Ricanara)

S: Wat vind je van haar? Ziet ze er niet lief uit? Ik ken Ricanara al een hele tijd. Ik ontmoette haar mama en papa vier jaar geleden toen ik op reis was. Ricanara was toen nog een kleuter. Ik schrijf regelmatig een mailtje en met Kerstmis stuur ik ze een mooie kaart. Ricanara is nu 9 jaar en ze woont met haar mama en papa, broers en zussen in een huisje. Kijk, hier zie je haar broer en haar kleine zus.

scene 2 twee personages : Sanne en Ricanara Sanne verschijnt met zonnebril en zonnehoed.

S: Oef! Wat is het hier warm in de Filippijnen … Gelukkig heb ik mijn zonnebril en hoed meegebracht. Ik ben op zoek naar Ricanara, die zal wel op school zijn. Oh, hier zie ik haar school. Ik ga een kijkje nemen. Ooooh, de schoolpoort is zo mooi versierd, ik zie overal slingers. Het lijkt wel of er vandaag een feest is. Wat zou er vandaag te vieren zijn? Waar zou Ricanara zijn? Ik zie haar niet … Zullen we haar even roepen? Kinderen roepen Ricanara. Ricanara komt tevoorschijn.

R: S: R: S: R: S: R:

S: R:

Er wordt een foto getoond van Ricanara met haar broer en zusje op het paard. (foto 2 Ricanara met zus en broer op het paard)

S: Ze zitten alle drie op de rug van Bingo, het paard van haar papa. Hij gebruikt het als hij bananen geplukt heeft en de bananen naar huis wil dragen. Bingo is sterk, heel sterk! Wil je de papa en mama ook eens zien? Er wordt een foto getoond van het gezin van Ricanara. (foto 3 Gezinsfoto)

S: Oeps, is het al zo laat! Ik heb zoveel gebabbeld dat ik de tijd uit het oog heb verloren. Ik zie dat mijn vliegtuig bijna gaat vertrekken. Ik moet vlug gaan, anders mis ik het vliegtuig. Tot gauw!

6

S: R:

Hallo? Wie roept mij? Hoi Ricanara, ken je mij nog? Natuurlijk ken ik je nog, jij bent Sanne. Ik zie dat er overal slingers en bloemen ophangen. Valt er iets te vieren? Vandaag is het een speciale dag. We vieren een feestje op school. Is er iemand jarig? Nee! Vandaag is het een feest voor onze juf! Wij gaan vandaag voor onze juf zingen en dansen. En alle kindjes van onze klas hebben een tekening gemaakt voor onze juf. Maar de juf is niet jarig? Waarom feesten jullie dan? We willen de juf bedanken omdat ze zo goed voor ons zorgt. We willen haar ook bedanken omdat ze ons leert tellen en tekenen en puzzels leert maken en nog zoveel meer. Ik hoor de muziek al, het feestje gaat beginnen. Ik moet vertrekken. Kom je mee? Mag ik meegaan? Natuurlijk.

Rinkel de bel; de school is uit.

R: Joepieee! Naar huis! Kom Sanne, we nemen de jeepney. Die brengt ons snel naar huis. S: Heel goed! Toon een foto van een jeepney.(foto 4 Jeepney)

scene 3 drie personages : Sanne, Ricanara, Erna



21/08/14 10:03

Situeer de scène: Sanne en Ricanara zitten samen in de jeepney.

S: En wat hebben jullie vandaag op school gedaan? R: We hebben veel leuke dingen gedaan op school! We hebben geknutseld, gedanst, gezongen, ge… ERNA! S: Ge-erna? Wat is dat? R: Ik bedoelde dat ik Erna zag wandelen, ze is mijn buurmeisje. Maar ze heeft me niet gehoord. S: Laten we dan wat harder roepen! Misschien willen de kinderen helpen? 1…2….3! ERNAAAAAA! De kinderen roepen Erna. Erna komt tevoorschijn.

R: Yes, ze heeft ons gehoord! Ze komt onze richting uit. E: Wow Ricanara, jij kan luid schreeuwen, mijn oren vielen er bijna af … R: Dat was ik niet … Dat waren deze kinderen … E: Oh. Alles goed met je? R: Ja, tuurlijk! Met jou? Dit is Sanne. S: Dag Erna! Kom jij ook net van school zoals je buurmeisje Ricanara? E: Nee, ik ben niet naar school gegaan. Mijn mama vertrekt heel vroeg naar het werk, als het nog donker is buiten. Ze verkoopt fruit op de markt. Ik moet dan op mijn broertjes passen. Ik vind dat eigenlijk niet zo fijn … Ik zou liever ook naar school gaan, maar dat kan niet zegt mama. Ik zou graag leren lezen en schrijven en tellen en basketbal spelen op de speelplaats … Toon foto 5: de mama van Erna verkoopt mango’s op de markt.

E: Wat heb je vandaag in de klas gedaan, Ricanara? Ik ben zo nieuwsgierig! R: In de voormiddag hebben we slingers gemaakt en ook nog een gedichtje geleerd en in de namiddag hielden we een feestje voor onze juf. We hebben gedanst en gezongen en koekjes gegeten. E: Oh leuk! Ik wou dat ik er bij kon zijn.

scene 4 drie personages: Sanne, Ricanara en Jemuel en zijn hondje Bayani. Sanne en Ricanara komen aan bij het huis van Ricanara. Terwijl ze wandelen komen ze Jemuel en zijn hondje tegen.

R: J: R: S: J: R: J:

S: J:

J:

Hey Jemuel! Dat is lang geleden! Hoi Ricanara! Dit is Sanne, zij is bij ons op bezoek. Dag Jemuel. Wat zit er in die rugzak? Ik kocht net maïs en mango’s in de winkel. Ik heb jou een tijdje niet meer gezien op school. Dat klopt … Mijn papa is een beetje ziek en ik help hem op het veld, daarom kan ik niet naar school gaan. Ik vind het heel jammer, want op school is het altijd zo leuk! Wat moet je op het veld doen? We hebben een rijstveld en een grote groentetuin. Er staan tomaten en wortelen en paprika’s en nog veel meer groenten in de tuin. Er staat ook een hoge kokosboom. Ik moet het onkruid wegdoen en ik moet alle planten water geven. Pas op! Daar komt papa met Star, onze buffel.

Toon foto 6: Boer met waterbuffel

R: Wanneer kom je weer naar school? J: Als papa genezen is, kom ik terug. R: Gelukkig! Hopelijk gaat het dan snel terug beter met hem! S: Dat hoop ik ook. J: Ik hoor papa. Hij roept me, ik ga er vandoor. R: Tot binnenkort!

Scene 5 twee personages: Sanne en Ricanara Sanne gaat terug naar België

S: Ricanara, ik wil niet onbeleefd doen, maar ik moet er vandoor. Mijn vliegtuig vertrekt zo meteen naar België. R: Wacht even, ik heb hier nog koekjes gemaakt van kokosnoot. Neem die mee naar huis. S: Heel erg bedankt. Ik ga ze verdelen onder de kinderen op school.

het belmoment Achteraan in deze brochure (pagina 27) kan je heel wat suggesties vinden voor het belmoment op school. We geven er tips voor het verloop van een belmoment, voor een feestelijke aankleding, voor de duiding van de actie Saved by the bell …

7


21/08/14 10:03

SUGGESTIES VOOR HET BELMOMENT Het belmoment is bij voorkeur een schoolgebeuren waarbij alle leerkrachten in de bloemetjes worden gezet. Maar ook één of enkele klassen kunnen een belmoment organiseren. Daarbij is er zeker aandacht voor het feit dat kinderen van over heel de wereld recht hebben op (goed) onderwijs.

Geen vast tijdstip voor het belmoment Je kan het actiemoment organiseren wanneer het best past tijdens de schooldag. Velen doen het ‘s morgens, bij het begin van de dag. Het kan ook aansluiten op een speeltijd of vlak voor het einde van de dag. Er is dus geen vast tijdstip voor een belmoment in alle scholen. Het is vooral belangrijk dat we op 3 oktober zo lang en zo luid mogelijk bellen op zoveel mogelijk plaatsen. Je kan een keuze maken uit volgend aanbod om het belmoment zo feestelijk mogelijk te organiseren; uiteraard volgens de mogelijkheden en behoeften van je klas of school. - Een eenvoudige duiding door een leerkracht of de directeur (zie kaderstukje met de duidingstekst). - Iedereen zingt het themalied Saved by the bell en doet het dansje. - De leerlingen maken veel lawaai met zelfgemaakte of meegebrachte belletjes/instrumenten. - De leerlingen creëren een feestelijk gebeuren met (zelfgemaakte) vlaggen, spandoeken, tekeningen, slingers ...

NIEUW Op het themalied Saved by the bell hebben we een eenvoudig dansje gemaakt. Via www.savedbythebell.be kan je een filmpje bekijken waarin we het dansje stap voor stap aanleren.

Je kan het dansje op verschillende manieren gebruiken tijdens het belmoment. - Leer het dansje ’s morgens op de speelplaats aan en dans het met alle kinderen tijdens het belmoment. - Laat een klas het dansje in het geheim instuderen en organiseer een heuse flashmob tijdens één van de pauzemomenten. - Vraag aan alle leerkrachten dat ze het dansje aanleren. Zo kunnen ze het voordoen aan de grote groep leerlingen. - Laat de oudste kinderen het dansje uitleggen aan groepjes van jongere kinderen. Nadien doe je met de hele school de Saved by the bell-dans. Probeer het bel- en dansmoment ook in beeld te brengen. Je kan een fotoreportage maken of je kan het belmoment laten filmen. Verspreid het beeldmateriaal via de website van de school of via de lokale pers. Stuur de link ook door naar www.savedbythebell.be. We hebben ook heel wat tips verzameld. Deze zijn gebaseerd op wat basis- én secundaire scholen de vorige jaren hebben gedaan en de vele reacties die we toegestuurd kregen. We willen jullie deze leuke ideeën zeker meegeven, want ze kunnen dienen als inspiratie om iets meer te doen met Saved by the bell.

Activiteiten bij het belmoment Meerdere keren bellen Gedurende de lesdag kan je meerdere belmomenten houden op school; op de meest onverwachte momenten laat je de schoolbel horen. Zo blijft Saved by the bell de hele dag in de aandacht.

Krijttekening Je kan het belmoment koppelen aan het maken van een grote krijttekening op de speelplaats. Vraag alle leerlingen om rond de tekening te staan en maak een prachtige foto vanuit de hoogte.

27


21/08/14 10:12

Muziekinstrumentjes maken De leerlingen kunnen muziekinstrumenten maken en ze dan gebruiken bij het zingen van Saved by the bell!

Trek de straat op! Laat de kinderen toeters en bellen meebrengen en trek door de hele school. Je kan de bellen ook laten rinkelen tijdens een optocht op het dorpsplein; op die manier trek je de aandacht van de dorpsbewoners. Verzamel op een centrale plaats waar je eventueel nog leerlingen van andere afdelingen en/of scholen kan ontmoeten. Een belleman kan samen met de kinderen een yell roepen.

Videofilm Via de website www.savedbythebell.be kan je een heleboel interessante videofilmpjes vinden die passen bij de onderwerpen Onderwijs en de Millenniumdoelstellingen. Laat de leerlingen zo’n video bekijken en hou een korte nabespreking in de klas.

Fairtrade-ontbijt Voor het belmoment kan je een fairtrade-ontbijt organiseren. Op de onderleggers op de ontbijttafel beschrijf je kort de actie Saved by the bell.

Aangroeiconcert

Tekening maken

Verzamel met alle leerlingen van de school op de speelplaats. Alle leerlingen met nummer 1 in de klas beginnen na een afgesproken signaal met het luiden van de bel. Daarna volgen alle nummers 2 van iedere klas. Laat dan alle volgende nummers aangroeien zodat het belgeluid steeds sterker en luider wordt.

Laat de leerlingen mooie tekeningen maken over het onderwerp Iedereen kan naar school gaan. Je kan natuurlijk ook een ander onderwerp geven, passend bij Saved by the bell. Hang de tekeningen op verschillende plaatsen in de school zodat iedereen ze kan bewonderen. De tekeningen kunnen ook de aanleiding zijn voor een klasgesprek over het thema. Wat heb je getekend? Waarom heb je dat zo uitgebeeld? …

Uitdaging Aan het belmoment kan ook een uitdaging gekoppeld worden: met alle mogelijke bellen (koebellen, wekkers, oude schoolbellen ... én met oordopjes) moet je meer decibels produceren dan de schoolbel.

Bellen blazen Maak er een echt belmoment van door de leerlingen bellen te laten blazen die de boodschap verder uitdragen over het dorp of de stad. Iedere leerling kan met zijn (zelfgemaakte) bellenblazer een wens naar het Zuiden blazen!

Toneel De kinderen van het 6e leerjaar brengen een toneeltje voor de andere leerlingen van de school; met het themalied en met veel toeters en bellen.

Stilte Je kan zelfs 1 minuut stilstaan als de bel gaat; letterlijk stilstaan bij het thema van onderwijs overal en voor iedereen.

28

Activiteiten bij het thema onderwijs voor iedereen

Tentoonstelling In de inkomhal, de gangen en de refter kan je foto’s hangen van kinderen die les volgen in andere of verre landen. Leerlingen van de hogere klassen kunnen een tentoonstelling met foto’s en afbeeldingen over het thema onderwijs organiseren voor de leerlingen van de lagere graden.

Oude schoolbel en -bord Je kan een oude schoolbel bovenhalen en een mobiel schoolbord naar de speelplaats rollen. De kinderen krijgen, net zoals vele straatkinderen, zittend op de grond les van hun meester of juf.

Ontwikkelingsproject Het belmoment kan je koppelen aan extra aandacht voor de ontwikkelingsprojecten die je school steunt. Leg bv. een groot munttapijt in de vorm van een bel en schenk de opbrengst aan je partnerschool.



21/08/14 10:12

Getuigenis Nodig iemand uit die over het onderwerp in een bepaald land in het Zuiden kan vertellen. Hou de getuigenis kort en illustreer met foto- en/of filmmateriaal.

Debat De leerlingen kunnen zelf de actie duiden door bv. een discussiemoment: eerstejaars vertellen over wat minder leuk is aan school terwijl de zesdejaars getuigen over hoe belangrijk onderwijs is.

Activiteiten voor de Dag van de Leerkracht Verrassing met de rode loper Als directie kan je de leerkrachten op de Dag van de Leerkracht verrassen met een geschenk. Dit jaar kan dat op vrijdag 3 oktober. Je kan de leerkrachten vragen om feestelijk uitgedost naar de school te komen; je kan voor hen de rode loper uitrollen en hen laten defileren onder het gejuich en applaus van de leerlingen en de ouders.

Vrijstelling van taken De leerkrachten kan je laten genieten van een zalige middagpauze terwijl vrijwilligers van het oudercomité het toezicht op de speelplaats overnemen. Je stelt de leerkrachten vrij van extra taken.

Wissel Je kan eens een dagje verwisselen van klas en/ of functie.

Opdrachtjes en geschenkjes

En nog een laatste tip: de pers Nodig de lokale pers uit om de actie uit te breiden naar een breder publiek. Soms kan je hen zelf een artikel of een foto bezorgen om je doel te bereiken. Ook de website van je school kan een middel zijn om de actie te delen. Je kan ons de resultaten bezorgen. Wij zullen ze dan via www.savedbythebell.be verspreiden. Zo kan iedereen zien hoe we overal bellen voor meer en beter onderwijs in de hele wereld.

DUIDING SAVED BY THE BELL We bieden leerkrachten en directies een tekst aan met een verduidelijking waarom we de actie Saved by the bell organiseren en waarom we bellen voor meer en beter onderwijs overal en voor iedereen. Vandaag hoor je de schoolbel luider / meerdere keren rinkelen. Dat doen we voor de actie Saved by the bell. Hier in onze school hebben we lieve / goede leerkrachten die kunnen lesgeven in mooie / goed uitgeruste klassen. Zondag is het de Dag van de Leerkracht en daarom verdienen onze juffen en meesters / onze leerkrachten een super luid applaus! Maar overal in de wereld zijn er juffen en meesters / leerkrachten die moeten lesgeven in klassen die niet zo goed zijn uitgerust. Er is bijvoorbeeld geen bord; of er zijn geen banken of stoelen in de klas. Soms is er zelfs geen schoolgebouw. De kinderen krijgen dan les op straat of onder een boom. Op heel wat plaatsen in de wereld kunnen de kinderen niet leren lezen of rekenen omdat er in hun buurt geen school is of omdat er gevaar dreigt door oorlog of conflict.

Tijdens een spel mogen de leerlingen een kleine opdracht geven aan de leerkracht. Als de juf of meester slaagt in de opdracht, dan geven de leerlingen een klein geschenkje.

Heel veel presidenten en ministers uit de hele wereld hebben beloofd om daar iets aan te doen tegen 2015. Dat is al volgend jaar! Dan moeten alle jongens en meisjes overal ter wereld naar school kunnen gaan.

Krantje

Er is ondertussen al heel wat vooruitgang geboekt. Miljoenen kinderen krijgen nu ook kansen om te leren. Toch zijn er wereldwijd nog steeds 57 miljoen jongens en meisjes die niet naar school kunnen.

Je kan een krantje over de Dag van de Leerkracht en het thema van Saved by the bell maken.

Wij kunnen nog niet tevreden zijn. Dus bellen we zo luid we kunnen. Dan kan iedereen horen dat we willen dat alle kinderen naar school kunnen gaan en dat alle leerkrachten kunnen lesgeven in goed uitgeruste klassen.

29


21/08/14 10:12

DE TIJD LOOPT DOOR … 2015 Nog minder dan 500 dagen te gaan … en er is nog veel werk aan de winkel! Je herinnert je waarschijnlijk nog: in september 2000 beloofden bijna alle landen van de wereld mee te willen werken aan de bestrijding van armoede in de wereld, honger te bannen, lager onderwijs voor iedereen mogelijk maken, drinkwater voor iedereen bereikbaar maken en nog meer van die voornemens. We zijn ondertussen bijna 15 jaar verder. Er werd al heel wat vooruitgang geboekt … maar er is nog een erg lange weg te gaan. Wil je meer weten over de Millenniumdoelstellingen, kijk dan op www.detijdloopt.be. Meer informatie over allerhande campagnes en ondersteunend educatief materiaal is onder meer te vinden bij de verschillende partners van coalitie 2015 de tijd loopt.

11.11.11 Broederlijk Delen Caritas International Djapo fos-socialistisiche solidariteit Geneeskunde voor de Derde Wereld Globelink ICRH KBA Foncaba Memisa Oxfam Solidariteit Oxfam Wereldwinkels Phos Plan België Protos Sensoa Solidagro SOS Kinderdorpen Studio Globo Trias UCOS Unicef België VIA Don Bosco Vredeseilanden Wereldsolidariteit

30

www.11.be/11 www.broederlijkdelen.be www.caritas-int.be www.djapo.be www.fos-socsol.be www.g3w.be www.globelink.be www.icrh.org www.kba-foncaba.be www.memisa.be www.oxfamsol.be www.oww.be www.phos.be www.planbelgie.be www.protos.be www.sensoa.be www.solidagro.be www.sos-kinderdorpen.be www.studioglobo.be www.trias.be www.ucos.be www.unicef.be www.viadonbosco.org www.vredeseilanden.be www.wereldsolidariteit.be



21/08/14 10:12

STOPT HET PROJECT HIER?

COLOFON

Werken aan de wereld in je klas vraagt een lange adem. Het stopt niet bij dit eenmalige moment. Ideaal zou zijn als je op verschillende momenten tijdens het schooljaar aandacht hebt voor de wereld. Daarbij kijk je best vanuit verschillenden gezichtspunten: - vanuit het kind: wat heeft de leerling zelf te maken met het onderwerp? - vanuit de aanwezige diversiteit in de klas: in de klas zitten veel verschillende leerlingen. Die verscheidenheid vormt de tweede invalshoek om te kijken naar de groep, de activiteiten, het aanbod … - vanuit de grotere wereld: de leefwereld van de leerlingen eindigt niet aan de deur van de klas. Veel thema’s kan je verruimen en verdiepen door de wereld en de samenleving erbij te betrekken.

Redactie les kleuteronderwijs Johan Symons samen met Sanne Housen en Gertie Bergmans van kleuterschool De Beverburcht Wurfeld Maaseik

Concreet kan je de klas diversiteit laten inademen door: - de klasaankleding en de klasinrichting: bv wereldfoto op de computer, kalender van 11.11.11 … - de hoeken verrijken: bv Marokkaanse kussens in de onthaalhoek, andere schriften in de leeshoek … - de gekende materialen verrijken: bv. welkomstlied in een andere taal - goede materialen: o.a. koffers en fotosets vind je bij www.studioglobo.be - oog te hebben voor diversiteit bij je thema’s wereldoriëntatie (wo) - een mondiaal wo-thema kiezen - in te spelen op campagnes van NGO’s met een educatief aanbod.

Druk Die Keure - Brugge

Wil je meer weten? Studio Globo heeft een handleiding Voorbij de Kleuren - verbondenheid en solidariteit leren in het basisonderwijs. Deze is verkrijgbaar via www.studioglobo.be. We begeleiden je schoolteam in een nascholing. Meer info www.studioglobo.be/nascholing.

Redactie les basisonderwijs Jesse Noukens, Sanne Schepers, Fem Theuninck, Johan Symons, Lotte Devynck en Joke Goffin Eindredactie Jos Schockaert Lied Peter Pierre Fotomateriaal Broederlijk Delen, Jürgen Doom, Griet Hendrickx, Liesbet De Pooter, Coroline Vanwijngaarden, Katrien D’Hooghe, Lieslot van Ooteghem, Johan Symons, Liesbet Niveau, Nele Vermeulen, Annelies Flamand en Jesse Noukens Lay-out Die Keure - Brugge, Isabelle Tilleman

Met dank aan - alle leerkrachten en contactpersonen die hebben meegewerkt aan deze lessuggesties. - Annelies Andries, Arne Schurmans, Axel Akhtar, Alexander Ceulemans, Shari Willems en de leerkrachten van de Sint-Martinusscholen Herk-de-Stad (richting STW). Zij hebben het spel uitgewerkt dat als basis heeft gediend voor het Saved by the bell-spel voor de lagere school. - alle organisaties en Klasse die meehelpen deze actie te verspreiden. Studio Globo vormt als niet-gouvernementele organisatie met Broederlijk Delen het samenwerkingsverband ‘Komyuniti’. De werking van Studio Globo is mogelijk dankzij de steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, via DGD (Directie generaal Ontwikkelingssamenwerking), de FOD Leefmilieu, de Vlaamse Gemeenschap, de provinciebesturen van Antwerpen, Limburg, OostVlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen, de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel, ,de steden Antwerpen en Gent, 11.11.11, Broederlijk Delen en de Europese Unie. VU Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel. ISBN-nummer 978 90 74261 418 D/2014/5010/1 NUR 193

31


21/08/14 10:12

kleur je wereld!

totaalconcept wereldoriëntatie

1 maximale flexibiliteit 2 systematisch en thematisch 3 doelentransparantie 4 outputgerichte evaluatie 5 vernieuwend ict-aanbod

1 2 3 4 5 6 Meer info? Surf naar www.diekeure.be SBB_kleuter_lager_2014.indd 32

21/08/14 10:14

LESSUGGESTIES. v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Isabelle Tilleman - Die Keure - Druk: Die Keure

Recommend Documents