‘Vroege diagnostiek’ 13 juni 2007 Mind at Work & scholen voor VO en VSO in Almere Opstellers: Elly Zeef en Corine Sonke, MatW besproken bij SLA met Bas Vismans, SLA René Westerbeek en Bart Verbeek, DMO Marth van Werkhoven, UWV Elly Zeef en Corine Sonke, MatW
Leeswijzer Deze notitie geldt deels aan praatstuk voor de vergadering van 13 juni j.l. en deels als notulen van de vergadering op 13 juni. Een officiele aanvraag voor vroege diagnostiek wordt begin september door SLA met medewerking van Mind at Work ingediend bij DMO. Voor de inbedding van het Casusoverleg wordt door Mind at Work een factuur naar DMO opgestuurd. 1. Achtergrond van Jack & Jill In het najaar van 2007 wordt op initiatief van de Stichting Leerlingzorg Almere, Gemeente Almere (DMO), Wajongsubsidiefonds, UWV en Stichting Mind at Work het casusnetwerk, dat is opgezet binnen het project van 'Jack and Jill', ingebed in het OSKAR-overleg (zie notulen 30 mei 2007). De financiering van de deelname aan het OSKAR-overleg door verschillende partijen wordt met uitzondering van de exprojectcoördinator van Jack and Jill gedekt in de begrotingen van de participiërende instituten. Het project Jack and Jill liep van december 2005 tot september 2007. Het project kende als één van haar doelstellingen potentiële Wajonggerechtigden van de scholen voor VO en VSO via de inzet van vroege diagnostiek aan te melden bij UWV om voorzieningen passend bij een Wajong-status te verkrijgen. De risicoleerlingen werden en worden via de ZAT's van de scholen voor VO en VSO verwezen naar Mind at Work, die middels een door haar ontwikkeld, gevalideerd en genormeerd screeningsinstrument een screening uitvoert op de mogelijkheid van jonggehandicapt zijn (Sonke en Zeef, 2006; Zeef en Sonke, 2007). Met de inzet van het instrument voor vroege diagnostiek wordt de garantie van zorgvuldige aanmeldingen bij UWV verkregen. Immers de ervaring met een groep jongvolwassenenen (18-23 jaar) van de dienst Sociale Zaken van de gemeente Almere leert dat 75% van de aangemelde jongeren als jonggehandicapt worden afgeschat door UWV met een arbeidsongeschiktheidspercentage van 80-100%. De vervolgens verkregen Wajong-status verzekerd de jongeren van een levenslang recht op UWVvoorzieningen zoals jobcoaching, school- en werkplekaanpassingen, No Risk Polis en loondispensatie voor een toekomstige werkgever. Met deze voorzieningen worden de kansen op duurzame arbeidsintegratie vergroot. Belangrijk voor de beeldvorming is dat de vroege diagnostiek daarmede naadloos aansluit bij bij de uitgangspunten van het SER-advies, zoals recentelijk gepubliceerd op 4 juni 2007 (zie www.ser.nl).
13-06-07, E.J. Zeef en C.J. Sonke (Mind at Work)
1
1.2 Probleem- en doelstelling van Jack & Jill Met de afronding van het project Jack & Jill is de financiering van de vroege diagnostiek (het zogenaamde gestructureerd interview) evenals de afstemming met de ouders en de aanmeldingen bij UWV komen te vervallen. Dit geldt ook voor de inzet van de projectcoördinator van Jack & Jill. Wetende dat het hoge percentage gehonoreerde aanmeldingen gebaseerd zijn op de inzet van de vroege diagnostiek wordt er vanaf september 2007 gezocht naar de financiering van het gevalideerde en genormeerde diagnostisch instrument evenals naar de financiering van de inbedding van het casusnetwerk Jack & Jill in het OSKAR-overleg. 1.3 Wat is vroege diagnostiek? De vroege diagnostiek bestaat uit de volgende combinatie van vijf lijsten, die elk een thema beslaan en waarbij voor een klein deel gebruik gemaakt kan worden van dossierinformatie: 1) de algemene inschakelingsmogelijkheden 2) de sociale en communicatieve vaardigheden 3) de emotionele ofwel psychische stabiliteit 4) de cognitieve capaciteiten 5) de fysieke capaciteiten. ad 1: zorgplichten, familieverbanden, financiële situatie, uitkeringsverleden en eventuele verslavingsproblematiek in kaart gebracht. ad. 2: vervolgens worden de sociale vaardigheden van een leerling geïndiceerd. Hierbij richt de onderzoeker zich o.a. op de manier waarop gereageerd wordt in rustige en spannende situaties, feedback wordt gegeven en ontvangen. Er wordt speciaal gelet op de vaardigheid om in korte tijd een relatie op te bouwen. ad. 3: om een indicatie te verkrijgen van de psychische gesteldheid van een leerling wordt de zelfredzaamheid en faalangst van een kandidaat beoordeeld, evenals de mate van angst in relatie tot gediagnosticeerde psychi(atri)sche problematiek. ad. 4: daarnaast wordt een indicatie verkregen van de cognitieve capaciteiten van een leerling, waarbij doorgevraagd kan worden over specifieke cognitieve (dys)functies gerelateerd aan zijn/haar historie. Met name het aandachtsvermogen (gerichte, verdeelde en volgehouden aandacht) wordt doorgelicht, naast het (werk)geheugen en het lange termijngeheugen. Voorts valt hier ook onder de planning, snelheid van informatieverwerking en probleemoplossend vermogen. ad. 5: tenslotte worden de basale fysieke capaciteiten van een leerlingkandidaat doorlopen, zoals zijn/haar mogelijkheden te lopen, staan, hurken, zitten, buigen etc. voor een bepaalde duur en in een bepaalde mate gerelateerd aan de historie.
13-06-07, E.J. Zeef en C.J. Sonke (Mind at Work)
2
Wat zijn de eerste resultaten qua vroege diagnostiek? In Figuur 1 staan het gemiddelde profiel op de inschakelingsvoorwaarden, fysieke en cognitieve capaciteiten en de sociale en emotionele vaardigheden van de cliënten weergegeven, die zijn aangemeld bij UWV ter Wajong-beoordeling. Dit profiel is afgezet tegen het profiel van de personen die niet zijn aangemeld bij UWV. Ter informatie, is in Figuur 2 een vergelijking gemaakt tussen de groep jongeren die een negatief advies heeft gekregen voor het aanvragen van een Wajong-beoordeling en het klantprofiel kansrijken binnen de bijstand van de gemeente Almere. Scores op de D C
Scores op de D C
100 Advies Wajong Negatief advies Wajong
90
80
70
Kansrijk Negatief advies Wajong
90
80
70
60
60
50
50 Inschakeling
Percentage gemiddelde score
Percentage gemiddelde score
100
Sociaal
Psychisch
Cognitief
Fysiek
Figuur 1.
13-06-07, E.J. Zeef en C.J. Sonke (Mind at Work)
Inschakeling
Sociaal
Psychisch
Figuur 2.
3
Cognitief
Fysiek
Hoe verloopt de voortgang van het casusoverleg en de vroege diagnostiek? In de vergadering van 13 juni 2007 wordt formeel afgesproken dat het casusoverleg van Jack & Jill ingebed wordt in het OSKAR-overleg. In september zal de laatste bijeenkomst van het casusoverleg Jack & Jill plaatsvinden. De voorzitter van dit casusoverleg Jack & Jill en trekker van het project Jack & Jill: Corine Sonke neemt vervolgens tot 1 januari 2008 zitting in het OSKAR-overleg. Gewenste begindatum inbedding casusoverleg en vroege diagnostiek Schooljaar 2007-2008. Inschatting aantal jongeren met vroege diagnostiek De vergadering maakt een inschatting tussen de 20 en 30 leerlingen, die afkomstig zijn van de scholen voor VO en de ROC's. Inzake de vroege diagnostiek worden de leerlingen aangemeld door de ZAT's. Daarnaast kan vanuit het OSKAR-overleg een aanvraag voor vroege diagnostiek naar voren komen. Financiering Dienst Maatschappelijke Ondersteuning van de gemeente Almere. DMO zegt toe een bedrag van Є 2.817 (Excl. BTW) te betalen voor de inbedding van het netwerk, met name de deelname van Corine Sonke aan het OSKAR-overleg. Een factuur zal door Mind at Work rechtstreeks aan DMO worden opgestuurd. Verder zegt DMO toe op semi-structurele basis de vroege diagnostiek van leerlingen uit het VO en ROC's te zullen bekostigen. Hiervoor is naar inschatting van de vergadering op jaarbasis een bedrag van maximaal Є 25.000 nodig. Afrondende afspraken Afgesproken wordt dat SLA als hoofdaannemer officieel een aanvraag gaat indienen bij de gemeente Almere. Mind at Work geldt hierbij als uitvoerder van de vroege diagnostiek. Bij de aanvraag zullen ook de eerste resultaten van de vroege diagnostiek aangaande de leerlingen uit VO en ROC toegevoegd worden. De officiële aanvraag voor vroege diagnostiek wordt begin september ingediend door SLA bij DMO. Los hiervan zal voor de inbedding van het casusoverleg Jack & Jill in het OSKAR-overleg een aparte factuur door Mind at Work naar DMO worden gestuurd.
13-06-07, E.J. Zeef en C.J. Sonke (Mind at Work)
4
Literatuur Collot d'Escury, A. & Ponsioen, A. (2003). De meerwaarde van diagnostiek van sociale cognitie bij lvg-jongeren uit gezinnen met ambulante begeleiding. NIZW, 2003. Collot 'd Escury, A.M. (2006). Wegingsfactoren voor toekenning van Leerweg Ondersteunend Onderwijs op het VMBO. Universiteit van Almere, Interne publicatie. Sonke, C.J. & Zeef, E.J. (2006). Vergelijkend onderzoek tussen twee vormen van intakes bij uitkeringsgerechtigden van de gemeente Almere. Stichting Mind at Work. Juni 2006. Stichting Mind at Work. (2002). In: Cremer, R. & Zuidam, W. Het reïntegratie aanbod voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Nr. 337. UVW, (2006). Hoe kan UWV mij of mijn kind helpen bij het volgen van onderwijs? Vergoedingen en hulpmiddelen voor leerlingen en studenten met een ziekte of een handicap. UWV, IR 110 00279 12-06 Visscher, K. & Aarts, L. (2005). Protocol Jobcoach. Ape rapport, Nr. 319. Zeef, E.J. & Sonke, C.J. (2007). Projectverslag 'A good educated Jack makes a good working Jack and Jill’. Stichting Mind at Work in opdracht van Wajongsubsidiefonds. www.vanwajongnaarwerk.nl
13-06-07, E.J. Zeef en C.J. Sonke (Mind at Work)
5
Stichting Mind at Work Organisatie Stichting Mind at Work is een bureau voor onderzoek, begeleiding, training en (re)integratie dat in 1994 is ontstaan uit de Universiteit van Amsterdam, afdeling Psychonomie en gelieerd is aan het Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies. Op dit moment is Mind at Work een middelgroot bureau met 42 medewerkers waaronder een directeur, drie managers, twaalf psychologen, vier psycholoog-consulenten, vijftien consulenten, een orthopedagoog, een haptonoom, een fysiotherapeut, twee kwaliteitsmedewerkers en twee administratief medewerkers. Voorts zijn er vier verzekeringsgeneeskundigen en drie arbeidsdeskundigen aan de stichting verbonden. De hoofdvestiging van Mind at Work bevindt zich in Almere, daarnaast zijn er vestigingen in Amsterdam, Lelystad en Emmeloord evenals bij-vestigingen in Doetinchem, Enschede, Heemskerk, Alkmaar, Arnhem, Den Haag, Utrecht, Zoetermeer en Zwolle. Diensten - advisering aan gemeenten, UWV en bedrijfsartsen, verzekeringsartsen, consulenten bij de indicatiestelling en begeleiding van diverse doelgroepen. - toegepast wetenschappelijk onderzoek in opdracht van publieke instituten; - bestandsanalyses voor gemeenten en sociale werk voorzieningen; - psychodiagnostisch onderzoek, neuropsychologisch onderzoek, onderzoek naar de mentale belastbaarheid van (potentieel) arbeidsgehandicapten; - beroepen-interessenonderzoek, loopbaanbegeleiding; - cognitieve, sociale, emotionele of fysieke trainingen; - sollicitatie-, opstart- of werkhervattingstrainingen; - trainingen van persoonlijke effectiviteit, coaching; - eerste-lijns psychologische begeleiding; - integratie en gedragsmatige trainingen van drop-outs uit het VMBO evenals de ondersteunende begeleiding van jongeren met een verstandelijke handicap (SVO/MLK); - reïntegratie en begeleiding van arbeidsgehandicapten (leerproblematiek, persoonlijkheidsproblematiek, fysieke beperkingen, psychosociale problematiek); - diensten op het gebied van arbo-dienstverlening en outplacement. Specialisaties Stichting Mind at Work heeft zich de afgelopen jaren gespecialiseerd in de diagnosticering en begeleiding van (jonge) mensen met: − − − − −
Niet-Aangeboren-Hersenletsel (NAH) met cognitieve en psychische problemen Arbeidsgehandicapten met meervoudige problematiek SVO/MLK indicatie en praktijkschoolverlaters met cognitieve en psychische problemen Voortijdige schoolverlaters met motivatie-, leer- en gedragsproblemen Schoolverlaters met een autistisch spectrum syndroom.
13-06-07, E.J. Zeef en C.J. Sonke (Mind at Work)
6